Tà i liệu Giáo lý chuẩn bị cho cuộc Hội ngộ các Gia đình Thế giới lần thứ VI
13.01.2009
|
|
HỘI Äá»’NG TÃ’A THÃNH VỀ GIA ÄÃŒNH
GIÃO Là CHUẨN BỊ
CHO CUỘC HỘI NGỘ
CÃC GIA ÄÃŒNH THẾ GIỚI
LẦN THỨ VI
(Mexico, D.F., 16-18 / 01/ 2009)
“Gia đình
là thầy dạy vá» các giá trị nhân bản và Kitôâ€
CÃC ÄỀ TÀI
1. Gia đình, nhà giáo dục đức tin đầu tiên
2. Gia đình, nhà giáo dục sá»± tháºt vá» con ngÆ°á»i: hôn nhân và gia đình
3. Gia đình, nhà giáo dục phẩm giá và kÃnh trá»ng nhân vị
4. Gia đình, ngÆ°á»i thông truyá»n các đức tÃnh và giá trị con ngÆ°á»i
5. Gia đình, mở ngỠhướng đến Thiên Chúa và anh em đồng loại
6. Gia đình, nhà đà o luyện lương tâm chuẩn mực
7. Gia đình, kinh nghiệm đầu tiên vỠHội thánh
8. Những ngÆ°á»i cá»™ng tác vá»›i Gia đình: giáo xứ và nhà trÆ°á»ng
9. Gia đình và mẫu gương thánh gia Nadarét
10. Gia đình, đối tượng và là tác nhân của công cuộc Phúc âm hóa mới
CẤU TRÚC CỦA MỖI BUỔI HỘI
1. Bà i hát khai mạc
2. Kinh Lạy Cha
3. Công bố Lá»i Chúa
4. Giáo huấn của Hội thánh
5. Chia sẻ suy tÆ° của ngÆ°á»i giảng thuyết
6. Trao đổi
7. Những cam kết
8. Cầu nguyện Cộng đoà n
9. Cầu nguyện cho Gia đình
10. Bà i hát kết thúc
ÄỀ TÀI 1
Gia đình, nhà Giáo dục đức tin đầu tiên
* Bà i hát khai mạc
* Kinh Lạy Cha
* Lá»i Chúa: Cv 16, 22-34
* Äá»c Giáo huấn của Há»™i Thánh
1. Thiên Chúa muốn má»i ngÆ°á»i được biết và đón nháºn chÆ°Æ¡ng trình cứu Ä‘á»™ của Ngà i đã được mạc khải và thá»±c hiện trong Äức Kitô (1Tm 1, 15-16). Thiên Chúa đã nói vá»›i cha ông chúng ta bằng nhiá»u cách (Dt 1, 1; toà n bá»™ Cá»±u Æ°á»›c). Khi thá»i gian đến hồi viên mãn (Gl 4, 4) Ngà i nói cách trá»n vẹn và dứt khoát trong và nhá» Äức Kitô (Dt 1, 2-4): Chúa Cha không truyá»n ban Lá»i nà o khác cho chúng ta, vì Ngà i đã ban cho ta má»™t Lá»i duy nhất trong Äức Kitô (Ga 1, 1tt).
2. Há»™i thánh đã đón nháºn lệnh truyá»n ra Ä‘i loan báo cho hết má»i ngÆ°á»i tin mừng trá»ng đại: “Váºy anh em hãy Ä‘i và là m cho muôn dân trở thà nh môn đệ, là m phép rá»a cho há» nhân danh Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần†(Mt 28,19). Các Tông đồ đã hiểu mệnh lệnh truyá»n giáo theo cách đó và thá»±c hiện mệnh lệnh đó từ ngà y Lá»… NgÅ© Tuần bằng cách loan báo khắp thà nh Giêrusalem việc Äức Kitô chết và phục sinh (Cv 1-5) và má»i miá»n được biết đến trên toà n thế giá»›i lúc bấy giá» (sách Công vụ và các thÆ° Tân Æ°á»›c).
3. Gia đình Kitô hữu, tức Há»™i thánh tại gia, tham dá»± và o sứ mạng nà y. HÆ¡n nữa, ngÆ°á»i đón nháºn đầu tiên và chÃnh yếu lá»i loan báo truyá»n giáo nà y của gia đình là chÃnh con cái của há» và những ngÆ°á»i thân thuá»™c khác, nhÆ° được chứng thá»±c trong các ThÆ° Muc vụ của thánh Phaolô và những thá»±c hà nh vá» sau. Trong chiá»u hÆ°á»›ng đó, những đôi vợ chồng thánh và những cha mẹ Kitô hữu má»i thá»i đại đã sống lệnh truyá»n ấy (chẳng hạn nhÆ° cha của thánh Têrêsa Giêsu, cha của thánh Têrêsa Hà i Äồng Giêsu; và còn nhiá»u cha mẹ khác thá»i nay). Äược soi dẫn bởi kinh nghiệm hồng phúc của Giáo há»™i trong các xã há»™i Kitô giáo châu Âu (khi gia đình thá»±c hiện sứ mạng giáo dục nà y đối vá»›i con cái) và bởi những phản hồi hết sức tiêu cá»±c từ cuá»™c sống hôm nay (do bá» bê hay xem thÆ°á»ng sứ mạng nà y), ta thấy rằng gia đình phải lấy lại vai trò thầy dạy đầu tiên của mình vỠđức tin trong các nÆ°á»›c nà y – là những quốc gia thá»±c ra không còn tÃnh chất Kitô giáo gì nữa - ở đó đức tin Ä‘ang được hồi phục và Há»™i thánh Ä‘ang được cấy trồng. Việc tông đồ chÃnh yếu và quan trá»ng nhất mà cha mẹ phải là m là ở trong chÃnh gia đình mình, bởi lẽ nếu Ä‘ang khi ná»— lá»±c tìm cách phúc âm hóa ngÆ°á»i khác mà lại thiếu quan tâm phúc âm hóa chÃnh những ngÆ°á»i thân yêu của mình thì đó lại là má»™t gÆ°Æ¡ng mù và là phản chứng tá nghiêm trá»ng. Cha mẹ truyá»n thông đức tin cho con cái của mình bằng chứng tá của lá»i nói và đá»i sống Kitô hữu của mình.
4. Äiểm cốt yếu của giáo dục đức tin là lá»i loan báo vui mừng đầy sức sống vá» Äức Kitô chết và phục sinh vì tá»™i lá»—i chúng ta. Những sá»± tháºt khác trong bản Tuyên TÃn của các Tông đồ, các bà tÃch và MÆ°á»i Ä‘iá»u răn Ä‘á»u gắn kết máºt thiết vá»›i Ä‘iểm nà y. Các đức tÃnh thuá»™c vá» nhân bản và Kitô giáo là má»™t thà nh phần của giáo dục đức tin toà n diện. (Hà nh trang cÆ¡ bản nà y ngà y nay hầu nhÆ° không thể được đáp ứng, cả ở những đất nÆ°á»›c được gá»i là “Kitô giáo†và trong những trÆ°á»ng hợp khi cha mẹ xin cho con cái mình lãnh nháºn những bà tÃch khai tâm ta thấy há» chẳng biết gì mà cÅ©ng chẳng sống bao nhiêu vỠđức tin tôn giáo).
* Chia sẻ suy tÆ° của ngÆ°á»i giảng thuyết
* Trao đổi
* Cam kết
* Cầu nguyện cộng đoà n
* Cầu nguyện cho gia đình
* Bà i hát kết thúc
ÄỀ TÀI 2
Gia đình, nhà giáo dục sá»± tháºt vá» con ngÆ°á»i:
Hôn nhân và gia đình
* Bà i hát khai mạc
* Kinh Lạy Cha
* Lá»i Chúa: St 1, 26-38
* Äá»c Giáo huấn của Há»™i Thánh
1/. Vấn Ä‘á» quan trá»ng nhất mà gia đình Kitô hữu ngà y nay phải đối diện trong công cuá»™c giáo dục con cái mình không phải là vấn Ä‘á» tôn giáo mà chủ yếu là vấn Ä‘á» vá» con ngÆ°á»i: chủ nghÄ©a tÆ°Æ¡ng đối cá»±c Ä‘oan vỠđạo đức-triết há»c. Äối vá»›i những ngÆ°á»i theo chủ nghÄ©a nà y, không có chân lý khách quan vá» con ngÆ°á»i, và do đó không có chân lý vá» hôn nhân và gia đình. Ná»n tảng của sá»± khác biệt giá»›i tÃnh mà sinh há»c biểu lá»™ nÆ¡i ngÆ°á»i nam và ngÆ°á»i nữ không đặt trên tá»± nhiên nhÆ°ng được xem nhÆ° chỉ là má»™t sản phẩm của văn hóa mà má»—i ngÆ°á»i có thể thay đổi tùy theo quan niệm của mình. NhÆ° thế, há» chối bá» và phá hủy chÃnh định chế hôn nhân và gia đình.
2/. Chủ nghÄ©a tÆ°Æ¡ng đối cÅ©ng khẳng định không có Thiên Chúa, cÅ©ng nhÆ° ngÆ°á»i ta không thể biết được Thiên Chúa (thuyết vô thần, thuyết bất khả tri), và không há» có những giá trị và những chuẩn má»±c đạo đức trÆ°á»ng tồn. Sá»± tháºt chỉ có từ ý kiến chung Ä‘a số.
