Thánh Eusêbiô Vercellêsi, Giám mục
(+371)

Thánh Eusêbiô sinh tại Sardinia trong má»™t gia đình quí phái. NhÆ°ng trổi vượt sá»± sao sang giàu có trần thế. Ngài được vinh dá»± là con của má»™t người cha chịu chết vì đức tin dÆ°á»›i thời Diôclêtianô. Mẹ Ngài đã Ä‘Æ°a hai người con về sống tại Roma. Ngài được  Đức giáo hoàng Eusêbiô rá»­a tá»™i và lấy chính tên mình đặt cho con trẻ.

Eusêbiô được nuôi dưỡng trong bầu khí đạo đức, Ngài theo học văn chương và nghệ thuật. Gia nhập hàng giáo sĩ, Ngài được phong chức đọc sách.

Ngài được sai Ä‘i Vercelli và năm 345 được chọn làm giám mục tiên khởi của giáo phận này. Xét rằng phÆ°Æ¡ng cách hữu hiệu nhất để thánh hóa các linh hồn là phải có má»™t hàng giáo sÄ©  được huấn luyện tá»­ tế, Ngài thiết lập má»™t trường đào tạo linh mục. Cùng vá»›i nhóm môn sinh, Ngài sống đời ẩn tu ngay giữa thành phố. NhÆ°ng lời khuyên dạy đầy cảm kích đã làm cho Vercellêsi thay đồi hẳn. Các tá»™i nhân tìm về lãnh nhận các bí tích và nhiệt thành phụng sá»± Chúa.

Chịu bách hại vì đạo, cuộc đời Eusêbiô đã đạt tới vinh quang cao cả. Khi ấy bè rối Ariô bành trướng mạnh mẽ, với sự bảo trợ của hoàng đế Constantino. Eusêbiô mãnh liệt chống lại và đức tin không thể lay chuyển của Ngài mang lại niềm an ủi cho Đức giáo hoàng chỉ định dẫn dầu phái đoàn các giám mục đến gặp hoàng đế để bênh vực đức tin. Đầy nhiệt tâm Ngài thuyết phục được hoàng đế triệu tập một công đồng.

Năm sau công đồng khai diá»…n tại Moilan. Tại công đồng, hoàng đế thúc bách các giám mục phải để cho Eusêbiô tham dá»±. NhÆ°ng những người theo bè rối Ariô ngăn cản. Cuối  cùng Ngài được tham dá»±. Thấy phần đông theo lạc giáo, Ngài trình biểu thức đức tin của công đồng Nicea, đòi mọi người ký nhận trÆ°á»›c khi bàn đến Ä‘iều gì khác nữa. Bọn lạc giáo tức giận. Ngược lại, Ngài cÆ°Æ¡ng quyết không chịu ký vào văn bản lên án thánh Athanasiô, vị giám mục chúng sợ nhất. Tức giận chúng vận Ä‘á»™ng hoàng đế đẩy Ngài Ä‘i Plestina.

Nơi lưu đầy, Eusêbiô chịu không biết bao nhiêu là điều cực khổ bởi cách đối xử dã man của các địch thù, Ngài bị giam trong phòng tối, bị bỏ đói. Khi biết rằng không thể bắt phục được con người sắt đá này, chúng còn trói chân Ngài lại và lôi kéo Ngài qua các bậc thang nhiều lần. Theo lời thánh Hiêrônimô kể lại, thánh nhân còn bị gởi đi Cappadocia và tới miền thượng Thébaide bên Ai cập. Tại những nơi nầy thánh nhân còn chịu muôn vàn cực hình cho đến khi hoàng đế Constantiô băng hà và được hồi hương.

Dầu vậy trên đường về theo lệnh Đức giáo hoàng, thánh Eusêbiô còn phải ghé nhiều giáo đoàn để an ủi khích lệ các giáo hữu bị đau khổ bởi những tàn phá của phái Ariô để lại, dàn xếp những tranh chấp nội bộ của một số giáo đoàn.

Trở về Vercelli, thánh Eusêbiô được tiếp đón nồng nhiệt như một vị anh hùng. Già cả và yếu sức, Ngài vẫn tận tụy phục vụ giáo phận cho đến khi qua đời năm 371. Người ta tôn kính Ngài như vị thánh tử đạo, vì những đau khổ mà Ngài đã chịu suốt những ngày lưu đày.