Thảm há»a Haïti
17.01.2010
 |
|
Sau Ä‘á»™ng đất và sóng thần Tsunami xảy ra tại má»™t số nÆ°á»›c châu à năm 2004, cÆ°á»›p Ä‘i khoảng 200 000 nhân mạng thế giá»›i lại chứng kiến má»™t thiên tai, thảm há»a không kém khủng khiếp khác tại Haïti.
Tráºn Ä‘á»™ng đất 7 Ä‘á»™ richter, xảy ra tại thủ đô Port-au-Prince hôm 12/01 đã và đang gây nên bao tang thÆ°Æ¡ng, mất mát cho ngÆ°á»i dân Haïti.
Äến hôm nay, Æ°á»›c tÃnh đã có đến 50 ngà n ngÆ°á»i thiệt mạng trong khi đó thủ tÆ°á»›ng Haïti Jean-Max Bellerive cho rằng số ngÆ°á»i chết có thể lên đến 100 ngà n. Trong số những ngÆ°á»i thiệt mạng có Äức Tổng Giám Mục Port-au-Prince, Joseph Serge Mio, và nhiá»u ngÆ°á»i nÆ°á»›c ngoà i, trong đó có nhân viên của Liên Hiệp Quốc Ä‘ang là m việc tại thủ đô Port-au-Prince.
Theo Æ°á»›c tÃnh có khoảng 3.5 triệu ngÆ°á»i bị thÆ°Æ¡ng, hay rÆ¡i và o cảnh mà n trá»i chiếu đất, hoặc lâm và o cảnh đói khát cần được cấp cứu, cứu trợ.
Ngoà i những mất mát khôn lÆ°á»ng vá» nhân mạng, Haïti còn gánh chịu bao thiệt hại vá» váºt chất. Nhà cá»a của ngÆ°á»i dân, trÆ°á»ng há»c, bệnh viện, nhiá»u tòa nhà của chÃnh phủ, văn phòng của các tổ chức quốc tế, hay nhà thá» chÃnh tòa tại thủ đô Port-au-Prince Ä‘á»u bị sụp đổ.
Những hình ảnh vá» ngÆ°á»i chết nằm la liệt tại những bệnh viện hay Ä‘ang mặc kẹt dÆ°á»›i những đống gạch đá, và biết bao hình ảnh khủng khiếp khác đã được đăng tải đầy dẫy, liên tục trên tất cả các phÆ°Æ¡ng tiện truyá»n thông trong những ngà y qua.
Tất cả cho thấy một bầu khà chết chóc, tang thương, hoảng loạn đang bao trùm và đè nặng lên thủ đô Port-au-Prince và đất nước Haïti.
Chứng kiến thảm há»a mà ngÆ°á»i dân Haïti Ä‘ang phải gánh chịu, Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton – ngÆ°á»i đã hủy bá» chuyến thăm Úc để theo dõi tình hình tại Haïti – đã và tráºn Ä‘á»™ng đất nà y vá»›i sóng thần Tsunami tại châu à năm 2004.
Rất cần cứu trợ
Haïti được coi là má»™t trong những nÆ°á»›c kém phát triển và nghèo nhất trên thế giá»›i. Dân số của nÆ°á»›c nà y khoảng gần 10 triệu ngÆ°á»i.
Là má»™t nÆ°á»›c nghèo nhÆ° váºy và trong tráºn Ä‘á»™ng đất nà y Æ°á»›c tÃnh có 3.5 triệu ngÆ°á»i (hÆ¡n 1/3 dân số) bị ảnh hưởng, ngÆ°á»i dân Haïti giá» chỉ còn biết trông chá» và o cứu trợ nÆ°á»›c ngoà i má»›i có thể phần nà o khắc phục được thảm há»a nà y.
Kể từ khi xảy Ä‘á»™ng đất xảy ra, nhiá»u quốc gia trên thế giá»›i đã lên tiếng chia sẽ nổi Ä‘au của ngÆ°á»i dân Haïti và cÅ©ng nhÆ° kêu gá»i hay hứa gá»i nhân viên cÅ©ng nhÆ° hà ng cứu trợ đến Haïti.
