Sứ điệp Hòa bình và Giải Nobel Hòa bình
30.12.2010
Ngà y đầu năm mới, Giáo Hội mừng lễ Mẹ Thiên Chúa cũng là ngà y cầu nguyện cho hòa bình thế giới. Mẹ Maria là Nữ Vương Hòa Bình. Mẹ đã cưu mang và sinh hạ Chúa Giêsu vị Vua Thái Bình, Hoà ng TỠBình An.
Xin hiệp ý vá»›i Nữ VÆ°Æ¡ng Hoà Bình cầu nguyện cho hoà bình thế giá»›i. Cầu nguyện cho má»i ngÆ°á»i biết sống yêu thÆ°Æ¡ng tha thứ, hà i hoà vá»›i nhau trong vâng phục Thiên Chúa, trong quên mình vì ngÆ°á»i khác để có má»™t ná»n hoà bình thá»±c sá»± trÆ°á»ng cá»u.
SỨ
ÄIỆP HÃ’A BÃŒNH VÀ GIẢI NOBEL HÃ’A BÃŒNH
Ngà y
đầu năm mới, Giáo Hội mừng lễ Mẹ Thiên Chúa cũng là ngà y cầu nguyện cho hòa
bình thế giới. Mẹ Maria là Nữ Vương Hòa Bình. Mẹ đã cưu mang và sinh hạ Chúa
Giêsu vị Vua Thái Bình, Hoà ng TỠBình
An.
Ngôn sứ Isaia loan báo: “Má»™t trẻ thÆ¡ đã chà o Ä‘á»i để cứu ta. Má»™t ngÆ°á»i
Con đã được ban tặng cho ta. NgÆ°á»i gánh vác quyá»n bÃnh trên vai. Danh hiệu của
NgÆ°á»i là Cố Vấn kỳ diệu, Thần Linh dÅ©ng mãnh, ngÆ°á»i Cha muôn thuở, Thủ LÄ©nh hòa
bình. NgÆ°á»i sẽ mở rá»™ng quyá»n bÃnh, và láºp ná»n hòa bình vô táºn…â€(Is 9,5-6). Chúa Giêsu, vị thủ lÄ©nh có đầy “dÅ©ng mãnh†và “quyá»n bÃnh
trên vaiâ€. Vị thủ lÄ©nh đó “đã chà o
Ä‘á»i để cứu taâ€, đã đối xá» vá»›i dân chúng nhÆ° “ngÆ°á»i Cha muôn thuởâ€. Äó là vị “thủ
lĩnh hòa bình†, “là bình an của
chúng ta†và “đã hy sinh thân mình để
phá đổ bức tÆ°á»ng ngăn cách là sá»± thù ghét. Nhá» tháºp giá, NgÆ°á»i đã là m cho đôi
bên được hòa giải vá»›i Thiên Chúa trong má»™t thân thể duy nhất; trên tháºp giá,
NgÆ°á»i đã tiêu diệt sá»± thù ghét. NgÆ°á»i đã đến loan Tin Mừng bình an: bình an cho
anh em là những kẻ ở xa, và bình an cho những kẻ ở gần†(Ep 2,14-16). ChÃnh
vị thủ lĩnh hòa bình đó đã giao hòa
loà i ngÆ°á»i vá»›i Thiên Chúa “vì Thiên Chúa
đã muốn là m cho tất cả sá»± viên mãn hiện diện ở nÆ¡i NgÆ°á»i mà là m cho muôn váºt
được hòa giải vá»›i mình. Nhá» máu NgÆ°á»i đổ ra trên tháºp giá, Thiên Chúa đã Ä‘em
lại bình an cho má»i loà i dÆ°á»›i đất và muôn váºt trên trá»i†(Cl 1,19-20).
Tiếp nối sứ vụ hòa bình của Chúa
Giêsu Kitô, Giáo Há»™i Công Giáo miệt mà i tìm kiếm ná»n hòa bình Ä‘Ãch thá»±c cho
nhân loại. Năm 1920, Äức Bênêđitô XV ban hà nh thông Ä‘iệp “Hòa Bình của Thiên
Chúaâ€. Từ năm 1939 đến 1957, qua các sứ Ä‘iệp Giáng sinh, Äức Piô XII luôn kêu
má»i các nhà lÄ©nh đạo các quốc gia trên thế giá»›i hãy kiến tạo má»™t ná»n hòa bình
Ä‘Ãch thá»±c trên hà nh tinh nà y và cùng nhau xây dá»±ng má»™t thế giá»›i liên Ä‘á»›i công
bằng. Năm 1963, Äức Gioan XXIII ra thông Ä‘iệp “Hòa bình trên thế giá»›i†gá»i đến
tất cả những ngÆ°á»i thà nh tâm thiện chà trên thế giá»›i để kêu gá»i các quốc gia
xây dá»±ng má»™t ná»n hòa bình chống lại chiến tranh. Năm 1967, Äức Phaolô VI thiết
láºp Há»™i đồng Giáo Hoà ng “Công lý và Hòa bìnhâ€, và từ năm 1968, láºp ra ngà y “Hòa
bình thế giá»›i†cá» hà nh và o ngà y 1/1 hằng năm. Äức Gioan Phaolô II đã tổ chức
những buổi “Cầu nguyện liên tôn†cho hòa bình tại Assisi và đưa ra sáng kiến “Ăn chay vì hòa
bìnhâ€. Năm 1986, ăn chay để kêu gá»i giải trừ vÅ© khà nguyên tá». Năm 1993 vÃ
1994, ăn chay cho hòa bình tại Bosnia.
