Sứ Äiệp Của Äức Thánh Cha Nhân Ngà y Hòa Bình Thế Giá»›i Năm 2013
16.12.2012
|
|
Thá»i nà o cÅ©ng váºy, những ná»— lá»±c khác nhau trong việc kiến tạo hoà bình nhan nhãn trong thế giá»›i chúng ta chứng minh rằng Æ¡n gá»i căn bản của con ngÆ°á»i là hoà bình. NÆ¡i má»—i ngÆ°á»i, khao khát hoà bình là má»™t khao khát căn bản, trong má»™t cách thức nà o đó, hoà hợp vá»›i ná»—i khao khát vá» má»™t Ä‘á»i sống hạnh phúc và thịnh vượng tròn đầy. Nói cách khác, ná»—i khát khao hoà bình liên quan đến má»™t nguyên lý luân lý ná»n tảng, nghÄ©a là liên quan đến nghÄ©a vụ và quyá»n lợi nÆ¡i sá»± phát triển của cá»™ng đồng và xã há»™i, vốn cÅ©ng là má»™t thà nh phần trong kế hoạch của Thiên Chúa dà nh cho con ngÆ°á»i. Con ngÆ°á»i được sáng tạo cho sá»± hoà bình vốn là má»™t qùa tặng của Chúa.
"Phúc cho những ai kiến tạo hòa bình" là chủ Ä‘á» của sứ Ä‘iệp của Äức Thánh Cha Benedict XVI gá»i Ngà y Hoà Bình Thế Giá»›i lần thứ 46 sẽ được tổ chức và o ngà y 1 tháng 1 năm 2013 tá»›i đây. Sứ Ä‘iệp lần nà y gồm 7 số, sau đây chúng tôi xin gá»i đến quý vị nguyên văn 3 số đầu của sứ Ä‘iệp nà y:
1.
Năm má»›i luôn mang lại cho chúng ta niá»m hy vá»ng vá» má»™t thế giá»›i tốt đẹp
hơn. Trong ánh sáng nà y, tôi nguyện xin Thiên Chúa, là Cha của nhân
loại, ban cho tất cả chúng ta sá»± hoà thuáºn và bình an để những khao khát
của chúng ta vá» má»™t Ä‘á»i sống hạnh phúc và thịnh vượng có thể được thà nh
tá»±u.
Năm mÆ°Æ¡i năm sau ngà y khai mạc Công Äồng Vaticano II vốn lÃ
sự kiện giúp chúng ta đà o sâu sứ mạng của Giáo hội trong thế giới,
chúng ta phấn khởi nháºn ra rằng những ngÆ°á»i Kitô hữu, nhÆ° là Dân Thiên
Chúa trong việc bÆ°á»›c theo NgÆ°á»i và sống giữa lòng thế giá»›i, chúng ta dấn
thân và o lịch sỠđể chia sẻ vui mừng và hy vá»ng, Æ°u sầu và lo lắng[1],
khi chúng ta công bố Æ¡n cứu Ä‘á»™ của Äức Kitô và thăng tiến hòa bình cho
nhân loại.
Thá»±c tế, thá»i đại của chúng ta được đánh dấu bởi sá»±
toà n cầu hoá vá»›i những khÃa cạnh tÃch cá»±c và tiêu cá»±c của nó, cÅ©ng nhÆ°
sự tiếp nối của những xung đột bạo lực và những đe doạ của chiến tranh,
đòi há»i má»™t sá»± dấn thân má»›i mẻ và mang tÃnh hợp tác trong việc theo Ä‘uổi
Ãch chung cÅ©ng nhÆ° sá»± phát triển của má»i ngÆ°á»i, và sá»± phát triển toà n
diện của con ngÆ°á»i.
Tháºt đáng báo Ä‘á»™ng khi chứng kiến sá»± lan
trà n của những căng thẳng và xung đột gây ra bởi sự phát triển của sự
bất bình đẳng giữa già u và nghèo, sá»± lan trà n của não trạng cá nhân vÃ
Ãch ká»· vốn tìm thấy sá»± biểu hiện của nó trong chủ nghÄ©a tÆ° bản tà i chÃnh
thiếu sự kiểm soát. Bên cạnh những hình thức đa dạng của chủ nghĩa
khủng bố và tá»™i ác quốc tế, hoà bình cÅ©ng bị Ä‘e doạ bởi trà o lÆ°u chÃnh
thống và chủ nghÄ©a cuồng tÃn, bóp méo bản chất tôn giáo Ä‘Ãch thá»±c, vốn
má»i gá»i cổ võ tình liên Ä‘á»›i và sá»± hoà giải giữa má»i ngÆ°á»i.
Thá»i
nà o cÅ©ng váºy, những ná»— lá»±c khác nhau trong việc kiến tạo hoà bình nhan
nhãn trong thế giá»›i chúng ta chứng minh rằng Æ¡n gá»i căn bản của con
ngÆ°á»i là hoà bình. NÆ¡i má»—i ngÆ°á»i, khao khát hoà bình là má»™t khao khát
căn bản, trong một cách thức nà o đó, hoà hợp với nỗi khao khát vỠmột
Ä‘á»i sống hạnh phúc và thịnh vượng tròn đầy. Nói cách khác, ná»—i khát khao
hoà bình liên quan đến má»™t nguyên lý luân lý ná»n tảng, nghÄ©a là liên
quan đến nghÄ©a vụ và quyá»n lợi nÆ¡i sá»± phát triển của cá»™ng đồng và xã
hội, vốn cũng là một thà nh phần trong kế hoạch của Thiên Chúa dà nh cho
con ngÆ°á»i. Con ngÆ°á»i được sáng tạo cho sá»± hoà bình vốn là má»™t qùa tặng
của Chúa.
