Linh mục và Giáo xứ
19.05.2010
Chúng ta nói đến linh mục hà nh Ä‘á»™ng in persona Christi, nghÄ©a là “trong con ngÆ°á»i Chúa Kitôâ€. Câu nói nà y không chỉ được hiểu cho các linh mục mà cho tất cả má»i Kitô hữu, và được hiểu theo nhiá»u nghÄ©a khác nhau, nhÆ° thánh Phaolô nhấn mạnh: chỉ có má»™t thân thể Chúa Kitô vá»›i nhiá»u chi thể khác nhau, chỉ có má»™t Thần KhÃ, Äấng ban cho tất cả má»i thà nh viên của cá»™ng Ä‘oà n những đặc sủng khác nhau nhằm phục vụ Thiên Chúa qua việc chung tay xây dá»±ng Giáo Há»™i, thân thể Chúa Kitô (Rm 12,3-8; 1 Cr 12,4-11.22-30; Ep 4,7-13). Chúa Giêsu cÅ©ng nói đến Ngà i là thân nho và chúng ta nhÆ° những cà nh nho, chia sẻ sá»± sống vá»›i Ngà i (Ga 15,1-17).
Tuy nhiên, vai trò in persona Christi của chức linh mục khác vá»›i những Kitô hữu khác vì bà tÃch tÃnh của chức linh mục và vai trò lãnh đạo trong cá»™ng Ä‘oà n được Giáo Há»™i giao phó cho linh mục qua Giám mục địa phÆ°Æ¡ng.
Trong những bà i trÆ°á»›c, chúng ta đã tìm hiểu bà tÃch tÃnh của chức linh mục, hôm nay chúng ta tìm hiểu quan hệ giữa linh mục và giáo xứ.[1]
Ná»n Tảng Thần Há»c
Hầu hết ngÆ°á»i Công giáo ngà y nay quen thuá»™c vá»›i hình ảnh các linh mục trong giáo xứ (khác vá»›i thá»i kỳ Trung cổ, giáo dân quen thuá»™c vá»›i hình ảnh linh mục trong các tu viện nhiá»u hÆ¡n). Ngoà i má»™t thiểu số những linh mục thuá»™c các dòng, tu há»™i, hay các nhóm được phép hoạt Ä‘á»™ng đặc biệt trong các lãnh vá»±c chuyên môn, phần lá»›n các linh mục trá»±c tiếp lo lắng công việc mục vụ vá»›i giáo dân trong xứ.
TÆ°Æ¡ng quan giữa linh mục và giáo xứ bắt đầu từ, và có ná»n tảng thần há»c trong, con ngÆ°á»i Chúa Giêsu Kitô. Chúa Giêsu là má»™t ngÆ°á»i Xây Dá»±ng và Coi Sóc Cá»™ng Äoà n.
Khi nháºn phép rá»a trên sông Gio-Ä‘an, khởi đầu sứ mạng rao giảng, Chúa Giêsu nói đến sứ mạng Ngà i – cÅ©ng nhÆ° của Gioan Tẩy Giả – là cải cách cá»™ng Ä‘oà n Israel và chuẩn bị cho ngà y sau hết. Việc Ngà i chá»n Nhóm 12 là má»™t biểu tượng nói đến hình ảnh Thiên Chúa tái thiết láºp má»™t triá»u đại tháºt cho dân Israel.
Khi Ä‘i chữa là nh bệnh táºt, Chúa Giêsu muốn kết hợp hà nh Ä‘á»™ng Ngà i là m vá»›i triá»u đại Thiên Chúa Ngà i xây dá»±ng, nghÄ©a là , Ä‘em con ngÆ°á»i vá» lại vá»›i cá»™ng Ä‘oà n mà bệnh táºt (hay nghÄ©a bóng là tá»™i lá»—i) đã loại trừ há» ra ngoà i. Khi 10 ngÆ°á»i phong cùi đến vá»›i Chúa Giêsu, Ngà i sai há» Ä‘i trình diện tÆ° tế (vì tÆ° tế là ngÆ°á»i giám định công khai việc chữa là nh và cho phép hỠđược trở vá» sinh hoạt vá»›i cá»™ng Ä‘oà n) (Lc 17,11-19).
