Tết Trung Thu ở Giáo xứ Việt Nam Paris
24.09.2007
|
Múa lân trong tết Trung Thu |
Tết Trung thu là Tết được tổ chức hà ng năm cho các em thiếu nhi. ThÆ°á»ng được tổ chức và o đầu năm há»c, khoảng giữa tháng 9. Tết Trung thu lồng trong khuôn khổ há»c há»i tiếng Việt là dịp để các em sống văn hóa Việt Nam má»™t cách cụ thể, trong tinh thần đức tin.
Chuẩn bị Tết Trung Thu bằng há»c hiểu văn hoá Việt Nam
Những tuần trÆ°á»›c, các em được dịp nghe các thầy cô lá»›p tiếng Việt cắt nghÄ©a cho nghe vá» lịch sá» và ý nghÄ©a của Tết Trung thu. Tết là má»™t ngà y lá»… há»™i theo phong tục, qui tụ nhiá»u ngÆ°á»i. Trung Thu là giữa mùa thu, tức là và o ngà y 15 tháng tám. Do đó, Tết Trung thu thÆ°á»ng được tổ chức và o ngà y rằm tháng 8 âm lịch hằng năm.
NgÆ°á»i Việt ta ăn Tết Trung Thu và o ngà y rằm tháng Tám âm lịch là do ta phá»ng theo phong tục của ngÆ°á»i Tà u. Chuyện xÆ°a kể rằng vua ÄÆ°á»ng Minh Hoà ng (713-741 Tây Lịch) dạo chÆ¡i vÆ°á»n Ngá»± Uyển và o đêm rằm tháng tám âm lịch. Trong đêm Trung Thu, trăng rất tròn và trong sáng. Trá»i tháºt đẹp và không khà mát mẻ. Nhà vua Ä‘ang thưởng thức cảnh đẹp thì gặp đạo sÄ© La Công Viá»…n còn được gá»i là Diệp Pháp Thiện. Äạo sÄ© có phép tiên Ä‘Æ°a nhà vua lên cung trăng. Ở đấy, cảnh trà lại cà ng đẹp hÆ¡n. Nhà vua hân hoan thưởng thức cảnh tiên và du dÆ°Æ¡ng vá»›i âm thanh ánh sáng huyá»n diệu cùng các nà ng tiên tha thÆ°á»›t trong những xiêm y đủ mà u xinh tÆ°Æ¡i múa hát. Trong giá» phút tuyệt vá»i ấy nhà vua quên cả trá»i gần sáng. Äạo sÄ© phải nhắc, nhà vua má»›i ra vá» nhÆ°ng trong lòng vẫn bà ng hoà ng luyến tiếc. Vá» tá»›i hoà ng cung, nhà vua còn vấn vÆ°Æ¡ng cảnh tiên nên đã cho chế ra Khúc Nghê ThÆ°á»ng VÅ© Y và cứ đến đêm rằm tháng tám lại ra lệnh cho dân gian tổ chức rÆ°á»›c đèn và bà y tiệc ăn mừng trong khi nhà vua cùng vá»›i DÆ°Æ¡ng Quà Phi uống rượu dÆ°á»›i trăng ngắm Ä‘oà n cung nữ múa hát để ká»· niệm lần du nguyệt Ä‘iện kỳ diệu của mình. Kể từ đó, việc tổ chức rÆ°á»›c đèn và bà y tiệc trong ngà y rằm tháng tám đã trở thà nh phong tục của dân gian.
Tục lệ nà y được truyá»n sang Việt Nam và đã được ngÆ°á»i Việt sá»a đổi để thÃch hợp vá»›i tÃnh tình và phong tục Việt nam. Tết Trung Thu của ngÆ°á»i Việt có nhiá»u Ä‘iểm đặc biệt khác vá»›i Tết Trung Thu của ngÆ°á»i Trung Hoa. Tết Trung Thu má»›i đầu là tết của ngÆ°á»i lá»›n để thưởng thức cảnh đẹp thiên nhiên, ăn bánh, và uống trà ngắm trăng rằm và o giữa tiết Thu. Dần dần Tết Trung Thu trở thà nh Tết Trẻ Em hay Tết Nhi Äồng, nhÆ°ng ngÆ°á»i lá»›n cÅ©ng dá»± phần trong đó. Trẻ em được ngÆ°á»i lá»›n chú ý săn sóc. Tá»›i Tết Trung Thu, theo phong tục ngÆ°á»i Việt, bố mẹ bà y cá»— cho các con để mừng trung thu, mua và là m đủ thứ lồng đèn thắp bằng nến để treo trong nhà và để các con rÆ°á»›c đèn. Cá»— mừng trung thu gồm bánh trung thu, kẹo, mÃa, bưởi, và các thứ hoa quả khác nữa. Äây là dịp để con cái hiểu được sá»± săn sóc quà mến của cha mẹ đối vá»›i mình má»™t cách cụ thể. Vì thế, tình yêu gia đình lại cà ng khắng khÃt thêm. CÅ©ng trong dịp nà y ngÆ°á»i ta mua bánh trung thu, trà , rượu để cúng tổ tiên, biếu ông bà , cha mẹ, thầy cô, bạn bè, há» hà ng, và các ân nhân khác. Tháºt là dịp tốt để con cháu tá» lòng biết Æ¡n ông bà cha mẹ và để ngÆ°á»i Ä‘á»i tá» lòng săn sóc lẫn nhau.
