Äá» tà i III: Cầu nguyện, há»c há»i và sống Lá»i Chúa trong Năm Thánh Phaolô
13.01.2009
Mừng Năm Thánh Phaolô (28/06/2008 - 29/06/2009). Há»™i đồng Mục vụ Giáo xứ há»c há»i, chia sẻ, cầu nguyện và sống tinh thần của Thánh Phaolô. ----------------- Äá» tà i III: Cầu nguyện, há»c há»i và sống Lá»i Chúa trong Năm Thánh Phaolô
ÄỀ TÀI III
CẦU NGUYỆN, HỌC HỎI VÀ Sá»NG LỜI CHÚA
TRONG NÄ‚M THÃNH PHAOLÔ
CÃCH TIẾN HÀNH VIỆC HỌC HỎI VÀ CHIA SẺ ÄỀ TÀI III:
"CẦU NGUYỆN, HỌC HỎI VÀ Sá»NG LỜI CHÚA
TRONG NÄ‚M THÃNH PHAOLÔ
Tiết 1 (45 phút):
BÆ°á»›c 1: Thuyết trình viên trình bà y Äá» Tà i III.
Tiết 2 (45 phút):
BÆ°á»›c 2: Các tham dá»± viên chia sẻ chung vá» Äá» Tà i III theo câu há»i gợi ý của thuyết trình viên.
Bước 3: Linh mục chủ trì phát biểu cảm tưởng và ý kiến đúc kết ngà y sinh hoạt.
PHẦN THỨ NHẤT
CẦU NGUYỆN, HỌC HỎI VÀ Sá»NG LỜI CHÚA TRONG NÄ‚M THÃNH PHAOLÔ
[TRÌNH BÀY]
I. VÀO ÄỀ
Trong sứ Ä‘iệp gá»i Dân Chúa của Thượng Há»™i Äồng Giám Mục Thế Giá»›i kỳ thứ XII vá» Lá»i Chúa (1) các Nghị Phụ có lá»i ngá» rằng:
“Chúng tôi tái Ä‘á» nghị vá»›i má»i ngÆ°á»i tiếng nói và ánh sáng của Lá»i Chúa, láºp lại lá»i má»i gá»i xÆ°a kia: "Lá»i nà y rất gần vá»›i bạn, ở nÆ¡i miệng và trong con tim của bạn, để bạn mang ra thá»±c hà nh" (Änl 30,14). ChÃnh Thiên Chúa sẽ nói vá»›i má»—i ngÆ°á»i: "Hỡi con ngÆ°á»i, tất cả những lá»i Ta nói vá»›i ngÆ°Æ¡i, hãy đón nháºn và o lòng và hãy lắng nghe bằng tai" (Ed 3,10).
Lá»i nhắn nhủ trên tháºt phù hợp vá»›i
đỠtà i thứ ba của loạt 6 đỠtà i của chúng ta là CẦU NGUYỆN, HỌC HỎI VÀ
Sá»NG LỜI CHÚA TRONG NÄ‚M THÃNH PHAOLÔ.
II. THÂN BÀI
2.1 PHẦN MỖI NGƯỜI CHÚNG TA
Trong Äá» Tà i II chúng ta đã há»c
há»i, chia sẻ vá» cách Sá»NG VÀ CẦU NGUYỆN CÙNG CHÚA KITÔ. Tá»±a Ä‘á» của Äá»
Tà i III nà y là CẦU NGUYỆN, HỌC HỎI VÀ Sá»NG LỜI CHÚA thì thiết nghÄ©
chúng ta phải hiểu là :
* CẦU NGUYỆN VỚI LỜI CHÚA
* HỌC HỎI LỜI CHÚA vÃ
* Sá»NG LỜI CHÚA.
Äây là 3 việc hết sức quan trá»ng liên quan tá»›i Lá»i Chúa mà má»i Kitô hữu phải thá»±c hiện.
2.1.1 Cầu nguyện vá»›i Lá»i Chúa
(1o) Có nhiá»u cách cầu nguyện: Ä‘á»c
kinh, lần chuá»—i, ngắm chặng Ä‘Ã ng thánh giá, ngồi thinh lặng (trong nhÃ
thá», trong phòng, trong thiên nhiên) mà lòng hÆ°á»›ng vá» Chúa, Ä‘á»c kinh
nháºt tụng…. Ä‘á»u có thể là cầu nguyện.
(2o) Nhưng cách cầu nguyện tốt
nhất, có hiệu quả nhất (vì Lá»i Chúa có quyá»n năng khôn lÆ°á»ng), được Há»™i
Thánh cổ Ä‘á»™ng nhiá»u nhất là cầu nguyện vá»›i Lá»i Chúa hay cầu nguyện bằng
Lá»i Chúa.
(3o) Cầu nguyện vá»›i/bằng Lá»i Chúa
là cách cầu nguyện dá»… thá»±c hiện chứ không khó khăn nhÆ° nhiá»u ngÆ°á»i lầm
tưởng, gồm 3 bước hay 3 việc:
(a) TrÆ°á»›c hết chúng ta nguyện xin Thánh Thần soi sáng để Ä‘á»c Lá»i Chúa (Kinh Thánh) và cầu nguyện.
(b) Kế đến chúng ta Ä‘á»c Ä‘oạn
Lá»i Chúa (Kinh Thánh) 1,2 lần, chú ý đến những chữ, tên, việc, giữ tâm
hồn thinh lặng. Xin Chúa Thánh Thần dáºy bảo.
(c) Sau hết chúng ta Ä‘á»c lại
một lần nữa, nhưng dừng ở từng câu mà cầu nguyện. Lúc đầu có thể theo
gợi ý của sách “Chuẩn Bị Äón Nháºn Chúa Giêsu†của đức ông Vincent
Walsh. Nhưng cơ bản là để Thánh Thần hướng dẫn.
Một và dụ:
Khi Ä‘á»c Ä‘oạn Phúc âm Mátthêu
5,12-16 “Muối cho Ä‘á»i và ánh sáng cho trần gian†chúng ta cầu nguyện
vá»›i/bằng câu 12 “ChÃnh anh em là muối cho Ä‘á»iâ€: Lạy Chúa, con biết con
phải là muối cho Ä‘á»i nhÆ°ng con còn nhạt tình yêu, còn thiếu bác ái,
chÆ°a đủ trong sạch, lại thiếu khiêm nhÆ°á»ng và nhiệt thà nh, nên con chÆ°a
Æ°á»›p mặn được những thá»±c tại và những ngÆ°á»i chung quanh con! Xin Chúa
hãy Æ°á»›p mặn con bằng lá»a Tình Yêu của Chúa để con trở nên muối cho Ä‘á»i
thì con má»›i có thể là m cho Ä‘á»i con mặn mà và ướp mặn những việc con
là m, những ngÆ°á»i con tiếp xúc, những thá»±c tại con sống!
Và cầu nguyện với/bằng câu 14
“ChÃnh anh em là ánh sáng cho trần gianâ€: Lạy Chúa, con biết Chúa muốn
con là ánh sáng cho trần gian.†Nhưng là m sao mà con là ánh sáng cho
trần gian được, vì Ä‘á»i con đầy u mê, tăm tối, uÆ¡n lÆ°á»i, yếu Ä‘uối và tá»™i
lá»—i. Xin Chúa dìm con trong Dòng Ãnh Sáng của Chúa để con được nạp năng
lượng và biến đổi thà nh váºt phát sáng. Lúc ấy con mớà có thể là má»™t ánh
sáng nhá» cho những ngÆ°á»i Ä‘i bên con, Ä‘i cùng con!
Một và dụ khác:
Khi Ä‘á»c Ä‘oạn Phúc âm Máccô 3,31-35
“Ai má»›i tháºt là thân nhân của Äức Kitô†chúng ta cầu nguyện vá»›i/bằng
câu 33 “NhÆ°ng NgÆ°á»i đáp lại: "Ai là mẹ tôi? Ai là anh em tôi?": Lạy
Chúa, con rất muốn biết Chúa xem ai là mẹ, ai là anh em, ai là ruột
thịt của Chúa, vì con rất muốn được Chúa coi là ngÆ°á»i thân thuá»™c, lÃ
ngÆ°á»i trong gia đình của Chúa.
Và cầu nguyện với/bằng câu 34-35
“Rồi NgÆ°á»i rảo mắt nhìn những kẻ ngồi chung quanh và nói: "Äây là mẹ
tôi, đây là anh em tôi. Ai thi hà nh ý muốn của Thiên Chúa, ngÆ°á»i ấy lÃ
anh em, chị em tôi, là mẹ tôi": Lạy Chúa, con cám ơn Chúa vì Chúa đã
nói cho con biết những ai thi hà nh ý muốn của Thiên Chúa thì được Chúa
xem là mẹ, là anh em, là chị em của Chúa. Con rất muốn được Chúa coi lÃ
ngÆ°á»i thuá»™c gia đình Chúa. NhÆ°ng nhiá»u lúc con không biết đâu là ý muốn
của Thiên Chúa và nhiá»u lúc khác con ngần ngại thá»±c thi ý muốn của
Thiên Chúa, vì con nhát đảm và kém lòng tin. Xin Chúa giúp con trong
nỗi khó khăn nà y, để một ngà y không xa, con được Chúa kể là mẹ, là anh
em, là chị em của Chúa. Ngà y đó con sẽ vui sướng biết chừng nà o!
