Tâm tÆ° nhà truyá»n giáo hiện đại
11.08.2008
Vá»›i mÆ°á»i dollars, tôi được Ä‘á»c má»™t năm tạp chà The Far East (Viá»…n Äông) của các cha dòng Thánh Columban Úc Châu. Hết má»™t năm, các cha không gá»i giấy tái tục mua báo, nhÆ°ng gá»i giấy quyên tiá»n. Tôi tăng phần đóng góp của mình từ 10 dollars lên 20 dollars. Các cha cứ thế tiếp tục gá»i báo cho tôi.
Thú thá»±c, tôi Ãt thì giá» rảnh để có thể Ä‘á»c tạp chà ấy. Vả lại,
chẳng cần phải bá» ra 10 dollars hay 20 dollars, tôi vẫn có thể Ä‘á»c
‘chùa’ báo của các cha trên internet. Nhưng số báo tháng Tám năm nay
là m tôi chú ý. Bởi có nhiá»u bà i chia sẻ vá» tâm tÆ° truyá»n giáo của má»™t
há»™i dòng được láºp ra chủ yếu để truyá»n giáo.
Mầu nhiệm Chúa Giêsu
Cha Patrick McInerney, hiện là Giám đốc Æ¡n gá»i tại Úc và Tân Tây
Lan, chẳng hạn cho hay mầu nhiệm Chúa Giêsu là lý do khiến ngà i trở
thà nh linh mục và sau đó trở thà nh nhà truyá»n giáo. “ Mầu nhiệm ấy sâu
sắc và phong phú, có bỠdầy và bỠcao đến độ vẫn còn liên hệ đến con
ngÆ°á»i má»i thá»i má»i nÆ¡i, và má»i vấn Ä‘á» Ä‘ang đặt ra cho chúng ta: vấn Ä‘á»
đi tìm ý nghĩa, vấn đỠmong muốn tự do, vấn đỠthèm khát công lý, vấn
đỠnghèo khó của hai phần ba nhân loại, vấn đỠđói khát hòa giải giữa
các dân tá»™c và tôn giáo, vấn Ä‘á» khủng hoảng môi sinh. Rá»i bá» cảnh yên
ổn của cái quen thuá»™c, vÆ°Æ¡n tá»›i ngÆ°á»i khác tại các quốc gia xa lạ, đứng
chung liên Ä‘á»›i vá»›i há», nháºn ra mầu nhiệm Chúa Kitô chịu đóng Ä‘inh trong
ná»—i Ä‘á»›n Ä‘au của há», và cùng vá»›i há» khám phá ra các nẻo Ä‘Æ°á»ng dẫn tá»›i
cuá»™c sống má»›i cho thế giá»›i chúng taâ€.
Cha viết thêm: “Bất kể đi sâu bao xa và o mầu nhiệm Chúa Giêsu, ta
vẫn luôn thấy còn nhiá»u Ä‘iá»u phải khám phá, phải há»c há»i, phải thưởng
ngoạn. Vì NgÆ°á»i chủ yếu đối vá»›i tôi và đối vá»›i thế giá»›i đến Ä‘á»™ không
má»™t thà nh tá»±u nà o múc cạn được mầu nhiệm của NgÆ°á»i và không má»™t con
ngÆ°á»i nà o và chắc chắn không má»™t sá»± váºt nà o lại quan yếu đến thế. Cho
nên tôi sẵn sà ng hiến trá»n bản thân tôi và trá»n cuá»™c sống tôi để tiếp
tục ‘đục Ä‘Ã o’ (plumb) cái sâu thẳm trong mầu nhiệm khôn sánh của NgÆ°á»i.
Tôi không thể láºp gia đình vì tôi đã trá»n vẹn dâng hiến cho NgÆ°á»i, Äấng
đã trá»n vẹn dâng hiến cho tôi trÆ°á»›c, và trong NgÆ°á»i và cùng vá»›i NgÆ°á»i,
tôi đã hiến mình phục vụ ngÆ°á»i khácâ€.
