Ngày 20/10 vừa qua, khi Vatican công bố chiếc cầu ngăn cách giữa Giáo hội Công giáo và Anh giáo chính thống đã được thông thương và các linh mục Anh giáo có gia đình được thừa hành chức linh mục trong Giáo hội Công giáo làm nhiều người Công giáo khi gặp các linh mục Công giáo nửa đùa nửa nói thiệt: “Các cha sắp sướng rồi nhỉ!”

Tôi hơi ngạc nhiên và người đó nói tiếp ‘Các cha trong tương lai sẽ được lấy vợ! Xem các cha Chính thống giáo và Anh giáo đó!’ Trong bữa ăn tối với một số linh mục, bàn về biến cố lịch sử này, khi đá động tới vấn đề linh mục có gia đình, một cha trẻ mới chịu chức được hai năm phát biểu: “Chỉ có các linh mục mới chịu chức năm nay trở lại mới được hưởng quy chế mới đó nghe chưa...’ và tất cả cười xòa...

Thật vậy phản ứng tổng quát của nhiều người trên thế giới hôm nay ca ngợi Đức Bênêđictô XVI đã có can đảm mở ra cánh cửa cho tất cả các giáo hội tin vào Chúa Kitô một con đường về hiệp nhất. Chúng tôi tự nhủ thầm đây là con đường tương lai, hiệp nhất để có một GH hùng mạnh, cho con số quân bình với tín đồ Hồi giáo trong một tương lai gần. Vì với hiện trạng, tín đồ Hồi giáo giáo sẽ vượt qua tổng số tín đồ Thiên Chúa giáo trong một ngày gần đây...

Nhìn vào thế giới có lẽ các nước không thuộc về khối thị trường chung Anh quốc thì biến cố Anh giáo trở về này là niềm vui nhưng khó nhìn ra những phức tạp về giáo xứ giáo phận... vì nhiều quốc gia trên thế giới không có Anh giáo hiện diện. Ngược lại trong các nước thuộc khối thị trường chung Anh quốc hay nói nôm na là thuộc địa Anh ngày xưa thì quen thuộc với các nhà thờ Anh giáo, nó giống hệt các nhà thờ Công giáo, các linh mục, giám mục Anh giáo cũng mặc phẩm phục và áo lễ giống hệt các linh mục giám mục Công giáo, cũng dân lễ cầu nguyện giống Công giáo.

Chúng tôi còn nhớ ngày mới qua Úc, đi xe lửa vào thành phố học tiếng Anh, chiều về trong bữa tối nói với mấy cha thầy trong tu hội rằng mình đi viếng Chúa trong nhà lớn đối diện với nhà ga xe lửa Flinders... Tất cả cười ‘ồ’... vì tôi đi viếng Chúa trong nhà thờ St Paul, nhà thờ chính tòa của Anh giáo!

Trong cuộc phỏng vấn tại thành phốn London sáng nay ĐTGM Anh giáo, thượng phụ của giáo phận Canterbury cho hay Ngài được thông báo tin này cách đây hai tuần, nhưng Ngài không ngạc nhiên lắm vì không chỉ có nhóm Anh giáo Chính thống đã đề cập tới vấn đề trở về này mà ngay cả hai giám mục dưới quyền ngài cũng đã có những cuộc họp ‘kín’ với Tòa Thánh Vatican vào dịp lễ Phục sinh năm nay.

ĐTGM và Anh giáo sẽ phải đối diện với một thời gian khó khăn của Giáo hội vì sự chia cắt có kẻ ra đi, kẻ ở lại... sẽ có các tín hữu Anh giáo - Công giáo và Anh giáo thuần túy.

Rồi trong các nước có đông Anh giáo như tại Anh, Úc hay các thuộc địa cũ của Anh quốc thì việc chia chác tài sản cũng là vấn đề. Những người theo Anh giáo Công giáo bây giờ sẽ được gì? Nhìn vào nhiều thành phố có dẫy đầy các nhà thờ và cơ sở Anh giáo mà số giáo dân lại không đông thì việc các tín hữu Anh giáo Công giáo phải đi xây nhà thờ, mua cơ sở là một việc không thể chấp nhận được! Thế nên sẽ có những nhà thờ Anh giáo sẽ trở thành nhà thờ Anh giáo Công giáo. Để tránh những cuộc cãi vã và tranh tụng thiết tưởng đức bái ái yêu thương của Chúa Kitô cần phải hiển hiện rõ và là trung tâm của mọi dàn xếp.

