Công bố Tông Huấn Verbum Domini vá» Lá»i Chúa trong Ä‘á»i sống và sứ mạng của Giáo Há»™i
13.11.2010
|
|
VATICAN - Sáng 11-11-2010, Tông Huấn của Äức Thánh Cha Bênêđictô XVI, Verbum Domini (Lá»i Chúa), đúc kết thà nh quả Thượng Há»™i đồng Giám mục Thế giá»›i (Thượng HÄGMTG) năm 2008, đã được công bố tại Roma.
Văn kiện đã được giá»›i thiệu vá»›i giá»›i báo chà trong cuá»™c há»p báo tại Phòng Báo Chà Tòa Thánh, vá»›i sá»± hiện diện của Äức Hồng y Marc Ouellet, ngÆ°á»i Canada, Tổng trưởng Bá»™ Giám mục, Äức Hồng y Tân cá» Gianfranco Ravasi, Chủ tịch Há»™i đồng Tòa Thánh vá» văn hóa, và Äức Tổng Giám mục Nikola Eterovic, ngÆ°á»i Croát, Tổng thÆ° ký Thượng HÄGMTG.
Tông Huấn dà i gần 200 trang vá»›i 124 Ä‘oạn: ngoà i phần nháºp Ä‘á» và kết luáºn, được chia là m 3 phần tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i Chủ Ä‘á» Thượng HÄGMTG hồi tháng 10 năm 2008 vá» Ä‘á» tà i "Lá»i Chúa trong Ä‘á»i sống và sứ mạng của Giáo Há»™i":
- Phần I nói vá» Lá»i Chúa: Thiên Chúa nói, sá»± đáp trả của con ngÆ°á»i vá»›i Thiên Chúa, và tiếp đến là sá»± chú giải Kinh Thánh trong Giáo Há»™i.
- Phần II: Lá»i Chúa trong Giáo Há»™i. Giáo Há»™i tiếp nháºn Lá»i Chúa; Phụng vụ là nÆ¡i Æ°u tiên của Lá»i Chúa; Lá»i Chúa trong Ä‘á»i sống Giáo Há»™i: việc mục vụ Kinh Thánh, giảng thuyết, việc Ä‘á»c và cầu nguyện vá»›i Lá»i Chúa, lectio divina...
- Phần III: Lá»i Chúa cho thế giá»›i. Phần nà y nhấn mạnh đến sứ vụ truyá»n giáo của Há»™i Thánh, loan báo Lá»i cứu Ä‘á»™ của Chúa cho thế giá»›i; Lá»i Chúa và sá»± dấn thân của Giáo Há»™i trong thế giá»›i: giá»›i trẻ, ngÆ°á»i di dân, ngÆ°á»i nghèo; Lá»i Chúa và văn hóa, Lá»i Chúa và việc đối thoại liên tôn.
Cùng vá»›i Văn bản Tông Huấn Lá»i Chúa, Văn phòng Tổng thÆ° ký Thượng HÄGMTG cÅ©ng công bố má»™t bản tóm lược ná»™i dung văn kiện giáo huấn nà y của Äức Thánh Cha.
TÓM LƯỢC TÔNG HUẤN
"Tái khám phá vị trà trung tâm của Lá»i Chúa" trong Ä‘á»i sống bản thân và Giáo Há»™i, tiếp đến là "sá»± cấp thiết và sá»± tÆ°Æ¡i đẹp" của việc loan báo Lá»i Chúa để cứu Ä‘á»™ nhân loại nhÆ° â€những chứng nhân đầy xác tÃn và đáng tin cáºy của Chúa Phục Sinhâ€: đó là tổng hợp sứ Ä‘iệp của Äức Thánh Cha Bênêđictô XVI trong Tông Huấn háºu Thượng HÄGMTG â€Verbum Dominiâ€, Lá»i Chúa, đón nháºn những suy tÆ° và đỠnghị được Thượng HÄGMTG nêu lên trong khóa há»p tại Vatican hồi tháng 10 năm 2008 vá» Ä‘á» tà i â€Lá»i Chúa trong Ä‘á»i sống và sứ mạng của Giáo Há»™iâ€. Văn kiện, dà i gần 200 trang, là má»™t lá»i kêu gá»i tha thiết được Äức Giáo Hoà ng gá»i tá»›i các vị mục tá», các thà nh viên Ä‘á»i sống thánh hiến và giáo dân, â€ngà y cà ng quen thuá»™c hÆ¡n vá»›i Kinh Thánhâ€, và không bao giá» quên rằng â€nÆ¡i căn cá»™i của má»i linh đạo Kitô chân chÃnh và sống Ä‘á»™ng Ä‘á»u có Lá»i Chúa được loan báo, đón nháºn, cá» hà nh và suy niệm trong Giáo Há»™i†(121).
Äức Thánh Cha Bênêđictô XVI khai triển những suy tÆ° của ngà i Ä‘i từ Lá»i Tá»±a của Tin Mừng theo Thánh Gioan đặt chúng ta đứng trÆ°á»›c â€mầu nhiệm Thiên Chúa, Äấng tá» mình ra qua hồng ân Lá»i Ngà i. Lá»i của Ngà i đã nháºp thể (Ga 1,14). Äó là Tin Mừng†(1). Äức Giáo Hoà ng quả quyết: â€Trong má»™t thế giá»›i thÆ°á»ng cảm thấy Thiên Chúa nhÆ° thừa thãi và xa lạ, không có Ä‘iá»u Æ°u tiên nà o lá»›n hÆ¡n Æ°u tiên nà y: đó là tái mở ra cho con ngÆ°á»i ngà y nay cánh cá»a dẫn đến Thiên Chúa, vị Thiên Chúa Ä‘ang nói và thông truyá»n cho chúng tình thÆ°Æ¡ng của Ngà i để chúng ta được sá»± sống dồi dà o†(2).
