Chúa nháºt XXXI thÆ°á»ng niên, năm A: Các bà i suy niệm & chú giải Lá»i Chúa
03.11.2017
Tin Mừng Mt 23,1-12: Bấy giá», Äức Giê-su nói vá»›i đám đông và các môn đệ NgÆ°á»i rằng: “Các kinh sÆ° và các ngÆ°á»i Pha-ri-sêu ngồi trên toà ông Mô-sê mà giảng dạy. Váºy, những gì há» nói thì anh em hãy là m, hãy giữ; nhÆ°ng đừng theo hà nh Ä‘á»™ng của há» mà là m, vì há» nói mà không là m. Há» bó những gánh nặng mà chất lên vai ngÆ°á»i ta, nhÆ°ng chÃnh há» thì lại không buồn Ä‘á»™ng ngón tay và o. Há» là m má»i việc cốt để cho thiên hạ thấy. Quả váºy, há» Ä‘eo những há»™p kinh tháºt lá»›n, mang những tua áo tháºt dà i. Há» Æ°a ngồi cá»— nhất trong đám tiệc, chiếm hà ng ghế đầu trong há»™i Ä‘Æ°á»ng, Æ°a được ngÆ°á»i ta chà o há»i ở những nÆ¡i công cá»™ng và được thiên hạ gá»i là "ráp-bi". "Phần anh em, thì đừng để ai gá»i mình là "ráp-bi", vì anh em chỉ có má»™t Thầy; còn tất cả anh em Ä‘á»u là anh em vá»›i nhau...
CHÚA NHẬT XXXI THƯỜNG NIÊN, NĂM A
Các bà i suy niệm & chú giải Lá»i Chúa
Lá»i Chúa: Ml 1,14b – 2,2b.8-10; 1Tx 2, 7b-9.13; Mt 23, 1-12
----†----
MỤC LỤC
1. Hạ xuống và nâng lên
2. Khiêm nhÆ°á»ng
3. Chỉ có một Cha – Lm. Vikini
4. Khiêm nhÆ°á»ng
5. Suy niệm của Lm. John Trần Khả
6. Thuốc chủng ngừa bệnh biệt phái – Achille Degeest.
7. Hãy dâng cho Thiên Chúa chỗ nhất
8. Quyá»n bÃnh để phục vụ – ÄTGM. Ngô Quang Kiệt
9. Hãy sống trong sá»± tháºt
10. LÃ anh em vá»›i nhau
11. Lúc nà y đây, ngà i có phải là anh em của tôi không?
12. Suy niệm của Lm. VÅ© Äình TÆ°á»ng
13. Äạo đức tháºt và đạo đức giả
14. Äầy tá»›
15. Äầy tá»›
16. Äóng kịch
17. Bà quyết trở nên ngÆ°á»i cao cả – Lm. Trần NgÃ
18. Quyá»n bÃnh để phục vụ – An Phong
19. Biệt phái giả hình
20. Äiểm "A" cho sá»± cố gắng!
21. HÆ°á»›ng đến sá»± tháºt
22. Sống thực
23. Trách kẻ giả hình
24. Lãnh đạo: là lãnh đạn – Như Hạ
25. Suy niệm của Lm Gioan B. Phan Kế Sự
26. Tuân giữ và phục vụ
27. Sống chân tình
28. Sống chân thà nh
29. Äóng kịch
30. Hãy sống thà nh tháºt
31. Các kinh sư và Pharisiêu giả hình - JKN
32. Là m chứng cho Chúa
33. Nói và là m
34. Là m lớn phải phục vụ
35. Chú giải của Noel Quesson
36. Chứng nhân
37. Chớ giả hình, kiêu ngạo
38. Linh mục là Cha
1. Hạ xuống và nâng lên
Sau khi nghe Ä‘oạn Tin Mừng sáng hôm nay, chúng ta không khá»i băn khoăn tá»± há»i: Tại sao Chúa Giêsu lại phê bình chỉ trÃch bá»n biệt phái và luáºt sÄ©? Tôi xin thÆ°a rất có thể khi phê bình chỉ trÃch nhÆ° thế, Chúa Giêsu nhằm Ä‘á» cao cảnh giác và hÆ°á»›ng dẫn cho các môn đệ đừng mắc phải cái thói táºt của những hạng ngÆ°á»i ấy. HÆ¡n nữa khi ghi lại những lá»i ấy, thánh Matthêu cÅ©ng muốn nhắn gởi má»—i ngÆ°á»i chúng ta, là những ngÆ°á»i Ä‘ang sống trong lòng Giáo Há»™i, bởi vì trong lòng Giáo Há»™i có những ngÆ°á»i muốn tổ chức Giáo Há»™i theo kiểu mẫu Do Thái và hà ng tÆ° tế đạo má»›i có vẻ nhÆ° muốn bắt chÆ°á»›c hà ng tÆ° tế đạo cÅ©.
NhÆ° chúng ta đã biết bá»n biệt phái và luáºt sÄ© tiên và n được công nháºn nhÆ° là những ngÆ°á»i có quyá»n ngá»± toà Maisen, nghÄ©a là há» nắm giữ quyá»n giáo huấn và trông coi luáºt pháp. Äịa vị nà y không phải là nhá». Toà của Maisen ngà y xÆ°a được đặt ở núi Sinai, nÆ¡i ông tuyên bố luáºt pháp và ký kết giao Æ°á»›c giữa Thiên Chúa và dân Do Thái. Núi Sinai thuở ấy có mây trá»i che phủ và sấm chá»›p vang rá»n khiến cho dân chúng hết sức sợ hãi. Tất cả những chi tiết ấy Ä‘á»u nói lên quyá»n lá»±c vô biên của Thiên Chúa. Còn thá»i Chúa Giêsu, thì hà ng tÆ° tế ngồi trên toà Maisen nghÄ©a là há» có quyá»n giáo huấn, tiếp nối địa vị của ông. Thế nhÆ°ng hỠđã thi hà nh quyá»n ấy nhÆ° thế nà o? Tôi xin thÆ°a có hai cách. Má»™t là há» dạy luáºt pháp cho ngÆ°á»i khác, còn bản thân há» thì lại không thi hà nh. Hai là há» thêm thắt và o lá» luáºt đến ná»—i há» trở nên kẻ rao giảng truyá»n thống của loà i ngÆ°á»i chứ không phải là lá» luáºt của Thiên Chúa nữa. Vá»›i cách trên há» là những kẻ giả hình vì há» nói mà không là m. Còn vá»›i cách dÆ°á»›i há» gò ép má»i ngÆ°á»i phải sống theo khuôn mẫu hỠđã vẽ ra.
Há» còn là những kẻ hiếu danh, muốn ăn trên ngồi trốc. Nhiá»u khi tÃnh hiếu danh nà y đã Ä‘i tá»›i những hà nh Ä‘á»™ng quá trá»›n, chẳng hạn ná»›i rá»™ng há»™p Ä‘á»±ng Kinh Thánh, là m to tua áo, Æ°a được ngồi chá»— nhất trong đám tiệc và được chà o há»i ngoà i Ä‘Æ°á»ng phố. Há» coi mình là trung tâm của vÅ© trụ và xã há»™i nà y chỉ có mình há» là to lá»›n mà thôi. Äây cÅ©ng là điá»u mà chúng ta cần phải tẩy trừ, cần phải xa tránh. Sống trong lòng Giáo Há»™i, chúng ta phải xác tÃn rằng má»i vinh quang là của Thiên Chúa, chá»— đứng của Ngà i phải trổi vượt trên má»i ngÆ°á»i. Có hÆ°á»›ng vá» Thiên Chúa, thì chúng ta má»›i là anh em của nhau và Giáo Há»™i má»›i Ä‘Ãch tháºt là Há»™i Thánh của Äức Kitô. Äây là má»™t bổn pháºn chung cho má»i ngÆ°á»i ở má»i nÆ¡i và trong má»i lúc, chúng không phải chỉ là má»™t bổn pháºn dà nh riêng cho số ngÆ°á»i nà o đó. Có thi hà nh nhÆ° thế, thì chúng ta má»›i tháºt sá»± giảng đạo Chúa chứ không phải là giảng chÃnh mình và cuá»™c Ä‘á»i của chúng ta má»›i tìm thấy được sá»± bình an hạnh phúc bởi vì nhÆ° lá»i Chúa đã phán: Ãch của Ta thì êm ái và gánh của Ta thì nhẹ nhà ng. [Mục Lục]
2. Khiêm nhÆ°á»ng
Thầy Pacifique là má»™t trong số những môn đệ đầu tiên của thánh Phanxicô d’Assie, ngà y kia thầy được Chúa Ä‘Æ°a lên thiên Ä‘Ã ng và chiêm ngắm những cảnh sắc huy hoà ng. Thầy nhìn thấy má»™t chiếc ngai sáng chói, và Chúa đã nói vá»›i Thầy: Chiếc ngai mà con thán phục đó là chiếc ngai của Lucifer, nhÆ°ng vì kiêu ngạo, nó đã bị bá» mất, giá» thì nó thuá»™c vá» Phanxicô d’Assie, ngÆ°á»i tôi tá»› khiêm nhÆ°á»ng của Ta. Hôm sau trong giá» nghỉ, thầy đã há»i thánh nhân: ThÆ°a cha, cha nghÄ© gì vá» mình. Thánh nhân trả lá»i: Tôi chỉ là má»™t kẻ tá»™i lá»—i đáng thÆ°Æ¡ng nhất. Thầy dòng ngạc nhiên: Là m sao mà cha có thể nhÆ° váºy được. Thánh nhân trả lá»i: Nếu Chúa ban cho kẻ khác những Æ¡n hệt nhÆ° đã ban cho tôi, thì hỠđã trở nên tốt là nh thánh thiện hÆ¡n tôi rất nhiá»u. Thầy dòng suy nghÄ©, và nhá»› tá»›i lá»i Chúa đã phán: Ai nâng mình lên sẽ bị hạ xuống, và ai hạ mình xuống sẽ được nâng lên.