Các em cÅ©ng được các huynh trưởng kể cho nghe những câu truyện cổ việt nam vá» trung thu. Chuyện chú cuá»™i, chuyện cây Ä‘a, chuyện chị Hằng các em Ä‘á»u biết cả. Nhiá»u câu ca dao liên hệ đến mặt trăng, đến thá»i tiết các em Ä‘á»u thuá»™c.
Thằng Cuá»™i ngồi gốc Cây Ä‘a Thả trâu ăn lúa gá»i cha ồi ồi Cha còn cắt cá» trên trá»i Mẹ còn cỡi ngá»±a Ä‘i má»i quan viên Ông thá»i cầm bút cầm nghiên Bà thá»i cầm tiá»n Ä‘i chuá»™c lá Ä‘a.
Nhiá»u bà i hát vá» Trung thu các em cÅ©ng thuá»™c, nhÆ° bà i "RÆ°á»›c Äèn Tháng Tám" : "Tết Trung Thu rÆ°á»›c đèn Ä‘i chÆ¡i, em rÆ°á»›c đèn Ä‘i khắp phố phÆ°á»ng. Lòng vui sÆ°á»›ng vá»›i đèn trong tay. Em múa ca trong ánh trăng rằm. Äèn kéo quân vá»›i đèn cá trắm, đèn thiên nga vá»›i đèn bÆ°Æ¡m bÆ°á»›m. Em rÆ°á»›c đèn nà y đến cung trăng. Äèn xanh lÆ¡ vá»›i đèn tÃm tÃm, đèn xanh lam vá»›i đèn trắng trắng. Trông ánh đèn rá»±c rỡ muôn mà u...".
Mừng Tết Trung Thu trong tinh thần đức tin
ChÃnh ngà y tết, là m đèn rưóc đèn, hát trống quân, ăn kẹo, ăn bánh, chÆ¡i đùa vui vẻ vá»›i những trò chÆ¡i cổ truyá»n. Tất cả những việc ấy được là m trong tinh thần đức tin của má»™t xứ đạo Công giáo. ChÆ°Æ¡ng trìng mừng Trung Thu hà ng năm có khác nhau vá» chi tiết, nhÆ°ng đại cÆ°Æ¡ng xoay quanh bốn việc sau đãy :
• Lá»… tạ Æ¡n Chúa Hà i Äồng • RÆ°á»›c đèn trung thu • Xem phim hay văn nghệ trung thu • Ä‚n bánh trung thu
Thánh lá»… tạ Æ¡n Chúa Hà i Äồng. Má»—i thứ bảy, các em thiếu nhi Ä‘á»u có má»™t chÆ°Æ¡ng trình sinh hoạt tÆ°Æ¡ng tá»± nhau : Há»c tiếng việt và giáo lý; sinh hoạt Ä‘oà n thể Thiếu Nhi Thánh Thể và cùng nhau tham dá»± thánh lá»…. Ngà y Tết Trung Thu, chÆ°Æ¡ng trình vẫn giữ y nguyên. NhÆ°ng thánh lá»… được cá» hà nh theo tinh thần Tết Trung Thu, Tết Nhi Äồng. Há»™i Äồng Giám Mục Việt Nam đã khôn khéo biên soạn má»™t thánh lá»… đặc biệt cho tết nà y. Từ Ca Nháºp lá»…, các Bà i Ä‘á»c, đến Äáp Ca, Phúc Âm, Kinh Tiá»n Tụng, Ca Hiệp Lá»…,..nhất nhất Ä‘á»u hÆ°á»›ng vá» thiếu nhi. Giáo Há»™i Việt Nam đặc biệt chú ý đến thiếu nhi. Thá»±c ra, là m nhÆ° váºy, là Các Äức Cha và Các Cha đã chỉ là m theo lá»i Chúa dáºy mà thôi. Trong Phúc Âm thánh Macô, Ä‘oạn 10, câu 13 đến 16, ngÆ°á»i ta Ä‘á»c được nhÆ° sau : “NgÆ°á»i ta dẫn trẻ em đến vá»›i Äức Giê-su, để NgÆ°á»i đặt tay trên chúng. NhÆ°ng các môn đệ la rầy chúng. Thấy váºy, NgÆ°á»i bá»±c mình nói vá»›i các ông: "Cứ để trẻ em đến vá»›i Thầy, đừng ngăn cấm chúng, vì NÆ°á»›c Thiên Chúa là của những ai giống nhÆ° chúng. Thầy bảo tháºt anh em: Ai không đón nháºn NÆ°á»›c Thiên Chúa vá»›i tâm hồn má»™t trẻ em, thì sẽ chẳng được và o." Rồi NgÆ°á»i ôm lấy các trẻ em và đặt tay chúc là nh cho chúng.†( Mc 10.13-16).