Khi dân chúng đói, Ngà i lo cho hỠăn (phép lạ hoá bánh ra nhiá»u, Mc 6,30-44; Mt 14,13 -21; Lc 9,10-17; Ga 6,1-13 ). Ngà i chăm sóc há» nhÆ° má»™t mục tá» tốt là nh chăm sóc Ä‘oà n chiên (Ga 10,1-21).
Tóm lại, Chúa Giêsu xây dá»±ng và lo lắng cho cá»™ng Ä‘oà n Ngà i phục vụ. Vì thế, Ngà i là hình ảnh và là tiêu chuẩn cho má»i linh mục là m việc trong giáo xứ noi theo.
Ná»n Tảng Giáo Há»™i Há»c
TrÆ°á»›c hết ta phải hiểu rằng công việc Giảng Dạy, Thánh Hoá và Quản Trị dân Chúa được giao phó cho Giám mục. Vì thế, Ä‘iá»u quan trá»ng phải được hiểu rằng linh mục là những cá»™ng sá»± viên của các Giám mục, cá»™ng tác để chu toà n sứ mạng Tông Äồ được Chúa Giêsu giao cho Giáo Há»™i.[2]
Công đồng Vatican II cắt nghÄ©a rõ rà ng rằng Giám mục lãnh nháºn đầy đủ bà tÃch chức thánh, và linh mục chia sẻ trong Giám mục chức năng dâng lá»…, thánh hoá, và quản trị nà y.[3]
Cách hiểu được là má»™t thay đổi lá»›n từ những suy nghÄ© thần há»c sau thế ká»· XII, khi giáo dân hiểu chức linh mục vá»›i má»™t lăng kÃnh hạn hẹp qua quyá»n năng Truyá»n Phép bánh và rượu trong Thánh Lá»…, và cách hiểu nà y cô láºp chức linh mục khá»i cá»™ng Ä‘oà n.
Công đồng Vatican II khẳng định lại chức năng quản trị dân Chúa không là má»™t yếu tố được thêm và o chức linh mục sau nà y, mà là má»™t yếu tố ná»™i tại, nghÄ©a là tá»± chức linh mục sở hữu nó, qua việc chuẩn nháºn của Giáo Há»™i. Nói cách khác, má»™t khi lãnh nháºn chức linh mục, ngÆ°á»i đó cÅ©ng lãnh nháºn trách nhiệm coi sóc dân Chúa.
Cách hiểu nà y thay đổi phÆ°Æ¡ng thức Ä‘Ã o tạo linh mục. Vì thế, sau công đồng Trentô (thế ká»· XVI), Giáo Há»™i cải tổ hệ thống Ä‘Ã o tạo linh mục (mà ngà y nay thÆ°á»ng gá»i là Chủng Viện), và phÆ°Æ¡ng thức huấn luyện cÅ©ng nhằm hiện thá»±c hoá việc xây dá»±ng Giáo Há»™i nhÆ° thân thể Chúa Kitô nhiá»u hÆ¡n.
Henri de Lubac, khi cắt nghÄ©a chức Giám mục trong thần há»c liên quan trá»±c tiếp đến Thánh Lá»… và đến vai trò coi sóc giáo dân, đã nhắc đến là trong ngà n năm đầu các Kitô hữu dùng câu “thân thể tháºt của Kitô†để nói đến Giáo Há»™i, và “thân thể mầu nhiệm Chúa Kitô†để nói lên thá»±c chất bà tÃch của Chúa Kitô hiện diện trong Thánh Lá»….
Hervé-Marie Legrand cÅ©ng nháºn định rằng trong thá»i kỳ đầu của Giáo Há»™i, giáo dân liên kết chức năng chủ tế các bà tÃch và xây dá»±ng sá»± hợp nhất cá»™ng Ä‘oà n trong con ngÆ°á»i Giám mục, linh mục nhÆ° má»™t yếu tố cần thiết khi há» chá»n má»™t ngÆ°á»i để là m Giám mục hay linh mục.
Walter Kasper cÅ©ng lặp lại nháºn định nà y, và khẳng định chức năng lãnh đạo cá»™ng Ä‘oà n không thể tách rá»i khá»i chức năng chủ tế Thánh Lá»….[4] Là do của sá»± liên kết máºt thiết nà y vì cả hai Ä‘á»u nhắm cùng má»™t Ä‘Ãch là xây dá»±ng thân thể Chúa Kitô.
