Giải đáp phụng vụ: Äược phép là m Thánh Giá vá»›i hình Chúa Kitô Phục Sinh không?
11.05.2016
|
|
Giải đáp của Cha Edward McNamara, Dòng Äạo Binh Chúa Kitô (LC), Khoa trưởng Thần há»c và giáo sÆ° phụng vụ của Äại há»c Regina Apostolorum (Nữ VÆ°Æ¡ng các Thánh Tông Äồ), Rôma.
Há»i: ThÆ°a cha, liệu có tà i liệu nà o nói rằng Thánh giá có thể có hình
Chúa Kitô Phục sinh không? Nhiá»u trang web nói vá» khả năng nà y, nhÆ°ng
không có trang nà o trình bà y các tà i liệu cả. - H. Y., São Paulo,
Brazil.
Äáp: Có rất Ãt trong các văn bản chÃnh thức nói vá» Ä‘iểm đặc biệt nà y, mặc dù có rất nhiá»u phong tục và truyá»n thống.
Các quy tắc cÆ¡ bản được tìm thấy trong Qui chế Tổng quát Sách Lá»… Rôma. Vá» Thánh giá bà n thá», Qui chế nói:
"117.
Phải có Ãt là má»™t khăn trải mà u trắng trên bà n thá». Trong má»i cá» hà nh,
trên bà n thá» hoặc gần bà n thá», phải đặt hai, hoặc bốn, hoặc sáu chân
nến, có nến thắp; nếu Giám Mục giáo pháºn cá» hà nh Thánh Lá»…, thì đặt bảy
chân nến. Ãà ng khác, trên bà n thá» hay gần bà n thá» phải đặt thánh giá có
hình Chúa chịu nạn. Có thể mang theo chân nến và thánh giá có hình Chúa
chịu nạn khi rÆ°á»›c chủ tế và o hà nh lá»…. Trên bà n thá», có thể đặt sẵn má»™t
sách Tin Mừng khác vá»›i sách Bà i Ãá»c, trừ khi sách Tin Mừng nà y được mang
theo khi rước chủ tế và o hà nh lễ.
"122. Khi tá»›i bà n thá», vị tÆ° tế và các thừa tác viên cúi mình sâu.
Nếu
có mang thánh giá có hình Chúa chịu nạn trong khi đi rước, thì đặt
thánh giá gần bà n thỠđể thà nh thánh giá bà n thá». Chỉ để má»™t thánh giá
thôi, nên nếu có rồi thì Ä‘em thánh giá Ä‘i rÆ°á»›c cất Ä‘i. Ãèn thì đặt trên
bà n thá» hay bên cạnh; sách Tin Mừng, thì đặt trên bà n thá».
"188.
Khi tiến ra bà n thá», thầy giúp lá»… có thể mang thánh giá Ä‘i giữa hai
ngÆ°á»i giúp cầm nến cháy. Khi tá»›i bà n thá», thầy đặt thánh giá gần bà n
thá», để thà nh thánh giá bà n thá», nếu không thì Ä‘em cất và o nÆ¡i xứng
đáng. Rồi thầy vỠchỗ của mình trong cung thánh.
"308. Trên bà n
thỠhay gần cạnh, phải có thánh giá có hình Chúa chịu nạn, mà giáo dân
táºp há»p có thể thấy rõ. Thánh giá nhÆ° thế sẽ gợi cho trà các giáo dân
nhá»› sá»± thÆ°Æ¡ng khó cứu Ä‘á»™ của Chúa, và được để thÆ°á»ng xuyên gần bà n thá»
ngay cả ngoà i lúc cỠhà nh phụng vụ.
"350. Trên hết, phải lưu tâm
đến những gì có liên quan trực tiếp đến bà n thỠvà cỠhà nh Thánh Lễ, như
thánh giá bà n thỠvà thánh giá cầm khi rước kiệu†(Bản dịch Việt ngữ
của Linh mục Phanxicô Xavier Nguyá»…n Chà Cần, giáo pháºn Nha Trang).