Äức Thánh Cha giải thÃch rằng: â€Thiên Chúa nói và can thiệp trong lịch sỠđể mÆ°u Ãch cho con ngÆ°á»iâ€, và chỉ khi nà o con ngÆ°á»i cởi mở đối thoại vá»›i Äấng Sáng Tạo nên mình, thì má»›i có thể hiểu được bản thân và thá»a mãn những khát vá»ng sâu xa nhất của mình. â€Thá»±c váºy, - Tông Huấn viết - Lá»i Chúa không chống lại con ngÆ°á»i, không bóp nghẹt những Æ°á»›c muốn chân chÃnh của con ngÆ°á»i, trái lại Lá»i Chúa soi sáng, thanh tẩy và đưa những Æ°á»›c muốn ấy đến chá»— viên mãn. Rất tiếc là trong thá»i đại chúng ta ngà y nay, có má»™t ý tưởng rất được phố biến, nhất là tại Tây PhÆ°Æ¡ng, cho rằng Thiên Chúa xa lạ vá»›i Ä‘á»i sống và các vấn Ä‘á» của con ngÆ°á»i và hÆ¡n nữa, sá»± hiện diện của Chúa có thể Ä‘e dá»a quyá»n tá»± quyết của con ngÆ°á»iâ€. Trong thá»±c tế, â€chỉ có Thiên Chúa má»›i đáp ứng khát vá»ng trong tâm hồn má»—i ngÆ°á»i!â€.
Äối vá»›i Äức Giáo Hoà ng, â€vá» phÆ°Æ¡ng diện mục vụ, Ä‘iá»u rất quan trá»ng là trình bà y Lá»i Chúa trong khả năng của Lá»i nà y đối thoại vá»›i các vấn Ä‘á» của con ngÆ°á»i trong Ä‘á»i sống thÆ°á»ng nháºt. Việc mục vụ của Giáo Há»™i phải cho thấy rõ Thiên Chúa lắng nghe những nhu cầu và tiếng kêu của con ngÆ°á»i nhÆ° thế nà o†để mang lại cho con ngÆ°á»i â€hạnh phúc vÄ©nh cá»u trá»n vẹn†(22-23). Theo nghÄ©a đó, cần giáo dục các tÃn hữu nhìn nháºn rằng â€căn cá»™i của tá»™i lá»—i chÃnh là không lắng nghe Lá»i Chúa và không đón nháºn, trong Chúa Giêsu, Lá»i của Thiên Chúa, Æ¡n tha thứ mở cho chúng ta Æ¡n cứu độ†(26).
Văn kiện nhắc lại Công đồng chung Vatican 2 đã đẩy mạnh việc tái khám phá Lá»i Chúa trong Ä‘á»i sống của Giáo Há»™i (3), và tái khẳng định sá»± tôn kÃnh sâu xa đối vá»›i Kinh Thánh, â€tuy rằng đức tin Kitô không phải là má»™t â€tôn giáo của Sáchâ€: Kitô giáo là â€tôn giáo của Lá»i Chúaâ€, không phải â€má»™t lá»i được viết ra và câm nÃn, nhÆ°ng là Lá»i nháºp thể và sống Ä‘á»™ng†(7), dÆ°á»›i ánh sáng của Lá»i nà y, â€bà nhiệm vá» thân pháºn của con ngÆ°á»i được sáng tá» chung cục†(6). Thá»±c váºy, Chúa Giêsu Kitô là â€Lá»i chung kết của Thiên Chúaâ€: Vì thế, â€chúng ta không nên chỠđợi má»™t mạc khải công khai nà o khác trÆ°á»›c khi Chúa tá» hiện trong vinh quangâ€. Trong bối cảnh ấy, â€cần giúp các tÃn hữu phân biệt rõ rà ng Lá»i Chúa khác vá»›i những mạc khải tÆ°â€, vai trò của các mạc khải nà y â€không phải là bổ túc Mạc Khải chung cục của Chúa Kitô, nhÆ°ng là giúp sống mạc khải ấy má»™t cách trá»n vẹn hÆ¡n trong má»™t thá»i Ä‘iểm lịch sá» nà o đóâ€. Mạc khải tÆ° là â€má»™t trợ giúp được ban tặng, nhÆ°ng không bắt buá»™c phải sá» dụng mạc khải ấy†(14).