Khi ngá» lá»i vá»›i khách hà nh hÆ°Æ¡ng hôm 13/01, má»™t ngà y sau khi Ä‘á»™ng đất xảy ra, Äức Thánh Cha (ÄTC) Bênêđictô XVI đã chia buồn vá»›i ngÆ°á»i dân Haïti và cùng lúc kêu gá»i má»i ngÆ°á»i và cá»™ng Ä‘á»™ng quốc tế cứu trợ Haïti.
ÄTC cÅ©ng nhấn mạnh rằng Giáo há»™i Công giáo và các tổ chức từ thiện nhân đạo của Giáo há»™i sẽ nhanh chóng và tÃch cá»±c tham gia và o việc cứu trợ để đáp ứng những nhu cầu cấp thiết nhất của anh chị em Haïti lúc nà y.
Hôm 13/01 thống Mỹ Barack Obama cÅ©ng đã lên tiếng chia sẻ ná»—i Ä‘au vá»›i ngÆ°á»i dân Haïti. Ông nói: “Vá»›i má»™t quốc gia và dân tá»™c vốn chịu nhiá»u vất vả và đau khổ, thảm kịch nà y quá tà n nhẫn và quá sức tưởng tượngâ€.
Trong má»™t bà i phát biểu khác hôm 14/11, tổng thống Obama lại nhắn gá»i ngÆ°á»i dân Haïti rằng hỠ‘không bị bá» rÆ¡i, không bị quên lãng và trong lúc khẩn thiết nà y, Mỹ sát cánh vá»›i há»â€™.
Tổng thống Obama cÅ©ng hứa Mỹ sẽ dà nh 100 triệu đô cho Haïti và sẽ có những hoạt Ä‘á»™ng cứu trợ nhanh, tốt nhất để cứu các nạn nhân của tráºn Ä‘á»™ng đất nà y.
Và theo má»™t bà i viết được đăng trên trang mạng của tá» The New York Time hôm 15/01 Mỹ và Cuba đã có má»™t thá»a thuáºn cho phép máy bay Mỹ chở các nhân viên y tế cÅ©ng nhÆ° nạn nhân từ Haïti bay qua vùng trá»i của Cuba tá»›i Miami, giúp giá»›i hạn thá»i gian bay khoảng 1 giá» 30 phút.
Ngoà i Mỹ, có khoảng gần 30 quốc gia gá»i hà ng và ngÆ°á»i cứu trợ tá»›i Haïti, trong đó có Anh, Pháp, Äức, Ã, Tây Ban Nha, Nháºt, Trung Quốc.
Nhiá»u tổ chức quốc tế khác nhau cÅ©ng đã có chiến dịch váºn Ä‘á»™ng quyên góp tiá»n, hà ng cứu trợ và gá»i ngÆ°á»i cÅ©ng nhÆ° đồ cứu trợ tá»›i Haïti.
Nhưng vẫn chưa tới
Má»™t bà i viết được đăng trên trang mạng BBC hôm 15/01 cho rằng mặc dù đã có nhiá»u nÆ°á»›c, nhiá»u tổ chức hứa hẹn hay đã gá»i ngÆ°á»i và hà ng cứu trợ, nhÆ°ng trên thá»±c tế vẫn còn rất Ãt ngÆ°á»i nháºn được sá»± cứu trợ đó.
Má»™t trong những nguyên nhân dẫn đến sá»± cháºm trá»… nà y là do cÆ¡ sở hạ tầng nhÆ° sân bay, Ä‘Æ°á»ng sá tại Port-au-Prince bị phá hủy hay thiệt hại nặng gây khó khăn cho các chuyến máy bay cứu trợ ra và o Haïti và cÅ©ng nhÆ° việc lÆ°u thông của các nhân viên cứu hay hà ng cứu trợ tại đó.