Tất cả những thao thức trên thúc đẩy tôi chá»n chủ Ä‘á»
cho Thông Äiệp năm nay từ những lá»i của Äức Giêsu: “Phúc thay ai xây
dá»±ng hòa bình, vì há» sẽ được gá»i là con Thiên Chúa†(Mt 5,9).
Mối phúc Tin Mừng
2.
Các mối phúc mà Äức Giêsu công bố là những lá»i hứa. Trong truyá»n thống
Kinh Thánh, mối phúc là một thể loại văn chương liên quan đến những tin
tốt là nh, má»™t “Tin Mừngâ€, là chóp đỉnh của má»™t lá»i hứa. Do đó, các mối
phúc không chỉ là những khÃch lệ vá» mặt luân lý, cổ võ ngÆ°á»i ta tuân giữ
để thấy trÆ°á»›c, thÆ°á»ng là trong Ä‘á»i sống mai háºu, những phần thưởng hay
những vị thế hạnh phúc trong tÆ°Æ¡ng lai. Äúng hÆ¡n, phúc là nh mà các mối
phúc nói đến hệ tại ở việc viên mãn của má»™t lá»i hứa dà nh cho tất cả
những ai để cho mình được hÆ°á»›ng dẫn bởi những đòi há»i của chân lý, công
bình và bác ái. Trong con mắt của thế gian, những ngÆ°á»i tin tưởng và o
Thiên Chúa nhÆ° thế thÆ°á»ng bị xem là kẻ khá» khạo và xa rá»i thá»±c tế. Tuy
nhiên, Äức Giêsu nói cho há» rằng, không chỉ ở Ä‘á»i sau nhÆ°ng ngay tại Ä‘á»i
nà y, hỠsẽ khám phá ra mình là con cái của Thiên Chúa, và rằng Thiên
Chúa đã, Ä‘ang và sẽ mãi ở bên cạnh há». Há» hiểu rằng mình không lẻ loi,
bởi vì Thiên Chúa là đồng minh vá»›i những con ngÆ°á»i dấn thân cho chân lý,
công bình và bác ái. Äức Giêsu, mạc khải Tình yêu của Chúa Cha, không
do dá»± trao ban chÃnh mình nhÆ° má»™t sá»± tá»± hiến. Má»—i khi chúng ta đón nháºn
Äức Giêsu, Äấng là Thiên Chúa và là con ngÆ°á»i, chúng ta kinh nghiệm được
niá»m vui vá» má»™t quà tặng lá»›n lao: sá»± sẻ chia chÃnh sá»± sống của Thiên
Chúa, Ä‘á»i sống ân sủng và là lá»i hứa vá» sá»± hiện hữu hạnh phúc tròn đầy.
Cụ thể, Äức Kitô ban cho chúng ta bình an Ä‘Ãch thá»±c phát sinh từ má»™t
cuá»™c gặp gỡ đầy tin tưởng giữa con ngÆ°á»i vá»›i Thiên Chúa.
Mối phúc
của Äức Giêsu nói cho chúng ta biết hoà bình là má»™t món quà của Äấng
Mesia nhÆ°ng đồng thá»i cÅ©ng là hoa trái phát sinh từ những ná»— lá»±c của con
ngÆ°á»i. Thá»±c váºy, hoà bình giả thiết vá» sá»± mở ra của con ngÆ°á»i đối vá»›i
siêu việt. Nó là hoa trái của một món quà hỗ tương, của một sự phong phú
mang tÃnh hai mặt. Nhá» và o quà tặng nà y, má»™t quà tặng có nguồn cá»™i nÆ¡i
Thiên Chúa, chúng ta có thể sống vá»›i và sống cho ngÆ°á»i khác. Ná»n đạo đức
của hoà bình là đạo đức của tình liên Ä‘á»›i và chia sẻ. Äiá»u tuyệt đối
cần thiết là những ná»n văn hoá của chúng ta trong thá»i đại ngà y nay cần
vượt qua những hình thức nhân loại há»c và đạo đức dá»±a trên những giả
định vốn chỉ mang tÃnh chủ quan và thá»±c dụng, nÆ¡i đó mối tÆ°Æ¡ng quan đồng
tồn tại được gợi hứng bởi các tiểu chuẩn vá» quyá»n lá»±c và Ãch lợi,
phÆ°Æ¡ng tiện trở thà nh cùng Ä‘Ãch chứ không phải ngược lại, văn hóa vÃ
giáo dục chỉ Ä‘Æ¡n thuần táºp trung và o thiết bị, kỹ thuáºt và hiệu quả.
Äiá»u
kiện cần thiết để có hoà bình là sự xoá bỠchế độ độc tà i của chủ nghĩa
tÆ°Æ¡ng đối và của má»™t giả định vá» ná»n luân lý hoà n toà n tá»± trị vốn không
thừa nháºn luáºt luân lý tá»± nhiên, được Thiên Chúa ghi khắc trong lÆ°Æ¡ng
tâm của má»—i ngÆ°á»i nam và ngÆ°á»i nữ. Hoà bình cần được xây dá»±ng trên sá»±
đồng hiện diện của những thuáºt ngữ lý trà cÅ©ng nhÆ° luáºn lý, được đặt ná»n
tảng trên những tiêu chuẩn vốn không phải do con ngÆ°á»i tạo nên, nhÆ°ng
đúng hơn là do Thiên Chúa. Thánh Vịnh 29 nói rằng: Xin Yavê ban uy lực
cho dân NgÆ°á»i, Yavê chúc là nh cho dân NgÆ°á»i bình an†(câu 11).
