Chúa Thánh Thần và Ngôi Lá»i trong sứ vụ truyá»n giáo
07.03.2009
Bà i thuyết trình của Äức cha Phaolô Bùi Văn Äá»c tại Äại há»™i Giáo lý 2009 của Tổng giáo pháºn Los Angeles (Hoa Kỳ) - Los Angeles Religious Education Congress 2009.
CHÚA THÃNH THẦN VÀ NGÔI LỜI TRONG SỨ VỤ TRUYỀN GIÃO
LỜI MỞ
Tôi
xin mở đầu bà i thuyết trình bằng những tâm tình nà y: tôi đến từ Việt
Nam, một xứ sở xa xôi với anh chị em ở đây vỠmặt địa lý, nhưng một
chuyến bay khá dà i đã đưa tôi đến gần với anh chị em; tôi rất hân hạnh
được hiện diện ở đây với anh chị em tại Hội nghị nà y; và giỠđây tôi
cảm nháºn thá»±c sá»± gần gÅ©i vá»›i anh chị em vá» mặt tâm linh. Cám Æ¡n Chúa vì
hoà n cảnh xa mà gần nà y. Cám ơn vì sự hiện diện của anh chị em ở đây,
và cám ơn vì anh chị em đã tạo cơ hội cho tôi được hiện diện với anh
chị em.
NhÆ°
chuyến bay dà i đã đưa tôi đến gần với anh chị em, tôi muốn gần gũi với
anh chị em hÆ¡n nữa trong Ä‘á»i sống đức tin bằng má»™t nhịp cầu là chÃnh
ná»™i dung bà i thuyết trình của tôi, “CHÚA THÃNH THẦN VÀ NGÔI LỜI TRONG
SỨ VỤ TRUYỀN GIÃOâ€, để nối kết những suy tÆ°, những thao thức, những
kiếm tìm, những xây đắp, những sẻ chia, những chứng tá vá» niá»m tin công
giáo của chúng ta giữa lòng xã hội hôm nay.
Vá»›i
nhịp cầu nà y, chúng ta cùng đi bằng những bước sau đây: trước hết chúng
ta cùng nhau xác tÃn lại sứ vụ truyá»n giáo của chúng ta là gì theo các
sách Phúc Âm (A); kế đến, chúng ta tìm hiểu vai trò của Chúa Kitô vÃ
Chúa Thánh Thần trong sứ vụ truyá»n giáo của Há»™i Thánh (B); và sau cùng
chúng ta cùng nhau khám phá những nẻo Ä‘Æ°á»ng của Lá»i Chúa, qua đó chúng
ta thá»±c thi sứ vụ truyá»n giáo (C).
***
A. SỨ VỤ TRUYỀN GIÃO LÀ GÃŒ ?
Äể
có thể trả lá»i câu há»i nà y cho đúng và đầy đủ, chúng ta phải dá»±a và o
các tác giả Tân Ước, đặc biệt là các Tin Mừng. Má»—i tác giả Tin Mừng Ä‘á»u
có quan điểm riêng, nhưng các quan điểm ấy bổ túc cho nhau, cho ta một
cái nhìn Ä‘a dạng và phong phú vá» việc truyá»n giáo.
TrÆ°á»›c
hết đối vá»›i thánh Marcô, sứ vụ truyá»n giáo là sứ vụ rao giảng Tin Mừng
(Mc 16, 15), loan báo Chúa Kitô, là m cho má»i ngÆ°á»i nháºn biết Äức Giêsu
là Äấng Kitô (Mc 8, 29), nháºn biết Äức Giêsu chịu đóng Ä‘inh là Con
Thiên Chúa (Mc 15, 39).
Äối
vá»›i thánh Matthêu, truyá»n giáo là thiết láºp và xây dá»±ng Há»™i Thánh Chúa
Kitô, là m cho nhiá»u ngÆ°á»i trở nên môn đệ Chúa Kitô (Mt 28, 19-20; 16,
18): việc rao giảng Tin Mừng được bổ túc bằng huấn giáo và cá» hà nh bÃ
tÃch.
Trong
các tác phẩm của thánh Luca, sứ vụ truyá»n giáo được coi nhÆ° má»™t chứng
tá (Lc 24, 48; Cv 1, 8), đặc biệt là vá» sá»± Phục Sinh của Äức Kitô (Cv
1, 22). Tác giả nhấn mạnh “sức biến đổi của Tin Mừng Phục Sinhâ€, ngà i
kêu gá»i hoán cải để được cứu thoát khá»i tá»™i lá»—i và sá»± dữ.
Tin
Mừng theo thánh Gioan thì nhấn mạnh việc tiếp nối sứ vụ của Äức Kitô:
“Như Chúa Cha đã sai Thầy, thì Thầy cũng sai anh em†(Ga 20, 21). Sứ vụ
của các Tông Äồ xây dá»±ng trên sứ vụ của Äức Kitô, và lấy sứ vụ của Äức
Kitô là m mẫu má»±c: “NhÆ° Cha đã sai Con đến thế gian, thì Con cÅ©ng sai há»
đến thế gian†(Ga 17, 18).
Mục
tiêu của sứ vụ truyá»n giáo là là m cho nhân loại có được sá»± sống Ä‘á»i
Ä‘á»i: “Sá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»i đó là há» nháºn biết Cha, Thiên Chúa duy nhất vÃ
chân tháºt, và nháºn biết Äấng Cha đã sai đến, là Giêsu Kitô†(Ga 17, 3).
