Sứ Ä‘iệp Mùa Chay 2010 của Äức Thánh Cha Bênêđictô XVI
08.02.2010
Sá»± bất công, háºu quả của sá»± dữ, không chỉ đến từ những nguyên nhân bên ngoà i; nguồn gốc bất công nằm trong tâm hồn con ngÆ°á»i, nÆ¡i tìm thấy những hạt giống của má»™t sá»± cá»™ng tác bà ẩn vá»›i sá»± dữ... Tháºt váºy, con ngÆ°á»i trở nên yếu Ä‘uối bởi má»™t ảnh hưởng mãnh liệt, là m thÆ°Æ¡ng tổn khả năng hiệp thông vá»›i ngÆ°á»i khác. Tá»± bản chất, vốn mở ra cho sá»± chia sẻ tá»± do, con ngÆ°á»i lại khám phá nÆ¡i mình má»™t trá»ng lá»±c lạ là m cho con ngÆ°á»i khép kÃn nÆ¡i chÃnh mình, và khẳng định mình ở trên và đối kháng vá»›i những ngÆ°á»i khác: đây chÃnh là sá»± Ãch ká»·, háºu quả của tá»™i nguyên tổ...
+
SỨ ÄIỆP MÙA CHAY 2010 CỦA ÄỨC THÃNH CHA BÊ NÊÄICTÔ XVI
“Sá»± công chÃnh của Thiên Chúa đã được thể hiện nhá» lòng tin và o Äức Giê-su Ki-tô†(x. Rm 3, 21-22)
Anh Chị Em thân mến! Mỗi
năm, và o dịp Mùa Chay, Giáo Há»™i lại má»i gá»i ta chân thà nh xem xét lại
cuá»™c sống của mình dÆ°á»›i ánh sáng những lá»i dạy của Tin Mừng. Năm nay,
tôi muốn đỠnghị với anh chị em một và i suy tư vỠchủ đỠlớn công bằng,
bắt đầu từ khẳng định của Phao-lô: "Sá»± công chÃnh của Thiên Chúa đã được
thể hiện nhá» lòng tin và o Äức Giê-su Ki-tô" (x. Rm 3, 21-22). Công bằng: “dare cuique suum†(trả cho má»—i ngÆ°á»i những gì thuá»™c vá» ngÆ°á»i đó) TrÆ°á»›c
hết, tôi muốn xem xét ý nghÄ©a của từ ngữ “công bằngâ€, trong sá»± sá» dụng
thông thÆ°á»ng ngụ ý “trả cho má»—i ngÆ°á»i những gì thuá»™c vá» ngÆ°á»i đó", theo
thuáºt ngữ nổi tiếng của Ulpianus, má»™t luật gia La Mã ở thế ká»· thứ ba.
Tuy nhiên, trong thực tế, định nghĩa cổ điển nà y không nêu rõ những gì
“thuá»™c vá» ngÆ°á»i đó†cần được trả cho má»—i ngÆ°á»i. Äiá»u mà con ngÆ°á»i cần
nhất thì pháp luáºt lại không thể đảm bảo được cho ngÆ°á»i đó. Äể sống
cuộc sống đầy đủ, cần thiết một cái gì đó sâu sắc hơn, chỉ có thể được
cấp nhÆ° má»™t món quà : ta có thể nói rằng con ngÆ°á»i sống bởi tình yêu mÃ
chỉ có Thiên Chúa má»›i có thể thông ban bởi vì NgÆ°á»i đã tạo ra con ngÆ°á»i
theo hình ảnh và há»a ảnh của NgÆ°á»i. Của cải váºt chất chắc chắn là hữu
Ãch và cần thiết – tháºt váºy, chÃnh Chúa Giê-su đã chăm lo chữa các bệnh
nhân, đã nuôi các đám đông Ä‘i theo NgÆ°á»i và , chắc chắn, NgÆ°á»i lên án sá»±
dá»ng dÆ°ng mà ngà y nay vẫn còn khiến cho hà ng trăm triệu ngÆ°á»i phải chết
vì thiếu thực phẩm, nước và thuốc men – thế nhưng, đức công bằng “phân
phối†không trả cho con ngÆ°á»i toà n bá»™ những gì “thuá»™c vá» ngÆ°á»i đóâ€. Con
ngÆ°á»i ta vốn đã cần cÆ¡m bánh, thì lại cà ng cần Thiên Chúa gấp bá»™i.