Giải thÃch Lá»i Chúa
Vá» việc giải thÃch đúng đắn Lá»i Chúa, Äức Giáo Hoà ng nhấn mạnh rằng â€không có sá»± hiểu biết chân chÃnh nà o vá» Mạc khải Kitô giáo ở ngoà i hoạt Ä‘á»™ng của Chúa Thánh Linh†(15), nhÆ° thánh Giêrônimô đã nói: â€Chúng ta không thể hiểu được Kinh Thánh nếu không có sá»± trợ giúp của Chúa Thánh Linh, Äấng linh hứng Kinh Thánh†(16): đây là má»™t sá»± hiểu biết tăng trưởng vá»›i thá»i gian, nhá» sá»± trợ giúp của Thánh Linh, nhá» Truyá»n Thống sinh Ä‘á»™ng của Giáo Há»™i và Huấn Quyá»n của Há»™i Thánh, Huấn Quyá»n nà y có thẩm quyá»n â€giải thÃch chÃnh thức Lá»i Chúa, được viết ra hoặc truyá»n lại†(33). â€Môi trÆ°á»ng nguyên thủy để giải thÃch Kinh Thánh là đá»i sống Giáo Há»™iâ€, xét vì â€không có lá»i ngôn sứ nà o tùy thuá»™c sá»± giải thÃch của tÆ° nhân†(29); vả lại, thánh Giêrônimô luôn nhắc nhở rằng â€chúng ta không bao giá» Ä‘á»c Kinh Thánh má»™t mình. Chúng ta gặp quá nhiá»u cánh cá»a khép kÃn và dá»… rÆ¡i và o sai lầm†(30).
Nghiên cứu Kinh Thánh
Äức Giáo Hoà ng phân tÃnh hiện tình nghiên cứu Kinh Thánh và nháºn xét rằng: â€Phần lá»›n hiệu năng mục vụ trong hoạt Ä‘á»™ng của Giáo Há»™i và đá»i sống thiêng liêng của các tÃn hữu tùy thuá»™c quan hệ phong phú giữa khoa chú giải và thần há»c†(31). Ngà i nhìn nháºn sá»± đóng góp quan trá»ng của â€khoa chú giải phê bình lịch sá»â€ và các phÆ°Æ¡ng pháp khác (32), nhÆ°ng ngà i cÅ©ng cảnh giác vá» nguy cÆ¡ lá»›n ngà y nay do â€má»™t thứ chủ thuyết nhị nguyên†giữa khoa chú giải Kinh Thánh và thần há»c: má»™t bên là khoa chú giải chỉ giá»›i hạn trong và o phÆ°Æ¡ng pháp phê bình lịch sá», và trở thà nh má»™t â€khoa chú giải bị tục hóaâ€, trong đó tất cả Ä‘á»u bị thu hẹp và o â€yếu tố phà m nhânâ€, đến Ä‘á»™ phủ nháºn â€lịch sá» tÃnh của các yếu tố thần thiêngâ€; và bên kia là má»™t ná»n thần há»c â€có xu hÆ°á»›ng thiêng liêng hóa ý nghÄ©a của Kinh Thánh và không tôn trá»ng đặc tÃnh lịch sá» của mạc khảiâ€.
Äức Giáo Hoà ng cầu mong có sá»± â€hiệp nhất giữa hai cấp độ†giải thÃch, xét cho cùng nó đòi phải có â€má»™t sá»± hòa hợp giữa đức tin và lý trÃâ€, là m sao để đức tin không bao giá» trở thà nh má»™t thứ â€duy tÃnâ€, vá»›i háºu quả là ngÆ°á»i ta Ä‘á»c Kinh Thánh theo chủ thuyết duy căn (fondamentaliste) - hiểu Kinh Thánh theo nghÄ©a Ä‘en - và ngoà i ra cần có má»™t lý trà â€tá» ra cởi mở, không tiên thiên phủ nháºn tất cả những gì vượt quá mức Ä‘á»™ của lý trà (33-36). Vì thế, Äức Thánh Cha Bênêđictô XVI mong muốn rằng trong lãnh vá»±c giải thÃch Sách Thánh, â€sá»± nghiên cứu được tiến triển†mang lại thà nh quả cho khoa Kinh Thánh và cho Ä‘á»i sống thiêng liêng của các tÃn hữu†(19) và đồng thá»i có thể mở rá»™ng cuá»™c đối thoại giữa các vị mục tá», các nhà chú giải và thần há»c (45) vá»›i ý thức rằng, trong lãnh vá»±c nà y, â€Thánh Truyá»n, Kinh Thánh và Huấn quyá»n của Há»™i Thánh, do sá»± xếp đặt rất khôn ngoan của Thiên Chúa, Ä‘á»u có liên hệ máºt thiết vá»›i nhau đến Ä‘á»™ không thá»±c tại nà o hiện hữu mà không có thá»±c tại khác†(47).
Ngoà i ra Tông Huấn nhấn mạnh rằng ta â€chỉ có thể hiểu Kinh Thánh nếu sống Kinh Thánh†(47): thá»±c váºy â€sá»± giải thÃch Kinh Thánh sâu xa nhất đến từ những ngÆ°á»i để cho Lá»i Chúa uốn nắn mìnhâ€, nghÄ©a là từ các thánh. â€Há»c há»i vá»›i các ngà i, đó là má»™t con Ä‘Æ°á»ng chắc chắn để thá»±c hiện má»™t sá»± giải thÃch Lá»i Chúa má»™t cách sống Ä‘á»™ng và hữu hiệu†(48-49). Và nhắc đến Mẹ Maria, â€Hình ảnh của Giáo Há»™i lắng nghe Lá»i Chúa nháºp thể trong Mẹâ€, Äức Giáo Hoà ng nhắn nhủ â€các há»c giả ngà y cà ng Ä‘Ã o sâu quanhệ giữa Thánh Mẫu há»c và thần há»c vá» Lá»i Chúa†(27).
