Giải đáp phụng vụ: Lá»… trá»ng nà o “là cao hÆ¡n†lá»… Chúa Nháºt?
03.06.2015
|
|
Giải đáp của Cha Edward McNamara, Dòng Äạo Binh Chúa Kitô (LC), Khoa trưởng Thần há»c và giáo sÆ° phụng vụ của Äại há»c Regina Apostolorum (Nữ VÆ°Æ¡ng các Thánh Tông Äồ), Rôma.
Há»i:
Hà ng năm, ngà y 29-6, Giáo Há»™i long trá»ng cá» hà nh lá»… thánh Phêrô và thánh Phaolô
Tông đồ, cho dù nếu lá»… nà y rÆ¡i và o ngà y Chúa Nháºt. Nếu tôi không nhầm, lá»… Cung
Hiến Äá»n thá» Latêranô ở Rôma cÅ©ng nắm giữ vinh dá»± nà y – nghÄ©a là lá»… nà y
"là cao hÆ¡n" lá»… Chúa Nháºt ThÆ°á»ng niên, nếu nó đúng và o má»™t ngà y Chúa
Nháºt. Tuy nhiên, má»™t số lá»… trá»ng và lá»… kÃnh khác dÆ°á»ng nhÆ° có tầm quan trá»ng vá»
tÃn lý và đưá»ng thiêng liêng hÆ¡n so vá»›i các lá»… trên đây, đặc biệt là các lá»… trá»ng
kÃnh Äức Trinh Nữ Maria, lại được chuyển và o thứ Bảy trÆ°á»›c hoặc và o ngà y thứ
Hai sau, nếu các lá»… trá»ng nà y rÆ¡i và o ngà y Chúa Nháºt. Do tầm quan trá»ng của
Chúa Nháºt trong đức tin của chúng ta, thÆ°a cha, là m thế nà o xác định được lá»…
nà o có thể “là cao hÆ¡n†lá»… Chúa Nháºt, và lá»… nà o là không cao hÆ¡n? - A. H., New
York, Mỹ.
Äáp:
Câu há»i nà y chứng tá» má»™t thá»±c tế là những gì xem ra là hiển nhiên đối vá»›i má»™t số
ngÆ°á»i trong chúng ta, những ngÆ°á»i hà ng ngà y phải váºt lá»™n vá»›i vấn Ä‘á» phụng vụ, lại
không nhất thiết phải là rõ rà ng cho các tÃn hữu. Äây là má»™t câu há»i rất tốt của
má»™t ngÆ°á»i Công Giáo quan tâm chu đáo, và nhắc nhở chúng ta rằng đôi khi câu há»i
là tốt để giải thÃch các khái niệm dá»… gây nhầm lẫn.
Lịch
phụng vụ được phát triển qua nhiá»u thế ká»· và đã được tổ chức trong nhiá»u cách
khác nhau. Vì nhiá»u lý do, việc cá» hà nh phụng vụ của má»™t Chúa Nháºt, đặc biệt lÃ
ngoà i các mùa lớn, đã liên tục có nguy cơ bị thay thế bằng việc cỠhà nh lễ các
thánh nổi tiếng và việc sùng kÃnh phổ biến. Trong nhiá»u dịp, Giáo Há»™i đã phải
can thiệp để khôi phục lại việc cá» hà nh Thánh lá»… Chúa Nháºt, cho vai trò trung
tâm mà lá»… Chúa Nháºt cần có, trong lòng đạo đức của các tÃn hữu.
Các
ná»— lá»±c gần đây nhất là các quy tắc hiện nay, được ban hà nh sau Công Äồng chung
Vatican II. Các qui tắc nà y thiết láºp má»™t hệ thống xếp hạng má»›i cho các lá»… trá»ng,
và một bảng mới của các ngà y phụng vụ, vốn nêu ra sự ưu tiên của một lễ nà y so
vá»›i má»™t lá»… khác. Các sá»± phân chia nà y của các cá» hà nh bao gồm: lá»… trá»ng, lá»…
kÃnh, lá»… nhá»› bắt buá»™c và lá»… nhá»› tùy chá»n.
CÅ©ng
đã có má»™t ná»— lá»±c lá»›n để củng cố việc cá» hà nh lá»… Chúa Nháºt, vốn chỉ có thể được
thay thế bằng lá»… kÃnh trá»ng thể mà thôi.
Các
ngà y Chúa Nháºt của các mùa phụng vụ chÃnh, nhÆ° Mùa Vá»ng, Mùa Chay và Phục Sinh
là cao hÆ¡n lá»… trá»ng trong bảng danh sách, và do đó các lá»… trá»ng nà o rÆ¡i và o các
ngà y Chúa Nháºt nà y thÆ°á»ng được chuyển qua ngà y khác.
Bởi
vì lá»… Äức Mẹ Vô Nhiá»…m Nguyên Tá»™i rÆ¡i và o mùa Vá»ng, lá»… nà y thÆ°á»ng được chuyển
qua ngà y khác nếu ngà y ấy là Chúa Nháºt, trừ ở má»™t số quốc gia nhÆ° Tây Ban Nha
và Ã, vì ở các nÆ°á»›c nà y, đây là má»™t ngà y lá»… nghỉ, và luôn được tổ chức và o ngà y
8-12.
