Kitô hữu trong trần thế
18.10.2008
 |
|
Chúa nháºt 29 ThÆ°á»ng niên A (Mt 22, 15-21)
Khi ấy, các ngÆ°á»i biệt phái há»p nhau lại bà n mÆ°u để bắt bẻ Chúa Giêsu trong lá»i nói. Các ông sai môn đồ của các ông Ä‘i vá»›i những ngÆ°á»i thuá»™c phái Hêrôđê đến nói vá»›i NgÆ°á»i rằng: "ThÆ°a Thầy, chúng tôi biết Thầy là ngÆ°á»i ngay chÃnh, căn cứ theo sá»± tháºt mà dạy bảo Ä‘Æ°á»ng lối Thiên Chúa. Thầy chẳng cần để ý đến ai, vì Thầy không tây vị ngÆ°á»i nà o. Váºy xin Thầy nói cho chúng tôi biết Thầy nghÄ© thế nà o: Có được phép ná»™p thuế cho Xêda hay không?" Chúa Giêsu thừa hiểu ác ý của há», nên nói: "Bá»n ngÆ°á»i giả hình, các ngÆ°Æ¡i gà i bẫy Ta là m gì? Hãy Ä‘Æ°a Ta xem đồng tiá»n ná»™p thuế". Há» Ä‘Æ°a cho NgÆ°á»i má»™t đồng bạc. Và Chúa Giêsu há»i há»: "Hình tượng và danh hiệu nà y là của ai?" Há» thÆ°a rằng: "Của Xêda". Bấy giá» NgÆ°á»i bảo há» rằng: "Váºy, cái gì của Xêda thì hãy trả cho Xêda, và cái gì của Thiên Chúa thì hãy trả cho Thiên Chúa".
KITÔ HỮU TRONG TRẦN THẾ
Daniel O'Connell (1775-1847) là má»™t tÃn hữu Công giáo nổi tiếng đồng thá»i là má»™t nhà ái quốc thá»i danh nÆ°á»›c Ailen. Hiểu rõ ná»—i thống khổ và niá»m hy vá»ng của tổ quốc vốn Ä‘ang bị ngÆ°á»i Anh đô há»™, ông đã quy tụ và tổ chức đồng bà o mình thà nh má»™t lá»±c lượng hùng háºu, mang tên Liên hiệp Công giáo (Catholic Association). Tổ chức nà y đã đấu tranh dà nh được "Dá»± luáºt giải phóng ngÆ°á»i Công giáo" năm 1829, nhỠđó nÆ°á»›c ông thoát khá»i ảnh hưởng Anh giáo, sống tá»± do vá» mặt đạo. Äược bầu là m thị trưởng Dublin năm 1841, ông đã dùng Ä‘Æ°á»ng lối bất bạo Ä‘á»™ng để đấu tranh vá»›i chÃnh quyá»n Luân đôn và cuối cùng đã là m cho đảo quốc mình được công nháºn vá» mặt chÃnh trị. Ông mất tại Gênes (Ã) ngà y 15-5-1847, sau hai ngà y hai đêm cầu nguyện sốt sắng. Äây là những lá»i trăn trối cuối cùng của ông: "Thân xác tôi thuá»™c vá» Ailen, linh hồn tôi thuá»™c vá» Thiên Chúa, trái tim tôi thuá»™c vá» Giáo Há»™i". Ông quả là ngÆ°á»i đầu tiên ý thức rằng Kitô hữu không thể bá» rá»i Ä‘á»i sống công cá»™ng. TrÆ°á»›c hết là vì phải xác định vì duy trì chá»— đứng mà Giáo Há»™i sẽ chiếm ngữ trong đó. NhÆ°ng đặc biệt là sâu xa hÆ¡n nữa, vì là đá»i sống đó cần được nghe sứ Ä‘iệp của Chúa Cứu Thế, bởi lẽ nó bị rình ráºp bởi má»i thứ dục vá»ng mà cám dá»— chức quyá»n hằng luôn kÃch thÃch. Daniel O'Conell đúng là con ngÆ°á»i đã thấu hiểu và thá»±c hiệu hiện bà i Tin Mừng hôm nay.