Năm 2001, ăn chay để cầu nguyện cho hòa bình thế giới sau biến cố 11/09 tại Hoa
Kỳ.
Muốn có được má»™t ná»n hòa bình Ä‘Ãch
thá»±c, con ngÆ°á»i không chỉ dừng lại ở việc chấm dứt chiến tranh, giải trừ quân
bị, thá»±c thi công lý, nhÆ°ng còn phải Ä‘i xa hÆ¡n, vÆ°Æ¡n tá»›i táºn nguồn của bình an
là tình yêu thÆ°Æ¡ng. Hòa bình Ä‘Ãch thá»±c
là kết quả của tiến trình thanh tẩy và nâng cao vỠvăn hóa, đạo đức, tinh thần,
má»™t tiến trình trong đó phẩm giá con ngÆ°á»i được tôn trá»ng trá»n vẹn.
SỨ ÄIỆP
HÃ’A BÃŒNH NÄ‚M 2011
Sứ Äiệp Hòa Bình năm 2011 của Äức
Thánh Cha Bênêđictô XVI Ä‘á» cáºp đến Ä‘á» tà i quan trá»ng: Tá»± do tôn giáo, Ä‘Æ°á»ng dẫn đến hòa bình. ÄGM Phêrô Nguyá»…n Văn Khảm đã giải thÃch sứ
Ä‘iệp trong bà i viết “Nét chÃnh yếu của Sứ Ä‘iệp Ngà y Hòa bình Thế giá»›i
lần thứ 44â€.
Äã hẳn, đây là má»™t sứ Ä‘iệp sâu sắc và súc tÃch nhÆ°ng
khá dà i. Chỉ sợ rằng vì khá dà i nên nhiá»u ngÆ°á»i bá» lỡ. Bà i viết nà y mong ghi
lại những nét chÃnh yếu để ngÆ°á»i Ä‘á»c có thể dá»… tiếp cáºn hÆ¡n vá»›i sứ Ä‘iệp quan
trá»ng của Äức Thánh Cha.
Khởi Ä‘i từ nháºn định khá bi quan nhÆ°ng rất sát thá»±c
tế, Äức Thánh Cha cho thấy, bÆ°á»›c sang thế ká»· 21, tá»± do tôn giáo vẫn bị vi phạm
trầm trá»ng tại nhiá»u nÆ¡i trên thế giá»›i. Má»™t nháºn định có thể gây ngỡ ngà ng:
chÃnh các Kitô hữu là nhóm tÃn hữu phải chịu bách hại nhiá»u nhất vì niá»m tin
tôn giáo của mình (số 1). Tình trạng bách hại tôn giáo có thể diễn ra dưới
nhiá»u hình thức. Có thể là bạo lá»±c đổ máu nhÆ° ở Iraq và o tháng 10 năm 2010, nhÆ°ng
cũng có thể dưới những hình thức tinh tế và tinh vi hơn ngay tại các quốc gia
tá»± hà o là tá»± do và tiến bá»™. Cùng vá»›i những bách hại là sá»± xáo trá»™n trong Ä‘á»i
sống xã há»™i. ChÃnh thá»±c tế đó thúc đẩy vị Cha chung của Há»™i Thánh Công giáo lên
tiếng kêu gá»i.
Có thể táºp trung và o hai câu há»i: (1) Tại sao tá»± do
tôn giáo lại là đưá»ng dẫn đến hòa bình? và (2) Äâu là lá»™ trình thá»±c hiện lý
tưởng trên?
