Giải đáp phụng vụ: Thánh ca Äức Mẹ được hát trong phần Dâng lá»… không?
15.09.2015
|
|
Giải đáp của Cha Edward McNamara, Dòng Äạo Binh Chúa Kitô, giáo sÆ° phụng vụ tại đại há»c Regina Apostolorum (Nữ vÆ°Æ¡ng các thánh Tông đồ), Rôma.
Há»i: Gần đây, má»™t nhạc sÄ© đã nói vá»›i chúng con trong lá»›p âm
nhạc rằng các thánh ca Äức Mẹ không được hát trong phần Dâng lá»… váºt của
Thánh Lá»…. ThÆ°a cha, Ä‘iá»u nà y đúng không? Và tại sao nhÆ° váºy? - D. Z.,
Bắc Kinh, Trung Quốc.
Äáp: Tôi đã thÆ°á»ng nghe “qui định†đặc biệt nà y được bà n tán, nhÆ°ng vẫn chÆ°a tìm thấy má»™t nguồn có thẩm quyá»n nà o cho nó.
Văn
kiện vỠThánh Nhạc "Hãy hát mừng Chúa" (Sing to the Lord) của Ủy ban
Phụng tá»± thuá»™c Há»™i Ãồng Giám Mục Mỹ, được công bố năm 2007, Ä‘Æ°a ra các
tiêu chuẩn chung vá» thánh ca. Xin má»i Ä‘á»c:
"Một thánh thi được
hát trong mỗi GiỠKinh Phụng Vụ, đó là vị trà độc đáo cho thánh ca theo
từng đoạn câu trong Phụng Vụ. Trong Thánh Lễ, ngoà i Kinh Vinh Danh
(Gloria) và má»™t số Ãt thánh thi theo từng Ä‘oạn câu trong Sách Lá»… Rôma vÃ
Sách hát Bình ca (Graduale Romanum), các thánh ca của một quốc gia
riêng hoặc của má»™t nhóm ngÆ°á»i, vốn đã được cấp có thẩm quyá»n đánh giá lÃ
phù hợp theo các số 48, 74, và 87 của Qui chế Tổng Quát Sách Lễ Rôma
(GIRM), có thể được dùng cho Phụng Vụ Thánh. Luáºt Giáo Há»™i ngà y nay cho
phép, nhÆ° má»™t sá»± tùy chá»n, việc sá» dụng các thánh ca tiếng địa phÆ°Æ¡ng ở
phần Nháºp lá»…, Chuẩn bị Lá»… váºt, Hiệp lá»… và Kết lá»…. Bởi vì các bà i thánh
ca phổ biến nà y Ä‘ang hoà n thà nh má»™t vai trò phụng vụ đúng, Ä‘iá»u quan
trá»ng là chúng phải phù hợp vá»›i hà nh Ä‘á»™ng phụng vụ. Phù hợp vá»›i má»™t lịch
sỠkhông bị gián đoạn gần năm thế kỷ, không có gì ngăn cản việc sỠdụng
má»™t số bà i thánh ca giáo Ä‘oà n đến từ các truyá»n thống Kitô giáo khác,
vá»›i Ä‘iá»u kiện là bản văn của chúng là phù hợp vá»›i giáo huấn Công Giáo vÃ
thÃch hợp vá»›i phụng vụ Công Giáo†(số 115).
Äôi khi rất khó tìm
thấy các bà i thánh ca "thÃch hợp" đặc biệt cho phần Chuẩn bị lá»… váºt,
bởi vì thá»i Ä‘iểm nà y của Thánh lá»… nháºn được Ãt sá»± quan tâm từ các nhạc
sÄ©, so vá»›i phần Nháºp lá»… và phần Hiệp lá»…
Vì đây là một yêu cầu mới
trong Phụng vụ, có Ãt bà i thánh ca tiếng địa phÆ°Æ¡ng cÅ© cho phần Dâng
lá»…. Äiá»u nà y có lẽ do sá»± việc rằng bà i thánh ca chỉ là má»™t trong nhiá»u
tùy chá»n tại thá»i Ä‘iểm ấy. Ngoà i má»™t bà i thánh ca, ngÆ°á»i ta có thể sá»
dụng bà i hát Latinh truyá»n thống cho ngà y nà y; má»™t bà i hát Ä‘a âm của dà n
hợp xÆ°á»›ng; khà nhạc thuần túy (ngoà i Mùa Chay); và tháºm chà không có âm
nhạc gì cả ở phần Dâng lễ.