Kinh Thánh và đại kết, liên tôn
Tông Huấn cÅ©ng nhấn mạnh â€vị thế trung tâm của những nghiên cứu Kinh Thánh trong việc đối thoại đại kếtâ€, đánh giá cao sá»± cổ võ â€những buổi cá» hà nh đại kết lắng nghe Lá»i Chúa†vì â€việc cùng lắng nghe Kinh Thánh thúc đẩy đối thoại bác ái và là m tăng trưởng cuá»™c đối thoại vá» chân lý†(46).
Äức Giáo Hoà ng tái khẳng định rằng â€mạc khải Cá»±u Ước tiếp tục có giá trị đối vá»›i các tÃn hữu Kitô chúng ta†vì đó Lá»i Chúa. Ngà i viết: â€Căn cá»™i của Kitô giáo ở trong Cá»±u Ước và Kitô giáo luôn nuôi dưỡng mình nhá» căn cá»™i ấy†(40). Từ đó có má»™t â€quan hệ đặc biệt giữa các tÃn hữu Kitô và Do thái, má»™t quan hệ không bao giá» có thể bị quên lãng†và phải dẫn Ä‘Æ°a các tÃn hữu Kitô đến má»™t â€thái Ä‘á»™ quà mến dân Do tháiâ€. â€Má»™t lần nữa tôi muốn tái khẳng định rằng cuá»™c đối thoại vá»›i ngÆ°á»i Do thái là điá»u quà giá dÆ°á»ng nà o đối vá»›i Giáo Há»™i†(43).
Äà ng khác, â€Giáo Há»™i cÅ©ng nhìn nháºn nhÆ° thà nh phần thiết yếu trong việc loan báo Lá»i Chúa việc gặp gỡ, đối thoại và cá»™ng tác vá»›i má»i ngÆ°á»i thiện chÃ, đặc biệt là những ngÆ°á»i thuá»™c các truyá»n thống tôn giáo khác của nhân loại, tránh những hình thức tôn giáo pha trá»™n lẫn nhau và thái Ä‘á»™ duy tÆ°Æ¡ng đối (117).
Thượng HÄGMTG nhắc lại rằng Giáo Há»™i nhìn ngÆ°á»i â€Hồi giáo vá»›i lòng quà chuá»™ng, há» là những ngÆ°á»i cÅ©ng nhìn nháºn sá»± hiện hữu của Thiên Chúa duy nhấtâ€, và mong muốn có sá»± phát triển đối thoại dá»±a trên sá»± tÃn nhiệm lẫn nhau, Ä‘Ã o sâu những giá trị nhÆ° â€tôn trá»ng sá»± sốngâ€,â€các quyá»n bất khả nhượng của ngÆ°á»i nam và ngÆ°á»i nữ cÅ©ng nhÆ° sá»± bình đẳng nam nữâ€, và sá»± đóng góp của các tôn giáo cho công Ãch, để ý đến â€sá»± phân biệt giữa lãnh vá»±c xã há»™i chÃnh trị và lãnh vá»±c tôn giáo†(119). Vì thế, Äức Giáo Hoà ng bà y tá» â€sá»± tôn trá»ng của Giáo Há»™i đối vá»›i các tôn giáo cổ kÃnh và những truyá»n thống tinh thần của các đại lụcâ€, â€chứa Ä‘á»±ng những giá trị có thể tạo Ä‘iá»u kiện rất dá»… dà ng cho sá»± cảm thông giữa con ngÆ°á»i và các dân tá»™c vá»›i nhau†(119). NhÆ°ng ngà i cÅ©ng nhấn mạnh rằng â€cuá»™c đối thoại sẽ không được phong phú nếu nó không bao gồm cả tá»± do tuyên đứng tôn giáo của mình công khai hoặc riêng tÆ° cÅ©ng nhÆ° tá»± do lÆ°Æ¡ng tâm†(120).
Lá»i Chúa và phụng vụ
Tông Huấn cÅ©ng bà n đến tÆ°Æ¡ng quan giữa Lá»i Chúa và phụng vụ: â€Äây là lãnh vá»±c Æ°u tiên trong đó Thiên Chúa nói vá»›i dân Ngà i ngà y nay, Ä‘ang lắng nghe và đáp lạiâ€; â€Khi ta Ä‘á»c Kinh Thánh trong Giáo Há»™i†thì chÃnh Chúa Kitô “nói†(52). NhÆ°ng cần giáo dục các tÃn hữu hiểu sá»± thống nhất giữa Lá»i Chúa và Bà tÃch trong mầu nhiệm Giáo Há»™i. Thá»±c váºy, â€trong quan hệ giữa Lá»i Chúa và các cá» chỉ bà tÃch, hoạt Ä‘á»™ng của chÃnh Thiên Chúa được biểu lá»™ dÆ°á»›i hình thức phụng vụ trong lịch sá» nhá» â€tÃnh chất Ä‘Ã o luyện của chÃnh Lá»i Chúa. Quả thế, Trong lịch sá» cứu Ä‘á»™, không có sá»± tách biệt giữa Ä‘iá»u Thiên Chúa nói và là m. CÅ©ng váºy, trong hoạt Ä‘á»™ng phụng vụ, chúng ta đứng trÆ°á»›c Lá»i Chúa thá»±c hiện Ä‘iá»u mà Chúa nói†(53).
Äức Giáo Hoà ng tái yêu cầu â€chăm sóc kỹ lưỡng hÆ¡n việc công bố Lá»i Chúaâ€: Các Ä‘á»™c viên â€phải thá»±c sá»± có khả năng và được chuẩn bị thi hà nh công tác nà y. Há» cần được chuẩn bị vá» mặt Kinh Thánh và phụng vụ cÅ©ng nhÆ° vá» mặt kỹ thuáºt†(58).
