Nói thất vọng như là một hồng ân nghe ra thật là quá ảo tưởng nếu ta chỉ vùi dập nó vào trong những nỗi tuyệt vọng. Thế nhưng ta sẽ tìm thấy những vị ngọt trong giọt đắng cuộc đời khi biết mở cho nó một lối thoát tích cực.

Chuyện nhÆ° thế đã từng xảy ra vá»›i tôi lần đầu tiên cách đây cách nay 11 năm, trong má»™t kỳ tổng kết cuối năm. Đó là lần đầu tiên tôi không được gọi lên bục nhận phần thưởng khuyến khích học tập. Lí do không phải vì tôi không đạt tiêu chuẩn về Ä‘iểm số, nhÆ°ng là vì khi thi tổng kết học kỳ tôi đã chạy lung tung  thi chỉ bài cho bạn trong phòng. Và tôi bị chính thầy hiệu trưởng cho Ä‘iểm kém về hạnh kiểm. Vì thế, trong danh sách do há»™i đồng khen thưởng nhà trường đọc lên, không có tên tôi. Lúc đầu tôi cảm thấy rất khó chịu và sau đó là cảm giác thẹn thùng, vì ít ra trÆ°á»›c đó không lâu, tôi đã nhận bằng khen học sinh giỏi cấp huyện. Phải thú thật rằng trong suốt 8 năm làm học sinh (tính chon đến thời Ä‘iểm đó), vì năm nào tôi cÅ©ng được những giấy khen, những tập vở và lâu dần tôi cứ nghÄ© chuyện mình được nhận phần thưởng trong những ngày tổng kết là chuyện nghiá»…m nhiên, nó chẳng làm tôi hồi há»™p, vui sÆ°á»›ng chút nào.

Nhưng khi đứng trước một thực tế phũ phàng như thế, tôi bắt đầu đặt ra trong đầu vô số những tình huống kiểu “giá mà mình đừng” thế này, thế kia thì bây giờ đã…..

Đó là lần đầu tiên sau bao năm, tôi cảm thấy luyến tiếc cho chính mình và tôi nhận ra rằng, mình không là “toàn diện”. Tôi tự hứa với lòng mình sẽ không bao giờ để vấp phạm những lỗi như thế nữa. Và tất nhiên trong những kỳ tiếp theo, tôi đã giành được thứ mà mình thực sự mong muốn, cùng với một thái độ khiêm tốn, trân trọng hơn.

Nỗi thất vọng thứ hai mà tôi phải nếm trải đã đến cách đó không lâu, đó là câu chuyện xảy ra vào kỳ tổng kết học kỳ thứ nhất của lớp mười. Số là tôi được tuyển vào học lớp chọn của trường. Khi nhận được thông tin đó, tôi vừa mừng lại vừa lo, mừng vì mình sẽ có điều kiện để phát huy những môn thế mạnh nhưng lại lo vì không biết khả năng thực sự của những người bạn mới của tôi đến đâu, trong não trạng của tôi lúc đó, chắc hẳn họ là “những người khổng lồ”. Thế nhưng, khi được tường diện tất cả mọi người, tôi mới nhận ra rằng, họ là những người bạn dẫu chưa thân, nhưng chúng tôi đã từng đụng mặt nhau từ những năm học lớp 4, trong các kỳ thi học sinh giỏi. Và vì thế, tôi có điều gì đó hơi cao ngạo, khinh thường, bởi trong số họ thì bảng thành tích của tôi cũng được kể là “đáng nể”. Từ thái độ coi thường bạn học, tôi chuyền dần sang coi thường các môn học với suy nghĩ: chỉ cần học tàng tàng thì cũng đủ để bằng họ rồi.

