DIỄN ÄÀN GIÃO PHẬN VINH :: Xem chủ đề - NÄ‚M KỶ SỬU Bà N VỀ CHUYỆN "CON TRÂU"
Người đăng
Thông điệp
Quản trị viên
Ngày tham gia: 13/11/2007 Bài gửi: 2466 Số lần cám ơn: 1 Được cám ơn 295 lần trong 287 bài viết
gửi: 23.01.2009 Tiêu đề: NÄ‚M KỶ SỬU Bà N VỀ CHUYỆN "CON TRÂU"
Chuyện phiếm Gã Siêu
(Xin giá»›i thiệu quý Äá»c Giã bà i viết của Gã Siêu, bà i nà y đã đăng trong táºp san Thánh Nhạc Ngà y Nay số 41, tháng 1 năm 2009. Tác giã Gã Siêu là má»™t Linh Mục thuá»™c giáo pháºn Long Xuyên. Nếu dân Chúa biết trong những Vị có chức thánh, Äức Hồng y GB. Phạm Minh Mẫn Tổng Giám Mục Giáo Tỉnh Tp HCM nồi tiếng hà i hÆ°á»›c vui tinh, thì Linh Mục nà y cÅ©ng không thua kém).
NĂM KỶ SỬU BÀN VỀ CON TRÂU
Và o khoảng năm 1958, dinh Ä‘iá»n Cái Sắn được thà nh láºp, dà nh cho đồng bà o Bắc kỳ Di cÆ° tá»›i sinh sống. Lúc bấy giá» tất cả má»›i chỉ là má»™t cánh đồng hoang bao la bát ngát, lau sáºy má»c ngáºp đầu.
ChÃnh phủ thuê ngÆ°á»i Ä‘Ã o những con kênh để thoát phèn, cấp phát cho má»—i đầu ngÆ°á»i bốn đồng má»™t ngà y để sinh sống, cho má»—i gia đình má»™t nếp nhà lá để ở tạm và má»™t chiếc xuồng gá»— để di chuyển. Rồi sau đó, cấp phát cho hai ba nhà má»™t con trâu để canh tác…
Cuá»™c sống dần dần Ä‘i và o thế ổn định và bắt đầu khởi sắc. Bá»n nhóc tỳ, ngoà i việc tá»›i trÆ°á»ng để há»c, còn được bố mẹ trao phó cho việc chăn trâu ngoà i đồng.
Äi chăn trâu lúc bấy giá» vui lắm.
Má»—i khi Ä‘i, các anh…nhá»›n thÆ°á»ng phân công, để mang theo hai ba cái nồi và má»™t Ãt gạo cùng vá»›i mắm muối.
Bá»n nhóc tì, đứa thì thổi cÆ¡m, đứa thì canh giữ Ä‘Ã n trâu. Còn các anh nhá»›n thì Ä‘i kiếm thức ăn.
Chỉ cần mò dưới mấy cái lung là bắt được cá. Chỉ cần với những bông súng hay đà o những ngó sen là có được một thứ rau cao cấp.
Những lúc rảnh rá»—i, các anh nhá»›n còn tổ chức…chá»i trâu, để tìm ra con trâu vô địch cho phe Bắc Kỳ Di cÆ°.
Chủ nhân của con trâu vô địch nà y có bổn pháºn phải chăm sóc nó cách đặc biệt, nhất là phải “tút†hai chiếc sừng của nó cho tháºt nhá»n, để rồi tá»›i ngà y giỠấn định, Ä‘em ra chá»i vá»›i con trâu vô địch của … là ng Nam.
Khi trâu đã ăn no và trÆ°á»›c lúc trở vá» nhà , bá»n nhóc tỳ thÆ°á»ng cho trâu xuống tắm dÆ°á»›i kênh. Má»™t đứa ngồi trên mình trâu đánh cho trâu Ä‘i tháºt nhanh, còn má»™t đứa thì bÆ¡i và nắm chặc lấy Ä‘uôi trâu để được trâu kéo Ä‘i, nhÆ° ngÆ°á»i ta kéo xuồng váºy.
Trên Ä‘Æ°á»ng vá», trâu đứa nà o thì đứa ấy cưỡi. Ngồi trên mình trâu mà bá»—ng cảm thấy mình oai phong lẫm liệt, nhÆ° Äinh Bá»™ LÄ©nh ngà y xÆ°a, đúng nhÆ° má»™t bà i hát đã diá»…n tả :
Ai bảo chăn trâu là khổ,
Chăn trâu sướng lắm chứ.
Ngồi mình trâu, cất ngá»n cá» cao,
Và miệng hát nghêu ngao.