Thánh Augustinô nháºn xét: “Nếu công bằng là nhân đức trả cho má»—i ngÆ°á»i
những gì thuá»™c vá» ngÆ°á»i đó… thì công bằng của con ngÆ°á»i ở đâu, khi mÃ
con ngÆ°á»i Ä‘Ã o thoát khá»i Thiên Chúa Ä‘Ãch thá»±c?†(De Civitate Dei, XIX,
21). Nguyên nhân của bất công là gì? Thánh sá»
Mác-cô chép lại cho ta những lá»i sau đây của Chúa Giê-su trong cuá»™c
tranh luáºn và o thá»i đó vá» những gì là tinh sạch và những gì là ô uế:
“Không có cái gì từ bên ngoà i và o trong con ngÆ°á»i lại có thể là m cho
con ngÆ°á»i ra ô uế được; nhÆ°ng chÃnh cái từ con ngÆ°á»i xuất ra, là cái
là m cho con ngÆ°á»i ra ô uế. Vì từ bên trong, từ lòng ngÆ°á»i, phát xuất
những ý định xấu†(Mc 7, 14-15; 20-21). Vượt quá vấn Ä‘á» tức thá»i vá»
thức ăn, ta có thể tìm thấy nÆ¡i phản ứng của những ngÆ°á»i Biệt phái má»™t
cám dá»— thÆ°á»ng xuyên nÆ¡i con ngÆ°á»i: chỉ ra nguồn gốc của sá»± dữ nÆ¡i má»™t
nguyên nhân bên ngoà i. Nhiá»u ý thức hệ hiện đại táºn căn gốc giả định
trÆ°á»›c rằng: vì sá»± bất công đến “từ bên ngoà iâ€, nên để cho công bằng ngá»±
trị, chỉ cần loại bỠcác nguyên nhân bên ngoà i ngăn cản việc thực hiện
công bằng là đủ. Cách suy nghĩ nà y – Chúa Giê-su cảnh báo – là ngây thơ
và thiển cáºn. Sá»± bất công, háºu quả của sá»± dữ, không chỉ đến từ những
nguyên nhân bên ngoà i; nguồn gốc bất công nằm trong tâm hồn con ngÆ°á»i,
nơi tìm thấy những hạt giống của một sự cộng tác bà ẩn với sự dữ. Tác
giả Thánh vịnh cay đắng thừa nháºn Ä‘iá»u nà y: “NgÆ°á»i thấy cho: lúc chà o
Ä‘á»i con đã vÆ°Æ¡ng lầm lá»—i, đã mang tá»™i khi mẹ má»›i hoà i thai†(Tv 51,7).
Tháºy váºy, con ngÆ°á»i trở nên yếu Ä‘uối bởi má»™t ảnh hưởng mãnh liệt, là m
thÆ°Æ¡ng tổn khả năng hiệp thông vá»›i ngÆ°á»i khác. Tá»± bản chất, vốn mở ra
cho sá»± chia sẻ tá»± do, con ngÆ°á»i lại khám phá nÆ¡i mình má»™t trá»ng lá»±c lạ
là m cho con ngÆ°á»i khép kÃn nÆ¡i chÃnh mình, và khẳng định mình ở trên vÃ
đối kháng vá»›i những ngÆ°á»i khác: đây chÃnh là sá»± Ãch ká»·, háºu quả của tá»™i
nguyên tổ. A-đam và E-và , bị sự dối trá của Satan quyến rũ, chụp lấy
trái cây huyá»n bà bất tuân lệnh truyá»n của Thiên Chúa, đã thay thế
lôgÃch tin tưởng và o Tình Yêu bằng lôgÃch nghi ngá» và cạnh tranh; thay
thế lôgÃch đón nháºn và mong chá» trong sá»± tin tưởng nÆ¡i Ai Khác bằng
lôgÃch cÆ°á»›p Ä‘oạt và tá»± tung tá»± tác (x. Stk 3, 1-6) để rồi cảm nghiệm
háºu quả là má»™t cảm giác lo âu và bất an. Là m thế nà o con ngÆ°á»i có thể
tá»± giải thoát khá»i xu hÆ°á»›ng Ãch ká»· nà y và cởi mở bản thân cho tình yêu?