Vì thế, khi giáo dân tham dá»± thánh lá»…, sá»± hiện diện của Chúa Kitô trong Thánh Lá»… là hÆ°á»›ng Kitô hữu đến mục Ä‘Ãch xây dá»±ng thân thể Chúa Kitô, Giáo Há»™i.[5]
Trong bối cảnh nà y, câu: “Thánh Lá»… là m nên Giáo Há»™iâ€[6] tháºt sá»± có ý nghÄ©a.
Äối vá»›i Giáo Há»™i ngà y nay, cách nhìn nà y cÅ©ng không thay đổi.[7]
Linh Mục và Giáo Xứ
Khi nói đến giáo xứ, Karl Rahner khẳng định rằng giáo xứ má»›i chÃnh tháºt là má»™t thá»±c thể sống Ä‘á»™ng của Giáo Há»™i, đại biểu cho má»™t Giáo Há»™i phổ quát qua những sinh hoạt cụ thể hằng ngà y trong Ä‘á»i sống giáo xứ.[8] Láºp luáºn của Rahner là Giáo Há»™i không là má»™t tổ chức Chết, nhÆ°ng là má»™t Sá»± Kiện Sống Äá»™ng, vì thế cần được cụ thể hoá bằng những hoạt Ä‘á»™ng của cá»™ng Ä‘oà n địa phÆ°Æ¡ng (giáo xứ). Sá»± Kiện thì không thể là má»™t thá»±c thể trừu tượng hay bị Ä‘á»™ng mà phải được Sống và là m cho ngÆ°á»i khác Sống nhá» sá»± kiện đó.[9]
Giáo Hội là một Sự Kiện, như Chúa Giêsu Kitô là một Sự Kiện. Giáo Hội trở thà nh một Sự Kiện vì Giáo Hội thông phần với Chúa Kitô, một Sự Kiện.
Vì thế, khi cá» hà nh thánh lá»… trong giáo xứ, Giáo Há»™i trở nên má»™t thá»±c thể sống Ä‘á»™ng. Thá»±c thể nà y được tái diá»…n hằng ngà y, và quan trá»ng là giáo dân tham dá»± cảm nghiệm được thá»±c thể của sá»± kiện nà y.
Trong những thể ká»· đầu, Giám mục là ngÆ°á»i lãnh đạo cá»™ng Ä‘oà n (ta có thể gá»i là giáo xứ hay giáo pháºn ngà y nay). Cá»™ng Ä‘oà n thÆ°á»ng không quá lá»›n, và chỉ có Giám mục là ngÆ°á»i chủ tế thánh lá»… cho cá»™ng Ä‘oà n. Sau thá»i kỳ đại đế Constantine cho hợp thức hoá Kitô giáo (thế ká»· IV), số tÃn hữu tăng nhanh. Giáo Há»™i cần những vị lãnh đạo lo lắng tinh thần cho giáo dân. Những linh mục được thụ phong trong nhu cầu mục vụ nà y, và cá»™ng tác vá»›i các Giám mục lo lắng cho Ä‘á»i sống tinh thần của giáo dân (xin xem bà i “Linh Mục Sau Thá»i Kỳ Các Tông Äồ†trong số trÆ°á»›c).
Thá»i đó, linh mục thÆ°á»ng là những ngÆ°á»i được giáo dân chá»n, và được Giám mục phong chức qua việc đặt tay. Công đồng Chalcedon năm 451 qui định: “Không được thụ phong linh mục hay phó tế cho má»™t ngÆ°á»i … trừ khi có má»™t cá»™ng Ä‘oà n giáo xứ được giao phó cho há» cách rõ rà ng.â€[10] Theo nguyên tắc nà y, Giáo Há»™i không phong chức cho linh mục nếu không có má»™t cá»™ng Ä‘oà n cho há» coi sóc. Và vì các linh mục thÆ°á»ng được giáo dân lá»±a chá»n và đỠnghị lên Giám mục, nên nhu cầu mục vụ Ä‘i trÆ°á»›c nhu cầu phong chức linh mục.
Nguyên tắc chung nà y được Giáo Há»™i thi hà nh trong gần má»™t ngà n năm đầu tiên trong lịch sá». Äến ngà n năm thứ hai, Giáo Há»™i hiểu bản năng và trách nhiệm chức linh mục khác vá»›i trÆ°á»›c.