1. Tiến thoái lưỡng nan
Chúng ta luôn có khuynh hÆ°á»›ng tưởng tượng rằng thá»i đại chúng ta là thá»i đại đầu tiên khó sống. Không còn thấy "sá»± nhất trà vá» luân lý và xã há»™i" nữa. Các láºp trÆ°á»ng đối nghịch nhau nhất Ä‘á»u có thể biểu đạt công khai, dÆ°á»›i ánh mặt trá»i. NgÆ°á»i ta chẳng còn biết nghÄ© ra sao, có thái Ä‘á»™ nà o trÆ°á»›c má»™t số vấn Ä‘á» lá»›n. Nếu biết thá»±c sá»± Ä‘á»c Tin Mừng, chúng ta sẽ khám phá ra rằng thá»i Äức Giêsu cÅ©ng đã khó sống. Äức Giêsu đã sống trong má»™t bối cảnh lịch sá» tháºt căng thẳng. Các Ä‘oà n quân Rôma xâm chiếm Palestine, và kháng chiến quân Do Thái ngừng gầm gừ. Khoảng tháºp niên 30 ấy, vị hoà ng đế khuất phục được đế quốc mênh mông của mình chÃnh là Tibêriô, má»™t ông già ngồi cai trị từ đảo Capri thÆ¡ má»™ng. Nhiá»u ngÆ°á»i cầm giáo vì cá»› lÆ°Æ¡ng tâm, nhÆ° các đảng viên Quá khÃch (hay Nhiệt thà nh), chống lại quân đô há»™ và cổ vÅ© việc từ chối ná»™p thuế. Phe Hêrôđê, cuối cùng, ra sức cứu vãn tá»± do tôn giáo bằng cách thÃch nghi Ãt nhiá»u vá»›i quyá»n bÃnh chÃnh trị.
Phái Ä‘oà n đến gặp Chúa Giêsu để giăng bẫy NgÆ°á»i, được cố ý bao gồm những kẻ có láºp trÆ°á»ng chống đối nhau (phe Pharisêu và phe Hêrôđê). Dù theo "cánh tả" hay "cánh hữu", Ä‘Ã ng nà o Chúa Giêsu cÅ©ng sẽ bị liên lụy! TrÆ°á»›c tiên há» khen NgÆ°á»i: "Chúng tôi biết Thầy là ngÆ°á»i chân tháºt, và cứ sá»± tháºt mà dạy Ä‘Æ°á»ng lối của Thiên Chúa. Thầy cÅ©ng chẳng vị nể ai cả, vì Thầy không cứ bá» ngoà i mà đánh giá ngÆ°á»i ta". Bốn câu nịnh hót nà y là miếng mồi lừa lá»c che dấu cạm bẫy. Tuy nhiên, cạm bẫy nà y cÅ©ng nói lên thái Ä‘á»™ cảm phục của mấy tay khiêu khÃch đó đối vá»›i vị rabbi trẻ: há» công nháºn Chúa Giêsu nhÆ° má»™t nhân váºt Ä‘á»™c láºp, đạo đức, vững và ng. Trong thá»±c tế, chúng ta biết NgÆ°á»i vẫn hay Ä‘i ngược các quan Ä‘iểm thá»i thượng: NgÆ°á»i đã ngợi khen "đức tin" của má»™t viên bách quản đạo quân Rôma (Mt 8,11); đã thÆ°á»ng xuyên tiếp xúc vá»›i hạng thu thuế và lấy má»™t kẻ trong há» là m tông đồ mình (Mt 9,9-10). TrÆ°á»›c khi Ä‘i xa hÆ¡n, chúng ta hãy để thì giá» chiêm ngưỡng Äức Giêsu, má»™t con ngÆ°á»i không giống ai cả. Lạy Chúa, xin giúp chúng con noi gÆ°Æ¡ng Ngà i: luôn luôn chân tháºt... theo chÃnh lá»™ của Thiên Chúa... chẳng để mình bị lôi kéo bởi những ảnh hưởng muốn Ä‘Æ°a chúng con Ä‘i nÆ¡i chúng con không muốn... luôn hoà n toà n tá»± do, không cứng nhắc, không thoả hiệp, không phân biệt đối xá».
