Giải đáp phụng vụ: Các Chặng đà ng Thánh giá là phụng vụ không?
17.03.2016
|
|
Giải đáp của Cha Edward McNamara, Dòng Äạo Binh Chúa Kitô (LC), Khoa trưởng Thần há»c và giáo sÆ° phụng vụ của Äại há»c Regina Apostolorum (Nữ VÆ°Æ¡ng các Thánh Tông Äồ), Rôma.
Há»i: ThÆ°a cha, các Chặng Äà ng
Thánh giá là phụng vụ không, và ai là ngÆ°á»i đủ tiêu chuẩn là m thừa tác
viên cho việc Ä‘i Äà ng Thánh giá? - B. A., bang Enugu, Nigeria.
Äáp: Các Chặng Äà ng Thánh giá là không phụng vụ, nhÆ°ng là việc đạo đức.
"HÆ°á»›ng dẫn vá» lòng Äạo Äức Bình dân†của Tòa Thánh năm 2001 cho định nghÄ©a nhÆ° sau vá» việc đạo đức:
"7.
Cụm từ “việc đạo đức†trong HÆ°á»›ng dẫn nà y Ä‘á» cáºp đến các biểu hiện công
khai hay riêng tÆ° của lòng má»™ đạo Kitô giáo, và mặc dù không phải lÃ
một phần của phụng vụ, việc đạo đức được xem là hà i hòa với tinh thần,
qui định và nhịp điệu của phụng vụ. Hơn nữa, các việc đạo đức được cảm
hứng đến một mức độ nà o đó bởi phụng vụ, và dẫn Kitô hữu đến với phụng
vụ. Má»™t số việc đạo đức được thà nh láºp theo lệnh của Tòa Thánh hoặc của
các giám mục. Nhiá»u việc đạo đức là má»™t phần của di sản thá» tá»± của các
Giáo Há»™i địa phÆ°Æ¡ng hoặc các Dòng tu. Các việc đạo đức luôn Ä‘á» cáºp đến
mặc khải công khai và có ná»n tảng Giáo Há»™i. Các việc nà y thÆ°á»ng Ä‘á» cáºp
đến ân sủng được Chúa mặc khải trong Chúa Giêsu Kitô, và phù hợp với
luáºt của Giáo Há»™i, việc đạo đức được thá»±c hiện theo các táºp tục hoặc
sách đã được phê chuẩnâ€.
Tiếp đó HÆ°á»›ng dẫn có nói riêng vá» các Chặng Äà ng Thánh giá, trong nhiá»u việc đạo đức khác, trong các số 131-135:
"131.
Trong tất cả các việc đạo đức liên quan đến tôn thỠThánh giá, không
việc nà o nổi tiếng hÆ¡n nÆ¡i các tÃn hữu cho bằng các Chặng Äà ng Thánh
giá. Qua việc đạo đức nà y, các tÃn hữu dõi theo cách sốt sắng hà nh trình
trần thế cuối cùng của Chúa Kitô: từ núi Ôliu, nơi Chúa ở trong một
thá»a đất gá»i là Ghếtsêmani (Mc 14,32), và xao xuyến bồi hồi (x. Lc
22,44), đến đồi Canvê nơi Chúa chịu đóng đinh giữa hai tên gian phi (x.
Lc 23,33), đến khu vÆ°á»n, nÆ¡i Chúa được mai táng trong ngôi má»™ má»›i (Ga
19,40-42).
"Lòng yêu mến của các tÃn hữu Kitô giáo cho việc đạo
đức nà y được chứng thá»±c rá»™ng rãi bởi các Chặng Äà ng Thánh giá được dá»±ng
lên ở nhiá»u nhà thá», Ä‘á»n thánh, tu viện, ở các vùng nông thôn, và trên
Ä‘Æ°á»ng lên núi, nÆ¡i các chặng gợi nhiá»u liên tưởng.
