Uá»· ban Văn hoá Há»™i đồng Giám mục Việt Nam: Há»™i thảo “Kinh nghiệm vá» hoạt Ä‘á»™ng thÆ° viện và góp ý xây dá»±ng ThÆ° viện Văn hóa Công Giáo Việt Namâ€
16.11.2017
Thứ Năm, ngà y 09/11/2017, Uỷ ban Văn hoá trực thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam (UBVH) đã tổ chức Hội thảo Kinh nghiệm vỠhoạt động thư viện và góp ý xây dựng Thư viện Văn hóa Công Giáo Việt Nam (TVVHCGVN) tại Văn phòng Hội đồng Giám mục Việt Nam, số 72/12 Trần Quốc Toản, P.8, Q.3, TPHCM.
Äức
cha Giuse Äặng Äức Ngân, Chủ tịch UBVH, đến sá»›m đón khách vá»›i nụ cÆ°á»i ấm áp, tay
bắt mặt mừng. Äức cha Phaolô Nguyá»…n Thái Hợp vừa là thuyết trình viên, vừa là há»™i
thảo viên nên sốt ruá»™t tá»›i từ sáng tinh mÆ¡ và Äức cha Luy Nguyá»…n Anh Tuấn nhiệt
tình có mặt từ phút đầu. Riêng Äức cha Giuse Äá»— Mạnh Hùng tuy rất báºn, nhÆ°ng có
vẻ “không tá»›i vá»›i Há»™i thảo là lòng không yên†nên có trá»… cÅ©ng cố tá»›i. Khách má»i
là các chuyên viên thư viện, quản thủ thư viện, và cả các linh mục, tu sĩ, giáo
dân quan tâm tá»›i thÆ° viện đến từ các giáo pháºn và các dòng tu khắp nÆ¡i.
Äức
cha Giuse Äặng Äức Ngân hân hoan chà o đón các anh em và mở mà n cuá»™c Há»™i thảo. Äức
cha minh bạch xác định, Há»™i đồng Giám mục Việt Nam (HÄGMVN) năm 2003 đã chỉ thị
cho UBVH thà nh láºp TVVHCGVN, trÆ°á»›c tiên để đón nháºn gia sản văn hóa Công giáo
Việt Nam do Há»™i Thừa Sai Balê có lòng tốt muốn chia sẻ vá»›i Giáo há»™i Việt Nam. Äức
cha Chủ tịch UBVH cÅ©ng chân thà nh nhìn nháºn, do thiếu phÆ°Æ¡ng tiện, thiếu cÆ¡ sở
nên UBVH đã để lỡ một chuyến đò chuyên chở sách vở, tà i liệu, văn bản chứng từ
của Giáo hội Việt Nam (dưới dạng ebooks) từ Hội Thừa Sai Balê vỠvới Việt Nam.
Hôm
nay thá»i cÆ¡ đã đến. UBVH nhất tâm bÆ°á»›c đầu hình thà nh TVVHCGVN và mong các anh
em có mặt trong Hội thảo và cả các anh em, thân hữu trong nước, ngoà i nước góp
tay, góp ý, góp kinh nghiệm vá»›i UBVH trong bÆ°á»›c đầu nhiá»u khó khăn.
Ná»™i
dung cuá»™c Há»™i thảo gồm ba phần “Äi Tìmâ€. Phần 1: Äi Tìm Má»™t Lối Äi, Phần 2: Äi
Tìm Những NgÆ°á»i Äá»c và Phần 3: Äi Tìm Má»™t Äịnh Dạng. Anh Augustinô VÆ°Æ¡ng Äình
Chữ lên diá»…n Ä‘Ã n đầu tiên vá»›i Ä‘á» tà i THƯ VIỆN NHƯ MỘT KHO BÃU (ThÆ° viện trong hoạt Ä‘á»™ng văn hóa và tâm linh).