Hoà i bão tuổi thơ
Angela Keane lại có má»™t háºu cảnh hÆ¡i khác. Ngay lúc còn ngồi trên
ghế nhà trÆ°á»ng, cô đã có má»™ng Æ°á»›c ra ngoại quốc truyá»n giáo. Cô cho
rằng Ä‘iá»u ấy rất có thể vì cô há»c trÆ°á»ng các Nữ Tu Dòng Dâng Con Và o
Äá»n Thá» (Presentation Sisters) và chịu ảnh hưởng từ nhiá»u nữ tu Ä‘i
truyá»n giáo trở vá».
Do đó, cô đã gia nháºp tổ chức Viatores Christi (Những NgÆ°á»i Lên
ÄÆ°á»ng Của Chúa Giêsu), má»™t tổ chức được thà nh láºp năm 1960 chuyên tuyển
dụng, huấn luyện và gá»i các nhà truyá»n giáo giáo dân Ä‘i là m việc tại
nhiá»u nÆ¡i ở ngoại quốc. Năm 2001, sau khi hoà n tất má»™t khóa huấn luyện,
cô được cá» qua Peru trong tÆ° cách má»™t nữ y tá vá» khuyết táºt tri thức.
KhÃa cạnh cho Ä‘i nà y không được cô nhấn mạnh bao nhiêu bằng khÃa
cạnh cô nháºn được từ kinh nghiệm truyá»n giáo bằng tay nghá» nà y. Cô tâm
sá»±: “Thá»i gian ở Peru đã là m tôi bá»›t duy váºt hÆ¡n nhiá»u và ý thức được
rằng cuá»™c sống tại Ãi NhÄ© Lan của mình quả là may mắn. Tôi biết ngưỡng
má»™ và yêu qúy ngÆ°á»i khác bất kể cảnh nghèo của há». Tôi nháºn được nhiá»u
ơn phúc nhỠkinh nghiệm trên: liên hệ giữa tôi và Chúa trở nên mạnh mẽ
hÆ¡n, đức kiên nhẫn của tôi gia tăng, nhu cầu váºt chất của tôi giảm Ä‘i,
và tôi có nhiá»u thì giá» hÆ¡n để suy niệm. Trong thẳm sâu tâm hồn, tôi
quyết tâm không để cho kinh nghiệm ấy mất đi, kinh nghiệm mà tôi đã
nháºn được và chia sẻ cùng ngÆ°á»i dân Pêruâ€.
Nuôi heo nái
Nữ tu Mary Dillon thì vì xúc Ä‘á»™ng trÆ°á»›c nạn dịch AIDS mà đi truyá»n
giáo tại Miến Äiện. Bà không nhấn mạnh nhiá»u đến những nguyên Ä‘á»™ng lá»±c
khiến bà lên Ä‘Æ°á»ng, ngầm cho hiểu Æ¡n gá»i nữ tu của bà đủ giải thÃch má»i
sá»±. Bà cÅ©ng không kể nhiá»u đến hoạt Ä‘á»™ng của bà tại mảnh đất của bá»™ ba
tướng lãnh đang là m cả thế giới điên đầu. Mà chỉ kể lại một kinh nghiệm
vui mà hữu Ãch: kinh nghiệm nuôi heo nái!
Nhìn con heo nái ốm nhách do má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông Miến Äiện đèo trên xe
đạp Ä‘em tá»›i, bà lo lắng há»i: “Trông nó già quá ông ạ, liệu có đẻ đái gì
nữa không đây?â€. Bà cần nó ‘đẻ đái’ vì nếu không, không thể giải quyết
được trách vụ ‘truyá»n giáo’ của bà . Trách vụ ấy Ä‘Æ°a bà đến đây giữa
những nạn nhân bệnh AIDS, những con ngÆ°á»i mà chỉ cần nghe truyện cÅ©ng
đủ “tan nát cõi lòngâ€. Há» cần có chá»— ăn, chá»— ở vì nhiá»u ngÆ°á»i bị chÃnh
gia đình há» bá» rÆ¡i. Há» cần thuốc men. Muốn thế phải có tiá»n. Bà bèn
nghÄ© đến cách nuôi heo nái để kiếm ra số tiá»n qúy giá mà hiếm hoi kia.