Váºy chúng ta phải hiểu thế nà o vá» lá»i nói của Chúa Giêsu? Äâu là ý tưởng của Ngà i? DÄ© nhiên Chúa không bảo chúng ta tuân giữ má»™t đức khiêm nhÆ°á»ng bá» ngoà i, má»™t sá»± khiêm nhÆ°á»ng giả hiệu, chẳng hạn nhÆ° khi Ä‘i dá»± tiệc, là phải chá»n ngay mâm cuối, để rồi sẽ được chủ nhà má»i lên mâm trên. Căn bản của thái Ä‘á»™ nà y chÃnh là kiêu ngạo, sá»± trá hình. Chúa không bảo chúng ta hãy lợi dụng chá»— thấp để là m cho mình được vinh dá»±, trái lại, chúng ta phải có tâm tình khiêm nhÆ°á»ng, sẵn sà ng chấp nháºn những công việc khiêm tốn, những địa vị kém cá»i. Chúa là Äấng phân định công nghiệp của chúng ta, chÃnh Ngà i sẽ chỉ cho chúng ta đứng và o địa vị xứng hợp.
Chúng ta sống trên trần gian, không phải là để thống trị mà là để phục vụ kẻ khác nhÆ° lá»i Ngà i đã phán: Con NgÆ°á»i đến không để được phục vụ mà để phục vụ và hiến thân vì ngÆ°á»i khác. Ai muốn là m lá»›n, hãy trở nên nhÆ° tôi tá»›. Äó chÃnh là bà i há»c mà chúng ta không bao giỠđược quên lãng, vì Chúa chống đối kẻ kiêu ngạo và yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i khiêm nhÆ°á»ng.
Má»™t nữ tu kia có tiếng hát rất hay. SÆ¡ biết Ä‘iá»u đó và thÆ°á»ng hãnh diện má»—i khi hát trong nhà nguyện của cá»™ng Ä‘oà n. Sau khi sÆ¡ ấy chết Ä‘i, thánh nữ, Gertrude nhìn thấy linh hồn của sÆ¡ ấy quằn quại trong lá»a luyện ngục. TrÆ°á»›c cảnh tượng kinh hoà ng ấy, thánh nữ đã khóc thÆ°Æ¡ng, nhÆ°ng Chúa hiện ra và phán: Vị nữ tu nà y Ä‘ang Ä‘á»n bù, tẩy xoá tÃnh kiêu ngạo. Hãnh diện vì tiếng hát, sÆ¡ ấy đã Ä‘i tìm những lá»i khen phù phiếm thay vì phụng sá»± thánh danh Ta.
Phải chăng chúng ta cÅ©ng đã tình cá» trở nên giống vị nữ tu trÆ°á»›c những tà i năng mà Chúa đã ban? Hãy dùng những khả năng của mình để phụng sá»± Chúa và anh em, nhỠđó mà chúng ta sẽ sống tâm tình khiêm nhÆ°á»ng Ä‘Ãch thá»±c, vì ai hạ mình xuống, sẽ được không phải là ngÆ°á»i Ä‘á»i, mà chÃnh là Chúa nâng lên. [Mục Lục]
3. Chỉ có một Cha – Lm. Vikini
(Suy niệm của Lm. Giuse Vũ Khắc Nghiêm)
Xu hÆ°á»›ng tá»± nhiên của muôn loà i và lòng ngÆ°á»i luôn hÆ°á»›ng vá» má»™t duy nhất, má»™t nguồn, má»™t Äấng tuyệt đối Ä‘á»™c nhất. Xu hÆ°á»›ng nà y không do thụ tạo, mà do Thiên Chúa, vì NgÆ°á»i lôi kéo tạo váºt hÆ°á»›ng vá» NgÆ°á»i, dù tạo váºt chẳng nháºn ra NgÆ°á»i: "NgÆ°á»i ở giữa thế gian và thế gian nhá» NgÆ°á»i mà có, nhÆ°ng lại không nháºn biết NgÆ°á»i" (Ga. 1, 10). Không nháºn biết NgÆ°á»i, mà chúng vẫn hÆ°á»›ng vá» NgÆ°á»i. Các hà nh tinh vÄ© đại quy vá» má»™t định tinh, các hệ thống định tinh hay thái dÆ°Æ¡ng hệ lại Ä‘i theo má»™t hÆ°á»›ng, toà n thể vÅ© trụ được tổ chức trong má»™t tráºt tá»± lạ lùng. Kinh Thi nói: Thiên sinh chÆ°ng dân hữu váºt hữu tắc - Trá»i sinh dân chúng có sá»± váºt có phép tắc. Nhà sinh váºt thá»i danh Darwin đã dầy công tìm tòi, sắp xếp, phân loại giúp ta thấy rõ tráºt tá»± đó. Các tổ chức của loà i ngÆ°á»i, ở má»i thá»i đại cÅ©ng luôn luôn có má»™t thủ lãnh: trong gia đình, là ng xã, đất nÆ°á»›c, thế giá»›i. Các đạo giáo lá»›n nhÆ° đạo Khổng, Lão, Pháºt, Ấn, Hồi Ä‘á»u qui niá»m tin vá» má»™t Äấng duy nhất. Äạo Khổng gá»i Äấng ấy là Thượng Äế hay Ông Trá»i. Äức Khổng nói: Duy thiên sinh thông minh, (Kinh thÆ° trá»ng hủy cáo) Duy thiên vi đại. Lão gá»i là đạo: Äạo khả đạo phi thÆ°á»ng đạo (Äạo đức kinh ch. I). Pháºt gá»i là tâm bình đảng, tâm bát nhã, chân nhÆ°, tâm đại giác.
Ấn gá»i là Äại ngã (Brahma). Hồi gá»i là thánh Allah (Ar-Allah) "There is no god, but God, and Mohammed is the messenger of God" (Không có thần nà o khác ngoà i Thiên Chúa, và Mohammed là sứ giả của Ngà i). Thánh Allah là Chúa duy nhất, Ä‘á»™c nhất, chỉ có Ngà i là Äấng tạo hoá, quan phòng, tác tạo má»i sá»± hiện có và sẽ có, siêu việt, ná»™i tại, toà n năng ân Ä‘iển, hiện hữu vô hình và đá»i Ä‘á»i.
Có thể nói đó là bản tóm tắt niá»m tin của nhân loại hÆ°á»›ng vá» Thiên Chúa, Äấng tối cao tuyệt đối. NhÆ°ng đó là má»™t niá»m tin còn lá» mỠẩn hiện trong lÆ°Æ¡ng tri của má»™t số ngÆ°á»i, há» chÆ°a được Thiên Chúa mạc khải qua các ngôn sứ và nhất là qua Con Má»™t Thiên Chúa giáng trần là Äức Giêsu Kitô. Tuy nhiên, hỠđã có xu hÆ°á»›ng tá»± nhiên vá» NgÆ°á»i: "Muôn loà i thá» tạo những mong ngóng đợi chá» ngà y Thiên Chúa mặc khải vinh quang của con cái NgÆ°á»i" (Rm. 8,19).
Tại sao có sá»± diá»…n tả khác nhau: Vì má»—i ngÆ°á»i có cá tÃnh và tá»± do riêng. Có những ngÆ°á»i nhỠđức tÃnh chân tháºt khiêm tốn há» công nháºn chắc chắn có Thiên Chúa. Há» không thể hiểu được NgÆ°á»i nhÆ°ng há» vẫn "KÃnh nhi viá»…n chi" và chuyên chăm trau dồi đạo đức nhÆ° Khổng tá», Lão tá» và Äức Pháºt.
Có những hạng ngÆ°á»i kiêu căng đầy tham sân si, đã tá»± tôn mình là m Chúa tể nhÆ° bao nhiêu bạo chúa: Kiệt, Trụ, Tần thủy Hoà ng bên Äông phÆ°Æ¡ng. Nabukôđônôsô, Xêda và Nêrông bên Tây phÆ°Æ¡ng. Biệt phái, luáºt sÄ© và tÆ° tế Do thái cÅ©ng thuá»™c hạng tá»± cao tá»± đại nhÆ° váºy, nên Äức Giêsu đã nhiá»u lần cảnh cáo há»: há» nhÆ° mồ mả quét vôi bên ngoà i mà trong đầy thối tha. Thối tha vì há» dám ngạo mạn "ngồi trên toà Môisê...." Há» là m má»i việc cốt để cho ngÆ°á»i ta thấy. Cho nên há» Ä‘eo những há»™p sách kinh tháºt lá»›n, mang những tua áo tháºt dà i. Há» Æ°a ngồi chá»— nhất trong đám tiệc, chiếm ghế đầu trong Há»™i Ä‘Æ°á»ng... Há» thÃch thiên hạ gá»i bằng thầy (Rabbi) (23, 4-7). Há» tôn mình lên, không còn thấy Thiên Chúa trên há» nữa, cho nên há» sẽ bị hạ xuống (23, 12).
Thiên Chúa, Chúa tể cà n khôn đã phán để hạ há» xuống: "Ta đã là m cho các ngÆ°Æ¡i đáng khinh bỉ và hèn hạ trÆ°á»›c mặt toà n dân". "Ta sẽ trút lá»i chúc dữ xuống trên các ngÆ°Æ¡i". Bởi lẽ: "các ngÆ°Æ¡i Ä‘i trệch Ä‘Æ°á»ng; không chịu nghe và không để tâm là m vinh danh Ta; và đã là m cho bao nhiêu ngÆ°á»i vấp ngã vì lá»i các ngÆ°Æ¡i". (Bà i Ä‘á»c I -Ml. 2, 2. 8-10).