3/. Äứng trÆ°á»›c tình hình thá»±c tế rất quyết liệt và có sức tác Ä‘á»™ng rá»™ng lá»›n đó gia đình ngà y nay có má»™t nhiệm vụ không thể tránh né được đó là phải thông truyá»n cho con cái mình sá»± tháºt vá» con ngÆ°á»i. NhÆ° trong các thế kỉ đầu, ngà y nay Ä‘iá»u quan trá»ng nhất là là m sao hiểu biết trang đầu của sách Sáng thế: có má»™t Thiên Chúa ngôi vị và thiện hảo đã tạo dá»±ng con ngÆ°á»i, có nam có nữ, cùng má»™t phẩm giá nhÆ°ng khác biệt và để bổ túc cho nhau, và trao cho há» nhiệm vụ sinh con cái nhá» má»™t sá»± kết hợp bất khả phân ly hai ngÆ°á»i nên “má»™t xÆ°Æ¡ng má»™t thịt†(hôn nhân). Các bản văn trình thuáºt tạo dá»±ng con ngÆ°á»i đó cho thấy rằng đôi vợ chồng hình thà nh bởi má»™t ngÆ°á»i nam và má»™t ngÆ°á»i nữ, theo ý định của Thiên Chúa, là sá»± diá»…n tả đầu tiên của sá»± hiệp thông các ngôi vị, qua đó Evà là tha nhân kẻ được dá»±ng nên để bổ túc cho AÄ‘am (x. St 2,18), và AÄ‘am cùng vá»›i nà ng tạo nên “má»™t xÆ°Æ¡ng má»™t thịt†(x. St 2,24). Äồng thá»i cả hai có sứ mạng truyá»n sinh, sứ mạng là m cho há» nên ngÆ°á»i cá»™ng tác vá»›i Äấng Tạo Dá»±ng (x. St 1,28).
4/. Sá»± tháºt vá» con ngÆ°á»i và hôn nhân nà y lý trà ngay thẳng của con ngÆ°á»i cÅ©ng đã nháºn biết được. Quả tháºt, má»i ná»n văn hóa Ä‘á»u nhìn nháºn nÆ¡i táºp quán và luáºt lệ mình rằng hôn nhân tạo nên bởi má»™t ngÆ°á»i nam và má»™t ngÆ°á»i nữ dẫu có đôi khi nÆ¡i nà y nÆ¡i kia chấp nháºn tục Ä‘a thê hay Ä‘a phu. Sá»± kết hợp những ngÆ°á»i cùng giá»›i vốn luôn được xem là xa lạ vá»›i hôn nhân.
5/. Thánh Phaolô mô tả tất cả những Ä‘iá»u nà y rất quyết liệt trong thÆ° gá»i tÃn hữu Rôma, ngà i nói đến hoà n cảnh của những ngÆ°á»i ngoại đạo thá»i bấy giá» và tình trạng vô luân con ngÆ°á»i Ä‘ang sống vì hỠđã không nháºn biết Thiên Chúa bằng hà nh Ä‘á»™ng trong cuá»™c sống, vị Thiên Chúa mà hỠđã biết bằng lý trà (x.Rm 1,18-32). Trang Tân Æ°á»›c nà y các gia đình ngà y nay cần há»c há»i kÄ© lưỡng để há» không xây dá»±ng ná»n giáo dục của mình trên ná»n cát lún. Con ngÆ°á»i mà không biết Thiên Chúa thì cÅ©ng u tối vá» sá»± tháºt vá» con ngÆ°á»i.
6/. Các thánh Giáo phụ để lại má»™t há»c thuyết rất phong phú vá» vấn Ä‘á» và là mẫu má»±c tốt vá» cách thức tiến hà nh. Các ngà i đã phải giải thÃch cặn kẽ sá»± hiện hữu của má»™t Thiên Chúa Tạo Hóa và Quan Phòng – Äấng đã tạo thà nh trá»i đất muôn váºt, con ngÆ°á»i, và hôn nhân nhÆ° những thá»±c tại tốt đẹp – và đã đấu tranh vá»›i những vô luân của thế giá»›i ngoại giáo, vốn tác Ä‘á»™ng trên thá»±c tại hôn nhân và gia đình.
* Chia sẻ suy tÆ° của ngÆ°á»i giảng thuyết
* Trao đổi
* Cam kết
* Cầu nguyện cộng đoà n
* Cầu nguyện cho gia đình
* Bà i hát kết thúc.
ÄỀ TÀI 3
Gia đình, nhà giáo dục phẩm giá
và kÃnh trá»ng nhân vị
* Bà i hát khai mạc
* Kinh Lạy Cha
* Lá»i Chúa: Ga 9, 1-11
* Äá»c Giáo huấn của Há»™i Thánh
1/. Há»™i thánh nhìn thấy nÆ¡i con ngÆ°á»i, nÆ¡i từng ngÆ°á»i, hình ảnh sống Ä‘á»™ng của chÃnh Thiên Chúa; má»™t hình ảnh mà chúng ta được má»i gá»i khám phá má»—i ngà y má»™t sâu sắc hÆ¡n và chỉ thấy được sá»± viên mãn của hình ảnh ấy trong mầu nhiệm Äức Kitô. Äức Kitô mạc khải Thiên Chúa cho chúng ta trong sá»± tháºt của NgÆ°á»i; nhÆ°ng đồng thá»i cÅ©ng bà y tá» con ngÆ°á»i cho chÃnh con ngÆ°á»i. Con ngÆ°á»i nà y đã đón nháºn từ Thiên Chúa má»™t phẩm giá khôn sánh và bất khả nhượng, vì nó đã được tạo dá»±ng theo hình ảnh và há»a ảnh của Ngà i và được nháºn là m con Thiên Chúa. Äức Kitô bởi Nháºp thể, má»™t cách nà o đó, đã kết hợp là m má»™t vá»›i con ngÆ°á»i.
2/. Vì đã được tạo dá»±ng theo hình ảnh của Thiên Chúa, con ngÆ°á»i mang phẩm giá của má»™t ngôi vị: con ngÆ°á»i không chỉ là má»™t cái gì nhÆ°ng là má»™t ai đó. Con ngÆ°á»i có khả năng nháºn biết chÃnh mình, trao hiến chÃnh mình trong sá»± tá»± do, và đi và o hiệp thông vá»›i những ngôi vị khác. Mối tÆ°Æ¡ng quan có thể không được biết đến, không được nhá»› đến hay bị chối từ nhÆ°ng hoà n toà n không bao giá» có thể bị tÆ°á»›c bá», bởi lẽ con ngÆ°á»i là má»™t hữu thể có ngôi vị được Thiên Chúa dá»±ng nên để tÆ°Æ¡ng quan và sống vá»›i Ngà i.
3/. NgÆ°á»i nam và ngÆ°á»i nữ có cùng má»™t phẩm giá nhÆ° nhau vì cả hai Ä‘á»u là hình ảnh của Thiên Chúa, và hÆ¡n nữa còn vì há» cÅ©ng thá»±c hiện chÃnh mình má»™t cách sâu sắc bằng cách gặp gỡ nhau nhÆ° là những nhân vị qua việc há» thà nh tâm tá»± hiến cho nhau. NgÆ°á»i nữ bổ túc cho ngÆ°á»i nam và ngÆ°á»i nam bổ túc cho ngÆ°á»i nữ. Nam và nữ bổ túc cho nhau, không chỉ vá» mặt thể lý và tâm lý, nhÆ°ng cả trên bình diện hữu thể há»c, bởi lẽ chÃnh nhá» cái lưỡng tÃnh “nam†và “nữ†đó mà “nhân tÃnh†(nghÄ©a là tinh chất riêng của con ngÆ°á»i là m cho ta khác vá»›i muôn loà i khác, ND.) được thể hiện trá»n vẹn. ChÃnh cái “đơn vị gồm hai†ngÆ°á»i nam và nữ (unity of two) đó giúp má»—i ngÆ°á»i kinh nghiệm sá»± tÆ°Æ¡ng quan liên vị và liên Ä‘á»›i vá»›i nhau. HÆ¡n nữa, Thiên Chúa chỉ phó giao nhiệm vụ truyá»n sinh và sá»± sống con ngÆ°á»i cho “đơn vị hai†ngÆ°á»i nà y.
4/. Toà n thể tạo thà nh được dá»±ng nên vì con ngÆ°á»i. Ngược lại, con ngÆ°á»i được tạo dá»±ng và yêu thÆ°Æ¡ng vì chÃnh mình. Con ngÆ°á»i hiện hữu nhÆ° má»™t hữu thể Ä‘á»™c nhất vô nhị. Con ngÆ°á»i có trà tuệ và có ý thức, có khả năng suy tÆ° phản tỉnh, và do đó, nó có ý thức vá» bản thân mình và vá» hà nh Ä‘á»™ng của mình.
