Hoà i nghi
28.04.2008
“Khi thấy NgÆ°á»i, các ông bái lạy, nhÆ°ng có mấy ông lại hoà i nghi†(Mt 28, 17).
Má»™t bá»™ pháºn những ngÆ°á»i trẻ ngà y hôm nay tá» thái Ä‘á»™ hoà i nghi khi đặt mình trÆ°á»›c các chuẩn má»±c giá trị đạo đức truyá»n thống. Theo há», “những thứ đó giỠđây đã trở nên cổ lá»— sÄ©, không còn hợp thá»i nữaâ€. Há» cảm thấy cần má»™t ná»n tảng thÃch hợp hÆ¡n để có thể tá»±a nÆ°Æ¡ng và o đó là m định hÆ°á»›ng cho cuá»™c Ä‘á»i mình. Tuy nhiên khi phải chịu áp lá»±c từ những định hÆ°á»›ng khác nhau, láºp trÆ°á»ng của những con ngÆ°á»i nà y tá»± nhiên bị chùng xuống, và há» lại tiếp tục hoà i nghi các chuẩn má»±c giá trị má»›i. Vấn đỠđặt ra là , trách nhiệm thuá»™c vá» ai: những ngÆ°á»i trẻ hay ngÆ°á»i chuyển đạt các chuẩn má»±c giá trị đạo đức. Thiết nghÄ© trách nhiệm nà y thuá»™c vá» cả đôi bên. NgÆ°á»i là m công tác giáo dục phải là m sao tạo láºp nÆ¡i những ngÆ°á»i trẻ má»™t thái Ä‘á»™ tin tưởng và o các định hÆ°á»›ng mà há» tiếp nháºn. Các định hÆ°á»›ng ấy phải được váºn dụng cách linh hoạt phù hợp vá»›i từng Ä‘iá»u kiện hoà n cảnh sống của má»—i cá nhân ngÆ°á»i trẻ. Là m sao để há» nháºn ra sá»± cần thiết của việc khÆ¡i dáºy và phát triển tiá»m năng những nét đẹp trong chÃnh tâm hồn hỠđược xúc tác đặc biệt bởi các định hÆ°á»›ng đạo đức truyá»n thống. Mặt khác vai trò của những “kỹ sÆ° tâm hồn†tháºt quan trá»ng khi chiếm trá»n niá»m tin của đối tượng tiếp nháºn bằng phẩm chất và năng lá»±c của mình. Những “kỹ sư†nà y phải là điển hình chiếu tá»a tia sáng của các chuẩn má»±c giá trị có tÃnh bá»n vững và o tâm hồn những ngÆ°á»i trẻ. Há» cần má»™t sá»± cảm thông sâu sắc từ ngÆ°á»i chuyển đạt – biết dung hòa những lối nghÄ©, lối hà nh Ä‘á»™ng… “Äức Gioan Phaolô II trong Tông Huấn Kitô Hữu Giáo Dân đã tha thiết kêu gá»i các giáo viên Ä‘ang giảng dạy tại các trÆ°á»ng Công giáo hay không Công giáo tÃch cá»±c là m chứng cho Tin Mừng (x. TH/KTHGD 6)… ngoà i cuá»™c sống gÆ°Æ¡ng mẫu của má»™t nhà giáo, há» còn là đại sứ của Äức Kitô nÆ¡i há»c Ä‘Æ°á»ng bằng chÃnh Ä‘á»i sống và lÆ°Æ¡ng tâm Kitô hữu. Má»i ngÆ°á»i sẽ nhìn thấy há» mà gặp được Thiên Chúa†(1). Äây là má»™t bÆ°á»›c quan trá»ng có tÃnh quyết định nhằm tháo cởi mối dây hoà i nghi Ä‘ang trói buá»™c tâm hồn những ngÆ°á»i trẻ hôm nay. Tôi và bạn, những ngÆ°á»i trẻ chúng ta cÅ©ng mang lấy má»™t phần trách nhiệm trong thái Ä‘á»™ hoà i nghi của mình trÆ°á»›c các chuẩn má»±c giá trị đạo đức truyá»n thống. Thá»±c tế cho