2.1.2 Há»c há»i Lá»i Chúa
(1o) “Vô tri bất má»™â€
– Không biết thì không yêu mến! Váºy muốn yêu mến Chúa thì trÆ°á»›c hết
phải tìm hiểu, phải há»c há»i vá» NgÆ°á»i để biết Chúa ngà y má»™t nhiá»u hÆ¡n,
biết Chúa là Ai và biết Chúa muốn gì, dáºy gì? Không chỉ biêt bằng kiến
thức (đầu óc) mà còn phải biết bằng tấm lòng (con tim), bằng kinh
nghiệm sống nữa. Phải biết vá» Chúa Giêsu của lịch sá» (kiến thức) vÃ
phải biết Chúa Giêsu của lòng tin (cảm nghiệm).
(2o) Thánh Giêrônimô, linh mục tiến sĩ Hội Thánh đã viết/nói: “Không biết Kinh Thánh là không biết Chúa Kitô†vì:
- Kinh Thánh Cựu Ước tiên báo vỠChúa Kitô,
- Kinh Thánh Cá»±u Ước dá»n Ä‘Æ°á»ng cho Chúa Kitô,
- Kinh Thánh Tân Ước nói vỠChúa Kitô,
- Kinh Thánh Tân Ước tÆ°á»ng thuáºt vá» Chúa Kitô (lá»i nói, việc là m, phép lạ....).
- Kinh Thánh Cá»±u Ước và Tân Ước là lá»i của Chúa Cha ngá» lá»i vá»›i con cái.
Váºy thì muốn biết Chúa Kitô thì không thể không há»c há»i Kinh Thánh.
(3o) Có nhiá»u cách há»c Kinh Thánh qua các khóa há»c:
* Kinh Thánh nháºp môn,
* Chú giải (cắt nghĩa, giảng giải) Kinh Thánh,
* Kinh Thánh Cầu Nguyện [theo phương pháp của đức ông Vincent Walsh],
* Kinh Thánh 100 tuần [tháºt ra là 120 tuần, theo phÆ°Æ¡ng pháp của linh mục Marcel le Dorze, M.E.P],
* Thánh Kinh và Huấn Luyện Lãnh Äạo
Muôi Äất [theo phÆ°Æ¡ng pháp của Äại há»c của Dòng Tên ở Seattle (WA/USA)
có tên là Scripture and Leadership Training, viết tắt là SALT = MUá»I].
2.1.3 Sống Lá»i Chúa
(1o) Sống Lá»i Chúa là thá»±c thi
những Ä‘iá»u Chúa mạc khải và giáo huấn trong Kinh Thánh. Chúa Giêsu đã
xác định rất rõ rà ng ai là môn đệ chân chÃnh:
"Không phải bất cứ ai thÆ°a vá»›i Thầy: "Lạy Chúa! lạy Chúa!" là được và o NÆ°á»›c Trá»i cả đâu! NhÆ°ng chỉ ai thi hà nh ý muốn của Cha Thầy là Äấng ngá»± trên trá»i, má»›i được và o mà thôi.
Trong ngà y ấy, nhiá»u ngÆ°á»i sẽ thÆ°a vá»›i Thầy rằng: "Lạy Chúa, lạy Chúa,
nà o chúng tôi đã chẳng từng nhân danh Chúa mà nói tiên tri, nhân danh
Chúa mà trừ quá»·, nhân danh Chúa mà là m nhiá»u phép lạ đó sao? " Và bấy
giá» Thầy sẽ tuyên bố vá»›i há»: Ta không há» biết các ngÆ°Æ¡i; xéo Ä‘i cho
khuất mắt Ta, hỡi bá»n là m Ä‘iá»u gian ác!
"Váºy ai nghe những lá»i Thầy nói đây
mà đem ra thá»±c hà nh, thì và được nhÆ° ngÆ°á»i khôn xây nhà trên đá. Dù mÆ°a
sa, nÆ°á»›c cuốn, hay bão táp áºp và o, nhà ấy cÅ©ng không sụp đổ, vì đã xây
trên ná»n đá. Còn ai nghe những lá»i Thầy nói đây, mà chẳng Ä‘em ra thá»±c
hà nh, thì và được nhÆ° ngÆ°á»i ngu dại xây nhà trên cát. Gặp mÆ°a sa, nÆ°á»›c
cuốn hay bão táp áºp và o, nhà ấy sẽ sụp đổ, sụp đổ tan tà nh" (Mt
6,21-27).
Trong Phúc âm Máccô, Chúa Giêsu còn xác định ai là mẹ, là an hem, là chị em của Chúa. Äó là :
“Ai thi hà nh ý muốn của Thiên Chúa ngÆ°á»i ấy là anh em chị em tôi, là mẹ tôi." (Mc 3,35). Thi hà nh ý muốn của Thiên Chúa chÃnh là sống Lá»i Chúa váºy.
(2o) Có nhiá»u cách giúp chúng ta sống Lá»i Chúa. Theo kinh nghiệm của nhiá»u ngÆ°á»i thì có những cách sau đây:
(a) Chá»n má»™t câu Kinh Thánh là m
khẩu hiệu, phÆ°Æ¡ng châm sống hay kim chỉ nam cho cả cuá»™c Ä‘á»i mình. Chúng
ta thấy trÆ°á»›c ngà y chịu chức, các Giám mục và linh mục Ä‘á»u chá»n má»™t câu
Kinh Thánh là m khẩu hiệu hay phÆ°Æ¡ng châm mang tÃnh định hÆ°á»›ng cho cả
cuộc sống của các ngà i. Trước ngà y khấn dòng các tu sĩ nam nữ cũng là m
nhÆ° váºy. Váºy tại sao giáo dân không thá»±c hà nh việc tốt là nh nà y?
(b) Trong má»—i giai Ä‘oạn cuá»™c Ä‘á»i,
má»—i đầu năm, đầu má»—i Mùa Phụng Vụ chúng ta cÅ©ng có thể chá»n má»™t câu Lá»i
Chúa (đánh Ä‘á»™ng mình khi nghe/Ä‘á»c) là m khẩu hiệu, phÆ°Æ¡ng châm hay kim
chỉ nam cho Ä‘á»i sống tâm linh. Má»™t số giáo xứ, há»™i Ä‘oà n có táºp tục tốt
là nh là tổ chức HÃI LỘC XUÂN và o dịp đầu năm. Thiết nghÄ© chúng ta nên
duy trì và phát huy táºp quán thánh thiện nà y. Má»—i ngÆ°á»i, má»—i gia đình
nháºn được câu Lá»i Chúa nà o thì không chỉ dán trên tưòng là m cảnh mà má»i
ngÆ°á»i trong nhà phải nhắc nhở nhau sống câu Lá»i Chúa ấy.
(c) Tháºm chà má»—i tuần lá»…, má»—i ngà y
chúng ta cÅ©ng có thể chá»n má»™t câu Lá»i Chúa (đánh Ä‘á»™ng mình khi
nghe/Ä‘á»c) là m khẩu hiệu, là m phÆ°Æ¡ng châm hay kim chỉ nam cho Ä‘á»i sống
tâm linh của tuần ấy, ngà y ấy.
(3o) Äiá»u quan trá»ng và có tÃnh
quyết định là khi đã chá»n câu Kinh Thánh nà o là m khẩu hiệu, là m phÆ°Æ¡ng
châm hay kim chỉ nam cho cả Ä‘á»i/má»™t giai Ä‘oạn dà i hay cho má»™t thá»i gian
ngắn của mình thì chúng ta phải là m sao để nhá»› được lá»i Kinh Thánh ấy
mà đem ra thá»±c hà nh và thÆ°á»ng xuyên kiểm Ä‘iểm việc mình thá»±c hiện.
2.2 THÃNH PHAOLÔ CẦU NGUYỆN, HỌC HỎI VÀ Sá»NG LỜI CHÚA
2.2.1 TrÆ°á»›c khi trở lại, Thánh Phaolô cầu nguyện, há»c há»i và sống Lá»i Chúa nhÆ° thế nà o?
Trước khi trở lại tức trước lúc gặp
Chúa Giêsu Phục Sinh trên Ä‘Æ°á»ng Äamát, Thánh Phaolô đã cầu nguyện, há»c
há»i và sống Lá»i Chúa má»™t cách nghiêm chỉnh vì ngà i là má»™t tÃn đồ Do
Thái giáo guơng mẫu, một Pharisêu trà thức. Dấu chứng là Thánh Phaolô
rất am tuá»ng Kinh Thánh HÃpri. Ngưòi tÃn đồ Do Thái nà o cÅ©ng tham dá»±
các buổi Ä‘á»c và há»c Kinh Thánh của Há»™i ÄÆ°á»ng tại nÆ¡i cÆ° trú. HÆ¡n nữa
Thánh Phaolô còn là môn sinh của thà y Gamiliên nổi tiếng thá»i đó. Ngoà i
ra ngÆ°á»i Do Thái sùng đạo nà o cÅ©ng cầu nguyện bằng các Thánh Vịnh.
2.2.2 Sau khi trở lại, Thánh Phaolô cầu nguyện, há»c há»i và sống Lá»i Chúa nhÆ° thế nà o?
Sau khi trở lại tức sau lúc gặp
Chúa Giêsu Phục Sinh trên Ä‘Æ°á»ng Äamát, Thánh Phaolô đã cầu nguyện, há»c
há»i và sống Lá»i Chúa má»™t cách xác tÃn và dấn thân hÆ¡n ai hết. Có thể
trong má»—i trang thÆ° của Thánh Phaolô, chúng ta Ä‘á»u có thể tìm thấy
những chứng cứ của má»™t con ngÆ°á»i cầu nguyện, há»c há»i và sống Lá»i Chúa.
