Những vấn đỠluân lý xung quanh cái chết của Osama Bin Laden
12.05.2011
|
|
[CNS 4/5/2011] - Việc quân Ä‘á»™i Hoa Kỳ hạ sát trùm khủng bố Osama Bin Laden tại Abbottabd, Pakistan, hôm Chúa nháºt 1 tháng 5 năm 2011 đã đặt ra má»™t số câu há»i vá» luân lý.
Tối Chúa nháºt 1 tháng 5 năm 2011, liá»n sau khi tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama loan báo cái chết của ông Bin Laden, dân chúng Mỹ đã táºp trung trÆ°á»›c Nhà Trắng, tại Ground Zero ở New York, nÆ¡i xảy ra cuá»™c khủng bố ngà y 11 tháng 9 năm 2001 và nhiá»u thà nh phố khác, để ăn mừng. Hình ảnh nà y đã tạo ra nhiá»u phản ứng khác nhau và nêu lên vấn Ä‘á» luân lý trong việc hạ sát ông Bin Laden. Má»™t số khác đặt vấn Ä‘á» vá» "công lý" nhÆ° được tổng thống Obama nhắc tá»›i khi loan báo cái chết của trùm khủng bố Al Qaeda.
Ông Gerard Powers, giám đốc của trung tâm nghiên cứu vá» xây dá»±ng hòa bình thuá»™c trÆ°á»ng Ãại há»c Công giáo Notre Dame ở New York yêu cầu phải là m sáng tá» cụm từ "công lý đã được thá»±c hiện" trong bà i diá»…n văn của tổng thống Hoa Kỳ.
Qua những Ä‘iện thÆ° trao đổi vá»›i hãng thông tấn Công giáo Hoa Kỳ CNS, ông Powers viết: "Công lý đã được thá»±c hiện trong việc hạ sát Bin Laden vì cần phải bảo vệ công Ãch chống lại khủng bố". NhÆ°ng theo ông, "công lý không được thá»±c hiện nếu chúng ta vui mừng khi giết được Bin Laden và xem đó nhÆ° má»™t hà nh Ä‘á»™ng trả thù cho vụ khủng bố ngà y 11 tháng 9 năm 2001". Liệu công lý có được thá»±c hiện không, nếu bắt giữ Bin Laden và buá»™c ông phải chịu trách nhiệm vá» những tá»™i ác chống lại nhân loại, nhất là vụ khủng bố ngà y 11 tháng 9 năm 2001?
Theo ông Powers, "nếu đã có thể bắt giữ Bin Laden, nhÆ°ng ngÆ°á»i ta đã hạ sát ông. Váºy thì công lý không được thá»±c hiện".
Vá» phần mình, Ãức cha Paul Loverde, Giám mục Arlington, bang Virginia, giáo pháºn bao gồm Lầu Năm Góc, viết rằng cái chết của Bin Laden gợi lại những ká»· niệm Ä‘au buồn của nhiá»u ngÆ°á»i trong cá»™ng đồng.
Theo Ãức cha Loverde, "cần phải phân biệt việc ủng há»™ hà nh Ä‘á»™ng công lý khi bảo vệ đất nÆ°á»›c và sá»± báo thù". Ngà i kêu gá»i không nên gặm nhấm "háºn thù hay cay đắng, mà nên tin tưởng và o Chúa". Ngà i nói: "Tin tưởng và o lòng nhân từ và sá»± dẫn dắt của Chúa, chúng ta hãy cầu nguyện cho những ngÆ°á»i Ä‘ang phục vụ đất nÆ°á»›c, cho những ngÆ°á»i ủng há»™ chủ nghÄ©a khủng bố Ä‘á»™c ác biết hoán cải tâm hồn".
Phản ứng trÆ°á»›c cái chết của Bin Laden, Trung tâm liên tôn Tanenbaum và Hiệp há»™i Hồi giáo tại Bắc Mỹ đã lên tiếng ca ngợi việc loại trừ được mối Ä‘e dá»a của Bin Laden, nhÆ°ng cảnh cáo trÆ°á»›c việc lèo lái háºn thù và chụp mÅ©.
Trong má»™t tuyên ngôn, Hiệp há»™i Hồi giáo Bắc Mỹ nói: "Chúng tôi hy vá»ng rằng cái chết của Bin Laden sẽ xoa dịu được má»i gia đình, dù thuá»™c niá»m tin và văn hóa nà o, đã mất ngÆ°á»i thân trong cuá»™c khủng bố 11 tháng 9 năm 2001 và trong má»i cuá»™c khủng bố do bà n tay của Bin Laden dà n dá»±ng".
Theo Hiệp há»™i Hồi giáo Bắc Mỹ, Bin Laden "không phải là má»™t lãnh tụ Hồi giáo, mà là má»™t kẻ sát hại hà ng loạt ngÆ°á»i Hồi giáo".