Hoà bình: Quà tặng của Thiên Chúa và hoa trái của ná»— lá»±c con ngÆ°á»i
3.HoÃ
bình liên quan đến con ngÆ°á»i xét nhÆ° toà n thể và nó đòi há»i sá»± dấn thân
trá»n vẹn. Hoà bình vá»›i Thiên Chúa là má»™t Ä‘á»i sống được sống theo ý muốn
của Ngà i. Hoà bình cÅ©ng là má»™t sá»± bình an ná»™i tâm nÆ¡i chÃnh mình và hoÃ
bình ngoại tại vá»›i tha nhân và vá»›i các tạo váºt. Trên hết, nhÆ° chân
Phước Gioan 23 đã viết trong thông điệp Hòa Bình Trên Thế Giới (Pacem in
Terris), mà chúng ta sẽ kỷ niệm 50 và o những tháng tới, hòa bình đòi
há»i xây dá»±ng trên má»™t sá»± đồng tồn tại được đặt ná»n tảng trên chân lý, tá»±
do, bác ái và công bình[2]. Sá»± khÆ°á»›c từ Ä‘iá»u là m nên bản chất Ä‘Ãch thá»±c
của con ngÆ°á»i trong những chiá»u kÃch thiết yếu nhất, trong khả năng ná»™i
tại để biết chân lý và sá»± thiện, và má»™t cách tối háºu, là khả năng nháºn
biết chÃnh Thiên Chúa, sẽ gây nguy hại cho việc kiến tạo hòa bình. Không
có chân lý vá» con ngÆ°á»i vốn được Äấng Tạo Hóa ghi dấu trong trái tim
con ngÆ°á»i, tá»± do và bác ái trở nên giả tạo, và công bình đánh mất Ä‘i ná»n
tảng tồn tại của chÃnh mình.
Äể trở nên ngÆ°á»i kiến tạo hòa bình
Ä‘Ãch thá»±c, chúng ta cần phải luôn nhá»› vá» chiá»u kÃch siêu việt của mình
và phải đi và o một cuộc đối thoại liên lỉ với Thiên Chúa là Cha già u
lòng thÆ°Æ¡ng xót, ngang qua đó chúng ta sẽ khám phá ra Æ¡n cứu chuá»™c mÃ
NgÆ°á»i Con Duy Nhất của Ngà i đã mang đến cho chúng ta. NhỠđó, con ngÆ°á»i
có thể vượt qua được những bóng mỠcủa sự tiến bộ và sự khước từ hòa
bình vốn là tá»™i lá»—i trong tất cả hình thức của nó: Ãch ká»·, bạo lá»±c, kiêu
căng, khao khát quyá»n lá»±c và thống trị, thiếu lòng khoan dung, ghen
ghét và các cơ cấu bất công.
Thà nh tựu hòa bình phụ thuộc trước
hết và o việc chúng ta nháºn ra, nÆ¡i Thiên Chúa chúng ta là má»™t gia đình
nhân loại. Như Hòa Bình Trên Thế Giới (Pacem in Terris) dạy rằng, gia
đình nà y được cấu trúc bởi các mối tương quan liên vị và các thể chế vốn
được há»— trợ và được là m sống Ä‘á»™ng bởi cá»™ng đồng “chúng taâ€, đòi há»i má»™t
tráºt tá»± luân lý ná»™i tại cÅ©ng nhÆ° ngoại tại, mà trong đó, hợp vá»›i chân
lý và công bình, các quyá»n há»— tÆ°Æ¡ng và các nghÄ©a vụ tÆ°Æ¡ng ứng được chân
nháºn. Hòa bình là má»™t tráºt tá»± được sống Ä‘á»™ng và hòa hợp bởi đức ái,
trong đó chúng ta sẽ cảm thấy nhu cầu của tha nhân cÅ©ng là của chÃnh
mình; chúng ta chia sẻ thiện Ãch vá»›i tha nhân và lao tác cho thế giá»›i
cho má»™t sá»± hiệp thông lá»›n hÆ¡n vá» những giá trị tinh thần. Hòa bình lÃ
một giá trị đạt được trong tự do, nghĩa là trong một cách thế phù hợp
vá»›i phẩm giá của con ngÆ°á»i, vá»›i bản chất của mình nhÆ° là những hữu thể
có lý trÃ, con ngÆ°á»i chịu trách nhiệm cho hà nh Ä‘á»™ng của mình.[3]
Hòa
bình không phải là má»™t giấc mÆ¡ hay má»™t Ä‘iá»u gì đó không tưởng, nhÆ°ng lÃ
má»™t Ä‘iá»u khả thi. Chúng ta cần nhìn sâu xa hÆ¡n, vượt qua những vẻ bá»
ngoà i và các hiện tượng bên ngoà i, chúng ta sẽ nháºn ra má»™t thá»±c tại tÃch
cá»±c tồn tại trong trái tim con ngÆ°á»i, vì má»—i ngÆ°á»i nam và nữ đã được
sáng tạo theo hình ảnh của Thiên Chúa và được má»i gá»i để lá»›n lên và góp
phần và o việc xây dá»±ng má»™t thế giá»›i má»›i. ChÃnh Thiên Chúa, ngang qua mầu
nhiệm nháºp thể của NgÆ°á»i Con và công trình cứu chuá»™c của NgÆ°á»i, đã Ä‘i
và o lịch sỠvà đã mang đến một cuộc tạo dựng và một giao ước mới, giao
Æ°á»›c giữa Thiên Chúa và con ngÆ°á»i (xem Gr 31,31-34), và ngà i cÅ©ng ban cho
chúng ta một “trái tim mới†và một “thần khà mới†(xem Gr 36,26).
Vì
lý do nà y, Giáo Há»™i nháºn ra má»™t nhu cầu cấp thiết trong việc tái công
bố vá» Äức Giêsu, là yếu tố đầu tiên và ná»n tảng của sá»± phát triển há»™i
nhất nÆ¡i con ngÆ°á»i và cÅ©ng là của sá»± hòa bình. Äức Giêsu là hòa bình
Ä‘Ãch thá»±c, là công bình và sá»± hòa giải của chúng ta (x. Ep 2,14; 2Cr
5,18). NgÆ°á»i kiến tạo hòa bình, theo mối phúc của Äức Kitô, là ngÆ°á»i tìm
kiếm thiện Ãch cho ngÆ°á»i khác, thiện Ãch trá»n vẹn nÆ¡i linh hồn và trong
thân xác, hôm nay cũng như mai sau.