Anh nháºp Ä‘á» bằng hình ảnh “bốn bồ chữ†nhân thế (theo kiểu và von của Cao Bá
Quát) rồi xuýt xoa “kiến thức của nhân loại được tÃch trữ từ bao ngà n năm lÃ
kho tà ng mênh mông nhÆ° biển khÆ¡iâ€. NhÆ°ng theo anh, kiến thức không là nÆ°á»›c ao
tù nhÆ°ng mãi luân chuyển sinh lợi, là m lá»i để phục vụ con ngÆ°á»i. Ngược lại, kiến
thức được giấu kÃn, không ai sá» dụng sẽ ra vô bổ. Rồi ra kiến thức lại đẻ ra kiến
thức và mỗi ngà y cứ chồng chất mãi lên cho tới hôm nay. Và kiến thức đi và o
sách, sách và o thư viện.
Vá»›i
anh, sách và các ấn phẩm của tiá»n nhân đã thà nh di sản văn hóa và chứng từ đức
tin được chuyển giao cho con cháu qua các thế hệ. Äón nháºn, khai triển các di sản
và chứng từ nà y cÅ©ng là cách “Ăn quả nhá»› kẻ trồng câyâ€, tá» lòng biết Æ¡n tổ
tiên. Và cÅ©ng từ đó rút ra kinh nghiệm rao truyá»n Tin Mừng trong bối cảnh văn
hóa hôm nay. Chia sẻ những khó khăn bước đầu với TVVHCGVN, anh Chữ bà y tỠnhiệt
tình muốn trợ giúp UBVH, tìm kiếm nguồn sách, đón nháºn các di sản từ má»i phÃa.
Từ
đầu bà i thuyết trình, Ban tổ chức đã giới thiệu anh “từng ăn dầm nằm dìa†bên
MEP và thấm thÃa hai chuyến Tây Du thỉnh kinh sách thánh hiá»n. Qua hai chuyến
đi “thỉnh kinh†anh biết rõ kho báu của MEP và hiểu lòng tốt của MEP cũng như của
các phòng lưu trữ thuộc các dòng tu nước ngoà i, anh mong UBVH sớm thương thảo để
đón nháºn món quà hà o phóng của MEP, các giáo pháºn và các dòng tu trong và ngoà i
nÆ°á»›c.
Tiếp
bà i góp ý của anh Chữ là “VỪNG Æ I, MỞ RA†của Äức cha Phaolô Nguyá»…n Thái Hợp. Từ
lối nhìn xÆ°a và nay vá» văn hóa, Äức cha để ý tá»›i quan Ä‘iểm của UNESCO, thấy văn
hóa nhÆ° má»™t hệ thống các giá trị truyá»n thống đã và đang thể hiện thà nh bản sắc
riêng của má»—i dân tá»™c. Äặc biệt Äức cha nhấn mạnh quan Ä‘iểm của Giáo há»™i qua Hiến
chế Vui Mừng và Hy Vá»ng, “Có nhiá»u
tÆ°Æ¡ng quan giữa các sứ Ä‘iệp cứu Ä‘á»™ và văn hóa… Giáo há»™i đã sá» dụng nhiá»u tà i
nguyên của các ná»n văn hóa để phổ biến và trình bà y sứ Ä‘iệp của Äức Kitô cho
muôn dânâ€.
Theo
Äức cha, văn hóa có má»™t nét đặc trÆ°ng, “văn hóa có má»™t khung trá»i tá»± do, má»™t sá»±
tá»± trị chÃnh đáng trong lãnh vá»±c chÃnh đáng của mình và những Ä‘iá»u kiện cần thiết
để sáng tạo nhưng văn hóa không có giá trị tuyệt
đốiâ€. Chung vá»›i lối nghÄ© của ngÆ°á»i xÆ°a “văn
dÄ© tải đạo†Äức cha tâm đắc vá»›i Tông huấn Giáo Há»™i tại à châu, “Văn hóa phải tùy thuá»™c và o con ngÆ°á»i toà n diện,
việc phục vụ công thiện, công Ãch của xã há»™i và tiêu chuẩn đạo đứcâ€.
Ở
đây trá»n cả ná»™i dung vá» văn hóa, nói gần hay nói xa cÅ©ng để mở Ä‘Æ°á»ng cho các
công trình há»™i nháºp văn hóa hay là là m văn hóa và tìm lối cho sách và thÆ° viện
và o Ä‘á»i, nói chung, cÅ©ng nhÆ° tìm lối cho TVVHCGVN nháºp cuá»™c, nói riêng.