Nhân loại được má»i gá»i hiệp thông vá»›i tình yêu giữa Chúa Cha và Chúa
Con. ChÃnh vì thế, công việc đầu tiên của truyá»n giáo là sống yêu
thÆ°Æ¡ng và hiệp nhất: “Äể tất cả nên má»™t, nhÆ°, lạy Cha, Cha ở trong Con
và Con ở trong Cha để há» cÅ©ng ở trong Chúng Ta. NhÆ° váºy thế gian sẽ tin
rằng Cha đã sai Con†(Ga 17, 21).
NhÆ° váºy ngÆ°á»i tông đồ truyá»n giáo trÆ°á»›c hết bằng tình yêu và cuá»™c sống, rồi má»›i bằng lá»i nói và việc là m.
B. CHÚA KITÔ VÀ CHÚA THÃNH THẦN TRONG SỨ VỤ TRUYỀN GIÃO CỦA HỘI THÃNH
1. Loan báo Chúa Kitô
Há»™i
Thánh không ngừng loan báo Chúa Kitô. Sứ mạng của Hội Thánh là là m cho
nhân loại nháºn biết Äức Kitô là Äấng Cứu Thế, là Con Thiên Chúa Hằng
Sống. Việc loan báo Chúa Kitô không là công việc thuộc lãnh vực tự
nhiên, mà là một công việc siêu nhiên, là công việc của Chúa Thánh
Thần. ChÃnh Chúa Thánh Thần chủ Ä‘á»™ng loan báo cùng vá»›i Há»™i Thánh và qua
Hội Thánh. Hội Thánh không ngừng công bố Tin Mừng Phục Sinh, không phải
với sự hùng biện của khoa ngôn ngữ hay sự khôn ngoan theo kiểu thế
gian, nhưng với sức mạnh và khả năng thuyết phục của Thánh Thần: Thánh
Thần tác Ä‘á»™ng trên những ngÆ°á»i loan báo, đồng thá»i tác Ä‘á»™ng trên những
ngÆ°á»i nghe (Cv 2, 37).
2. Xây dựng Hội Thánh
Truyá»n
giáo là ra Ä‘i, thâu nạp môn đồ vá» cho Chúa Kitô, là m cho nhiá»u ngÆ°á»i
gia nháºp Há»™i Thánh Chúa Kitô nhá» phép Thánh Tẩy, xây dá»±ng Cá»™ng Äồng,
Nhiệm Thể Chúa Kitô, xây dá»±ng Há»™i Thánh trên đá tảng Phêrô, trên ná»n
móng các “Tông Äồâ€.
Chúa
Kitô thiết láºp Há»™i Thánh, nhÆ°ng Há»™i Thánh được xây dá»±ng nhá» Chúa Thánh
Thần. Há»™i Thánh sống bằng sá»± sống của Chúa Kitô, cÅ©ng chÃnh là Thần KhÃ
của Chúa Phục Sinh. Thần Khà ấy được ban qua các bà tÃch, đặc biệt lÃ
bà tÃch Rá»a Tá»™i và Thánh Thể.
Việc
xây dựng Hội Thánh còn được thực hiện bằng việc huấn giáo, dạy dỗ để
đức tin và đá»i sống đạo của Kitô hữu ngà y má»™t sâu sắc hÆ¡n. Truyá»n giáo
là dạy sống Tin Mừng (Mt 28, 20). Tất cả những Ä‘iá»u nà y, chỉ thá»±c hiện
được cùng với Thánh Thần và trong Thánh Thần. Thánh Thần là ánh sáng
chiếu soi tâm hồn Kitô hữu, để Kitô hữu mỗi ngà y thêm hiểu Chúa Kitô,
sống theo giáo huấn Chúa Kitô.
3. Là m chứng cho Chúa Kitô chịu Khổ nạn và Phục Sinh
Truyá»n giáo là “thông truyá»nâ€, là chia
sẻ cho ngÆ°á»i khác kinh nghiệm của mình vá» Äức Giêsu Kitô: kinh nghiệm
tiếp xúc với Chúa, kinh nghiệm vỠtương quan giữa mình với Chúa, kinh
nghiệm vá» hạnh phúc, vá» sá»± sống đã nháºn lãnh từ Äức Giêsu Kitô Phục
Sinh. Sá»± sống và tình yêu mà ta nháºn lãnh từ Äức Kitô Phục Sinh chÃnh
là Thánh Thần của Äức Kitô Phục Sinh. ChÃnh vì thế, truyá»n giáo là chia
sẻ kinh nghiệm vỠThánh Thần, chia sẻ kinh nghiệm thiêng liêng.
Kinh
nghiệm nà y có thể là kinh nghiệm cá nhân, hay là kinh nghiệm táºp thể.
Kinh nghiệm cá nhân thÆ°á»ng rất giá»›i hạn, nên má»—i ngÆ°á»i chúng ta nên Ä‘Æ°a
các dự tòng, tân tòng đến với các Kitô hữu khác, đưa hỠvà o cộng đồng
Hội Thánh, để hỠđược chia sẻ kho tà ng mà Chúa ban cho Hội Thánh (Cv 2,
46-47).
Chứng tá Ä‘á»i sống thÆ°á»ng Ä‘i đôi vá»›i tác Ä‘á»™ng biến đổi của Chúa Thánh Thần.