Chỉ có lá»i của Äấng từ trá»i hạ mình xuống má»›i là m cho muôn dân nháºn biết: Chỉ có má»™t Thiên Chúa mà thôi. Äấng ấy là Äức Giêsu Kitô đã đến dạy chúng ta: "Anh em đừng gá»i ai ở dÆ°á»›i đất là Cha, vì anh em chỉ có má»™t Cha trên trá»i" (23,9). Cha trên trá»i thế nà o? ThÆ°a là "Äấng ngá»± trên trá»i, vì NgÆ°á»i là m cho mặt trá»i má»c lên soi sáng kẻ xấu cÅ©ng nhÆ° kẻ tốt, và là m mÆ°a xuống trên ngÆ°á»i công chÃnh cÅ©ng nhÆ° kẻ bất chÃnh" (Mt. 5,45).
NhÆ° váºy chỉ có Cha trên trá»i má»›i tạo thà nh và nuôi dưỡng muôn loà i muôn váºt chứ không phải ai khác. Nếu ta gá»i ngÆ°á»i sinh ra ta, nuôi dưỡng ta là cha, thì Cha trên trá»i má»›i Ä‘Ãch thá»±c là Cha toà n năng, là Cha muôn thuở. Cha dÆ°á»›i đất chỉ là cha tạm thá»i tham dá»± và o quyá»n phép Cha trên trá»i trong việc sinh ra, nuôi dưỡng ta ngắn hạn. Cha trên trá»i còn là "Äấng vô cùng toà n thiện" (Mt. 5,48), là Äấng đã yêu thÆ°Æ¡ng thế nhân, đã ban Con Má»™t chà ái của NgÆ°á»i cho thế nhân, để cứu thế nhân khá»i chết Ä‘á»i Ä‘á»i và cho hỠđược sống muôn Ä‘á»i (Ga. 3,16). Cho nên khi "anh em là m vinh danh Cha, mở rá»™ng nÆ°á»›c Cha, vâng theo ý Cha, yêu thÆ°Æ¡ng anh em, yêu thÆ°Æ¡ng má»i ngÆ°á»i và cả kẻ thù, biết cầu nguyện tha thứ cho nhau" (Mt. 6, 9-15), có tâm tình và sống nhÆ° Äức Giêsu Kitô để tôn vinh Cha trên trá»i (Phil. 2, 6-7) nhÆ° váºy anh em má»›i nên "hoà n thiện nhÆ° Cha trên trá»i, Äấng thấu suốt má»i sá»± sẽ thưởng công cho anh em" (Mt. 5, 49 và 6, 6).
Lạy Cha chúng con ở trên trá»i, xin cho chúng con biết lo là m sáng danh Cha, nhÆ° thánh Phaolô "khi ở giữa anh em, biết cÆ° xá» tháºt dịu dà ng, chẳng khác nà o mẹ hiá»n ấp ủ con thÆ¡". Xin cho chúng con biết quý mến anh em, sẵn sà ng hiến cho anh em Tin mừng của Cha và cả mạng sống chúng con nữa mà không quản khó nhá»c vất vả ngà y đêm (1Tx. 2, 7-9) để cho má»i ngÆ°á»i nháºn biết chỉ có má»™t Cha trên trá»i và chỉ có má»™t Thầy là Äức Giêsu Kitô, còn tất cả là anh em vá»›i nhau. Lạy Cha, xin cảm tạ Cha muôn Ä‘á»i. Amen. [Mục Lục]
4. Khiêm nhÆ°á»ng
Chúng ta có thể xác quyết: Khiêm nhÆ°á»ng là con Ä‘Æ°á»ng bảo đảm nhất dẫn chúng ta tá»›i quê hÆ°Æ¡ng NÆ°á»›c Trá»i.
Thá»±c váºy, tá»™i của ông bà nguyên tổ là gì, nếu không phải là sá»± kiêu căng, muốn trở nên bằng Thiên Chúa, từ chối không chịu để cho Ngà i hÆ°á»›ng dẫn, bằng cách giÆ¡ tay ngắt trái cấm mà ăn. Tá»™i của Lucifer, vị thần mang ánh sáng, là gì, nếu không phải là tÃnh kiêu ngạo, không muốn phục tùng Thiên Chúa nữa.
Từ đó, chúng ta thấy mình chỉ có thể gặt hái được những thà nh quả tốt đẹp, nếu biết trở nên nhÆ° trẻ nhá», phó thác và o bà n tay quan phòng của Thiên Chúa, ngÆ°á»i cha đầy yêu thÆ°Æ¡ng và già u lòng thÆ°Æ¡ng xót.
DÆ°á»›i mắt Thiên Chúa, chúng ta thấy dÆ°á»ng nhÆ° có má»™t sá»± đảo lá»™n giá trị: Ai tá»± nâng mình lên cao thì sẽ bị hạ xuống thấp, và trái lại ai hạ mình xuống thấp thì sẽ được nâng lên cao, bởi vì chÃnh Chúa Giêsu đã phán: Ai muốn là m lá»›n thì phải trở thà nh kẻ rốt hết và là m đầy tá»› phục vụ cho má»i ngÆ°á»i…Ai trở nên giống trẻ nhá», thì sẽ là ngÆ°á»i lá»›n nhất trong NÆ°á»›c Trá»i…
Äể nuôi đám đông dân chúng trong hoang địa, Chúa Giêsu đã không là m cho manna từ trá»i rÆ¡i xuống, nhÆ°ng Ngà i đã dùng năm chiếc bánh và hai con cá của má»™t em nhá».
Và trong cuá»™c sống, Ngà i đã sá» dụng những phÆ°Æ¡ng tiện tầm thÆ°á»ng nhất. Thá»±c váºy, để thiết láºp Giáo Há»™i, Ngà i đã không chá»n lá»±a những tiến sÄ© luáºt và những nhà thông thái, trái lại, Ngà i đã kêu gá»i những con ngÆ°á»i Ä‘Æ¡n sÆ¡ và dốt nát.
Tại phòng tiệc ly, mặc dù luôn ý thức quyá»n năng của mình, thế nhÆ°ng Ngà i đã quì xuống rá»a chân cho các môn đệ, để dạy cho các ông bà i há»c khiêm nhÆ°á»ng và phục vụ.
Trong công cuá»™c cứu Ä‘á»™ nhân loại, Ngà i đã không sá» dụng tá»›i uy quyá»n của má»™t vị Thiên Chúa, nhÆ°ng đã cúi đầu chấp nháºn tháºp giá, nhÆ° lá»i thánh Phaolô đã diá»…n tả: Ngà i đã vâng lá»i cho đến chết và chết trên tháºp giá.
Ngà i cÅ©ng muốn chúng ta noi gÆ°Æ¡ng bắt chÆ°á»›c Ngà i: các con hãy há»c cùng Ta, vì Ta hiá»n là nh và khiêm nhÆ°á»ng trong lòng.
Äoạn Tin Mừng hôm nay Ä‘Æ°a ra hai khuôn mặt, đó là khuôn mặt của má»™t báºc thầy, má»™t tiến sÄ© luáºt và khuôn mặt của má»™t ngÆ°á»i tôi tá»›, má»™t ngÆ°á»i hèn má»n.
Kẻ kiêu căng luôn đặt mình là m trung tâm của vÅ© trụ, muốn ngÆ°á»i khác phải trá»ng kÃnh và coi mình nhÆ° má»™t vị thủ lãnh. ChÃnh vì thế, kẻ kiêu căng không há» biết vâng lá»i và yêu thÆ°Æ¡ng. Há» sẽ không bao giỠđược thá»a mãn, trái lại lúc nà o cÅ©ng ghen tức vì hấy ngÆ°á»i khác được thà nh công. Má»™t kẻ nhÆ° váºy thì là m sao có thể gặp được Thiên Chúa.
Trong khi đó, ngÆ°á»i khiêm nhÆ°á»ng biết từ bá» má»i sá»±, ngay cả bản thân cùng vá»›i địa vị và danh dá»±. Há» biết nháºn định đúng vá» con ngÆ°á»i của mình, đồng thá»i há» biết quên mình Ä‘i để mÆ°u cầu lợi Ãch cho những ngÆ°á»i chung quanh. ChÃnh vì thế, hỠđược dà nh cho nhiá»u tình cảm tốt đẹp và được chÃnh Thiên Chúa đón nháºn, vì tâm hồn há» trống rá»—ng, không có những vÆ°á»›ng mắc và nÃu kéo.
Kytô giáo của chúng ta không thể thiếu vắng sá»± khiêm nhÆ°á»ng, nhÆ° lá»i thánh Bernađô đã xác quyết: Lá»i rao giảng quan trá»ng nhất của Äức Kitô chÃnh là sá»± khiêm nhÆ°á»ng.
Và thánh Phanxicô Assie cÅ©ng nói: Thiên Chúa thấy tôi tá»™i lá»—i hÆ¡n hết má»i ngÆ°á»i, nên Ngà i đã chá»n tôi để là m những công việc trá»ng đại.
Còn thánh Phanxicô Xaviê thì bảo: Trên dấu chân của Äức Kitô, chúng ta chỉ thá»±c sá»± được nâng lên, má»™t khi đã thá»±c sá»± hạ xuống.
Äể kết luáºn, chúng ta cùng nhau ghi nhá»› tÆ° tưởng sau dây của ông Gandhi: Nếu chúng ta nghÄ© rằng mình là má»™t cái gì đó, thi chúng ta đã đặt má»™t hà ng rà o để ngăn cách vá»›i Thiên Chúa, còn nếu chúng ta nghÄ© rằng mình chẳng là gì cả, thì chúng ta sẽ trở nên má»™t vá»›i Ngà i. [Mục Lục]
5. Suy niệm của Lm. John Trần Khả
Má»™t bà đến thÆ°a vá»›i vị linh mục: "ThÆ°a cha con khổ quá tại vì đã lâu lắm rồi nhà con bá» không Ä‘i nhà thá», không xÆ°ng tá»™i rÆ°á»›c lá»…. Con không biết là m sao khuyên nhà con được."