Tiếp đến Äức Giáo Hoà ng cÅ©ng kêu gá»i cải tiến â€phẩm chất các bà i giảngâ€: cần phải tránh những bà i giảng chung chung và trừu tượng, là m lu mỠđặc tÃnh Ä‘Æ¡n sÆ¡ của Lá»i Chúa, cÅ©ng nhÆ° tránh những Ä‘iá»u dông dà i thu hút sá»± chú ý vá» giảng viên thay vì và o trong tâm sứ Ä‘iệp Tin Mừng. Phải giúp các tÃn hữu thấy rõ rằng Ä‘iá»u mà vị giảng thuyết quan tâm đó là trình bà y Chúa Kitô, và Ngà i phải ở trung tâm của má»i bà i giảng†(59). Vì thế, Äức Giáo Hoà ng tái khẳng định nên soạn má»™t cuốn Cẩm Nang dá»n bà i giảng â€Ä‘ể giúp các thừa tác viên chu toà n nghÄ©a vụ của mình má»™t cách tốt đẹp hÆ¡n†(60).
Ngoà i ra, Tông Huấn cÅ©ng bà y tá» mong Æ°á»›c Phụng vụ các Giá» Kinh â€ngà y cà ng được phổ biến nÆ¡i Dân Chúa.. nhất là việc Ä‘á»c Kinh Ngợi Khen và Kinh Chiá»u. Sá»± phổ biến nà y giúp các tÃn hữu quen thuá»™c vá»›i Lá»i Chúa (62).
Lấy lại má»™t số bà i phát biểu của các nghị phụ, Äức Giáo Hoà ng nhấn mạnh giá trị của sá»± thinh lặng trong các buổi cá» hà nh: thá»±c váºy, â€Lá»i Chúa chỉ có thể được công bố và lắng nghe trong thinh lặng, bên ngoà i cÅ©ng nhÆ° trong ná»™i tâm. Thá»i nay không tạo Ä‘iá»u kiện thuáºn lợi cho sá»± hồi niệm và nhiá»u khi ngÆ°á»i ta có cảm tượng có má»™t sá»± sợ hãi phải rá»i bá» các phÆ°Æ¡ng tiện truyá»n thông đại chúng, dù là trong má»™t lúc mà thôi. Vì thế, ngà y nay cần giáo dục Dân Chúa vá» giá trị của sá»± thinh lặng†(66). Rồi Tông Huấn cÅ©ng nêu lên má»™t số lá»i nhắn nhủ: "đừng bao giá» lÆ¡ là vấn đỠâm thanh âm hưởng, trong sá»± tôn trá»ng các qui luáºt phụng vụ và kiến trúc†để giúp các tÃn hữu chú ý hÆ¡n†(68); â€không bao giỠđược thay thế các bà i Ä‘á»c rút từ Kinh Thánh bằng những văn bản khác, dù chúng có ý nghÄ©a thế nà o Ä‘i nữa vá» phÆ°Æ¡ng diện mục vụ hoặc tu đức†(69); cần cổ võ những bà i thánh ca lấy hứng từ Kinh thánh, biết diá»…n tả vẻ đẹp của Lá»i Chúa nhá» má»™t sá»± hòa hợp giữa lá»i và nhạc.†Vá» vấn Ä‘á» nà y cÅ©ng cần nhắc lại tầm quan trá»ng của nhà bình ca (70); sau cùng, â€nên đặc biệt chú ý đến những ngÆ°á»i khiếm thị và khiếm thÃnh (71).
Dân Chúa và Kinh Thánh
Äức Giáo Hoà ng cùng vá»›i các nghị phụ nồng nhiệt mong Æ°á»›c có má»™t â€váºn há»™i má»›i vá» lòng yêu mến của toà n thể má»i thà nh phần Dân Chúa đối vá»›i Kinh Thánh, đến Ä‘á»™ từ sá»± chăm chỉ Ä‘á»c và cầu nguyện vá»›i Kinh Thánh há» Ä‘Ã o sâu chÃnh quan hệ vá»›i Chúa Giêsu†(72). Các vị yêu cầu tăng cÆ°á»ng việc mục vụ Kinh Thánh, việc mục vụ nà y cÅ©ng có giá trị đáp trả hiện tượng lan trà n của các giáo phái vốn phổ biến má»™t sá»± Ä‘á»c Kinh Thánh má»™t cách xuyên tạc và lợi dụng, đồng thá»i cần cổ võ sá»± phổ biến các cá»™ng Ä‘oà n nhá», trong đó ngÆ°á»i ta thăng tiến việc huấn luyện, cầu nguyện và hiểu biết vá» Kinh Thánh theo đức tin của Giáo Há»™i†(73).
Cần có má»™t â€sá»± huấn luyện thÃch hợp dà nh cho các tÃn hữu Kitô, đặc biệt là các giáo lý viên, duy trì sá»± chú ý đến việc tông đồ Kinh Thánh (75). Toà n thể Dân Chúa, bắt đầu từ các Giám mục, phải tái khởi hà nh từ việc lắng nghe Lá»i Chúa. Äức Giáo Hoà ng đặc biệt bà y tá» lòng biết Æ¡n đối vá»›i các Ä‘an sÄ© nam nữ các dòng chiêm niệm, â€qua Ä‘á»i sống cầu nguyện, lắng nghe và suy niệm Lá»i Chúa, Ä‘ang nhắc nhở cho chúng ta rằng con ngÆ°á»i không phải chỉ sống bằng cÆ¡m bánh, nhÆ°ng còn bằng má»i lá»i xuất phát từ miệng Thiên Chúaâ€.