1. Tại sao tá»± do tôn giáo lại là đưá»ng dẫn đến hòa bình?
TrÆ°á»›c hết, tá»± do tôn giáo là đòi há»i gắn liá»n vá»›i
phẩm giá con ngÆ°á»i. Äược tạo dá»±ng theo hình ảnh Thiên Chúa, linh Æ° vạn váºt, con
ngÆ°á»i ở tá»± bản tÃnh mở ra vá»›i chân trá»i siêu việt và tìm được ở đó ý nghÄ©a vÃ
mục Ä‘Ãch Ä‘á»i sống của mình (số 2). Tôn trá»ng tá»± do tôn giáo là tôn trá»ng quyá»n
căn bản của con ngÆ°á»i và phẩm giá Ä‘Ãch thá»±c của há». Chối từ quyá»n tá»± do nà y sẽ
dẫn đến sự vi phạm công lý và tạo nên bất ổn xã hội thay vì củng cố hòa bình.
Äồng thá»i, tôn giáo giúp con ngÆ°á»i vượt lên trên thế
giá»›i váºt chất để kiếm tìm chân lý và sá»± thiện phổ quát vốn là ná»n tảng cho đạo
đức xã há»™i (số 3). Niá»m tin tôn giáo vừa mang tÃnh cá nhân vừa mang tÃnh xã há»™i
vì con ngÆ°á»i tôn giáo cÅ©ng là con ngÆ°á»i sống trong xã há»™i, và niá»m tin tôn giáo
định hình những tÆ°Æ¡ng quan của há» trong Ä‘á»i sống xã há»™i (số 6). Cách cụ thể,
trong lịch sá» nhân loại và cả ngà y nay, các tôn giáo đóng góp rất nhiá»u và o Ä‘á»i
sống xã hội không những qua các việc bác ái, từ thiện, nhưng còn trong việc
giáo dục đạo đức là m ngÆ°á»i, góp phần tÃch cá»±c và o công trình xây ná»n văn minh
tình thÆ°Æ¡ng, liên Ä‘á»›i, phát triển con ngÆ°á»i toà n diện. Vì thế, tôn trá»ng tá»± do
tôn giáo là củng cố ná»n móng đạo đức của xã há»™i và phục vụ công lý hòa bình.
Tá»± do Ä‘Ãch thá»±c luôn hà m nghÄ©a tôn trá»ng. Không thể
nói tá»± do mà lại Ä‘Ã n áp, không tôn trá»ng niá»m tin của ngÆ°á»i khác. CÅ©ng không
thể nhân danh chủ nghÄ©a tÆ°Æ¡ng đối vỠđạo đức mà loại trừ niá»m tin tôn giáo của
tha nhân vì tá»± do tôn giáo là quyá»n căn bản trong các quyá»n con ngÆ°á»i (số 5).
2. Lộ trình thực hiện
Äể thá»±c hiện lý tưởng trên, cần có những ná»— lá»±c từ
nhiá»u phÃa. TrÆ°á»›c hết là sá»± đối thoại là nh mạnh giữa tôn giáo và chÃnh quyá»n
dân sá»±. Sá»± tháºt hiển nhiên là Nhà nÆ°á»›c không tạo nên tôn giáo (số 8). Tôn giáo
đã có mặt từ rất lâu trÆ°á»›c khi các hình thái tổ chức nhà nÆ°á»›c xuất hiện. Äã
thế, Nhà nÆ°á»›c không có quyá»n và cÅ©ng không thể biến tôn giáo thà nh công cụ của
mình, nhÆ°ng phải nhìn nháºn và tôn trá»ng các tôn giáo vá»›i những nét đặc thù của
há». Chỉ có cuá»™c đối thoại là nh mạnh giữa tôn giáo và chÃnh quyá»n má»›i là điá»u
kiện cho sá»± phát triển tòan diện. ChÃnh quyá»n nên trân trá»ng gia sản đạo đức vÃ
tinh thần nÆ¡i các tôn giáo để nháºn ra những sá»± tháºt, nguyên lý và giá trị phổ
quát gắn liá»n vá»›i phẩm giá con ngÆ°á»i (số 12). Hiến chÆ°Æ¡ng Liên Hiệp Quốc năm
1945 đã theo hướng đi nà y để nêu ra những giá trị phổ quát và nguyên tắc đạo
đức là m Ä‘iểm quy chiếu cho các thể chế và luáºt pháp quốc tế nhằm bảo đảm Ä‘á»i
sống chung hòa bình.
Äồng thá»i, cần có cuá»™c đối thoại giữa các tÃn hữu
thuá»™c các tôn giáo khác nhau (số 11). Trong thế giá»›i toà n cầu hóa vá»›i đặc tÃnh
Ä‘a văn hóa và đa tôn giáo, đối thoại là phÆ°Æ¡ng thế quan trá»ng để hÆ°á»›ng đến Ãch
chung. HÆ¡n ai hết, các tôn giáo ý thức rằng tá»± do tôn giáo là điá»u kiện để theo
đuổi chân lý, mà “chân lý không thể đạt đến bằng bạo lực nhưng bằng sức mạnh
của chÃnh chân lýâ€. Cần nêu cao những yếu tố thúc đẩy Ä‘á»i sống chung và loại
trừ tất cả những gì Ä‘i ngược vá»›i phẩm giá Ä‘Ãch thá»±c của con ngÆ°á»i.
