Vẫn là điệp khúc muôn năm cũ...
14.10.2008
|
|
Hết năm nà y qua năm khác, quyết tâm thì cứ hô to quyết tâm, nhÆ°ng tham nhÅ©ng cứ vẫn là “tình hình nghiêm trá»ng và diá»…n biến phức tạpâ€! Tại sao?
1.- Ngà y 8-10-2008, Ủy ban ThÆ°á»ng vụ Quốc há»™i (QH) nghe báo
cáo của ban Thanh tra của ChÃnh phủ vá» công tác phòng, chống tham nhÅ©ng
(TN) và thá»±c hà nh tiết kiệm, chống lãng phÃ. Tôi Ä‘á»c kỹ hai bà i tÆ°á»ng
thuáºt của báo Thanh Niên và Tuổi Trẻ ra ngà y 9-10-2008
để xem có yếu tố gì mới không, có tiến bộ cụ thể rõ rà ng nà o không,
nhÆ°ng thất vá»ng. Vẫn là điệp khúc “muôn năm cÅ©â€: “Xét trong tổng thể,
tình hình tham nhÅ©ng trong năm qua vẫn còn diá»…n biến phức tạpâ€. NhÆ°ng,
nói cho ngay, cũng có yếu tố mới, đó là --theo báo cáo của ông Thanh
tra--“đã xuất hiện những vụ tham nhÅ©ng có yếu tố nÆ°á»›c ngoà iâ€, chỉ tiếc
rằng yếu tố đó chỉ mở rộng thêm phạm vi tham nhũng là m cho tham nhũng
thêm phức tạp hÆ¡n mà thôi. Có lẽ ông Thanh tra muốn nói tá»›i trÆ°á»ng hợp
má»™t số ngÆ°á»i Nháºt tham gia má»™t dá»± án nà o đó tại Việt Nam do chÃnh phủ
Nháºt tà i trợ, số ngÆ°á»i nà y bị phÃa Nháºt Ä‘iá»u tra vì nghi đã chi nhiá»u
tiá»n cho những cán bá»™ công chức của Việt Nam, và tôi nhá»› và o khoảng đầu
năm nay, chÃnh phủ Nháºt đã yêu cầu phÃa Việt Nam cá»™ng tác để mở rá»™ng
cuá»™c Ä‘iá»u tra. Không biết vụ việc đã tá»›i đâu rồi? NhÆ°ng nếu đúng nhÆ°
thế, thì ngÆ°á»i tham nhÅ©ng vẫn là “ta†chứ không phải Nháºt.
2.- Những “cái cũ†của tình hình tham nhÅ©ng hiện nay là gì? Xin nêu ra má»™t và i Ä‘iá»u sau đây:
- Các vụ tham nhũng do các cơ quan, tổ chức tự phát hiện là rất hạn chế, mà PHẦN LỚN LÀ DO DÂN phát hiện;
- Tiến Ä‘á»™ xá» lý các vụ án trá»ng Ä‘iểm vá» tham nhÅ©ng mà dÆ° luáºn quan tâm còn RẤT CHẬM;
- Việc
xá» lý các vụ tham nhÅ©ng CHƯA NGHIÊM MINH, CHƯA TRIỆT ÄỂ (“chÆ°a†nghÄ©a
là “khôngâ€); má»™t uá»· viên của Ủy ban ThÆ°á»ng vụ Quốc há»™i nhắc lại rằng
má»™t năm thanh tra hà ng nghìn cuá»™c, Ä‘Æ°a ra xá» lý hà ng trăm trÆ°á»ng hợp
nhÆ°ng có tá»›i 1/3 ÄƯỢC HƯỞNG ÃN TREO;
- Trong má»™t số vụ việc, TRÃCH NHIỆM CỦA NGƯỜI ÄỨNG ÄẦU (nói chung là các quan chức) CHƯA ÄƯỢC XEM XÉT, LÀM RÕ;
- Việc
thu hồi tà i sản và khắc phục háºu quả do tham nhÅ©ng gây ra CHƯA Tá»T (chỉ
thu hồi được hơn 3.000 tỉ đồng trên tổng số hơn 6.700 tỉ phải thu hồi);
- Năm 2008, đã xuất hiện má»™t số trÆ°á»ng hợp ngÆ°á»i tố cáo
có dấu hiệu BỊ TRẢ THÙ, nhÆ°ng chÆ°a được xá» lý. Äây là má»™t Ä‘iểm má»›i nữa
(?), được chÃnh chủ nhiệm UB TÆ° pháp của Quốc há»™i bức xúc nêu lên.