Cá»™ng Ä‘oà n giáo dân không còn Chá»n và Chấp Nháºn ngÆ°á»i lãnh đạo cho mình. Nhiá»u thầy tu Dòng được phong chức linh mục dù không có kinh nghiệm mục vụ, và dù há» dâng lá»… riêng (không có giáo dân tham dá»±). Äiá»u nà y phản ảnh thay đổi trong thần há»c Giáo Há»™i.
Chức linh mục nhấn mạnh đến quyá»n năng Truyá»n Phép trong thánh lá»… và quyá»n tha tá»™i hÆ¡n là chức năng coi sóc giáo dân. Thay đổi nà y là m giảm giá trị đặc biệt việc coi sóc mục vụ. HÆ¡n nữa, khi so sánh giữa chức linh mục và Giám mục, ngÆ°á»i ta thấy rằng cả hai Ä‘á»u có thể Truyá»n Phép bánh và rượu thà nh Thịt và Máu Chúa Giêsu nên nhiá»u ngÆ°á»i tin rằng Giám mục cÅ©ng chỉ ngang hà ng vá»›i linh mục. Thánh Jerome (342-420) nói: “Linh mục là m được những gì Giám mục là m chỉ trừ phong chức".[11] Thánh Gioan Kim Khẩu (khoảng 347-407) nói: “Giám mục hÆ¡n linh mục chỉ là quyá»n năng phong chức, và chỉ trong phÆ°Æ¡ng diện nà y Giám mục hÆ¡n linh mục…â€[12] Sau nà y, Peter Lombard (khoảng 1100-1160),[13] thánh Albert Cả (1206-80)[14], thánh Thomas Aquinas (1225-74), và thánh Bonaventure (1221-74) cÅ©ng chấp nháºn tÆ° tưởng nà y.
Ngà y nay, công đồng Vatican II (1962-65) là m sáng tá» rằng chức Giám mục không chỉ hÆ¡n linh mục vá» mức Ä‘á»™ hay quyá»n luáºt, mà tá»± nó còn là má»™t chức thánh trá»n vẹn.[15]
Thánh Cyprian và Vai Trò Quản Trị Giáo Xứ
Ở Carthage (bắc Phi Châu), giữa thế ká»· III, Giáo Há»™i bị vua Decius Ä‘Ã n áp, bắt bá»›. Nhiá»u Kitô hữu đã từ chối đức tin vì sợ tra tấn. Sau thá»i kỳ bắt bá»›, má»™t số xin được trở lại gia nháºp Giáo Há»™i. Cyprian, má»™t tân tòng, được chá»n là m Giám mục Carthage năm 249, và là má»™t nhà lãnh đạo xuất sắc. Cyprian để lại những tác phẩm nói má»™t cách chi tiết những Ä‘iá»u cần thiết cho má»™t Giám mục hay linh mục coi sóc cá»™ng Ä‘oà n.
Những đòi há»i nhÆ° (a) Giám mục đó được kêu gá»i để phục vụ suốt Ä‘á»i, (b) má»™t cá»™ng Ä‘oà n (hay giáo xứ) có thể có má»™t vị chủ chăn suốt Ä‘á»i; (c) nếu là linh mục, ngÆ°á»i đó phải được giáo dân chấp nháºn và được Giám mục chấp nháºn; nếu là Giám mục thì phải được giáo dân chấp nháºn và các Giám mục lân cáºn chuẩn nháºn, (d) công việc quản trị cá»™ng Ä‘oà n còn liên quan đến tà i chánh….
NgÆ°á»i lãnh đạo cá»™ng Ä‘oà n cÅ©ng đóng vai trò quan án xét xá» những ai vi phạm luáºt luân lý và tÃn lý của Giáo Há»™i, và hình thức thưởng phạt tùy theo từng trÆ°á»ng hợp.
Vị lãnh đạo cá»™ng Ä‘oà n cÅ©ng là ngÆ°á»i ban phát các bà tÃch, chủ tế Thánh Lá»…, và nhất là ban Æ¡n tha tá»™i (vì trong hoà n cảnh nhiá»u ngÆ°á»i chối bỠđức tin và nay hối lá»—i quay vá»).
Trách nhiệm chăm sóc cho ngÆ°á»i nghèo được coi là trá»ng yếu. Cyprian kết luáºn rằng vai trò lãnh đạo cá»™ng Ä‘oà n trên hết và trÆ°á»›c hết là bảo tồn sá»± Ä‘oà n kết của giáo dân trong Giáo Há»™i.