Ngoà i ra, các tôn giáo phải quan tâm đến giáo dục
tôn giáo cho các tÃn hữu của mình để há» biết tôn trá»ng nhau và hòa hợp vá»›i nhau
trong Ä‘á»i sống chung (số 10). Ở đây, vai trò của các gia đình được Ä‘á» cao cách
đặc biệt (số 4). Gia đình chÃnh là ngôi trÆ°á»ng đầu tiên và là ná»n móng cho
những tÆ°Æ¡ng quan sống của con ngÆ°á»i sau nà y ở má»i bình diện. Cha mẹ phải có
quyá»n tá»± do thông truyá»n cho con cái di sản văn hóa và tôn giáo của há». Các tôn
giáo cũng cần cảnh giác để tôn giáo không bị biến thà nh công cụ cho những mục
Ä‘Ãch khác vá» chÃnh trị hay kinh tế của các phe nhóm (số 7).
Với các Kitô hữu, dù phải đối diện với những khó
khăn, ngÆ°á»i môn đệ Chúa Kitô không nản lòng vì biết rằng là m chứng cho Tin Mừng
luôn luôn là trở thà nh dấu chỉ chống đối. Trong bất cứ hoà n cảnh nà o, phải ý
thức rằng bạo lực không thể vượt qua bằng bạo lực, nhưng chỉ có thể vượt qua
bằng tình yêu và tha thứ (số 14). Vì thế, ngay trong tiếng kêu than vì khổ đau
và bắt bá»›, vẫn ánh lên niá»m tin và hi vá»ng, vẫn vững tâm trong chứng tá tình
yêu của Tin Mừng.
Kết luáºn
Hòa bình vừa là hồng ân của Thiên Chúa vừa là trách
nhiệm của con ngÆ°á»i. Hòa bình Ä‘Ãch thá»±c không chỉ Ä‘Æ¡n thuần là vắng bóng chiến
tranh nhưng là kết quả của tiến trình thanh tẩy và nâng cao vỠvăn hóa, đạo
đức, tinh thần, má»™t tiến trình trong đó phẩm giá con ngÆ°á»i được tôn trá»ng trá»n
vẹn. Nói theo ngôn ngữ của Äức Phaolô VI, vị Giáo hoà ng có sáng kiến thiết láºp Ngà y Hòa Bình thế giá»›i: “Äiá»u tiên quyết
là phải xây dá»±ng hòa bình bằng những thứ vÅ© khà khác – không phải thứ vÅ© khÃ
giết chết và hủy diệt nhân loại. Vũ khà cần thiết cho hòa bình là vũ khà đạo
đức…†Tá»± do tôn giáo chÃnh là vÅ© khà đÃch thá»±c của hòa bình. (nguồn:WHÄ).
GIẢI NOBEL
HÃ’A BÃŒNH 2010
Hai mươi thế kỷ qua, chiến tranh
luôn diễn ra khắp nơi. Chưa một ngà y nà o thế giới hoà n toà n im tiếng súng. Trong
thế kỷ XX, hai cuộc thế chiến đã hủy diệt hơn 50 triệu sinh mạng. Sau thế chiến
II, hÆ¡n 20 triệu ngÆ°á»i đã bị chết thảm khóc trong 150 cuá»™c chiến. Những cuá»™c
chiến ngà y cà ng bùng nổ với mức độ tà n phá ghê gớm và thảm khóc hơn bởi những
vÅ© khà tinh vi hủy diệt hà ng loạt do chÃnh con ngÆ°á»i chế tạo ra để hủy diệt con
ngÆ°á»i.
Tổ chức Liên Hiệp Quốc ra Ä‘á»i vá»›i ná»—
lá»±c xây dá»±ng ná»n hòa bình trên hà nh tinh nà y vá»›i lá»i cam kết: “Chúng tôi, các quốc gia thà nh viên của Liên
Hiệp Quốc kiên quyết tránh cho các dân tá»™c thảm há»a chiến tranhâ€. Thế nhÆ°ng
từ đó đến nay, súng vẫn nổ, đạn vẫn rơi, và máu vẫn chảy. Thế giới đang lo sợ
cuá»™c chiến tranh nguyên tá» giữa hai miá»n Nam - Bắc Triá»u Tiên mà háºu quả
tháºt khôn lÆ°á»ng. Hiểm há»a chiến tranh hạt nhân luôn ám ảnh và đe dá»a sá»± sống
còn của nhân loại. Hòa bình vẫn là mơ ước ngoà i tầm tay với, vì nỗ lực của các
quốc gia giải quyết những tranh chấp và xung đột bằng đối thoại và bất bạo động
dÆ°á»ng nhÆ° phải lùi bÆ°á»›c trÆ°á»›c bạo lá»±c và lý lẻ của kể mạnh. Hòa Bình Æ¡i! (x.