Cha há»i: "Váºy thì ông nhà có nói lý do tại sao ông bá» không chịu Ä‘i nhà thá» và không xÆ°ng tá»™i rÆ°á»›c lá»… không?"
Bà trả lá»i, "ThÆ°a cha, ông nhà con ông ấy rất là gà n, nhÆ°ng ông ấy nói cÅ©ng có lý nên con không biết nói là m sao để tranh luáºn vá»›i ông ấy được. Nhà con nói rằng: 'Tôi thấy có quá nhiá»u ngÆ°á»i giả hình. Há» siêng năng Ä‘i nhà thá», Ä‘á»c kinh xem lá»…, ăn chay kiêng thịt, gia nháºp há»™i Ä‘oà n nà y, tổ chức ná», nhÆ°ng chẳng có tinh thần đạo đức bác ái tháºt gì cả. Äến nhà thá» thì ê a Ä‘á»c kinh và rầm rang ca hát, nhÆ°ng vá» nhà thì sống bê bối, ra xã há»™i thì sống tham lam, hẹp hòi Ãch ká»·. Nhiá»u ngÆ°á»i còn gian láºn, bá» vạ cáo gian, phê bình chỉ trÃch, nói hà nh nói xấu ngÆ°á»i khác. Äến nhà thá» tôi chỉ thấy toà n là những ngÆ°á»i giả hình! Äi lá»… Ä‘i nhà thá» mà nhÆ° thế thì vô Ãch Ä‘i là m gì! Há» cÅ©ng đâu có khá gì hÆ¡n tôi đâu!"
Nghe nhÆ° thế, cha nói vá»›i bà : "Ông nhà nói rất đúng đấy. Bà đừng cãi vá»›i ông là m gì, bà vá» nói vá»›i ông nhÆ° thế nà y, 'Cha bảo là cha đồng ý vá»›i ông trăm phần trăm. Ông nói rất có lý. Và cha nhắn tôi vá» nói lại vá»›i ông là ở nhà thá» vẫn còn chá»— trống cho thêm má»™t ngÆ°á»i giả hình nữa. Cha má»i ông đến để gia nháºp đầy nhà thá» cho vui!'"
Chúng ta không ai có thiện cảm vá»›i những ngÆ°á»i nói mà không là m. Chúng ta cà ng ghét những ngÆ°á»i giả dối bá» ngoà i nói thánh nói tÆ°á»›ng lên mặt đạo đức giảng cho ngÆ°á»i khác, nhÆ°ng Ä‘á»i sống riêng tÆ° của há» lại bê bối không sống theo Ä‘iá»u há» rao giảng. Các bà i Ä‘á»c hôm nay dạy chúng ta phải tránh lối sống giả dối ngôn hà nh bất thuáºn nhÆ° thế. Thiên Chúa đã dùng miệng tiên tri Malakia để cảnh cáo các tÆ° tế và dân chúng vì hỠđã hủy bá» giao Æ°á»›c; sống vị nể, và đi sai Ä‘Æ°á»ng lối là m cho nhiá»u ngÆ°á»i vấp phạm. Trong bà i Phúc âm, Chúa Giêsu đã nghiêm khắc phê bình những ngÆ°á»i Biệt phái và Pharisiêu là giả hình, vì hỠđã sống quá xa lạ vá»›i những lá»i há» giảng dạy. Há» nói má»™t Ä‘Ã ng là m má»™t nẻo.
Thái Äá»™ Của Luáºt SÄ© và Biệt Phái
Luáºt SÄ© là những nhà chuyên môn vá» luáºt. Há» là những ngÆ°á»i được tuyển chá»n là m tÆ° tế, và là m thầy dạy thiên hạ. Pharisiêu là những ngÆ°á»i biệt phái; tuy há» không phải là những ngÆ°á»i được há»c có bằng cấp cao, không phải là tÆ° tế, nhÆ°ng há» là những ngÆ°á»i được biệt phái là m đầu trong dân. Há» táºn tình và tỉ mỉ giữ lá» luáºt. Há» rất hãnh diện vỠđịa vị lãnh đạo trong tôn giáo, vá» sá»± yêu mến tôn trá»ng lá» luáºt và lòng sùng đạo của há». Há» thÃch được nhìn nháºn và được coi là gÆ°Æ¡ng mẫu cho thiên hạ. Há» muốn tà i năng của há» phải được ngÆ°á»i khác nháºn ra và được ngưỡng má»™ cÅ©ng nhÆ° được tưởng thưởng xứng đáng. Há» chuá»™ng được ngÆ°á»i khác chú ý.
Chúa Giêsu nhìn thấu tá» lòng dạ của các Luáºt SÄ© và Biệt phái. Ngà i biết là há» không rao giảng Thiên Chúa mà là rao giảng chÃnh há» và những kiến thức hiểu biết của há». Hiện tượng dà i dòng kinh kệ và mặc áo tua rua chỉ là sá»± trình diá»…n phô trÆ°Æ¡ng, bởi vì trong thá»±c tế hỠđã lÆ¡ là hay bá» qua tinh thần đức tin, sá»± công bình và lòng nhân ái. Há» trống rá»—ng và nông cạn, không tốt là nh và cÅ©ng chẳng thánh thiện. Lối sống của há» là lối sống tìm sá»± vinh hoa giả tạo cho bản thân, chú trá»ng đến bá» ngoà i và nặng tinh thần thế tục.
Nói cách khác, hỠđã nói những bà i nói đạo đức, nhÆ°ng đã không bÆ°á»›c Ä‘i trên con Ä‘Æ°á»ng đạo đức. Há» trình bà y những nguyên tắc sống đạo, nhÆ°ng lại không sống đạo. Há» nói thánh nhÆ°ng không sống thánh. Há» thÃch đứng nÆ¡i công cá»™ng để được chú ý và được kÃnh trá»ng, nhÆ°ng lại không có những tÆ° cách xứng đáng để được kÃnh trá»ng. Há» thÃch được ngồi bà n trên và chá»— danh dá»±, thÃch được gá»i là thầy, nhÆ°ng lại không có tÆ° cách của má»™t vị thầy. Kết quả là việc rao giảng của há» tạo ra nhiá»u khuấy Ä‘á»™ng rối loạn và sai lạc; gây Ä‘au khổ và thiệt hại cho nhiá»u ngÆ°á»i. Chúa Giêsu đã nhìn thấy sá»± giả dối của ho, và Ngà i đã không ngần ngại lên án lối sống giả tạo và giả hình nhÆ° thế.
Chúng ta sẽ lầm lẫn nếu chúng ta chỉ phân tÃch và nháºn định thái Ä‘á»™ của những ngÆ°á»i Biệt phái và Pharisiêu. Trong má»™t cách nà o đó chúng ta cÅ©ng có những hình thức và lối sống kiêu ngạo, và giả hình của Pharisiêu.
Loại giả hình thứ nhất là nói mà không là m đúng theo lá»i mình nói. Rất Ãt ngÆ°á»i trong chúng ta dám nói rằng chúng ta đã thá»±c hà nh tất cả những gì chúng ta nói hay những Ä‘iá»u chúng ta tin. Chúng ta cÅ©ng dá»… dà ng mặc cho mình những cái tốt đẹp bá» ngoà i. Chúng ta tô Ä‘iểm cho cái tôi xã há»™i, cái tôi công cá»™ng má»™t vẻ bá» ngoà i tháºt lịch sá»±, đạo đức, liêm sỉ hÆ¡n vá»›i con ngÆ°á»i thá»±c sá»± của chúng ta. Hoặc nhiá»u khi lòng chúng ta không trong sáng đủ để sống vá»›i má»™t chủ Ä‘Ãch là tìm vinh danh Thiên Chúa. Chúng ta còn tìm mình và tìm hÆ° danh cho mình.
Loại giả hình thứ hai xấu xa hÆ¡n má»™t khi chúng ta không những không thá»±c hà nh mà còn không tin cả những Ä‘iá»u chúng ta rao giảng. Chúng ta công bố lá»›n tiếng nÆ¡i công cá»™ng chỉ vì chúng ta muốn lấy lòng ngÆ°á»i nghe và chiêu má»™ ngÆ°á»i ta để đạt tÆ° lợi. Chúng ta nói hay, giảng hay, tô Ä‘iểm bá» ngoà i vá»›i những cá» chỉ đạo đức thanh liêm để che mặt thiên hạ, nhÆ°ng trong lòng không tin nháºn. Rồi trong Ä‘á»i sống tÆ° lại có má»™t lối sống ngược lại vá»›i những gì chúng ta rao giảng. Chúng ta lên án ngÆ°á»i nà y ngÆ°á»i kia sống bê tha tá»™i lá»—i, trong khi chÃnh mình cÅ©ng vụng trá»™m tình nghÄ©a lăng nhăng, hoặc kÃn đáo là m những Ä‘iá»u vô luân bất nghÄ©a, bất chÃnh. Hoặc vá»›i ngÆ°á»i ngoà i và vá»›i khách hà ng thì chúng ta lịch sá»± khiêm tốn để chiếm được cảm tình của ngÆ°á»i ta, nhÆ°ng khi trở vá» nhà thì chúng ta lại không đối xá» lịch sá»± vá»›i những ngÆ°á»i thân trong gia đình; chúng ta đánh Ä‘áºp hà nh hung hay chá»i bá»›i con cái... Sống nhÆ° thế có nghÄ©a là còn giả hình. Sống nhÆ° thế là sống hai lòng, hai mặt. Sống nhÆ° thế là vừa kiêu ngạo vừa lừa bịp. Và Chúa Giêsu không bị lừa bởi tất cả những lá»›p vá» bá» ngoà i giả hình nhÆ° thế.