4. Tiếp nối sứ mạng của Chúa Kitô
Chúng
ta loan báo Chúa Kitô, đi thâu nạp môn đồ cho Chúa, chia sẻ sự sống của
Chúa cho ngÆ°á»i khác, không phải do tùy hứng ; nhÆ°ng đó là má»™t sứ vụ có
gốc rễ sâu xa trong lòng mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi.
NhÆ°
Chúa Cha đã sai Chúa Kitô, Chúa Kitô sai chúng ta, vừa để tiếp nối sứ
mạng của Chúa (mạc khải tình yêu của Chúa Cha) vừa để cho nhân loại
nháºn ra sứ mạng của Chúa, nháºn biết NgÆ°á»i là Äấng được Chúa Cha sai đến.
Chúng
ta chỉ có thể tiếp nối sứ mạng của Chúa Kitô, khi chúng ta hiểu Chúa vÃ
yêu Chúa. Chúng ta chỉ có thể hiểu và yêu Chúa nhỠThánh Thần của Chúa.
Äiá»u
sâu thẳm nhất, quan trá»ng nhất nÆ¡i Chúa Cha, cÅ©ng nhÆ° nÆ¡i Chúa Kitô lÃ
tình yêu hiệp thông giữa các Ngà i, là sá»± Duy Nhất giữa các Ngà i. Äức
Giêsu muốn cho nhân loại nháºn ra sá»± duy nhất giữa NgÆ°á»i và Chúa Cha,
nháºn ra NgÆ°á»i bởi Cha, nhỠđó, được thông phần tình yêu hiệp thông,
cÅ©ng chÃnh là sá»± sống của Ba Ngôi Thiên Chúa.
ChÃnh
sá»± hiệp thông giữa các môn đệ của Chúa là dấu chỉ để cho nhân loại nháºn
ra sá»± Hiệp Thông giữa NgÆ°á»i vá»›i Chúa Cha. Kitô hữu không những truyá»n
giáo bằng lá»i nói và việc là m, mà còn truyá»n giáo bằng cuá»™c sống, bằng
tình yêu hiệp nhất.
Chúa
Thánh Thần chÃnh là tình yêu hiệp thông trong lòng Thiên Chúa Ba Ngôi.
Có Chúa Thánh Thần chúng ta có tình yêu hiệp thông ấy. Chúa Thánh Thần
nối kết chúng ta, là m cho chúng ta nên một với Chúa Kitô và nên một với
nhau.
C. SỨ VỤ TRUYỀN GIÃO CỦA HỘI THÃNH VÀ NHá»®NG NẺO ÄƯỜNG CỦA LỜI CHÚA
Chúa
Giêsu, khi còn tại thế, đã rá»i bá» gia đình, bÆ°á»›c Ä‘i trên nhiá»u nẻo
Ä‘Æ°á»ng, rao giảng Tin Mừng NÆ°á»›c Thiên Chúa, gieo hạt giống Lá»i Chúa khắp
nơi. Trước khi vỠcùng Chúa Cha, Ngà i đã trao sứ vụ cho các Thánh Tông
Äồ: “Váºy anh em hãy Ä‘i và là m cho muôn dân trở thà nh môn đệ.†(Mt 28,
19).
Ngà y
hôm nay, ngoà i thà nh ngữ “cánh đồng truyá»n giáo mênh môngâ€, chúng ta
còn có một cách nói khác rất cụ thể và dễ hiểu để nói vỠsứ vụ loan báo
Tin mừng, đó là thà nh ngữ “những nẻo Ä‘Æ°á»ng của Thiên Chúaâ€. Nếu Ä‘Æ°á»ng
Ä‘á»i muôn vạn nẻo, thì Lá»i Chúa phải được gieo vãi trên vạn nẻo Ä‘Æ°á»ng,
vì chÃnh Chúa đã “và o Ä‘á»iâ€.
Các thứ “đưá»ng Ä‘i†trong thá»i đại chúng ta
Thá»i
đại của chúng ta có nhiá»u “đưá»ng Ä‘i†hÆ¡n trÆ°á»›c, và có cả má»™t mạng lÆ°á»›i
truyá»n thông bao trùm hoà n vÅ© (internet). Chúng ta có thể gieo vãi Lá»i
bất cứ ở đâu, bất cứ dÆ°á»›i hình thức nà o. Mảnh đất loà i ngÆ°á»i rồi cÅ©ng
có cÆ¡ may đón nháºn. Äừng ái ngại, chần chá», nhÆ°ng hãy mạnh dạn là m bất
cứ Ä‘iá»u có thể là m được để gieo hạt giống Lá»i Chúa. Má»i nẻo Ä‘Æ°á»ng của
nhân loại Ä‘á»u cần ánh sáng của Lá»i Chúa. Những con Ä‘Æ°á»ng cà ng tăm tối
cà ng cần nhiá»u ánh sáng hÆ¡n.
Có
những con Ä‘Æ°á»ng không ai muốn Ä‘i, đó là những con Ä‘Æ°á»ng Ä‘au khổ, bất
hạnh, bị bá» rÆ¡i, bị cô Ä‘Æ¡n, con Ä‘Æ°á»ng của sá»± chết, con Ä‘Æ°á»ng có vẻ nhÆ°
“vắng bóng†Thiên Chúa, nơi Thiên Chúa như hoà n toà n im lặng, không lên
tiếng. Chúng ta không được quên những con Ä‘Æ°á»ng ấy, nhÆ°ng cứ hãy dá»n
những con Ä‘Æ°á»ng ấy cho Chúa Giêsu, vì Chúa đến trần gian để cứu chuá»™c
những gì đã hư mất.