Theo bà i viết nà y má»™t nguyên nhân khác là có rất Ãt sá»± dám sát, theo dõi của chÃnh quyá»n tại thủ đô Haïti, mặc dù tệ nạn cÆ°á»›p bóc Ä‘ang xảy ra tại đó. NgÆ°á»i chỉ huy cứu trợ của nÆ°á»›c Cá»™ng hòa Dominic tại Haïti được trÃch dẫn nói rằng thách đố lá»›n nhất cho việc cứu trợ của há» là thiếu an ninh.
Ông Delfin Antonio Rodriguez cho biết “Ngà y hôm qua có ngÆ°á»i đã tìm cách cÆ°á»›p má»™t số xe tải chở hà ng cứu trợ của chúng tôi. Và vì Ä‘iá»u đó hôm nay chúng tôi đã không thể tiếp tục việc cứu trợ được má»™t số nÆ¡iâ€
Má»™t bà i khác được trên trang mạng của The Daily Telegraph, má»™t trong những tá» nháºt báo lá»›n tại Anh, ngà y hôm 14/01, cÅ©ng cho biết thiếu cÆ¡ sở hạ tầng để tiếp và vẫn chuyển nhân viên và hà ng cứu trợ và thiếu an ninh là hai nguyên nhân chÃnh dẫn đến sá»± cháºm trá»… trong cứu trợ.
Cũng theo bà i viết nà y nếu không được cứu trợ nhanh và nếu không có sự theo dõi, dám sát đà ng hoà ng, bạo lực có thể xảy ra vì đã có những vụ nổ súng, đánh nhau vì tranh già nh nước tại thủ đô Haïti.
Hy vá»ng mong manh
Má»™t bà i viết được đăng trên trang mạng của má»™t tá» nháºt báo quan trá»ng khác của Anh, The Times, ngà y hôm 15/01 có ghi lại việc má»™t bé trai hai tuổi, Redjeson Hausteen Claude, được cứu ra khá»i căn nhà đổ nát của mình tại Port-au-Prince.
Cáºu bé nà y trông nhÆ° mất hồn khi được má»™t nhân viên cứu trợ ngÆ°á»i Tây Ban Nha Ä‘Æ°a ra khá»i đống đổ nát nhÆ°ng đã cÆ°á»i tÆ°Æ¡i khi được gặp lại mẹ mình.
CÅ©ng theo bà i viết có bảy ngÆ°á»i Mỹ và má»™t ngÆ°á»i Haïti được cứu khá»i má»™t khách sát đổ nát sau 50 giá» phải sống trong bóng tối.
Và theo bà i viết nà y đó là má»™t và i tia hy vá»ng hiếm hoi lúc nà y khi mà ngÆ°á»i dân Haïti Ä‘ang hoang mang, hoảng loạn, giáºn dữ sau tráºn Ä‘á»™ng đất khủng khiếp.
Má»™t và i bà i há»c?
Vâng, không ai có thể ngăn ngừa được những thiên tai nhÆ° tráºn Ä‘á»™ng đất khủng khiếp ở Haïti. NhÆ°ng háºu quả của thiên tai có thể được giá»›i hạn nếu có sá»± cứu trợ lá»›n, kịp thá»i và hiệu quả.
Vẫn biết rằng không ai có thể bù đắp lại những mất mát mà ngÆ°á»i dân Haïti Ä‘ang gánh chịu, nhÆ°ng nhÆ° chuyện bé Redjeson Hausteen Claude được cứu sống cho thấy những mất mát, tang thÆ°Æ¡ng của há» sẽ Ãt nhiá»u được vÆ¡i Ä‘i nếu hỠđược quan tâm, được cứu trợ lúc nà y.
Má»™t bà i há»c quan trá»ng khác có thể rút ra được từ tráºn Ä‘á»™ng đất nà y là mặc dù không thể ngăn cản được thiên tai nhÆ°ng sức và mức Ä‘á»™ tà n phá của nó có thể được hạn chế nếu các nếu có tinh thần trách nhiệm và các yếu tố ká»· thuáºt cÅ©ng nhÆ° môi trÆ°á»ng được quan tâm trong vấn Ä‘á» xây dá»±ng hay phát triển kinh tế.