Hòa bình và lòng thÆ°Æ¡ng xót, Lm.Giuse Trần Äình Long, Dòng Thánh Thể, Bà i giảng
Chúa nháºt Tổng Giáo pháºn TPHCM, số 01.2011).
Giải
Noel hòa bình được thiết láºp theo nguyện
vá»ng ghi trong di chúc của Alfred Nobel, giải Nobel hoà bình nên được trao “cho
ngÆ°á»i đã có đóng góp to lá»›n trong việc đẩy mạnh tình Ä‘oà n kết giữa các quốc
gia, trong việc giải trừ hoặc hạn chế các lực lượng vũ trang và trong việc tổ
chức hay xúc tiến các há»™i nghị hoà bìnhâ€. Tuy nhiên quan niệm “hoà bình†được
hiểu khá rá»™ng. Các giải Nobel hòa bình trong 5 năm gần đây phản ánh các khÃa cạnh
khác nhau của định nghÄ©a “hòa bìnhâ€.
Năm 2009,
Tổng thống Mỹ Barack Obama, được trao giải, chỉ 9 tháng sau khi nháºm chức. Äiá»u
nà y là m dấy lên những cuá»™c tranh luáºn gay gắt. Phe ủng há»™ cho rằng giải thưởng
cho Obama là xứng đáng và sẽ cổ vÅ© ông trên con Ä‘Æ°á»ng hà nh Ä‘á»™ng vì má»™t thế giá»›i
phi hạt nhân. Phe phản đối láºp luáºn rằng giải Nobel là để dà nh cho những ngÆ°á»i
đạt được thà nh tựu cụ thể sau một quá trình. Ngoà i ra, việc ông là tổng thống
của má»™t quốc gia Ä‘ang tiến hà nh hai cuá»™c chiến tranh cÅ©ng khiến những ngÆ°á»i
hoà i nghi đánh giá là giải chưa xứng đáng.
Năm 2008,
Martti Ahtisaari, cá»±u tổng thống Phần Lan, đặc sứ của Liên Hợp Quốc được nháºn
giải vì vai trò là m trung gian hòa giải cho các cuộc xung đột Namibia, Aceh,
Kosovo và Iraq.
Năm 2007,
cá»±u phó tổng thống Mỹ Al Gore được vinh danh cho các thà nh tÃch trong việc
chống lại biến đổi khà háºu toà n cầu.
Năm 2006,
Muhammad Yunus, ngÆ°á»i Bangladesh
nháºn giải Nobel Hòa bình vì “những ná»— lá»±c phát triển kinh tế xã há»™i cho ngÆ°á»i
nghèoâ€. Ông đã láºp ngân hà ng Grameen giúp ngÆ°á»i nghèo các khoản vay 50-100 USD
mà không cần thế chấp. Ông cũng nổi tiếng với câu nói “sẽ đem đói nghèo và o
viện bảo tà ngâ€.
Năm 2005,
giải thÆ°á»ng nà y được trao cho CÆ¡ quan năng lượng nguyên tá» Quốc tế IAEA vÃ
ngÆ°á»i đứng đầu cÆ¡ quan nà y, Giám đốc Mohamed El Baradei vì đã góp phần “ngăn
chặn việc Ä‘Æ°a các năng lượng nguyên tá» hạt nhân và o sá» dụng trong mục Ä‘Ãch
chiến tranh, đảm bảo các năng lượng nguyên tỠchỉ được sỠdụng với sứ mạng hòa
bình và có Ä‘á»™ an toà n caoâ€.
ChÃnh cách hiểu thế
nà o là “hoà bình†đã là một trong những nguyên nhân là m Trung Quốc cay cú và phản
ứng quyết liệt, dẫn đến bất đồng, chia rẽ và tháºm chà “chiến tranh†giữa Trung
Quốc và cộng đồng quốc tế. Trung Quốc cứ bám sát nghĩa đen theo tỠdi chúc của
Alfred Nobel, do đó cho rằng trao giải cho ông Lưu “là một sự sỉ nhục đối với
chÃnh giải thưởng†và “đang dà n dá»±ng má»™t mà n rối ren chống lại Trung Quốcâ€.
