“Đón tiếp, bảo vệ, thăng tiến và hội nhập người di dân và người tị nạn.”

WHĐ (5.1.2018) – Hôm thứ Hai 21 tháng Tám 2017, Toà thánh đã công bố Sứ điệp của Đức Thánh Cha Phanxicô cho “Ngày thế giới Di dân và Tị nạn” lần thứ 104, sẽ được tổ chức vào ngày 14 tháng Giêng 2018 với chủ đề “Đón tiếp, bảo vệ, thăng tiến và hội nhập người di dân và người tị nạn”. Sứ điệp được Đức Thánh Cha ký ngày 15 tháng Tám 2017, ngày Lễ trọng mừng kính Đức Mẹ Lên Trời.

Sau đây là toàn văn Sứ điệp:

Anh chị em thân mến,

“Các ngươi hãy đối xử với người khách lạ ngụ nhờ xứ các ngươi như một người bản hương trong các ngươi; các ngươi hãy yêu thương họ như chính mình, vì các ngươi cũng đã là khách ngụ cư nơi đất Ai Cập: Ta là Đức Chúa, Thiên Chúa của các ngươi” (Lv 19,34)

Trong suốt những năm đầu thi hành sứ vụ giáo hoàng, tôi đã nhiều lần bày tỏ mối quan tâm đặc biệt về tình trạng đáng buồn của nhiều người di dân và người tị nạn trốn chạy chiến tranh, khủng bố, thiên tai và nghèo Ä‘ói. Tình trạng này chắc chắn là má»™t â€˜dấu chỉ của thời đại’, mà tôi Ä‘ã cố gắng giải thích, nhờ Æ¡n Chúa Thánh Thần trợ giúp, suốt từ khi tôi đến thăm Lampedusa vào ngày 8 tháng Bảy 2013. Khi thành lập bá»™ má»›i, Bá»™ Thăng tiến sá»± phát triển con người toàn diện, tôi muốn có má»™t phân bá»™ Ä‘ặc biệt â€“hiện do chính tôi đứng đầu– Ä‘ể thể hiện mối quan tâm của Giáo há»™i đối vá»›i người nhập cÆ°, người tị nạn và các nạn nhân của nạn buôn người.

Má»—i người khách lạ gõ cá»­a nhà chúng ta là má»™t cÆ¡ há»™i Ä‘ể chúng ta gặp Chúa Giêsu Kitô, Äáº¥ng Ä‘ồng hoá mình vá»›i những người khách lạ Ä‘ược tiếp đón hay bị chối từ trong mọi thời (Mt 25,35-43). Chúa uá»· thác cho tình yêu từ mẫu của Giáo há»™i từng con người bị buá»™c phải rời bỏ quê hÆ°Æ¡ng mình để Ä‘i tìm má»™t tÆ°Æ¡ng lai tốt đẹp hÆ¡n.[1] Tình liên Ä‘á»›i này phải được thể hiện cách cụ thể ở mọi giai Ä‘oạn của hành trình di dân – từ lúc ra Ä‘i, trong suốt cuá»™c hành trình, đến nÆ¡i và trở về. Đây là má»™t trách nhiệm lá»›n lao mà Giáo há»™i muốn chia sẻ vá»›i tất cả các tín hữu và mọi người thiện chí, những người được kêu gọi đáp ứng những thách Ä‘ố của thời đại di dân hiện nay vá»›i lòng quảng đại, sá»± nhanh nhẹn, khôn ngoan và nhìn xa trông rá»™ng, tuỳ theo khả năng của má»—i người.

Về vấn đề này, tôi muốn khẳng định lại rằng â€œÄ‘áp á»©ng chung của chúng ta có thể được trình bày bằng bốn Ä‘á»™ng từ: Ä‘ón tiếp, bảo vệ, thăng tiến và há»™i nhập”.[2]

