Và i chi tiết nên xem lại trong má»™t số thánh lá»… long trá»ng tại Việt Nam
02.09.2015
Từ khoảng mÆ°Æ¡i năm trở lại đây, các thánh lá»… truyá»n chức linh mục và các thánh lá»… tạ Æ¡n trong các dịp khác nhau tại Việt Nam ngà y cà ng nhiá»u hÆ¡n, qui mô tổ chức xem ra ngà y cà ng rầm rá»™. Và o những dịp nà y, cá»™ng đồng Dân Chúa thÆ°á»ng bà y tá» niá»m vui chân thà nh và chÃnh đáng của mình theo những cách rất Ä‘a dạng. Tuy nhiên, cách thức tổ chức thánh lá»… và o các dịp nà y có má»™t và i Ä‘iểm cần xem xét lại.
Äôi Ä‘iá»u ghi nháºn từ thá»±c tế
Các
thánh lá»… truyá»n chức cÅ©ng nhÆ° tạ Æ¡n thÆ°á»ng được sắp đặt tÆ°Æ¡ng đối kÄ©
lưỡng. Những chi tiết trang trà cũng như sự tham gia của các hội đoà n
thÆ°á»ng giúp là m cho cuá»™c cá» hà nh thêm long trá»ng, đồng thá»i cÅ©ng tô Ä‘iểm
cho vẻ đẹp phụng vụ của ngà y lễ.
Bên cạnh đó, chúng tôi cũng
nháºn thấy rằng ở khá nhiá»u nÆ¡i, thay vì cuốn Sách Lá»… Rôma, ngÆ°á»i ta dùng
một chiếc kẹp tà i liệu với các bản văn thánh lễ được in ra và xếp theo
thứ tá»±. TÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° thế, thay vì Sách Bà i Äá»c và Sách Tin Mừng, ngÆ°á»i
ta cũng dùng một kẹp tà i liệu khác đặt sẵn ở giảng đà i, với các bản văn
Kinh Thánh của ngà y lễ được in sẵn. Cách là m nà y dĩ nhiên tiện lợi, giúp
tân chức cÅ©ng nhÆ° những ai Ä‘á»c các bà i Sách Thánh không phải loay hoay
bối rối.
Tuy nhiên, nhìn sâu xa hÆ¡n má»™t chút, dÆ°á»ng nhÆ° cách là m nà y có Ä‘iá»u gì đó không ổn.
So sánh vá»›i truyá»n thống trong Há»™i Thánh
Y
phục, Sách Lá»…, Sách Các Bà i Äá»c, Sách Tin Mừng và các nghi thức là m nên
vẻ đẹp phụng vụ và diá»…n tả đức tin. Vì thế, trong truyá»n thống Há»™i
Thánh, Sách Lá»…, Sách Các Bà i Äá»c, đặc biệt là Sách Tin Mừng thÆ°á»ng được
đóng thà nh quyển và trang trà đặc biệt công phu cầu kì. Trong những
thánh lá»… trá»ng thể, Sách Tin Mừng thÆ°á»ng được má»™t thầy phó tế rÆ°á»›c trang
trá»ng ở đầu Ä‘oà n rÆ°á»›c, được đặt trên bà n thỠđể rồi sẽ được rÆ°á»›c long
trá»ng khi thầy phó tế công bố Tin Mừng. Những chi tiết nà y cho thấy Há»™i
Thánh kÃnh trá»ng Lá»i Chúa, nhất là Sách Tin Mừng má»™t cách rất đặc biệt,
và giảng Ä‘Ã i chÃnh là nÆ¡i mà Lá»i Chúa được tôn vinh má»™t cách hết sức
long trá»ng.
| |
|
Tại
Rôma, và o các dịp cá» hà nh long trá»ng, liá»n sau Tin Mừng được công bố,
Äức Giáo Hoà ng thÆ°á»ng hôn lên sách Tin Mừng, rồi dùng Sách Tin Mừng chúc
là nh cho cộng đoà n phụng vụ.
Chỉ cần so sánh và i hình ảnh trên
đây, chúng ta dá»… dà ng nháºn thấy dÆ°á»ng nhÆ° cách thá»±c hà nh của Há»™i Thánh
tại Việt Nam còn khá xa lạ vá»›i truyá»n thống tôn vinh Lá»i Chúa, nhất lÃ
Sách Tin Mừng trong Hội Thánh hoà n vũ.
Tuy nhiên, Ä‘iá»u đáng nói không chỉ Ä‘Æ¡n giản là sá»± khác biệt bên ngoà i nà y.