Và dụ: Gl 1,11-16:
“Tháºt váºy, thÆ°a anh em, tôi xin nói
cho anh em biết: Tin Mừng tôi loan báo không phải là do loà i ngÆ°á»i. Vì
không có ai trong loà i ngÆ°á»i đã truyá»n lại hay dạy cho tôi Tin Mừng ấy,
nhÆ°ng là chÃnh Äức Giêsu Kitô đã mặc khải. Anh em hẳn đã nghe nói tôi
đã ăn ở thế nà o trước kia trong đạo Do Thái: tôi đã quá hăng say bắt
bớ, và những muốn tiêu diệt Hội Thánh của Thiên Chúa. Trong việc giữ
đạo Do Thái, tôi đã vượt xa nhiá»u đồng bà o cùng lứa tuổi vá»›i tôi: hÆ¡n
ai hết, tôi đã tá» ra nhiệt thà nh vá»›i các truyá»n thống của cha ông.
“Nhưng Thiên Chúa đã dà nh riêng tôi
ngay từ khi tôi còn trong lòng mẹ, và đã gá»i tôi nhỠân sủng của NgÆ°á»i.
NgÆ°á»i đã Ä‘oái thÆ°Æ¡ng mặc khải Con của NgÆ°á»i cho tôi, để tôi loan báo
Tin Mừng vá» Con của NgÆ°á»i cho các dân ngoại. Tôi đã chẳng thuáºn theo
các lý do tá»± nhiên,…â€
Và dụ khác: Pl 2,6-11
Äức Giê-su Ki-tô
vốn dĩ là Thiên Chúa
mà không nghĩ phải nhất quyết duy trì
địa vị ngang hà ng với Thiên Chúa,
nhưng đã hoà n toà n trút bỠvinh quang
mặc lấy thân nô lệ,
trở nên giống phà m nhân
sống nhÆ° ngÆ°á»i trần thế.
NgÆ°á»i lại còn hạ mình,
vâng lá»i cho đến ná»—i bằng lòng chịu chết,
chết trên cây tháºp tá»±.
ChÃnh vì thế, Thiên Chúa đã siêu tôn NgÆ°á»i
và tặng ban danh hiệu
trổi vượt trên muôn ngà n danh hiệu.
NhÆ° váºy, khi vừa nghe danh thánh Giê-su,
cả trên trá»i dÆ°á»›i đất
và trong nơi âm phủ,
muôn váºt phải bái quỳ;
và để tôn vinh Thiên Chúa Cha,
má»i loà i phải mở miệng tuyên xÆ°ng rằng:
"Äức Giê-su Ki-tô là Chúa".
Thá»
há»i nếu Thánh Phaolô không cầu nguyện, há»c há»i và sống Lá»i Chúa thì
ngà i có thể viêt được những lá»i trên không? Chăc chắn là không rồi?
III. KẾT LUẬN
Nói chung giáo dân Việt Nam còn rất
thá» Æ¡ vá»›i Kinh Thánh, cả trong việc Ä‘á»c, suy niệm, chia sẻ, há»c há»i lẫn
trong việc cầu nguyện (vá»›i Lá»i Chúa). Chúng ta vẫn quen vá»›i cách cầu
nguyện bằng Ä‘á»c kinh là truyá»n thống tốt là nh từ thá»i Giáo há»™i Việt Nam
còn sÆ¡ khai. Cầu nguyện bằng Ä‘á»c kinh là cách rất tốt, nhÆ°ng chúng ta
nên suy nghĩ cách nghiêm túc để dà nh lại cho Kinh Thánh vai trò, địa
vị, chá»— đứng Æ°u tiên số má»™t của Lá»i Chúa trong Ä‘á»i sống cá nhân cÅ©ng
nhÆ° cá»™ng Ä‘oà n Kitô hữu nhÆ° Æ°á»›c mong của Công Äồng Vaticanô II, của
Thượng Há»™i Äồng Giám Mục Thế Giá»›i Kỳ thứ XII vá» Lá»i Chúa.
-------------
Ghi chú:
(1) Trong các ngà y từ mùng 5 đến 25
tháng 10 vừa qua Thượng Há»™i Äồng Giám Mục Thế Giá»›i kỳ thứ XII vá» Lá»i
Chúa đã diễn ra tại Roma với sự tham dự của 253 nghị phụ đến từ 118
quốc gia...
Xét vỠchâu lục số nghị phụ đến từ
Âu châu đông nhất với 90 vị, tiếp đến là Mỹ châu 62 vị, Phi châu 51 vị,
à châu 41 vị và sau cùng là 9 vị đến từ châu Äại DÆ°Æ¡ng. Các vị tham dá»±
công nghị nà y vá»›i nhiá»u danh nghÄ©a khác nhau: 173 vị được bầu ra, 38 vị
do chức vụ, 32 vị do Äức Thánh Cha bổ nhiệm và 10 vị là Bá» Trên Tổng
Quyá»n đại diện Liên Hiệp các Bá» Trên Tổng Quyá»n. Xét vá» cấp báºc của các
nghị phụ, vó 8 Thượng Phụ, 52 Hồng Y, 2 Tổng Giám Mục Trưởng, 79 Tổng
Giám Mục và 130 Giám Mục. Nghị phụ cao niên nhất là Äức Hồng Y
Nasrallah Sfeir, Thượng Phụ Giáo Chủ Công Giáo MaronÃt Libăng, năm nay
88 tuổi; vị trẻ nhất 39 tuổi là Äức Cha Anton Leichtfried, Giám Mục phụ
tá giáo pháºn Sankt Poelten, bên Ão. Tham dá»± khóa há»p cÅ©ng có 41 Linh
Mục chuyên gia đến từ 21 nÆ°á»›c và 37 dá»± thÃnh viên nam nữ Ä‘á»n từ 26
nÆ°á»›c. Ngoà i ra còn có 10 đại biểu các Giáo Há»™i và Cá»™ng Äoà n Giáo Há»™i
Kitô anh em, trong đó có các Giáo Há»™i ChÃnh Thống, Giáo Há»™i Armeni Tông
Truyá»n, Giáo Há»™i Anh giáo, Giáo Há»™i Kitô Hoa Kỳ và Há»™i Äồng Äại Kết các
Giáo Há»™i Kitô ở Genève. CÅ©ng có ba vị được Äức Thánh Cha má»i đặc biệt
là Rabbi Trưởng Cá»™ng Äoà n Do thái ở Haifa Israel Shear Yashyr Cohen,
Mục Sư Miller Milloy, Tổng Thư Ký Liên Hiệp các Hội Thánh Kinh và Thầy
Alois, tu viện trưởng Cá»™ng Äoà n Äại Kết Taizé bên Pháp.
Phụ giúp công việc của Thượng Há»™i Äồng Giám Mục có 32 Linh Mục trợ tá, các thông dịch viên và nhân viên kỹ thuáºt.
*
* *
PHẦN THỨ HAI
CẦU NGUYỆN, HỌC HỎI VÀ Sá»NG LỜI CHÚA
TRONG NÄ‚M THÃNH PHAOLÔ
[CHIA SẺ]
Câu há»i gợi ý:
Hiến Chế “Lá»i Thiên Chúa†của Công đồng Vaticanô II có lá»i kêu gá»i:
“Phải mở rộng lối và o Kinh Thánh cho các Kitô hữu.†(số 22).
Có 8 lối giúp các Kitô hữu Ä‘i và o kho tà ng Kinh Thánh. Äó là :
1. Nghe Lá»i Chúa.
2. Äá»c Lá»i Chúa (Ä‘á»c riêng).
3. Suy gẫm (niệm) Lá»i Chúa.
4. Cầu nguyện vá»›i/bằng Lá»i Chúa.
5. Chia sẻ Lá»i Chúa (trong nhóm nhá»).
6. Há»c há»i Lá»i Chúa (qua các Khóa).
7. Giảng dạy Lá»i Chúa (Giáo lý viên).
8. Sống Lá»i Chúa (thá»±c thi giáo huấn Thánh Kinh).
Anh chị hiện đang dùng những lối nà o để đi và o Kinh Thánh? Kết quả ra sao?
*
* *
PHẦN THỨ BA
BÀI ÄỌCTHÊM (1)
CẦU NGUYỆN, HỌC HỎI VÀ Sá»NG LỜI CHÚA TRONG NÄ‚M THÃNH PHAOLÔ
[GỢI à CỦA ÄỨC CHA MICHAEL SALTARELLI, GIÃM MỤC WILMINGTON]
“Lá»i của Thiên Chúa không thể bị xiá»ng xÃch†(2 Tm 2,9).