Vá» phần các gia đình, Thượng HÄGMTG mong Æ°á»›c rằng má»—i nhà đá»u có cuốn Kinh Thánh, giữ gìn má»™t cách xứng đáng, để có thể Ä‘á»c và dùng để cầu nguyệnâ€. Tông Huấn cÅ©ng nêu cao thiên tà i của nữ giá»›i trong việc nghiên cứu Kinh Thánh và vai trò không thể thiếu được của phụ nữ trong gia đình, trong việc giáo dục, dạy giáo lý và trong việc thông truyá»n các giá trịâ€. Văn kiện má»i gá»i thá»±c hà nh lectio divina, và cổ võ những kinh nguyện kÃnh Äức Mẹ nhÆ° kinh Mân Côi, kinh Truyá»n tin, giúp suy niệm các mầu nhiệm thánh được kể lại trong Kinh Thánh. Văn kiện cÅ©ng trÆ°ng dẫn má»™t số kinh nguyện cổ kÃnh của Äông phÆ°Æ¡ng Kitô giáo, nhÆ° thánh ca Äức Mẹ Akathistos và Parklesis (78-88).
Kinh Thánh và truyá»n giáo
Äức Giáo Hoà ng nhấn mạnh lá»i kêu gá»i của Thượng HÄGMTG: â€Hãy củng cố và tăng cÆ°á»ng ý thức truyá»n giáo trong Giáo Há»™iâ€, vá»›i ý thức rằng â€Ä‘iá»u được mạc khải trong Chúa Kitô thá»±c là ơn cứu Ä‘á»™ tất cả má»i dân tá»™câ€; â€con ngÆ°á»i cần niá»m Hy Vá»ng cao cả để có thể sống hiện tại của mình, niá»m hy vá»ng lá»›n lao là má»™t vị Thiên Chúa có má»™t khuôn mặt loà i ngÆ°á»i và Ngà i yêu thÆ°Æ¡ng chúng ta cho đến cùng†(Ga 13,1). Vì thế Giáo Há»™i tá»± bản chất là truyá»n giáo. Chúng ta không thể riêng giữ cho mình những lá»i sá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»i được ban cho chúng ta trong cuá»™c gặp gỡ vá»›i Chúa Giêsu Kitô: những lá»i ấy dà nh cho tất cả má»i ngÆ°á»i và cho má»—i ngÆ°á»i. Má»—i ngÆ°á»i thá»i nay dù biết hay không, há» Ä‘ang cần việc loan báo ấy. Chúng ta có trách nhiệm thông truyá»n Ä‘iá»u mà chúng ta đã từng nháºn lãnh†(91-92). â€Vì thế, việc truyá»n giáo của Giáo Há»™i không thể bị coi nhÆ° má»™t Ä‘iá»u tùy ý hoặc thêm và o cho Ä‘á»i sống Giáo Há»™i. Äây không phải là loan báo má»™t lá»i an ủi, nhÆ°ng là má»™t lá»i có sức xâm nháºp mạnh mẽ, kêu gá»i hoán cải, là m cho cuá»™c gặp gỡ vá»›i Chúa có thể diá»…n ra, và nhỠđó má»™t nhân loại má»›i được triển nở†(93).
Tông Huấn tái khẳng định rằng sứ mạng loan báo Lá»i Chúa là nghÄ©a vụ của tất cả má»i tÃn hữu đã chịu phép rá»a. â€Không Kitô hữu nà o có thể cảm thấy xa lạ vá»›i trách nhiệm ấyâ€. â€Ã thức nà y phải được khÆ¡i dáºy trong má»—i gia đình, giáo xứ, cá»™ng Ä‘oà n, hiệp há»™i và phong trà o của Giáo Há»™iâ€. Äặc biệt Thượng HÄGMTG biết Æ¡n và nhìn nháºn rằng các phong trà o của Giáo Há»™i và các cá»™ng Ä‘oà n má»›i, trong Giáo Há»™i, là má»™t lá»±c lượng mạnh mẽ để rao giảng Tin Mừng thá»i nay, thúc đẩy phát triển những hình thức má»›i để loan báo Tin Mừng†(94).
â€Giáo Há»™i không thể chỉ giá»›i hạn và o má»™t thứ mục vụ bảo trì, dà nh cho những ngÆ°á»i đã biết Tin Mừng của Chúa Kitô. Äà tiến truyá»n giáo là má»™t dấu chỉ rõ ráºt vá» sá»± trưởng thà nh của má»™t cá»™ng Ä‘oà n Giáo Há»™iâ€. Cần có má»™t â€sá»± loan báo minh thịâ€: Giáo Há»™i phải Ä‘i tá»›i má»i ngÆ°á»i vá»›i sức mạnh của Thánh Linh (Xc 1 Cr 2,5) và tiếp tục hà nh Ä‘á»™ng nhÆ° ngôn sứ bảo vệ quyá»n và tá»± do của con ngÆ°á»i được lắng nghe Lá»i Chúa, tìm những phÆ°Æ¡ng thế hữu hiệu nhất để công bố Lá»i Chúa, cả khi có nguy cÆ¡ bị bách hại. Giáo Há»™i mắc nợ đối vá»›i tất cả má»i ngÆ°á»i, món nợ loan báo Lá»i cứu Ä‘á»™â€: vá»›i bao nhiêu dân tá»™c chÆ°a biết Lá»i Chúa và những ngÆ°á»i cần tái được rao giảng Lá»i Chúa vá»›i sức thuyết phục nhá» những chứng nhân đáng tin nhiệm của Tin Mừngâ€. Äức Giáo Hoà ng cảm Ä‘á»™ng nghÄ© tá»›i tất cả những ngÆ°á»i bị bách hại vì Chúa Kitô, tá»›i â€bao nhiêu anh chị em ngà y cà ng quên mình vì loan báo chân lý tình thÆ°Æ¡ng của Chúa được mạc khải cho chúng ta trong Chúa Kitô chịu đóng Ä‘anh và sống lạiâ€.