“Tâm thức mì ăn liá»n†trong cá» hà nh phụng vụ
Chúng
tôi xin tạm gá»i tên cách là m “tiện dụng†tại má»™t số nÆ¡i ở Việt Nam vừa
được nêu ra trên đây nhÆ° là phản ảnh “tâm thức mì ăn liá»n†trong cá» hà nh
phụng vụ: má»i thứ được chuẩn bị để sá» dụng cho mục Ä‘Ãch tức thá»i.
Chúng
tôi tá»± há»i không biết ngÆ°á»i công bố Tin Mừng, hoặc vị chủ tế có cảm
tưởng gì khi cung kÃnh hôn lên bản văn Tin Mừng đặt trong kẹp tà i liệu.
Rồi chúng tôi lại tiếp tục tá»± há»i là không biết số pháºn của các tá» giấy
in bản văn Tin Mừng đó sẽ thế nà o. Hầu chắc nó sẽ bị ném và o một xó xỉnh
nà o đó, tháºm chà rất có thể nó bị ném và o sá»t rác. Äiá»u nà y có thể hà m ý
rằng tất cả các nghi thức tôn vinh Lá»i Chúa má»™t cách long trá»ng nhÆ°
xông hÆ°Æ¡ng, hôn kÃnh trong buổi cá» hà nh thá»±c ra chỉ là hình thức và mang
tÃnh biểu diá»…n!
Má»™t Ä‘iá»u nữa chúng tôi cÅ©ng muốn ghi nháºn ở đây,
Ä‘iá»u nà y có lẽ hÆ¡i mâu thuẫn vá»›i những chi tiết vừa nêu, đó là việc bà i
trà trong các nhà thá» và nhà nguyện tại Việt Nam: ngÆ°á»i ta cố gắng sắp
xếp để có nÆ¡i đặt cuốn Kinh Thánh, thÆ°á»ng là đối diện vá»›i Nhà Chầu. Äây
có lẽ là một nỗ lực áp dụng “sát chữ†số 21 trong Hiến Chế Dei Verbum:
“Giáo Há»™i vẫn luôn tôn kÃnh Thánh Kinh giống nhÆ° tôn kÃnh chÃnh Thánh
Thể Chúa, ...†Trên thực tế, nơi để cuốn Kinh Thánh trở thà nh một “cái
tủ†và hầu nhÆ° cả năm, ngÆ°á»i ta chẳng buồn ngó ngà ng gì tá»›i Lá»i Chúa
trong đó. Thực ra, số 21 khởi đầu chương IV của Hiến Chế Dei Verbum với
tiêu đỠ“Thánh Kinh trong Ä‘á»i sống Giáo Há»™i†nhấn mạnh tá»›i việc loan
báo, há»c há»i, nghiên cứu và diá»…n giải Lá»i Chúa nhằm “đem đến cho Ä‘oà n
con của Giáo Hội sức mạnh đức tin, lương thực của linh hồn, nguồn mạch
tinh tuyá»n và trÆ°á»ng tồn của Ä‘á»i sống thiêng liêng.†CÅ©ng trong chÆ°Æ¡ng
IV, số 24, Hiến Chế nói tới vai trò đặc biệt của việc công bố và diễn
giải Lá»i Chúa trong phụng vụ: “ChÃnh lá»i Thánh Kinh nuôi dưỡng cách
tuyệt hảo và là m tăng triển cách trá»n vẹn thừa tác vụ Lá»i Chúa, bao gồm
việc giảng thuyết của các Chủ chăn, việc dạy giáo lý và toà n thể giáo
huấn Kitô giáo, trong đó bà i giảng phụng vụ có má»™t chá»— đứng đặc biệt.â€
Thiết nghÄ©, nÆ¡i Ä‘Ãch thá»±c để tôn vinh Lá»i Chúa trong phụng vụ là các
nghi thức, là việc công bố và diá»…n giải Lá»i Chúa và cách thức cá» hà nh
phụng vụ phải là m sao cho nổi báºt được Ä‘iá»u nà y.
Chúng tôi xin
kết thúc và i Ä‘iá»u ghi nháºn ở đây vá»›i mong muốn rằng các vị hữu trách lÆ°u
ý hÆ¡n tá»›i những chi tiết xem ra tháºt nhá» bé, nhÆ°ng lại góp phần không
nhá» tạo nên vẻ đẹp chân chÃnh của phụng vụ Công Giáo, đồng thá»i vừa diá»…n
tả đức tin, vừa góp phần giáo dục đức tin cho cộng đoà n tham dự.
Huế, 31-8-2015
Vinh-sơn Trần Minh Thực, PSS
(Nguồn: VietCatholic) |