5/. Phẩm giá của nhân vị - của từng con ngÆ°á»i – không phụ thuá»™c và o bất kỳ má»™t đòi há»i nhân loại nà o nhÆ°ng chỉ do chÃnh hữu thể của mình được tạo dá»±ng theo hình ảnh và há»a ảnh của Thiên Chúa. Bởi thế không ai có thể ngược đãi nhân phẩm mà không xúc phạm nghiêm trá»ng đến tráºt tá»± Äấng Tạo Dá»±ng đã muốn. TÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° thế, má»™t xã há»™i ngay chÃnh chỉ có thể hoà n thiện khi tôn trá»ng phẩm giá trổi vượt của con ngÆ°á»i
6/. Những ngÆ°á»i khuyết táºt, dù khuyết táºt Ä‘au Ä‘á»›n trên thân xác hay tâm thần, vẫn là những chủ thể con ngÆ°á»i đầy đủ, vá»›i những quyá»n và nghÄ©a vụ mà không ai được quyá»n xâm phạm tá»›i hay kì thị.
7/. Những thai nhi chÆ°a sinh ra cÅ©ng là con ngÆ°á»i ngay từ lúc tượng thai; sá»± sống của chúng cÅ©ng không thể bị hủy hoại do nạn phá thai hay thà nghiệm khoa há»c. Hủy hoại sá»± sống thai nhi, những con ngÆ°á»i hoà n toà n vô tá»™i, là hà nh Ä‘á»™ng xúc phạm cao nhất và có trách nhiệm nghiêm trá»ng nhất trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa.
* Chia sẻ suy tÆ° của ngÆ°á»i giảng thuyết
* Trao đổi
* Cam kết
* Cầu nguyện cộng đoà n
* Cầu nguyện cho gia đình
* Bà i hát kết thúc.
ÄỀ TÀI 4
Gia đình, ngÆ°á»i thông truyá»n các đức tÃnh
và giá trị con ngÆ°á»i
* Bà i hát khai mạc
* Kinh Lạy Cha
* Lá»i Chúa: Ga 1, 43-51
* Äá»c Giáo huấn của Há»™i Thánh
1/. Gia đình, khai sinh từ sá»± hiệp thông trong Ä‘á»i sống thân máºt và tình yêu vợ chồng vốn được đặt ná»n tảng trên hôn nhân giữa má»™t ngÆ°á»i nam và má»™t ngÆ°á»i nữ, là nÆ¡i khởi đầu cho các quan hệ liên vị; gia đình là ná»n tảng của Ä‘á»i sống con ngÆ°á»i và là nguyên mẫu của má»i tổ chức xã há»™i. Chiếc nôi sá»± sống và tình yêu nà y là nÆ¡i xứng hợp cho con ngÆ°á»i sinh ra và lá»›n lên, đón nháºn những khái niệm đầu tiên vá» sá»± tháºt và sá»± thiện, nÆ¡i con ngÆ°á»i há»c yêu và được yêu, và há»c biết nhân vị nghÄ©a là gì. Gia đình là cá»™ng đồng tá»± nhiên trong đó ngÆ°á»i ta có được những kinh nghiệm đầu tiên và thá»±c hà nh đầu tiên vá» xã há»™i loà i ngÆ°á»i, bởi lẽ đó không chỉ là nÆ¡i con ngÆ°á»i khám phá tÆ°Æ¡ng quan liên vị giữa cái “tôi†và “bạn†mà còn mở Ä‘Æ°á»ng ra cho cái “chúng ta†nữa. NgÆ°á»i nam và ngÆ°á»i nữ hiến thân cho nhau trong hôn nhân tạo nên má»™t môi sinh cho đứa bé có thể phát triển những tiá»m năng của nó, ý thức phẩm giá của nó, giúp nó chuẩn bị để sẵn sà ng đối diện vá»›i định mệnh của nó, má»™t định mệnh Ä‘á»™c nhất vô nhị. Trong môi sinh đầy ắp tình cảm tá»± nhiên đó liên kết các thà nh viên gia đình lại vá»›i nhau, má»—i con ngÆ°á»i vá»›i sá»± Ä‘á»™c đáo của mình phải được nhìn nháºn và nháºn lấy trách nhiệm.
2/. Gia đình giáo dục con ngÆ°á»i trong má»i chiá»u kÃch để phẩm giá con ngÆ°á»i nên trá»n vẹn. Gia đình là môi trÆ°á»ng thÃch hợp nhất để giáo dục và thông truyá»n các giá trị văn hóa, đạo đức, xã há»™i, tâm linh và tôn giáo vốn thiết yếu cho sá»± phát triển và phúc lợi cho cả các thà nh viên của gia đình lẫn cho xã há»™i. Tháºt váºy, gia đình là mái trÆ°á»ng đầu tiên dạy các đức tÃnh xã há»™i mà má»i dân tá»™c Ä‘á»u cần đến. Gia đình giúp con ngÆ°á»i phát triển má»™t số giá trị ná»n tảng thiết yếu cho việc hình thà nh nên những công dân tá»± do, ngay thẳng và có trách nhiệm, chẳng hạn nhÆ° sá»± tháºt, công bằng, tình liên Ä‘á»›i, giúp đỡ ngÆ°á»i yếu, yêu thÆ°Æ¡ng tha nhân và chÃnh mình, lòng khoan dung nhân háºu, v.v…
3/. Gia đình là môi trÆ°á»ng tốt nhất để xây dá»±ng cá»™ng Ä‘oà n và những mối tÆ°Æ¡ng quan huynh đệ trÆ°á»›c những xu hÆ°á»›ng cá nhân chủ nghÄ©a hiện nay. Tháºt váºy, tình yêu, vốn là linh hồn của gia đình trong tất cả má»i chiá»u kÃch của nó, chỉ có thể hiện hữu nếu ngÆ°á»i ta thà nh tâm biết tá»± hiến cho ngÆ°á»i khác. Yêu thÆ°Æ¡ng nghÄ©a là trao ban và nháºn lãnh những gì ngÆ°á»i ta không thể mua hoặc bán mà chỉ có thể diá»…n tả cách tá»± do cho nhau. Bởi yêu thÆ°Æ¡ng, má»—i thà nh viên của gia đình được nhìn nháºn, đón nháºn và quà trá»ng vá»›i phẩm giá của há». Tình yêu thÆ°Æ¡ng là m nảy sinh những mối quan hệ sống cho Ä‘i cách vô vị lợi và xuất hiện những quan hệ vô tÆ° và sâu Ä‘áºm bá»n vững. NhÆ° kinh nghiệm cho thấy, gia đình xây dá»±ng theo từng ngà y má»™t mạng lÆ°á»›i những quan hệ liên vị và chuẩn bị cho ta sống trong xã há»™i vá»›i má»™t bầu khà tÆ°Æ¡ng kÃnh, công bằng và đối thoại thá»±c sá»±.
4/. Gia đình Kitô hữu cho con cái mình thấy rằng ông bà và những ngÆ°á»i già không phải là những ngÆ°á»i vô dụng vì há» không còn là m ra được cái gì, há» cÅ©ng không phải là má»™t gánh nặng vì há» cần đến sá»± chăm sóc vô tÆ° và thÆ°á»ng xuyên của con cái hoặc cháu chắt. Vì gia đình dạy cho những thế hệ sau nà y rằng ngoà i những giá trị kinh tế và hoạt Ä‘á»™ng hiệu quả còn có những di sản khác mang tÃnh nhân văn, văn hóa, đạo đức và xã há»™i hẳn vượt trổi hÆ¡n những giá trị kia.
5/. Gia đình cÅ©ng giúp khám phá ra giá trị mang tÃnh xã há»™i của những thiện hảo mà nó có. Má»™t bà n ăn nÆ¡i đó chúng ta cùng chia sẻ những thức ăn phù hợp vá»›i sức khá»e và vá»›i lứa tuổi của má»i thà nh viên chẳng hạn, đó là má»™t và dụ, Ä‘Æ¡n giản nhÆ°ng rất hiệu quả để cho thấy ý nghÄ©a xã há»™i của những thiện hảo được tạo thà nh. Trẻ cần được hấp thu dần dần những tiêu chuẩn và thái Ä‘á»™ sống, là những Ä‘iá»u sẽ giúp nó trong tÆ°Æ¡ng lai trong má»™t gia đình khác rá»™ng lá»›n hÆ¡n, tức là xã há»™i.