Bà cho hay: “con heo nái ấy trở thà nh dấu chỉ hy vá»ng, má»™t cuá»™c mạo
hiểm Ä‘i và o cõi vô minhâ€. Không có nó, nhiá»u nạn nhân AIDS sẽ chết.
Chết vì không có ăn, không có ở, không thuốc men đã đà nh, mà còn chết
vì thất vá»ng bị bá» rÆ¡i, vì không còn ai dòm ngó đến mình.
Chỉ cần con heo nái ấy cho một hai ‘mẻ’ heo con, vỗ béo cho chúng
rồi bán chúng Ä‘i là có tiá»n, là niá»m hy vá»ng sẽ trở lại vá»›i các nạn
nhân ấy. Từ lúc mẹ con heo nái sống khoẻ, là m việc khá»e, nữ tu Dillon
đã không những tạo được nhà , cung cấp được thức ăn bổ dưỡng, thuốc
chống vi khuẩn bệnh AIDS và nhất là động viên được gia đình bệnh nhân
và cá»™ng Ä‘oà n địa phÆ°Æ¡ng giúp má»™t tay săn sóc các nạn nhân, “là m cho há»
cảm thấy mình được trân qúy, cứu há» khá»i tình huống tệ hại nhất: không
còn ai ở trên Ä‘á»i cần đến bạn nữaâ€.
Bà kết luáºn: “Chúng tôi biết và tin rằng Chúa có mặt trong má»i sá»±
ấy. ChÃnh NgÆ°á»i ban cho chúng tôi sá»± khÃch lệ và năng lá»±c để giúp đỡ
‘các ngÆ°á»i anh em bé nhá» nhất nà y’â€.
Ta không cứu thế gian
Cha Noel Connoly, giám đốc táºp san, thì loan báo tin mừng cho anh em cùng Dòng rằng: các bạn không phải cứu thế gian nữa. Äã có Chúa.
Thá»±c váºy, theo Công Äồng Vatican II, chÃnh Chúa Ba Ngôi là tác nhân
chÃnh của truyá»n giáo. Theo cha, trÆ°á»›c Công Äồng, chÃnh Giáo Há»™i chịu
trách nhiệm vá» truyá»n giáo và cứu vá»›t các linh hồn. Äiá»u ấy đè nặng lên
đôi vai quá nhá» yếu của ta. NhÆ°ng không phải thế, Công Äồng tin rằng
Chúa, Äấng yêu thÆ°Æ¡ng thế gian, đã có sẵn kế sách cứu thoát vÅ© trụ rồi.
Ba Ngôi Thiên Chúa nháºn trách nhiệm cứu vá»›t thế gian. Các Vị ấy thÃch
việc đó hơn chúng ta vô cùng. Các Vị không ngừng sáng tạo, hà n gắn, hòa
giải, biến đổi và hiệp nhất thế giới.
Cha viết rằng: “Äó là má»™t tin mừng cho các nhà truyá»n giáo xÆ°a nay
hay có khuynh hÆ°á»›ng coi mình nhÆ° những đấng thiên sai và thÃch đảm
nhiệm quá nhiá»u trách nhiệm đối vá»›i thế giá»›iâ€. Ngà i cho rằng dù khó mÃ
rÅ© bỠđược cái thói ‘hư’ thÃch nháºn trách nhiệm ấy, ta vẫn phải cố mÃ
rÅ© bá», nếu muốn là m nhà truyá»n giáo chân chÃnh. “Ta cần phải tin rằng
Chúa Ba Ngôi đang cứu thế gian dù bỠngoà i xem ra không phải. Vai trò
của ta là phải chÆ¡i phần chÆ¡i của mình bên cạnh má»i ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông vÃ
Ä‘Ã n bà có thiện chÃ. Nháºn quá nhiá»u trách nhiệm không xác tÃn được ai
mà còn cho thấy sá»± thiếu đức tin nữaâ€.