Cuá»™c há»p tại Uy ban ThÆ°á»ng vụ Quốc há»™i ngà y 8/10 nói trên cÅ©ng lại cho thấy tÃnh bất cáºp của má»™t số biện pháp phòng, chống tham ô, tham nhÅ©ng và lãng phÃ, và cái nà y cÅ©ng chả má»›i mẻ gì. Và dụ:
- Chủ trương các cơ quan, tổ chức, đơn vị TƯ THANH TRA, tự kiểm điểm nội bộ;
- Quy định các cán bá»™, công chức phải Tá»° GIÃC NỘP LẠI quà biếu, quà tặng;
- Quy định cán bá»™, công chức phải TƯ KÊ KHAI tà i sản và thu nháºp.
Äá»c những chủ trÆ°Æ¡ng, quy định trên, ai mà không thấy Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên là “không kết quả nhÆ° mong muốnâ€. Äó chỉ là những chuyện hình thức
mà thôi, bởi vì là m sao “mình tự đánh mình†được, là m sao anh em đồng
chà với nhau trong cùng cơ quan, tổ chức lại có thể “quyết liệt†với
nhau được, nhất là khi mình chỉ là cấp dÆ°á»›i? Hoạ chăng mấy “ông thánhâ€
má»›i dám là m. Mà thánh thì hiếm lắm! Không hiểu ngÆ°á»i ta Ä‘Æ°a ra chủ
trÆ°Æ¡ng chống tham nhÅ©ng nhÆ° thế là tháºt lòng hay là thế nà o? Việc tá»± kê khai tà i sản và thu nháºp chẳng những là hình thức mà còn hoà n toà n thiếu thá»±c tế đối vá»›i hoà n cảnh kinh tế Việt Nam
hiện nay nữa. Rồi kê khai mà không có cơ chế xác minh, kiểm tra, chưa
có biện pháp chế tà i đối với kẻ chẳng may bị khám phá là gian dối, thì
rõ rà ng là chuyện ná»a vá»i, Ä‘Æ°a ra cho có mà thôi. Ông Ksor PhÆ°á»›c, chủ
tịch Há»™i đồng Dân tá»™c phát biểu: “Tôi thấy có hiện tượng nhiá»u giám
đốc các sở, ngà nh, lãnh đạo mua nhà , đất ở Hà Nội, Tp HCM. Có những
ngÆ°á»i hông chỉ mua và i tỉ đồng mà lên tá»›i và i chục tỉ đồng. Váºy chúng
ta có dám khoanh vùng vấn đỠnà y để tìm hiểu, xỠlý không?†(Tuổi Trẻ, sđd, tr.3).
3.- Tôi có ghi lại má»™t và i ý kiến của Quốc Há»™i năm 2004 vá» vấn Ä‘á» tham nhÅ©ng xin nêu lên để so sánh. “Tất cả các lãnh vá»±c kinh tế Ä‘á»u bị phát hiện có tham nhÅ©ng. 82% vụ việc tiêu cá»±c bị phát hiện là nhá» nhân dân tố cáo và báo chÆ(Thiếu tÆ°á»›ng Trịnh Thanh Vân, Äại biểu Hà Ná»™i. Theo báo TT ngà y 29-5-2004). Bà i “Tham nhÅ©ng: phần chìm của tảng băng†trên TT 3-11-2004, nhắc lại ý kiến má»™t đại biểu Quốc há»™i: “Vấn
Ä‘á» tham nhÅ©ng đã được nêu lên khá gay gắt ở nhiá»u khoá QH, nhiá»u nhiệm
kỳ của chÃnh phủ, nhÆ°ng đến nay không giảm mà còn có xu hÆ°á»›ng phát
triển rá»™ngâ€. Bà i báo cÅ©ng ghi lại 5 biện pháp Ä‘á» nghị của Bà thÆ°
Tỉnh uá»· kiêm Chủ tịch Há»™i đồng Nhân dân Bình Thuáºn nhÆ° sau: 1/ dân chủ,
2/ công khai các chủ trÆ°Æ¡ng, chÃnh sách, 3/ cÆ¡ chế, giải pháp cụ thể
thay vì kêu gá»i chung chung, 4/ biện pháp mạnh, 5/ kiểm tra, thanh tra
thÆ°á»ng xuyên.