Äá»
tà i VỪNG Æ I, MỞ RA! là câu thần chú trong Alibaba
và 40 tên cướp cũng được kết bằng Vừng
ơi, mở ra! Văn hóa ơi, mở ra! Thư viện ơi, mở ra! Những câu thần chú nghe
như thống thiết, nghe như khẩn cấp, như có nhà cháy đâu đây!
BÃ i
trao đổi của cha Phanxicô Xaviê Phó Äức Giang và o buổi chiá»u. DÆ°á»ng nhÆ° sợ bóng
sợ gió, sợ chiá»u xuống trong tâm tÆ° các thà nh viên UBVH, sợ bÆ°á»›c đầu khó khăn
cho TVVHCGVN, ai đó đã mạnh mẽ cất lên bà i đồng ca, “Hy vá»ng đã vÆ°Æ¡n lên trong mà n đêm bao Æ°u phiá»n. Hy vá»ng đã vÆ°Æ¡n lên
trên bà n tay, trên mặt mà y. Hy vá»ng đã vÆ°Æ¡n lên trong lòng anh, trong lòng tôi,
trong lòng ai…â€.
Cha
Phanxicô Xaviê Phó Äức Giang vá»›i giá»ng trẻ trung, đã đốt lá»a lên vá»›i “MỘT VÀI
HƯỚNG ÄI MỚI CỦA THƯ VIỆN TRONG THỜI KỸ THUẬT Sá»â€. Là giám há»c của Dòng Anh Em
Hèn Má»n thÆ°á»ng xuyên tiếp cáºn vá»›i thÆ° viện, cùng vá»›i “má»™t bồ kinh nghiệm†vá»
thÆ° viện há»c há»i từ các môi trÆ°á»ng kỹ thuáºt cao vá» trang bị cho các sinh viên của
há»c viện, hôm nay cha nhiệt tình ‘rút ruá»™t ra’ vá»›i các há»™i thảo viên. Cha và o Ä‘á»
ngay bằng lá»i cảnh giác, “Cần xác định đối tượng cho thÆ° viện†để Ä‘iá»u chỉnh
nguồn dữ liệu cho phù hợp mang lại lợi Ãch thá»a đáng cho ngÆ°á»i Ä‘á»c. Nhiá»u há»™i
thảo viên giáºt mình, “Ở quê hÆ°Æ¡ng mình, hình nhÆ° chÆ°a có thÆ° viện mạng đúng
nghĩa, có chăng một số gian hà ng ebooks
bà y ra má»™t số sách giải trà nhÆ° tiểu thuyết xã há»™i hoặc bá»™ kiếm hiệp toà n táºp của
Kim Dungâ€. Gợi ý “cần xác định đối tượng thÆ° việnâ€của cha Giang vẫn còn đợi đấy!
Tiếp
theo, thuyết trình viên quả quyết, thÆ° viện Ä‘Æ°Æ¡ng thá»i không thể thiếu phần má»m
quản lý, bao gồm kỹ thuáºt an ninh mã nguồn. Cha cÅ©ng giá»›i thiệu hai loại mã phổ
biến thuá»™c phần má»m quản lý thÆ° viện: Mã Vạch (Bar code) và Mã QR (Quick
Response) khá thông dụng trong quản lý. NhÆ°ng khó khăn và tế nhị nhất vẫn lÃ
tìm cách liên kết với các thư viện thân hữu trong và ngoà i nước để cùng chia sẻ
dữ liệu, là m già u có cho nội dung thư viện.
Vấn
Ä‘á» phần má»m quản lý thÆ° viện được thuyết trình viên khÆ¡i lên, có vẻ Ä‘ang sôi bá»ng
tại các thÆ° viện thuá»™c các dòng tu. Äá» tà i đã là m các há»™i thảo viên chuyên thÆ°
viện xôn xao là m nóng cả diá»…n Ä‘Ã n. Nhiá»u anh chị em muốn giá»›i thiệu chuyên viên
phần má»m thÆ° viện và sẵn sà ng chia sẻ cả các phần má»m Ä‘iá»u hà nh. Riêng UBVH vẫn
trắng tay!