Từ lá»i dạy nà y, ngÆ°á»i ta có
thể suy ra rằng, má»—i ngÆ°á»i và má»—i công Ä‘oà n, cho dù thuá»™c vá» tôn giáo,
ná»n giáo dục và văn hóa nà o Ä‘i nữa, tất cả Ä‘á»u được má»i gá»i để lao tác
cho hòa bình. Hòa bình là má»™t sá»± thà nh tá»±u những thiện Ãch nÆ¡i má»™t xã
há»™i trong má»i mức Ä‘á»™ khác nhau, ở mức Ä‘á»™ cÆ¡ sở, trung cấp, quốc gia,
quốc tế và toà n cầu. Rõ rà ng, vì lý do nà y con Ä‘Æ°á»ng để đạt đến thiện
Ãch chung cÅ©ng chÃnh là con Ä‘Æ°á»ng phải Ä‘i trong việc theo Ä‘uổi hòa bình.
NgÆ°á»i kiến tạo hòa bình là ngÆ°á»i yêu mến, bảo vệ và thăng tiến sá»± sống trong sá»± toà n vẹn của nó
4.
Con Ä‘Æ°á»ng đạt đến thiện Ãch chung và hòa bình trên hết cần phải tôn
trá»ng phẩm giá con ngÆ°á»i trong má»i chiá»u kÃch, bắt đầu từ khi thụ thai,
thông qua sá»± phát triển cho đến cái chết tá»± nhiên của nó. NgÆ°á»i kiến tạo
hòa bình Ä‘Ãch thá»±c phải là ngÆ°á»i yêu mến, bảo vệ và thăng tiến sá»± sống
con ngÆ°á»i trong sá»± toà n vẹn của nó, cá nhân, cá»™ng Ä‘oà n và siêu việt. Sá»±
sống trong ý nghÄ©a trá»n vẹn nhất chÃnh là đỉnh cao của hòa bình. Bất cứ
ai yêu mến hòa bình thì không thể xem nhẹ những tấn công và tội ác chống
lại sự sống.
Những ai không tôn trá»ng sá»± sống con ngÆ°á»i, và hệ
quả là , trong số những Ä‘iá»u khác, cổ võ việc tá»± do phá thai, những ngÆ°á»i
nà y không nháºn ra rằng, khi là m nhÆ° váºy, há» Ä‘ang theo Ä‘uổi má»™t thứ hòa
bình giả tạo. Sá»± chối bá» trách nhiệm, hạ thấp phẩm giá con ngÆ°á»i, vÃ
tháºm chà giết chết những trẻ em vô tá»™i và không có khả năng tá»± vệ, sẽ
không bao giá» có thể Ä‘em lại hạnh phúc và bình an. Thá»±c váºy, là m sao má»™t
ngÆ°á»i có thể tuyên bố mình Ä‘ang kiến tạo hòa bình, mang lại sá»± phát
triển toà n diện cho con ngÆ°á»i hay bảo vệ môi trÆ°á»ng trong khi không bảo
vệ những con ngÆ°á»i yếu thế nhất, những con ngÆ°á»i chÆ°a cất tiếng khóc
chà o Ä‘á»i. Má»i xúc phạm chống lại sá»± sống, đặc biệt trong giai Ä‘oạn đầu
của nó, sẽ gây ra những thiệt hại không thể sá»a chữa được cho sá»± phát
triển, hòa bình và môi trÆ°á»ng. NgÆ°á»i ta không chỉ khôn khéo Ä‘Æ°a và o luáºt
những quyá»n và những thứ tá»± do giả tạo mà , dá»±a trên ná»n tảng của quan
Ä‘iểm giản lược và tÆ°Æ¡ng đối vá» con ngÆ°á»i, há» còn khéo léo sá» dụng những
diá»…n tả máºp má» nhắm đến việc thăng tiến quyá»n ủng há»™ việc phá thai vÃ
chết êm dịu. Những mánh khóe đó Ä‘ang Ä‘e dá»a quyá»n cÆ¡ bản của sá»± sống.
CÅ©ng
cần phải nhìn nháºn và thăng tiến cÆ¡ cấu tá»± nhiên của gia đình, là sá»±
kết hợp của má»™t ngÆ°á»i nam và má»™t ngÆ°á»i nữ, chống lại những toan tÃnh
đồng hóa vỠmặt pháp lý cơ cấu tự nhiên nà y với những hình thức hoà n
toà n khác biệt; những ná»— lá»±c đồng hóa nhÆ° thế thá»±c sá»± là m thÆ°Æ¡ng tổn vÃ
góp phần là m xáo trá»™n ná»n tảng của hôn nhân, che khuất bản chất đặc biệt
và là m lu má» vai trò của nó trong Ä‘á»i sống xã há»™i.
Những nguyên
lý nà y vốn không phải là những chân lý đức tin, và nó cũng không đơn
thuần là kết quả của quyá»n vá» tá»± do tôn giáo. Chúng được ghi khắc trong
bản chất con ngÆ°á»i, có thể tiếp cáºn bởi lý trà và chung cho tất cả má»i
ngÆ°á»i. Do đó, những ná»— lá»±c của Giáo há»™i để thăng tiến chúng không mang
đặc nét của niá»m tin, nhÆ°ng muốn ngá» lá»i vá»›i tất cả má»i ngÆ°á»i, không kể
nguồn gốc tôn giáo của há». Những ná»— lá»±c nhÆ° thế cà ng cần thiết hÆ¡n khi
những nguyên lý nà y bị khÆ°á»›c từ hay hiểu lầm, vì Ä‘iá»u nà y tạo nên má»™t sá»±
xúc phạm chống lại chân lý vá» con ngÆ°á»i, và gây nên má»™t thiệt hại
nghiêm trá»ng cho công lý và hòa bình.
