Những khối gỗ hương đang “chết dí” trong kho

Là một thị trấn miền sơn cước của tỉnh Hà Tĩnh, lâu nay, nhiều doanh nghiệp, nhất là những doanh nghiệp của những người Công giáo (thuộc giáo xứ Tràng Lưu, Ninh Cường, Gia Phổ, …, hạt Ngàn Sâu, giáo phận Vinh) ở Hương Khê đã không ngừng giàu lên nhờ kinh doanh lâm sản. Tuy nhiên, thời gian gần đây, cũng vì kinh doanh lâm sản mà bấy nhiêu “nhà giàu” đang phải khóc dở chết dở. Nguyên nhân bắt đầu từ việc:

GỖ “ĐỔ” GIÁ

Hương Khê vốn nổi tiếng từ lâu về lâm sản. Một thời, ga Hương Phố hết sức nhộn nhịp bởi cảnh từng đoàn xe lửa, máy cẩu, xe reo, cửu vạn thi nhau bốc xếp, vận chuyển gỗ. Đến nỗi ở hai đầu ga “mọc” lên không ít bãi gỗ dài và cao chẳng thua kém gì những toà nhà cao tầng. Vì thế mà ga Hương Phố vẫn được mệnh danh là “ga gỗ”. Sau đó, tình trạng khai thác gỗ quá mức đã khiến lâm trường Chúc A và lâm trường Trại Trụ trở nên gần như cạn kiệt. Thế là rất nhiều người đành phải chuyển sang nước bạn Lào mua và khai thác lâm sản. Khoảng vài ba năm trước đây, khi mà giá các loại gỗ không ngừng tăng lên và đạt đỉnh điểm, hầu hết các doanh nghiệp ở Hương Khê đều đua nhau đầu tư vào buôn bán gỗ. Cũng nhờ đó, rất nhiều doanh nghiệp đã ăn nên làm ra, thu lãi hàng chục, thậm chí hàng trăm tỉ đồng. Tuy nhiên, thời gian gần đây, trong khi hầu hết giá cả các mặt hàng trên thị trường không ngừng “leo thang”, nền kinh tế thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng đang “ngột ngạt” trong cơn “bão giá”, thì chẳng hiểu vì lý do gì mà giá gỗ lại đột nhiên “đổ” một cách không thể tưởng tượng được.

Chẳng hạn, gá»— de trÆ°á»›c đây có giá khoảng 10 triệu đồng/m3, thì nay chỉ còn 7-8 triệu đồng/m3;  gá»— dá»™i trÆ°á»›c đây có giá khoảng 20 triệu đồng/m3, thì nay chỉ còn 14 triệu đồng/m3. ChÆ°a ăn thua, đáng nói nhất vẫn là những loại gá»— quý hiếm, giảm giá hết sức thảm hại. Ví nhÆ° gá»— hÆ°Æ¡ng giá trÆ°á»›c đây lên đến 35 triệu đồng/m3, nay giảm xuống chỉ còn 22 triệu đồng/m3; gá»— trắc từ 300 triệu/m3 “đổ ập” xuống còn 70 triệu đồng/m3. Hay nhÆ° gá»— huê trÆ°á»›c đây được cân để bán vá»›i giá khoảng 600.000 đồng/kg, thì nay coi nhÆ° “vô giá”, vì chẳng ai thèm mua nữa cả!

Việc giá gỗ đột nhiên giảm như vậy khiến không ít người đặt ra câu hỏi vì sao. Có người thì cho rằng điều này liên quan đến thị trường gỗ của Trung Quốc. Cụ thể, thời gian trước khi Olympic Bắc Kinh diễn ra, nhu cầu gỗ để xây dựng các công trình phục vụ cho đại hội tăng lên, nên giá gỗ cũng theo đó mà “đạt đỉnh”; nhưng sau khi các công trình phục vụ Olympic đã được hoàn thành, nhu cầu gỗ giảm, vì thế mà giá gỗ cũng giảm theo. Hay nói khác đi, theo những người này, thì đây chỉ là nguyên nhân khách quan, “vô tình” của thị trường. Nhưng nhiều người khác có một cái nhìn “chiến lược” hơn, thì phân tích rằng nguyên nhân của việc giá gỗ giảm đột ngột không hề đơn giản như vậy. Họ cho rằng đã có những “cái bắt tay ngầm”, hữu ý giữa một số nhà nhập khẩu gỗ Trung Quốc, để thao túng thị trường gỗ Việt Nam, “bóp chết” các doanh nghiệp nước ta. Chẳng biết ý kiến nào có lý, suy nghĩ nào cạn nông, chỉ biết rằng giờ đây ở Hương Khê đang diễn ra tình cảnh:

DOANH NGHIỆP LAO ĐAO

Một cửa hàng gỗ đang đóng cửa

Có thể nói rằng Hương Khê có bao nhiêu doanh nghiệp thì cũng có bấy nhiêu doanh nghiệp dính dáng đến gỗ. Vì thế mà khi giá gỗ sụt giảm một cách thảm hại như thể thì các doanh nghiệp này không thể tránh khỏi những khốn đốn.