Cuối
cùng, cha Phó Äức Giang nêu câu há»i đòi má»i ngÆ°á»i gắn bó trách nhiệm vá»›i hoạt Ä‘á»™ng
thÆ° viện suy nghÄ© nhiá»u, “Tại sao không có loại sách thần há»c, triết há»c được Ä‘á»c
miễn phà tại các thư viện tại Việt Nam?†Và tiếp theo, một hội thảo viên khác đặt
câu há»i, “Tại sao giá»›i trẻ Việt Nam lÆ°á»i Ä‘á»c sách?†và “Nên giá»›i thiệu sách gì
cho bạn Ä‘á»c trẻ và đá»c cách nà o?â€...
Buổi
chiá»u trÆ°á»›c lá»i tổng kết cuá»™c Há»™i thảo của Äức cha Chủ tịch UBVH, linh mục
Giuse Trịnh TÃn à giá»›i thiệu mô hình TVVHCGVN. TrÆ°á»›c khi và o mô hình thá»±c tế,
cha dẫn sách và thư viện vỠnguồn như
để tìm một lối đi, một nhịp sống cho TVVHCGVN. Theo một lối nhìn, cha thấy cuốn
sách đầu tiên thá»i Cá»±u Ước là những tấm Bia Äá ghi MÆ°á»i Giá»›i Luáºt của Chúa vÃ
thư viện đầu tiên chứa những cuốn sách đầu tiên là Hòm Bia Thánh luôn được Dân
Chúa tôn kÃnh nhÆ° biểu tượng Thánh Nhan Chúa giữa Dân. Äến thá»i Chúa Giêsu, há»™i
Ä‘Æ°á»ng là thÆ° viện luôn gìn giữ, trân quý Sách Thánh cho Dân Chúa má»—i ngà y
Sabbat há»p mặt nhau Ä‘á»c và nghe Sách Thánh.
Nếu
hình dung Sách Thánh là cá»— Äại Thừa chuyên chở Lá»i Ãnh Sáng, Lá»i Khôn Ngoan,
chúng ta nháºn ra các sách vở Công Giáo là cá»— Tiểu Thừa phản ảnh Lá»i Khôn Ngoan
của Sách Thánh và chuyên chở cả những trăn trở thao thức, những cảm nháºn buồn
vui của con ngÆ°á»i là m lá»i đáp trả và tạ Æ¡n Thiên Chúa.
VÃ
thư viện được nhìn ra như một không gian thánh, nơi khách hà nh hương tìm vỠnguồn
cá»™i của mình. Äồng thá»i thÆ° viện cÅ©ng là nÆ¡i xuất phát những chuyến hà nh hÆ°Æ¡ng
đến với các anh chị em mình trong tình thân thương…
Äức
Thánh Cha Bênêđictô XVI xác định: “Äi
hà nh hương không chỉ là đi tới thăm một nơi chốn nà o để ngưỡng phục những kho
tà ng thiên nhiên, má»™t ná»n nghệ thuáºt hay những di tÃch lịch sá». Äi hà nh hÆ°Æ¡ng
thá»±c sá»± mang ý nghÄ©a bÆ°á»›c ra khá»i chÃnh mình để đối diện vá»›i Thiên Chúa, nÆ¡i
Ngà i đã tá»± mạc khải, nÆ¡i Æ¡n thánh đặc biệt chiếu rá»i ánh quang rá»±c rỡ và mang lại
những thà nh quả vá» cuá»™c trở vá» và ơn thiêng giữa những ngÆ°á»i tinâ€
(https://w2.vatican.va/content/benedict-xvi/en/speeches/2010/november/documents/hfben-xvispe20101106cattedrale-compostela.html).
Xuôi dòng những ý niệm của Äức Bênêđictô XVI, chúng ta hiểu ra, “BÆ°á»›c ra khá»i
chÃnh mình†chÃnh là bÆ°á»›c ra khá»i cõi tâm hẹp hòi của lòng mình để Ä‘á»c và đón
nháºn ánh sáng phản chiếu từ Lá»i Khôn Ngoan của Thiên Chúa.