Theo hoản cảnh hiện nay, Ä‘ón tiếp trÆ°á»›c hết là cung cấp nhiều lá»±a chọn hÆ¡n cho người di dân và người tị nạn Ä‘ể họ đến được các quốc gia tiếp nhận má»™t cách an toàn và hợp pháp. Äiều này đòi hỏi má»™t dấn thân cụ thể để gia tăng và Ä‘Æ¡n giản hoá tiến trình cấp thị thá»±c nhân đạo và Ä‘oàn tụ gia đình. Äá»“ng thời, tôi hy vọng rằng có nhiều quốc gia sẽ thông qua các chÆ°Æ¡ng trình tài trợ tÆ° nhân và cá»™ng đồng, và mở các hành lang nhân đạo cho những người tị nạn đặc biệt yếu thế. HÆ¡n nữa, cÅ©ng nên cấp thị thá»±c tạm thời đặc biệt cho những người trốn chạy các cuá»™c xung Ä‘á»™t ở những nÆ°á»›c láng giềng. Việc tuỳ tiện trục xuất tập thể những người nhập cÆ° và người tị nạn không phải là giải pháp thích hợp, nhất là khi người dân được Ä‘Æ°a trở lại các quốc gia không có sá»± bảo đảm tôn trọng nhân phẩm và những quyền cÆ¡ bản của con người”.[3] Má»™t lần nữa, tôi muốn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cung cấp cho người di cÆ° và người tị nạn nÆ¡i ở ban đầu Ä‘ầy đủ và xứng đáng. â€œCác chÆ°Æ¡ng trình tiếp nhận phổ biến rá»™ng rãi, đã được thá»±c hiện á»Ÿ nhiều nÆ¡i, dường nhÆ° muốn cổ võ việc gặp gỡ cá nhân, giúp công việc phục vụ Ä‘ược tốt hÆ¡n và Ä‘em lại thành công nhiều hÆ¡n”[4].Nguyên tắc lấy con người làm trung tâm, mà vị tiền nhiệm kính yêu của tôi, Đức giáo hoàng Bênêđictô XVI vẫn nhấn mạnh,[5] đòi buá»™c chúng ta phải luôn đặt Æ°u tiên cho sá»± an toàn của cá nhân trÆ°á»›c an ninh quốc gia. Vì thế, cần bảo Ä‘ảm rằng các nhân viên kiểm soát biên giá»›i phải Ä‘ược huấn luyện cách đúng đắn. Tình trạng của người di dân, người xin tị nạn và người tị nạn Ä‘òi buá»™c họ phải Ä‘ược bảo Ä‘ảm an toàn cá nhân và tiếp cận vá»›i các dịch vụ cÆ¡ bản. Vì phẩm giá nền tảng của má»—i con người, chúng ta phải ná»— lá»±c tìm ra những giải pháp thay thế cho việc giam giữ những người nhập cảnh vào má»™t quốc gia mà không được phép.[6]

Động từ thứ hai â€“ bảo vệ â€“ có thể được hiểu là má»™t loạt các bÆ°á»›c nhằm bảo vệ quyền lợi và phẩm giá của người di dânvà người tị nạn, bất kể tình trạng pháp lý của họ.[7] Sá»± bảo vệ ấy bắt đầu tại quốc gia xuất phát và bao gồm việc cung cấp thông tin đáng tin cậy và Ä‘ược xác minh trÆ°á»›c khi người ấy ra Ä‘i, cÅ©ng nhÆ° lo liệu cho họ được an toàn, tránh các hoạt Ä‘á»™ng tuyển dụng bất hợp pháp.[8] Điều này phải được tiến hành ở mức tối Ä‘a có thể tại quốc gia tiếp nhận, bảo đảm cho họ có đủ trợ giúp về mặt lãnh sá»±, có quyền luôn giữ lại các giấy tờ cá nhân, Ä‘ược tiếp cận vá»›i công lý má»™t cách công bằng, Ä‘ược mở má»™t tài khoản ngân hàng cá nhân và má»™t mức tối thiểu Ä‘ể sống.

Khi được nhìn nhận và đánh giá má»™t cách xứng Ä‘áng, tiềm năng và kỹ năng của người di cÆ°, người xin tị nạn và người tị nạn sẽ là nguồn lá»±c thá»±c sá»± cho các cá»™ng đồng đón nhận họ.[9] ÄÃ³ là lý do tại sao tôi hy vọng rằng, tại các quốc gia đón tiếp, người di dân có thể được quyền tá»± do Ä‘i lại, cÆ¡ há»™i làm việc, và tiếp cận các phÆ°Æ¡ng tiện truyền thông, trong sá»± tôn trọng phẩm giá của họ. Äá»‘i vá»›i những người quyết định hồi hÆ°Æ¡ng, tôi muốn nhấn mạnh nhu cầu phát triển các chÆ°Æ¡ng trình tái há»™i nhập về mặt xã há»™i và nghề nghiệp. Công Æ°á»›c Quốc tế về Quyền Trẻ em cung cấp cÆ¡ sở pháp lý chung cho việc bảo vệ di dân vị thành niên. Không được giam giữ chúng dÆ°á»›i bất kỳ hình thức nào vì chúng là người di dân, và phải bảo Ä‘ảm cho chúng Ä‘ược tiếp cận thường xuyên vá»›i giáo dục tiểu học và trung học. TÆ°Æ¡ng tá»±, khi chúng Ä‘ến tuổi thành niên, phải bảo Ä‘ảm cho chúng Ä‘ược quyền ở lại và tiếp tục học tập. Cần có các chÆ°Æ¡ng trình chăm sóc và nuôi dưỡng tạm thời dành cho những trẻ vị thành niên không có người lá»›n Ä‘i kèm và trẻ vị thành niên xa gia đình.[10] Quyền quốc tế về quốc tịch phải được công nhận và chứng nhận cho tất cả các trẻ em ngay khi chúng được sinh ra. Tình trạng không quốc tịch mà đôi khi người nhập cÆ° và người tị nạn rÆ¡i vào có thể dá»… dàng tránh được bằng việc thông qua â€œluật về quốc tịch phù hợp vá»›i các nguyên tắc cÆ¡ bản của luật pháp quốc tế”[11]. Quy chế di dân không Ä‘ược giá»›i hạn quyền tiếp cận các chÆ°Æ¡ng trình chăm sóc sức khoẻ và chÆ°Æ¡ng trình trợ cấp, cÅ©ng nhÆ° việc chuyển các khoản Ä‘óng góp của họ nếu họ hồi hÆ°Æ¡ng.