Cyprian cÅ©ng ghi rõ là tất cả má»i ngÆ°á»i là m việc mục vụ trong cá»™ng Ä‘oà n Ä‘á»u dÆ°á»›i quyá»n của Giám mục.[16]
Âu Châu Thá»i Trung Cổ
Sau khi vua Charlemangne chết năm 816, Âu châu chia rẽ, và Hồi giáo là mối Ä‘e doạ lá»›n. Trong Giáo Há»™i có nhiá»u mâu thuẫn ná»™i bá»™, nhất là việc tham quyá»n chÃnh trị trong hoạt Ä‘á»™ng xã há»™i (Giáo hoà ng và Giám mục đóng vai trò quyết định trong việc bổ nhiệm ngÆ°á»i lãnh đạo cá»™ng Ä‘oà n). Má»™t số những nhà lãnh đạo chÃnh trị bất mãn vá»›i những can thiệp nà y của Giáo Há»™i, nên thay vì chấp nháºn sá»± bổ nhiệm từ phÃa Giáo Há»™i, há» thuê má»™t số những linh mục coi sóc Ä‘á»i sống tinh thần cho dân của há» (thÆ°á»ng là trong những vùng hay là ng mạc lá»›n địa phÆ°Æ¡ng chứ không có tÃnh cách quốc gia). Công việc chÃnh của các linh mục là dâng Thánh Lá»… và ban các bà tÃch. Phần lá»›n những linh mục nà y không được Ä‘Ã o tạo kỹ cà ng, và kém há»c thức (và cÅ©ng nên biết là thá»i đó chÆ°a có hệ thống Ä‘Ã o tạo nhÆ° Chủng viện hiện nay).
Äầu thế ká»· XI, Äức Giáo hoà ng Gregoriô Cả viết Regulae Pastoralis Liber (năm 1051) nhắc đến yêu cầu cần thiết trong việc lo lắng mục vụ cho giáo dân. Mô thức Ä‘Ã o tạo linh mục được nhắc đến nhÆ° má»™t ngÆ°á»i cha trong gia đình theo kiểu mẫu thánh Cyprian. Công việc dạy giáo lý được nhấn mạnh, nhÆ°ng ná»™i dung thÆ°á»ng là nói đến phÆ°Æ¡ng thức là m thế nà o để chống trả vá»›i ma qủi, xác thịt, thế gian… Äây là cuốn kim chỉ nam cho má»i linh mục trong Giáo Há»™i thá»i đó.
Âu Châu từ thế kỷ XIV
Sau khi nạn Dịch Äen (1348-50) là m chết gần má»™t ná»a dân số Âu Châu, con ngÆ°á»i chứng kiến cái chết thÆ°á»ng xuyên và liên tục, há» bám vÃu và o đức tin nhiá»u hÆ¡n, và há» chạy đến vá»›i các linh mục nhiá»u hÆ¡n để xin dâng lá»… cầu nguyện cho thân nhân.
Các linh mục trở nên nguồn an ủi cho gia đình có ngÆ°á»i chết, giúp chôn cất, và thÆ°á»ng xuyên dâng lá»… cầu nguyện cho những ngÆ°á»i đã chết. Ngà y lá»… cầu nguyện cho các linh hồn trở thà nh má»™t đại lá»… vì má»i Kitô hữu Ä‘á»u chia sẻ tầm quan trá»ng của ngà y lá»… nà y. Bên cạnh đó ná»™i dung những bà i giảng được các linh mục xoay quanh chủ Ä‘á» bốn Ä‘iá»u cÆ¡ bản của ngà y sau hết: sá»± chết – phán xét – thiên Ä‘Ã ng- hoả ngục.
Vá»›i nhu cầu mục vụ nà y, nhiá»u linh mục đã lạm dụng quyá»n năng cá» hà nh bà tÃch thánh thể để là m phÆ°Æ¡ng tiện kinh doanh. Tệ nạn nà y phát triển và kéo dà i cho đến thá»i kỳ Cải Cách Tin Là nh lên tiếng chống đối (thể ká»· XVI) má»›i có nhiá»u sá»a đổi đáng kể.