UBVH
xin đón nháºn Sách Thánh và ThÆ° Viện Thánh là m mẫu má»±c và ý nghÄ©a cho TVVHCGVN
hình thà nh. Cha Thư ký UBVH cùng với các hội thảo viên hướng tới mô hình gồm 6
Ä‘iểm chÃnh:
1/ TVVHCGVN ngá» lá»i
xin các sao bản Ä‘iện tá» từ phòng lÆ°u trữ và thÆ° viện thuá»™c các giáo pháºn tại Việt
Nam và các dòng tu trong và ngoà i nước.
2/ UBVH xin thương thảo
các Ä‘iá»u kiện vá» lÆ°u trữ và bản quyá»n của các văn bản, tà i liệu khi được trao.
3/ TVVHCGVN bước đầu
hình thà nh như một thư viện lưu trữ và tiếp tới TVVHCGVN sẽ triển khai thư viện
mạng.
4/ UBVH kêu gá»i tác
giả của các đỠán tiến sÄ© thuá»™c các Ä‘á» tà i liên hệ tá»›i tÃn hữu và đạo lý Công
giáo góp bản sao kỹ thuáºt số cho TVVHCGVN. Các đỠán nà y được xem nhÆ° phần tinh
hoa của văn hóa Công giáo Việt Nam, TVVHCGVN mong được lưu trữ và luôn bảo đảm
bản quyá»n.
5/ UBVH mong được
thÆ°Æ¡ng thảo vá»›i chủ nhân hoặc ngÆ°á»i thừa kế các tủ sách Công giáo tại Việt Nam
hay ở nÆ°á»›c ngoà i để nháºn mua hoặc nháºn giữ các tà i liệu văn bản Công giáo nhÆ°
tà i sản chung của Giáo hội Việt Nam.
6/ Äể tiện đón nháºn
các tà i liệu văn bản Ä‘iện tá», TVVHCGVN tạm đặt tại địa chỉ: Nhà thá» Vinh SÆ¡n, số
249-251 Ba Tháng Hai, P.10, Q.10, TPHCM. email: vinhson249251@gmail.com. ÄT:
0913801255.
Äúng
16g00, Äức cha Giuse Äặng Äức Ngân, Chủ tịch UBVH đúc kết cuá»™c Há»™i thảo. Sau
khi lắng nghe các thuyết trình viên, ghi nháºn các ý kiến đóng góp, Äức cha đã
trải lòng ra vá»›i tâm sá»± má»™t khách hà nh hÆ°Æ¡ng, mong cà ng nhiá»u bạn đồng hà nh
cùng cá»™ng tác, sẻ chia, cà ng vững bÆ°á»›c, cà ng hy vá»ng đón nháºn dồi dà o ân sủng của
Äấng là ÄÆ°á»ng Äi, là Sá»± Tháºt và là Sá»± Sống. Äức cha đã thiết tha kêu gá»i thân hữu
khắp các giáo pháºn, các dòng tu là chuyên viên thÆ° viện, là ngÆ°á»i Ä‘á»c, là chủ
nhân các gia sản văn hóa, và cả những ai thiện chà góp ý, góp sức cho TVVHCGVN
hình thà nh.
Äúng
ra, ai cÅ©ng thấy, thÆ° viện và ngÆ°á»i Ä‘á»c luôn có vá»›i nhau má»™t tÆ°Æ¡ng quan há»—
tÆ°Æ¡ng: ngÆ°á»i Ä‘á»c xây dá»±ng cho thÆ° viện và thÆ° viện hà o phóng vá»›i ngÆ°á»i Ä‘á»c.
TÆ°Æ¡ng quan nà y giống mối tÆ°Æ¡ng quan giữa văn hóa và đức tin nhÆ° Huấn thị ‘Äi tìm hÆ°á»›ng mục vụ cho văn hóa’ xác định,
“Tin Mừng chỉ có thể đến được vá»›i con ngÆ°á»i
trong văn hóa của há», ná»n văn hóa nà y thấm và o cách há» sống đức tin, rồi cách há»
sống đức tin lại dần dần tạo dáng cho văn hóaâ€.
Cuối cùng bà i thánh ca “Xin hiệp nhất chúng conâ€
đã vang lên là m lá»i kết thúc cuá»™c Há»™i thảo Kinh
nghiệm vỠhoạt động thư viện và góp ý xây dựng Thư viện Văn hóa Công Giáo Việt
Nam.
Uá»·
ban Văn hoá / HÄGMVN
(WHÄ)
|