Äức Thánh Cha BeneÄ‘ictô XVI viết
trong diá»…n từ Ä‘á»c trÆ°á»›c Há»™i nghị Thế giá»›i để ká»· niệm 40 năm Dei Verbum
[7], Hiến chế vỠMạc khải của Thiên Chúa của Công đồng Vaticanô II:
“Tôi
muốn đặc biệt nhắc đến và đỠnghị truyá»n thống cổ Lectio divina: chăm
chú Ä‘á»c Thánh Kinh Ä‘i kèm vá»›i cầu nguyện Ä‘em lại má»™t cuá»™c đối thoại ná»™i
tâm, mà trong đó ngÆ°á»i Ä‘á»c nghe Thiên Chúa nói và đáp lại lá»i Ngà i vá»›i
tâm hồn phó thác, rộng mở trong khi cầu nguyện (x. Dei Verbum, 25). Nếu
được cổ vÅ© cách hiệu quả, tôi xác tÃn rằng, cách thá»±c hà nh nà y sẽ Ä‘em
lại cho Giáo Hội một mùa xuân mới vỠtâm linh. Như là một ưu điểm của
Mục vụ Thánh Kinh, Lectio divina có thể được khuyến khÃch thêm nữa,
cÅ©ng nhÆ° việc dùng các phÆ°Æ¡ng pháp má»›i đã được suy nghÄ© chÃn chắn vÃ
hợp vá»›i thá»i đại. Không bao giỠđược quên rằng Lá»i Chúa là ngá»n đèn soi
bÆ°á»›c và là ánh sáng chỉ Ä‘Æ°á»ng ta Ä‘i†(x. Tv 119 (118),105).
Tôi xin nhắc lại lá»i ÄTC BeneÄ‘ictô
khuyên ngÆ°á»i Công giáo thá»±c hà nh cách suy niệm Thánh Kinh theo Lectio
divina mỗi ngà y như là phương thế để đà o sâu sự hiệp thông giữa chúng
ta vá»›i Thiên Chúa và đạt được những hiểu biết tinh thần. “Nguyện cho Lá»i Äức Kitô ngá»± trị cách dồi dà o trong anh emâ€
(Cl 3,16). Việc cầu nguyện bằng suy niệm Thánh Kinh nà y váºn dụng tÆ°
tưởng, óc tưởng tượng, tình cảm và ước muốn. Việc váºn dụng những khả
năng nà y của chúng ta là m cho việc hoán cải của lòng chúng ta thêm sâu
Ä‘áºm và củng cố quyết tâm Ä‘i theo Äức Kitô của chúng ta [8].
Chú tâm cách đặc biệt và o Lá»i Chúa
chỉ cho chúng ta chân lý căn bản của Công giáo trong câu chuyện trên
Ä‘Æ°á»ng Emmau của Thánh Luca [9]. Äể thá»±c sá»± thuá»™c vá» Thánh Kinh thì cÅ©ng
phải đồng thá»i thá»±c sá»± là bà tÃch và Thánh Thể. Bất cứ đầu tÆ° nà o để
hiểu biết và cầu nguyện cách nà o vá»›i Thánh Kinh cÅ©ng đồng thá»i là đầu
tư và o một tham dự đầy đủ hơn, linh hoạt hơn và ý thức hơn và o Thánh lễ
của Công giáo và các phụng vụ bà tÃch.
Thánh Giêrônimô diá»…n tả sá»± kết hợp giữa Lá»i Chúa và Thánh Thể: “Thịt
Chúa là của ăn tháºt và Máu Chúa là của uống tháºt; đây là điá»u tốt là nh
tháºt sá»± của chúng ta ở Ä‘á»i nà y: nuôi mình bằng thịt và uống máu NgÆ°á»i
không những chỉ trong Thánh Thể mà còn trong việc Ä‘á»c Thánh Kinh. Quả
tháºt, Lá»i Thiên Chúa được rút ra từ sá»± hiểu biết Thánh Kinh, là của ăn
và thức uống tháºt sá»± của chúng ta†[10].
Thêm và o việc Ä‘á»c Thánh Kinh, cầu
nguyện theo Lectio divina, Năm Thánh Phaolô còn cho chúng ta một dịp để
khám phá ra Ngà nh Nghiên cứu Thánh Kinh hiện đại của Giáo hội Công
giáo. Tiếp cáºn khoa há»c của Giáo Há»™i trong việc nghiên cứu Thánh Kinh
biểu thị bằng việc sá» dụng cách giải thÃch Thánh Kinh theo lịch sá»,
theo quy Ä‘iển [11] và nhiá»u há»c cụ tinh vi khác để giải thÃch các Bản
văn Thánh, được ghi chép cẩn tháºn trong tà i liệu “Giải thÃch Thánh Kinh
theo Giáo Hội†mà Uỷ ban Giáo hoà ng vỠKinh Thánh công bố năm 1993,
được đăng trên website của Toà Thánh Vatican.
ÄÆ°Æ¡ng nhiên là Dei Verbum tiếp tục là nguồn tà i liệu tốt nhất để hiểu cách Giáo Há»™i tiếp cáºn Thánh Kinh:
“Thánh
Kinh và Thánh Truyá»n là m thà nh má»™t Kho Tà ng Thánh của Lá»i Chúa, được
trao phó cho Giáo Hội. Bằng cách nắm vững kho tà ng nà y, toà n thể dân
thánh, kết hợp với các mục tỠcủa mình, luôn trung thà nh với giáo huấn
của các Tông đồ, trong Ä‘á»i sống cá»™ng đồng, trong việc bẻ bánh và trong
cầu nguyện (x. Cv 2,42), để rồi nhỠviệc giữ lấy, thực hà nh và tuyên
xÆ°ng gia tà i Äức tin, nó trở thà nh má»™t phần của cố gắng duy nhất chung
của các giám mục và các tÃn hữu. NhÆ°ng nhiệm vụ giải thÃch cách xác
thá»±c Lá»i Thiên Chúa được trao phó riêng cho Huấn quyá»n của Giáo Há»™i, mÃ
quyá»n hà nh của Huấn quyá»n nà y được thá»±c thi nhân danh Äức Chúa Giêsu
Kitô. Chức năng giáo huấn nà y không ở trên Lá»i Chúa, nhÆ°ng phục vụ Lá»i
Chúa, bằng cách chỉ dạy những gì đã được trao lại, lắng nghe những Ä‘iá»u
nà y cách đạo đức, gìn giữ cách cẩn tháºn và giải thÃch cách trung thà nh
theo nhÆ° Chúa đã truyá»n lại và nhá» sá»± trợ giúp của Chúa Thánh Thần, rút
ra từ má»™t kho tà ng Äức tin duy nhất tất cả những Ä‘iá»u mình trình bà y để
tin như là được Thiên Chúa mạc khải†(Dei Verbum, 10).
Sự phổ thông của các sách và phim
ảnh gần đây, nhằm mục Ä‘Ãch trình bà y lịch sá» Giáo Há»™i hoặc thách đố đức
tin của chúng ta, được coi là lá»i cảnh tỉnh trong việc dạy Giáo lý để
quảng bá sá»± hiểu biết vá» Thánh Kinh và há»c há»i Thánh Kinh má»—i ngà y,
cũng như hiểu biết vỠgiáo huấn của Công giáo vỠMạc khải theo những
nguyên tắc Công giáo vá» sá»± kết hợp và hoà hợp giữa Äức tin và Lý trÃ
[12].
Chú thÃch:
[7] Bản văn tiếng Anh của Dei
Verbum. Những tà i liệu khác của Giáo Há»™i được Ä‘á» cáºp đến trong thÆ° nà y
có thể được tìm thấy bằng mục tìm kiếm của website Vatican:
www.vatican.va/phome_en.htm
[8] x. Sách Giáo Lý của Hội Thánh Công Giáo, 2708.
[9] x. Tông thÆ° Mane Nobiscum Domine cho Năm Thánh Thể (tháng 10/2004 - tháng 10/2005) của ÄTC Gioan Phaolô II, ngà y 7-10-2004.
[10] S. Hieronymous, Commentarius
in Ecclesiasten, 313: CCL 72, 278 như được dẫn chứng ở Lineamenta cho
Thượng Há»™i đồng Giám mục của Giáo Há»™i hoà n vÅ© vá» Lá»i Thiên Chúa trong
Äá»i sống và Sứ vụ Giáo Há»™i, sẽ Ä‘Æ°Æ¡c tổ chức ở Roma từ 5 đến 26-10-2008.
[11] x. ÄTC BeneÄ‘ictô XVI, Chúa
Giêsu thà nh Nazareth, New York: Doubleday, 2007, XVIII: “Mục Ä‘Ãch của
cách giải thÃch Thánh Kinh nà y (theo quy Ä‘iển) là để Ä‘á»c từng Ä‘oạn
trong tÃnh toà n thể của Thánh Kinh, là điá»u soi ánh sáng má»›i trên tất
cả các câu riêng biệt. Äoạn 12 của Hiến chế vá» Mạc khải của Thiên Chúa
của CÄ Vatican II đã nhấn mạnh cách rõ rà ng cách nà y nhÆ° má»™t nguyên tắc
căn bản của việc giải thÃch theo Thần há»c: Nếu bạn muốn hiểu Thánh Kinh
trong Thần KhÃ, là Äấng viết Thánh Kinh, thì bạn phải chú ý đến ná»™i
dung và sự thống nhất của toà n thể Thánh Kinh".
[12] x. Thư Mục vụ Go and Teach:
Facing the Challenges of Catechesis Today (Hãy Äi và Dạy: ÄÆ°Æ¡ng đầu vá»›i
những Thách đố của việc Dạy Giáo lý hôm nay) của ÄGM Michael
Saltarelli, ngà y 15-9-2005, được ấn hà nh trong The Dialog và trong
website của GP Wilmington: www.cdow.org. Thư Mục vụ nà y cũng được phát
hà nh toà n quốc trong Origins với tựa đỠA Vision for Catechesis (Một
Viễn tượng cho việc Dạy Giáo lý, ngà y 27-10-2005 (Vol. 35: số 20),
329-334.
