Chúa nháºt XX ThÆ°á»ng niên A: Niá»m hy vá»ng lá»›n lao
17.08.2008
|
|
Má»™t bé gái 6 tuổi đến ăn tại má»™t ngÆ°á»i bạn cÅ©ng Công giáo nhÆ° em. Khi má»i ngÆ°á»i ngồi và o bà n, cô bé cúi đầu chỠđợi tất cả Ä‘á»c kinh ăn cÆ¡m. Chẳng thấy ai Ä‘á»c kinh hết, cô bé thẹn thùng nói: "Cả nhà giống con chó của cháu quá, cứ ngồi xuống là ăn!". - Má»™t cụ ông nhà quê và o quán gá»i má»™t tô phở. TrÆ°á»›c khi ăn, cụ kÃnh cẩn là m dấu thánh giá. Má»™t thanh niên vô đạo ngồi bên cÆ°á»i mỉa mai: "Ở chốn quê mùa của lão, chắc ngÆ°á»i ta má»›i là m nhÆ° thế" - "Vâng! Ai cÅ©ng là m nhÆ° thế trÆ°á»›c khi ăn cả, chỉ trừ lÅ© chó thôi!".
Dân Do thái ngà y xÆ°a cÅ©ng nghÄ© nhÆ° thế đối vá»›i đám dân ngoại. Theo há», dân ngoại xét vá» mặt thiêng liêng cÅ©ng giống nhÆ° loà i chó, vì há» hoà n toà n thiếu nhạy cảm đối vá»›i Thiên Chúa.
Äiá»u nà y dẫn chúng ta Ä‘i và o chủ Ä‘iểm bà i Tin Mừng hôm nay.
1. Sứ mệnh giới hạn
Và o cuối Ä‘á»i mình, Äức Giêsu hay "rút lui", "chạy trốn" sang vùng dân ngoại. Chắc hẳn có nhiá»u lý do. Dẫu sao đó là má»™t khúc quanh trong sứ vụ NgÆ°á»i. Từ "phép lạ hoá bánh ra nhiá»u", NgÆ°á»i đã cảm thấy có sá»± hiểu lầm thê thảm trong ná»—i chá» mong của quần chúng. Nay NgÆ°á»i xa lánh há», để dồn sức hÆ¡n cho việc huấn luyện nhóm nhá» môn đệ. Ngoà i ra, không thể chối cải được rằng nhÆ° chúng ta, Äức Giêsu cÅ©ng nếm biết sá»± mệt má»i thần kinh và thể lý, NgÆ°á»i cảm thấy cần xa hẳn quần chúng để yên tÄ©nh nghị ngÆ¡i và cầu nguyện. Thà nh thá» NgÆ°á»i đã vượt qua biên giá»›i đến miá»n Tia và Siđôn, hai thà nh phố thÆ°Æ¡ng cảng lá»›n vá»›i dân cÆ° lai tạp.
NhÆ°ng danh tiếng Äức Giêsu đã vượt qua biên giá»›i. Vì nà y má»™t phụ nữ Canaan đến gặp NgÆ°á»i và bắt đầu cầu khẩn. Lá»i kêu van của bà mang má»™t giáng dấp hết sức "phụng vụ": "Lạy Ngà i, xin dủ lòng thÆ°Æ¡ng tôi". Còn từ "Con ÄavÃt" rõ rà ng là m má»™t danh hiệu công nháºn NgÆ°á»i nhÆ° Äấng Cứu Thế. Thà nh thỠđây là má»™t nghịch lý lạ lùng: Äức Giêsu vừa trải qua má»™t cuá»™c tranh luáºn trong đất Israel, vá»›i các kỳ mục và biệt phái từ Giêrusalem đến (Mt 15,1-20), thế mà chÃnh giữa đất dân ngoại, do miệng má»™t phụ nữ, NgÆ°á»i nháºn được má»™t lá»i cầu nguyện đức tin.