Cha nói thêm: Công đồng Vatican II còn có một cái nhìn thông sáng
khác cho rằng ta là “những ngÆ°á»i đồng hà nh†vá»›i má»i ngÆ°á»i thiện chÃ. Ta
can dự và o thế gian, chứ không chạy song song với thế gian. Ta chia sẻ
niá»m hy vá»ng, niá»m vui và má»i đấu tranh của há». Chúng ta là má»™t Giáo
Há»™i “đang ở trên Ä‘Æ°á»ngâ€, cùng vá»›i ngÆ°á»i khác Ä‘i tìm giải pháp cho các
vấn Ä‘á» của thế giá»›iâ€.
Nhìn, yêu, phương hướng
Tác giả S.R.T. thì coi Thomas Merton, qua Ä‘á»i cách nay 40 năm, lÃ
nhà truyá»n giáo của nhà truyá»n giáo. Ông đã vÆ°Æ¡n tá»›i con ngÆ°á»i thá»i ông
bằng một trái tim thông thái và đầy cảm thông. Và trước tác của vị linh
mục chiêm niệm kiêm thi sĩ và tác giả nà y vẫn còn linh hứng cho chúng
ta thá»i nay. Nó dạy ta không rút lui khá»i cái Ä‘au và cái khốn của thế
gian, nhÆ°ng gặp gỡ ngÆ°á»i thuá»™c các ná»n văn hóa và tÃn ngưỡng khác nhau
để cùng nhau là m việc không biết mệt má»i cho công lý và hoà bình trên
khắp thế giới.
Merton chỉ cho ta ba khÃa cạnh căn bản của lối sống hà ng ngà y mà nếu
chăm chỉ theo đuổi, sẽ thay đổi ta và dẫn ta tới lối sống chân thực ở
Ä‘á»i. Ba khÃa cạnh ấy chÃnh là nhìn, yêu, và phÆ°Æ¡ng hÆ°á»›ng.
Nhìn gì? Nhìn ra Ladarô ngay ở cổng nhà mình. Loại bỠthiên kiến
nhìn ra ngÆ°á»i di dân tị nạn, ngÆ°á»i tà n táºt, ngÆ°á»i sống tại khu phố bên
cạnh, nhìn ra Chúa Giêsu nÆ¡i những ngÆ°á»i ta thấy hà ng ngà y.
Yêu ai? Có phải chỉ quanh quẩn loay hoay vá»›i chÃnh bản thân, vá»›i các
giấc mơ, kế hoạch, êm ấm riêng. Không còn ai ngoà i mình, hay ngoà i
mình, chỉ là những ngÆ°á»i mình chấp nháºn được, coi được, cái thứ tình
yêu có Ä‘iá»u kiện, đòi được Ä‘á»n đáp, chứ không phải là thứ tình yêu của
ngÆ°á»i khăn lau cháºu nÆ°á»›c, sẵn sà ng cúi xuống rá»a chân cho bất cứ ai
khác.
Phương hướng nà o? Theo đuôi đám đông mà không suy nghĩ xem mình đang
Ä‘i đến đâu chăng? Hay “Lá»i Ngà i là đèn soi chân con, là ánh sáng chỉ
Ä‘Æ°á»ng con Ä‘i†(Tv 119)?