thấy, nhiá»u bạn trẻ trong chúng ta Ä‘ang lấn sâu và o con Ä‘Æ°á»ng tha hóa đạo đức đến mức khó lòng cứu vãn được; mà nguyên nhân sâu xa là do sá»± nghi ngá», xem thÆ°á»ng dẫn đến loại bá» những má»±c thÆ°á»›c vốn giữ má»™t vai trò quan trá»ng trong việc duy trì phát triển đạo đức. Sá»± nghi ngỠấy lại được thay thế bằng má»™t ảo vá»ng của há» khi tiếp nháºn má»™t lối giáo dục má»›i thiếu tÃnh bá»n vững. Háºu quả dẫn tá»›i tháºt khôn lÆ°á»ng. NgÆ°á»i trẻ tá»± mình cô láºp hoà n toà n trÆ°á»›c các định hÆ°á»›ng dù là truyá»n thống hay nhất thá»i; Ä‘Æ°a mình và o hố sâu của chuá»—i nghi huặc vá» tất cả những gì có thể kiến tạo tâm hồn má»™t con ngÆ°á»i tá»›i mức hoà n thiện. Phần trách nhiệm nà y rõ rà ng thuá»™c vá» những ngÆ°á»i trẻ chúng ta. Váºy chúng ta phải là m gì để giải thoát mình khá»i chiếc vòng kim cô của sá»± hoà i nghi vá» các chuẩn má»±c giá trị đạo đức ? Thiết nghÄ©, má»—i ngÆ°á»i trẻ ngà y hôm nay hãy từ tốn nháºn diện chÃnh mình và đưa mình ra khá»i thế giá»›i của cái tôi trÆ°á»›c đã. Cái tôi ấy vốn không dá»… dà ng tiếp nháºn các khuôn mẫu là m nên phẩm cách con ngÆ°á»i. Thứ đến, thay vì nghi ngá» chức năng của các chuẩn má»±c giá trị, chúng ta hãy đặt niá»m tin tưởng và o lợi Ãch của việc tăng triển nhân cách bản thân nhá» các chuẩn má»±c giá trị Ä‘ang được công chúng trân trá»ng bảo lÆ°u. Äồng thá»i, chúng ta cần sáng suốt trong việc lá»±a chá»n, tổng hợp những gì tinh tuý nhất từ các chuẩn má»±c giá trị đạo đức nói chung, từ đó táºp trung nhắm theo định hÆ°á»›ng đúng đắn cho cuá»™c Ä‘á»i ta. Ná»n giáo dục nói chung và giáo dục Kitô giáo nói riêng đã và đang gánh vác trách vụ nặng ná» nhÆ°ng là sứ vụ cao cả trong việc tạo láºp má»™t lối nhìn, má»™t thái Ä‘á»™ xác tÃn cho những ngÆ°á»i trẻ hôm nay và o các chuẩn má»±c giá trị đạo đức. "Yêu cầu tiên quyết là chÆ°Æ¡ng trình Ä‘Ã o tạo phải có định hÆ°á»›ng rõ rệt, có tầm nhìn vá» tÆ°Æ¡ng lai, có khả năng đáp ứng nguyện vá»ng của ngÆ°á»i trẻ hôm nay, trả lá»i cho những thách đố của thá»i đại và các yêu sách tông đồ ở thá»i đại chúng ta…" (2). Äây là yêu cầu ná»n tảng tạo Ä‘á»™ng lá»±c, giúp ngÆ°á»i trẻ ngà y hôm nay vÆ°Æ¡n mình ra khá»i cái vòng hoà i nghi khi tiếp nháºn và thá»±c thi các định hÆ°á»›ng sống.
* Chú thÃch: (1) Há»™i Äồng Giám Mục Việt Nam, ThÆ° Chung 2007 Vá» Giáo Dục Kitô giáo, số 26. (2) P. Nguyá»…n Thái Hợp, O.P, Äể Há» Lá»›n Lên, 2005, tr. 152
J.B Nguyá»…n Quốc Tuấn (K.IX - Äại Chủng viện Vinh Thanh)
|