Ngày mà thầy giáo chủ  nhiệm xÆ°á»›ng Ä‘iểm tổng kết, tôi chỉ đạt 6,4 trung bình các môn. Tôi không tin vào tai mình và trong suốt má»™t tuần liền, cứ có thời gian rá»—i là tôi hì hục, hết cá»™ng rồi lại chia vá»›i hy vọng thầy có chá»— nào đó sai sót, nhÆ°ng ruốt cuá»™c thì chẳng có má»™t sai sót nào thỏa mãn mong đợi của mình. NhÆ° thế cÅ©ng có nghÄ©a là tôi phải chấp nhận má»™t thá»±c tế, những cuá»™c thi mà tôi đã từng trải qua chÆ°a phải là tất cả để đánh giá chất lượng thá»±c sá»± của mình và của mọi người và cÅ©ng có nghÄ©a là tôi đã bị mọi người bỏ xa má»™t khoảng cách mà không hay biết. Dẫu việc phải nhìn lại mình trong tình huống nhÆ° thế rất Ä‘au nhÆ°ng đó là con đường duy nhất đúng mà tôi có thể và phải làm trong thời Ä‘iểm bấy giờ.

Sau lần đó, tôi chuyên chăm hơn trong việc học hành, tôi đã dần tìm lại được sự thật dù sự thật đó ở ngay trong con người mình mà lâu nay tôi đã bắt nó phải ngủ quên chỉ vì thói kiêu ngạo, tự mãn.

Thế nhưng dường như bài học phải luôn tự nhìn lại mình không phải là việc dễ dàng, ít nhất là với tôi. Đó là câu chuyện thứ ba mà mỗi khi nhớ đến, tôi lại thấy lòng mình nhói lên như một tiếng sét.

Có thể nói, so vá»›i bạn bè cùng lá»›p cÅ©ng nhÆ° vá»›i tất cả các sÄ© tá»­ cầm bút đến chọi vá»›i giảng đường, việc vào đại học của tôi tÆ°Æ¡ng đối nhàn nhã. Tôi bÆ°á»›c từ má»™t học sinh phổ thông lên làm má»™t sinh viên đại học vá»›i số Ä‘iểm không quá cao, nhÆ°ng cÅ©ng là kết quả mà nhiều người ngưỡng má»™, nhất là vá»›i những ngành khoa học xã há»™i. Và có lẽ vì tôi đã may mắn chọn đúng trường, đúng ngành nên tôi không gặp mấy khó khăn khi đối diện vá»›i những chuyên đề khó nuốt, các học phần trôi qua khá nhẹ nhàng. Thậm chí tôi còn giành được những danh hiệu khá đáng nể khi trong 4 năm ngồi trên ghế giảng đường thì đã có ba năm tôi tham gia vào việc nghiên cứu khoa  học cấp  khoa, cấp trường, kể cả cấp thành phố.. Và đã rất nhiều lần tôi còn muốn những năm tháng giảng đường trôi qua thật nhanh để tôi được chuyên tâm làm công việc mà mình yêu thích, đó là trở thành má»™t nhà khoa học.

