Thánh Phêrô Nguyễn Khắc Tự

Lễ nhớ Thánh Phêrô Nguyễn Khắc Tự,
Thầy giảng tử đạo, Quan thầy Giáo lý viên Giáo phận.
10/7 - NGÀY GIÁO LÝ VIÊN GIÁO PHẬN

Chiếc khăn tình nghĩa

Cuá»™c tá»­ đạo của thánh Phêrô Tá»± là má»™t biểu hiện sâu xa mối tình thầy trò, mối tình cha con tinh thần trong Giáo Há»™i. Ngày 31.07.1838, sau khi quân lính bắt được linh mục thừa sai Borie Cao, các tín hữu sợ liên lụy nên làm ngÆ¡ nhÆ° không quen  biết. NhÆ°ng thầy giảng Tá»± lẽo đẽo theo đám lính, vừa khóc lóc vừa xin Ä‘i theo gót thầy mình. Quân lính thấy thế sinh nghi, bắt thầy Ä‘Æ°a đến trÆ°á»›c mặt vị thừa sai. Cha Cao vì không muốn thầy bị liên lụy, liền giả bá»™ không hề biết “người thanh niên” này là ai, sau tình nguyện bỏ tiền ra để chuá»™c tá»± do cho anh ta.

NhÆ°ng thầy Tá»± đã quyết tâm thá»±c hiện ý định của mình khi làm Ä‘iều đó. Thấy tuyên bố thẳng, mình là đệ tá»­ của người bị bắt, và năn nỉ vá»›i ngài: “Xin cha cho con theo cha đến cùng”. TrÆ°á»›c thái Ä‘á»™ chí tình, vị linh mục xúc Ä‘á»™ng, xé chiếc khăn quàng làm hai, trao má»™t phần cho người môn sinh, cÅ©ng là cá»™ng tác viên đắc lá»±c nhiều năm qua và nói: “Cầm lấy, hãy cầm lấy nó làm bằng chứng cho lời thầy đã hứa”. Và thầy Tá»± đã giữ miếng vải đó suốt hai năm trời cho đến ngày tá»­ đạo, trong đó gần bốn tháng cùng giam vá»›i người cha linh hồn. thầy đã ghi lại cuá»™c tá»­ đạo anh hùng của người cha yêu quý, để cùng vá»›i ngài theo chân Đức Kitô, vị Tôn sÆ° duy nhất đến đỉnh đồi Can-vê của mình.

Xin theo cha đến cùng

Phêrô Nguyá»…n Khắc Tá»± sinh khoảng năm 1808, quê quán không rõ, chỉ biết ở làng Bình Hòa, xứ Phúc Nhạc (Ninh Bình), nhÆ°ng sinh ra ở Kẻ Chanh gần xứ Kẻ Ðại. Cha mẹ là người lÆ°Æ¡ng, chỉ mình ngài theo Ðạo, theo mẹ kiếm ăn ở Bình Hòa. Mẹ lấy chồng thứ 2 ở đó. Mẹ cho con Ä‘i ở nhà địa chủ chăn trâu. Sau, nhân linh mục Khoan đến làm phúc họ ấy thì mẹ ngài cho Cha Khoan Ä‘Æ°a về nuôi.

NhÆ° vậy là từ nhỏ cậu Tá»± Ä‘ã được vào nhà Đức Chúa Trời, được cha Khoan gá»­i vào HÆ°á»›ng PhÆ°Æ¡ng ở vá»›i Cha già Lý, là thầy học của Cha trÆ°á»›c ở nhà trường Kẻ VÄ©nh, sau vào dạy Chủng viện HÆ°á»›ng PhÆ°Æ¡ng. Khi cha già qua đời, cuối năm 1838, thầy được cá»­ đến giúp cha Borie Cao. Trong bốn năm giúp cha Cao, thầy tỏ ra rất nhiệt tình, hiền từ  và tận tuỵ. Bốn năm cùng làm việc tuy chẳng lâu, nhÆ°ng đã phát sinh  má»™t mối tình thân thiết đặc biệt giữa hai người. Chính sá»± gắn bó đó đã Ä‘Æ°a thầy Tá»± vào vòng lao lý khi muốn theo vị linh mục đến cùng.

Sau khi áp giải cha Cao và thầy Tá»± từ Bố Chính về Đồng Há»›i, quan cho giam hai người riêng. NhÆ°ng nhiều lần cả hai cùng vá»›i 2 cha Khoa, Điểm và ông Năm Quỳnh bị Ä‘Æ°a ra tra khảo chung. Lần đầu tiên thầy bị đánh 20 roi vì tá»™i không chịu quá khoá. Hôm sau quan cho Ä‘iệu riêng thầy ra tra khảo: “NgÆ°Æ¡i gặp đạo trưởng đã lâu chÆ°a?”. Thầy đáp: “Được bốn năm”. Quan hỏi tiếp: “Vậy ngÆ°Æ¡i gặp đạo trưởng ở đâu?”. Để tránh liên lụy đếm mọi người, thầy Tá»± nói: “Tôi gặp ông ấy ở trên thuyền, và rồi chúng tôi ở chung vá»›i nhau”. Quan tức giận quát lá»›n: “Nói dối, tên này dám khai man. Lính đâu cho nó 30 roi”. Thầy Tá»± đã nhẫn nhục chịu đòn, không hề kêu ca má»™t lời.