* Chia sẻ suy tÆ° của ngÆ°á»i giảng thuyết
* Trao đổi
* Cam kết
* Cầu nguyện cộng đoà n
* Cầu nguyện cho gia đình
* Bà i hát kết thúc
ÄỀ TÀI 5
Gia đình, mở ngỠhướng đến Thiên Chúa
và anh em đồng loại
* Bà i hát khai mạc
* Kinh Lạy Cha
* Lá»i Chúa: Ep 5, 25-33
* Äá»c Giáo huấn của Há»™i Thánh
1/. Con ngÆ°á»i được dá»±ng nên theo hình ảnh giống Thiên Chúa để sống và chung sống vá»›i Ngà i. Thái Ä‘á»™ vô thần, bất khả tri, hay dá»ng dÆ°ng vá»›i tôn giáo không phải là những hoà n cảnh tá»± nhiên đối vá»›i con ngÆ°á»i và chúng không thể là những tình trạng cuối cùng cho má»™t xã há»™i. Con ngÆ°á»i trong bản chất của mình liên kết vá»›i Thiên Chúa giống nhÆ° má»™t ngôi nhà gắn bó vá»›i ngÆ°á»i kiến trúc sÆ° đã xây dá»±ng nên ngôi nhà đó. Những háºu quả Ä‘au Ä‘á»›n do tá»™i lá»—i chúng ta gây ra có thể là m má» tối Ä‘i viá»…n tượng nà y, nhÆ°ng sá»›m hay muá»™n chúng ta cÅ©ng sẽ khát mong ngôi nhà và tình yêu của Cha trên Trá»i. Chúng ta giống nhÆ° tình trạng đứa con hoang Ä‘Ã ng trong dụ ngôn (của thánh Luca): nó vẫn mãi là đứa con má»™t khi đã bá» nhà cha Ä‘i xa, và dẫu cho tá»™i lá»—i thế nà o, cuối cùng nó vẫn cảm thấy má»™t khát khao muốn trở vá» không cưỡng lại được. Quả thế, má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u luôn cảm thấy có má»™t khát vá»ng hÆ°á»›ng đến Thiên Chúa và há» có cùng má»™t kinh nghiệm nhÆ° thánh Augustinô, cho dẫu há» không có khả năng diá»…n tả Ä‘iá»u ấy ra cách mạnh mẽ và tuyệt vá»i nhÆ° ngà i: “Ngà i đã dá»±ng nên chúng con cho Ngà i, lạy Chúa, và vì thế tâm hồn chúng con vẫn sẽ trăn trở mãi cho đến khi được nghỉ yên trong Ngà i mà thôi†(Tá»± Thú, 1,1).
2/. à thức thá»±c tế đó, gia đình Kitô hữu đặt Thiên Chúa ở chân trá»i cuá»™c sống của con cái mình ngay từ sá»›m lúc con cái bắt đầu có ý thức. Äó chÃnh là môi sinh mà chúng hÃt thở và hòa nháºp sống. Môi sinh ấy giúp con cái khám phá và đón nháºn Thiên Chúa, Chúa Giêsu Kitô, Chúa Thánh Thần và Há»™i Thánh. Má»™t cách hoà n toà n phù hợp, cha mẹ xin Há»™i Thánh cho con mình chịu Bà tÃch Thánh tẩy, ngay từ lúc chúng vừa má»›i sinh ra, và vui mừng Ä‘em chúng đến giếng nÆ°á»›c Rá»a tá»™i. Rồi cha mẹ chuẩn bị cho con đón nháºn RÆ°á»›c lá»… lần đầu và Bà tÃch Thêm sức, và ghi danh cho con tham dá»± các lá»›p giáo là của giáo xứ và tìm trÆ°á»ng tốt nhất cho con nÆ¡i có má»™t ná»n giáo dục Công giáo tốt.
3/. Tuy nhiên, má»™t ná»n giáo dục Kitô Ä‘Ãch thá»±c không chỉ giá»›i hạn và o việc đặt Thiên Chúa và o trong những biến cố quan trá»ng của cuá»™c Ä‘á»i chúng mà thôi, nhÆ°ng là đặt Thiên Chúa và o ngay trung tâm của cuá»™c Ä‘á»i chúng má»™t cách nhÆ° thế nà o để tất cả những hoạt Ä‘á»™ng và thá»±c tại khác (nhÆ° trà tuệ, tình cảm, tá»± do, lao Ä‘á»™ng, nghỉ ngÆ¡i, Ä‘au khổ, bệnh táºt, những cuá»™c vui, những phúc lợi váºt chất, văn hóa, nói tóm lại là tất cả má»i sá»±) được khuôn đúc và uốn nắn bởi tình yêu đối vá»›i Chúa. Trẻ phải được táºp quen vá»›i suy nghÄ© trÆ°á»›c má»—i hà nh Ä‘á»™ng: “Chúa muốn tôi là m gì hoặc không là m gì giá» phút nà y đây?†Chúa Giêsu đã xác nháºn đức tin và niá»m xác tÃn của những tÃn hữu Cá»±u Æ°á»›c vá» cái mà há» xem là “giá»›i răn trá»ng nhấtâ€, khi NgÆ°á»i trả lá»i vị tiến sÄ© Luáºt rằng : “Giá»›i răn trá»ng nhất là thế nà y: ngÆ°Æ¡i phải mến Äức Chúa Thiên Chúa của ngÆ°Æ¡i hết lòng, hết linh hồn, hết sức ngÆ°Æ¡i†(Mc 12,28; Lc 10,25; Mt 22,36t).
4/. Công cuá»™c giáo dục lấy tình yêu Chúa là m trung tâm Ä‘iểm ấy được cha mẹ thá»±c hiện đặc biệt qua những thá»±c tại Ä‘á»i sống hà ng ngà y: cầu nguyện trong các bữa ăn gia đình, khÆ¡i dáºy lòng biết Æ¡n đối vá»›i Chúa nÆ¡i con cái má»—i khi chúng đón nháºn má»™t hồng ân, chạy đến vá»›i Chúa má»—i lúc gặp Ä‘au buồn dÆ°á»›i má»i hình thái, tham dá»± thánh lá»… ngà y Chúa nháºt vá»›i chúng, Ä‘i cùng vá»›i chúng đến Bà tÃch Hòa giải, v.v…
5/. Câu há»i của vị tiến sÄ© Luáºt chỉ là : “Äâu là giá»›i răn quan trá»ng nhất?†NhÆ°ng khi trả lá»i, Äức Giêsu còn nói thêm: Ä‘iá»u răn thứ hai cÅ©ng giống nhÆ° Ä‘iá»u trÆ°á»›c “hãy yêu mến ngÆ°á»i thân cáºn của con nhÆ° chÃnh mìnhâ€. NhÆ° thế tình yêu đối vá»›i ngÆ°á»i thân cáºn là “giá»›i răn của NgÆ°á»i†và là “dấu chỉ†là môn đệ của NgÆ°á»i. Má»™t cách tinh tế vá» tâm là thánh Gioan đã kết luáºn: “Nếu chúng ta không yêu mến ngÆ°á»i thân cáºn mà chúng ta trông thấy, là m sao chúng ta có thể yêu mến Thiên Chúa Äấng mà chúng ta không thấy?†(1Ga 4,20).
6/. Cha mẹ phải giúp con cái mình khám phá ngÆ°á»i đồng loại, những ngÆ°á»i thân cáºn mình, nhất là những ngÆ°á»i nghèo khổ, và thá»±c hà nh những việc phục vụ bác ái nhá» bé nhÆ°ng thÆ°á»ng xuyên chẳng hạn nhÆ°: chia sẻ những món đồ chÆ¡i hay quà tặng vá»›i anh em chị em của chúng, giúp đỡ những ngÆ°á»i hèn kém, bố thà cho ngÆ°á»i nghèo bên Ä‘Æ°á»ng, thăm viếng những ngÆ°á»i bà con Ä‘au yếu, đỡ đần ông bà già yếu qua những phục vụ nho nhá», chấp nháºn ngÆ°á»i khác bằng cách tha thứ những xúc phạm, giá»›i hạn nho nhá» của há» trong cuá»™c sống thÆ°á»ng ngà y, v.v… Những việc đó nếu cứ được tái diá»…n sẽ hình thà nh nÆ¡i các em má»™t cách suy nghÄ© và tạo ra những thói quen tốt để đối diện vá»›i cuá»™c Ä‘á»i hay có “thà nh kiến†bằng má»™t tình yêu mến con ngÆ°á»i, và nhÆ° thế khiến cho con cái mình có khả năng góp phần tạo nên má»™t xã há»™i má»›i.
* Chia sẻ suy tÆ° của ngÆ°á»i giảng thuyết
* Trao đổi
* Cam kết
* Cầu nguyện cộng đoà n
* Cầu nguyện cho gia đình
* Bà i hát kết thúc
ÄỀ TÀI 6
Gia đình, nhà nhà đà o luyện lương tâm
chuẩn mực
* Bà i hát khai mạc
* Kinh Lạy Cha
* Lá»i Chúa: Ep 6, 1-17
* Äá»c Giáo huấn của Há»™i Thánh
1/. Con ngÆ°á»i ngà y nay cà ng lúc cà ng xác tÃn rằng phẩm giá và ơn gá»i của mình đòi há»i con ngÆ°á»i phải nhá» trà tuệ mà khám phá ra các giá trị đã được khắc ghi trong bản tÃnh của mình, không ngừng phát triển những giá trị ấy và thể hiện chúng ra trong cuá»™c sống, nhá» thế mà cà ng ngà y cà ng luôn tiến bá»™ hÆ¡n. Tuy nhiên, trong những phán quyết của mình vá» các giá trị luân lý, nghÄ©a là vá» những gì là tốt hay xấu, tức là vá» những gì phải là m hoặc không được là m, thì con ngÆ°á»i không thể định Ä‘oạt những phán Ä‘oán theo tá»± do riêng của mình. Trong nÆ¡i sâu thẳm của lÆ°Æ¡ng tâm mình, con ngÆ°á»i khám phá thấy có má»™t lá» luáºt mà mình không phải là tác giả nhÆ°ng bắt mình phải tuân phục. Lá» luáºt nà y được Thiên Chúa khắc ghi trong trái tim của con ngÆ°á»i má»™t cách nhÆ° thế nà o đó để giúp há» nên kiện toà n hÆ¡n, và dá»±a trên chÃnh lá» luáºt đó Thiên Chúa sẽ phán xét con ngÆ°á»i cách riêng.