Công bằng và Sedaqah Tại tâm điểm sự khôn ngoan
của Ãt-ra-en, ta tìm ra má»™t mối liên hệ sâu xa giữa niá»m tin và o vị
Thiên Chúa “nâng kẻ yếu đuối lên từ bụi đất†(Tv 113, 7) và sự công
bằng đối vá»›i cáºn nhân. Từ trong tiếng HÃp-ri chỉ nhân đức công bằng,
sedaqah, diá»…n tả nhân đức nà y má»™t cách tuyệt vá»i. Quả thế, sedaqah, má»™t
mặt, nghÄ©a là chấp nháºn hoà n toà n ý muốn Thiên Chúa của Ãt-ra-en; mặt
khác, sá»± công bằng đối vá»›i cáºn nhân (x. Xh 20, 12-17), đặc biệt là đối
vá»›i ngÆ°á»i nghèo khổ, ngoại kiá»u, kẻ mồ côi và ngÆ°á»i góa bụa (x. Änl 10,
18-19). NhÆ°ng hai ý nghÄ©a nà y được liên kết vá»›i nhau bá»i vì, đối vá»›i
ngÆ°á»i Ãt-ra-en, cho ngÆ°á»i nghèo chỉ là hoà n lại những gì há» nợ Thiên
Chúa, Äấng chạnh thÆ°Æ¡ng trÆ°á»›c sá»± khốn quẫn của dân NgÆ°á»i. Chẳng phải
ngẫu nhiên mà việc ban Lá» Luáºt cho Môisê, ở núi Sinai, đã diá»…n ra sau
cuá»™c vượt qua Biển Äá». Việc lắng nghe Lá» Luáºt tiên và n đòi há»i phải có
niá»m tin và o Thiên Chúa, Äấng đầu tiên đã “nghe tiếng kêu†của dân
NgÆ°á»i và đã “xuống giải thoát chúng khá»i tay ngÆ°á»i Ai-cáºp†(x. Xh 3,
8). Thiên Chúa lÆ°u tâm đến tiếng kêu của những ngÆ°á»i cùng khốn và ,
ngược lại, đòi há»i được lắng nghe: NgÆ°á»i đòi công lý cho ngÆ°á»i nghèo
(x. Hc 4, 4-5.8-9), ngoại kiá»u (x.Xh 22, 20), ngÆ°á»i nô lệ (x. 15,
12-18). Äể bÆ°á»›c và o trong sá»± công bằng, cần phải rá»i khá»i ảo tưởng tá»±
mãn, sá»± khép kÃn sâu xa, chÃnh là nguồn gốc bất công. Nói cách khác,
Ä‘iá»u cần thiết là má»™t cuá»™c “xuất hà nh†còn sâu xa hÆ¡n cả cuá»™c xuất hà nh
mà Thiên Chúa đã thá»±c hiện vá»›i Môisê, má»™t cuá»™c giải phóng tâm hồn, mÃ
Lá» Luáºt tá»± sức nó vô phÆ°Æ¡ng thá»±c hiện. NhÆ° thế, liệu con ngÆ°á»i có còn
má»™t niá»m hy vá»ng nà o cho công lý không? Chúa Kitô, Công lý của Thiên Chúa Tin
Mừng Kitô giáo trả lá»i là có trÆ°á»›c sá»± khao khát công lý của con ngÆ°á»i,
nhÆ° Thánh Phaolô khẳng định trong ThÆ° gá»i tÃn hữu Rôma: “NhÆ°ng ngà y
nay, sá»± công chÃnh của Thiên Chúa đã được thể hiện mà không cần đến
Luáºt… ngÆ°á»i ta được Thiên Chúa là m cho nên công chÃnh nhá» lòng tin và o
Äức Giê-su Ki-tô. Tất cả những ai tin Ä‘á»u được nhÆ° thế, bất luáºn là ai.