Má»™t phÆ°Æ¡ng thế quan trá»ng
khác để kiến tạo hòa bình là các hệ thống pháp luáºt và việc thá»±c thi
công lý nhìn nháºn quyá»n được sá» dụng nguyên tắc phản kháng lÆ°Æ¡ng tâm
trÆ°á»›c những luáºt lệ và biện pháp của chÃnh quyá»n chống lại phẩm giá con
ngÆ°á»i nhÆ° phá thai và là m cho chết êm dịu. CÅ©ng liên quan đến hòa bình
thế giá»›i, má»™t trong những quyá»n ná»n tảng của con ngÆ°á»i là quyá»n của cá
nhân và cá»™ng Ä‘oà n đối vá»›i tá»± do tôn giáo. Và o thá»i Ä‘iểm nà y của lịch sá»,
Ä‘iá»u có tầm quan trá»ng khẩn thiết là phải thăng tiến quyá»n nà y, không
chỉ từ khÃa cạnh tiêu cá»±c, nghÄ©a là tá»± do khá»i - và dụ, khá»i những rà ng
buá»™c và những giá»›i hạn liên quan đến việc chá»n lá»±a tôn giáo – nhÆ°ng còn ở
khÃa cạnh tÃch cá»±c, trong những diá»…n tả khác nhau của nó, nghÄ©a là tá»±
do để, và dụ, tự do để là m chứng và loan báo, thực hiện những hoạt động
giáo dục và từ thiện, hiện hữu và hà nh động như một tổ chức xã hội hợp
vá»›i những nguyên lý há»c thuyết và mục Ä‘Ãch của nó. Äáng buồn thay, tình
trạng áp bức tôn giáo vẫn gia tăng kể cả ở những nÆ°á»›c có truyá»n thông
Kitô giáo lâu Ä‘á»i, đặc biệt liên quan đến Kitô giáo và những ngÆ°á»i mang
những dấu hiệu nói lên căn tÃnh tôn giáo của mình.
Những ngÆ°á»i
kiến tạo hòa bình cũng cần nhớ rằng, trong sự phát triển của quan điểm
công chúng, những ý thức hệ vỠtự do cực đoan và chế độ kỹ trị đang cố
gắng thuyết phục ngÆ°á»i ta rằng sá»± phát triển kinh tế nên được theo Ä‘uổi
kể cả khi nó phương hại đến trách nhiệm xã hội của một quốc gia và những
mạng lÆ°á»›i liên Ä‘á»›i của xã há»™i dân sá»±, cÅ©ng nhÆ° các quyá»n và nghÄ©a vụ
mang tÃnh xã há»™i. Nên nhá»› rằng, các quyá»n và nghÄ©a vụ nà y vốn là ná»n
tảng để hiện thá»±c hóa những quyá»n và nghÄ©a vụ khác, khởi Ä‘i từ những
quyá»n dân sá»± và chÃnh trị.
Má»™t trong những quyá»n và nhiệm vụ cÆ¡
bản nhất Ä‘ang bị Ä‘e dá»a trong thế giá»›i ngà y nay là quyá»n là m việc. Lý do
là vì sá»± thừa nháºn quyá»n lợi vá» tình trạng pháp lý của công nhân Ä‘ang
không ngừng bị xem nhẹ. Vì sự phát triển kinh tế được xem là một yếu tố
phụ thuá»™c hoà n toà n và chÃnh yếu và o những thị trÆ°á»ng tá»± do. Trong khi
đó, lực lượng lao động bị coi là một biến số phụ thuộc và o cơ chế kinh
tế và tà i chÃnh. Liên quan đến Ä‘iá»u nà y, tôi xác nháºn rằng phẩm giá con
ngÆ°á»i và các yếu tố kinh tế, chÃnh trị và xã há»™i, đòi há»i chúng ta tiếp
tục “ưu tiên mục tiêu tạo ra việc là m ổn định cho má»i ngÆ°á»i†[4]. Äể
thá»±c hiện được mục tiêu đầy tham vá»ng nà y, Ä‘iá»u kiện tiên quyết là phải
đổi mới cái nhìn vỠlao động, dựa trên những nguyên tắc đạo đức và những
giá trị tinh thần vốn xem khái niệm lao Ä‘á»™ng là má»™t thiện Ãch cÆ¡ bản
đối vá»›i cá nhân, gia đình và xã há»™i. Äiá»u nà y đòi phải nghiên cứu vÃ
thá»±c hiện những chÃnh sách can đảm và má»›i mẻ để má»i ngÆ°á»i có công ăn
việc là m.
Xây dá»±ng thiện Ãch hòa bình ngang qua má»™t mô hình má»›i vá» phát triển và kinh tế
5.