(Äức Giám mục Michael Saltarelli, ThÆ° Mục Vụ “Há»c và sống tinh thần Thánh Phaolô)
*
* *
BÀI ÄỌC THÊM (2)
TRÃCH CHUÆ NG VI HIẾN CHÊ “LỜI THIÊN CHÚAâ€
THÃNH KINH TRONG ÃỜI SÔNG GIÃO HỘI 42*
21. Tầm quan trá»ng của Thánh Kinh đối vá»›i Giáo Há»™i.
43* Giáo Há»™i luôn tôn kÃnh Thánh Kinh nhÆ° chÃnh Thân Thể Chúa, nhất lÃ
trong Phụng Vụ Thánh, Giáo Hội không ngừng lấy bánh ban sự sống từ bà n
tiệc Lá»i Chúa cÅ©ng nhÆ° từ bà n tiệc Mình Chúa Kitô để ban phát cho các
tÃn hữu. Cùng vá»›i Thánh Truyá»n, Thánh Kinh đã và đang được Giáo Há»™i xem
nhÆ° là quy luáºt tối cao hÆ°á»›ng dẫn đức tin, được Thiên Chúa linh ứng vÃ
đã được ghi chép má»™t lần cho muôn Ä‘á»i, Thánh Kinh phân phát cách bất di
bất dịch lá»i của chÃnh Chúa và là m vang dá»™i tiếng nói của Chúa Thánh
Thần qua các Tiên Tri cùng vá»›i các Tông Ãồ. Bởi váºy, má»i lá»i giảng dạy
trong Giáo Há»™i cÅ©ng nhÆ° chÃnh đạo thánh Chúa Kitô phải được Thánh Kinh
nuôi dưỡng và hướng dẫn. Thực thế, trong các sách thánh, Chúa Cha trên
trá»i bằng tất cả lòng trìu mến đến gặp gỡ con cái mình và ngá» lá»i vá»›i
há». Lá»i Chúa còn có má»™t sức mạnh và quyá»n năng có thể nâng đỡ và tăng
cÆ°á»ng Giáo Há»™i, ban sức mạnh đức tin cho con cái Giáo Há»™i, là lÆ°Æ¡ng
thá»±c linh hồn, nguồn sống thiêng liêng, tinh tuyá»n và trÆ°á»ng cá»u cho
con cái Giáo Há»™i. Bởi thế, lá»i nói sau đây tháºt xứng hợp cho Thánh
Kinh: "Thá»±c váºy, lá»i Thiên Chúa sống Ä‘á»™ng và linh nghiệm" (Dt 4,12).
"có khả năng gây dá»±ng và ban gia tà i cho má»i ngÆ°á»i đã được thánh hóa"
(Cv 20,32; x. 1 Tx 2, 13).
---------------
Chú ThÃch
42* Chương nà y phát xuất từ
bản thảo thứ hai. Sau đó trong bản thảo thứ ba, ngÆ°á»i ta sát nháºp thêm
những yếu tố của Lược đồ vá» Lá»i Thiên Chúa do Văn Phòng Hiệp Nhất soạn
thảo. Tá»±a đỠđã thay đổi nhiá»u lần. TrÆ°á»›c tiên tá»±a Ä‘á» là : Vá» Thánh Kinh
trong Giáo Há»™i; nhÆ° thế có vẻ quá thần há»c, nên đã được đổi thà nh vá»
việc dùng Thánh Kinh trong Giáo Hội; nhưng tựa đỠnà y lại có vẻ quá tầm
thÆ°á»ng. Sau cùng ngÆ°á»i ta chấp nháºn tá»±a Ä‘á» hiện tại; tuy nhiên không
phải không gặp chống đối, vì nhiá»u ngÆ°á»i muốn dùng tiếng "Lá»i Chúa" để
bao gồm cả Thánh Truyá»n nữa.
ChÆ°Æ¡ng nà y có tÃnh cách mục vụ.
Thá»±c váºy, "Ãá»i sống Giáo Há»™i" bao gồm tất cả má»i hoạt Ä‘á»™ng hÆ°á»›ng ná»™i
cÅ©ng nhÆ° hÆ°á»›ng ngoại, nhÆ° thế gồm cả việc truyá»n giáo.
43* Trong những bản thảo trước, số
nà y mang tá»±a Ä‘á»: "Ná»—i báºn tâm của Giáo Há»™i đối vá»›i Thánh Kinh". NhÆ°ng
tá»±a Ä‘á» nà y lại nghiêng vá» khÃa cạnh tá»± vệ. Sau đó các Nghị Phụ chấp
nháºn tá»±a Ä‘á» hiện tại: "Giáo Há»™i tôn kÃnh Thánh Kinh". NgÆ°á»i ta chỉ có
thể nói rõ hÆ¡n khi so sánh vá»›i Thân Thể Chúa; sá»± so sánh nà y gặp nhiá»u
chống đối vì nhiá»u Nghị Phụ nghÄ© rằng những khuynh hÆ°á»›ng tân thá»i muốn
giảm thiểu sự hiện diện Chúa trong phép Thánh Thể và hình như được bản
văn nà y khuyến khÃch. NhÆ°ng Ủy Ban vẫn duy trì bản văn vì sá»± so sánh
nà y có tÃnh cách cổ truyá»n và hÆ¡n nữa sá»± hợp nhất giữa Lá»i Chúa và BÃ
TÃch lại rất quan trá»ng trong Ä‘á»i sống Giáo Há»™i (Phụng Vụ). Tầm quan
trá»ng của Thánh Kinh được diá»…n tả trong câu "cùng vá»›i Thánh Truyá»n,
Thánh Kinh... là qui luáºt tối cao hÆ°á»›ng dẫn đức tin". Ãây là má»™t qui
luáºt khách quan, vì được linh ứng. (Thiên Chúa nói vá»›i chúng ta qua
Thánh Kinh); thứ đến nó là qui luáºt bất biến, vì Thiên Chúa không thay
đổi và - theo cách nói nhân loại - Ä‘iá»u gì đã được viết thì đã được
viết rồi. Bởi thế háºu quả là đá»i sống Giáo Há»™i luôn được nuôi dưỡng bởi
cùng má»™t nguồn mạch duy nhất, và điá»u đó bảo đảm sá»± liên tục trong lịch
sá» cÅ©ng nhÆ° trong sá»± bình đẳng trong các ná»n văn hóa khác nhau.
*
* *
BÀI ÄỌCTHÊM (3)
PHÆ¯Æ NG PHÃP (CÃCH) "ÄỌC, SUY NIỆM LỜI CHÚA VÀ CẦU NGUYỆN" (LECTIO DIVINA)
VÀO ÄỀ
Trong sứ Ä‘iệp gá»i Dân Chúa của
Thượng Há»™i Äồng Giám Mục Thế Giá»›i kỳ thứ 12 từ ngà y 5 đến
ngà y25.10.2008 vừa qua, có Ä‘oạn nói vá» cách “đá»c, suy niệm và cầu
nguyện vá»›i Lá»i Chúa†(Lectio Divina) nhÆ° sau:
“Bên cạnh phụng vụ nà y và các buổi
cá» hà nh chung Lá»i Chúa, truyá»n thống còn du nháºp "lectio divina", tức
là việc Ä‘á»c và cầu nguyện trong Thánh Linh, có khả năng mở ra cho tÃn
hữu kho tà ng Lá»i Chúa, và cÅ©ng tạo nên cuá»™c gặp gỡ vá»›i Chúa Kitô là Lá»i
Chúa hằng sống.
Phương pháp nà y bắt đầu bằng việc
Ä‘á»c (lectio) Ä‘oạn Kinh Thánh, gợi lên má»™t câu há»i vá» việc hiểu biết
chÃnh xác ná»™i dung Ä‘Ãch thá»±c của văn bản: Ä‘oạn Kinh Thánh nà y tá»± nó nói
lên Ä‘iá»u gì thế? Tiếp đến là suy niệm (meditatio) trong đó câu há»i là :
đoạn Kinh Thánh nà y nói gì với chúng ta? Và sau đó là cầu nguyện
(oratio), việc là m nà y giả thiết má»™t câu há»i khác: chúng ta nói gì vá»›i
Chúa để đáp lại Lá»i Ngà i? và cuối cùng là chiêm niệm (contemplatio)
trong đó chúng ta đón nháºn nhÆ° hồng ân của Chúa chÃnh cái nhìn của Ngà i
khi nháºn xét vá» thá»±c tại và chúng ta tá»± há»i: Chúa Ä‘ang yêu cầu chúng ta
phải hoán cải tâm trà và cuộc sống như thế nà o?
Ãứng trÆ°á»›c ngÆ°á»i Ä‘á»c và cầu nguyện
vá»›i Lá»i Chúa có tấm gÆ°Æ¡ng lý tưởng của Mẹ Maria, Mẹ của Chúa, Mẹ "đã
giữ tất cả những Ä‘iá»u ấy và suy niệm trong lòng" (Lc 2,19; x. 2,51),
nghĩa là - như nguyên bản tiếng Hy lạp chỉ rõ - tìm thấy một mấu chốt
sâu Ä‘áºm liên kết các biến cố, các hà nh Ä‘á»™ng và sá»± việc trong kế hoạch
rá»™ng lá»›n của Thiên Chúa, tuy rằng bá» ngoà i chúng có vẻ rá»i rạc không
liên hệ vá»›i nhau. Hoặc tÃn hữu khi Ä‘á»c Kinh Thánh cÅ©ng có thể nghÄ© đến
thái Ä‘á»™ của bà Maria, em bà Mácta, ngồi dÆ°á»›i chân Chúa và lắng nghe lá»i
ngà i, không để cho những giao Ä‘á»™ng bên ngoà i hoà n toà n xâm chiếm trá»n
tâm hồn, dà nh không gian tự do cho "phần tốt hơn" không bị tước đoạt
mất (x. Lc 10, 38-42).
