1. NGUá»’N Gá»C:
Tại thà nh phố Roma - à đã có má»™t buổi lá»… được tổ chức và o ngà y 25 tháng 12 từ má»™t thế ká»· trÆ°á»›c ká»· nguyên Thiên Chúa . NgÆ°á»i dân La Mã là m lá»… tôn thá» Mirthra, gốc Ba TÆ°, được mang và o Roma bởi những ngÆ°á»i lê dÆ°Æ¡ng La Mã. Mirthra là vị thần ánh sáng của ngÆ°á»i Ba TÆ° . Lá»… và o ngà y 25 tháng 12 là ngà y Ä‘iểm chà của mùa đông, sá»± ra Ä‘á»i của Mirthra tượng trÆ°ng cho sá»± bất bại của mặt trá»i (Dies natalis solis invicti). Trong buổi lá»… ngÆ°á»i ta cúng thần bằng má»™t con bò rừng nhá».
Năm 274, hoà ng đế La Mã Aurélien tuyên bố việc tôn thỠthần Mirthra là quốc giáo và lấy ngà y 25 tháng 12 để cỠhà nh lễ.
Lá»… Noël chÆ°a xuất hiện và o thá»i kỳ đầu của đạo Thiên Chúa. Chỉ từ và o thế ká»· thứ II sau nhiá»u lần tìm tòi để có thể lấy má»™t ngà y nà o đó trong năm là m ngà y ra Ä‘á»i của Chúa Jésus vì không tìm thấy má»™t dấu vết nà o Ä‘á» cáºp đến việc nà y trong các sách Phúc Âm. Nhiá»u ngà y, tháng đã được Ä‘á» nghị nhÆ° ngà y 6 tháng Giêng, ngà y 25 tháng 3, ngà y 10 tháng Tư…nhÆ°ng vẫn không dẫn đến má»™t quyết định dứt khoát nà o.
Tại La Mã, Giáo há»™i Thiên Chúa đã chá»n ngà y 25 tháng 12 là m ngà y sinh của Chúa Jésus chắc chắn không hẳn không có háºu ý đối vá»›i buổi lá»… cổ truyá»n tại đây : lá»… ká»· niệm ngà y sinh của thần “tà giáo†Mirthra. Và o những năm 330 hay 354, hoà ng đế La Mã Constantin quyết định lấy ngà y Noël là ngà y 25 tháng 12.
Năm 354, Giáo hoà ng Libère ấn định cá» hà nh lá»… và o ngà y 25 tháng 12. Ngà y nà y đã có má»™t giá trị tượng trÆ°ng vì theo Malachie 3/19 và Luc 1/78 ngÆ°á»i ta xem nhÆ° sá»± hiện diện của Chúa Cứu Thế nhÆ° má»™t sá»± mở mà n cho “mặt trá»i của công lýâ€. NhÆ° thế buổi lá»… Noël cÅ©ng là ngà y sinh của Jésus mặt trá»i công lý.
Buổi lá»… và o ngà y 25 tháng 12 dần dần phát triển vá» phÆ°Æ¡ng Äông và vùng Gaule (Pháp ngà y xÆ°a) : và o năm 379 tại Constantinople, đầu thế ká»· thứ V tại đất Gaule, trong thế ká»· thứ V tại Jérusalem và và o cuối thế ká»· thứ V tại Ai Cáºp. Các giáo há»™i Äông PhÆ°Æ¡ng và o thế ká»· thứ IV cÅ©ng cá» hà nh lá»… dÆ°á»i nhiá»u hình thức khác nhau và o ngà y 6 tháng Giêng để biểu dÆ°Æ¡ng cho Thượng đế.
2. LỊCH SỬ NGÀY NOËL ÄẾN CUá»I THỜI TRUNG ÄẠI
Hoà ng đế La Mã Théodore và o năm 425 đã nguyên tắc hoá những nghi lá»… cho Noël . Buồl lá»… và o ngà y 25 tháng 12 đã trở nên đặc biệt dà nh cho những ngÆ°á»i theo Thiên Chúa Giáo. Clovis được rá»a tá»™i và o đêm Noël năm 496. Năm 506, há»™i nghị Giám mục Agle đã ấn định ngà y lệ nà y nhÆ° má»™t nghÄ©a vụ phải có. Năm 529, hoà ng đế La Mã Justinien đã ban hà ng chỉ thị là ngà y nghỉ được trả lÆ°Æ¡ng.