Sau công đồng Trentô (1545-1563), những linh mục ở các giáo xứ được nhắc nhở phải thay đổi Ä‘á»i sống tâm linh để sống thánh thiện hÆ¡n, được khuyến khÃch nên mặc tu phục, được nhắc nhở lo dạy giáo lý và chuẩn bị hôn phối cho giáo dân, và linh mục phải cố gắng há»c há»i thêm vá» thần há»c để bênh vá»±c cho Giáo Há»™i khi cần thiết.
Công đồng Trentô cÅ©ng khuyến khÃch các linh mục giảng cho giáo dân trong các ngà y Chúa nháºt và lá»… trá»ng,[17] thêm những giá» chầu thánh thể, thiết láºp những há»™i Ä‘oà n vá»›i lòng sùng kÃnh Mẹ Maria hay các thánh, và buá»™c các linh mục sống trong phạm vi giáo xứ. Khi giáo xứ vắng cha xứ, công đồng đòi há»i Giám mục tìm cách bổ nhiệm linh mục xứng đáng sá»›m hết sức có thể.
Sau công đồng Trentô, cải cách Chủng Viện đã giúp thi hà nh những ước nguyện nà y của công đồng, và đà o tạo những linh mục đáp ứng những nhu cầu mục vụ nói trên.[18]
Công Äồng Vatican II
Công đồng Vatican II hoà n thiện vai trò linh mục trong giáo xứ qua những giáo huấn của Trentô và các Giáo hoà ng kế vị. Vì công đồng Vatican II được coi là “công đồng của các Giám mục†nên không có những thay đổi đáng kể trong chức năng linh mục. Thay đổi quan trá»ng được công đồng nhấn mạnh là các linh mục trong giáo xứ phải biết cá»™ng tác vá»›i ngÆ°á»i khác trong việc Ä‘iá»u hà nh hÆ¡n là theo chủ nghÄ©a “độc Ä‘oánâ€. Ngà y nay bên cạnh các linh mục có nhiá»u há»™i Ä‘oà n hay ủy ban giúp để giải quyết nhu cầu mục vụ giáo xứ nhÆ° dạy giáo lý, giúp ngÆ°á»i nghèo, ngÆ°á»i bệnh táºt, phụng vụ, gây qÅ©y, xây dá»±ng…
Giáo luáºt vẫn qui định là tất cả những ngÆ°á»i nà y vẫn là cá»™ng sá»± viên của linh mục, nghÄ©a là linh mục vẫn luôn đóng vai trò lãnh đạo trong má»i quyết định.
Kết Luáºn
Linh mục là điá»u cần thiết để bảo vệ sá»± trung gian đặc biệt của Chúa Kitô vá»›i nhân loại, và là m sống Ä‘á»™ng sá»± hiện diện của Chúa Kitô trong Giáo Há»™i (cá»™ng Ä‘oà n), theo Yves Congar.[19]
Là má»™t mục tá» theo gÆ°Æ¡ng Mục Tá» Giêsu, linh mục có trách nhiệm xây dá»±ng và bảo vệ sá»± hợp nhất của cá»™ng Ä‘oà n (giáo xứ) nhÆ° má»™t dấu hiệu tiên báo triá»u đại Thiên Chúa. “Linh mục phải lãnh đạo là m sao để không tìm tÆ° lợi, nhÆ°ng là lợi Ãch của Chúa Giêsu Kitô†(Presbyterorum ordinis, 9). NghÄ©a là , “đến không để được phục vụ, nhÆ°ng để phục vụ và hiến thân cho nhiá»u ngÆ°á»i†(Mt 20,28).
Vì Chúa Giêsu là gÆ°Æ¡ng mẫu cho má»i linh mục hoạt Ä‘á»™ng trong giáo xứ, nên khi gặp khủng hoảng hay thất bại, hình ảnh Chúa Giêsu bị bá» rÆ¡i hay bị phản bá»™i bởi các thà nh viên trong cá»™ng Ä‘oà n Ngà i xây dá»±ng cÅ©ng an ủi và dạy cho các linh mục bà i há»c trung thà nh vá»›i sứ mạng được giao phó: “Lạy Cha, con đến để thi hà nh thánh ý Cha†(Dt 10,9).