Ngà y
hôm nay, lá»i má»i gá»i loan báo Tin mừng Chúa Giêsu tá» ra cấp bách hÆ¡n
bao giỠhết. Hơn bao giỠhết nhân loại ngà y hôm nay đang cần ánh sáng
của Chúa, vì há» không thấy hÆ°á»›ng Ä‘i. Nhiá»u cá nhân, táºp thể, nhiá»u dân
tá»™c, nhiá»u ná»n văn minh Ä‘ang mất hÆ°á»›ng. Ngà y hôm nay hÆ¡n bao giá» hết
Há»™i Thánh có cÆ¡ may thá»±c hiện Ä‘iá»u Chúa Giêsu đã yêu cầu: “Äiá»u Thầy
nói vá»›i anh em lúc đêm hôm, thì hãy nói ra giữa ban ngà y; và điá»u anh
em nghe rỉ tai, thì hãy lên mái nhà rao giảng†Mt 10, 27).
NgÆ°á»i
gieo giống phải không ngừng khám phá những con Ä‘Æ°á»ng má»›i, kể cả những
con Ä‘Æ°á»ng sá»i đá, gai góc. Lá»i Chúa Ä‘i qua những con Ä‘Æ°á»ng ấy để đốt
cháy những bụi gai, vạch trần các tá»™i ác. NhÆ°ng quan trá»ng hÆ¡n, Lá»i
Chúa mở ra những con Ä‘Æ°á»ng hy vá»ng, để loan báo Tin mừng hy vá»ng cho
đến táºn cùng trái đất (Lc 4, 18-19).
Hãy
mang chứng tá Kitô giáo Ä‘i khắp nÆ¡i: chứng tá vá» vÆ°Æ¡ng quốc tình yêu vÃ
chân lý, chứng tá vỠân sủng và sá»± thánh thiện, vá» sá»± sống viên mãn, vá»
công lý và hoà bình.
Con Ä‘Æ°á»ng của Cái Äẹp
Ngà y
hôm nay, con Ä‘Æ°á»ng của “Cái Äẹp†(via pulchritudinis) là má»™t con Ä‘Æ°á»ng
rất quan trá»ng. Thế giá»›i của chúng ta hôm nay là má»™t thế giá»›i yêu
chuá»™ng nghệ thuáºt. Các nghệ sÄ© là những con ngÆ°á»i có sức tác Ä‘á»™ng trên
tâm hồn ngÆ°á»i khác nhiá»u hÆ¡n cả. Trong má»™t thế giá»›i còn nhiá»u Ä‘iá»u man
rợ và xấu xa do tá»™i ác của con ngÆ°á»i và xã há»™i, nhiá»u ngÆ°á»i khao khát
cái đẹp, không chỉ vỠthể lý, mà cả vỠtâm linh.
NgÆ°á»i
Kitô hữu hãy hãnh diện vỠcái đẹp của Mạc khải, của Tin Mừng mà Hội
Thánh chuyển tải. Äừng vì bất cứ thứ mặc cảm nà o mà là m há»ng “gia sản
Lá»i Chúa†đã được chuyển giao cho chúng ta trải qua bao nhiêu thế hệ.
Hãy
là m cho các nghệ sÄ© biết Lá»i Chúa, yêu mến Lá»i Chúa, gợi hứng từ Lá»i
Chúa. Äức Thánh cha Gioan Phaolô II, trong thÆ° gởi cho các nghệ sÄ© năm
1999, đã nhắc lại thà nh ngữ của thi hà o ngÆ°á»i Pháp Paul Claudel “Kinh
Thánh là một ngữ vựng mênh mông†(vocabulaire immense), và của hoạ sĩ
Chagall “Kinh Thánh là một bản đồ các ảnh tượng†(atlas iconographique)
(THÄGMTG 12, số 15).
Con Ä‘Æ°á»ng của Công nghệ thông tin
Ngà y
23 tháng 1 năm 2009, Äức Thánh cha Bênêđictô XVI đã má»i gá»i giá»›i trẻ
công giáo Ä‘em đức tin và o thế giá»›i “tin há»câ€, vì há» hầu nhÆ° “rất mau lẹ
và dá»… dà ng†sá» dụng các phÆ°Æ¡ng tiện truyá»n thông má»›i. Chủ Ä‘á» của sứ
Ä‘iệp Äức Thánh cha gởi cho ngà y truyá»n thông thế giá»›i là : “Kỹ thuáºt
má»›i, tÆ°Æ¡ng quan má»›i. Cổ võ cho má»™t ná»n văn hoá tôn kÃnh, đối thoại vÃ
bằng hữuâ€.
Äức
Thánh cha má»i gá»i: “Tôi xin anh chị em hãy Ä‘em và o ná»n văn hoá của môi
trÆ°á»ng truyá»n thông và kỹ thuáºt thông tin các giá trị mà trên đó anh
chị em xây dá»±ng Ä‘á»i sốngâ€â€¦ “giá»›i trẻ cần phải lãnh trách nhiệm phúc âm
hoá trong “lục địa kỹ thuáºt số nà yâ€â€¦ Xin hãy hăng say loan báo Tin Mừng
cho những ngÆ°á»i đồng thá»iâ€.
