Tình dục và văn hóa
30.12.2015
Tôi cho rằng, không má»™t thế hệ nà o trong lịch sá» lại cảm nghiệm nhiá»u thay đổi nhÆ° chúng ta trong 60 năm qua. Thay đổi nà y không chỉ trong lÄ©nh vá»±c khoa há»c, công nghệ, y há»c, du lịch và truyá»n thông, mà đặc biệt là trong cấu trúc xã há»™i, trong ná»n đạo đức chung của chúng ta nữa. Và có lẽ không ở đâu sá»± thay đổi nà y lai triệt để cho bằng trong cách chúng ta nháºn thức vá» tình dục. Trong 70 năm qua, chúng ta đã chứng kiến 3 sá»± đảo chiá»u lá»›n trong cách hiểu vị trà của tình dục trong Ä‘á»i.
TrÆ°á»›c hết, chúng ta đã tách rá»i khái
niệm tình dục có liên kết luân lý với sinh sản. Với và i ngoại lệ, trước
năm 1950, Ãt nhất là trong các khái niệm luân lý và sống đạo, tình dục
được xem là có liên kết cơ cấu với sinh sản. Mối liên kết nà y không phải
lúc nà o cÅ©ng được tôn trá»ng, nhÆ°ng nó là má»™t phần trong đạo đức chung
của chúng ta. Mối liên kết nà y, trong khi vẫn được các giáo hội gìn giữ,
thì lại bị phá vỡ trong ná»n văn hóa chúng ta, khoảng 60 năm trÆ°á»›c rồi.
Và sá»± tách rá»i thứ hai còn triệt để hÆ¡n
nữa. Cho đến tháºp niên 1960, ná»n văn hóa chúng ta gắn chặt tình dục vá»›i
hôn nhân. Khái niệm nà y nghĩa là nơi hợp luân lý duy nhất cho tình dục
là trong hôn nhân. Má»™t lần nữa, tất nhiên không phải lúc nà o Ä‘iá»u nà y
cÅ©ng được tôn trá»ng và có nhiá»u ngÆ°á»i có tình dục ngoà i hôn nhân. NhÆ°ng
những việc là m nhÆ° thế không được chấp nháºn hay chúc là nh vá» mặt luân lý
và sống đạo. NgÆ°á»i ta có quan hệ tình dục ngoà i hôn nhân, nhÆ°ng không
má»™t ai đòi cho mình quyá»n đó. Äây là má»™t Ä‘iá»u mà bạn phải thấy là m tiếc.
Cuá»™c cách mạng tình dục trong tháºp niên 1960 đã cắt lìa mối liên kết
nà y. Tình dục, đã trở thà nh một bước tiến trong cuộc hẹn hò, và một kết
quả từ việc nà y là ngà y cà ng có nhiá»u ngÆ°á»i sống chung không cần kết hôn
hoặc trước khi kết hôn, mà không thấy có bất kỳ vấn đỠluân lý nà o.
Äiá»u nà y cà ng thịnh hà nh hÆ¡n nữa thá»i nà y, khi tình dục ngoà i hôn nhân
có vẻ bình thÆ°á»ng hÆ¡n là trong hôn nhân. Ngà y cà ng nhiá»u ngÆ°á»i trẻ ngà y
nay thấy không cần phải thảo luáºn luân lý vá» chuyện nà y vá»›i cha mẹ hay
giáo há»™i của mình nữa. Câu trả lá»i đầu môi của há» là : ‘Chúng con không
suy nghÄ© nhÆ° ba mẹ.’ Äúng là không.