Äặc biệt Äức Thánh Cha viết: â€Chúng tôi thân ái liên Ä‘á»›i sâu xa vá»›i các tÃn hữu thuá»™c tất cả các cá»™ng Ä‘oà n Kitô ở Ã, Phi ngà y nay Ä‘ang có nguy cÆ¡ mất mạng hoặc bị gạt ra ngoà i lá» xã há»™i vì đức tin. Äồng thá»i chúng tôi không ngừng lên tiếng để các chÃnh phủ bảo đảm cho tất cả má»i ngÆ°á»i quyá»n tá»± do lÆ°Æ¡ng tâm và tôn giáo, và cả quyá»n được công khai là m chứng vỠđức tin của mình†(95-98).
Kinh Thánh và sự dấn thân xã hội
Ngoà i ra, Äức Thánh Cha Bênêđictô XVI nhắc nhở rằng việc lắng nghe Lá»i Chúa không dẫn sá»± trốn chạy khá»i thế gian nhÆ°ng Ä‘Æ°a tá»›i sá»± dấn thân mạnh mẽ hÆ¡n để là m cho thế giá»›i trẻ nên công bằng và dá»… ở hÆ¡n. ChÃnh Lá»i Chúa tố giác rõ rà ng những bất công và thăng tiến tình liên Ä‘á»›i và bình đẳng. Sá»± dấn thân cho công lý và biến đổi thế giá»›i là yếu tố cấu thà nh công cuá»™c rao giảng Tin Mừng. Hẳn tháºt, Giáo Há»™i không có nghÄ©a vụ trá»±c tiếp kiến tạo má»™t xã há»™i công bằng hÆ¡n, cho dù Giáo Há»™i có quyá»n và nghÄ©a vụ can thiệp và o những vấn Ä‘á» luân lý và đạo đức liên quan tá»›i Ãch lợi của con ngÆ°á»i và các dân tá»™c. NghÄ©a vụ chủ yếu của giáo dân, được giáo dục trong trÆ°á»ng của Tin Mừng, là can thiệp trá»±c tiếp và o hoạt Ä‘á»™ng xã há»™i và chÃnh trị, thăng tiến các quyá»n của má»—i ngÆ°á»i, dá»±a trên luáºt tá»± nhiên, được ghi khắc trong tâm khảm con ngÆ°á»i, và những quyá»n ấy có tÃnh chất â€phổ quát, bất khả vi phạm và bất khả nhượngâ€. Lá»i Chúa cÅ©ng là â€má»™t nguồn mạch hòa giải và an bìnhâ€. Äức Giáo Hoà ng quả quyết: â€Má»™t lần nữa tôi muốn tái khẳng định rằng tôn giáo không bao giá» có thể biện minh cho sá»± bất bao dung hoặc chiến tranh. Không thể sá» dụng bạo lá»±c nhân danh Thiên Chúa!†(99-103).
NgÆ°á»i trẻ, di dân và ngÆ°á»i nghèo
Tiếp đến Tông Huấn Ä‘á» cáºp đến vấn Ä‘á» loan báo cho ngÆ°á»i trẻ, ngÆ°á»i di dân, ngÆ°á»i Ä‘au khổ và ngÆ°á»i nghèo. Sá»± quan tâm đến giá»›i trẻ bao gồm can đảm loan báo rõ rà ng. Há» cần những chứng nhân và thầy dạy, đồng hà nh và hÆ°á»›ng dẫn há» yêu thÆ°Æ¡ng và để há» thông truyá»n Tin Mừng nhất là cho những ngÆ°á»i đồng lứa tuổi, và qua đó há» trở thà nh những ngÆ°á»i loan báo má»™t cách chân chÃnh và đáng tin cáºyâ€.
Các phong trà o di dân â€mang lại cÆ¡ há»™i má»›i mẻ để phổ biến Lá»i Chúa. Vá» vấn Ä‘á» nà y các Nghị phụ đã quả quyết rằng ngÆ°á»i di dân có quyá»n được nghe Lá»i Huấn Giáo được Ä‘á» nghị cho há» chứ không áp đặt. Nếu há» là Kitô hữu, há» cần được giúp đỡ thÃch hợp vá» mục vụ để củng cố đức tin.