Äặc biệt thứ bảy 22 tháng 09 năm 2007 hôm nay, ngoà i hai cha tuyên úy Äinh Äồng Thượng Sách và Nguyá»…n Thanh Äiển, lại có thêm 3 cha dòng Chúa Cứu Thế cùng đồng tế. Äó là cha LÊ QUANG UY, má»›i từ Việt Nam qua và hai cha Hồ Äắc Tâm và VÅ© Äức Sinh đã Ä‘ang ở Pháp.
Trong bà i giảng chia sẻ lá»i Chúa, cha Lê Quang Uy đã khéo léo xá» dụng ba kỹ thuáºt truyá»n thông rất háºp dẫn các em. Chung quanh chủ đỠ“ YÊU MẾN CHÚA HÀI Äá»’NGâ€, ngà i đã dáºy và cho các em hát đối nhau (giống nhÆ° kiểu đối trống quân). Ngà i hát rằng “Con yêu mến Chúa Hà i Äồng. Con má»i Chúa ngá»± và o lòng. Con thá» lạy Chúa các Chúa. Con xin Chúa ở cùng con†(xin cha Uy thứ lá»—i vì tôi biết nhá»› không đúng hết). Ngà i táºp từng câu. Ngà i đòi thiếu nhi nam cất hát trÆ°á»›c, rồi thiếu nhi nữ cất hát đối lại. Chỉ táºp có hai lần, các em đã thuá»™c cả bà i, hát đúng và hay. Ngà i cho nam nữ hát đối nhau cả bà i, vừa hát vừa là m Ä‘iệu bá»™ diá»…n tả lá»i hát. Nhiá»u phụ huynh rất cảm Ä‘á»™ng.
Rồi ngà i kể câu chuyện “Yêu mến Thánh Thể của thánh trẻ Savioâ€, đệ tá» của thánh Don Bosco. Ngà i xin má»™t em thiếu nhi cỡ 12 tuổi tình nguyện ra diá»…n tả việc chầu Thánh Thể. Ngà i cứ kể chuyện thánh Savio, rồi đến đâu, ngà i và em thiếu nhi diá»…n tả hoạt cảnh đến đó. Các em nháo nhấc, kiá»…ng chân, cá»±a mình nghiêng đầu, tìm cách nhìn rõ hÆ¡n các Ä‘iệu bá»™ của cha Uy và của em thiếu nhi Ä‘ang diá»…n hoạt cảnh “chầu Thánh Thể “.
Sau đó, ngà i Ä‘Æ°a ra 5, 6 tá» giấy to, giÆ¡ ra cho các em coi, rồi phát cho những em ngồi gần. Ngà i bầy cho các em gấp giấy. Gấp xong, ngà i lấy kéo, cắt từng tá» giấy. Từ từ gỡ ra, ngÆ°á»i ta thấy cây tháºp giá, rồi nhà tạm, rồi bà n thá», rồi hai cây nến, rồi hai ngá»n lá»a trên cây nến ! Trà ng vá»— tay to và dà i chứng tá» sá»± khâm phục của các em.
Tết Trung Thu năm nay, tôi chắc các em sẽ không quên bà i giảng của cha Lê Quang Uy.
RÆ°á»›c đèn trung thu. Xong lá»…, các huynh trưởng hÆ°á»›ng dẫn các em rÆ°á»›c đèn trung thu, bắt đầu từ nhà nguyện, lên trên hầm má»™t, tầng trệt, rồi xuống hầm 1, rồi hầm hai, rồi và o phòng khánh tiết lá»›n. Vừa Ä‘i các em vừa hát, múa tùy thÃch. NhÆ°ng bà i hát chung vẫn là “Tết trung thu rÆ°á»›c đèn Ä‘i chÆ¡i,... TÃt trên cao dáng tròn xinh xinh,...Tết Trung thu bánh quà đầy mâm,...â€
Xem phim. Có năm sau rước đèn, các em múa và xem múa lân, hoặc xem văn nghệ. Năm nay các huynh trưởng có sáng kiến mới. Các huiynh trưởng viết và đóng một cuốn phim rồi chiếu cho các em coi.
Ä‚n bánh trung thu. Các huynh trưởng phát bánh kẹo cho các em. Má»—i em được má»™t gói, có bánh, có kẹo, có trái cây, có nÆ°á»›c uống. Äồng thá»i các huynh trưởng mang bánh má»i các báºc phụ huynh tham dá»± cuá»™c vui, ăn Têt Trung Thu vá»›i các em.
Ra vá», ngoà i sân, các em vừa quấn quýt bên cha mẹ, vừa lẩm bẩm hát :
Tết Trung Thu rÆ°á»›c đèn Ä‘i chÆ¡i,... TÃt trên cao dáng tròn xinh xinh,... Tết Trung thu bánh quà đầy mâm,...
Có em lại hát :
Con yêu mến Chúa Hà i Äồng. Con má»i Chúa ngá»± và o lòng. Con thá» láºy Chúa các Chúa. Con xin Chúa ở cùng conâ€
Paris, ngà y 23 tháng 09 năm 2007
Giáo sư Trần Văn Cảnh (VietCatholicNews)
|