2/. Bởi thế, phẩm giá con ngÆ°á»i không thể được phát huy thá»±c sá»± nếu nhÆ° ngÆ°á»i ta không tôn trá»ng tráºt tá»± cốt yếu trong bản tÃnh đó. Hẳn là rất nhiá»u hoà n cảnh cụ thể và nhiá»u nhu cầu của cuá»™c sống con ngÆ°á»i đã thay đổi và vẫn còn tiếp tục thay đổi. Thế nhÆ°ng, trong bất kỳ hoà n cảnh biến hóa nà o của phong tục, những hình thái khác nhau của cuá»™c sống phải được duy trì sao cho để không vượt quá những giá»›i hạn đã được qui định bởi những nguyên tắc bất di dịch vốn dá»±a trên cÆ¡ sở những yếu tố cấu thà nh và những tÆ°Æ¡ng quan cốt yếu của cuá»™c sống con ngÆ°á»i; là những yếu tố và tÆ°Æ¡ng quan vượt xa Ä‘iá»u kiện vô thÆ°á»ng của lịch sá».
3/. Những nguyên tắc ná»n tảng mà lý trà vốn có thể hiểu được nà y ẩn chứa trong lá» luáºt vÄ©nh cá»u, khách quan và phổ quát nhỠđó Thiên Chúa xếp đặt, Ä‘iá»u khiển và cai quản thế giá»›i và những lối Ä‘Æ°á»ng của cá»™ng đồng nhân loại theo kế hoạch khôn ngoan và yêu thÆ°Æ¡ng của Ngà i. Thiên Chúa là m cho con ngÆ°á»i tham dá»± và o lá» luáºt nà y của Ngà i để con ngÆ°á»i có thể nháºn biết má»—i ngà y má»™t nhiá»u hÆ¡n vá» chân lý không thay đổi. HÆ¡n nữa, Chúa Kitô đã thiết láºp Há»™i Thánh của NgÆ°á»i nhÆ° cá»™t trụ và ná»n tảng của chân lý và thông ban cho Há»™i Thánh sá»± trợ giúp thÆ°á»ng xuyên của Thánh Thần để Há»™i Thánh gìn giữ má»™t cách không sai lầm những chân lý thuá»™c tráºt tá»± luân lý và giải thÃch cách chÃnh thức không chỉ lá» luáºt khách quan được mạc khải mà cả những nguyên tắc luân lý phát xuất từ chÃnh bản tÃnh tá»± nhiên của con ngÆ°á»i và giúp con ngÆ°á»i phát triển và nên hoà n hảo.
4/. Ngà y nay nhiá»u ngÆ°á»i cho rằng chuẩn má»±c pháp lý của hà nh vi nhân linh đặc thù của con ngÆ°á»i không nằm trong bản tÃnh tá»± nhiên con ngÆ°á»i, cÅ©ng không nằm trong lá» luáºt mạc khải, nhÆ°ng lá» luáºt duy nhất tuyệt đối và bất di dịch chÃnh là sá»± tôn trá»ng phẩm giá con ngÆ°á»i. HÆ¡n nữa, chủ nghÄ©a tÆ°Æ¡ng đối vá» triết há»c và luân lý chối bá» sá»± hiện hữu của má»i chân lý khách quan, cả trên bình diện hữu thể lẫn trên bình diện thá»±c hà nh đạo đức. Má»—i ngÆ°á»i có chân lý riêng của mình, vì cá nhân giải thÃch các sá»± việc và cách sống theo sá»± hiểu biết riêng và theo lÆ°Æ¡ng tâm của mình. Sống chung vá»›i nhau sẽ dẫn chúng ta đến má»™t chân lý chung được tất cả má»i ngÆ°á»i chấp nháºn, nhá» má»™t sá»± đồng thuáºn cho phép chúng ta sống hòa bình vá»›i nhau. Äó là cÆ¡ sở cho các luáºt xuất phát từ những ý kiến công nghị dân chủ. Giáo há»™i không nên nói gì cả và nếu có nói Ä‘iá»u gì Giáo há»™i sẽ rÆ¡i lạc và o lãnh vá»±c không phải của mình mà điá»u đó thì nguy hiểm đối vá»›i ná»n dân chủ.
5/. Từ đó phát sinh những hệ quả tai hại cho con ngÆ°á»i, gia đình và xã há»™i. Từ đó ngÆ°á»i ta biện minh cho việc phá thai nhÆ° là má»™t quyá»n của ngÆ°á»i phụ nữ, ngÆ°á»i ta ra sức để hợp pháp hóa sá»± trợ tá» (euthanasia), kiểm soát sinh sản theo phÆ°Æ¡ng pháp nhân tạo, những luáºt cho phép ly dị tạo tình thế ngà y cà ng bi thảm hÆ¡n, những quan hệ ngoà i hôn nhân, v.v…
6/. Gia đình Kitô hữu gặp thách thức rất lá»›n trong khi giúp hình thà nh nÆ¡i con cái mình má»™t lÆ°Æ¡ng tâm ngay chÃnh và biết tôn trá»ng sá»± tháºt, đồng thá»i là m sao phải tôn trá»ng phẩm giá và tá»± do của chúng cách tháºn trá»ng, và giúp chúng Ä‘Ã o luyện nên má»™t lÆ°Æ¡ng tâm ngay thẳng trÆ°á»›c những vấn Ä‘á» lá»›n của cuá»™c sống con ngÆ°á»i nhÆ°: thá» phượng và thá» kÃnh Thiên Chúa là Äấng Tạo Thà nh và Cứu Chuá»™c, yêu mến mẹ cha, tôn trá»ng sá»± sống, tôn trá»ng thân xác của chúng và thân xác của ngÆ°á»i khác, tôn trá»ng của cải và danh dá»± của ngÆ°á»i đồng loại, sống tình huynh đệ giữa má»i ngÆ°á»i, tôn trá»ng định mệnh chung của các thiện Ãch của tạo thà nh, không kỳ thị tôn giáo, không phân biệt giai cấp xã há»™i hay kinh tế, v.v… Những Ä‘iá»u khoản của MÆ°á»i giá»›i răn và Bát Phúc là những Ä‘iểm chắc chắn của giáo huấn nà y.
7/. Cha mẹ ngà y nay phải tin tưởng và can đảm mà dạy con cái mình những giá trị nà y, bắt đầu từ giá trị căn bản nhất trong tất cả, đó là : có chân lý và ngÆ°á»i ta cần phải tìm kiếm và theo Ä‘uổi chân lý để thá»±c hiện chÃnh mình nhÆ° là ngÆ°á»i. Những giá trị chủ chốt khác đó là lòng yêu mến công lý và má»™t ná»n giáo dục tÃnh dục rõ rà ng và tế nhị dẫn đến thái Ä‘á»™ quà trá»ng thân xác và vượt thắng được lối suy nghÄ© và thá»±c hà nh coi thân xác con ngÆ°á»i nhÆ° má»™t thứ đồ váºt phục vụ cho khoái lạc Ãch kỉ.
8/. Má»™t Ä‘iá»u kiện căn bản của ná»n giáo dục nà y là nuôi dưỡng nÆ¡i trẻ lòng yêu mến đối vá»›i Há»™i Thánh và sống hà i hòa vá»›i Há»™i Thánh, và má»™t cách đặc biệt hÆ¡n, lòng yêu mến đối vá»›i Äức Giáo hoà ng, các Äức Giám mục, và các linh mục; sao cho chúng thấy được nÆ¡i các ngà i báºn tâm của má»™t ngÆ°á»i mẹ hiá»n yêu thÆ°Æ¡ng chúng và chỉ muốn giúp chúng sống má»™t cuá»™c sống đứng đắn và có phẩm chất trong thế giá»›i nà y và hưởng được sá»± chiêm ngắm Thiên Chúa trong vinh quang.