Tiếp đến há» há»i NgÆ°á»i: "Váºy xin Thầy cho biết ý kiến: Có được phép ná»™p thuế cho Xêda, hoà ng đế Rôma hay không?". Câu há»i khôn khéo quá»· quyệt: nếu trả lá»i "được", NgÆ°á»i sẽ mất tất cả sá»± quý chuá»™ng của quần chúng vốn Ä‘ang trông chá» má»™t Äấng Messia đánh Ä‘uổi quân xâm lăng... Nếu trả lá»i "không", NgÆ°á»i sẽ bị phe Hêrôđê tố cáo nhÆ° má»™t tay phản Ä‘á»™ng chống Rôma nguy hiểm. Y nhÆ° má»i thá»i, Giáo Há»™i hôm nay cÅ©ng thấy mình phải Ä‘Æ°Æ¡ng đầu vá»›i vấn Ä‘á» sau đây: vai trò của Giáo Há»™i không thể mang tÃnh chất "chÃnh trị" cách trá»±c tiếp... nhÆ°ng Giáo Há»™i cÅ©ng không thể đứng trung láºp. Dù sao Ä‘i nữa, dẫu nói “được†hay “khôngâ€, dẫu lên tiếng hay im lặng, Giáo Há»™i sẽ luôn thấy mình bị kéo sang phe nà y hay phe khác.
NhÆ°ng Äức Giêsu trả lá»i thế nà o? TrÆ°á»›c hết ngÆ°á»i cho thấy mình không dá»… bị lÆ°á»ng gạt! Và NgÆ°á»i bắt đầu bằng cách vạch trần thói giả hình của há», qua kiểu ngây ngô xin há» cho xem má»™t "đồng tiá»n". Chẳng chút ngáºp ngừng, há» lôi ra má»™t đồng tiá»n trong túi. NhÆ° thế, vừa ra vẻ bối rối, tá»± đặt những câu há»i vá» sạch nhÆ¡ khi tiếp xúc vá»›i quân xâm lược ngoại giáo, há» cÅ©ng vừa biết sá» dụng tiá»n bạc vô đạo cho công việc của mình. Chung quy, trả thuế cÅ©ng chẳng là m hoen ố lÆ°Æ¡ng tâm há» hÆ¡n là sá» dụng thÆ°á»ng nhất đồng tiá»n xấu xa ấy.
"Hình và danh hiệu nà y là của ai đây? - Của Xêda". NgÆ°á»i Rôma dà nh cho mình việc đúc tiá»n để nói lên quyá»n tối thượng của há». Và đồng tiá»n mang hình hoà ng đế vá»›i danh hiệu của ông. Äầu Tibêriô ấy đã từng bị xem nhÆ° dấu ô nhục của việc thần phục Rôma, vì qua đó, hoà ng đế tá»± coi mình là thần! Nên ta hiểu tại sao phái Nhiệt thà nh cấm đảng viên của há» trả thuế. Là m sao Äức Giêsu, vá»›i tiếng tăm là chỉ trung thà nh vá»›i duy mình Thiên Chúa, lại không đứng vá» "cánh tả" vá»›i những ngÆ°á»i xúi giục khởi nghÄ©a nhân danh Kinh Thánh được? Äức Giêsu trả lá»i thế nà o được đây?