Tinh Thần NgÆ°á»i Môn Äệ Chúa Kitô
Chúa Kitô đòi các môn đệ của Ngà i phải sống Ä‘iá»u mình rao giảng. Không ai được muốn ngÆ°á»i khác gá»i mình là thầy hay là cha. Tất cả là anh chị em vá»›i nhau. HÆ¡n thế nữa những ngÆ°á»i môn đệ của Chúa Giêsu phải biết quý trá»ng và chú ý đến tinh thần phục vụ trong khiêm tốn. Lá»i của Chúa Giêsu là má»™t thách đố cho tất cả má»i Kitô hữu vá» tinh thần sống đạo và là m chứng vá» niá»m tin của mình.
Cách đây không lâu, má»™t ngÆ°á»i ở Port Arthur, TX biên thÆ° thắc mắc vá» việc tại sao Giáo Há»™i lại bắt giáo dân gá»i các linh mục là 'cha' trong khi Chúa Giêsu lại nói là đừng gá»i ai dÆ°á»›i đất là cha, vì chỉ có má»™t Cha trên trá»i? Và tại sao các cha lại tránh né không chịu giải thÃch? Tôi cÅ©ng cảm thấy khó khăn để giải thÃch. Tôi cÅ©ng cảm thấy ngượng ngùng khi xÆ°ng mình là 'cha' trong lúc nói chuyện vá»›i ngÆ°á»i khác.
NhÆ°ng má»™t lần có ngÆ°á»i gá»i tôi là ' anh' thay vì gá»i là 'cha' thì tôi cÅ©ng nhÆ° má»™t số ngÆ°á»i khác đứng đó đã cảm thấy có cái gì ngÆ°á»ng ngượng nghe không thuáºn tai. Tuy nhiên danh từ 'cha' dùng để gá»i các linh mục cÅ©ng chỉ là má»™t tÆ°á»›c hiệu nói lên tình liên hệ thiêng liêng trong Giáo Há»™i giống nhÆ° địa vị là m cha trong tình liên hệ của ngÆ°á»i cha đối vá»›i con cái trong gia đình. TÆ°á»›c hiệu đó đã được dùng từ lâu do lòng quý mến và kÃnh trá»ng của ngÆ°á»i giáo dân dà nh cho các linh mục là những ngÆ°á»i đại diện Thiên Chúa và là hiện thân của Chúa Kitô trong chức vị tÆ° tế. Nếu chúng ta chú trá»ng quá nghiêm khắc và o từ ngữ thì chúng ta không hiểu đúng ý của Chúa Giêsu. Chúa Giêsu có ý nói là không ai được tá»± đặt mình và o địa vị là m Cha nhÆ° Thiên Chúa, và cÅ©ng không được coi bất cứ ai dÆ°á»›i đất là Cha thay thế Thiên Chúa. Chỉ có má»™t chức vị Cha chân tháºt là Thiên Chúa, và chỉ có má»™t Thầy chân tháºt là Äức Kitô. Äiểm Chúa Giêsu nhấn mạnh là "Trong các ngÆ°Æ¡i ai quyá»n thế hÆ¡n sẽ là ngÆ°á»i phục vụ các ngÆ°Æ¡i." Do đó có lẽ chúng ta không nên quá quan tâm đặt vấn Ä‘á» khi ngÆ°á»i giáo dân gá»i các linh mục là 'cha', nhÆ°ng chúng ta có thể đặt vấn Ä‘á» nếu thấy các linh mục của mình không có tinh thần phục vụ nhÆ° Chúa Giêsu mong muốn và đòi há»i.
Trong tinh thần phục vụ Tin Mừng chân chÃnh, Thánh Phaolô trong bà i Ä‘á»c hai đã thẳng thắn tâm sá»± vá»›i giáo Ä‘oà n Thessalonica rằng, " Anh em còn nhá»› đến công lao khó nhá»c của chúng tôi: Chúng tôi phải là m việc ngà y đêm để khá»i trở nên gánh nặng cho má»™t ai trong anh em, khi chúng tôi rao giảng Tin Mừng của Thiên Chúa giữa anh em" (1 Thes 2:9).
Má»™t vị truyá»n giáo ở Ấn Äá»™ đã tâm sá»± nhÆ° sau:
Là má»™t sinh viên ở Paris, tôi đã há»c nhiá»u lá»›p triết và tôn giáo. Tôi dùng nhiá»u giỠđể bà n luáºn vá»›i những sinh viên khác vá» Thiên Chúa, vỠý nghÄ©a và mục Ä‘Ãch của cuá»™c Ä‘á»i. Äó là thá»i gian vui và hứng thú, nhÆ°ng tôi vẫn không tìm ra được hÆ°á»›ng Ä‘i cho Ä‘á»i mình cho đến khi má»™t ngÆ°á»i bạn trẻ nói vá»›i tôi má»™t Ä‘iá»u là m thay đổi Ä‘á»i tôi. Trong má»™t cuá»™c bà n luáºn, anh ta đã nhìn thẳng và o tôi và nói, " Anh sẽ không bao giá» tìm gặp được Thiên Chúa qua việc bà n thảo và tranh luáºn vá» Thiên Chúa bởi vì Thiên Chúa là tình yêu. Anh chỉ tìm được Thiên Chúa khi anh yêu thÆ°Æ¡ng vô vị lợi." Lúc đó tôi Ä‘ang khảo cứu vá» thánh Phanxicô thà nh Assisi. Tôi há»c thấy Ä‘iểm đổi Ä‘á»i của Phanxicô không phải là lúc ngà i bá» hết má»i sá»± giầu sang phú quý, nhÆ°ng là lúc ngà i dùng lý trà và ý chà để xuống ngá»±a và ôm lấy ngÆ°á»i phong cùi. Äiá»u nà y đã cảm kÃch tôi và khi tôi nghe biết ở Ấn Äá»™ Ä‘ang cần có ngÆ°á»i phục vụ trong trại phong cùi, và tôi đã tá»›i đây. NÆ¡i đây tôi vẫn Ä‘ang phục vụ, và nÆ¡i đây tôi tìm được Thiên Chúa. Bạn sẽ không tìm được Thiên Chúa qua bà n thảo hay tranh luáºn, và bạn cÅ©ng chẳng bao giá» tìm thấy Thiên Chúa trong việc tá»± Ä‘Æ°a mình lên, bởi vì Ngà i là Thiên Chúa của Tình Yêu. Bạn chỉ tìm được Ngà i khi bạn biết yêu thÆ°Æ¡ng vô vị lợi. [Mục Lục]
6. Thuốc chủng ngừa bệnh biệt phái – Achille Degeest
(TrÃch trong ‘LÆ°Æ¡ng Thá»±c Ngà y Chúa Nháºt’)
Bà i Ä‘á»c nà y tiết lá»™ má»™t trong những lý do căn bản khiến ngÆ°á»i biệt phái đối đầu vá»›i Chúa Giêsu. Bà i Ä‘á»c cÅ©ng chất vấn chúng cả chúng ta ngà y nay nữa, vì vấn đỠđặt ra là sá»± thà nh thá»±c của cuá»™c sống đối vá»›i Äức tin. Chúa Giêsu kết án ngÆ°á»i biệt phái cắt nghÄ©a lá» luáºt mà sắp đặt theo sở thÃch của mình. Và thay vì có lÆ°Æ¡ng tâm khiêm nhÆ°á»ng của tá»™i nhân trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa, há» có lÆ°Æ¡ng tâm của kẻ tá»± mãn. Cần lÆ°u ý Chúa Giêsu không hỠđả kÃch quyá»n uy của các thà y thông giáo giảng dạy giáo lý Do thái ở thá»i Ngà i; nếu dùng bà i Ä‘á»c nà y biện minh cho việc phản kháng quyá»n hà nh trong dân Thiên Chúa quả là lạm dụng. Äiểm chÃnh xác mà Chúa Giêsu nhắm đến là sá»± phù hợp phải có giữa lá»i nói và việc là m; Ngà i cÅ©ng tố cáo thái Ä‘á»™ mong được ngÆ°á»i chú ý hÆ¡n là sống theo ý Thiên Chúa. Bởi đó những ngÆ°á»i nháºn quyá»n hà nh có bổn pháºn, phải là m gÆ°Æ¡ng cụ thể những Ä‘iá»u há» giảng dạy. Äồng thá»i việc chấp nháºn ngay thẳng lá»i giáo huấn đến từ các vị có quyá»n buá»™c tÃn hữu thi hà nh những Ä‘iá»u há» tin. Má»™t và i Ä‘iá»u xác định vá» bà i Ä‘á»c. Các thẻ kinh ở đây là những há»™p vuông nhá» bằng giấy hay bằng da bò mà u Ä‘en, trong Ä‘á»±ng những Ä‘oạn ghi chép các câu Kinh thánh nói vá» tnh1 chất linh thiêng của lá» luáºt. Các ngÆ°á»i Do thái má»™ đạo Ä‘eo trên trán hay buá»™c và o cánh tay trái để Ä‘á»c và o kinh sáng; những biệt phái bị Chúa trách cứ có lẽ lúc nà o cÅ©ng mang bên mình. Các tua áo và cả các túm Ä‘Ãnh và o bốn góc áo choà ng có giá trị dấu hiệu tôn giáo để nhắc nhở tuân giữ lá» luáºt. Các lá»i chà o há»i có tầm quan trá»ng lá»›n lao ở Äông phÆ°Æ¡ng, cá» chỉ và lá»i dùng để chà o nói lên phẩm giá xã há»™i ngÆ°á»i mình chà o. Những ngÆ°á»i biệt phái rất thÃch được ngÆ°á»i ta thÆ°a: “Bẩm thà y đạo sÆ°, nguyện chúc Ngà i khang anâ€. Äể suy gẫm:
1) Há» buá»™c những bó nặng và chất lên vai ngÆ°á»i ta, còn chÃnh há» lại không muốn giÆ¡ ngón tay lay thá». Câu nói của Chúa tố cáo má»™t cố táºt của má»i kẻ nắm giữ quyá»n hà nh, má»i ngÆ°á»i cắt nghÄ©a luáºt pháp và ở đây chúng ta giá»›i hạn trong phạm vi tôn giáo. Có má»™t thứ am tÆ°á»ng luáºt pháp, để tránh né các đòi buá»™c mà lÆ°Æ¡ng tâm vẫn yên ổn. NgÆ°á»i ta cắt nghÄ©a sao cho kẻ khác buá»™c phải giữ còn mình thì thoát. Má»™t cố táºt khác là , cắt nghÄ©a luáºt pháp theo những ý tưởng và quyá»n lợi mà mình muốn bảo vệ. Cắt nghÄ©a Phúc âm cách sao để biện minh cho má»™t số chủ trÆ°Æ¡ng “bảo thủâ€, hay “cách mạng†là má»™t việc giả hình, biệt phái cÅ©ng đáng kết án nhÆ° việc giảng dạy Phúc mà tìm cách để khá»i thi hà nh. Trong cả hai trÆ°á»ng hợp, Ä‘á»u có sá»± dối trá. Má»™t bên biến Phúc âm thà nh gánh nặng cho ngÆ°á»i khác, má»™t bên đặt thêm và o gánh nặng mà Phúc âm không có. Cả hai bên Ä‘á»u có việc tráo quan niệm nhân loại và o chá»— thánh ý Thiên Chúa.