Ngà y 8/10/2010, ngay
sau khi Uá»· ban Hoà bình công bố tên ngÆ°á»i sẽ được trao giải năm nay, thì chiến
tranh đã nổ ra. Trung Quốc vô cùng tức giáºn và thẳng thừng công kÃch quyết định
của Uá»· ban nà y. Tháºt ra thì cuá»™c chiến đã bắt đầu từ nhiá»u tháng trÆ°á»›c đó. Từ
tháng hai, một phát ngôn viên của Bộ ngoại Trung Quốc, bà Khương Du, đã nói rằng,
sẽ “hoà n toà n sai lầm†nếu “má»™t ngÆ°á»i nhÆ° thế†được giải Nobel hoà bình. Trung
Quốc dùng má»i cách, từ thuyết phục đến Ä‘e doạ, nhắm đến không những Uá»· ban HoÃ
bình mà cả đến các quốc gia nhằm tẩy chay giải Nobel hoà bình năm nay. Như thế
giải Nobel hoà bình năm nay đã là nguyên nhân và khởi đầu cho một cuộc chiến
trên nhiá»u mặt tráºn.
Phản ứng của Trung Quốc
Trước hết, Trung Quốc
triệu táºp đại sứ Nauy tại Bắc Kinh đến để phản đối, và tuyên bố việc trao giải
đã vi phạm các ý nghĩa của giải thưởng và có thể tổn hại đến quan hệ song
phương giữa Na Uy và Trung Quốc. Không chỉ đe doạ, từ ngà y 8/10, Trung Quốc đã
huá»· bá» nhiá»u cuá»™c gặp gỡ cấp bá»™ trưởng, những hoạt Ä‘á»™ng văn hoá và những thoả Æ°á»›c
máºu dịch vá»›i Nauy để phản đối việc trao giải nà y.
Äây là lần đầu tiên
trong lịch sỠgiải Nobel hoà bình, một quốc gia, Trung Quốc, can thiệp trực tiếp
vá»›i các quốc gia khác để thuyết phục há» không đến tham dá»± buổi lá»… trao giải. Äại
sứ quán Trung Quốc tại Oslo, Nauy đã gởi công văn đến tất cả đại diện ngoại
giao có mặt tại Nauy, để lÆ°u ý đến những “háºu quả†nếu tham dá»± buổi lá»… trao giải
nà y.
Bà Khương Du, phát
ngôn viên của Bá»™ ngoại giao Trung Quốc cay cú nói rằng: “Những ngÆ°á»i ở Ủy ban
Nobel đang dà n dựng một mà n rối ren chống lại Trung Quốc†và “hơn 100 quốc gia
và tổ chức quốc tế đã bà y tá» sá»± ủng há»™ công khai đối vá»›i láºp trÆ°á»ng của Trung
Quốc chống lại giải Nobel hòa bình năm nayâ€
Với tầm ảnh hưởng hiện
tại của Trung Quốc, đặc biệt vỠmặt kinh tế, sự đe doạ của Trung Quốc không phải
là không có tác dụng. Ba ngà y trước lễ trao giải, có 19 trên 65 đại sứ quán được
má»i nói sẽ không đến buổi lá»… trá»ng đại nà y.
Trong ngà y lễ trao
giải, tại Trung Quốc, (10/12) hệ thống truyá»n hình trá»±c
tiếp của Mỹ CNN, của Anh BBC và của Pháp TV5, chỉ hiện lên duy một mà u đen chết
chóc!
Trong
một động thái khác, ngà y 9/12, một ngà y trước ngà y trao giải Nobel hoà bình tại
Oslo, Trung Quốc đã trao giải hoà bình Khổng TỠ(theo Reuters dẫn thông cáo của
ban tổ chức nói giải hoà bình đầu tiên của Trung Quốc, vốn láºp ra nhằm “đáp trả
Nobel hoà bình 2010â€), trị giá 100 nghìn nhân dân tệ (tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng 15 nghìn đô
la mỹ), cho ông Liên Chiến, cá»±u phó tổng thống Äà i loan, “vì đóng góp của ông
cho hoà bình giữa hai bá» eo biển Äà i Loanâ€. Tuy nhiên theo hãng tin AP,
chÃnh văn phòng của ông Liên Chiến tại
Äà i Bắc nói ông không há» biết vá» giải thưởng nà y và cÅ©ng không muốn tá»›i Bắc
Kinh để nháºn. Cuối cùng giải Khổng TỠđã được trao tượng trÆ°ng cho má»™t bé gái!