Äức
Thánh cha nói đến “má»™t thế giá»›i nối kết†nhá» mạng lÆ°á»›i truyá»n thông hôm
nay. Rất nhiá»u ngÆ°á»i được hưởng lợi Ãch do ná»n văn hoá truyá»n thông hôm
nay. Các gia đình có thể liên lạc vá»›i nhau qua những khoảng cách tháºt
xa. Các sinh viên và các nhà khảo cứu có thể tìm tà i liệu, các nguồn dữ
liệu và các khám phá khoa há»c cách nhanh chóng và dá»… dà ng. Do đó há» có
thể cộng tác với nhau từ các địa điểm khác nhau.
Quả
đây là má»™t dấu chỉ của thá»i đại: dấu chỉ Chúa kêu gá»i chúng ta ná»— lá»±c
tối Ä‘a để gieo hạt giống Tin Mừng Tình yêu nối kết má»i ngÆ°á»i nên má»™t
nhÆ° “Chúa Cha và Chúa Con là Má»™tâ€. Chúng ta được kêu gá»i “tạo nên tình
thân hữu khắp nơi, không những trên mạng và qua mạng internet, mà ngay
cả trong cuá»™c sống thá»±c tế hằng ngà y. Sá»± Ãch ká»· đã lá»—i thá»i trong thế
giới hôm nay.
Nếu
trong hai phần ba thế kỷ trước, Hội Thánh không thể nà o có đủ phương
tiện truyá»n thông để loan báo Tin Mừng cho cả thế giá»›i, vì các phÆ°Æ¡ng
tiện truyá»n thông nằm trong tay Nhà NÆ°á»›c hay các táºp Ä‘oà n tÆ° bản già u
có, thì ngà y hôm nay, má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u có cÆ¡ há»™i ngang nhau để loan báo
Ä‘iá»u mình muốn. Há»™i Thánh đã có cÆ¡ may để “rao giảng trên mái nhà â€
những gì Chúa Giêsu đã nói với các môn đệ.
Con Ä‘Æ°á»ng của gia đình
Còn
má»™t con Ä‘Æ°á»ng rất gần gÅ©i vá»›i chúng ta, con Ä‘Æ°á»ng trên đó ta Ä‘ang Ä‘i,
con Ä‘Æ°á»ng hiện nay vẫn còn bao quanh ta, con Ä‘Æ°á»ng mà Chúa Giêsu thÃch
sá» dụng, vì nó rất thân thÆ°Æ¡ng vá»›i NgÆ°á»i, con Ä‘Æ°á»ng NgÆ°á»i đã trải qua
lúc còn tại thế, đã Ä‘i hÆ¡n 30 năm, đó là con Ä‘Æ°á»ng gia đình. Vì con
Ä‘Æ°á»ng đó là môi trÆ°á»ng quá gần gÅ©i, quá gắn liá»n vá»›i ta, nên nhiá»u khi
ta không còn ý thức rằng đó cÅ©ng là nẻo Ä‘Æ°á»ng quan trá»ng nhất cần nháºn
lãnh các hạt giống Tin Mừng.
Thượng
hội đồng Giám mục thế giới lần thứ 12 nhắc chúng ta lưu tâm cách dặc
biệt tới gia đình: “Gia đình phải đỠra những hình thức và kiểu mẫu
giáo dục cầu nguyện, huấn giáo, há»c há»i sá» dụng Kinh Thánh, để các
thanh niên, thiếu nữ, ngÆ°á»i già và trẻ em (Tv 148, 12) lắng nghe, hiểu,
chúc tụng và sống Lá»i Chúa.†(Sứ Ä‘iệp THÄGMTG 12, số 11).
Ná»n
văn minh thiên vá» duy váºt và hưởng thụ của thế giá»›i hôm nay Ä‘ang là m
lung lay táºn gốc rá»… các giá trị truyá»n thống của gia đình Việt nam. ThÆ°
mục vụ của HÄGMVN năm 2008 vá» Giáo dục gia đình đã có nháºn định nhÆ°
sau: “Xã hội Việt nam nói riêng và thế giới nói chung đang chuyển mình
cách mạnh mẽ vá»›i những thay đổi tÃch cá»±c nhÆ°ng cÅ©ng vá»›i những mất mát
to lớn, trong đó đáng kể nhất là những giá trị cơ bản liên quan đến sự
bá»n vững của hôn nhân gia đình và tình liên Ä‘á»›i giữa các thà nh viênâ€
(x. thư mục vụ số 9).
Các gia đình Việt Nam
ở nÆ°á»›c ngoà i cÅ©ng không tránh khá»i những khó khăn chung của thế giá»›i
hôm nay, nhất là các gia đình trẻ. Sá»± vững bá»n của hôn nhân bị thá»
thách trầm trá»ng bởi cám dá»— ly dị khi tình yêu vợ chồng bị sứt mẻ vÃ
gia đình bị lủng củng. Sá»± hiếu thảo truyá»n thống của ngÆ°á»i Việt Nam
bị xói mòn bởi nếp sống tự do của Phương Tây. Ngà y hôm nay có lẽ chúng
ta cần phải tái phúc âm hoá gia đình, nỗ lực gieo hạt giống Tin Mừng
trên mảnh đất gia đình. Tin mừng tình “hiếu thảo†của Chúa Giêsu đối
vá»›i Chúa Cha. Tin mừng vá» lòng thÆ°Æ¡ng xót của Chúa Cha. Tin mừng vá»
tình huynh đệ giữa các anh chị em trong gia đình. Tin mừng vỠtình yêu
hiệp thông giữa Ba Ngôi Thiên Chúa.