TRÃŒNH BÀY PHÆ¯Æ NG
PHÃP (CÃCH)
“ÄỌC, SUY NIỆM LỜI CHÚA & CẦU NGUYỆNâ€
PhÆ°Æ¡ng
phaÌp naÌ€y trong ngôn ngữ La-tinh goÌ£i laÌ€ Lectio Divina, một tÆ°Ì€
râÌt khoÌ diÌ£ch sang tiêÌng Việt một caÌch văÌn goÌ£n. CoÌ lẽ caÌch
diÌ£ch tôÌt nhâÌt laÌ€ «ÄoÌ£c, Suy niệm LÆ¡Ì€i ChuÌa vaÌ€ Cầu Nguyện».
ChuÌng ta nên lÆ°u yÌ Ä‘iều naÌ€y laÌ€ tâm tiÌ€nh cầu nguyện phải thâÌm
nhuần tÆ°Ì€ng bÆ°Æ¡Ìc trong quaÌ triÌ€nh ÄoÌ£c vaÌ€ Suy Niệm LÆ¡Ì€i ChuÌa. VaÌ€
sÆ°Ì£ thinh lặng laÌ€ yêÌu tÃ´Ì tôÌi cần thiêÌt cho caÌch «ÄoÌ£c, Suy
Niệm LÆ¡Ì€i ChuÌa vaÌ€ Cầu Nguyện» naÌ€y. MeÌ£ Têrêxa thaÌ€nh Calcutta Ä‘ã
noÌi:
«Tôi luôn băÌt đầu việc cầu
nguyện bằng sÆ°Ì£ thinh lặng. Thiên ChuÌa noÌi trong sÆ°Ì£ thinh lặng
của traÌi tim. ChuÌng ta cần lăÌng nghe, viÌ€ Ä‘iều quan troÌ£ng không
phải laÌ€ Ä‘iều chuÌng ta noÌi maÌ€ laÌ€ Ä‘iều NgÆ°Æ¡Ì€i noÌi vÆ¡Ìi chuÌng ta
vaÌ€ qua chuÌng ta»
PhÆ°Æ¡ng pháp “Äá»c, suy niệm Lá»i Chúa & cầu nguyện†sẽ được tiến hà nh thà nh 6 bÆ°á»›c nhÆ° sau:
*
BƯỚC 1. - CHUẨN BỊ - XIN Æ N CHÚA THÃNH THẦN (PREPARATIO)
Ở bước 1 nà y, chúng ta nên lưu ý
những Ä‘iá»u sau đây: “Khi mở Sách Thánh, chúng ta cần ý thức rằng Ä‘á»c
Lá»i Chúa là để nghe Chúa nói vá»›i chúng ta. Việc lắng nghe nà y không tùy
thuá»™c ở chúng ta hay do chúng ta cố gắng, nhÆ°ng do Chúa, Äấng muốn
chúng ta nghe được tiếng Ngà i. Váºy chúng ta hãy lắng nghe Chúa nói qua
Lá»i của Ngà i, trong tâm tình khiêm tốn của ngÆ°á»i nghèo của Thiên Chúa,
sẵn sà ng đón nháºn và thá»±c thi Lá»i Chúa.
Chúng ta cũng nên nhớ cuốn sách nà y
không phải của riêng chúng ta, mà là của cộng đoà n Hội Thánh. Khi cầu
nguyện vá»›i Lá»i Chúa, chúng ta được hòa mình và o truyá»n thống của Há»™i
Thánh đã có từ bao Ä‘á»i. Dù Ä‘á»c Lá»i Chúa má»™t mình Ä‘i chăng nữa, chúng ta
vẫn không cô Ä‘Æ¡n vì được liên kết vá»›i bao anh chị em tÃn hữu khác đã vÃ
Ä‘ang “suy niệm luáºt Chúa đêm ngà y†(Tv 1,2).
Chúng ta hãy đặt mình trước mặt
Chúa để Ä‘i và o cuá»™c đối thoại vá»›i NgÆ°á»i. Chúng ta cÅ©ng hãy xin NgÆ°á»i cá»
Thánh Thần đến giúp chúng ta hiểu Lá»i Chúa; đồng thá»i Ä‘i và o sá»± thinh
lặng ná»™i tâm để đón nghe Lá»i Chúa.
BƯỚC 2.- ÄỌC & TÃŒM HIỂU BẢN VÄ‚N (LECTIO).
Chúng ta hãy Ä‘á»c cháºm rãi từng chữ
từng câu má»™t Ä‘oạn văn Lc 5,1-11. Không cần Ä‘á»c lấy nhiá»u. Äá»c Ä‘i Ä‘á»c
lại nhiá»u lần, nhất là những câu ngắn mà chúng ta thấy hay thấy thÃch;
Chúng ta có thể lặp Ä‘i lặp lại nguyên văn các câu ngắn ấy nhiá»u lần.
Chúng ta Ä‘á»c trong tâm tình yêu mến, lắng nghe, tìm hiểu, đón nháºn Æ¡n
soi sáng và ơn tác Ä‘á»™ng của Thánh Thần. Chúng ta Ä‘á»c Lá»i Chúa trong cầu
nguyện, xin Thiên Chúa, xin Chúa Giêsu nói với chúng ta, tỠlộ à Ngà i
cho chúng ta, chỉ Ä‘Æ°á»ng vạch lối cho chúng ta soi sáng hÆ°á»›ng dẫn chúng
ta.
Ở bước 2 nà y chúng ta cần thực hiện 3 việc:
(a) quan sát,
(b) giải thÃch vÃ
(c) tóm kết, để nắm bắt được ná»™i dung bản văn Lc 5,1-11 và nháºn ra sứ Ä‘iệp của Lá»i Chúa:
a/ Quan sát bằng cách viết thà nh 4 cá»™t vá»›i các câu há»i: - Ở đâu? - Khi nà o? - Ai? - Là m gì? - Nói gì?
b/ Giải thÃch bằng cách tá»± đặt cho mình cho mình những câu há»i nhÆ°: tại sao? có ý nghÄ©a gì? ám chỉ hay ngụ ý gì?
c/ Tóm kết ý nghÄ©a Ä‘oạn văn trong má»™t câu trong hai câu vắn gá»n:
- Trong Ä‘oạn Kinh Thánh nà y, chúng ta khám phá Äức Giê-su (Thiên Chúa) là ai? (khám phá chân dung).
- Trong Ä‘oạn Kinh Thánh nà y, Äức Giê-su (Thiên Chúa) muốn gá»i sứ Ä‘iệp gì cho chúng ta? (khám phá sứ Ä‘iệp).
BƯỚC 3: SUY NIỆM LỜI CHÚA (MEDITATIO)
Trong thinh lặng, chuÌng ta
tÆ°Ì£ hỏi trong loÌ€ng: LÆ¡Ì€i naÌ€y, câu naÌ€y, sÆ°Ì£ kiện naÌ€y coÌ yÌ nghĩa
giÌ€? Thiên ChuÌa, ChuÌa Giê-su coÌ daÌ€nh cho riêng tôi lÆ¡Ì€i naÌ€y, câu
naÌ€y, biêÌn cÃ´Ì naÌ€y không? Thiên ChuÌa, ChuÌa Giê-su muôÌn noÌi giÌ€
vÆ¡Ìi tôi qua lÆ¡Ì€i naÌ€y, câu naÌ€y, biêÌn cÃ´Ì naÌ€y? Thiên ChuÌa vaÌ€ ChuÌa
Giê-su mời gọi tôi làm gì ?
Cũng chỉ trong thinh lặng của tâm hồn miÌ€nh, chuÌng ta sẽ nghe
Ä‘Æ°Æ¡Ì£c tiêÌng ChuÌa noÌi vaÌ€ khaÌm phaÌ ra yÌ muôÌn của ChuÌa vaÌ€ rồi
chuÌng ta sẽ biêÌt miÌ€nh phải laÌ€m giÌ€?
BƯỚC 4: CẦU NGUYỆN (ORATIO)
Trong thinh lặng, chuÌng ta
để LÆ¡Ì€i ChuÌa Ä‘aÌnh động tâm hồn miÌ€nh, để ThaÌnh Thần laÌ€m dậy
lên những tâm tiÌ€nh thÆ¡Ì€ phÆ°Æ¡Ì£ng, ngÆ¡Ì£i khen, cảm taÌ£, khaÌt khao,
cảm thông, chia sẻ, saÌm hôÌi ăn năn vaÌ€ quyêÌt tâm sửa đổi. VaÌ€
chuÌng ta dâng lên Thiên ChuÌa những tâm tiÌ€nh maÌ€ ThaÌnh Thần Ä‘ã
khÆ¡i lên trong tâm hồn chuÌng ta.
BƯỚC 5: CẦU NGUYỆN CHIÊM NIỆM (CONTEMPLATIO)
Trong thinh lặng tuyệt
đôÌi chuÌng ta hÆ°Æ¡Ìng măÌt, hÆ°Æ¡Ìng loÌ€ng về Thiên ChuÌa, về ÄÆ°Ìc
Giê-su để nhiÌ€n ngăÌm, chiêm ngưỡng, để yêu mêÌn NgÆ°Æ¡Ì€i. ChuÌng ta
cÃ´Ì giữ cho tâm hồn trôÌng rỗng, không vÆ°Æ¡Ìng bận một việc giÌ€
khaÌc…để loÌ€ng kề loÌ€ng vÆ¡Ìi Thiên ChuÌa, vÆ¡Ìi ChuÌa Giê-su.