* Chia sẻ suy tÆ° của ngÆ°á»i giảng thuyết
* Trao đổi
* Cam kết
* Cầu nguyện cộng đoà n
* Cầu nguyện cho gia đình
* Bà i hát kết thúc
ÄỀ TÀI 7
Gia đình, kinh nghiệm đầu tiên
vỠHội Thánh
* Bà i hát khai mạc
* Kinh Lạy Cha
* Lá»i Chúa: Cv 2, 36-47
* Äá»c Giáo huấn của Há»™i Thánh
1/. Há»™i Thánh là Dân Thiên Chúa, là Thân Mình huyá»n nhiệm của Chúa Kitô, và là Äá»n Thá» Chúa Thánh Thần, Há»™i Thánh nhÆ° thế là dấu chỉ và là khà cụ phổ quát của Æ¡n cứu Ä‘á»™ bởi ba thừa tác vụ Phúc âm hóa, cá» hà nh và sống đức ái. Bởi thừa tác vụ Phúc âm hóa Há»™i Thánh loan báo Tin mừng trá»ng đại “Thiên Chúa muốn má»i ngÆ°á»i được cứu độ†(1Tm 2,4) và bởi đó Ngà i đã sai Con Má»™t của Ngà i đến thế gian. Qua thừa tác vụ của các bà tÃch khai tâm, Há»™i Thánh đón nháºn các thà nh viên má»›i, bổ sức và nuôi sống há»; bởi các bà tÃch chữa là nh Há»™i Thánh chữa trị tá»™i lá»—i và là m thuyên giảm bệnh táºt của há»; vá»›i các bà tÃch Truyá»n Chức Thánh và Hôn Phối Há»™i Thánh chăm sóc cho chÃnh mình và cho xã há»™i má»™t cách hiệu quả. Qua việc sống bác ái, Há»™i Thánh xây đắp tình nghÄ©a huynh đệ giữa hà ng con cái Thiên Chúa và là m dáºy men xã há»™i loà i ngÆ°á»i.
2/. Gia đình là kinh nghiệm đầu tiên của má»™t con ngÆ°á»i vá» Há»™i Thánh, vì trong gia đình con ngÆ°á»i lần đầu tiên được khai tâm các bÆ°á»›c sÆ¡ đẳng vỠđức tin, đón nháºn những bà tÃch đầu tiên và có kinh nghiệm sống đầu tiên vá» tình thÆ°Æ¡ng.
3/. Tháºt váºy, ngay khi chúng vừa sinh ra, cha mẹ đã Ä‘Æ°a con cái mình đến để được rá»a tá»™i và đảm lấy trách nhiệm dạy dá»— chúng để chúng có thể lãnh bà tÃch Thêm sức và RÆ°á»›c lá»… lần đầu, là m thế cha mẹ dẫn chúng và o mầu nhiệm Chúa Kitô và Há»™i Thánh. Khi con cái vừa đến tuổi khôn cha mẹ dạy cho chúng biết Ä‘á»c những câu kinh đầu tiên, cầu nguyện xin phép là nh trÆ°á»›c bữa ăn, tôn kÃnh những ảnh tượng hay dấu hiệu tôn giáo, dẫn và o thá»±c hà nh việc sùng má»™ Äức Mẹ Maria. Khi lá»›n khôn hÆ¡n chút nữa, cha mẹ nên cùng Ä‘á»c Lá»i Chúa vá»›i chúng và giải thÃch Lá»i Chúa cho chúng cách Ä‘Æ¡n sÆ¡ và dá»… hiểu. Khi tá»›i tuổi phải đảm nháºn trách nhiệm cá nhân vá» Æ¡n gá»i của mình do mình chá»n lá»±a nhÆ° hôn phối, hoặc là m linh mục, hay tu sÄ©, Ä‘á»™c thân giữa Ä‘á»i, cha mẹ cà ng nên gần gÅ©i con và nâng đỡ chúng cách đặc biệt hÆ¡n. Ngay khi má»›i sinh ra, cha mẹ biểu lá»™ tình yêu nồng nà n và luôn táºn tụy vá»›i con, đặc biệt khi con bệnh táºt hoặc bị dị dạng nhÆ° thế nà o đó hoặc bị khuyết táºt thể lý hoặc tâm lý.
4/. NgÆ°á»i ta sống cách đặc biệt mạnh mẽ kinh nghiệm vá» Há»™i Thánh trong gia đình khi cả nhà , cha mẹ và con cái, cùng tham dá»± thánh lá»… ngà y Chúa nháºt. Trong sá»± hiệp nhất vá»›i các gia đình khác, vá»›i anh chị em khác trong đức tin, há» lắng nghe Lá»i Chúa, cầu nguyện cho nhu cầu của má»i ngÆ°á»i nghèo và để được nuôi dưỡng bởi Chúa Kitô hiến mình vì chúng ta. Äức tin ấy lá»›n lên và phát triển cùng vá»›i những kinh nghiệm nà y, những kinh nghiệm rất đẹp đến ná»—i là m cho cuá»™c sống hà ng ngà y có ý nghÄ©a và tâm hồn trà n ngáºp bình an.
5/. Kinh nghiệm đặc biệt vá» Há»™i Thánh trong chiá»u kÃch tông đồ cÅ©ng được sống trong gia đình và o những thá»i Ä‘iểm đặc biệt, chẳng hạn nhÆ° ngà y lá»… Chúa Hà i Äồng, ngà y Quốc tế Truyá»n giáo, Chiến dịch chống đói, giúp đỡ những nÆ°á»›c kém phát triển hoặc những nÆ°á»›c bị tai Æ°Æ¡ng nặng ná» nhÆ° Ä‘á»™ng đất, lốc xoáy, v.v…
* Chia sẻ suy tÆ° của ngÆ°á»i giảng thuyết
* Trao đổi
* Cam kết
* Cầu nguyện cộng đoà n
* Cầu nguyện cho gia đình
* Bà i hát kết thúc
ÄỀ TÀI 8
Những ngÆ°á»i cá»™ng tác vá»›i Gia đình:
giáo xứ và nhà trÆ°á»ng
* Bà i hát khai mạc
* Kinh Lạy Cha
* Lá»i Chúa: Lc 6, 6-11
* Äá»c Giáo huấn của Há»™i Thánh
1/. Ná»n giáo dục Kitô giáo chắc chắn nhắm tá»›i sá»± trưởng thà nh nhân bản của má»—i con ngÆ°á»i, nhÆ°ng ná»— lá»±c trÆ°á»›c hết là m cho các tÃn hữu má»—i ngà y má»™t ý thức hÆ¡n ân huệ đức tin mà hỠđã lãnh nháºn, há» phải há»c để biết thá» phượng Thiên Chúa Cha trong tinh thần và chân lý (x. Ga 4,23), đặc biệt là qua hà nh Ä‘á»™ng phụng vụ; há» cần được chuẩn bị để sống theo “con ngÆ°á»i má»›i†trong sá»± công chÃnh và thánh thiện của chân lý (x. Ep 4,22-24) và nhá» thế hỠđạt tá»›i con ngÆ°á»i hoà n hảo, tá»›i tầm vóc viên mãn của Äức Kitô (x. Ep 4,13) và góp phần và o sá»± tăng trưởng của Nhiệm Thể của NgÆ°á»i; há» phải quen vá»›i việc là m chứng cho niá»m hy vá»ng có ở nÆ¡i há» (1Pr 3,15) và góp phần và o việc thăng tiến của thế giá»›i theo nghÄ©a Kitô giáo (x.Gravissimum educationis, 2).
2/. Khi sinh con và o Ä‘á»i, cha mẹ nháºn lấy trách nhiệm nặng ná» phải giáo dục chúng, và đồng thá»i nháºn lấy quyá»n của nhà giáo dục đầu tiên và chÃnh yếu đối vá»›i con cái mình. Bởi thế, há» có nhiệm vụ phải tạo má»™t môi trÆ°á»ng ấm cúng của gia đình đầy tình yêu thÆ°Æ¡ng và bầu khà đạo đức hÆ°á»›ng đến Thiên Chúa và hÆ°á»›ng vá» con ngÆ°á»i, thuáºn lợi cho việc giáo dục toà n diện con ngÆ°á»i. Do váºy, nhÆ° đã nói trong những bà i giáo lý trÆ°á»›c đây, gia đình là trÆ°á»ng há»c đầu tiên dạy những đức tÃnh xã há»™i mà má»i xã há»™i Ä‘á»u cần đến, là nÆ¡i ngay từ những năm tháng đầu Ä‘á»i con cái há»c nháºn biết và thá» phượng Thiên Chúa và yêu mến tha nhân, là má»™t nÆ¡i chúng há»c được những kinh nghiệm đầu tiên vá» xã há»™i loà i ngÆ°á»i và vá» Giáo há»™i, là môi trÆ°á»ng hiệu quả nhất dẫn Ä‘Æ°a con trẻ và o xã há»™i dân sá»± và dân Chúa. Do đó gia đình Kitô hữu thá»±c sá»± cá»±c kỳ quan trá»ng đối vá»›i Ä‘á»i sống và sá»± phát triển của Giáo há»™i, đến ná»—i nếu không có gia đình rất khó có gì có thể bù đắp được.
3/. Tuy nhiên, tá»± mình gia đình không đủ khả năng thá»±c hiện sứ mạng của mình nhÆ°ng cần đến sá»± trợ giúp của Nhà NÆ°á»›c. ChÃnh xã há»™i dân sá»± có bổn pháºn phải bảo vệ quyá»n lợi và nghÄ©a vụ của cha mẹ và những ngÆ°á»i khác liên quan tá»›i giáo dục, hợp tác vá»›i cha mẹ, khi cha mẹ và những tổ chức xã há»™i khác không đủ sức thá»±c hiện công trình giáo dục theo nguyên tắc bổ trợ và thá»a mãn những Æ°á»›c muốn của cha mẹ, và láºp ra những trÆ°á»ng há»c và há»c viện thÃch hợp theo đòi há»i của Ãch lợi chung. Do váºy, Nhà NÆ°á»›c, thay vì ở thế đối kháng hoặc tranh chấp vá»›i các cha mẹ, nên trở thà nh bạn đồng minh và ngÆ°á»i hợp tác tốt nhất của há» bằng cách sẵn sà ng há»— trợ và chỉ cung cấp những gì mà cha mẹ không thể là m được và là m theo những chỉ dẫn của há». Trong việc hợp tác trung thà nh và hiệu quả đó có sá»± góp phần quan trá»ng của các thầy cô giáo ở những trung tâm giáo dục cả công lẫn tÆ°. Các em là những ngÆ°á»i thừa hưởng đầu tiên thà nh quả sá»± hợp tác nà y, nhÆ°ng xã há»™i và trÆ°á»ng há»c cÅ©ng được hưởng nhá» bởi vì những trẻ em nà y sẽ là những công dân tốt trong tÆ°Æ¡ng lai và nhiá»u em sẽ góp phần quan trá»ng cho sá»± tiến bá»™ nhà trÆ°á»ng.