Tiếp đến, Tông Huấn khuyên nhủ nên gần gÅ©i ngÆ°á»i Ä‘au khổ: â€Lá»i Chúa cÅ©ng tá» lá»™ cho chúng ta những hoà n cảnh nà y, được sá»± dịu dà ng của Thiên Chúa bao trùm má»™t cách huyá»n nhiệm. Äức tin nảy sinh từ cuá»™c gặp gỡ vá»›i Lá»i Chúa giúp chúng ta coi Ä‘á»i sống con ngÆ°á»i là đáng sống cả khi Ä‘á»i sống ấy bị suy yếuâ€. Sau cùng, là những ngÆ°á»i nghèo, â€việc phục vụ bác ái không bao giỠđược thiếu trong các Giáo Há»™i chúng ta, nó phải luôn gắn liá»n vá»›i việc loan báo Lá»i Chúa và việc cá» hà nh các mầu nhiệm thánh. Giáo Há»™i không bao giỠđược là m ngÆ°á»i nghèo thất vá»ng: â€Các vị mục tỠđược kêu gá»i lắng nghe há», há»c há»i nÆ¡i há», hÆ°á»›ng dẫn há» trong đức tin và khÃch lệ há» trở thà nh những ngÆ°á»i kiến tạo lịch sá» của há»â€. Và Tông huấn cÅ©ng nói đến mối quan hệ giữa Lá»i Chúa và việc bảo tồn công trình sáng tạo của Chúa (104-108).
Kinh Thánh và văn hóa
Tông Huấn kêu gá»i â€mở má»™t cuá»™c gặp gỡ má»›i mẻ giữa Kinh Thánh và các ná»n văn hóaâ€. Äức Giáo Hoà ng viết: â€Tôi muốn láºp lại vá»›i má»i giá»›i văn hóa rằng há» không có gì phải sợ khi cởi mở đối vá»›i Lá»i Chúa; Lá»i Chúa không bao giá» phá hủy văn hóa Ä‘Ãch thá»±c, nhÆ°ng là má»™t sá»± kÃch thÃch trÆ°á»ng kỳ để tìm kiếm những kiểu diá»…n tả nhân bản ngà y cà ng thÃch hợp và ý nghÄ©a hÆ¡n. Ngoà i ra, cần phải hoà n toà n phục hồi ý nghÄ©a Kinh Thánh nhÆ° má»™t bá»™ luáºt lá»›n vá» văn hóa. Tông Huấn mong muốn có sá»± cổ võ kiến thức vá» Kinh Thánh trong các trÆ°á»ng há»c và đại há»c, vượt thắng những thà nh kiến cÅ© và má»›i. Văn kiện bà y tá» sá»± quà chuá»™ng, và ngưỡng má»™ của toà n thể Giáo Há»™i đối vá»›i những nghệ sÄ© say mê thẩm mỹ, để cho mình được Kinh Thánh gợi hứng, giúp nháºn thức các thá»±c tại vô hình và vÄ©nh cá»u trong không gian và thá»i gian. Tông huấn kêu gá»i sá»± dấn thân rá»™ng rãi và có phẩm chất cao hÆ¡n trong giá»›i truyá»n thông để nổi báºt tôn nhan Chúa Kitô và để tiếng Ngà i được lắng nghe. Äặc biệt Tông Huấn nhấn mạnh vai trò ngà y cà ng gia tăng của Internet, đây là má»™t diá»…n Ä‘Ã n má»›i trong đó Tin Mừng vang dá»™i, nhÆ°ng vá»›i ý thức rằng thế giá»›i tiá»m thể không bao giá» có thể thay cho thế giá»› thá»±c tại (109-113).
Khi nói vá» việc rao giảng Tin Mừng cho các ná»n văn hóa, Äức Giáo Hoà ng nháºn xét rằng Lá»i Chúa biểu lá»™ má»™t tÃnh chất liên văn hóa sâu xa, có khả năng gặp gỡ và là m cho các ná»n văn hóa gặp gỡ nhau. NhÆ°ng â€sá»± há»™i nháºp văn hóa không được lẫn lá»™n vá»›i những tiến trình thÃch ứng há»i hợt và cà ng không bị lẫn lá»™n vá»›i sá»± hòa đồng là m mất Ä‘i tÃnh chất Ä‘á»™c đáo của Tin Mừng để là m cho Tin Mừng dá»… được chấp nháºn hÆ¡n. â€Lá»i Chúa biến đổi những giá»›i hạn của của má»—i ná»n văn hóa tạo nên sá»± hiệp thông giữa các dân tá»™c khác nhau, má»i gá»i há» Ä‘i tá»›i má»™t tình hiệp thông bao quát, thá»±c sá»± là phổ quát, nối kết tất cả má»i ngÆ°á»i, hiệp nhất tất cả là m cho chúng ta trở thà nh anh em vá»›i nhau†(114-116)
Äức Giáo Hoà ng kết luáºn rằng thá»i đại chúng ta ngà y nay ngà y cà ng phải trở thà nh má»™t thá»i đại tái lắng nghe Lá»i Chúa và tái truyá»n giảng Tin Mừng, vì ngà y nay, Chúa Giêsu Phục Sinh vẫn còn nói vá»›i chúng ta: â€Các con hãy Ä‘i khắp thế gian, và rao giảng Tin Mừng cho má»i loà i thụ tạo†(Mc 16,15). Khi loan bao Lá»i Chúa trong sức mạnh của Chúa Thánh Linh, chúng ta cÅ©ng muốn thông truyá»n má»™t nguồn mạch vui mừng Ä‘Ãch thá»±c, không phải niá»m vui há»i hợt và chóng qua, nhÆ°ng là niá»m vui nảy sinh từ ý thức rằng chỉ có Chúa Giêsu má»›i có lá»i ban sá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»i (Ga 6,68)†(121-124)
G. Trần Äức Anh OP chuyển ý
(Nguồn: R.Vatican) |