2) Là m sao có được thuốc chủng ngừa bệnh biệt phái? Các ngÆ°á»i chỉ có má»™t Thà y, má»™t Cha, má»™t Äấng chỉ đạo. Chúa Giêsu nhắc nhở ngÆ°á»i Kitô hữu rằng Äấng duy nhất xét Ä‘oán lÆ°Æ¡ng tâm há» là Thiên Chúa, dầu hỠở mức Ä‘á»™ quyá»n bÃnh hay tuân phục nà o Ä‘i nữa. Há» phải thá»±c hà nh Ä‘iá»u há» dạy, Ä‘iá»u há» tin. Sá»± ngay thẳng ná»™i tâm trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa sẽ khiến hỠý thức mình là kẻ có tá»™i. Khi cần, nó có thể khÆ¡i dáºy má»™t sá»± tìm kiếm trong lòng những ngÆ°á»i khác. Há» sẽ không thuá»™c số những kẻ hà nh Ä‘á»™ng có ý cho ngÆ°á»i ta thấy. Há» sẽ hà nh Ä‘á»™ng cách nà o để khi thấy việc há» là m, ngÆ°á»i ta sẽ ngợi khen Cha ở trên trá»i (Mt 5,16) [Mục Lục]
7. Hãy dâng cho Thiên Chúa chỗ nhất
và không để cho má»™t ngÆ°á»i nà o khác
(TrÃch trong ‘Mở Ra Những Kho Tà ng’ – Charles E. Miller)
Những ngÆ°á»i con thÆ°á»ng gá»i cha mẹ của chúng là cha mẹ, mặc dù Chúa Giêsu đã nói đừng gá»i ai dÆ°á»›i đất là “chaâ€. Những vị dạy dá»— trong trÆ°á»ng há»c chấp nháºn tÆ°á»›c hiệu “thầy†mặc dù Chúa Giêsu nói: “Tránh gá»i ai là Thầyâ€. Äiá»u đó sẽ là ngá»› ngẩn nếu duy trì những Ä‘iá»u thá»±c hà nh nà y khi những Ä‘iá»u nà y trái vá»›i hÆ°á»›ng dẫn của Chúa Giêsu. Hiển nhiên là ý nghÄ©a của nó không phải là nghÄ©a chữ. Mặc dù đúng hÆ¡n qua những Ä‘iá»u giống nhÆ° ra lệnh nà y, Chúa Giêsu muốn dạy cho chúng ta rằng chúng ta đừng trao cho ngÆ°á»i nà o chá»— nhất trong Ä‘á»i sống của chúng ta, mà chá»— nà y chỉ thuá»™c vá» mình Thiên Chúa.
Chúng ta là con cái của cha mẹ chúng ta. Má»™t số ngÆ°á»i đã được chúc phúc bởi cha mẹ mình và má»™t số khác thì hoà n toà n không. Tuy nhiên, chúng ta phải nhìn lên thiên Ä‘Ã ng để tìm thấy những Äấng cha mẹ hoà n hảo, má»™t ngÆ°á»i tuyệt vá»i không thể tưởng tượng được đó là Cha của Chúa Giêsu Kitô, và Äấng đó đã trở thà nh Cha của chúng ta nữa. Chúng ta không thể cho phép ai chiếm mất chá»— của Thiên Chúa trong Ä‘á»i sống của chúng ta.
Tất cả chúng ta phải có những vị thầy trong những khoảnh khắc khác nhau từ lúc chúng ta sinh ra trong suốt thá»i gian ở trÆ°á»ng, khi chúng ta có má»™t công việc, và tháºt sá»± xuyên qua toà n bá»™ Ä‘á»i sống của chúng ta, có má»™t ngÆ°á»i có thể dạy dá»— chúng ta vá» má»i chân lý căn bản nhất của Ä‘á»i sống, cả Ä‘á»i nà y và cả Ä‘á»i sau, là Chúa Giêsu Kitô. Chúng ta không thể cho phép bất cứ ai hÆ¡n Chúa Giêsu trong việc Chúa Giêsu trở nên Thầy dạy chúng ta vá» những giá trị của Ä‘á»i sống.
Thiên Chúa đã nói qua lá»i của tiên tri Malakia trong bà i Ä‘á»c I của Chúa Nháºt hôm nay. Bà i Ä‘á»c tuyên bố: “Quả Ta là vua lá»›n laoâ€. Có ai trong đức tin chối Ä‘iá»u đó không? Thiên Chúa đòi há»i câu trả lá»i trong câu há»i của Ngà i: “Các ngÆ°Æ¡i có chấp nháºn rằng các ngÆ°Æ¡i không được đặt ai và o chá»— của Ta nhÆ° là Chúa các đạo binh của các ngÆ°Æ¡i không?â€. Chúng ta phải trả lá»i: “Amenâ€.
Tuy nhiên có lẽ trong trÆ°á»ng hợp của chúng ta thì không khác biệt mấy vá»›i những ngÆ°á»i dân mà tiên tri Malaki đã rao giảng sứ Ä‘iệp của ông. Há» là những ngÆ°á»i dân Do Thái Ä‘ang trở vá» từ cuá»™c lÆ°u Ä‘Ã y ở Babylon, há» thấy quê nhà của hỠđã bị xâm chiếm bởi má»™t dân tá»™c khác, dân tá»™c đó không chia sẻ tôn giáo và những giá trị nhÆ° há». Hoà n cảnh là má»™t thách đố đức tin cho cả hai, thà nh phần là tÆ° tế và dân chúng. Äó là lý do vì sao tiên tri Malaki đã rao giảng cho há» má»™t bà i giảng khẩn cấp và lá»›n lao nhÆ° váºy.
Äó là lý do vì sao Phúc Âm của Chúa Nháºt có má»™t ý nghÄ©a lá»›n lao đối vá»›i chúng ta. Chúng ta sống má»™t xứ sở, xứ sở đó đã được thúc đẩy bởi những nguyên tắc chủ nghÄ©a cá nhân, chủ nghÄ©a váºt chất, chủ nghÄ©a tiêu thụ, mà không phải bởi những giá trị của tôn giáo. Hầu hết má»i ngÆ°á»i mà chúng ta có thể nói rằng há» tin và o Thiên Chúa, nhÆ°ng sá»± cám dá»— thá»i đại trong xứ sở của chúng ta là sống mà Thiên Chúa không hiện hữu. Sá»± cám dá»— đó có thá»±c đối vá»›i chúng ta, tuy nhiên nó có thể tinh tế hay má» nhạt khi chúng ta Ä‘ang ngồi trong nhà thá».
Có lúc nhà thá» sẽ là nÆ¡i cÆ° ngụ của chúng ta, là ngôi nhà tinh thần của chúng ta trên mặt đất nà y. NÆ¡i đây trả sá»± chú ý cho Chúa Giêsu, vị Thầy dạy của chúng ta, khi chúng ta lắng nghe lá»i NgÆ°á»i tuyên bố trong Thánh Kinh. Chúng ta tuân theo giáo huấn của Ngà i bằng việc cầu nguyện vá»›i Thiên Chúa nhÆ° là ‘Cha của chúng taâ€, không chỉ trong lá»i kinh Lạy Cha, nhÆ°ng qua Thánh Lá»…. Chúng ta nối kết vá»›i NgÆ°á»i trong hy tế của Chúa Giêsu Kitô để hiểu rằng. Thiên Chúa là Äấng sáng tạo và là vị Vua cao cả của chúng ta, là Äấng mà chúng ta dâng lá»i ngợi khen và cảm tạ.