Con Ä‘Æ°á»ng của đối thoại tôn giáo
Trong
má»™t thế giá»›i mà sá»± giao lÆ°u giữa các ná»n văn hoá và các tôn giáo trở
thà nh sá»± kiện phổ quát và bình thÆ°á»ng, chúng ta không thể nà o bá» qua
con Ä‘Æ°á»ng đối thoại vá»›i các tôn giáo. Sứ Ä‘iệp THÄGMTG 12 nhắc nhở chúng
ta: “Cả các Kitô hữu chúng ta, dá»c theo những con Ä‘Æ°á»ng của thế giá»›i,
cÅ©ng được má»i gá»i Ä‘i và o cuá»™c đối thoại, trong sá»± kÃnh trá»ng, vá»›i các
thiện nam tÃn nữ các tôn giáo khác mà không rÆ¡i và o láºp trÆ°á»ng pha trá»™n
các tôn giáo và là m suy giảm căn tÃnh thiêng liêng của mình†(ib.số 14).
Thế
giá»›i hôm nay vẫn còn rất nhiá»u ngá»™ nháºn giữa các tôn giáo. Nhiá»u nÆ¡i sá»±
ngá»™ nháºn đã Ä‘Æ°a tá»›i những xung Ä‘á»™t đẫm máu, nhất là khi có những thế
lá»±c chÃnh trị lợi dụng, nhằm phục vụ cho những ý đồ chÃnh trị phe phái
của mình. Vì Tin Mừng Tình yêu của Chúa Giêsu, chúng ta đừng ngại mở ra
những con Ä‘Æ°á»ng đối thoại. Äối thoại sẽ Ä‘Æ°a đến sá»± gặp gỡ nhau trong
tình yêu và chân lý. Äối thoại là điá»u vô cùng cần thiết, và không thể
thiếu, là con Ä‘Æ°á»ng của hy vá»ng, vì đối thoại là “khai thôngâ€, là “mở
raâ€, không bao giá» khép lại. Äó là con Ä‘Æ°á»ng tốt nhất để gieo hạt giống
Lá»i Chúa.
Sứ
Ä‘iệp của THÄGMTG 12 có những dòng rất tÃch cá»±c vá» các tôn giáo: “Kitô
hữu cÅ©ng tìm thấy má»™t hoà điệu chung vá»›i nhiá»u truyá»n thống tôn giáo vÄ©
đại của PhÆ°Æ¡ng Äông. Các trÆ°á»›c tác thánh của há» dạy ta biết kÃnh trá»ng
sự sống, biết chiêm niệm, biết giữ thinh lặng, biết sống đơn giản, biết
từ bá» mình, nhÆ° Pháºt giáo chẳng hạn†(số 15).
Vấn
đỠđối thoại vá»›i các tôn giáo, tuy là má»™t vấn Ä‘á» rất quan trá»ng, đã bị
nhiá»u ngÆ°á»i hiểu sai, và do đó là m chùn bÆ°á»›c các sứ giả Tin Mừng. Äiá»u
nà y bó buộc Hội Thánh phải lên tiếng khẳng định lại cách mạnh mẽ và xác
quyết sứ mạng loan báo Tin mừng Chúa Kitô của Hội Thánh và của mỗi
ngÆ°á»i Kitô hữu. Äối thoại và loan báo Tin Mừng không Ä‘i ngược chiá»u.
Äối thoại là con Ä‘Æ°á»ng của tình yêu và chân lý, mà loan báo Tin Mừng lÃ
gieo hạt giống của Lá»i tình yêu và chân lý.
Con Ä‘Æ°á»ng chÃnh trị và kinh tế
Há»™i
Thánh còn được má»i gá»i gieo hạt giống Tin Mừng và o trong các lãnh vá»±c
chÃnh trị và kinh tế. Khủng hoảng kinh tế toà n cầu hiện nay là háºu quả
của những hoạt Ä‘á»™ng kinh tế không là nh mạnh, vì không nhằm mục Ä‘Ãch
phục vụ và xây dá»±ng lợi Ãch chung của xã há»™i loà i ngÆ°á»i, nhÆ°ng chỉ vì
lợi Ãch trÆ°á»›c mắt của má»™t số cá nhân muốn là m già u bằng má»i giá.
Ngà y
hôm nay hÆ¡n bao giá» hết, cần phải có má»™t ná»n đạo đức há»c trong kinh tế.
Ná»n đạo đức há»c nà y không phải là má»™t má»› lý thuyết trên mây trên gió,
xa rá»i thá»±c tại, nhÆ°ng góp phần định hÆ°á»›ng ná»n chÃnh trị và kinh tế
nhằm đúng mục tiêu là phục vụ hạnh phúc của con ngÆ°á»i. Theo thiển ý của
tôi, đạo đức của con ngÆ°á»i góp phần rất lá»›n là m cho ná»n kinh tế phát
triển vững chắc, vì được xây dá»±ng trên ná»n tảng là tình yêu và chân lý.