Vui thú không quên há»c đâu…
Theo sá» sách kể lại thì Äinh Bá»™ LÄ©nh quê ở Ä‘á»™ng Hoa LÆ° thuá»™c tỉnh Ninh Bình, vốn là con của quan Thứ Sá» Hoan Châu, tên là Äinh Công Trứ.
Thuở thiếu thá»i, Äinh Bá»™ LÄ©nh thÆ°á»ng theo bá»n chăn trâu chÆ¡i, ông bắt chúng là kiệu công kênh Ä‘i, lại lấy bông lau là m cá» quạt, bà y ra tráºn giả để đánh nhau suốt ngà y.
Nhá» sức khá»e phi thÆ°á»ng, ông đã là m cho cả bá»n trẻ Ä‘á»u khiếp sợ.
Trưởng thà nh, nhá» tà i trà xuất chúng, ông dần dần thu phục được các Sứ quân, rồi lên là m vua, xÆ°ng là Äinh Tiên Hoà ng Äế, đặt tên nÆ°á»›c là Äại Cồ Việt, lấy hiệu là Thái Bình và đóng đô tại Hoa LÆ°.
Äối vá»›i bá»n nhóc tì, thì trâu là má»™t con váºt tháºt dá»… thÆ°Æ¡ng và dá»… mến. Thế nhÆ°ng, bà n dân thiên hạ thì khác. Há» nhìn trâu bằng cặp mắt khinh thÆ°á»ng.
TrÆ°á»›c hết trâu là má»™t con váºt xem ra có vẻ ngu đần. CÅ©ng vì bị coi là ngu đần, nên trâu phải cắn răng chịu Ä‘á»±ng má»™t kiếp sống lầm than vất vả.
Chuyện ngụ ngôn kể lại rằng :
Và o má»™t buổi trÆ°a hè oi bức, bác nông phu cùng vá»›i con trâu Ä‘ang cố gắng cà y nốt thá»a ruá»™ng ven rừng. Mồ hôi mồ kê nhá»… nhại và chảy xuống đầy mặt ròng ròng.
Sau khi công việc xong xuôi, bác nông phu ngồi nghỉ dưới bóng một cây đa và bắn một điếu thuốc là o kêu ro ro. Còn trâu thì được đầm mình trong một vũng nước gần đấy,
Một chú hổ từ trong rừng bước ra. Chú đến bên trâu và nói :
- Trâu Æ¡i, sao mầy ngu thế. Mầy vừa to lại vừa khá»e, thế mà lại để cho cái thằng ngÆ°á»i vừa nhá» lại vừa yếu bắt phải là m những công việc nặng nhá»c, nà o cà y sâu, nà o bừa nát…mầy không biết xấu hổ hay sao?
Trâu lắc đầu và bảo :
- Chú nói khe khẽ thôi, đừng để cho bác nông phu nghe thấy.
Rồi vá»›i dáng Ä‘iệu bà máºt, trâu báºt mà cho chú hổ hay :
- Chú biết không, bác nông phu mà chú gá»i là cái thằng ngÆ°á»i ấy có cái nầy tháºt là tuyệt vá»i hết ý.
Chú hổ bèn tò mò há»i tiếp :
- Thế thì cái đó là cái gì váºy?
- Cái trà khôn đó mà ,
- Thế thì cái trà không ấy ra sao?
Trâu trả lá»i :
- Tôi đà nh phải chịu thua, không thể diễn tả được.
Chú hổ tỠra bực bội và tức tối :
- Rõ đồ ngu như trâu!
Sau đó chú hổ mon men đến bên cạnh và gợi chuyện với bác nông phu :
- Nầy bác, tôi nghe ngÆ°á»i ta nói bác có cái trà khôn tháºt là cá»±c kỳ. Váºy bác là m Æ¡n cho xem tà nhé.
Bác nông phu trả lá»i :
- Rất tiếc. Hôm nay ta là để nó ở nhà mất rồi.
Chú hổ năn nỉ ỉ ôi :
- Thế thì bác chịu khó chạy vá» lấy mang ra đây, tôi sẽ xin háºu tạ.
Bác nông phu lắc đầu quầy quáºy :
- Äâu có được. Vì nếu ta chạy vá» lấy, thì ở đây ngÆ°Æ¡i sẽ xÆ¡i tái con trâu của ta mất thôi.
Suy nghĩ một lúc, bác nông phu nói tiếp :
- Nếu ngươi bằng lòng, ta sẽ trói ngươi lại, trong lúc ta chạy vỠnhà được không?