HÆ¡n nữa, chúng ta sẽ tìm thấy má»™t dân và vá»›i dân đó chúng ta chia sẻ những giá trị trong Ä‘á»i sống, dân mà há» sẽ nâng đỡ chúng ta trong đức tin và là dân mà chúng ta sẽ sẵn lòng giúp đỡ trong má»i lúc há» cần. NgÆ°á»i Do Thái trở vá» má»™t miá»n đất có vẻ giống nhÆ° là ngoại quốc đối vá»›i há». Chúng ta sẽ không bao giá» có cảm giác là mình không có chá»— trong má»™t nhà thá» Công giáo. Chúng ta phải tìm thấy nÆ¡i má»—i ngÆ°á»i, dân tá»™c được dâng hiến, là dân muốn theo những giá trị của Chúa Giêsu, Äấng là Con Thiên Chúa Cha đã ban cho chúng ta. [Mục Lục]
8. Quyá»n bÃnh để phục vụ – ÄTGM. Ngô Quang Kiệt
Lá»i Chúa hôm nay tháºt mạnh mẽ, khiến ta bà ng hoà ng, chá»›i vá»›i. Phải chăng Chúa muốn phá đổ tất cả những cÆ¡ chế trong xã há»™i và trong Giáo Há»™i? Phải chăng tất cả chúng ta Ä‘á»u sai lầm? Có lẽ không nên hiểu theo nghÄ©a Ä‘en của mặt chữ nhÆ°ng phải hiểu theo tinh thần. Qua chân lý: Thiên Chúa là Cha và má»i ngÆ°á»i là anh em, Chúa muốn dạy ta phải sống những quan hệ vá»›i xã há»™i theo má»™t tinh thần má»›i gồm 3 khÃa cạnh sau đây.
1- Má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u bình đẳng. Má»i ngÆ°á»i bình đẳng trong xã há»™i vì tất cả Ä‘á»u là ngÆ°á»i. Là ngÆ°á»i nhÆ° nhau nên phải được kÃnh trá»ng nhÆ° nhau. CÅ©ng thế, má»i ngÆ°á»i bình đẳng trÆ°á»›c mặt Chúa. Vì má»—i ngÆ°á»i Ä‘á»u là hình ảnh của Thiên Chúa. Cùng là hình ảnh Thiên Chúa, nên má»i ngÆ°á»i phải kÃnh trá»ng nhau. Má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u là con của Cha trên trá»i và đá»u là anh em vá»›i nhau. Nên má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u phải vâng phục Thiên Chúa và yêu thÆ°Æ¡ng anh em chung quanh mình.
2- Chức vị chỉ là má»™t phân công. Má»™t xã há»™i phải có tổ chức. Có tổ chức nên có nhiá»u công việc. Phân công để công việc chung được trôi chảy. HÆ¡n nữa phải hiểu rằng má»i quyá»n lá»±c Ä‘á»u đến từ Thiên Chúa. Là m cha mẹ là được thông phần và o quyá»n là m Cha của Thiên Chúa. Là m ngÆ°á»i lãnh đạo là được dá»± phần và o quyá»n cai trị của Thiên Chúa. Con ngÆ°á»i không tá»± mình chiếm Ä‘oạt được chức vị, nên phải khiêm nhÆ°á»ng nháºn biết Æ¡n Chúa ban vì lợi Ãch của táºp thể.
3- Chức vị là để phục vụ. Hãy nhìn và o má»™t gia đình. Trong gia đình cha mẹ là quan trá»ng nhất, là ngÆ°á»i Ä‘iá»u khiển gia đình. NhÆ°ng chÃnh cha mẹ lại phục vụ nhiá»u nhất. Cha lao Ä‘á»™ng vất vả. Mẹ cá»±c nhá»c chăm sóc con thÆ¡. Nhìn bá» ngoà i cha mẹ không khác ngÆ°á»i giúp việc. NhÆ°ng cha mẹ Ä‘iá»u hà nh gia đình trong khi phục vụ con cái thÆ¡ dại. Cha mẹ đã dùng quyá»n để yêu thÆ°Æ¡ng và phục vụ. CÅ©ng thế, ngÆ°á»i có nhiệm vụ trong Giáo Há»™i và trong xã há»™i phải là ngÆ°á»i có lòng yêu mến anh em. Chu toà n nhiệm vụ vá»›i tình yêu thÆ°Æ¡ng sẽ giúp ta biết phục vụ bằng chức vụ của mình.
Không ở đâu ta có thể tìm gÆ°Æ¡ng mẫu cho những lá»i Chúa dạy hôm nay bằng tìm nÆ¡i chÃnh Chúa Giêsu Kitô, đặc biệt trong bà tÃch Thánh Thể.
Bà tÃch Thánh Thể Ä‘Æ°a ta vá» phòng Tiệc Ly, nÆ¡i Chúa ăn bữa tối cuối cùng vá»›i các môn đệ. Trong khi ăn, Chúa đứng dáºy, cầm cháºu nÆ°á»›c Ä‘i rá»a chân cho từng môn đệ. Rồi Chúa nói: “Thầy là Chúa, là Thầy, mà còn rá»a chân cho anh em, thì anh em cÅ©ng phải rá»a chân nhau. Thầy đã là m gÆ°Æ¡ng cho anh em, để anh em cÅ©ng là m nhÆ° Thầy đã là m cho anh em?†(Ga 13,12b-15). Quyá»n bÃnh để phục vụ. Không còn minh há»a nà o sinh Ä‘á»™ng hÆ¡n. Không còn giải nghÄ©a nà o sáng tá» hÆ¡n hình ảnh Chúa quỳ xuống rá»a chân cho các môn đệ. Không còn lệnh truyá»n nà o thuyết phục hÆ¡n, vì chÃnh Chúa đã là m gÆ°Æ¡ng trÆ°á»›c.
Bà tÃch Thánh Thể cho ta thấy sá»± hiến thân phục vụ của Chúa Giêsu. Trở thà nh tấm bánh là để trở thà nh lÆ°Æ¡ng thá»±c nuôi con ngÆ°á»i. Không trở thà nh má»™t tượng Ä‘Ã i uy nghi để má»i ngÆ°á»i cung kÃnh. Không trở thà nh má»™t trang sức quý giá để má»i ngÆ°á»i trân trá»ng. NhÆ°ng trở thà nh tấm bánh để phục vụ con ngÆ°á»i. Trở thà nh lÆ°Æ¡ng thá»±c là trở thà nh những gì gần gÅ©i nhất. Trở thà nh lÆ°Æ¡ng thá»±c là chấp nháºn phục vụ sá»± sống: chịu nhá» bé Ä‘i để ngÆ°á»i khác được lá»›n lên, chịu Ä‘au khổ cho ngÆ°á»i khác được hạnh phúc, chịu chết Ä‘i cho ngÆ°á»i khác được sống. Bà tÃch Thánh Thể là má»™t mẫu gÆ°Æ¡ng vá» quyá»n bÃnh phục vụ. Thiên Chúa phục vụ con ngÆ°á»i. NgÆ°á»i Cha hy sinh cho hạnh phúc của con cái. Chúa tể vÅ© trụ hiến thân nuôi dưỡng loà i thụ tạo.
NhÆ° thế, bà tÃch Thánh Thể thiết láºp má»™t mối quan hệ má»›i giữa con ngÆ°á»i. Quyá»n bÃnh là để phục vụ. Nếu hiểu và thá»±c hà nh Lá»i Chúa dạy hôm nay, ta sẽ biến đổi bá»™ mặt thế giá»›i. Thế giá»›i sẽ trở nên má»™t gia đình ấm cúng chan chứa tình ngÆ°á»i. Xã há»™i sẽ tÆ°Æ¡i đẹp vì sống theo ná»n văn minh má»›i, ná»n văn minh của tình thÆ°Æ¡ng.
Năm Thánh Thể đã kết thúc, nhÆ°ng mầu nhiệm Thánh Thể phải tiếp tục mãi mãi trong cuá»™c Ä‘á»i chúng ta. Sống mầu nhiệm Thánh Thể là biết quan tâm phục vụ anh chị em. Sống mầu nhiệm Thánh Thể là duy trì sá»± hiện diện của Chúa Giêsu ở giữa xã há»™i, giữa cuá»™c Ä‘á»i chúng ta. Hiện diện đó là má»™t tấm bánh bẻ ra cho má»™t thế giá»›i phát triển, má»™t thế giá»›i chan hòa yêu thÆ°Æ¡ng, má»™t thế giá»›i hạnh phúc thá»±c sá»±.
Lạy Chúa Giêsu, xin dạy con biết noi gÆ°Æ¡ng Chúa, phục vụ má»i ngÆ°á»i trong tình yêu thÆ°Æ¡ng.
GỢI à CHIA SẺ
1- Tại sao má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u bình đẳng?
2- Chức vị chỉ là má»™t phân công trong Giáo Há»™i, bạn hiểu Ä‘iá»u nà y thế nà o?
3- Quyá»n bÃnh là để phục vụ. Bạn thấy Ä‘iá»u nà y đã ứng dụng ở đâu?
4- Bạn phải là m gì để sống bà tÃch Thánh Thể theo tinh thần bà i Tin Mừng hôm nay? [Mục Lục]
9. Hãy sống trong sá»± tháºt
(TrÃch trong ‘Niá»m Vui Chia Sẻ’)
Äêm kia tại má»™t là ng đánh cá bên Ấn Äá»™, má»™t ngÆ° phủ nghèo lẻn và o trong hồ cá của má»™t ngÆ°á»i nhà già u để thả lÆ°á»›i. NhÆ°ng chÆ°a kịp kéo lÆ°á»›i lên thì bị ngÆ°á»i già u phát hiện. NgÆ°á»i nà y cho gia nhân bủa Ä‘i khắp nÆ¡i quanh cái hồ mênh mông của mình để bắt cho bằng được tên trá»™m.
Äám gia nhân đốt Ä‘uốc Ä‘i tìm khắp nÆ¡i mà không thấy bóng dáng tên trá»™m đâu cả. Trong khi đó thì anh ngÆ° phủ nghèo lấy tro rắc lên đầy mình và đến ngồi dÆ°á»›i má»™t gốc cây gần đó y hệt má»™t nhà hiá»n triết hay má»™t đạo sÄ©.