Duy chỉ có má»™t vấn đề không đáng gọi là trở ngại, đó chính là yêu cầu của nhà trường, buá»™c má»—i sinh viên phải có chứng chỉ tin học căn bản má»›i được tham gia thi tốt nghiệp. Trong khi các anh em khác đã lo “chuyện vặt” ấy từ năm nhất thì vá»›i tôi,  việc đó làm lúc nào mà chẳng được. Phải nói rằng, vì tôi quá tá»± tin vào  khả năng của chính mình nên má»›i lần lừa mãi cho tá»›i trÆ°á»›c ngày thi tốt nghiệp má»›i đóng tiền để dá»± thi chứng chỉ tin học. Trá»› trêu thay, vá»›i má»™t đề thi không quá khó, nếu không muốn nói là rất dá»…, vậy mà tôi cứ loay hoay đến vã cả mồ hôi, nhÆ°ng kết quả cuối cùng vẫn thiếu má»™t Ä‘iểm. Má»™t Ä‘iểm thôi, tôi nhá»› lại ngày tôi thi vào đại học, nghe người này người khác tiếc nuối vì họ thiếu má»™t Ä‘iểm mà phải nÆ¡m ná»›p trong lo sợ suốt hàng năm trời để chờ kỳ thi năm sau, tôi đã chẳng mấy quan tâm, có khi còn cho đó là chuyện vặt vãnh. Vậy mà khi hoàn cảnh đó xảy ra vá»›i mình, tôi đã hoàn toàn suy sụp. Tất cả mọi ảo vọng về má»™t nhà khoa học, má»™t nhà nghiên cứu bá»—ng chốc tan thành mây khói. Cảm giác mình đã mất tất cả luôn luôn ám ảnh tâm trí tôi, mất sá»± nghiệp, hoài bão sụp đổ, mất niềm tin nÆ¡i gia đình và mọi người…và sá»± thá»±c sau chuyện đó, gia đình và mọi người cÅ©ng đã nhìn tôi bằng conn mắt khác. Thậm chí có người vốn từ trÆ°á»›c đến nay đặt rất nhiều niềm tin vào tôi đã phải chán chường mà thốt lên “ ba voi không được đọi nÆ°á»›c xáo”. Những ngày tháng dằn vặt, những đêm thức trắng kéo dài luôn dồn nén ná»—i thất vọng của tôi. Tôi đã chẳng còn dám gặp mặt bạn bè, không liên lạc vá»›i người thân gia đình, Nhất là khi có ai đó đề cập đến chuyện công việc thì càng tệ hại hÆ¡n. Những lúc nhÆ° vậy tôi Æ°á»›c gì có má»™t cái lá»— dÆ°á»›i đất để chui xuống thật nhanh.

Chính những ngày tháng ấy, má»™t lần nữa tôi phải nghiêm túc nhìn lại mình. Quả thật, nếu trong má»™t lúc nào đó, cái lá»—i mà tôi gặp phải chẳng có gì đáng nói, nó chẳng qua chỉ là má»™t chút sÆ¡ sẩy bình thường. NhÆ°ng nếu đặt nó vào trong toàn bá»™ hành trình suy nghÄ© và làm việc, học  tập của tôi, nó lại là má»™t vấn đề nghiêm trọng – tôi quá tin ở chính mình, tôi quá tá»± đề cao mình hÆ¡n những gì mình đã có.

Một chuỗi những nỗi thất vọng đáng nhớ, dù rằng giờ đây tất cả đã là quá khứ, tôi không dám nói rằng, từ nay, tôi sẽ không bao giờ gặp sơ sẩy, không bao giờ thất bại nữa nhưng có một điều chắc chắn rằng, tôi đã ý thức rõ hơn về chính mình. Ghi dấu trên những lần thất bại ấy và cả những trỗi dậy sau đó, tôi gần như chỉ nghĩ rằng, tất cả do mình đã thực sự cố gắng, đó là sức của riêng mình. Và vô tình sau mỗi lần trỗi dậy, tính tự cao lại bồi tụ trong đầu óc tôi thêm một dày và nặng. Nhưng giờ đây nghĩ lại, giá như không có những lần vấp ngã bi thương ấy, chẳng biết tôi sẽ tiến tới đâu và nếu trên một đỉnh cao nào đó, tình tự mãn ấy đánh gục tôi, liệu tôi có đứng dậy nổi không.

Đứng trước những trang tối của cuộc đời, tôi mới nhận ra rằng, thực sự Chúa đã rất thương yêu tôi. Ngài đã dùng những ngọn roi rất nhỏ để sửa dạy tôi, cho tôi biết thế nào là khả năng, trí tuệ, thế nào là con người yếu đuối của mình. Ngài dạy cho tôi biết rằng, mọi khả năng dù có lỗi lạc, đáng nể đến mức nào thì đều bởi Chúa thương ban, tôi mới có được. Khi tôi không khiêm tốn đón nhận thì Ngài sẽ cất đi. Đây mới thực sự là hồng ân lớn nhất, hồng ân được chảy ra từ những trái đắng cuộc đời.

Vô Thường