Chú hổ miễn cưỡng trả lới :
- Thế thì cứ tạm là nhÆ° váºy.
Bác nông phu bèn mượn đỡ sợi dây thừng cá»™t trâu trói nghiến chú hổ lại. Vừa trói xong, thì nhanh nhÆ° chá»›p, bác lấy chiếc đòn cà n Ä‘áºp túi bụi và o chú hổ. Vừa Ä‘áºp vừa la hét :
- Cái tri khôn của ta đây nà y, cái trà khôn của ta đây nà y…
Từ chá»— bị coi là hÆ¡i ngu đần, ngÆ°á»i ta còn gán ép cho trâu nhiá»u thói hÆ° táºt xấu khác nữa.
Nà o là cháºm chạp :
- Trâu cháºm thì uống nÆ°á»›c đục.
Có nghÄ©a là cháºm chạp thì Ä‘Ã nh phải dùng của thừa thãi, hay phải cam chịu nhiá»u thiệt hại.
Nà o là ghen tương :
- Trâu cột ghét trâu ăn.
Có nghÄ©a là trâu bị cá»™t trong chuồng bá»±c tức vá»›i trâu được thả rong ngoà i ruá»™ng, tha hồ mà gặm cá».
Ãm chỉ cùng chung má»™t giai cấp, hay cùng ở trong má»™t hoà n cảnh, thế nhÆ°ng có kẻ được Æ°u đãi hay vì má»™t lý do nà o đó, được hưởng nhiá»u lợi lá»™c, khiến cho kẻ khác phải ganh tị, tìm cách nói hà nh nói xấu, dèm pha, hạ nhục, theo kiểu :
- Trâu buộc thì ghét trâu ăn,
Quan võ thì ghét quan văn dà i quần.
Nà o là thiếu tinh thần trách nhiệm.
- Trâu lấm vẩy cà n.
Có nghÄ©a là trâu vốn hay đầm mình xuống vÅ©ng bùn cho mát, nên khi lên khô thÆ°á»ng dùng Ä‘uôi vẩy vẩy hay lắc lÆ° thân mình cho bùn đất rÆ¡i xuống.
Ãm chỉ kẻ hèn nhát đã lỡ mang tiếng xấu, hay đã lỡ là m nên tá»™i rồi, thì không còn e ngại chi cả, cứ việc khai bừa cho kẻ vô tá»™i hoặc đổ lá»—i cho ngÆ°á»i khác.
Nà o là gây nên nhiá»u thiệt hại :
- Trâu bò húc nhau, ruồi muỗi chết.
Có nghÄ©a là trâu bò được nhốt chung trong má»™t chuồng, khi không còn thuáºn hòa cùng nhau, thÆ°á»ng hay dùng sừng mà húc và o nhau má»™t cách dữ dá»™i, khiến cho ruồi muá»—i bu quanh chuồng hay Ä‘áºu trên mình trâu bò, vô cá»› bị chết oan vì cuá»™c đụng Ä‘á»™ nầy.
Ãm chỉ hai ngÆ°á»i, hai phe hay hai nÆ°á»›c mạnh đấm đá nhau, thì tá»± nhiên dân chúng hay những kẻ ở gần Ä‘á»u bị há»a lây.
Nà o là dấu chỉ của Ä‘iá»m dữ :
- Trâu trắng Ä‘i tá»›i đâu, mất mùa tá»›i đấy. Theo sá»± tin tưởng của dân gian, thì trâu trắng là điá»m gỡ, mang lại nhiá»u xui xẻo.
Vì váºy, muôn Ä‘á»i trâu vẫn phải chịu Ä‘á»±ng má»™t số pháºn hẩm hiu :
- Trâu cà y, ngựa cưỡi.
Có nghÄ©a là phải là m việc cá»±c khổ nhÆ° con trâu kéo cà y để nuôi ngÆ°á»i ta và nhÆ° con ngá»±a hầu hạ để cho ngÆ°á»i ta cưỡi.
Ãm chỉ việc phải là m tôi má»i cho bà n dân thiên hạ.
Tuy nhiên phải công bằng mà nói : Trâu là má»™t con váºt rất hiá»n là nh, rất chăm chỉ, đã táºn tụy hy sinh tất cả để giúp đỡ cho nhà nông, không quản ngại nắng mÆ°a sÆ°Æ¡ng gió, vất vả cá»±c nhá»c.
Hồi còn ở ngoà i Bắc, gã đã từng thấy có những gia đình nghèo, không đủ tiá»n tạo lấy cho mình má»™t con trâu. Vì thế, chị vợ thì cầm cà y, còn anh chồng phải nai lÆ°ng ra kéo cà y, chuẩn bị mảnh ruá»™ng nhỠđể mà cấy lúa.