Là Äấng từng phán: "Anh em cứ xin thì sẽ được, cứ tìm thì sẽ thấy, cứ gõ cá»a thì sẽ mở cho" (Mt 7,7), Äức Giêsu đã đón tiếp lá»i cầu nguyện đẹp đẽ, chân thà nh và cảm Ä‘á»™ng nà y nhÆ° thế nà o? NgÆ°á»i chẳng Æ° há» má»™t tiếng! Lạy Chúa, tại sao Chúa không đáp lại lá»i kêu xin của má»™t ngÆ°á»i mẹ khốn khổ trong cÆ¡n hoạn nạn? Dẫu sao đó là má»™t lá»i cầu nguyện rất thuần khiết: bà ta xin Chúa "cứu" con gái khá»i quá»· dữ mà ! Lạy Chúa, tại sao Chúa có vẻ hay im lặng khi chúng con khẩn nà i Chúa giải thoát chúng con và những ngÆ°á»i chúng con yêu mến?
Tạm thá»i, trong lúc chỠđợi kết cục câu chuyện sẽ soi sáng chúng ta hÆ¡n, thiết tưởng nên nhá»› Äức Giêsu thÆ°á»ng rất ngáºp ngừng khi là m phép lạ. NgÆ°á»i không thÃch bị coi nhÆ° má»™t tay phù thuá»·. Thông thÆ°á»ng, Thiên Chúa để cho các luáºt vÅ© trụ diá»…n tiến mà chẳng là m ngược vá»›i chúng má»i lúc. Äức Giêsu nếu có ra tay là m phép lạ thì cÅ©ng Ãt thôi, và trÆ°á»›c tiên bao giá» cÅ©ng là những "dấu chỉ". NhÆ°ng má»i dấu chỉ Ä‘á»u hà m hồ và phải được giải thÃch: lắm tay Biệt phái đã khinh bỉ các phép lạ của Äức Giêsu bằng cách gán cho quyá»n lá»±c ma quá»· (Mt 12,24)... phần dân chúng thì luôn đứng ở mức Ä‘á»™ coi NgÆ°á»i nhÆ° má»™t lang băm, má»™t thầy pháp, đến ná»—i NgÆ°á»i thÆ°á»ng chạy trốn (Mt 14,22) hay buá»™c há» phải giữ im lặng (Mc 1,34-44;7,36;8,26;9,9).
Thấy Thầy im lặng, các môn đệ liá»n can thiệp, xin NgÆ°á»i bảo ngÆ°á»i phụ nữ Ä‘i Ä‘i. Hiển nhiên, đó là má»™t giải pháp dá»… dãi. NhÆ°ng nhÆ° thế là chấm dứt má»i đối thoại. Tống khứ cho khuất mắt để mình được yên thân, chúng ta cÅ©ng có khi nhÆ° các tông đồ, "quyết liệt" cắt ngang má»i trao đổi vừa hé. Äức Giêsu mở miệng đáp lại, song để dứt khoát từ chối! Lạy Chúa sao thế? Sao Chúa nói không vá»›i ngÆ°á»i phụ nữ cầu xin? Chúng con vẫn biết Chúa có quả tim nhân háºu, dá»… "chạnh lòng" mà ! Thoạt tiên, ta chỉ có thể công phẫn vì thái Ä‘á»™ cứng cá»i đó. NhÆ°ng khi biết được Äức Giêsu vẫn luôn âu yếm kẻ nghèo, ta không thể nghÄ© rằng lá»i từ chối ấy không mang ý nghÄ©a. Hãy cố gắng vượt qua cảm tưởng đầu tiên để khám phá ý nghÄ©a kiểu nói: "Thầy chỉ được sai đến để cứu những con chiên lạc nhà Isrsel mà thôi".