Lý do phản ứng của Trung Quốc
Ông Lưu Hiểu Ba, 54
tuổi, Ä‘ang ngồi tù ở Trung Quốc, bị Trung quốc kết án 11 năm tù vì tá»™i “kÃch Ä‘á»™ng
láºt đổ chÃnh phủâ€. Ông LÆ°u chịu án 11 năm tù vì đã soạn thảo Hiến chÆ°Æ¡ng 08,
(công bố và o dịp kỉ niệm 60 năm Tuyên Ngôn Nhân Quyá»n Liên Hiệp Quốc), kêu gá»i
dân chủ Ä‘a đảng và tôn trá»ng nhân quyá»n ở Trung Quốc. Ông đã tham gia các cuá»™c
biểu tình bị đà n áp đẫm máu tại Thiên An Môn năm 1989.
Trung quốc luôn coi
ông Lưu Hiểu Ba là “tên tội phạm†và do đó xem việc trao giải Nobel hoà bình
cho ông LÆ°u là “can thiệp và o hệ thống luáºt pháp của Trung Quốcâ€, và khẳng định
“Trung Quốc sẽ không thay đổi vì sá»± can thiệp của má»™t số thằng há»â€.
Một khi đã coi mình
là nắm trá»n chân lÃ, cho mình là đúng, cho mình quyá»n quyết định đâu là sá»± tháºt,
thì tất cả tiếng nói đối láºp Ä‘á»u bị quy kết
là “chống đốiâ€, là “âm mÆ°u láºt đổ†là điá»u tất yếu. Ông LÆ°u dám đụng đến
quyá»n Ä‘á»™c tôn lãnh đạo của Äảng, đụng đến quyá»n lợi của tổ chức nà y, khi kêu gá»i
Ä‘a đảng, dám nói khác những “chân lÆđã được Äảng tuyên truyá»n, thì việc ông bị
bắt, bị kết án cÅ©ng là điá»u tất yếu. Và nhÆ° thế, việc Trung Quốc phản đối Uá»·
ban hoà bình trao giải cho ông LÆ°u, tuy trÆ¡ trẽn, nhÆ°ng là điá»u tháºt dá»… hiểu.
Phản ứng của thế giới
TrÆ°á»›c
thái độ phản ứng gay gắt của Trung Quốc, thế giới đã bà y tỠquan điểm của mình.
Ngoà i một số quốc gia có liên hệ “đặc biệt†hoặc e ngại Trung Quốc đã hưởng ứng
lá»i kêu gá»i không đến lá»… trao giải, còn hầu hết Ä‘á»u ủng há»™ quyết định của Uá»·
ban hoà bình và đã đến dá»± lá»… trao giải nà y và o ngà y 10/12 tại Oslo, Nauy. Äáng
chú ý nhất là trÆ°á»ng hợp cá»™ng hoà Séc và Uraina, trÆ°á»›c đó đã tuyên bố không đến
dự, nhưng cuối cùng đã thay đổi thái độ và đến dự và o giỠchót.
Trong
1.000 khách má»i đến Oslo
có đại diện cao nhất của nước Na Uy đăng cai trao giải Nobel là vợ chồng vua
Harald V. và hoà ng háºu Sonja ngồi chủ tá»a giữa đại sảnh. Từ Hoa Kỳ ngÆ°á»i có
quyá»n lá»±c đứng thứ ba của Mỹ, Chủ tịch Hạ viện Mỹ bà Nancy Pelosi được tháp
tùng bởi Äại sứ Mỹ Barry White. Hầu nhÆ° toà n khối Liên Hiệp Âu Châu bao gồm đại
diện và đại sứ có mặt trong buổi trao giải thưởng.
Trước đó,
Tổng thống Mỹ Barack Obama đã kêu gá»i Trung Quốc thả ông LÆ°u Hiểu Ba ngay láºp
tức và nói thêm rằng : “Trong 30 năm qua, Trung Quốc đã có những phát triển
mạnh mẽ trong cải cách kinh tế, kéo hà ng trăm triệu ngÆ°á»i ra khá»i nghèo đói.
Tuy nhiên, giải thưởng nà y nhắc nhở chúng ta rằng cải cách chÃnh trị vẫn chÆ°a
theo kịp và rằng quyá»n con ngÆ°á»i cÆ¡ bản của má»—i ngÆ°á»i Ä‘á»u phải được tôn trá»ngâ€.
Thông cáo của Quỹ Nobel ghi
rõ LÆ°u Hiểu Ba được trao Nobel hòa bình vì “cuá»™c đấu tranh trÆ°á»ng kỳ bất bạo
Ä‘á»™ng vì quyá»n con ngÆ°á»iâ€.