Thăng tiến chủ yếu là má»™t ná»— lá»±c quyết tâm Ä‘ể bảo Ä‘ảm rằng tất cả những người di dân và người tị nạn â€“ cÅ©ng nhÆ° các cá»™ng đồng đón tiếp họ â€“ Ä‘ều có quyền thể hiện tiềm năng của mình nhÆ° những con người, trong mọi chiều kích làm thành nhân loại mà Äáº¥ng Sáng Tạo Ä‘ã dá»± định.[12] Trong những chiều kích áº¥y, chúng ta phải nhìn nhận giá trị đích thá»±c của chiều kích tôn giáo, bảo đảm cho tất cả các ngoại kiều á»Ÿ bất cứ quốc gia nào có quyền tá»± do tín ngưỡng và thá»±c hành tôn giáo. Nhiều người di dân và người tị nạn có những khả năng phải được nhìn nhận và đánh giá má»™t cách thích đáng. Vì â€œviệc làm tá»± bản chất của nó là để liên kết các dân tá»™c”[13] , nên tôi khuyến khích ná»— lá»±c quyết tâm nhằm thúc đẩy việc tiếp nhận người di cÆ° và người tị nạn về mặt xã há»™i và nghề nghiệp, bảo Ä‘ảm cho mọi người â€“ cả những người xin tị nạn â€“ Ä‘ược làm việc, Ä‘ược học ngôn ngữ và có quyền công dân, cÅ©ng nhÆ° được cung cấp thông tin đầy đủ bằng tiếng mẹ đẻ của họ. Äá»‘i vá»›i di dân vị thành niên, phải có quy định về việc chúng tham gia lao Ä‘á»™ng để ngăn ngừa tình trạng bót lá»™t và những rủi ro Ä‘ối vá»›i việc lá»›n lên và phát triển bình thường của chúng. Năm 2006, trong bối cảnh di dân, Đức Bênêđictô XVI Ä‘ã nhấn mạnh gia đình là â€œmá»™t nÆ¡i và là nguồn mạch của nền văn hoá sá»± sống và cÅ©ng là má»™t yếu tố để há»™i nhập các giá trị” ra sao.[14] Phải luôn khuyến khích sá»± toàn vẹn của gia đình, bằng cách ủng há»™ việc Ä‘oàn tụ gia đình â€“ bao gồm cả ông bà, các cháu và anh chị em â€“ mà không Ä‘òi hỏi về khả năng tài chính. Người di cÆ°, người xin tị nạn và người tị nạn khuyết tật phải được trợ giúp nhiều hÆ¡n. Tôi nhìn nhận rằng cho đến nay có nhiều quốc gia đã có những ná»— lá»±c đáng ca ngợi về mặt hợp tác quốc tế và viện trợ nhân đạo, và tôi hy vọng rằng việc cung cấp các trợ giúp này cÅ©ng xét Ä‘ến những nhu cầu (nhÆ° trợ giúp y tế, xã há»™i và giáo dục) của các nÆ°á»›c Ä‘ang phát triển phải tiếp nhận má»™t số lá»›n người di cÆ° và người tị nạn. Tôi cÅ©ng hy vọng rằng các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng dá»… bị tổn thÆ°Æ¡ng và phải đối mặt vá»›i những khó khăn về vật chất cÅ©ng nằm trong số những người Ä‘ược hưởng trợ giúp.[15]