Buổi lá»… nhà thá» và o ná»a đêm được cá» hà nh từ thế ká»· thứ V dÆ°á»›i triá»u đại của Giáo Hoà ng Grégoire Le Grand.
Và o thế ká»· thứ VII, má»™t tục lệ đã được ấn định tại La Mã để cá» hà nh 3 buổi lá»… : lá»… trá»ng và o chiá»u ngà y 24 tháng 12, lá»… và o buổi sáng và ngà y 25 tháng 12 tại các nhà thá».
Ngà y lá»… Noël được lan trà n khắp Âu châu : Thế ká»· thứ V tại Ailenn thế ká»· thứ VII tại Anh quốc, thứ VIII tại Äức, thá» IX tại các quốc gia vùng Bắc Âu , thứ IX và X tại các quốc gia vùng Xla-vÆ¡.
Kể từ thế ká»· thứ XII, nghi thức tôn giáo được cho kèm thêm những “thảm kịch†lá»… bái, những “bà máºt†được dà n dá»±ng cảnh tôn thá» của những mục đồng hoặc đám rÆ°á»›c những vị đạo sÄ© ba tÆ° (mage). Những “thảm kịch lá»… bái †nà y được trình diá»…n đầu tiên trong ngay nhà thá» rồi sau đó được Ä‘em ra sân trÆ°á»›c nhà thá».
3. LỄ NOËL TỪ THỜI PHỤC HƯNG
Những mà ng cá» xuất hiện trong nhà thá» tại à đại lợi từ thế ká»· thứ XV và cây Noël tại Äức và o thế ká»· thứ XVI. Sau đó được lan đến các gia cÆ° vùng Na-pô-li rồi các vùng miá»n Nam nÆ°á»›c Pháp từ thế ká»· thứ XVII.
Trong thá»i kỳ phục hÆ°ng và o năm 1560, những ngÆ°á»i Tin Là nh chống đối vá»›i sá»± hiện diện của máng cá» và há» Æ°a chuá»™ng phong tục cây Noël hÆ¡n. Cùng vá»›i sá»± đối kháng trong giai Ä‘oạn phục hÆ°ng và o thế ká»· thứ XVII, những trình diá»…n “thảm kịch lá»… bái†đã bị cấm chỉ vì trở thà nh quá “phà m tục†má»™t cách quá đáng.
Ngà y nay, lễ Noël đã trở thà nh một buổi lễ dà nh cho trẻ em và gia đình.
4. à NGHĨA CỦA NGÀY NOËL
Ngoà i ý nghÄ©a theo đạo Thiên Chúa, Noël là má»™t ngà y lá»… gia đình, má»™t ngà y đặc quyá»n để tụ táºp quây quần má»i ngÆ°á»i, má»i thế hệ trong gia đình. Lá»… nà y dÆ°á»›i má»i hình thức được biểu lá»™, tạo những ká»· niệm chung và duy trì tình cảm giữa má»i ngÆ°á»i trong gia đình. Má»—i ngÆ°á»i tìm được, bằng cách thức riêng của mình, để tạo dá»±ng mối liên hệ : chia sẻ vá»›i nhau má»™t bữa ăn chung, má»™t đêm không ngủ, nghe thuáºt lại má»™t câu chuyện, quây quần bên cạnh cây sa pin Noël… Vá»›i địa vị ngà y cà ng lá»›n lao của trẻ con trong gia đình, ngà y Noël trở thà nh má»™t buổi lá»… của trẻ em : má»™t đêm thần diệu mà hầu nhÆ° tất cả má»i Æ°á»›c nguyện trẻ con được thà nh sá»± tháºt trong sá»± sung sÆ°á»›ng của những ngÆ°á»i lá»›n.
Ngà y Noël cũng là một thông điệp của hoà bình :
“Vinh danh Thiên Chúa trên trá»i, Bình an dÆ°á»›i thế cho ngÆ°á»i Chúa thÆ°Æ¡ng.†đây là câu được hát bởi những Thiên Thần báo tin sá»± xuất hiện của Vị Cứu Thế và Noël cÅ©ng là ngà y ngÆ°á»i ta chia sẻ vá»›i những ai bị bá» rÆ¡i, bị cô Ä‘Æ¡n, bệnh hoạn, già yếu…
Chúc tất cả các bạn một mùa Giáng Sinh an là nh và hạnh phúc!