ChÃnh vì thế, ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng nói :
- Con trâu là đầu cơ nghiệp.
Bò tuy nhanh, nhÆ°ng khi trá»i bắt đầu nóng là liá»n phá ngang. Trong khi đó, trâu tuy cháºm nhÆ°ng mà bá»n. Nhẫn nha kéo chiếc cà y, chiếc bừa, hay chiếc cá»™ lúa.
Cứ sau má»—i vụ xuống giống hay thu hoạch, cổ trâu Ä‘á»u bị rách toạc và bị cá» xát vá»›i cái ách, cái vạy… chắc là đau Ä‘á»›n lắm.
Nhiá»u khi Ä‘ang mùa, trâu bị kiệt sức, khiến chủ nhà phải bồi dưỡng thêm bằng cách cho ăn cá» non, tháºm chà còn cho ăn cám và uống cả… bia nữa.
Ngà y xÆ°a Ãt muá»—i, ngÆ°á»i ta chỉ cần cho trâu đầm dÆ°á»›i bùn. Hay sợ Ä‘ang đêm kẻ trá»™m đến dinh mất, thì nhốt trâu và o chuồng và chỉ cần hun tà khói là trâu sẽ ngÅ© yên. Còn bây giá» tại Việt Nam, muá»—i liên tục phát triển, ban đêm chúng bay vo vo nhÆ° má»™t bản hòa tấu. Vì thế, ngÆ°á»i ta phải là m thêm mùng, rồi buông xuống cho trâu bò hay cho Ä‘Ã n lợn nuôi trong chuồng.
Và nhÆ° váºy, trâu bá»—ng trở thà nh ngÆ°á»i thân cáºn và nghÄ©a thiết của nhà nông. NgÆ°á»i ta tâm sá»± vá»›i trâu nhÆ° vá»›i má»™t ngÆ°á»i bạn chân thà nh :
- Trâu ơi ta bảo trâu nà y,
Trâu ra ngoà i ruộng, trâu cà y với ta.
Cấy cà y vốn nghiệp nông gia,
Ta đây, trâu đấy ai mà quản công.
Mai ngà y cây lúa trổ bông,
Thì còn ngá»n cá» ngoà i đồng trâu ăn.
Thế nhÆ°ng, cho đến ngà y hôm nay, số kiếp của trâu, vốn dÄ© đã bi đát, lại cà ng thêm bẽ bà ng và cay đắng. NgÆ°á»i ta kêu gà o văn minh hóa và hiện
đại hóa đất nÆ°á»›c. NgÆ°á»i ta không còn muốn nhìn thấy cái cảnh lam lÅ© lầm than :
- Con trâu đi trước, cái cà y đi sau.
Máy móc đã được thay thế cho trâu và đã dà nh được nhiá»u Æ°u thế. Nà o là sức kéo bá»n bỉ và dẻo dai. Nà o là không phải tốn công cắt cá» và chăm sóc. Nà o là được sá» dụng và o nhiá»u công việc khác nhau. Nà o là mang lại hiệu quả kinh tế cao. Nà o là vân vân và vân vân.
ChÃnh vì thế, sá»± hiện diện của loà i trâu, mặc dù chÆ°a Ä‘i đến chổ tuyệt chủng, nhÆ°ng má»—i ngà y má»™t khan hiếm, má»™t lÆ¡ thÆ¡, nhÆ° liá»…u buông mà nh.
Tuy nhiên, cai hiểm há»a gay go nhất Ä‘e dá»a trâu, khiến cho loà i trâu chui lá»t và o bao tá» của con ngÆ°á»i, đó là bà n dân thiên hạ mách bảo nhau rằng thịt trâu là nh và mát hÆ¡n thịt bò, vì váºy thịt trâu bá»—ng lên ngôi và có giá trị trên thị trÆ°á»ng ăn nháºu.
Ngoà i những món truyá»n thống nhÆ° bắp trâu luá»™c chấm vá»›i tÆ°Æ¡ng gừng, lá xách trâu xà o vá»›i dÆ°a chua…tại địa phÆ°Æ¡ng, nÆ¡i gã Ä‘ang cắm dùi, dân bợm nháºu rất khóai cái món lẩu trâu và thịt trâu luá»™c vá»›i mẻ…
Äể kết luáºn, gã xin kể lại nÆ¡i đây má»™t câu truyện vá» trâu và má»™t câu tục ngữ cÅ©ng vá» trâu.