BƯỚC 6: DẤN THÂN HÀNH ÄỘNG THEO LỜI MỜI GỌI, Sá»° GỢI à CỦA CHÚA (ACTIO)
CaÌch “ÄoÌ£c, suy niệm LÆ¡Ì€i
ChuÌa vaÌ€ cầu nguyện†chỉ hoaÌ€n hảo khi chuÌng ta Ä‘aÌp laÌ£i lÆ¡Ì€i
mÆ¡Ì€i goÌ£i, sÆ°Ì£ gÆ¡Ì£i yÌ của ChuÌa maÌ€ chuÌng ta Ä‘oÌn nhận Ä‘Æ°Æ¡Ì£c trong
quaÌ triÌ€nh caÌc bÆ°Æ¡Ìc kể trên. ChuÌng ta Ä‘aÌp laÌ£i lÆ¡Ì€i mÆ¡Ì€i goÌ£i,
sÆ°Ì£ gÆ¡Ì£i yÌ của ChuÌa bằng một quyêÌt tâm. NhÆ°ng quyêÌt tâm âÌy
phải coÌ một haÌ€nh động cuÌ£ thể keÌ€m theo. Chỉ coÌ quyêÌt tâm
không thiÌ€ chÆ°a Ä‘ủ, maÌ€ phải coÌ việc laÌ€m cuÌ£ thể, thiêÌt thÆ°Ì£c
mÆ¡Ìi laÌ€ nghe vaÌ€ thÆ°Ì£c thi yÌ muôÌn của ChuÌa.
III. THá»°C TẬP PHÆ¯Æ NG PHÃP (CÃCH) “ÄỌC,
SUY NIỆM LỜI CHÚA & CẦU NGUYỆN†VỚI ÄOẠN PHÚC ÂM LUCA 5, 1-11: ÄỨC
GIÊ-SU KÊU GỌI Bá»N MÔN ÄỆ ÄẦU TIÊNâ€
Äoạn Phúc âm nà y rất quan trá»ng đối vá»›i Giáo há»™i Công giáo nói chung vÃ
Giáo hội Việt Nam nói riêng. Vì tự bản văn đã chứa đựng giáo huấn quan
trá»ng vá» Æ¡n gá»i là m tông đồ hay sứ mạng truyá»n giáo của Giáo há»™i. HÆ¡n
nữa vì trong buổi triá»u yết dà nh cho Há»™i đồng Giám Mục Việt Nam Ä‘i “ad
limina†đầu năm 2002, chÃnh Äức Thánh Cha Gio-an Phao-lô II đã ân cần
nhắc nhở các Giám mục Việt Nam vá» sứ mạng truyá»n giáo khi Ngà i nhắc lại
lá»i của chÃnh Äức Giêsu nói vá»›i ông Simon Phêrô: “Chèo ra chá»— nÆ°á»›c sâu mà thả lÆ°á»›i bắt cá†hay “Chèo thuyá»n ra khÆ¡i mà thả lÆ°á»›i bắt cá†(Lc
5,4). Có thể nói, má»™t phần nà o, Năm Thánh Truyá»n Giáo 2004 của Giáo há»™i
Việt Nam đã có xuất phát từ biến cố ấy, nhân dịp kỷ niệm 470 năm
(1533-2003) Tin Mừng Cứu Äá»™ được rao giảng và đón nháºn trên mảnh đất
quê hÆ°Æ¡ng Việt Nam thân yêu. Vì thế mà dà nh thá»i gian để “đá»c, suy niệm
đoạn văn Lc 5,1-11 và cầu nguyện†là việc rất đáng chúng ta thực hiện.
BƯỚC 1.- CHUẨN BỊ – XIN Æ N CHÚA THÃNH THẦN (PREPARATIO).
Ở bÆ°á»›c 1 nà y, chúng ta nên lÆ°u ý những Ä‘iá»u sau đây: “Khi mở Sách
Thánh, chúng ta cần ý thức rằng Ä‘á»c Lá»i Chúa là để nghe Chúa nói vá»›i
chúng ta. Việc lắng nghe nà y không tùy thuộc ở chúng ta hay do chúng ta
cố gắng, nhÆ°ng do Chúa, Äấng muốn chúng ta nghe được tiếng Ngà i. Váºy
chúng ta hãy lắng nghe Chúa nói qua Lá»i của Ngà i, trong tâm tình khiêm
tốn của ngÆ°á»i nghèo của Thiên Chúa, sẵn sà ng đón nháºn và thá»±c thi Lá»i
Chúa.
Chúng ta cÅ©ng nên nhá»› cuốn sách nà y không phải của riêng chúng ta, mÃ
là của cá»™ng Ä‘oà n Há»™i Thánh. Khi cầu nguyện vá»›i Lá»i Chúa, chúng ta được
hòa mình và o truyá»n thống của Há»™i Thánh đã có từ bao Ä‘á»i. Dù Ä‘á»c Lá»i
Chúa một mình đi chăng nữa, chúng ta vẫn không cô đơn vì được liên kết
vá»›i bao anh chị em tÃn hữu khác đã và đang “suy niệm luáºt Chúa đêm
ngà y†(Tv 1,2).
Chúng ta hãy đặt mình trước mặt Chúa để đi và o cuộc đối thoại với
NgÆ°á»i. Chúng ta cÅ©ng hãy xin NgÆ°á»i cá» Thánh Thần đến giúp chúng ta hiểu
Lá»i Chúa; đồng thá»i Ä‘i và o sá»± thinh lặng ná»™i tâm để đón nghe Lá»i
Chúa.
BƯỚC 2.- ÄỌC & TÃŒM HIỂU BẢN VÄ‚N (LECTIO).
Chúng ta hãy Ä‘á»c cháºm rãi từng chữ từng câu má»™t Ä‘oạn văn Lc 5,1-11.
Không cần Ä‘á»c lấy nhiá»u. Äá»c Ä‘i Ä‘á»c lại nhiá»u lần, nhất là những câu
ngắn mà chúng ta thấy hay thấy thÃch; Chúng ta có thể lặp Ä‘i lặp lại
nguyên văn các câu ngắn ấy nhiá»u lần. Chúng ta Ä‘á»c trong tâm tình yêu
mến, lắng nghe, tìm hiểu, đón nháºn Æ¡n soi sáng và ơn tác Ä‘á»™ng của Thánh
Thần. Chúng ta Ä‘á»c Lá»i Chúa trong cầu nguyện, xin Thiên Chúa, xin Chúa
Giê-su nói vá»›i chúng ta, tá» lá»™ à Ngà i cho chúng ta, chỉ Ä‘Æ°á»ng vạch lối
cho chúng ta soi sáng hướng dẫn chúng ta.
Ở bước 2 nà y chúng ta nên thực hiện 3 việc nà y là : (a) quan sát, (b)
giải thÃch và (c) tóm kết, để nắm bắt được ná»™i dung bản văn Lc 5,1-11
và nháºn ra sứ Ä‘iệp của Lá»i Chúa:
a/ Quan sát bằng cách tá»± đặt những câu há»i: Ở đâu? khi nà o? // Ai? // Là m gì? // Nói gì? và xếp và o 4 cá»™t nhÆ° sau:
b) Giải thÃch: nhá» những câu há»i: [tại sao?],[…. có ý nghÄ©a gì?]
H. 1) Tại sao đám đông chen lấn nhau đến sát bên Äức Giê-su?
T. 1) Tại vì đám đông khát khao nghe Lá»i giảng dạy của Äức Giê-su và ngưỡng má»™ Äức Giêsu nên ai cÅ©ng muốn đến gần NgÆ°á»i.
H. 2) Tại sao Äức Giê-su xin ông Si-mon chèo thuyá»n ra xa má»™t chút?
T. 2) Vì hai lý do: (1o) Äể dân chúng khá»i xô đẩy Äức Giê-su, là m cản
trở việc rao giảng của NgÆ°á»i; (2o) Äể dân chúng đứng trên bá» hồ, ai
cÅ©ng có thể thấy mặt và nghe được tiếng của NgÆ°á»i giảng.
H. 3) Tại sao Äức Giê-su bảo ông Simon chèo ra chá»— nÆ°á»›c sâu mà thả lÆ°á»›i bắt cá?
T. 3) Tại vì bình thÆ°á»ng thì cá chỉ có ở chá»— nÆ°á»›c sâu. Äó là nghÄ©a Ä‘en. NhÆ°ng câu nói nà y còn có nghÄ©a bóng nhÆ° ở trong câu sau.
H. 4) Lá»i Äức Giê-su nói vá»›i ông Si-mon: “Chèo ra chá»— nÆ°á»›c sâu mà thả lÆ°á»›i bắt cá†có nghÄ©a gì? (nghÄ©a Ä‘en và nghÄ©a bóng).
T. 4) “Chèo ra chá»— nÆ°á»›c sâu mà thả lÆ°á»›i bắt cáâ€: NghÄ©a Ä‘en là đi ra xa
bá» mà thả lÆ°á»›i bắt cá. Äó là công việc thÆ°á»ng ngà y của ông Si-mon vÃ
các bạn chà i của ông. Còn nghĩa bóng là hãy tiến và o thế giới của ma
quỉ mà lôi kéo và cứu vá»›t ngÆ°á»i ta ra khá»i nÆ¡i ấy, vì theo quan niệm
của ngÆ°á»i Do Thái thá»i Äức Giê-su thì chá»— nÆ°á»›c sâu là nÆ¡i, ở là thế
giá»›i của ma quỉ…... CÅ©ng còn có nghÄ©a là hãy chấp nháºn vất vả, hy sinh,
hiểm nguy ….. để cứu vớt các linh hồn.