Qua công thức nà y, Äức Giêsu trÆ°á»›c hết nói lại cho ta biết NgÆ°á»i yêu mến thánh ý Chúa Cha: NgÆ°á»i đã được Cha sai vì má»™t nhiệm vụ rõ rệt và giá»›i hạn. Má»—i cuá»™c Ä‘á»i Ä‘á»u đóng khung trong không gian lẫn thá»i gian. Ta không thể ở khắp nÆ¡i và là m má»i chuyện. Äức Giêsu đâu tá»± xác định sứ vụ cho mình: NgÆ°á»i đã được sai Ä‘i. Và chÃnh Chúa Cha đã xác định phạm vi hoạt Ä‘á»™ng cho NgÆ°á»i... phạm vi duy nhất mà má»™t con ngÆ°á»i có thể hoà n tất trong má»™t cuá»™c sống ngắn ngủi. Chúng ta cÅ©ng thế, thay vì ngồi mà mÆ¡ má»™ng, chúng ta phải chấp nháºn "pháºn ngÆ°á»i giá»›i hạn và bắt rá»… má»™t nÆ¡i" của chúng ta để hoà n thà nh ở đó pháºn sá»± riêng biệt của mình, pháºn sá»± mà chỉ mình chúng ta má»›i có thể là m được. Chá»› để bị cám dá»— mÆ¡ má»™ng... cuá»™c sống ở chá»— khác... cuá»™c sống của ngÆ°á»i khác!
Trong thá»±c tế, ngoại trừ và i cuá»™c xuất du rất Ãt á»i (nhÆ°ng già u ý nghÄ©a), Äức Giêsu hiếm khi ra khá»i biên giá»›i Palestina, dà nh chủ yếu sứ vụ của mình cho đồng hÆ°Æ¡ng Do thái. Những kẻ khác, các môn đệ NgÆ°á»i, sẽ "Ä‘i khắp thế gian" (Mt 28,19). Phần NgÆ°á»i, sẽ "được trao toà n quyá»n trên trá»i dÆ°á»›i đất" (Mt 28,18) nhÆ°ng chỉ sau khi chết và sống lại. Trong lúc nà y, NgÆ°á»i bằng lòng đảm nháºn cách khiêm tốn pháºn vụ "nhá» bé" hạn hẹp đã được giao cho, và NgÆ°á»i xác định "sứ mệnh" mình bằng cách tóm tắt sấm ngôn tuyệt diệu trong đó Thiên Chúa tá»± giá»›i thiệu nhÆ° Äấng Chăn là nh Ä‘Ãch thân đến quy tụ và chữa là nh các chiên lạc (Ed 34,1-31).
2. Æ n rá»—i phổ quát
NhÆ°ng ngÆ°á»i mẹ khốn khổ, cho dầu hiểu rõ viá»…n ảnh kịch sỠđó, vẫn không thể bằng lòng. Bà cà ng khẩn nà i hÆ¡n: "Lạy Ngà i, xin cứu giúp tôi!". Các thá» thách bao giá» cÅ©ng thanh luyện đức tin, nêu báºt sức mạnh của lá»i cầu nguyện Ä‘Ãch thá»±c. Giữa ngÆ°á»i phụ nữ Canaan và Äức Giêsu, lúc nà y đây xảy ra má»™t quan hệ lạ lùng và mầu nhiệm: theo dáng vẻ bên ngoà i, đây là má»™t tÆ°Æ¡ng quan gãy đổ, má»™t sá»± từ chối, má»™t sá»± bác bá»... nhÆ°ng bên trong hai tâm hồn, chÃnh khó khăn của hoà n cảnh lịch sá» là m nảy sinh má»™t tÆ°Æ¡ng quan còn sâu xa hÆ¡n giữa hai. Giống nhÆ° trên núi, con Ä‘áºp xem ra chặn giòng nÆ°á»›c... nhÆ°ng để khiến nÆ°á»›c dâng cao đến Ä‘á»™ tạo nên lắm cái diệu kỳ. Phần chúng ta, có biết giải thÃch các thá» thách của mình không? Thay vì bối rối vì các khó khăn, chúng ta có biết "nâng mức" quan hệ của mình vá»›i Thiên Chúa không?