"Của Xêda, trả vá» Xêda; của Thiên Chúa, trả vá» Thiên Chúa". Câu ứng đối của Äức Giêsu đã trở thà nh châm ngôn tục ngữ! Tuy nhiên ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng hiểu sai nó, nhÆ° thế Äức Giêsu đã Ä‘Æ¡n giản chủ trÆ°Æ¡ng "tách hẳn Giáo há»™i vá»›i Nhà nÆ°á»›c" bằng cách ban má»™t thứ tá»± trị hoà n toà n cho quyá»n lá»±c chÃnh trị... hay, ngược lại, hiểu nó nhÆ° thể Äức Giêsu đã dạy môn sinh chá»› nhúng tay và o việc Ä‘á»i. Thà nh thá» phải cố gắng tìm hiểu tất cả tÆ° tưởng của Äức Giêsu khi áp dụng cho thá»i đại chúng ta. Äể được thế, chúng ta phải lÆ°u ý đến hai vế của câu nà y, và cho vế thứ hai tất cả giá trị kết luáºn quyết định.
2. Của vua trả cho vua
Của Xêda, trả vá» Xêda... Trong viá»…n tượng của toà n thể Cá»±u Ước, " má»i quyá»n bÃnh Ä‘á»u phát xuất từ Thiên Chúa". Tháºm chà chúng ta đã nghe trong bà i Ä‘á»c đầu tiên hôm nay rằng: má»™t ông vua ngoại giáo nhÆ° Kyrô đã được Thiên Chúa "xức dầu" để thá»±c hiện công cuá»™c thần linh "dù chẳng biết Thiên Chúa" (Is 45,1.4.6). Ãp dụng cÅ©ng nguyên tắc nà y, thánh Phaolô sẽ yêu cầu các Kitô hữu sÆ¡ khai tuân phục quyá»n dân sá»± (Rm 13,1-7; Tt 3, 1-2). Trong thá»±c tế, không ai có thể coi thÆ°á»ng các liên Ä‘á»›i xã há»™i và công dân. Äúng là giải thÃch sai Tin Mừng khi muốn cắt con ngÆ°á»i thà nh nhiá»u lát tách biệt nhau hẳn, nhÆ° thể Kitô hữu và Giáo Há»™i có thể bất biết chÃnh trị... nhÆ° thể tôn giáo phải kép kÃn trong nhà thá» và chá»› nên ảnh hưởng trên Ä‘Æ°á»ng xá, thà nh phố, công việc, gia đình , luáºt pháp, thuế má...
Vẫn biết Äức Giêsu đã thÆ°á»ng xuyên từ chối đóng vai trò "Mêsia xã há»™i-chÃnh trị" mà thiên hạ muốn gán cho NgÆ°á»i:
- đó là ý nghÄ©a sâu xa của kinh nghiệm thiêng liêng NgÆ°á»i có được sau các cÆ¡n cám dá»— chịu đầu Ä‘á»i công khai (Mt 4,8tt);
- đó là ý nghÄ©a việc NgÆ°á»i bá» trốn mà đi cầu nguyện khi thiên hạ muốn tôn vÆ°Æ¡ng NgÆ°á»i sau phép lạ hoá bánh (Ga 6,14tt);
- đó là ý nghÄ©a NgÆ°á»i quở trách Phêrô khi ông muốn can ngăn NgÆ°á»i là m má»™t Mêsia-Ä‘au khổ (Mt 16,21tt);
- đó là ý nghÄ©a rất rõ rệt của lá»i NgÆ°á»i tuyên bố vá»›i Philatô: "Tôi là vua, nhÆ°ng nÆ°á»›c tôi không thuá»™c vá» thế gian nà y" (Ga 18,36).
Tuy nhiên, trong câu Äức Giêsu đáp "Của Xêda trả trả Xêda", khó mà không thấy đó là lá»i má»i gá»i hãy tÃnh đến quyá»n bÃnh thiết định, tôn trá»ng các quyá»n lợi của chÃnh quyá»n bÃnh nà y. Khi chá»n thái Ä‘á»™ nà y, Äức Giêsu đã Ä‘Æ°a và o trong thế giá»›i cổ xÆ°a má»™t lối phân biệt có tÃnh cách mạng: NgÆ°á»i "giải thiêng hoá" chÃnh trị bằng cách quả quyết Xêda là Xêda... nhÆ°ng không phải là Thiên Chúa! Váºy thì Xêda, vì luôn có Xêda, hãy tiếp tục hà nh xá» chức năng của mình! Äây là má»™t chức năng phà m trần, chịu đủ thứ bấp bênh, vấp phải sá»± phức tạp của các thá»±c tại xã há»™i-chÃnh trị, các chế Ä‘á»™, các hệ thống, các hệ tÆ° tưởng. NhÆ°ng chÆ°a phải đã hết.