Ngà y nay, ở nhiá»u nÆ¡i ngÆ°á»i ta thấy cần má»™t mô hình phát triển má»›i,
cÅ©ng nhÆ° má»™t cách thế tiếp cáºn má»›i đối vá»›i lÄ©nh vá»±c kinh tế. Sá»± phát
triển bá»n vững và há»™i nhất trong tình liên Ä‘á»›i và thiện Ãch chung đòi
há»i má»™t báºc thang đúng đắn vá» giá trị và thiện Ãch, má»™t cấu trúc nhìn
nháºn Thiên Chúa nhÆ° là điểm tham chiếu tối háºu của mình. Việc sẵn có các
phÆ°Æ¡ng tiện và chá»n lá»±a cho dẫu là má»™t Ä‘iá»u tốt nhÆ°ng chÆ°a đủ. Sá»± Ä‘a
dạng các thiện Ãch cổ võ sá»± phát triển cÅ©ng nhÆ° sá»± sẵn sà ng của những
chá»n lá»±a khác nhau phải được sá» dụng nhắm đến việc đảm bảo cho má»™t Ä‘á»i
sống tốt, một cách hà nh xỠđúng đắn vốn ý thức vỠvị trà ưu việt của giá
trị thiêng liêng và lá»i má»i gá»i lao tác cho thiện Ãch chung. Nếu không
chúng sẽ đánh mất Ä‘i ý nghÄ©a Ä‘Ãch thá»±c của mình, và cuối cùng là trở nên
những thứ ngẫu tượng mới.
Äể có thể thoát khá»i cuá»™c khủng hoảng
tà i kinh tế và tà i chÃnh hiện nay – vốn Ä‘Æ°a đến sá»± bất bình đẳng ngà y
cà ng lá»›n hÆ¡n – chúng ta cần những con ngÆ°á»i, nhóm ngÆ°á»i và các thể chế
thăng tiến sá»± sống, cổ võ cho sá»± sáng tạo của con ngÆ°á»i. Há» có thể rút
ra từ chÃnh cuá»™c khủng hoảng nà y má»™t cÆ¡ há»™i nháºn định và tìm kiếm má»™t mô
hình kinh tế má»›i. Mô hình kinh tế thịnh hà nh trong những tháºp niên gần
đây thÆ°á»ng tìm kiếm lợi nhuáºn và tiêu thụ tối Ä‘a, dá»±a trên ná»n tảng của
não trạng cá nhân và Ãch ká»·, nhắm đến việc đánh giá con ngÆ°á»i chỉ dá»±a
trên khả năng của há» trong việc đáp ứng những đòi há»i của cạnh tranh.
NhÆ°ng xét trên má»™t quan Ä‘iểm khác, sá»± thà nh công Ä‘Ãch thá»±c và lâu dà i
chỉ đạt được ngang qua món quà là chÃnh chúng ta. Vì bên cạnh khả năng
tri thức và kỹ năng nghá» nghiệp, sá»± phát triển kinh tế nhân bản Ä‘Ãch
thá»±c và “sống Ä‘á»™ng†còn đòi há»i nguyên tắc nhÆ°ng không và lô-gÃch của
quà tặng hiểu như cách biểu lộ tình huynh đệ[5]. Cụ thể, trong lĩnh vực
kinh tế, ngÆ°á»i kiến tạo hòa bình là ngÆ°á»i thiết láºp nên mối dây công
bình và tÆ°Æ¡ng trợ lẫn nhau nÆ¡i các công ty, công nhân, khách hà ng vÃ
ngÆ°á»i tiêu thụ. Há» dấn thân và o hoạt Ä‘á»™ng kinh tế vì thiện Ãch chung. Há»
kinh nghiệm sá»± dấn thân nà y nhÆ° là má»™t Ä‘iá»u gì đó vượt lên trên lợi Ãch
cá nhân mình, vì lợi Ãch của các thế hệ hiện tại và tÆ°Æ¡ng lai. Thá»±c
thế, há» là m việc không chỉ cho bản thân, nhÆ°ng còn để đảm bảo cho ngÆ°á»i
khác có tương lai và một công việc xứng đáng.
Trong lĩnh vực kinh
tế, đặc biệt là các quốc gia cần Ä‘Æ°a ra các chÃnh sách phát triển nông
nghiệp và công nghiệp quan tâm đến sự thăng tiến xã hội và phát triển
của các quốc gia láºp hiến cÅ©ng nhÆ° dân chủ. Việc tạo ra các cấu trúc đạo
đức cho thị trÆ°á»ng tiá»n tệ, tà i chÃnh và thÆ°Æ¡ng mại cÅ©ng là má»™t yếu tố
ná»n tảng và không thể bá» qua; những hệ thống nà y cần được ổn định, phối
hợp và kiểm soát tốt hÆ¡n để tránh phÆ°Æ¡ng hại đến những ngÆ°á»i nghèo.
NgÆ°á»i
kiến tạo hòa bình cÅ©ng cần phải táºp trung và o cuá»™c khủng hoảng lÆ°Æ¡ng
thá»±c, vốn còn nghiêm trá»ng hÆ¡n cuá»™c khủng hoảng tà i chÃnh. Vấn Ä‘á» an
toà n lÆ°Æ¡ng thá»±c luôn là vấn Ä‘á» trá»ng yếu của các chÃnh sách quốc tế, nhÆ°
má»™t hệ luáºn của các cuá»™c khủng hoảng, vấn Ä‘á» gia tăng Ä‘á»™t biến trong
giá cả của các lương thực thiết yếu, những hà nh vi thiếu trách nhiệm của
má»™t và i tổ chức kinh tế, và vá» phần mình, các chÃnh phủ và các tổ chức
cá»™ng đồng quốc tế thiếu sá»± kiểm soát cần thiết. Äể đối diện vá»›i cuá»™c
khủng hoảng nà y, những ngÆ°á»i kiến tạo hòa bình được má»i gá»i là m việc vá»›i
nhau trong tinh thần liên đới, từ mức độ địa phương tới cộng đồng quốc
tế, vá»›i mục Ä‘Ãch là giúp ngÆ°á»i nông dân, đặc đặc biệt cho những nông dân
nhá» bé, thá»±c hiện các công việc của mình trong má»™t cách thức cao quý vÃ
bá»n vững xét từ quan Ä‘iểm kinh tế, môi trÆ°á»ng và xã há»™i.
Giáo dục má»™t ná»n văn hóa hòa bình: vai trò của gia đình và các thể chế
6.