Há»™i
Äồng Giám Mục Mỹ đã công bố má»™t tà i liệu vá» xây dá»±ng nhà thá» và trang
trà nội thất, mang tên "Built of Living Stones" (Dựng xây từ những viên
đá sống Ä‘á»™ng). Tà i liệu trình bà y các hÆ°á»›ng dẫn, trong khi không phải lÃ
luáºt lệ, dá»±a trên luáºt và kinh nghiệm mục vụ. Vá» Thánh giá bà n thá», tà i
liệu cho biết:
"91. Thánh giá có hình Chúa Kitô chịu đóng đinh
là má»™t lá»i nhắc nhở của mầu nhiệm vượt qua của Chúa Kitô. Nó lôi kéo
chúng ta Ä‘i và o mầu nhiệm Ä‘au khổ và là m cho niá»m tin của chúng tôi nên
hữu hình rằng sá»± Ä‘au khổ của chúng ta khi kết hợp vá»›i cuá»™c thÆ°Æ¡ng khó vÃ
cái chết của Chúa Kitô dẫn chúng ta đến sự cứu chuộc. Nên có một tượng
Chịu nạn 'được đặt trên bà n thá» hoặc gần bà n thá», và ... được toà n cá»™ng
đoà n phụng vụ nhìn thấy'. Bởi vì một tượng Chịu nạn được đặt trên bà n
thỠvà khá lớn, cho toà n cộng đoà n phụng vụ nhìn thấy, cũng có thể gây
cản trở tầm nhìn của các hà nh Ä‘á»™ng diá»…n ra trên bà n thá», các lá»±a chá»n
thay thế khác có thể là thÃch hợp hÆ¡n. Tượng Chịu nạn có thể treo phÃa
trên bà n thá» hoặc gắn trên tÆ°á»ng cung thánh. Má»™t tượng Chịu nạn dùng
trong cuá»™c rÆ°á»›c, có kÃch thÆ°á»›c vừa đủ, được đặt trong má»™t nÆ¡i có thể
được má»i ngÆ°á»i nhìn thấy sau cuá»™c rÆ°á»›c, là má»™t tùy chá»n tốt. Nếu tượng
Chịu nạn dùng trong cuá»™c rÆ°á»›c được sá» dụng cho mục Ä‘Ãch nà y, kÃch thÆ°á»›c
và trá»ng lượng của tượng Chịu nạn không nên gây khó khăn cho ngÆ°á»i mang
thánh giá trong cuộc rước. Nếu đã có một tượng Chịu nạn trong cung
thánh, tượng Chịu nạn dùng trong cuộc rước được đặt ngoà i tầm nhìn của
cộng đoà n sau cuộc rước".
Vá» các quy định trÆ°á»›c Công Äồng chung
Vatican II, chúng ta có thể trÃch dẫn cuốn sách "Ceremonies of the Roman
Rite Describedâ€, Nghi thức của Nghi Lá»… Rôma được mô tả" của
Fortescue-O'Connell-Reid:
"Trên bà n thỠcó một Thánh giá - với
hình Chúa Kitô chịu đóng Ä‘inh - đủ lá»›n để được nhìn thấy bởi chủ tế vÃ
cộng đoà n. Thánh giá đứng ở giữa các cây nến lớn, phần đế cao bằng cây
nến, và toà n Thánh giá cao hÆ¡n nhiá»u. Nếu có nhà tạm, Thánh giá không
đứng trước Nhà tạm. Thánh giá không nên đứng trên Nhà tạm, và cũng không
đứng ở bệ dùng để đặt Minh Thánh Chúa khi chầu, mặc dù các sỠdụng ấy
được dung thứ".
Má»™t ghi chú nói thêm rằng, nếu ngay sau bà n thá»
có một tấm ảnh lớn vỠviệc Chúa chịu đóng đinh, ảnh nà y có thể được xem
nhÆ° là Thánh giá bà n thá».