Những
ảo ảnh trong kinh tế trước sau gì rồi cũng sụp đổ, và bấy giỠsẽ gây
thiệt hại cho rất nhiá»u ngÆ°á»i. Việc tạo ra những giá ảo trong thị
trÆ°á»ng, vì mục Ä‘Ãch lợi nhuáºn cá nhân, là má»™t loại tá»™i ác tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng
vá»›i ăn cÆ°á»›p và giết ngÆ°á»i. Quan niệm khá phổ biến trÆ°á»›c đây trên khắp
thế giá»›i “thÆ°Æ¡ng trÆ°á»ng là chiến trÆ°á»ngâ€, là má»™t quan niệm phi đạo đức,
và ngà y hôm nay đã tá» ra lá»—i thá»i.
Trái
lại, thá»i đại ngà y nay là thá»i đại của “liên Ä‘á»›i trong kinh doanhâ€,
liên Ä‘á»›i trong phát triển. Äá»™c quyá»n kinh tế cách tuyệt đối sẽ dẫn tá»›i
suy sụp, khi không còn ai có khả năng mua các sản phẩm của mình nữa.
Ngà y nay, thÆ°á»ng là khi má»™t quốc gia già u lên, thì các quốc gia khác
được nhá». Má»™t quốc gia suy sụp, có thể kéo theo sá»± suy sụp của nhiá»u
quốc gia khác. Hiện nay, há»c thuyết xã há»™i công giáo tá» ra rất Ãch lợi,
góp phần cho việc định hÆ°á»›ng chÃnh trị và kinh tế.
Con Ä‘Æ°á»ng của môi trÆ°á»ng sinh thái
Môi
trÆ°á»ng sinh thái trong thế giá»›i hôm nay cÅ©ng rất cần hạt giống Tin
Mừng, để được tôn trá»ng và bảo vệ. Vạn váºt Ä‘á»u được Thiên Chúa sáng tạo
nhá» Lá»i và trong Lá»i, vì thế Ä‘á»u có tiếng nói. Tiếng nói đó yêu cầu
chúng ta, không được vì lợi nhuáºn trÆ°á»›c mắt mà huá»· hoại môi sinh, là m
cho nhân loại không còn môi trÆ°á»ng sống là nh mạnh nữa. Cái đẹp của
thiên nhiên vẫn là má»™t nguồn hứng bất táºn cho các sinh hoạt của con
ngÆ°á»i, kể cả sinh hoạt tâm linh, là m cho con ngÆ°á»i có thể cất tiếng ca
ngợi tình yêu vô bỠbến của Thiên Chúa.
Äấu
tranh cho má»™t môi trÆ°á»ng sạch đẹp, không những vá» phÆ°Æ¡ng diện váºt chất,
mà cả vá» phÆ°Æ¡ng diện tâm linh là má»™t Æ¡n gá»i rất hợp thá»i cho má»i Kitô
hữu, đặc biệt là những ngÆ°á»i trẻ. Äấu tranh chống văn hoá đồi trụy,
chống phim ảnh khiêu dâm là một trong những nhiệm vụ hà ng đầu của chúng
ta. Nhiá»u ngÆ°á»i theo Hồi giáo sợ Kitô giáo lôi kéo há» và o má»™t ná»n văn
hoá xấu xa bẩn thỉu phÆ¡i bầy những gì lẽ ra phải gìn giữ kÃn đáo. Há»
cho rằng thế giới Phương Tây mà hỠđồng hoá với Kitô giáo không còn sự
“bẽn lẽn†cần thiết cho má»™t môi trÆ°á»ng xã há»™i là nh mạnh.
Chân
Thiện Mỹ vẫn là các giá trị nòng cốt cần thiết cho má»™t môi trÆ°á»ng sạch
đẹp cả vá» váºt chất lẫn tinh thần. Hạt giống Tin Mừng mà Há»™i Thánh gieo
vãi sẽ trổ sinh hoa trái Chân Thiện Mỹ trong lòng con ngÆ°á»i và trong
môi trÆ°á»ng xã há»™i. ChÃnh các hạt giống ấy sẽ là m sạch đẹp cho môi
trÆ°á»ng, sẽ tô Ä‘iểm cho môi trÆ°á»ng trở thà nh má»™t ngôi nhà tuyệt mỹ cho
loà i ngÆ°á»i được kêu gá»i trở nên gia đình Thiên Chúa tại trần gian.
Con Ä‘Æ°á»ng của Di Dân
Hiện
tượng Di Dân cũng là một sự kiện lớn trong thế giới hôm nay. Khắp nơi
Ä‘á»u có ngÆ°á»i di dân, đặc biệt là tại đất nÆ°á»›c Hoa Kỳ hiếu khách và tá»±
do nà y, má»™t đất nÆ°á»›c được khai sinh từ nhiá»u dân tá»™c trên thế giá»›i, má»™t
nÆ¡i mà con cháu của những ngÆ°á»i di dân, dù phát xuất từ đâu, vẫn có thể
đạt tá»›i vị trà quyá»n lá»±c cao nhất.
Vì hoà n cảnh lịch sá», ngÆ°á»i Việt Nam
chúng ta, đã trở thà nh một dân tộc có số di dân đông đảo, và rải rác
khắp năm châu. Hãy coi đó nhÆ° mệnh trá»i, nhÆ° ý muốn của Thiên Chúa.
Ngà i muốn cho anh chị em trở thà nh sứ giả Tin mừng bất cứ nơi nà o anh
chị em đến. Nơi nà o anh chị em cũng có thể gieo hạt giống Tin Mừng.