Tổng thư ký Liên Hợp Quốc
Ban Ki-Moon cho rằng giải thưởng dà nh cho LÆ°u Hiểu Ba là “sá»± công nháºn rằng thế
giá»›i ngà y cà ng đồng thuáºn trong việc cải thiện quyá»n con ngÆ°á»iâ€.
Phát ngôn viên của
chÃnh phủ Äức, Steffen Seibert tuyên bố Trung Quốc nên thả LÆ°u Hiểu Ba để ông
ta có thể tham gia lá»… nháºn giải. Bá»™ trưởng Ngoại giao Pháp Bernard Kouchner
cÅ©ng hoan nghênh giải thưởng và cÅ©ng kêu gá»i Trung Quốc thả ông LÆ°u.
Trong khi Thông cáo
của Quỹ Nobel ghi rõ rằng, Lưu Hiểu Ba được trao Nobel hòa bình vì “cuộc đấu
tranh trÆ°á»ng kỳ bất bạo Ä‘á»™ng vì quyá»n con ngÆ°á»i ở Trung Quốcâ€. Trong buổi lá»…,
diá»…n viên Ä‘iện ảnh Liv Ullmann Ä‘á»c lại tuyên bố mà ông LÆ°u đã Ä‘á»c trÆ°á»›c toÃ
tháng 12/2009 : “Không ai có thể dáºp tắt ngá»n lá»a tranh đấu cho tá»± do. Vá»›i ná»— lá»±c
của má»i ngÆ°á»i, hy vá»ng cuối cùng Trung Quốc sẽ trở thà nh quốc gia pháp trị, nÆ¡i
nhân quyá»n được tôn trá»ngâ€. Ông Jagland, chủ tịch Uá»· ban hoà bình khẳng định rằng
: “Äây không phải là hà nh Ä‘á»™ng phản đối, đây là tÃn hiệu cho Trung Quốc thấy rằng
trong tÆ°Æ¡ng lai, phát triển kinh tế phải Ä‘i đôi vá»›i cải cách chÃnh trị, háºu thuẫn
những ngÆ°á»i tranh đấu cho nhân quyá»n. […] Giải Nobel hoà bình thuá»™c vá» giá trị
nhân quyá»n phổ quát, không phải là tiêu chuẩn của Tây PhÆ°Æ¡ngâ€.
NhÆ° váºy hoà bình không phải là má»™t khái niệm hay má»™t thá»±c tại sẵn có.
Nó phải được xây dá»±ng, được thanh luyện và thá» thách. Nhiá»u khi phải chấp nháºn
chia rẽ, đấu tranh, kể cả chiến tranh để có hoà bình. Hình
dáng chiếc ghế mà u xanh để trống ở Oslo nhìn rất bình thÆ°á»ng nhÆ° những chiếc ghế
khác vẫn có 4 chân, 2 chỗ dựa tay và một chỗ dựa lưng, nhưng hôm nay chiếc ghế
nà y chuyển tải cho thế giá»›i má»™t sức nặng vô biên vá» quyá»n tá»± do con ngÆ°á»i, quyá»n
đấu tranh ngôn luáºn cho dân tá»™c được thăng tiến.(x.Nobel Hoà Bình 2010,
hoà bình và chiến tranh, Manga, Dá»±ng lá»u 32, Ná»™i san Kinh viện Thánh Gia).
Hòa bình Ä‘Ãch thá»±c
Muốn có được má»™t ná»n hòa bình
Ä‘Ãch thá»±c, nhân loại còn phải Ä‘i xa hÆ¡n, vÆ°Æ¡n tá»›i táºn nguồn của bình an là tình
yêu công lý và sá»± tháºt.
Muốn có được má»™t ná»n hòa bình Ä‘Ãch
thá»±c thì lá»i “Kinh Hòa Bình†của Thánh Phanxicô Assisi, giáo huấn của Äức Kitô,
nhất là “Bà i Giảng Trên Núi†phải trở thà nh kim chỉ nam, thà nh hiến chương cho
cuá»™c sống của những ngÆ°á»i Ä‘i xây dá»±ng hoà bình theo chân vị “Thủ lÄ©nh hòa bìnhâ€
là Äức Kitô.
Ngà y đầu năm
má»›i, Giáo Há»™i mừng kÃnh Äức Mẹ là Mẹ Thiên Chúa. Xin hiệp ý vá»›i Nữ VÆ°Æ¡ng HoÃ
Bình cầu nguyện cho hoà bình thế giá»›i. Cầu nguyện cho má»i ngÆ°á»i biết sống yêu
thương tha thứ, hà i hoà với nhau trong vâng phục Thiên Chúa, trong quên mình vì
ngÆ°á»i khác để có má»™t ná»n hoà bình thá»±c sá»± trÆ°á»ng cá»u.
LM Giuse Nguyễn Hữu An
|