--------------------------------
[1] Tôi muốn nói đến chức năng linh mục phục trong giáo xứ chứ không phải chức Chánh Xứ (hay Cha Sở), vì Chánh Xứ là má»™t chức năng riêng biệt vá»›i những Ä‘iá»u kiện, quyá»n hạn và khả năng qui định riêng theo giáo luáºt. Nếu vá» mặt bà tÃch, má»i linh mục Ä‘á»u cùng chia sẻ ngang hà ng bà tÃch truyá»n chức thánh, thì vá» pháp lý, chức vụ Chánh Xứ là má»™t đặc quyá»n được Giám mục giao phó cho linh mục cai quản giáo xứ vá» mặt hà nh chánh. Vì thế, không phải các linh mục Ä‘á»u là m chánh xứ, cho dù má»i linh mục Ä‘á»u có trách nhiệm đến Ä‘á»i sống tinh thần của con chiên trong giáo xứ. Nói đến Chánh Xứ, Giáo luáºt số 519: “Cha sở là chủ chăn riêng của giáo xứ đã được giao phó, và thi hà nh việc săn sóc mục vụ của cá»™ng Ä‘oà n được ủy thác dÆ°á»›i quyá»n của Giám mục giáo pháºn, vì được gá»i thông phần vá»›i Giám mục và o tác vụ của Äức Kitô, ngõ hầu chu tất nhiệm vụ giảng dạy, thánh hoá và quản trị đối vá»›i cá»™ng Ä‘oà n ấy, vá»›i sá»± cá»™ng tác của các linh mục khác hoặc vá»›i các phó tế và cả sá»± hợp lá»±c của các giáo dân, theo qui tắc luáºt định.â€
[2] Giáo lý Công Giáo số 1562.
[3] Xem Giáo Lý Công Giáo số 1557, 1562, và Lumen Gentium 21.
[4] Walter Kasper, Leadership in the Church, trans. Brian McNeil (New York: Crossroad 2003) 65-66.
[5] Xem Yves Congar, L’ecclésiologie du haut Moyen-Age (Paris: Cerf 1968) 87-88.
[6] Henri de Lubac, Corpus Mysticum (Paris: Aubier 1949) 104. Gần đây nhất là tông thư John Paul II, Ecclesia de Eucharistia (Rome: Vatican Press 2003) no. 21.
[7]Walter Kasper, Leadership in the Church, 73.
[8] Karl Rahner, “The Theology of the Parish†in the Parish from Theology to Practice, ed., Hugo Rahner (Westminster, MD., Newman Press, 1958), 23-35.
[9] K. Rahner, “Theology of the Parishâ€, 26.
[10] Edward Schillebeeckx, Ministry: Leadership in the Community of Jesus Christ (New York: Crossroad, 1981), 38.
[11] Xem Epistolae, 146,1.
[12] Bà i giảng II. 1 trong 1 Tm 3,8.
[13] Xem Sentenciarum IV 24,14).
[14] Xem Sentenciarum IV a. 39.
[15] Xem Lumen Gentium, 21.
[16] Thánh Cyprian để lại chừng 82 tác phẩm dạng ThÆ° hay Văn kiện trong đó ngÆ°á»i ta biết chắc Ngà i viết chừng hÆ¡n 60 ThÆ°. Những nhắn nhủ vá» vai trò lãnh đạo cá»™ng Ä‘oà n có thể tìm thấy phần lá»›n trong De unitate ecclesiae.
[17] Vá»›i công đồng Vatican II, đây là điá»u bắt buá»™c. Xem HÆ°á»›ng Dẫn Inter Oecumenici, nhắc lại Hiến Chế Phụng Vụ Sacrosanctum Concilium, 26 September 1964, no. 53: AAS 56 (1964), p. 890.
[18] Sau công đồng Trent, thánh Charles Borromeo mở 3 chủng viện ở Milan (1564-65), Giáo Há»™i Äức mở 3 chủng viện ở Eichstadt (1564), Münster (1610), và Prague (1631). Thánh Vincent de Paul và cha Olier mở 2 chủng viện ở Paris (1642) và giúp láºp thêm những chủng viện trong vùng lân cáºn Paris. Sau đó, các vùng truyá»n giáo Mỹ Châu (Canada và Mỹ) cÅ©ng có những chủng viện được thà nh láºp cuối thế ká»· XVIII.
[19] Yves Congar, Sainte Église (Paris: Cerf 1963) 218-19.
Lm. Nguyễn Khắc Hy, pss.
(Nguồn: Xuân BÃch VN) |