Theo má»™t bà i viết được đăng trên mạng của BBC hôm 15/01, có hai nguyên nhân quan trá»ng khác dẫn đến việc có nhiá»u nhà sáºp trong tráºn Ä‘á»™ng đất tại Haïti vừa qua.
Thứ nhất nhiá»u công trình xây dá»±ng không đáp ứng “các tiêu chà vá» xây dá»±ngâ€, và “các tòa nhà bị ‘rút ruá»™t’ để giảm giá thà nh, do đó, các công trình nà y bị yếu Ä‘i rất nhiá»uâ€.
Nguyên nhân thứ hai là nạn phá rừng. Bà i viết trÃch dẫn má»™t chuyên gia nói rằng “việc phá rừng bừa bãi tại Haïti cÅ©ng góp phần và o mức tà n pháâ€. Chẳng hạn “trên sÆ°á»n đồi của thà nh phố Petionville, má»™t quáºn ngoại ô phÃa đông của thủ đô Port-au-Prince, các tòa nhà sáºp chồng lên nhau nhÆ° là không có rừng để bảo vệ chúngâ€.
Bà i viết nà y cÅ©ng trÃch dẫn cÆ¡ quan Nghiên cứu vá» Äịa chấn cÅ©a Mỹ nói rằng “thiệt hại nhân mạng vì Ä‘á»™ng đất tại các nÆ°á»›c Ä‘ang phát triển cao hÆ¡n 10 lần so vá»›i các nÆ°á»›c phÆ°Æ¡ng Tây và thiệt hại váºt chất cao hÆ¡n 100 lầnâ€.
Äể tháºp ká»· má»›i tốt đẹp hÆ¡n
Tháºp ká»· 2000-2009 vừa qua được coi là tháºp ká»· tồi tệ nhất vì ngoà i những cuá»™c khủng hoảng tà i chÃnh, kinh tế toà n cầu, và không Ãt những vụ khủng bố, xung Ä‘á»™t và chiến tranh, 10 năm qua thế giá»›i cÅ©ng phải đối diện vá»›i biết bao thảm há»a và thiên tai.
Vì váºy, có ngÆ°á»i đã mong tháºp ká»· đó nhanh qua để thế giá»›i có thể bÆ°á»›c và o má»™t tháºp ká»· má»›i tốt đẹp hÆ¡n. Tuy váºy, vá»›i những tổn hại khôn lÆ°á»ng mà ngÆ°á»i dân Haïti phải chịu trong những ngà y nà y, xem ra tháºp ká»· 2010s đã bắt đầu vá»›i không Ãt những Ä‘au thÆ°Æ¡ng do thảm há»a, thiên tai gây nên.
NhÆ°ng những gì đã và đang xảy ra tại Haïti trong những ngà y qua cho thấy không ai có thể ngăn cản được thiên tai nhÆ°ng mức Ä‘á»™ tà n phá của thiên tai có thể được giảm nhẹ, được giá»›i hạn, được ngăn ngừa nếu có tình liên Ä‘á»›i, nếu có tinh thần trách nhiệm, nếu các yếu tố môi trÆ°á»ng được quan tâm trong xây dá»±ng và phát triển kinh tế nói chung.
Và nếu các quốc gia, tổ chức trên thế giá»›i cÅ©ng biết hợp tác vá»›i nhau, biết nghÄ© đến lợi Ãch chung, chắc chắn những cuá»™c khủng hoảng, xung Ä‘á»™t, chiến tranh nhÆ° thế giá»›i đã chứng kiến hay phải sống trong tháºp ká»· vừa qua sẽ không còn xảy ra. NhÆ° váºy thế giá»›i sẽ có tháºp ká»· má»›i nà y thế giá»›i tốt đẹp hÆ¡n.
Äoà n Xuân Lá»™c
|
In bài này
Lưu dạng file
Gửi bài này qua Email