3. Của Chúa trả cho Chúa
Của Thiên Chúa, trả vá» Thiên Chúa... Là những con ngÆ°á»i hiện đại, giỠđây chúng ta biết má»i ná»n chÃnh trị chủ trÆ°Æ¡ng khinh rẻ phần hai nà y của tÆ° tưởng Äức Giêsu sẽ dẫn đến đâu. Các xã há»™i vô thần, "không Thiên Chúa", cÅ©ng là những xã há»™i vô nhân đạo. Khi Nhà nÆ°á»›c tá»± phong là "thượng đế" thì nó Ä‘Ã n áp tiêu diệt con ngÆ°á»i. Thà nh thá» chÃnh Xêda cÅ©ng phải tuân phục Thiên Chúa và phải trả lại cho Thiên Chúa những cái thuá»™c vá» NgÆ°á»i. Tháºt rất ý nghÄ©a khi Äức Giêsu nhấn mạnh "các bổn pháºn của chúng ta đối vá»›i Thiên Chúa", trong khi thiên hạ không đặt cho NgÆ°á»i câu há»i ấy, nhÆ°ng chỉ câu há»i vá» trần gian thế thôi. Vế sau đúng là cao Ä‘iểm của toà n thể trang Tin Mừng.
"Của Thiên Chúa trả cho Thiên Chúa". Tất cả cuá»™c sống Äức Giêsu không ngá»›t la lá»›n cho chúng ta Ä‘iá»u nà y: Vì là nghệ thuáºt phục vụ công Ãch, nên chÃnh trị cÅ©ng quan trá»ng. NhÆ°ng dẫu quan trá»ng đến đâu, nó không phải tất cả con ngÆ°á»i, không phải là phần thiết yếu nhất của co ngÆ°á»i. "Con ngÆ°á»i đâu chỉ sống bởi bánh"... nhá» chá»— ở, nhá» thị trÆ°á»ng hay nhá» sản xuất! Äược tạo dá»±ng "theo hình ảnh Thiên Chúa", con ngÆ°á»i có định mệnh chia sẻ chÃnh sá»± sống của Thiên Chúa. Nếu Xêda đã có thể khoác hình ảnh mình lên các đồng tiá»n, thà nh thá» phải "trả" chúng lại cho ông... thì huống chi là con ngÆ°á»i được ghi dấu hình ảnh Thiên Chúa, cà ng phải "trả mình" toà n diện cho Thiên Chúa hÆ¡n nữa! (St 1,26). Con ngÆ°á»i đáng được tuyệt đối tôn trá»ng vì định mệnh há» có tÃnh chất thần liêng.
NhÆ° thế Äức Giêsu đã không để mình bị mắc và o cạm bẫy kẻ địch giăng ra. Má»™t lần nữa, NgÆ°á»i đã mặc khải cho ta bà máºt và sứ mệnh của NgÆ°á»i: thiết láºp VÆ°Æ¡ng Triá»u Thiên Chúa... và , qua đó, mặc khải chiá»u kÃch vÄ© đại nhất của con ngÆ°á»i chúng ta! NhÆ°ng phải chăng tôi trả lại cho Xêda cái thuá»™c vá» Xêda trong thá»±c tế? Phải chăng tôi cho chiá»u kÃch chÃnh trị của Ä‘á»i tôi là quan trá»ng vá» NgÆ°á»i? Äá»i tôi phải chăng hoà n toà n hiến dâng cho Thiên Chúa?
Bạn ÄÆ°á»ng |
Những bài khác:
|
|
In bài này
Lưu dạng file
Gửi bài này qua Email