Bất
cứ ở đâu, anh chị em cũng được hưởng nhỠnhững thà nh quả chung của xã
hội tại đó, và vì thế anh chị em có nghĩa vụ góp phần xây dựng xã hội
và Hội Thánh nơi mình sống và sinh hoạt. Sự góp phần lớn nhất của một
Kitô hữu vá»›i quốc gia nÆ¡i mình được đón nháºn là trở nên sứ giả Tin mừng
Tình yêu và Chân lý tại đó.
Sứ
Ä‘iệp của Äức Thánh Cha Biển Äức XVI, nhân ngà y thế giá»›i Di Dân năm
2009, đã xem Thánh Phaolô vừa nhÆ° má»™t “Di Dânâ€, vừa là “má»™t Tông đồ của
chÆ° dânâ€. Thánh Phaolô đã thá»±c hiện má»™t cách xuất sắc sứ mạng rao giảng
Tin Mừng và vai trò trung gian giữa các ná»n văn hóa vá»›i Tin Mừng. Ngà i quả tháºt là má»™t mẫu má»±c tuyệt vá»i cho anh chị em là những ngÆ°á»i di dân.
Các
cá nhân cũng như cộng đoà n Kitô hữu Việt Nam hãy mặc lấy cùng một lòng
nhiệt thà nh tông đồ nhÆ° thánh Phaolô, trong khi loan truyá»n cho má»i
ngÆ°á»i vá» tình yêu của Thiên Chúa (Rm 8, 15-16; Gl 4, 6), chinh phục
nhiá»u ngÆ°á»i hÆ¡n nữa cho Äức Kitô (1 Cr 9, 22). Hãy trở nên má»i sá»± cho
má»i ngÆ°á»i, hầu có thể bằng má»i cách cứu vá»›t được má»™t số (x. ibid.). Hãy
là “men trong bá»™tâ€, hãy là “muối đất†cho môi trÆ°á»ng anh chị em Ä‘ang
sống, cho những nơi anh chị em đi đến.
LỜI KẾT
Sứ
vụ rao giảng Tin Mừng, nói cách ngắn gá»n, là “truyá»n thông†Tin Mừng
Tình yêu và Chân lý của Äức Kitô cho con ngÆ°á»i, là là m sao “nối kếtâ€
con ngÆ°á»i vá»›i Thiên Chúa, và chúng ta thá»±c hiện công việc đó trong sức
mạnh của Chúa Thánh Thần. Lá»i của thánh Phaolô, vị sứ giả xuất sắc của
việc loan báo Tin Mừng, vẫn hết sức thiết thá»±c cho thá»i đại chúng ta:
“Thế nhÆ°ng là m sao há» kêu cầu Äấng há» không tin? Là m sao há» tin Äấng há»
không được nghe? Là m sao mà nghe, nếu không có ai rao giảng? Là m sao mÃ
rao giảng, nếu không được sai Ä‘i?... Ấy váºy, có đức tin là nhá» nghe
giảng, mà nghe giảng là nghe công bố Lá»i Äức Kitô†(Rm 10, 14-17).
Vá»›i
bà tÃch Rá»a tá»™i đã lãnh nháºn, tất cả chúng ta, giám mục, linh mục, tu
sÄ© và giáo dân, Ä‘á»u thông phần và o sứ vụ loan báo Tin Mừng Tình yêu vÃ
Chân lý của Äức Kitô, trên những nẻo Ä‘Æ°á»ng khác nhau của cuá»™c Ä‘á»i má»—i
ngÆ°á»i chúng ta. Äiá»u cần thiết và quan trá»ng là là m sao cho Tin Mừng
được vang lên khắp nÆ¡i, đến táºn cõi bà ẩn của tâm hồn má»—i kiếp ngÆ°á»i.
NhÆ°
thế, công cuá»™c loan báo Tin Mừng Tình yêu và Chân lý của Äức Kitô khởi
sá»± trÆ°á»›c hết nÆ¡i má»—i ngÆ°á»i chúng ta, nghÄ©a là sứ giả loan báo Tin Mừng
phải biết để cho con ngÆ°á»i và cuá»™c Ä‘á»i mình được Tin Mừng biến đổi
trong quyá»n năng của Chúa Thánh Thần. Sức mạnh của lá»i loan báo của
chúng ta chỉ có thể có được khi chúng ta biết để cho mình được loan báo
bởi Lá»i. Chỉ những ai được ban tặng má»™t đức tin công giáo tinh tuyá»n,
trưởng thà nh và thuyết phục má»›i có nhiá»u cÆ¡ may dấn thân cho công cuá»™c
loan báo Tin Mừng Ä‘Ãch thá»±c. Chỉ những Kitô hữu biết chìm sâu trong mầu
nhiệm cứu Ä‘á»™ của Äức Kitô và hạnh phúc trong hà nh trình đức tin của
cuá»™c Ä‘á»i mình giữa lòng Há»™i Thánh má»›i có nhiá»u cÆ¡ may dấn thân hiệu quả
và không cực đoan trong công cuộc loan báo Tin Mừng. Và như thế, chỉ
những sứ giả biết say mê tình Chúa và thấm đẫm tình ngÆ°á»i má»›i có khả
năng “nối kết†con ngÆ°á»i vá»›i Thiên Chúa.
+ Phaolô BÙI VÄ‚N ÄỌC Giám Mục Giáo Pháºn Mỹ Tho
(Nguồn: hdgmvietnam.org) |