Cùng với các qui định nà y, thủ bản
phụng vụ bằng tiếng à chi tiết hơn của Trimeloni nêu thêm rằng một Thánh
giá nhỠtrên Nhà tạm hoặc ở chân một bức tượng là không đủ.
Tất
cả các tà i liệu nà y nói vỠviệc sỠdụng Thánh giá với hình Chúa Kitô
chịu đóng đinh, chứ không Thánh giá với hình Chúa Kitô vinh hiển hoặc uy
hùng. Äúng là hầu hết các mẫu thá»i ban đầu của Thánh giá có hình Chúa
Kitô có y phục, thân thẳng đứng, với đôi mắt mở to và không có dấu hiệu
của Ä‘au khổ. Các nhà sá» há»c chứng thá»±c rằng hình thức nà y trình bà y má»™t
Chúa Kitô uy hùng "trị vì từ tháºp giá", là do má»™t sá»± miá»…n cưỡng ban đầu
trong việc mô tả một Chúa Kitô trần truồng và đau khổ. Tuy nhiên, đó
không là hình ảnh của Chúa Kitô phục sinh, mặc dù nó dá»±a và o trình thuáºt
sự phục sinh của Chúa Kitô. Việc sỠdụng Thánh giá trình bà y Chúa Kitô
đau khổ và không quần áo đã trở thà nh phổ biến sau thế kỷ X.
Trong
khi một số dấu hiệu cho thấy việc sỠdụng ban đầu của thánh giá trong
phụng vụ, bằng chứng hiển nhiên là việc sá» dụng thông thÆ°á»ng Thánh giá
vá»›i hình Chúa Kitô chịu đóng Ä‘inh, thÆ°á»ng là Thánh giá dẫn đầu Ä‘oà n
rước, từ sau thế kỷ XI, và việc sỠdụng như một Thánh già bà n thỠcố
định từ thế kỷ XIII - lâu sau khi việc trình bà y Chúa Kitô đau khổ đã
trở thà nh tiêu chuẩn.
Tuy nhiên, các tà i liệu trên có thể ngăn
cản sự thay thế cây Thánh giá bằng việc trình bà y Chúa Kitô phục sinh,
vì chúng luôn nhắc đến sự hiện diện của một hình ảnh Chúa Kitô chịu đóng
đinh trong mỗi Thánh Lễ.
Có lẽ là không khó trong việc đặt một
hình ảnh Chúa Kitô Phục sinh trong cung thánh trong Mùa Phục Sinh, như
má»™t việc nhắc nhở rõ rà ng cho Mùa Phục sinh. Äồng thá»i, chúng ta phải
nhá»› rằng biểu tượng phụng vụ chÃnh của sá»± Phục Sinh là cây nến Phục
sinh.
Như tà i liệu "Dựng xây từ những viên đá sống động" nhắc nhở chúng ta:
"94.
Cây nến Phục sinh là biểu tượng của "ánh sáng của Chúa Kitô, chá»—i dáºy
trong vinh quang," xóa tan "bóng tối của tâm trà chúng ta". Trên tất cả,
cây nến Phục sinh phải là má»™t cây nến chÃnh cống, biểu tượng Æ°u việt
của ánh sáng Chúa Kitô. Các lá»±a chá»n vá» kÃch thÆ°á»›c, thiết kế và mà u sắc
của nến nên được thực hiện hà i hòa với cung thánh, nơi đặt cây nến.
Trong Äêm Vá»ng Phục Sinh và trong suốt mùa Phục Sinh, cây nến Phục sinh
đứng gần giảng đà i hay ở giữa cung thánh. Sau mùa Phục Sinh, nó được
chuyển đến má»™t vị trà danh dá»± gần giếng rá»a tá»™i để sá» dụng trong việc cá»
hà nh bà tÃch Rá»a tá»™i. Trong lá»… tang, cây nến phục sinh được đặt gần
quan tà i như là một dấu hiệu của việc vượt qua của Kitô hữu từ sự chết
đến sá»± sốngâ€. (Zenit.org 3-5-2016)
Nguyá»…n Trá»ng Äa
(Nguồn: VietCatholic) |