4/. Gia đình cÅ©ng cần đến giáo xứ. Tháºt váºy, cha mẹ giáo dục đức tin cho con cái trên hết qua chứng từ Ä‘á»i sống Kitô hữu của há», nhất là bởi kinh nghiệm của má»™t tình yêu vô cầu, tình yêu mà há» dà nh cho con cái của há» và tình yêu sâu xa mà há» dà nh cho nhau, đó là dấu chỉ sống Ä‘á»™ng của tình yêu Thiên Chúa là Cha. HÆ¡n nữa, theo khả năng của mình hỠđược má»i gá»i giáo dục tôn giáo cho con cái, việc nà y thÆ°á»ng mang tÃnh chất cÆ¡ há»™i hÆ¡n là theo hệ thống lá»›p lang, há» thá»±c hiện bằng cách mạc khải sá»± hiện diện của mầu nhiệm Chúa Kitô Äấng Cứu chuá»™c trong thế giá»›i, trong những biến cố của cuá»™c sống gia đình, trong những ngà y lá»… của năm phụng vụ, trong những sinh hoạt ở trÆ°á»ng há»c, trong giáo xứ và trong các há»™i Ä‘oà n, v.v… Tuy nhiên, há» cần sá»± giúp đỡ của giáo xứ bởi vì Ä‘á»i sống đức tin của con cái trưởng thà nh khi chúng hòa nháºp má»™t cách ý thức và o Ä‘á»i sống cụ thể của dân Thiên Chúa, vốn được thể hiện đặc biệt trong giáo xứ. Äó là nÆ¡i trẻ con, thiếu nhi, rồi ngÆ°á»i lá»›n cá» hà nh và kÃn múc nguồn sinh dưỡng từ các bà tÃch, chúng tham dá»± Phụng vụ và gắn bó vá»›i má»™t cá»™ng đồng sinh Ä‘á»™ng sống đức ái và việc tông đồ. Bởi thế, giáo xứ phải luôn sẵn sà ng phục vụ cha mẹ, chứ không phải ngược lại, đặc biệt trong các bà tÃch khai tâm Kitô giáo.
5/. Gia đình, trÆ°á»ng há»c và giáo xứ là ba thá»±c thể kết hợp và hợp nhất vá»›i nhau cho việc giáo dục nghÄ©a vụ dà nh cho con trẻ. Cà ng hợp tác và trao đổi vá»›i nhau, quan hệ cà ng gắn bó máºt thiết vá»›i nhau, viêc giáo dục con cái sẽ cà ng có hiệu quả.
* Chia sẻ suy tÆ° của ngÆ°á»i giảng thuyết
* Trao đổi
* Cam kết
* Cầu nguyện cộng đoà n
* Cầu nguyện cho gia đình
* Bà i hát kết thúc.
ÄỀ TÀI 9
Gia đình và mẫu gương
Thánh Gia Nazareth
* Bà i hát khai mạc
* Kinh Lạy Cha
* Lá»i Chúa: Lc 2, 41-52
* Äá»c Giáo huấn của Há»™i Thánh1/. Các Phúc âm chuyển lại cho chúng ta Tin mừng vá» gia đình Nadarét không nhiá»u lắm nhÆ°ng rất sáng ngá»i.
2/. Äó là má»™t gia đình xây dá»±ng trên ná»n tảng hôn nhân của Giuse và Maria. Há» kết hôn vá»›i nhau tháºt sá»±, nhÆ° Matthêu và Luca nói tá»›i, và sống cuá»™c sống đó cho tá»›i khi Giuse qua Ä‘á»i. Äức Giêsu thá»±c sá»± là con trai của Maria. Thánh Giuse không phải là cha đẻ – vì ngà i đã không sinh ra Äức Giêsu – mà cÅ©ng không phải là cha nuôi hoặc thay thế ngÆ°á»i cha, nhÆ°ng dân là ng Nadarét xem ngà i nhÆ° cha của Äức Giêsu vì há» không biết mầu nhiệm Nháºp Thể và còn vì Giuse đã cÆ°á»›i Maria. Sá»± kiện nà y đối vá»›i ngà y hôm nay rất quan trá»ng xét vì các luáºt dân sá»± cÅ©ng nhÆ° văn hóa của các vùng khác nhau cổ võ cho những cuá»™c sống chung không hôn nhân hay chỉ có hôn nhân dân sá»±, chấp nháºn ly dị, v.v… Gia đình Nadarét được mô tả cho thế hệ ngà y nay nhÆ° mẫu gÆ°Æ¡ng của má»™t cặp vợ chồng kết hợp bởi má»™t ngÆ°á»i nam và má»™t ngÆ°á»i nữ, kết hợp vá»›i nhau mãi mãi và công khai.
3/. Gia đình Nadarét sống giống nhÆ° má»i gia đình khác trong thà nh, nghÄ©a là sống cách Ä‘Æ¡n sÆ¡, khiêm tốn, nghèo hèn, lao Ä‘á»™ng miệt mà i, yêu mến những truyá»n thống văn hóa và tôn giáo của dân tá»™c mình, các ngà i có lòng đạo sâu xa và sống xa cách những trung tâm tôn giáo và chÃnh trị. Má»™t du khách đến thăm Nadarét mà không biết những Ä‘iá»u chúng ta biết vá» các ngà i sẽ không thấy gì nÆ¡i thánh gia khác vá»›i những gia đình khác: cả trong lối sống, cÅ©ng nhÆ° trong cách ăn cách mặc, cách tham dá»± và o những sinh hoạt tôn giáo trong các há»™i Ä‘Æ°á»ng. Thiên Chúa đã muốn cho chúng ta thấy rằng cuá»™c sống hà ng ngà y chÃnh là nÆ¡i Ngà i chỠđợi chúng ta yêu mến Ngà i và thá»±c hiện ý định của Ngà i trên chúng ta. Bà quyết là sống cuá»™c sống “ấy†vá»›i má»™t tình yêu và sá»± kiên nhẫn nhÆ° Thánh gia.
4/. Các sách Phúc âm không nói rõ nghá» nghiệp của thánh Giuse: là thợ rèn, thợ má»™c hay thợ thủ công… NhÆ°ng nói rõ ngà i là má»™t ngÆ°á»i lao Ä‘á»™ng và sinh sống bằng là m việc chân tay. Äức Maria, nhÆ° má»i ngÆ°á»i phụ nữ kết hôn khác, xay bá»™t và là m bánh ăn hà ng ngà y, là m việc nhà và các việc phục vụ lặt vặt khác cho những ngÆ°á»i khác. Vá» Äức Giêsu các Phúc âm không nói gì cả nhÆ°ng cho ta hiểu rằng NgÆ°á»i đã đỡ đần Äức Maria và vá» sau phụ giúp thánh Giuse trong những việc lao Ä‘á»™ng tay chân của ngà i. Gia đình Nadarét đã sống Ä‘iá»u mà ngà y nay chúng ta gá»i là “Tin mừng lao Ä‘á»™ngâ€, nghÄ©a là lao Ä‘á»™ng nhÆ° là thá»±c tại kỳ diệu giúp ta tham dá»± và o công trình sáng tạo của Thiên Chúa; là công việc đã nuôi sống gia đình và giúp đỡ ngÆ°á»i khác, gia đình được thánh hóa và thánh hóa nhá» nó. Äó cÅ©ng là mẫu gÆ°Æ¡ng hoà n hảo cho các gia đình ngà y nay. Nhiá»u gia đình vẫn sống giống nhÆ° thế, và những gia đình khác vá» cÆ¡ bản vẫn không thay đổi, mặc dầu ngÆ°á»i phụ nữ là m việc ngoà i gia đình và những việc nhà đã được các phÆ°Æ¡ng tiện kÄ© thuáºt giảm thiểu Ä‘i nhiá»u.
5/. Gia đình Nadarét là má»™t gia đình Do thái vá»›i má»™t đức tin và thá»±c hà nh tôn giáo sâu sắc. CÅ©ng nhÆ° các gia đình đạo đức khác, gia đình Nadarét luôn cầu nguyện và o má»—i bữa ăn, hà ng tuần Ä‘i đến há»™i Ä‘Æ°á»ng nghe Ä‘á»c sách và giải thÃch Lá»i Chúa trong Cá»±u Æ°á»›c, Ä‘i lên Giêrusalem để cá» hà nh các cuá»™c lá»… hà nh hÆ°Æ¡ng, nhÆ° Lá»… Vượt Qua và Lá»… NgÅ© Tuần, Ä‘á»c ba lần má»—i ngà y kinh tin kÃnh Do thái nổi tiếng “Nghe đây, hỡi Israelâ€.