Tôi mạnh mẽ xác nháºn rằng những ngÆ°á»i kiến tạo hòa bình được má»i gá»i để
nuôi dưỡng má»™t lòng khao khát dà nh cho thiện Ãch chung của gia đình vÃ
công bình xã há»™i đồng thá»i dấn thân má»™t cách hiệu quả và o lãnh vá»±c giáo
dục xã hội.
Không nên phớt lỠhay đánh giá thấp vai trò tiên
quyết của gia đình, vốn là tế bà o ná»n tảng của xã há»™i xét từ quan Ä‘iểm
nhân khẩu há»c, đạo đức, kinh tế, giáo dục và văn hóa. Æ n gá»i tá»± nhiên
của gia đình là thăng tiến Ä‘á»i sống: Gia đình đồng hà nh vá»›i má»—i cá nhân
cho đến khi há» trưởng thà nh và khuyến khÃch má»™t sá»± phát triển há»— tÆ°Æ¡ng
và phong phú ngang qua sự chăm sóc và sẻ chia. Cụ thể, gia đình Kitô
giáo phục vụ nhÆ° là má»™t vÆ°á»n Æ°Æ¡m cho sá»± trưởng thà nh của cá nhân theo
tiêu chuẩn tình yêu Thiên Chúa. Gia đình là một trong những chủ thể xã
há»™i không thể thay thế được trong việc đạt được má»™t ná»n văn hóa hòa
bình. Quyá»n của các báºc cha mẹ và vai trò chÃnh yếu của há» trong giáo
dục con em mình trong lĩnh vực luân lý và tôn giáo phải được bảo vệ.
ChÃnh trong gia đình mà những con ngÆ°á»i kiến tạo hòa bình tÆ°Æ¡ng lai,
những ngÆ°á»i thăng tiến ná»n văn hóa tình yêu và sá»± sống, được sinh ra vÃ
được dưỡng dục.[6]
Các cộng đoà n tôn giáo cũng dấn thân trong
một cách thế đặc biệt trong nhiệm vụ giáo dục hòa bình. Giáo hội tin
rằng mình đang chia sẻ trách nhiệm lớn lao nà y ngang qua sứ mạng Tân
Phúc Âm Hóa vốn đặt trá»ng tâm và o trong việc hoán cải để đến vá»›i chân lý
và tình yêu của Äức Kitô và , kết quả là sẽ dẫn đến má»™t cuá»™c tái sinh vá»
luân lý và thiêng liêng nơi các cá nhân và cộng đoà n xã hội. Việc gặp
gỡ Äức Kitô khuôn đúc nên những con ngÆ°á»i kiến tạo hòa bình, những con
ngÆ°á»i biết dấn thân cho cá»™ng đồng và vượt qua má»i bất công.
Các
thể chế văn hóa, trÆ°á»ng há»c và các trÆ°á»ng đại há»c có má»™t sứ mạng đặc
biệt vá» giáo dục hòa bình. HỠđược má»i gá»i để Ä‘Æ°a ra những đóng góp quý
giá không chỉ ngang qua việc huấn luyện các thế hệ lãnh đạo tương lai,
nhưng còn đổi mới các thể chế công cộng, ở cấp độ quốc gia cũng như quốc
tế. Há» có thể góp phần và o những phản tỉnh mang tÃnh khoa há»c vốn sẽ lÃ
ná»n tảng cho các hoạt Ä‘á»™ng kinh tế và tà i chÃnh dá»±a trên má»™t ná»n tảng
nhân há»c và đạo đức vững chắc. Thế giá»›i hôm nay, đặc biệt là thế giá»›i
chÃnh trị, cần được há»— trợ bởi má»™t lối tÆ° duy má»›i và má»™t sá»± tổng hợp văn
hóa má»›i để có thể vượt qua những phÆ°Æ¡ng pháp tiếp cáºn thuần kỹ thuáºt vÃ
hòa hợp những khuynh hÆ°á»›ng chÃnh trị khác nhau vá»›i quan Ä‘iểm vá» thiện
Ãch chung. Thiện Ãch chung, được xem nhÆ° là má»™t toà n thể những mối tÆ°Æ¡ng
quan liên vị tÃch cá»±c và có tÃnh cÆ¡ cấu trong việc phục vụ cho sá»± phát
triển há»™i nhất của các cá nhân và nhóm, chÃnh là ná»n tảng của má»™t ná»n
giáo dục hòa bình Ä‘Ãch thá»±c.
Má»™t khoa sÆ° phạm cho những ngÆ°á»i kiến tạo hòa bình
7.