Nhiều người cũng cho rằng việc đối thoại giữa Anh giáo và Công giáo cần ngưng một thời gian, vì trong lúc dầu xôi lửa bổng này có thể xảy ra những cuộc chiến tranh lạnh như Nga Mỹ thời xưa! Dù vẫn biết việc đối thoại này cần được tiếp tục...

Việc thứ hai là người mà ĐTC đặt làm ‘đại diện của ĐTC’ là ai và sẽ ở đâu? Có thể ĐTC theo mô hình như ngai đã cắt cử những người đại diện ngài trong Giáo hội Đông phương, Chính thống hay nhóm ‘Piô X’ khi các nhóm này quay về hiệp nhất cùng Giáo hội...

Và cuối cùng là vai trò của GH Công giáo trong thiên niên kỷ mới này là gì? Không chỉ rập khuôn trong những tín điều truyền thống trong việc đại kết! vì chính Đức Bênêđictô đã mở ra một trang sử mới, một sứ điệp mới khi ngài nhấn mạnh tới niềm tin Kitô giáo: “Chúng ta hãy hiệp nhất trong một Đức Tin, một Giáo Hội và một Phép rửa." Ngài đã can đảm trước thách đố mời gọi tất cả các anh chị em ly khai trở về hiệp nhất với GH Roma. Ngài đã mở ra một cánh cửa.

ĐTGM John Hepworth, thượng phụ của GH Anh giáo Chính thống vui mừng đón nhận quyết định của ĐTC Benedictô, ĐTGM đã phát biểu: “Chúng tôi vui mừng cảm động trước nghĩa cử bao dung của ĐTC Benedict XVI, Ngài đã dồn hết tâm huyết của triều đại giáo hoàng của ngài vào việc hiệp nhất. Đây là việc ngoài sức tưởng tượng của chúng tôi trước lời cầu xin được về hiệp thông với GH Roma hai năm nay. Đây là sức mạnh của lời cầu xin của cả Công giáo lẫn Anh giáo hơn là sức của con người! ”

ĐTGM tiếp: “... Đây cũng là công sức của Đức cố giáo hoàng Gioan Phaolô II khi ngài gửi tông thư "Ut Unum Sint" Xin cho chúng nên một… Điều vui mừng hơn nữa là lời phát biểu của ĐTGM Willimas, thượng phụ Canterbury của toàn GH Anh giáo khi ngài phát biểu ‘dù ngài không đứng cùng chiến tuyến với chúng tôi (trở về hiệp nhất), nhưng ngài vui mừng vì chúng tôi đã đạt được nguyện vọng và ngài thông hiểu điều đó’. Chúng tôi cám ơn sự hiểu biết cảm thông của Đức thượng phụ Canterbury và chúng tôi tiếp tục cầu nguyện cho ngài. Trong lời kinh sáng hàng ngày chúng ta cùng hát lên bài ca Cảm tạ (Te Deum) với cả tâm hồn chúng ta. Tạ ơn Chúa là Thiên Chúa và là nguồn mạch an bình và hiệp nhất. Tạ ơn về biến cố lịch sử này. Đây là giây phút của hồng ân, của lịch sử không phải vì qúa khứ đã thành tựu mà là qúa khứ đã được biến đổi”.

Tuy nhiên không phải khắp mọi nơi đều vui mừng! Tại Kenya, GH Anh giáo đã từ khước lời mời của ĐTC cũng như phủ nhận lời phát biểu của Tiến sĩ TGM Rowan Williams, TGM Canterbury đã đón nhận lời mời gọi của ĐTC như là một tin vui cho GH Anh giáo ở Anh quốc... Ngài không dám nói là cho Anh giáo toàn thế giới!

ĐTGM Eliud Wabukala TGM Anh giáo ở Kenya phát biểu trên đài phát thanh toàn quốc hôm nay rằng: “Tôi không hiểu tại sao lại cần công bố quyết định này ở thời điểm này? Vì những khác biệt quan trọng cho Anh giáo với Công giáo là GH Anh giáo có nhiều chiều kích Phúc âm hóa hơn và vai trò mục vụ bí tích hài hòa hơn bất cứ sự hiệp nhất nào trước đây”.

ĐTGM này còn cho hay bất luận linh mục Anh giáo nào trở về với GH Công giáo cần ý thức rằng: “Có những khác biệt thần học, cũng như cách thức chúng ta (Anh giáo) hiểu và thực hành các bí tích với GH Công giáo”.

Lm Anthony Nguyễn Hữu Quảng sdb

(Nguồn: VietCatholic News)