"132. Các
Chặng Äà ng Thánh giá là má»™t tổng hợp của nhiá»u việc sùng má»™, đã phát
sinh kể từ thá»i Trung cổ: cuá»™c hà nh hÆ°Æ¡ng đến Äất Thánh, trong đó các
tÃn đồ sùng đạo viếng thăm các nÆ¡i gắn liá»n vá»›i cuá»™c Khổ Nạn của Chúa;
việc kÃnh nhá»› ba lần Chúa ngã xuống đất do Thánh giá quá nặng; kÃnh nhá»›
hà nh trình đau khổ của Chúa Kitô, vốn bao gồm việc đi từ nhà thỠnà y đến
nhà thá» khác để tưởng niệm cuá»™c Khổ nạn của Chúa Kitô; kÃnh nhá»› các
chặng của Chúa Kitô, các vị trà mà Chúa Kitô đã dừng lại trên hà nh trình
của mình đến đồi Canvê, do quân dữ buộc phải là m hoặc do kiệt sức bởi
sá»± mệt nhá»c, hoặc vì Ä‘á»™ng lòng thÆ°Æ¡ng mà đứng lại an ủi các ngÆ°á»i có mặt
trong cuộc Khổ Nạn của Ngà i.
"Trong hình thức hiện nay, các
Chặng Äà ng Thánh giá, được cổ vÅ© rá»™ng rãi bởi thánh Leonardo da Porto
Maurizio (+1751), được chuẩn y bởi Tòa Thánh và được hưởng ân xá, gồm có
14 Chặng Äà ng, kể từ giữa thế ká»· XVII.
"133. Các Chặng Äà ng
Thánh giá là má»™t hà nh trình được thá»±c hiện trong Chúa Thánh thần, mÃ
ngá»n lá»a của Chúa đốt cháy trong trái tim Chúa Giêsu (x. Lc 12,49-50) vÃ
đã Ä‘Æ°a Ngà i đến đồi Canvê. Äây là má»™t hà nh trình được Giáo Há»™i quý mến,
bởi vì nó giữ lại má»™t tưởng niệm sống Ä‘á»™ng vá» lá»i nói và cá» chỉ trong
các ngà y cuối cùng ở trần thế nà y của Phu Quân và Chúa của Giáo Hội.
"Trong
các Chặng Äà ng Thánh giá, nhiá»u sợi khác nhau của lòng má»™ đạo Kitô giáo
kết hiệp lại: ý tưởng của cuộc sống là một cuộc hà nh trình hoặc hà nh
hÆ°Æ¡ng; là má»™t sá»± chuyển tiếp từ Ä‘á»i lÆ°u vong trần thế đến ngôi nhà tháºt
của chúng ta trên Thiên Ä‘Ã ng; Æ°á»›c muốn sâu xa để thÃch ứng vá»›i cuá»™c Khổ
Nạn của Chúa Kitô; nhu cầu noi gương Chúa Kitô, vốn bao hà m rằng các môn
đồ của Chúa phải đi theo Thầy mình; mang thánh giá của mình mỗi ngà y
(x. Lc 9,23).
"Các Chặng Äà ng Thánh giá là má»™t việc đạo đức đặc biệt thÃch hợp cho Mùa Chay.
"134. Các Ä‘iá»u sau đây có thể cho thấy các gợi ý hữu Ãch cho việc cá» hà nh có kết quả các Chặng Äà ng Thánh giá:
"-hình
thức truyá»n thống của các Chặng Äà ng Thánh giá, vá»›i mÆ°á»i bốn chặng, lÃ
được duy trì như là hìng thức dặc trưng của việc đạo đức nà y; tuy nhiên,
thỉnh thoảng, khi tiện dịp, một chặng nà y hoặc chặng khác có thể được
thay thể bởi má»™t sá»± phản ảnh vá» các khÃa cạnh khác của trình thuáºt Tin
Mừng vá» hà nh trình lên đồi Canvê, vốn theo truyá»n thống được bao gồm
trong các Chặng Äà ng Thánh giá;
"-Các hình thức khác của các
Chặng Äà ng Thánh giá đã được chuẩn thuáºn bởi Tòa Thánh, hoặc được công
khai sá» dụng bởi Äức Thánh Cha: đây có thể được xem là hình thức chÃnh
tông của việc đạo đức, và có thể được sá» dụng khi thuáºn lợi;
"-Các
Chặng Äà ng Thánh giá là má»™t việc đạo đức được nối kết vá»›i cuá»™c Khổ Nạn
của Chúa Kitô; tuy nhiên, các Chặng Äà ng Thánh giá nên kết thúc trong
má»™t cách thức nhÆ° thế nà o, để các tÃn hữu có má»™t cảm thức hy vá»ng và o sá»±
phục sinh trong đức tin và đức cáºy; noi theo gÆ°Æ¡ng của các Chặng Äà ng
Thánh giá ở Giêrusalem, vốn kết thúc với một chặng ở Anastasis, tức việc
cỠhà nh kết thúc với sự tưởng niệm sự Phục sinh của Chúa.