Cuối cùng, chúng ta thấy cần phải đỠnghị và thăng tiến một khoa sư
phạm vá» hòa bình. Äiá»u nà y đòi há»i má»™t Ä‘á»i sống ná»™i tâm phong phú, những
quan điểm luân lý rõ rà ng và giá trị, cùng với những thái độ và lối
sống thÃch hợp. Những hoạt Ä‘á»™ng kiến tạo hòa bình thÆ°á»ng kéo theo những
thà nh tá»±u vá» thiện Ãch chung; những hoạt Ä‘á»™ng nà y tạo ra những lợi Ãch
cho hòa bình và dưỡng nuôi nó. Những suy nghÄ©, lá»i nói và cá» chỉ hòa
bình thÆ°á»ng tạo ra má»™t tâm thức và má»™t ná»n văn hóa hòa bình cùng vá»›i má»™t
bầu khà tôn trá»ng, yêu thÆ°Æ¡ng và thân ái. Vì váºy, cần dạy ngÆ°á»i ta biết
yêu thương nhau, nuôi dưỡng hòa bình và sống cách nhân từ chứ không chỉ
bao dung. Má»™t sá»± khÃch lệ căn bản đối vá»›i thái Ä‘á»™ sống nà y là “nói
không vá»›i háºn thù, nháºn ra những bất công và chấp nháºn những lá»i xin lá»—i
cho dù không tìm kiếm nó, và cuối cùng là biết thứ tha†[7]. Trong cách
thức nà y, những lá»—i lầm và những thù háºn có thể được nháºn ra trong chân
lý, để cùng nhau Ä‘i đến sá»± hòa giải. Äiá»u nà y cÅ©ng đòi há»i phải không
ngừng lá»›n lên trong khoa sÆ° phạm tha thứ. Thá»±c váºy, sá»± dữ chỉ có thể
vượt qua nhỠsự thiện, và công bình chỉ có thể tìm thấy ngang qua việc
bắt chước Thiên Chúa là Cha yêu thương tất cả con cái mình (xem Mt 5,
21-48). Äây chắc chắn là má»™t tiến trình lâu dà i, vì nó giả thiết má»™t sá»±
tiến triển thiêng liêng, má»™t ná»n giáo dục vá» những giá trị cao quý vÃ
một cái nhìn mới vỠlịch sỠnhân loại. Cũng cần biết từ bỠthứ bình an
giả tạo mà những ngẫu tượng thế gian hứa ban, cùng với những nguy hiểm
luôn Ä‘i kèm vá»›i nó. Thứ bình an giả tạo nà y chỉ là m lu má» lÆ°Æ¡ng tâm vÃ
Ä‘Æ°a ngÆ°á»i ta đến má»™t lối sống Ãch ká»· và dá»ng dÆ°ng. Trái lại, khoa sÆ°
phạm vỠhòa bình ám chỉ đến hoạt động, tình yêu thương, sự liên đới,
lòng can đảm và sự kiên định.
ChÃnh Äức Giêsu là hiện thân cho
tất cả thái Ä‘á»™ sống nà y trong Ä‘á»i sống của Ngà i, tháºm chà Ngà i đã tá»±
hiến mình, đến ná»—i từ bá» chÃnh mạng sống mình (xem Mt 13,39; Lc 17,33;
Ga 12,25). Ngà i đã hứa với các môn đệ rằng sớm muộn gì hỠcũng khám phá
ra những Ä‘iá»u tuyệt diệu mà tôi đã nói ở trên, nghÄ©a là Thiên Chúa ở
trong thế giá»›i và Thiên Chúa của Äức Giêsu là Äấng luôn hiện diện vá»›i
con ngÆ°á»i. Ở đây, tôi muốn nhắc lại lá»i cầu nguyện, lá»i nguyện xin Thiên
Chúa biến chúng ta thà nh những khà cụ bình an của Ngà i, để chúng ta có
thể mang tình yêu đến nÆ¡i háºn thù, Ä‘em tình thÆ°Æ¡ng đến vá»›i ngÆ°á»i Ä‘au
khổ, chân lý đức tin và o chốn lỗi lầm. VỠphần mình, chúng ta hãy cùng
chân phước Gioan 23 cầu xin Thiên Chúa soi sáng cho các vị lãnh đạo, để
ngoà i việc quan tâm đến lợi Ãch váºt chất của dân tá»™c mình, há» còn biết
đảm bảo cho ngÆ°á»i dân món quà quý giá là sá»± bình an, phá vỡ những bức
tÆ°á»ng chia cắt, đẩy mạnh mối dây yêu thÆ°Æ¡ng lẫn nhau, lá»›n lên trong sá»±
hiểu biết và sẵn sà ng thứ tha cho kẻ là m hại mình. NhỠđó, ngang qua sức
mạnh và thần hứng của Thiên Chúa, má»i ngÆ°á»i dân trên trái đất sẽ kinh
nghiệm được tình huynh đệ, và sá»± hòa bình mà há» hằng mong má»i, sẽ nở hoa
và cÆ° ngụ giữa há».
Vá»›i lá»i nguyện nà y, tôi muốn bà y tá» niá»m hy
vá»ng của mình rằng tất cả má»i ngÆ°á»i sẽ trở thà nh ngÆ°á»i kiến tạo hòa bình
Ä‘Ãch thá»±c, nhỠđó thà nh đô của nhân loại sẽ lá»›n lên trong sá»± hòa hợp
huynh đệ, trong thịnh vượng và hòa bình.
Từ Vatican 8 tháng 12 năm 2012+ Äức Thánh Cha Biển Äức XVI___________________________________________________
[1] Xem, Công Äồng Vaticano II, Hiến Chế Mục Vụ Vá» Giáo Há»™i Trong Thế Giá»›i Ngà y Nay, Gaudium Et Spes, số 1. [2] Xem Thông Ä‘iệp Hòa Bình Trên Thế Giá»›i (Pacem in Terris), 11 tháng 4 năm 1963: AAS 55(1963), 265-266. [3] Xem, Ibid.: AAS 55 (1963), 266. [4] Beneditto XVI, Thông Äiệp Äức Ãi Trong Chân Lý (29 – 06 -2009), 32: AAS 101 (2009), 666-667. [5] Xem ibid, 34 và 36: AAS 101 (2009), 668-670 và 671-672. [6] Äức Gioan Phaolo II, Sứ Äiệp Nhân Ngà y Hòa Bình Thế Giá»›i Năm 1994 (3 tháng 12 năm 1993) AAS 86 (1994), 156-162. [7]Äức
Thánh Cha Biển Äức, Bà i Nói trong cuá»™c gặp vá»›i các thà nh viên chÃnh phủ
Lenbanon (15 tháng 9 năm 2012) báo Quan Sát Viên Roma (16-9-2012),
trang 7. [8] Xem Thông điệp Hòa Bình Trên Thế Giới (Pacem in Terris), 11 tháng 4 năm 1963: AAS 55(1963), 304.
Nguyễn Minh Triệu, SJ Chuyển ngữ
(Nguồn: Radio Vatican) |