TrÆ°á»›c đức kiên nhẫn đáng phục của ngÆ°á»i phụ nữ ngoại giáo, Äức Giêsu lại cà ng trả lá»i cứng cá»i. Lạy Chúa, Chúa má»›i hoá bánh ra nhiá»u mà ! Sao Chúa xem ra từ chối mẩu bánh tà xÃu ngÆ°á»i phụ nữ khốn khổ van xin. Không! Không thể được!... "ThÆ°a Ngà i, đúng thế, nhÆ°ng mà lÅ© chó con lại được ăn những mảnh vụn trên bà n chủ rÆ¡i xuống". Quyết không để mình chán nản, ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà bắt lấy viên đạn, gần nhÆ° vá»›i sá»± hà i hÆ°á»›c, và ném trả lại cho Äức Giêsu. Tháºt ra, Äức Giêsu đã ném cây sà o cho bà . Gá»i ngÆ°á»i khác "chó" là má»™t nguyá»n rủa rất nặng ở Äông PhÆ°Æ¡ng. Tuy nhiên, khi dùng từ giảm nhẹ "chó con", Äức Giêsu đã gởi lên tÃnh cách gia đình của các con chó, chúng cÅ©ng thuá»™c má»™t nhà nhÆ° bầy con nhá». Từ đó ám chỉ lÅ© chó cÆ°ng nuôi trong nhà , chứ không phải lÅ© chó hoang chạy ngoà i chợ. Äức Giêsu dùng từ ấy má»™t cách thân ái. Nên có lẽ bà ta vừa cÆ°á»i vừa đối đáp NgÆ°á»i.
"Nà y bà , lòng tin của bà mạnh tháºt. Bà muốn sao thì được váºy". Câu chuyện rõ rệt muốn dẫn tá»›i kết cục nà y. Má»™t niá»m hy vá»ng lá»›n lao mở ra qua trang Tin Mừng hôm nay, nhỠđức tin của ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà ngoại giáo. Nếu Äức Giêsu đã khiêm tốn tá»± "giá»›i hạn" mình cho các chiên lạc nhà Isrsel, thì ở đây, NgÆ°á»i hé cho thấy sứ Ä‘iệp và ơn cứu Ä‘á»™ của NgÆ°á»i Ä‘á»u dà nh cho tất cả nhân loại. Và cÅ©ng qua trang Tin Mừng nà y, chúng ta phải để mình bị chất vấn. Tại sao tôi gặp cÆ¡ may có đức tin? Tại sao tôi được Æ°u đãi, được cho và o ăn "bánh của con cái Thiên Chúa"? Phải chăng tôi hay quên đám đông bao la Ä‘ang chỠđợi các mảnh vụn từ bà n ăn thần linh nà y? Thiên Chúa chá»n ai thì cÅ©ng vì má»™t sứ mệnh hoà n vÅ©. Sở dÄ© Äức Giêsu chá»n "má»™t số ngÆ°á»i", thì đó là để sai hỠđến vá»›i má»i ngÆ°á»i khác. Israel , dân đặc tuyển, là kẻ đầu tiên được hưởng các lá»i hứa của Thiên Chúa, nhÆ°ng là để góp công thá»±c hiện mục tiêu cuối cùng: hết thảy phải được cứu rá»—i! "Toà n cõi đất Ä‘á»u là của Ta, Thiên Chúa phán, nhÆ°ng Ta đã chá»n các ngÆ°Æ¡i nhÆ° má»™t vÆ°Æ¡ng quốc tÆ° tế"... cho những ngÆ°á»i khác (Xh 19,5-6).
Bạn ÄÆ°á»ng |