Tại Há»™i nghị phòng chống tá»™i phạm chiá»u
9-11-2004, Äại tá Nguyá»…n Hoà Bình thuá»™c Bá»™ Công an đã có bà i tham luáºn
rất được chú ý. Sau khi đưa ra mấy đặc trưng của thực trạng tham nhũng
hiện nay [2004], bà i tham luáºn Ä‘á» cáºp tá»›i “7 hiện tượng†trong phòng,
chống TN:
- tỷ lệ phát hiện rất thấp (khoảng 5%), tỷ lệ ẩn rất cao ( tới 95%).
- quyết tâm chống tham nhũng chung chung rất cao, nhưng và o vụ việc cụ thể thì có biểu hiện chần chừ, thiếu quyết tâm,
- tỷ lệ tham nhũng do cấp huyện phát hiện rất thấp, cấp tỉnh thì lẻ tẻ, chủ yếu do cấp trung ương,
- đấu
tranh chống tham nhÅ©ng thÆ°á»ng là ở sân đối phÆ°Æ¡ng, còn ở sân nhà đấu
tranh rất thấp (Bộ vỠtỉnh đánh, tỉnh đánh ở huyện, hay tỉnh nà y sang
đánh ở tỉnh kia thì được, nhưng tỉnh mà đánh doanh nghiệp ở tại tỉnh
mình thì kết quả rất hạn chế […]
- cÆ¡ quan truy tố xét xá» thÆ°á»ng có kết quả rất “ÊM†,v.v. (TT ngà y 10-11-2004).
4.- Kết luáºn.
Từ năm 2004 (và dĩ nhiên từ trước đó) đến năm 2008 nà y, khó tìm ra được
nét nà o tiến bộ và kết quả thực sự trong phòng chống TN. Chắc không
phải là không có những cán bá»™, công chức, nhà lãnh đạo tháºt lòng muốn
tiêu diệt nạn tham nhÅ©ng lãng phà đang tà n phá đất nÆ°á»›c, nhÆ°ng vấn Ä‘á»
phòng chống không nằm chủ yếu trong ý thức, thiện chà hay quyết tâm của
những cá nhân, mà là trong các cơ chế. Không ai tham nhũng được ngoà i
những kẻ có chức có quyá»n, tức cán bá»™, công chức, ngÆ°á»i lãnh đạo mÃ
tuyệt đại bá»™ pháºn là đảng viên. Nay chÃnh những ngÆ°á»i ấy là m luáºt, hay
Ä‘Æ°a ra những chủ trÆ°Æ¡ng, chÃnh sách chống tham nhÅ©ng để mình và các
đồng chà của mình thi hà nh, và lại cÅ©ng chÃnh mình giám sát mình và xét
xá» mình. Là m thế chẳng khác nà o vừa đá bóng vừa thổi còi váºy. Cần phải
có những ngÆ°á»i giám sát thá»±c sá»±, mà trong hệ thống chÃnh trị Việt Nam,
những ngÆ°á»i đó phải nằm ngoà i những kẻ cầm quyá»n, đó là nhân dân vÃ
giá»›i báo chÃ; nhÆ°ng há» lại chÆ°a có thá»±c quyá»n nà o cả. Luáºt pháp có dám
tạo ra những cơ chế, tổ chức của nhân dân và báo chà [không phải là Mặt
tráºn] và trao cho há» những quyá»n hạn mạnh mẽ, đủ rá»™ng lá»›n để giám sát
những kẻ có chức quyá»n hay không? Thiết tưởng đó là thách thức hà ng đầu
đối với các nhà lãnh đạo đất nước, mà nếu không đáp ứng được, e rằng
Ä‘iệp khúc “tham nhÅ©ng vẫn còn nghiêm trá»ng, diá»…n biến phức tạp†sẽ còn
được lặp lại dà i dà i. 12-10-2008
Lm Nguyễn Hồng Giáo, dòng Phanxicô
(Nguồn: nguoitinhuu.com) |