NhÆ°ng sá»± đảo chiá»u trong đạo đức tình
dục không chỉ dừng lại ở đó. Ngà y nay, chúng ta ngà y cà ng chứng kiến,
ngay cả trong khuôn viên đại há»c và nhá» hÆ¡n nữa, hiện tượng tình dục
‘qua Ä‘Æ°á»ng’ khi tình dục tách rá»i má»™t cách có chủ tâm tÃnh toán khá»i
tình yêu, cảm xúc, và gắn kết. Äiá»u nà y đã tạo nên má»™t sá»± đảo chiá»u
triệt để nhất. Tình dục bây giá» bị tách rá»i khá»i tình yêu. NhÆ° Donna
Freitas ghi nháºn trong quyển ‘Mục Ä‘Ãch của Tình dục’ [The end of Sex]
ngà y cà ng nhiá»u thanh niên Ä‘ang có má»™t quyết định có chủ tâm là trì hoãn
tìm bạn Ä‘á»i, bởi Ä‘ang báºn lo cho sá»± nghiệp, và trong thá»i gian nà y,
khoảng 10 hay 20 năm, hỠmuốn mình năng động vỠtình dục, nhưng sự năng
động tình dục nà y không liên quan gì đến tình yêu, cảm xúc và gắn kết
(tất cả những sá»± mà há» thấy ái ngại vì tốn thá»i gian, rối rắm, và cản
Ä‘Æ°á»ng há»c hà nh, công việc, vui chÆ¡i, và tá»± do.) Khái niệm nà y, đến táºn
cùng vẫn gắn tình dục với tình yêu và kết ước, nhưng trước đó thì phải
tách rá»i chúng trong má»™t thá»i gian cái đã. Äáng buồn là đặc nét nà y Ä‘ang
ăn rá»… trong nhiá»u ngÆ°á»i trẻ thá»i nay. Tất nhiên má»™t lần nữa, cÅ©ng nhÆ°
vá»›i các đảo chiá»u khác trong nháºn thức vá» tình dục, Ä‘iá»u nà y cÅ©ng đã
từng có trước kia, với hiện tượng mại dâm và các quán bar độc thân chẳng
hạn. NhÆ°ng cho đến trÆ°á»›c thá»i Ä‘iểm nà y, không má»™t ai dám nháºn nó lÃ
là nh mạnh.
Äiá»u đặc biệt khiến chúng ta thấy phiá»n
lòng không phải là bởi tình dục bị đặt ngoà i má»™t ná»n tảng Kitô giáo đã
xác định, là hôn nhân. Con ngÆ°á»i đã đấu tranh vá»›i tình dục từ thưở khai
thiên láºp địa rồi. Äiá»u khiến ngÆ°á»i ta lo ngại hÆ¡n, là việc Ä‘iá»u nà y
ngà y cà ng được xem là bình thÆ°á»ng, khi con cái chúng ta nháºn định và tán
dÆ°Æ¡ng Ä‘iá»u nà y nhÆ° má»™t tiến bá»™ luân lý, má»™t cuá»™c giải phóng khá»i mông
muá»™i, và đi kèm vá»›i nó là những phát biểu thiển cáºn vá» luân lý, cho rằng
bất kỳ ai vẫn còn giữ quan niệm cũ vỠtình dục thì cần được khai sáng
vá» tâm lý và luân lý. Ai là ngÆ°á»i phán xét ai đây?
Tôi có má»™t Ä‘iá»u muốn nói, và nói không
máºp má», rằng trong ná»n văn hóa của chúng ta, sá»± khắc nghiệt trong mối
dây không thể khoan nhượng giữa tình dục và hôn nhân, đơn giản là một
sai lầm. Nó cũng ngây thơ nữa.
Tôi từng dự một hội nghị vỠtình dục,
nÆ¡i diá»…n giả chÃnh, má»™t thần há»c gia cho rằng giáo há»™i luôn luôn quá
cứng nhắc vỠtình dục. Cô đúng vỠchuyện nà y. Chúng ta vẫn còn một quãng
Ä‘Æ°á»ng rất xa để tá»›i được sá»± hòa hợp là nh mạnh giữa tình dục và linh
đạo. Tuy nhiên, cô há»i tiếp: ‘Tại sao lại có tất cả những lo lắng nà y vá»
tình dục? Có ai bị tổn thưởng vì nó chăng?’ Một thấu suốt nhẹ nhà ng
hơn sẽ nói lại câu trên rằng: ‘Ai chưa từng bị tổn thương vì nó?’ Lịch
sỠđầy những trái tim tan vỡ, gia đình tan vỡ, cuá»™c Ä‘á»i tan vỡ, cay đắng
cả Ä‘á»i, giết ngÆ°á»i, và tá»± vẫn vì tình dục.
Phải thừa nháºn rằng, Giáo há»™i của chúng
ta, chÆ°a bao giá» có được má»™t thần há»c và linh đạo đủ thiết thá»±c và là nh
mạnh cho tình dục, và tất cả má»i ngÆ°á»i khác, dù là thế tục hay tôn giáo
cÅ©ng váºy. Tuy nhiên, những gì Giáo há»™i Ä‘em lại, là luân lý và đạo đức
của mình, cho ná»n văn hóa chúng ta má»™t lá»i cảnh báo quan trá»ng và đúng
đắn: Äừng ngây thÆ¡ vá» sinh lá»±c tình dục. Nó không phải lúc nà o cÅ©ng thân
thiện và nhẹ nhà ng như bạn nghĩ đâu!
(Nguồn: Phanxicô - VN) |