Những cuá»™c tra khảo, đòn vọt và ép buá»™c quá khóa nhÆ° thế cứ tái diá»…n nhiều lần trong bốn tháng. Má»™t hôm để ép buá»™c cha Cao khai những nhà đã cho trú ẩn, quan lôi thầy ra đánh trÆ°á»›c mặt ngài, cÅ©ng may là vị linh mục cÅ©ng nhanh trí khai tên những người đã chết, để thầy bá»›t bị đòn vọt. Thầy Tá»± luôn kiên vững vá»›i niềm tin. Thầy vẫn khuyên nhủ các tín hữu đến thăm hãy chấp nhận thánh ý Chúa, trung thành vì đạo và cầu nguyện cho nhau đủ sức chịu Ä‘á»±ng đến cùng. Khi có thể thầy tận dụng hoàn cảnh để dạy giáo lý và cắt nghÄ©a về đạo cho những bạn tù và những lính canh ngoại giáo. Thêm vào đó, thầy siêng năng cầu nguyện, xin Chúa cho mình can đảm hy sinh vì Chúa. Hai lần cha Ngôn đã khéo léo cải trang vào ngục thăm viếng và cho thầy rÆ°á»›c lá»….

Ngày 24.11.1838, thừa sai Dumoulin Cao (bấy giờ đã nhận được sắc phong Giám mục) cùng hai cha Điểm và Khoa bị Ä‘iệu Ä‘em ra xá»­ tá»­. CÅ©ng trong bản án đó, thầy Tá»± và má»™t tù nhân khác, ông Năm Quỳnh được vua Minh Mạng phê nhÆ° sau: “Tuy không phải là đạo trưởng, nhÆ°ng hai kẻ này là mù quáng cố chấp không kém, nên cÅ©ng thuá»™c vào số những kẻ đáng cho trẫm ghét bỏ. Do đó cả hai đều kết án xá»­ giảo (xiết cổ cho chết), nhÆ°ng chÆ°a xá»­ ngay”.

Theo thừa sai Michel Mịch, nhà vua trì hoãn việc xá»­ vì muốn chờ ông Quỳnh, má»™t người có uy tín lá»›n, nản lòng bỏ đạo. Ba bốn bận các quan gá»­i sá»› vào xin thi hành bản án, nhÆ°ng vua Minh Mạng viết thÆ° yêu cầu nhẫn nại chờ đợi.

Lãnh phúc trên mảnh đất thấm máu người cha

Thấm thoát gần hai năm trôi qua, thầy Tá»± và ông Năm Quỳnh vẫn vững vàng giữ trọn niềm tin của mình. Nhiều lần được Ä‘Æ°a ra trÆ°á»›c công đường và bị tra tấn, cả hai người đều không thay đổi lập trường. Cuối cùng vào ngày 10.07.1840, nhà vua cho lệnh thi hành bản án. Khoảng 100 binh lính áp giải chứng nhân Chúa Kitô ra pháp trường Đồng Há»›i. Rất nhiều tín hữu cÅ©ng nhÆ° lÆ°Æ¡ng dân Ä‘i theo. Đến nÆ¡i thầy Tá»± hỏi cho biết chính xác chá»— trÆ°á»›c đây đã xá»­ Đức Cha Cao, rồi vui vẻ quỳ ngay xuống đó để cầu nguyện. Hai người con ông Quỳnh đến chào giã biệt thầy, thầy hứa sẽ cầu nguyện cho họ, và nhắn lời chào giã biệt đến các tín hữu.

Giờ hành quyết đã Ä‘iểm, thầy Tá»± nằm xuống cho lính thòng dây qua cổ. Được lệnh hai người lính cầm hai đầu dây cùng xiết mạnh, Ä‘Æ°a thầy giảng 32 tuổi về hưởng phúc vá»›i Chúa Kitô, tại chính nÆ¡i đầu người cha tinh thần thầy rÆ¡i xuống. Ông Quỳnh cÅ©ng bị xá»­ giảo (xiết cổ) nhÆ° vậy.

Gần 60 năm sau, Đức Lêo XIII đã suy tôn thầy giảng  Phêrô Nguyá»…n Khắc Tá»± lên hàng chân phÆ°á»›c ngày 27.05.1900. Ngày 19-06-1988, Đức Gioan Phaolô II suy tôn ngài lên bậc Hiển thánh.

Giáo lý viên giáo phận Vinh đã nhận ngài làm Quan Thầy, và ngày 10 tháng 7 hàng năm được ấn định là NGÀY GIÁO LÝ VIÊN GIÁO PHẬN.

PV