Động từ cuối cùng â€“ há»™i nhập â€“ liên quan đến các cÆ¡ há»™i phong phú hoá qua việc giao thoa văn hóa nhờ sá»± hiện diện của người di dân và người tị nạn. Há»™i nhập không phải là â€œÄ‘ồng hóa Ä‘ể đẩy người nhập cÆ° đến chá»— xoá bỏ hay quên Ä‘i bản sắc văn hoá riêng của họ. NhÆ°ng, việc giao tiếp vá»›i người khác phải dẫn tá»›i chá»— khám phá Ä‘ược ‘bí quyết’ của họ, cởi mở vá»›i họ Ä‘ể đón nhận các mặt đúng đắn của họ và nhÆ° thế góp phần vào việc hiểu biết lẫn nhau nhiều hÆ¡n. ÄÃ¢y là má»™t tiến trình lâu dài nhằm định hình xã há»™i và văn hoá, làm cho chúng ngày càng trở nên phản ánh những Æ¡n huệ Ä‘a dạng mà Thiên Chúa ban tặng cho con người. Tiến trình này có thể được đẩy nhanh bằng cách cấp quyền công dân mà không Ä‘òi hỏi về mặt tài chính hoặc ngôn ngữ, và hợp pháp hoá đặc biệt cho người di dân Ä‘ể họ có thể xin cÆ° trú dài hạn tại quốc gia mà họ Ä‘ến. Tôi nhắc lại rằng cần phải thúc đẩy má»™t nền văn hoá gặp gỡ bằng mọi cách có thể â€“ bằng cách gia tăng cÆ¡ há»™i trao đổi văn hoá, cung cấp tÆ° liệu và phổ biến những thá»±c hành tốt nhất về há»™i nhập, Ä‘ồng thời xây dá»±ng các chÆ°Æ¡ng trình để chuẩn bị cho các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng tham gia tiến trình há»™i nhập. Tôi muốn nhấn mạnh trường hợp đặc biệt của những người buá»™c phải rời bỏ quốc gia mà họ Ä‘ã đến vì khủng hoảng nhân đạo. Phải bảo Ä‘ảm cho những người này Ä‘ược trợ giúp Ä‘ầy đủ trong các chÆ°Æ¡ng trình hồi hÆ°Æ¡ng và tái há»™i nhập cách hiệu quả tại Ä‘ất nÆ°á»›c họ.

Theo truyền thống mục vụ của mình, Giáo há»™i luôn sẵn sàng dấn thân thá»±c hiện mọi sáng kiến được gợi ra trên Ä‘ây. NhÆ°ng Ä‘ể đạt được kết quả mong muốn, không thể không có sá»± đóng góp của các cá»™ng đồng chính trị và xã há»™i dân sá»±, tuỳ theo trách nhiệm của riêng họ.

Tại Há»™i nghị thượng đỉnh của Liên hiệp quốc tổ chức á»Ÿ New York vào ngày 29 tháng Chín 2016, các nhà lãnh đạo trên thế giá»›i đã bày tỏ mong muốn có hành Ä‘á»™ng dứt khoát trong việc trợ giúp người di dân và người tị nạn Ä‘ể cứu mạng và bảo vệ quyền lợi của họ, bằng cách chia sẻ trách nhiệm này trên toàn cầu. Äá»ƒ đạt được mục tiêu này, các quốc gia Ä‘ã cam kết soạn thảo và thông qua, trÆ°á»›c cuối năm 2018, hai Hiệp Æ°á»›c Toàn cầu, má»™t về người tị nạn và má»™t về người di dân.

Anh chị em thân mến, về những tiến trình Ä‘ang được thá»±c hiện này, những tháng sắp tá»›i là cÆ¡ may cho chúng ta Ä‘ể á»§ng há»™ và trợ giúp các hành Ä‘á»™ng cụ thể mà tôi đã mô tả bằng bốn Ä‘á»™ng từ á»Ÿ trên. Tôi mời anh chị em tận dụng mọi cÆ¡ há»™i Ä‘ể chia sẻ sứ Ä‘iệp này vá»›i tất cả các cá nhân trong giá»›i chính trị và xã há»™i có liên quan (hoặc những người muốn tham gia) trong tiến trình dẫn đến việc thông qua hai Hiệp Æ°á»›c Toàn cầu.

Hôm nay, 15 tháng Tám, chúng ta mừng lễ Đức Mẹ Hồn xác lên trời. Chính Mẹ Thiên Chúa đã cảm nghiệm nỗi nhọc nhằn của cảnh lưu vong (Mt 2,13-15), đã yêu thương đồng hành với Con của Mẹ trên đường đến Calvê, và nay lại được chia sẻ vinh quang muôn đời của Người. Chúng ta phó thác cho lời chuyển cầu từ mẫu của Mẹ Maria niềm hy vọng của tất cả những người nhập cư và những người tị nạn trên toàn thế giới cũng như những ước nguyện của các cộng đồng đón tiếp họ, để nhờ đáp lại lệnh truyền tối thượng của Chúa, tất cả chúng ta sẽ học được cách yêu thương người khác, người xa lạ, như chính bản thân chúng ta.

Thành phố Vatican, ngày 15 tháng Tám 2017

Đại lễ Đức Mẹ Maria Hồn xác lên trời

PHANXICÔ

(Nguồn: http://w2.vatican.va - WHĐ)