"135.
Vô số văn bản tồn tại cho việc cá» hà nh các Chặng Äà ng Thánh giá. Nhiá»u
văn bản trong số đó đã được biên soạn bởi các vị mục tỠrất quan tâm đến
việc đạo đức nà y, và xác tÃn vá»›i công hiệu tinh thần của nó. Nhiá»u bản
văn cũng được cung cấp bởi các tác giả giáo dân, khi hỠđã được biết đến
nhiá»u nhá» lòng má»™ đạo mẫu má»±c, sá»± thánh thiện của cuá»™c sống, giáo lý vÃ
phẩm chất văn há»c.
"Nên nhớ là bất kể các huấn thị nà o có thể
đã được thiết láºp bởi các Giám mục trong các vấn Ä‘á», sá»± lá»±a chá»n văn bản
cho các Chặng Äà ng Thánh giá cần quan tâm đến Ä‘iá»u kiện của những ngÆ°á»i
tham gia trong việc cỠhà nh, và nguyên tắc khôn ngoan mục vụ của việc
tÃch hợp cái má»›i và tÃnh liên tục. Luôn nên chá»n các văn bản phù hợp vá»›i
trình thuáºt Kinh Thánh, và được viết theo phong cách Ä‘Æ¡n giản rõ rà ng.
"Các
Chặng Äà ng Thánh giá, mà trong đó bà i thánh ca, sá»± thinh lặng, cuá»™c
rÆ°á»›c và sá»± suy niệm được tÃch hợp má»™t cách khôn ngoan và má»™t cách cân
đối, đóng góp đáng kể và o sá»± thu tháºp hoa trái thiêng liêng của việc đạo
đức nà y".
Äối vá»›i việc lãnh ân xá khi thá»±c hiện các Chặng Äà ng
Thánh giá, sách Enchiridion Ân Xá, số 63.4, cung cấp một số chỉ dẫn
thÃch hợp.
Các qui định được nêu ra trên đây cho ân xá đòi há»i
14 Chặng Äà ng Thánh giá đầy đủ cách hợp pháp, để hưởng ân xá. Ảnh tượng
hoặc bức tượng có thể được thêm và o là đáng khen ngợi, nhưng là tùy
chá»n.
Luáºt quy định rằng để đạt được Æ¡n đại xá, cần phải Ä‘i từ
chặng nà y đến chặng khác, mặc dù sự thực hà nh diễn ra công khai, và khó
cho tất cả má»i ngÆ°á»i để di chuyển, nên chỉ cần ngÆ°á»i hÆ°á»›ng dẫn Ä‘i từ
chăng nà y đến chặng khác là được.
Enchiridion, số 63.5, còn cấp
ân xá cho những ngÆ°á»i, do bị cản trở cách hợp pháp, suy niệm hoặc Ä‘á»c
sách thiêng liêng vỠcuộc Khổ Nạn trong khoảng 15 phút. Bất kỳ trở ngại
hợp pháp nà o là cÅ©ng đủ, chẳng hạn nhÆ° không thể tiếp cáºn hợp lý các
Chặng Äà ng Thánh giá. Vì váºy, thà dụ, bất kỳ việc thá»±c hà nh các Chặng
Äà ng Thánh giá, vốn di chuyển từ nÆ¡i nà y đến nÆ¡i khác, và kéo dà i lâu
hÆ¡n 15 phút, sẽ đủ Ä‘iá»u kiện để hưởng ân xá, cho dù không có chặng hợp
pháp. Äây là trÆ°á»ng hợp trong nhiá»u trạm ngoà i trá»i, và thá»±c sá»± lÃ
trÆ°á»ng hợp của Äức Thánh Cha Ä‘i Ä‘Ã ng Thánh giá ngà y thứ Sáu Tuần Thánh ở
Colosseum.