Tháºt váºy, má»i ngÆ°á»i đã phạm tá»™i và bị tÆ°á»›c mất vinh quang Thiên Chúa,
nhÆ°ng hỠđược trở nên công chÃnh do ân huệ Thiên Chúa ban không, nhá»
công trình cứu chuá»™c thá»±c hiện trong Äức Ki-tô Giê-su. Thiên Chúa đã
đặt NgÆ°á»i là m nÆ¡i xá tá»™i nhá» máu của NgÆ°á»i cho những ai có lòng tinâ€
(3, 21-25). Thế thì, công lý của Chúa Kitô đâu? Trước tiên, đó là một
công lý xuất phát từ ân sủng, nÆ¡i con ngÆ°á»i không tá»± cứu Ä‘á»™, không tá»±
cứu chữa cho chÃnh mình và cứu chữa những ngÆ°á»i khác. Sá»± kiện việc thục
tội được thực hiện trong “máu†của Chúa Kitô có nghĩa rằng những lễ hy
sinh của con ngÆ°á»i không giải thoát con ngÆ°á»i khá»i gánh nặng của những
lá»—i lầm của mình, nhÆ°ng nhá» hà nh vi yêu thÆ°Æ¡ng của Thiên Chúa là Äấng
tá»± cởi mở cho đến tá»™t Ä‘á»™, cho đến Ä‘á»™ mang nÆ¡i bản thân NgÆ°á»i “lá»i
nguyá»n†đã được dà nh cho con ngÆ°á»i để trả lại cho con ngÆ°á»i “phúc là nhâ€
của Thiên Chúa (x. Gl 3, 13-14). NhÆ°ng Ä‘iá»u nà y gây nên ngay láºp tức
má»™t sá»± phản đối: đây là loại công lý nà o khi mà ngÆ°á»i công chÃnh chết
cho kẻ có tá»™i và kẻ có tá»™i lại lãnh nháºn phúc là nh thuá»™c vá» ngÆ°á»i công
chÃnh? Phải chăng Ä‘iá»u nà y không có nghÄ©a là má»—i ngÆ°á»i lãnh nháºn cái
trái ngược vá»›i “những gì thuá»™c vá» ngÆ°á»i đóâ€? Trên thá»±c tế, ở đây, ta
khám phá ra công lý của Thiên Chúa khác biệt sâu xa với công lý của con
ngÆ°á»i. Thiên Chúa đã trả thay cho ta cái giá trao đổi nÆ¡i ngÆ°á»i Con của
NgÆ°á»i, má»™t giá thá»±c sá»± quá mức. TrÆ°á»›c công lý của Tháºp Giá, con ngÆ°á»i
có thể nổi loạn vì công lý nà y cho thấy con ngÆ°á»i không phải là má»™t hữu
thể tự túc, nhưng cần đến Một Ai Khác để tự thể hiện bản thân một cách
trá»n vẹn. Hoán cải theo Chúa Kitô, tin và o Tin Mừng, cuối cùng ra nghÄ©a
là thế nà y: thoát ra khá»i cái ảo tưởng tá»± mãn, khám phá và chấp nháºn sá»±
cần thiết của mình – cần thiết ngÆ°á»i khác và Thiên Chúa, sá»± cần thiết
Æ¡n tha thứ của NgÆ°á»i và tình bằng hữu vá»›i NgÆ°á»i. NhÆ° thế, ta hiểu rằng
đức tin hoà n toà n không phải là điá»u gì đó tá»± nhiên, dá»… dãi, hiển
nhiên: cần khiêm tốn để chấp nháºn rằng Má»™t Ai Khác giải thoát tôi khá»i
“cái tôiâ€, ban cho tôi cách nhÆ°ng không “cái của NgÆ°á»i đóâ€. Äiá»u nà y
được thá»±c hiện má»™t cách đặc biệt trong các bà tÃch Hòa Giải và Thánh
Thể. NhỠhà nh động của Chúa Kitô, ta có thể bước và o trong một công lý
“lá»›n nhấtâ€, công lý của tình yêu (x. Rm 13, 8-10), công lý mà , trong
má»i trÆ°á»ng hợp, Ä‘á»u tá»± coi mình là ngÆ°á»i mang nợ hÆ¡n là chủ nợ, bởi vì
đã lãnh nháºn nhiá»u hÆ¡n những gì mình có thể mong đợi. Äược củng cố bằng
chÃnh kinh nghiệm nà y, ngÆ°á»i Kitô hữu được má»i gá»i đóng góp và o việc
xây dá»±ng những xã há»™i công bằng nÆ¡i mà tất cả má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u lãnh nháºn
cái cần thiết để sống theo phẩm giá Ä‘Ãch thá»±c của nhân vị và là nÆ¡i mÃ
công bằng được sinh động hóa bởi tình yêu. Anh chị em thân
mến, Mùa Chay lên đến đỉnh cao trong Tam nháºt Vượt qua, trong đó, cả
năm nay nữa, ta sẽ cỠhà nh mầu nhiệm công lý của Thiên Chúa – sự tròn
đầy đức ái, sá»± trao ban, Æ¡n cứu Ä‘á»™. Ước gì thá»i gian sám hối nà y, đối
vá»›i má»—i ngÆ°á»i Kitô hữu, là má»™t khoản thá»i gian hoán cải Ä‘Ãch thá»±c vÃ
hiểu biết sâu xa mầu nhiệm Chúa Kitô đã đến để thá»±c hiện má»i công lý.
Với những tâm tình nà y, tôi thân ái ban Phép là nh Tông đồ cho tất cả
anh chị em. Từ Vatican, 30 tháng 10 năm 2009 GIÃO HOÀNG BÊNÊÄICTÔ XVI
|
(Äan Quang Tâm dịch)
|