Ngà y nay cÅ©ng thế, phép là nh bà n ăn tại má»—i bữa ăn, tham dá»± thánh lá»… Chúa nháºt hà ng tuần và nghe Ä‘á»c sách Thánh là những Ä‘iá»u căn bản cho má»™t gia đình Kitô hữu trong việc thá»±c hiện sứ mạng giáo dục của mình.
6/. Cuá»™c sống gia đình Nadarét hoà n toà n táºp trung và o Thiên Chúa: Thiên Chúa là tất cả cho gia đình. Thánh Giuse, mặc dầu còn Ä‘ang Ä‘Ãnh hôn vá»›i Äức Maria, đã đặt tin tưởng hoà n toà n và o Thiên Chúa khi NgÆ°á»i mạc khải cho ngà i, nhá» sứ thần, rằng Maria mang thai là bởi phép Äức Chúa Thánh Thần. Má»™t khi đã kết hôn, Maria và Giuse, nghe từ miệng con trẻ Giêsu, ngay khi tìm lại được NgÆ°á»i sau ba ngà y tìm kiếm trong lo lắng, thốt lên những lá»i sau đây: “Tại sao ông bà lại tìm tôi? Ông bà không biết tôi phải lo việc của Cha tôi sao?†(Lc 2,49). Há» không hiểu những lá»i lẽ ấy, nhÆ°ng đón nháºn và tìm cách khám phá ra ý nghÄ©a của chúng. Äức tin của Maria không sụp đổ khi Mẹ nhìn thấy con mình bị đóng Ä‘inh trên tháºp giá nhÆ° má»™t kẻ tá» tá»™i và bị sỉ nhục bởi các vị lãnh đạo của dân Do thái. Gia đình Kitô hữu, mà sá»± sống vốn nhÆ° là bức tranh gồm cả ánh sáng và bóng tối, chỉ có được bình an và niá»m vui khi biết nhìn ra Thiên Chúa trong bức tranh đó, dẫu không thể nà o hiểu được Ä‘iá»u đó cách trá»n vẹn.* Chia sẻ suy tÆ° của ngÆ°á»i giảng thuyết
* Trao đổi
* Cam kết
* Cầu nguyện cộng đoà n
* Cầu nguyện cho gia đình
* Bà i hát kết thúc.
ÄỀ TÀI 10
Gia đình : đối tượng và là tác nhân
của công cuộc Phúc Âm hóa mới
* Bà i hát khai mạc
* Kinh Lạy Cha
* Lá»i Chúa: Lc 18, 23-28
* Äá»c Giáo huấn của Há»™i Thánh1/. “Việc Phúc âm hóa tÆ°Æ¡ng lai phần lá»›n phụ thuá»™c và o Há»™i Thánh tại gia†(Diá»…n văn của đức Gioan Phaolô II tại Äại Há»™i lần III các giám mục châu Mỹ Latinh, 1979). HÆ¡n nữa, gia đình là trái tim của công cuá»™c Phúc âm hóa má»›i (Diá»…n văn của đức Gioan Phaolô II nói vá»›i các Giám mục Phi châu đặc trách mục vụ gia đình, 1992). Lịch sá» của Giáo Há»™i đã xác nháºn Ä‘iá»u nà y kể từ lúc khởi đầu. Má»™t trÆ°á»ng hợp tiêu biểu là thánh Augustinô, được sám hối trở lại nhá» Æ¡n Chúa vá»›i bao nhiêu là nÆ°á»›c mắt của mẹ, là thánh nữ Monica. Gia đình thá»±c hiện “sứ mạng loan báo Tin mừng của mình chủ yếu qua giáo dục con cái†(EV 92).
2/. Sứ mạng loan báo Tin mừng của gia đình có căn nguyên từ Phép Rá»a tá»™i và nó mang lấy má»™t hình thức má»›i vá»›i ân sủng của bà tÃch Hôn nhân.
3/. Nhiệm vụ Phúc âm hóa của gia đình Kitô hữu đặc biệt cần thiết và cấp bách ở những nÆ¡i mà luáºt pháp chống tôn giáo tháºm chà ngăn cấm cả việc giáo dục đức tin, hoặc nÆ¡i ngÆ°á»i ta cà ng ngà y cà ng không tin, hoặc những nÆ¡i mà bầu khà thế tục hóa lan rá»™ng đến ná»—i thá»±c hà nh má»™t Ä‘á»i sống tôn giáo Ä‘Ãch thá»±c vá» thá»±c tế là không thể. Hoà n cảnh nà y đặc biệt có ở các nÆ°á»›c khối cá»™ng sản hoặc trÆ°á»›c đây vốn là cá»™ng sản và những nÆ°á»›c được gá»i là thế giá»›i thứ nhất. Há»™i Thánh tại gia là môi trÆ°á»ng duy nhất ở đó các em bé và thiếu nhi có thể được há»c má»™t giáo lý Ä‘Ãch thá»±c vá» những chân lý hết sức ná»n tảng.
4/. Gia đình cÅ©ng có má»™t phÆ°Æ¡ng cách đặc thù để loan báo Tin mừng, không cung cấp những bà i diá»…n thuyết hay bà i há»c lý thuyết trá»ng đại, nhÆ°ng qua tình yêu thÆ°Æ¡ng hà ng ngà y, sá»± Ä‘Æ¡n sÆ¡, cụ thể và chứng từ của má»—i ngà y. Vá»›i khoa sÆ° phạm nà y, gia đình chuyển giao các giá trị quan trá»ng nhất của Tin mừng. Nhá» phÆ°Æ¡ng pháp nà y, đức tin âm thầm thấm dần và o bên trong, nhÆ°ng rất thá»±c đến ná»—i biến gia đình thà nh má»™t thứ chủng viện đầu tiên và tốt nhất cho Æ¡n gá»i linh mục, Ä‘á»i sống thánh hiến và độc thân giữa Ä‘á»i.
5/. Các đôi vợ chồng và cha mẹ Kitô hữu có phục vụ Tin mừng thì các việc phục vụ ấy vá» bản chất Ä‘á»u có tÃnh Há»™i Thánh. NghÄ©a là nó đâm rá»… và xuất phát từ sứ mạng duy nhất của Há»™i Thánh và hÆ°á»›ng đến xây dá»±ng Thân Mình Äức Kitô. Bởi váºy, nhiệm vụ Phúc âm hóa của gia đình phải kết hợp và hòa hợp trong tinh thần trách nhiệm vá»›i các hoạt Ä‘á»™ng phục vụ Phúc âm hóa và Giáo lý của giáo pháºn và giáo xứ.
6/. TÃnh chất Há»™i Thánh nà y đòi há»i sứ mạng Phúc âm hóa của gia đình Kitô giáo có má»™t chiá»u kÃch truyá»n giáo và phổ quát, hoà n toà n phù hợp vá»›i lệnh truyá»n chung của Äức Kitô “các con hãy Ä‘i khắp thế gian loan báo Tin mừng cho má»i loà i thá» tạo†(Mc 16,15). Do đó, có thể má»™t và i cha mẹ cảm thấy cấp bách phải mang Tin mừng Äức Kitô “đến táºn cùng trái đất†(Cv 1,8), nhÆ° đã có trong các cá»™ng Ä‘oà n Kitô hữu đầu tiên. Dù sao Ä‘i nữa, má»™t hoạt Ä‘á»™ng truyá»n giáo phải được thá»±c hiện ở trong môi trÆ°á»ng gia đình mình, bằng cách loan báo Tin mừng cho những ngÆ°á»i bà con không tin hoặc còn xa cách vá» mặt đức tin hoặc cho các gia đình không sống phù hợp vá»›i Tin mừng hôn nhân.
7/. Gia đình Kitô hữu trở nên cá»™ng Ä‘oà n truyá»n giáo khi nó đón nháºn Tin mừng và trưởng thà nh trong đức tin. “CÅ©ng nhÆ° Giáo há»™i, gia đình phải là má»™t nÆ¡i Tin mừng được chuyển giao và từ đó Tin mừng được chiếu sáng. Do đó, trong thâm sâu của má»™t gia đình ý thức sứ mạng nà y, tất cả má»i thà nh viên Ä‘á»u loan báo Tin mừng và được loan báo Tin mừng. Cha mẹ không chỉ thông truyá»n Tin mừng cho con cái, nhÆ°ng còn đón nháºn từ chúng Tin mừng sống cách sâu sắc. Má»™t gia đình nhÆ° thế thì phúc âm hóa những gia đình khác và môi trÆ°á»ng của mình†(EN 71).
* Chia sẻ suy tÆ° của ngÆ°á»i giảng thuyết
* Trao đổi
* Cam kết
* Cầu nguyện cộng đoà n
* Cầu nguyện cho gia đình
* Bà i hát kết thúc.
------------ Hết ------------
|
In bài này
Lưu dạng file
Gửi bài này qua Email