Äiá»u
tÆ°Æ¡ng tá»± cÅ©ng đôi khi xảy ra đối vá»›i lá»… Thánh Giuse và lá»… Truyá»n Tin, vốn luôn
luôn rÆ¡i và o mùa Chay hay mùa Phục Sinh. Thá»±c tế, trong năm tá»›i (2016), lá»… Truyá»n
Tin sẽ rơi và o Thứ Sáu Tuần Thánh, cho nên lễ nà y sẽ được chuyển đến sau tuần
Bát nháºt Phục Sinh, và sẽ mừng và o ngà y thứ hai 4-4.
Má»™t
số quốc gia nháºn được má»™t ngoại lệ đặc biệt so vá»›i luáºt chung từ Tòa Thánh,
trên một cơ sở ad hoc (đặc biệt, theo tình thế). Và dụ, Tòa Thánh đã cho phép
các Giám mục Mexico cá» hà nh lể kÃnh Äức Mẹ Guadalupe và o ngà y 12-12, tháºm chà cả
khi lá»… rÆ¡i và o má»™t Chúa Nháºt Mùa Vá»ng. Sá»± cho phép nà y không được mở rá»™ng vượt
ra ngoà i biên giới quốc gia.
Äối
vá»›i các Chúa Nháºt của Giáng sinh và mùa thÆ°á»ng niên, các quy định là Ãt nghiêm
ngặt hÆ¡n. Tuy nhiên, ngay cả trong trÆ°á»ng hợp nà y, chỉ có lá»… trá»ng kÃnh Chúa vÃ
lá»… kÃnh Chúa má»›i có thể thay thế lá»… Chúa Nháºt. Tất cả các lá»… kÃnh và lá»… nhá»›
khác được bá» qua, nếu trùng và o ngà y Chúa Nháºt.
Äó
là lý do tại sao lá»… thánh Phêrô và thánh Phaolô Tông đồ thay thế lá»… Chúa Nháºt;
Ä‘iá»u nà y cÅ©ng duy trì cho các lá»… trá»ng khác, ngay cả khi nó không thÆ°á»ng là má»™t
ngà y lá»… buá»™c (nhÆ° lá»… Sinh nháºt thánh Gioan Tẩy Giả ngà y 24-6).
Hạng
đặc biệt của các lá»… kÃnh Chúa cÅ©ng thay thế lá»… Chúa Nháºt. Các lá»… nà y khác vá»›i
các lá»… kÃnh trá»ng thể vì chúng là lá»… kÃnh (nghÄ©a là , có kinh Vinh Danh, nhÆ°ng vá»›i
chỉ hai bà i Ä‘á»c và không Ä‘á»c Kinh Tin KÃnh), trừ khi chúng trùng vá»›i má»™t ngà y
Chúa Nháºt hoặc thÆ°á»ng được cá» hà nh và o má»™t Chúa Nháºt. Các lá»… ấy là :
-
Lá»… Chúa Giêsu chịu Phép Rá»a, được cá» hà nh và o Chúa Nháºt sau ngà y 6-1 (hoặc, nÆ¡i
nà o mà lá»… trá»ng Chúa Hiển Linh được chuyển và o Chúa Nháºt 7-1 hay 8-1, thì lá»…
Chúa Giêsu chịu Phép Rá»a được dá»i và o ngà y thứ hai sau đó);
-
Lá»… Thánh Gia Chúa Giêsu, Äức Maria và Thánh Giuse, cá» hà nh và o ngà y Chúa Nháºt
trong tuần bát nháºt Giáng Sinh, hoặc, nếu không có Chúa Nháºt, và o ngà y 30-12;
-
Lá»… Dâng Chúa Giêsu trong Äá»n Thánh, được cá» hà nh và o ngà y 2-2;
-
Lễ Chúa Hiển Dung, được cỠhà nh và o ngà y 6-8;
-
Lễ Suy Tôn Thánh Giá, được cỠhà nh và o ngà y 14-9 (ở một số nước, đặc biệt là ở
châu Mỹ Latinh, lễ được cỠhà nh và o ngà y 3-5 vì các lý do lịch sỠvà mục vụ);
-
Lá»… Cung hiá»n Äá»n thá» Latêranô, được cá» hà nh và o ngà y 9-11. (Äây là má»™t lá»… kÃnh
Chúa, bởi vì vÆ°Æ¡ng cung thánh Ä‘Æ°á»ng ban đầu được cung hiến dÆ°á»›i tÆ°á»›c hiệu Chúa
Cứu Thế Cá»±c Thánh, và đây vẫn là má»™t phần của tÆ°á»›c hiệu chÃnh thức của Ä‘á»n thá»:
"VÆ°Æ¡ng Cung Thánh ÄÆ°á»ng Cả của Chúa Cứu Thế Cá»±c Thánh, và thánh Gioan Tẩy
Giả và Thánh Sá» tại Latêranô". Các cung hiến cho Thánh Gioan Tẩy Giả vÃ
Thánh Gioan Thánh SỠđã được lần lượt thêm và o trong các thế kỷ 10 và 12).
Không
có các lá»… kÃnh hoặc lá»… nhá»› khác thay thế ngà y Chúa Nháºt. NhÆ°ng vì má»™t lý do
nghiêm trá»ng, má»™t Giám mục có thể ra lệnh hoặc cho phép má»™t Thánh lá»… đặc biệt
được cá» hà nh và o ngà y Chúa Nháºt mùa ThÆ°á»ng niên, chẳng hạn má»™t Thánh lá»… cầu cho
hòa bình trong một cuộc khủng hoảng lớn. (Zenit.org 2-6-2015)
Nguyá»…n
Trá»ng Äa
(Nguồn: VietCatholic) |