Äể có được ân xá, ngÆ°á»i ta phải Ä‘i từ chặng nà y đến
chặng khác, suy niệm vá» cuá»™c Khổ Nạn của Chúa Kitô, trong đó ngÆ°á»i ta có
thể tá»± do Ä‘Æ°a thêm má»™t số bà i Ä‘á»c, suy ngắm hoặc khẩn cầu Chúa. Luáºt
không đòi há»i rằng ngÆ°á»i ta cần suy niệm vá» má»™t khÃa cạnh đặc biệt của
mỗi chặng.
Vì váºy, cả HÆ°á»›ng dẫn và Enchiridion, số 63.6, nói
rằng các việc đạo đức được phê chuẩn tưởng niệm cuộc Khổ Nạn của Chúa,
và được chia thà nh 14 chặng, cÅ©ng là đủ Ä‘iá»u kiện cho ân xá. Do đó má»™t
số chÆ°Æ¡ng trình má»›i đã được sá» dụng trong việc Äức Thánh Cha Ä‘i Ä‘Ã ng
Thánh Giá. Các chặng má»›i thÆ°á»ng đã được lấy từ Tin Mừng, nhÆ°ng có vẻ
không phải là má»™t chÆ°Æ¡ng trình cố định hoặc chÃnh thức. Trong má»™t dịp,
một số “chặng Tin Mừng†mới đã được trộn với các chặng phi-Kinh Thánh
truyá»n thống của ba lần Chúa ngã xuống đất. Vì váºy má»™t linh mục hoặc bất
cứ ai khác, muốn chuẩn bị suy gẫm vá» các Chặng Äà ng Thánh giá thay thế,
có má»™t loạt các khả năng để chá»n.
Tuy nhiên, sau khi nói như
thế, chương trình phổ biến nhất được sỠdụng thay thế cho các chặng
truyá»n thống trong việc Äức Thánh Cha Ä‘i Ä‘Ã ng Thánh Giá là nhÆ° sau:
1. Chúa xao xuyến bồi hồi trong vÆ°á»n
2. Giuđa phản bội và việc bắt giữ của Chúa Giêsu
3. Chúa Kitô bị lên án bởi Thượng Hội đồng
4. Chúa Kitô bị Phêrô chối bỠba lần
5. Chúa Kitô bị quan Philatô xét xá»
6. Chúa Kitô bị đánh đòn và đội mão gai
7. Chúa yếu nhược bởi thánh giá
8. Chúa Kitô được ông Simon thà nh Cyrene vác đỡ thánh giá
9. Chúa Kitô an ủi các phụ nữ thà nh Giêrusalem
10. Chúa Kitô chịu đóng đinh
11. Chúa Kitô hứa NÆ°á»›c Trá»i cho tên trá»™m là nh
12. Chúa Kitô trên tháºp giá; Äức Mẹ; và các môn đệ
13. Chúa Kitô chết trên Thánh giá
14. Chúa Kitô được Ä‘Æ°a xuống khá»i thánh giá và được táng trong ngôi má»™ má»›i.
Cuối
cùng, vá» ngÆ°á»i có thể hÆ°á»›ng dẫn hoặc đứng đầu việc thá»±c hà nh các Chặng
Äà ng Thánh giá: nếu có má»™t linh mục hoặc phó tế, ngà i sẽ hÆ°á»›ng dẫn nhÆ°
tục lệ, nhưng nếu không có, thì bất cứ ai cũng có thể hướng dẫn các
Chặng Äà ng Thánh giá, mặc dầu dà nh phần riêng cho linh mục và phó tế
thực hiện, chẳng hạn ban phép là nh cuối việc cỠhà nh. (Zenit.org
15-3-2016)
Nguyá»…n Trá»ng Äa
(Nguồn: VietCatholic) |