Câu há»i đặt ra ở đây là liệu thánh ca vá» Äức Mẹ được xem là "không thÃch hợp" trong phần Dâng lá»… chăng.
Tôi
tin rằng chúng ta có thể được hướng dẫn ở đây bởi hình thức ngoại
thÆ°á»ng của nghi lá»… Rôma. Trong nghi lá»… nà y, bà i ca dâng lá»… không phải lÃ
má»™t bà i tùy chá»n, nhÆ°ng là thÃch hợp và cụ thể cho từng ngà y riêng hoặc
mùa. Việc lướt nhìn qua lịch phụng vụ cho thấy rằng bản văn qui định
phần dâng lá»… trong các ngà y lá»… Äức Mẹ thÆ°á»ng Ä‘á» cáºp đến Äức Mẹ. Trong
nhiá»u trÆ°á»ng hợp, lá»i của bà i ca dâng lá»… được lấy từ phần đầu của kinh
KÃnh Mừng, hoặc má»™t câu thánh vịnh áp dụng cho Mẹ Maria, và đôi khi lÃ
má»™t bà i thánh ca riêng, chẳng hạn lá»… Äức Maria Nữ VÆ°Æ¡ng (ngà y 22-8) hoặc
lá»… Äức Maria Xác Hồn Lên Trá»i (ngà y 15-8).
Vì váºy, tôi nghÄ© rằng
tháºt là rõ rà ng rằng truyá»n thống Giáo Há»™i xác nháºn việc sá» dụng các
bản văn vá» Äức Mẹ, Ãt là trong các ngà y lá»… của Ngà i. CÅ©ng có má»™t số qui
chiếu xiên cho Äức Mẹ trong các thánh ca dâng lá»… và o các dịp khác, chẳng
hạn nhÆ° lá»… các vị thánh nổi tiếng vá» lòng sùng kÃnh Äức Mẹ. Thà dụ,
trong lá»… nhá»› thánh Gabriel Äức Mẹ Sầu Bi (ngà y 27-2), bà i ca được trÃch
từ Thánh Vịnh 116, 16-17: "Vâng lạy CHÚA, thân nà y là tôi tớ, tôi tớ
Ngà i, con của nữ tỳ Ngà i, xiá»ng xÃch trói buá»™c con, Ngà i đã tháo cởi.
Con sẽ dâng lá»… tế tạ Æ¡n, và kêu cầu thánh danh ÃỨC CHÚA" (bản dịch Việt
ngữ của Nhóm Phiên dịch Các GiỠKinh Phụng Vụ).
Qua các Ä‘iá»u trên
đây, hình nhÆ° không có lý do để cấm dùng thánh ca Äức Mẹ cho phần dâng
lá»…, nếu có má»™t lý do chÃnh đáng cho việc có má»™t bà i ca. Các bà i thánh ca
ấy là chắc chắn đúng cho các lá»… Äức Mẹ, và cÅ©ng có thể là hợp lý trong
các tháng kÃnh Äức Bà , nhÆ° tháng Năm và tháng MÆ°á»i.
Các thánh ca
ấy cũng có thể được sỠdụng và o những dịp khác, nhưng tôi tin rằng tiêu
chuẩn của sá»± "thÃch hợp" của chúng là quan trá»ng. Chúng không nên chỉ
được sá» dụng nhÆ° chất Ä‘á»™n, vì không có gì khác có sẵn. Lá»i bà i hát cÅ©ng
cần một cách nà o đó liên quan đến ngà y lễ hoặc mầu nhiệm được cỠhà nh,
đặc biệt là các văn bản nêu báºt tÆ°Æ¡ng quan của Äức Maria vá»›i Chúa Kitô.
Trong
chừng mực có thể, giống như tất cả các bà i thánh ca được sỠdụng trong
phụng vụ được dà nh cho cộng đồng, bản văn nên cần diễn tả một sự tuyên
xưng đức tin của Giáo Hội, chứ không chỉ là một sùng mộ cá nhân và riêng
tÆ°. (Zenit.org 16-6-2009)
Nguyá»…n Trá»ng Äa
(Nguồn: VietCatholic) |