Hiệp há»™i Hồi giáo Bắc Mỹ nói rằng tổ chức khủng bố Al Qaeda mà Bin Laden là lãnh tụ, "đã sát hại vô số ngÆ°á»i Hồi giáo tại nhiá»u nÆ°á»›c, kể cả tại Hoa Kỳ. Do đó, cái chết của ông nên được tất cả những ai tin và o hòa bình và phẩm giá con ngÆ°á»i đón nháºn".
Vá» phần mình, Trung tâm liên tôn Tanenbaum cÅ©ng bà y tá» sá»± biết Æ¡n vì "Bin Laden, má»™t trong những tiếng nói của háºn thù và khủng bố khét tiếng nhất trong lịch sá» nhân lá»ai... đã bị im tiếng và không còn cổ võ được cho bạo Ä‘á»™ng nữa". Tuy nhiên, Trung tâm nà y cÅ©ng cảnh cáo rằng những cảnh "ăn mừng" trên toà n quốc có thể là m phát sinh tiếng nói của háºn thù.
Trong má»™t tuyên ngôn, Trung tâm Tanenbaunm nói rằng "những từ có ná»™i dung kỳ thị chủng tá»™c đối vá»›i Bin Laden, những kiểu nói chụp mÅ© đối vá»›i những ai theo Hồi giáo, ná»c Ä‘á»™c Ä‘ang được quảng bá... cÅ©ng chẳng khác gì háºn thù mà chÃnh Bin Laden đã từng quảng bá".
Theo Trung tâm nà y, "không chịu nhìn nháºn tÃnh nhân loại chung của chúng ta là bÆ°á»›c đầu để hạ phẩm giá ngÆ°á»i khác và tiến tá»›i việc thà nh láºp má»™t đất nÆ°á»›c xây dá»±ng trên háºn thù hÆ¡n là tôn trá»ng, công lý và chung sống".
Vá» phÃa Công giáo, má»™t số tác giả nhấn mạnh đến sá»± tha thứ và cầu nguyện. Cha James Martin, chủ bút văn hóa của tạp chà "America" của Dòng Tên, viết rằng: "Osama Bin Laden phải chịu trách nhiệm vá» cái chết của không biết bao nhiêu ngÆ°á»i tại Hoa Kỳ và trên khắp thế giá»›i". Vị linh mục Dòng Tên nà y vui mừng vì Osama Bin Laden không còn trên cõi Ä‘á»i nà y. Tuy nhiên, là má»™t tÃn hữu Kitô, cha nói rằng cha phải cầu nguyện cho ông và tha thứ cho ông.
Thiết tưởng cÅ©ng nên lặp lại láºp trÆ°á»ng của Tòa Thánh. Cha Federico Lombardi, phát ngôn viên của Tòa Thánh, khẳng định rằng Osama Bin Laden phải chịu trách nhiệm vá» bao nhiêu cái chết của những ngÆ°á»i vô tá»™i. Tuy nhiên, theo cha Lombardi, ngÆ°á»i tÃn hữu Kitô không bao giá» vui mừng trÆ°á»›c cái chết của má»™t nguá»i, dù ngÆ°á»i đó là kẻ thù.
Cái chết của ông Bin Laden cÅ©ng nêu lên nhiá»u vấn Ä‘á» luân lý khác nhÆ°: liệu Hoa Kỳ có xâm phạm chủ quyá»n quốc gia của Pakistan không khi Ä‘Æ¡n phÆ°Æ¡ng mở cuá»™c hà nh quân tấn công và o nÆ¡i Bin Laden cÆ° ngụ?
NhÆ°ng theo ông Powers, trong giáo huấn của Giáo Há»™i, chủ quyá»n quốc gia không phải là má»™t Ä‘iá»u tuyệt đối. Ông giải thÃch: Nếu rõ rà ng là Pakistan không muốn hay không thể có hà nh Ä‘á»™ng thÃch đáng để chống lại Bin Laden và những tên khủng bố khác trong nÆ°á»›c há», thì Pakistan cÅ©ng không thể than phiá»n khi những ngÆ°á»i khác thi hà nh trách nhiệm mà chÃnh há» không thể là m tròn.
Theo ông Powers, cho dẫu có thể biện minh cho việc sát hại Bin Laden, cÅ©ng vẫn phải khuyến khÃch sá» dụng những Ä‘Æ°á»ng lối ôn hòa để chống lại chủ nghÄ©a khủng bố, tìm hiểu những nguyên nhân sâu xa của nó, và trau dồi những "nhân đức hiếu hòa" cần thiết để có má»™t ná»n hòa bình bá»n vững.
CV.
(Nguồn: CNS / RVA) |