H. 5) Lá»i đáp lại của ông Si-mon: “ThÆ°a Thầy, chúng tôi đã vất vả suốt
đêm mà không bắt được gì cả. NhÆ°ng dá»±a và o lá»i Thầy tôi sẽ thả lÆ°á»›i†có
ý nghĩa gì?
T. 5) Có hai ý nghÄ©a (1o) Tháºt sá»± là ông Si-mon và các bạn chà i đã vất
vả suốt đêm mà không bắt được cá. (2o) Chỉ vì hết sức kÃnh nể, tin
tưởng và o lá»i Ä‘á» nghị của Thà y mà ông là m nhÆ° Äức Giê-su gợi ý.
H. 6) Tại sao ông Si-mon Phê-rô và các bạn chà i của ông là Gioan và Giacôbê Ä‘á»u kinh ngạc vá» mẻ cá lạ mà há» vừa bắt được?
T. 6) Vì các ông Si-mon Phê-rô, Gio-an và Gia-cô-bê vừa chứng kiến một
sá»± kiện hết sức lạ lùng, không thể giải thÃch má»™t cách tá»± nhiên được
(không thể có nhiá»u cá đến thế) mà chỉ có thể giải thÃch bằng sá»± can
thiệp đặc biệt của Thiên Chúa qua lá»i của Äức Giê-su mà thôi.
H. 7) Tại sao ông Si-mon Phê-rô sấp mặt dÆ°á»›i chân Äức Giê-su mà nói:
“Lạy Chúa, xin tránh xa con, vì con là kẻ tá»™i lá»—iâ€? hoặc lá»i nói ấy có
ý nghĩa gì?
T. 7) Ông Phê-rô cảm thấy mình bất xứng, vì thấy mình bị đặt trước (hay
rÆ¡i và o) má»™t khung cảnh thần linh là sá»± kiện Thiên Chúa tá» quyá»n năng
của NgÆ°á»i ra.
H. 8) Lá»i nói của Äức Giê-su vá»›i ông Si-mon: “Äừng sợ, từ nay anh sẽ lÃ
ngÆ°á»i cứu sống ngÆ°á»i ta†có ý nghÄ©a gì? hay tại sao Äức Giê-su lại nói
với ông Si-mon như thế?
T. 8) “Äừng sợ†có hai nghÄ©a: (1o) Äừng sợ khi phải đứng trÆ°á»›c (hay
chứng kiến) sá»± tá» lá»™ quyá»n năng lá»›n lao của Thiên Chúa, chẳng khác gì
là thấy chÃnh Thiên Chúa. Trong Cá»±u Æ°á»›c, ngÆ°á»i Do Thái quan niệm lÃ
không ai thấy Thiên Chúa mà có thể còn sống. (2o) Äừng sợ vá»›i nhiệm vụ,
sứ mạng má»›i là cứu vá»›t con ngÆ°á»i, là là m tông đồ.
c) Tóm kết ý nghĩa đoạn văn Kinh Thánh Lc 5,1-11:
H. Trong Ä‘oạn Phúc âm Lc 5,1-11 nà y, chúng ta khám phá Äức Giê-su là ai?
T. Trong Ä‘oạn văn Lc 5,1-11 chúng ta khám phá Äức Giê-su là :
(1) Má»™t ngÆ°á»i rất tinh tế và tâm lý, đối vá»›i dám đông cÅ©ng nhÆ° đối vá»›i các tông đồ;
(2) Má»™t Äấng có quyá»n năng vô biên;
(3) Má»™t Äấng có quyá»n trao cho Phê-rô Si-mon và các môn đệ khác má»™t sứ mạng đặc biệt là cứu vá»›t ngÆ°á»i ta.
H. Chúng ta há»c được những (Ä‘iá»u) gì từ Ä‘oạn Phúc âm Lc 5,1-11 nà y?
T. Nhá» Ä‘oạn Lc 5,1-11, chúng ta há»c được:
(1) Sá»± tinh tế, tà i tổ chức và tiên liệu của Äức Giê-su.
(2) Sá»± tin tưởng, phó thác của ông Si-mon Phê-rô đối vá»›i lá»i Ä‘á» nghị của Äức Giê-su.
(3) Sự khiêm tốn của ông Si-mon Phê-rô.
(4) Sự kiên quyết và dứt khoát theo Chúa của 4 môn đệ đầu tiên (hỠđã bỠtất cả).
BƯỚC 3: SUY NIỆM LỜI CHÚA (MEDITATIO).
H. 1) Äức Giê-su đã nói vá»›i ông Si-mon: “Chèo ra chá»— nÆ°á»›c sâu mà thả
lÆ°á»›i bắt cá?†Äức Giê-su có nói lá»i nà y vá»›i tôi không? Tôi sẽ là m gì?
T. 1) Có, Äức Giê-su cÅ©ng nói vá»›i tôi: “Chèo ra chá»— nÆ°á»›c sâu mà thả
lÆ°á»›i bắt cá†vì Lá»i Chúa là dà nh cho tôi và vì năm nay là Năm Thánh
Truyá»n Giáo của Giáo há»™i Công Giáo. Tôi phải dấn thân và o việc Truyá»n
giáo bằng những việc nhÆ° thăm viếng, giúp đỡ ngÆ°á»i chÆ°a biết Chúa, dạy
giáo lý cho ngÆ°á»i muốn há»c đạo, sống tốt là m chứng cho Tin Mừng.
H. 2) Äức Giê-su đã nói vá»›i ông Si-mon: “Äừng sợ, từ nay anh sẽ lÃ
ngÆ°á»i cứu sống ngÆ°á»i ta?†Äức Giê-su có nói lá»i nà y vá»›i tôi không? Tôi
sẽ là m gì?
T. 2) Có, Äức Giê-su cÅ©ng nói vá»›i tôi: “Äừng sợ, từ nay anh/chị sẽ lÃ
ngÆ°á»i cứu sống ngÆ°á»i ta†vì Chúa cÅ©ng muốn tôi lo việc cứu vá»›t con
ngÆ°á»i nhÆ° Phê-rô và các Tông đồ. Tôi sẽ thăm viếng, giúp đỡ ngÆ°á»i chÆ°a
biết Chúa, dạy giáo lý cho ngÆ°á»i muốn há»c đạo, sống tốt là m chứng cho
Tin Mừng.
H. 3) Qua câu chuyện mẻ cá lạ nà y Äức Giê-su nói gì vá»›i tôi?
T. 3) Qua mẻ cá lạ, Äức Giê-su nói vá»›i tôi nhiá»u Ä‘iá»u:
(1o) Lá»i Chúa là lá»i quyá»n năng, tin tưởng là m theo Lá»i Chúa sẽ được chứng kiến sá»± kỳ diệu do quyá»n năng Chúa thá»±c hiện.
(2o) Äức Giê-su giao cho tôi sứ mạng “cứu nhân Ä‘á»™ thế†nhÆ° NgÆ°á»i đã giao sứ mạng ấy cho Phê-rô và các tông đồ.
(3o) Äể chu toà n sứ mạng “cứu nhân Ä‘á»™ thế†của mình, tôi phải dÅ©ng cảm
từ bá» (tá»± ái, ý riêng, thá»i gian, của cải, tà i năng…) để theo Chúa vÃ
để nên giống Chúa.
BƯỚC 4: CẦU NGUYỆN (ORATIO).
H. Tôi có những tâm tình gì khi nghe/Ä‘á»c Ä‘oạn Phúc âm Lc 5,1-11 nà y?
T. Khi Ä‘á»c Ä‘oạn Phúc âm Lc 5,1-11, tôi có nhiá»u tâm tình dÆ°á»›i đây:
- Ngưỡng mộ Chúa Giê-su,
- Tin tưởng phó thác và o quyá»n năng của Chúa Giê-su,
- à thức và xác tÃn đối vá»›i sứ mạng “cứu nhân Ä‘á»™ thế†Chúa giao,
- Khao khát dấn thân phục vụ việc Truyá»n Giáo.
BƯỚC 5: CẦU NGUYỆN CHIÊM NIỆM (CONTEMPLATIO).
Trong thinh lặng ná»™i tâm, tôi sống ká» bên Chúa Giê-su, lòng ká» lòng vÃ
trá»±c diện vá»›i NgÆ°á»i để nhìn ngắm chiêm nguỡng và yêu mến NgÆ°á»i.
BƯỚC 6: DẤN THÂN HÀNH ÄỘNG THEO LỜI MỜI GỌI CỦA CHÚA (ACTIO).
H. Äể thá»±c thi Lá»i Chúa trong Ä‘oạn Phúc âm Lc 5,1-11 nà y, tôi quyết tâm:
T. (1) Há»c há»i tìm hiểu thêm vá» Æ¡n gá»i truyá»n giáo của Ki-tô hữu (Ä‘á»c
Phúc âm, sách, báo, cầu nguyện hay tham dá»± khóa há»c).
(2) Thăm viếng, giúp đỡ ngÆ°á»i chÆ°a biết Chúa sống chung quanh tôi, trong khu vá»±c giáo xứ của tôi.
Biên soạn và hướng dẫn: Giêrônimô Nguyễn Văn Nội
|