Bốn chủ đỠThánh Kinh
Äối vá»›i Cha Chris Saenz, má»™t linh mục Mỹ Ä‘i truyá»n giáo ở Chile, bốn
Ä‘oạn Thánh Kinh sau đây là kim chỉ nam cho công tác truyá»n giáo của
ngà i.
1. Chúa Giêsu bảo: “Ta chỉ được sai đến vá»›i các con chiên lạc nhÃ
Israel thôiâ€. NhÆ°ng ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà Canaan thÆ°a lại: “tuy thế, chó cÅ©ng có
thể ăn vụn bánh chủ để rơi xuống đất†(Mt 15:21-28). Cha Saenz cho hay:
cuá»™c đối thoại Ä‘a văn hóa nà y đã “thay đổi†khuynh hÆ°á»›ng thiên vị vá»
văn hóa trần thế nÆ¡i Chúa Giêsu và “thay đổi†quan Ä‘iểm truyá»n giáo của
NgÆ°á»i. ChÆ°a thấy bao giá» Chúa Giêsu lại “chịu thua†má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bÃ
ngoại giáo nhÆ° váºy. Nhà truyá»n giáo cần khiêm tốn nhÆ° chÃnh NgÆ°á»i.
2. “NhÆ°ng Ta còn nhiá»u chiên khác không thuá»™c Ä‘oà n chiên nà y; ta
cũng cần phải hướng dẫn chúng và chúng sẽ lắng nghe tiếng nói của Ta.
Rồi ra sẽ chỉ có má»™t Ä‘oà n chiên và má»™t chúa chiên†(Ga 10:16). Khi dá»n
từ nhà xứ Puerto Saavedra tá»›i Wapi, má»™t khu vá»±c của ngÆ°á»i Mapuche, cha
quyết định ở lại đây toà n thá»i gian. Äây là chuyện má»›i xẩy ra lần đầu
trong cả má»™t trăm năm truyá»n giáo của Dòng Thánh Columban, khiến má»™t
nhà lãnh đạo ngÆ°á»i Mapuche cảm Ä‘á»™ng quá, nói vá»›i bà con: “Hôm nay lÃ
ngà y vui mừng vì linh mục của chúng ta quyết định sống với giáo dân của
mìnhâ€. HỠđã tiếp nháºn ngà i nhÆ° ngÆ°á»i của há», nhÆ° mục tá» của há».
3. “Mẹ Ä‘i đâu, con Ä‘i đó, mẹ ở lại đâu, con ở lại đó. Dân của mẹ lÃ
dân của con, Chúa của mẹ là Chúa của con†(Rút 1:16). Khi cha từ giã
Wapi để vỠMỹ, các bà già khóc nức nở. Một ông trưởng giáo xứ tâm sự
“Cha Chris ra đi, nhưng tôi không muốn nói đến chuyện đó vì nó là m tôi
chỉ muốn khócâ€. Nghe thấy thế, chÃnh cha Chris cÅ©ng cảm thấy má»™t ná»—i
buồn và và má»™t niá»m thÆ°Æ¡ng yêu lá»›n đối vá»›i há».
4. “Quả tháºt, tôi nói cho các ông hay không tiên tri nà o được nhìn
nháºn tại chÃnh quê hÆ°Æ¡ng mình†(Lc 4:24). Cha Chris khôi hà i nháºn thấy
kinh nghiệm truyá»n giáo đã thay đổi chÃnh cha. Sau nhiá»u năm nói tiếng
Tây Ban Nha và giao tiếp vá»›i các ná»n văn hóa khác, phong cách và hà nh
vi của ngà i đã ra khác. Ngay nhÆ° tiếng Anh của ngà i cÅ©ng có giá»ng khác.
Trở lại Mỹ, nhiá»u ngÆ°á»i chÆ°a biết ngà i bao giá» tưởng ngà i là ngÆ°á»i
ngoại quốc vì cái thứ tiếng Anh ‘hơi lạ’ kia.
Vũ Văn An
(Nguồn: http://danchuausa.net) |