Trước tiên là việc tồn đọng gỗ và các mặt hàng từ gỗ. Bởi vì, không chỉ giá gỗ giảm xuống, mà “đầu ra” của gỗ cũng rất khó khăn. Cho nên, hiện nay ở Hương Khê có những doanh nghiệp còn ứ đọng hàng trăm, thậm chỉ hàng nghìn khối gỗ, không thể bán được. Chẳng hạn như Cty TNHH thương mại và xây dựng K., đang tồn đọng khoảng 500 khối gỗ hương; hay như Cty TNHH thương mại lâm sản H., còn đến hàng nghìn khối gỗ các loại đang “ngủ” không yên trong kho, chưa tìm được “lối ra”. Có những loại gỗ trước đây được xếp vào loại cực kỳ quý hiếm, thì nay đang chờ khô để làm củi, như gỗ huê chẳng hạn, vì chả có ma nào để ý tới.

Tuy nhiên, nặng nề nhất vẫn là các khoản nợ ngân hàng của các doanh nghiệp. Các doanh nghiệp ở HÆ°Æ¡ng Khê chủ yếu là doanh nghiệp tÆ° nhân, phải “tá»± cung tá»± cấp” vốn. Vì thế mà họ chẳng còn cách nào khác là phải vay ngân hàng, lấy ngắn nuôi dài, lấy đầu này đập đầu kia. NhÆ°ng má»™t khi bao nhiêu vốn liếng đã dồn vào gá»— cả rồi mà gá»— lại mất giá, không bán được, thì các khoản nợ ngân hàng cứ thế mà chồng chất thêm lên. Nhiều doanh nghiệp còn nợ ngân hàng hàng chục, hàng trăm tỉ đồng; và những con số này vẫn không dừng lại ở đó, vì lãi suất ngân hàng không ngừng tăng lên vùn vụt. Trong lúc đó, không ít ngân hàng chẳng những  không đồng cảm, giúp đỡ, há»— trợ các doanh nghiệp, lại còn “quay lÆ°ng, khoá túi”, áp dụng phÆ°Æ¡ng châm “sống chết mặc bây”, tiền tao tao đòi! Vì thế mà các doanh nghiệp vốn Ä‘ang lao Ä‘ao lại càng lao Ä‘ao hÆ¡n.

Một chiếc máy phải "ngoạm" xi-măng lúc "thất nghiệp"

Không chỉ khổ vì gỗ, nhiều doanh nghiệp còn phải “khóc” vì các công trình xây dựng. Cty TNHH thương mại và xây dựng K., một doanh nghiệp tư nhân do một số thương binh góp vốn lập nên, là một đơn cử. Từ tháng 10 năm 2006, Công ty ký hợp đồng nhận một gói thầu san lấp mặt bằng ở KCN Nghi Sơn – Thanh Hoá, với tổng giá trị gần 15 tỉ đồng. Trong quá trình thi công, theo hợp đồng, bên A sẽ cho Công ty ứng trước một phần tiền đầu tư, xong đến đâu sẽ tiếp tục trả đến đấy. Nhưng trong thực tế hầu hết vốn thi công Công ty đều phải vay ngân hàng để tự xoay xở. Đến nay toàn bộ khối lượng công việc đã hoàn thành, nhưng bên A chỉ mới “nhả” cho Công ty hơn 4 tỉ đồng mà thôi, còn nợ gần 10 tỉ đồng, nhưng cứ lần lừa mãi không chịu trả, khiến Công ty “đói vốn”, không thể tiếp tục nhận thầu các công trình mới. Dẫu vậy, Công ty này vẫn còn được xếp vào số những doanh nghiệp “may mắn”, vì không ít công ty khác đang “thoi thóp” chờ ngày… “hấp hối”, nếu không nhận được sự hỗ trợ từ bên ngoài.

Chẳng biết rồi đây các doanh nghiệp tội nghiệp kia có vật lộn được ra khỏi cảnh khốn đốn này hay không, nhưng ai cũng thừa hiểu rằng, giờ đây, ít nhất là ở Hương Khê, Người giàu cũng khóc không đơn thuần chỉ là tên gọi của một bộ phim!