TrÆ°á»›c hết là câu chuyện vá» trâu trÃch trong sách “Cổ Há»c Tinh Hoaâ€, đại khái nhÆ° sau :
Äá»i thượng cổ có ông Hứa Do là má»™t nhà ẩn dáºt, sống ở trong chằm Bát Trạch.
Vua Nghiêu nghe tiếng Hứa Do là ngÆ°á»›i tà i giá»i, nên má»i ra xin nhÆ°á»ng cả thiên hạ. Hứa Do từ chối, lui vỠẩn dáºt tại núi TrÆ°á»ng Nhạc phÃa nam sông DÄ©nh Thủy.
Sau đó, vua Nghiêu lại tìm đến, cố má»i Hứa Do ra là m quan, đứng đầu cả chÃn châu. Hứa Do thấy váºy không muốn nghe chuyện nữa, bèn ra bá» sông DÄ©nh Thủy mà rá»a tai.
Ngay lúc bấy giá», Sà o Phủ Ä‘ang dắt trâu xuống bá» sông, gặp Hứa Do nên há»i :
- Việc gì mà bác phải rá»a tai váºy?
Hứa Do thuáºt chuyện. Sà o Phủ nghe xong, liá»n gò cổ trâu lại mà nói :
- Ta toan cho trâu uống nước tại đây, nhưng lại e bẩn cả miệng trâu.
Nói Ä‘oạn liá»n dắt trâu lên quãng sông trên mà cho trâu uống nÆ°á»›c.
Tác giả sách “Cổ Há»c Tinh Hoa†đã thêm và o câu truyện trên má»™t lá»i bà n nhÆ° sau :
Có cả thiên hạ mà cố nhÆ°á»ng cho ngÆ°á»i khác là chuyện lạ.
NgÆ°á»i được nhÆ°á»ng cả thiên hạ cho, mà không nháºn cÅ©ng là chuyện lạ.
Nghe thấy câu chuyện nhÆ°á»ng thiên hạ, nghÄ© là chuyện bẩn, nên phải Ä‘i rá»a tai, lại là chuyện lạ hÆ¡n.
Không để cho trâu uống cái nÆ°á»›c đã rá»a tai ấy, sợ bẩn miệng trâu, lại là chuyện cà ng lạ quá Ä‘i nữa.
Äá»c qua bà i nầy, tưởng Hứa Do vá»›i Sà o Phủ là hai ngÆ°á»i, nếu không ngông cuồng, thì cÅ©ng gà n dở.
NhÆ°ng vì Hứa Do vá»›i Sà o Phủ hiểu thấu cái danh lợi nó hãm hại ngÆ°á»i ta và là m cho mất hết liêm sỉ, nên hai ông không muốn để cái danh lợi là m bẩn đến bản thân, chỉ Æ°a chuá»™ng lấy việc sống tá»± nhiên là m vui sÆ°á»›ng, thì cÅ©ng là những báºc cao sÄ© thá» má»™t cái chủ nghÄ©a cao quà váºy.
Chả bù cho những phÆ°á»ng tham danh và trục lợi ngà y nay, thÆ°á»ng say mê cái bả danh lợi, tháºm chà cho đến chết, mà vẫn còn chÆ°a tỉnh ra.
CÅ©ng trong chiá»u hÆ°á»›ng ấy, gã xin bồi thêm má»™t câu tục ngữ cÅ©ng vá» trâu :
- Trâu chết để da, ngÆ°á»i ta chết để tiếng.
à nói con ngÆ°á»i cần phải cÆ° xá» thế nà o cho phải đạo, biết trá»ng Ä‘iá»u nhân nghÄ©a. Danh thÆ¡m tiếng tốt không những được bà n dân thiên hạ nhắc tá»›i trong lúc còn sống, mà ngay cả sau khi đã chết, vẫn còn được ngÆ°á»i Ä‘á»i truyá»n tụng.
Mong rằng trong năm Ká»· Sá»u cầm tinh con trâu nầy, má»—i ngÆ°á»i trong chúng ta biết ra sức tạo lấy cho mình má»™t thứ danh thÆ¡m tiếng tốt, giữa lúc ná»n luân lý Ä‘ang suy thoái và ná»n đạo đức Ä‘ang trên Ä‘Ã tụt dốc không phanh.
Bạn không có quyền gửi bài viết Bạn không có quyền trả lời bài viết Bạn không có quyền sửa chữa bài viết của bạn Bạn không có quyền xóa bài viết của bạn Bạn không có quyền tham gia bầu chọn Bạn không được phép gởi kèm file trong diễn đàn Bạn có thể download files trong diễn đàn