Sau nhiá»u giá» tìm kiếm, đám gia nhân không thấy kẻ trá»™m mà chỉ thấy má»™t đạo sÄ© ngồi dÆ°á»›i gốc cây Ä‘ang đắm mình trong suy tÆ° và cầu nguyện. Chỉ má»™t ngà y hôm sau tiếng đồn đã vang Ä‘i khắp nÆ¡i rằng có má»™t đạo sÄ© Ä‘ang tu luyện dÆ°á»›i gốc cây bên bá» hồ của nhà phú há»™.
Thế là thiện nam tÃn nữ từ các ngã Ä‘Æ°á»ng đổ xô đến gốc cây để chiêm ngưỡng vị tu hà nh. NgÆ°á»i thì mang hoa quả, kẻ thì mang tiá»n bạc. Không mấy chốc mà quà cáp tuôn đổ trà n lan quanh nhà tu hà nh bất đắc dÄ©.
Nhà tu hà nh mới nhủ thầm trong bụng: Thà đánh lừa bà con để sống còn hơn là đánh cá suốt ngà y mà chẳng được gì. Nghĩ như thế rồi, ông ta tiếp tục đóng vai tu hà nh, ngà y đêm tụng niệm và chỠđợi sự tiếp tế của dân là ng.
Anh chị em thân mến, “Chiếc áo không là m nên thầy tuâ€. NgÆ°á»i đánh cá bất đắc dÄ© phải trở thà nh vị tu hà nh trên đây có thể là má»™t hình ảnh không xa lạ bao nhiêu đối vá»›i chúng ta. Má»™t cách nà o đó, có khi chúng ta cÅ©ng sÆ¡n vẽ cho mình má»™t nÆ°á»›c áo đạo đức để đánh lừa bà con và đánh lừa chÃnh mình nhÆ° những Luáºt SÄ© và Pharisêu giả hình mà hôm nay Chúa Giêsu kịch liệt chống đối. Há» thÆ°á»ng phô trÆ°Æ¡ng, tá»± phụ, tranh già nh địa vị, tìm kiếm danh vá»ng. Há» chép những câu Kinh Thánh Ä‘eo lên trán, buá»™c và o cổ tay, để chứng tá» há» ghi nhá»› và tuân giữ luáºt hÆ¡n bất cứ ai khác. Khi Ä‘i dá»± tiệc, há» phải ngồi và o chá»— danh dá»±. Ở Há»™i Ä‘Æ°á»ng, há» phải ngồi chá»— nhất và ở nÆ¡i công cá»™ng, hỠđòi được chà o kÃnh, xÆ°ng hô là Thầy. Há» muốn tôn mình lên cao hÆ¡n má»i ngÆ°á»i.
Ngược lại vá»›i thái Ä‘á»™ đạo đức giả và kiêu căng tá»± phụ của những Luáºt SÄ© và Pharisêu. Chúa Giêsu Ä‘Æ°a ra cho các môn đệ và cÅ©ng là cho cá»™ng Kitô hữu chúng ta, má»™t thái Ä‘á»™ sống chân tháºt: đó là phong cách thể hiện tình huynh đệ, sá»± bình đẳng và tinh thần phục vụ. “Anh em chỉ có má»™t Thầy, má»™t vị lãnh đạo, là Äức Kitô. Anh em chỉ có má»™t Cha, là Cha trên trá»i. Còn tất cả anh em Ä‘á»u là anh em vá»›i nhauâ€. Vì thế, “trong anh em, ngÆ°á»i là m lá»›n hÆ¡n cả phải là m đầy tá»› anh emâ€.
ThÆ°a anh chị em, Ä‘á»c Ä‘oạn Tin Mừng hôm nay, tất cả Giáo Há»™i của Chúa Kitô, từ giáo hoà ng, giám mục, linh mục, tu sÄ© đến giáo dân phải bình tâm suy nghÄ©. Những lá»i Chúa nói trÆ°á»›c các Luáºt sÄ© và Pharisêu ngà y xÆ°a phải có tiếng vá»ng đến chúng ta ngà y nay. Pharisêu không còn, nhÆ°ng não trạng pharisêu chÆ°a chết, vẫn còn sống mãi. Giáo Há»™i qua các thá»i đại phải nhìn nháºn rằng những phô trÆ°Æ¡ng lòe loẹt, chủ nghÄ©a hiếu thắng trần tục (triomphalisme) đã Ä‘i và o trong hà ng ngÅ© Giáo Há»™i. Những chức tÆ°á»›c, áo mÅ© cân Ä‘ai, cá» quạt, kiệu rÆ°á»›c… đã là m hoen ố Ä‘i hình ảnh má»™t Giáo Há»™i chân tháºt, má»™t “Giáo Há»™i nghèo của ngÆ°á»i nghèoâ€. Công Äồng Vatican II đã bá» Ä‘i nhiá»u những Ä‘iá»u phù phiếm đó và muốn cho Giáo Há»™i mang khuôn mặt Ä‘Ãch thá»±c của Chúa Kitô khiêm tốn, phục vụ.
Äức Cha Bernard Topel (1903-1986) Giám Mục giáo pháºn Spokane, Wa. Hoa Kỳ, đã viết trên báo của Giáo pháºn: “Trong thá»i kỳ há»p Công Äồng, các Giám Mục thÆ°á»ng hay nói vá» Giáo Há»™i nhÆ° Giáo Há»™i của ngÆ°á»i nghèo, tôi nghe mà sinh bối rối, vì tôi chÆ°a thấy chúng ta là Giáo Há»™i của ngÆ°á»i nghèo chút nà o cả!†Từ cái bối rối nà y, Äức Cha Topel đã thá»±c thi Công Äồng cách quyết liệt gần nhÆ° Thánh Phanxicô Assisi thá»±c thi Tin Mừng: Äức Cha đã bán Tòa Giám Mục, nhẫn và ng, thánh giá, giây Ä‘eo và gáºy cẩn ngá»c thạch để lấy tiá»n giúp ngÆ°á»i nghèo. Vá»›i bốn ngà n đô, Ngà i mua má»™t căn nhà ở ngõ cụt để là m tÆ° dinh. Sau giá» là m việc, Ngà i vá» là m vÆ°á»n, trồng rau, xin đầu cá nấu ăn. Nhiá»u ngÆ°á»i không tán đồng, há» nói: “Vua thì phải sống cho ra Vua, Chúa thì phải sống cho ra Chúa, Giám mục thì phải sống cho Giám mụcâ€. Nguyên là thạc sÄ© toán há»c, Äức Cha trả lá»i: “Không phải là kết toán là m thà nh bà i toán. Bà i toán chúng ta là phải trừ, chia và nhân: phải bá»›t tiêu xà i xa hoa, để chia sẻ vá»›i những ngÆ°á»i nghèo khó và nhân thêm niá»m hy vá»ng sống xứng đáng cho há»â€.
“Trong anh em, ai lá»›n hÆ¡n cả phải là ngÆ°á»i tôi tá»› phục vụâ€. Trong NÆ°á»›c Trá»i, không ai có quyá»n thống trị kẻ khác, tất cả chúng ta Ä‘á»u là anh em. Ngay cả việc hà nh xá» quyá»n bÃnh, cho dù thuá»™c phạm vi dân sá»± hay tôn giáo, cÅ©ng chỉ là má»™t hình thức phục vụ: “Cán bá»™ là đầy tá»› của nhân dânâ€, ngay cả Äức Giáo Hoà ng cÅ©ng tá»± nháºn là “Tôi tá»› của các tôi tớ†(Servus servorum). NgÆ°á»i cha, ngÆ°á»i mẹ trong gia đình, sở dÄ© được các con cái quý mến là vì biết táºn tụy phục vụ, hy sinh cho con cái. Cà ng cho Ä‘i, cà ng được nháºn lại, cà ng cho Ä‘i nhiá»u, cà ng được nháºn lại nhiá»u hÆ¡n. Chúa Giêsu đã dạy và cho các môn đệ. Ngà i đã tá»± hạ, vâng phục cho đến chết trên tháºp giá vì yêu thÆ°Æ¡ng loà i ngÆ°á»i chúng ta. ChÃnh vì thế, Ngà i đã được siêu tôn là Äức Chúa: “Ai tá»± hạ mình xuống, sẽ được tôn lên. Ai tá»± tôn mình lên, sẽ bị hạ xuốngâ€.
Anh chị em thân mến, Chúa Giêsu tá» ra thông cảm và khoan dung đối vá»›i má»i ngÆ°á»i tá»™i lá»—i, má»i hèn yếu của con ngÆ°á»i. NhÆ°ng Ngà i lại có thái Ä‘á»™ khe khắt đối vá»›i thói giả hình của những ngÆ°á»i Pharisêu. Ngà i không ngừng kêu gá»i các môn đệ của Ngà i cẩn tháºn giữ mình kẻo vÆ°á»›ng lây phải thói táºt đáng ghét nà y. Chúng ta giữ đạo, nhÆ°ng có lẽ chÆ°a sống đạo. Có khi chúng ta mang lá»›p sÆ¡n đạo đức bên ngoà i mà thiếu thá»±c chất của má»™t lòng đạo đức chân tháºt bên trong. Hãy sống trong sá»± tháºt trÆ°á»›c mặt Chúa và anh chị em. Nhá» khiêm tốn và phục vụ, chúng ta sẽ sống theo đúng Ä‘Æ°á»ng lối của Chúa và dá»… dà ng sống vá»›i anh em nhÆ° đòi há»i của đức ái: mến Chúa - yêu ngÆ°á»i. [Mục Lục]
10. LÃ anh em vá»›i nhau
(TrÃch trong ‘Manna’)
Suy Niệm
Ná»a sau của bà i Tin Mừng hôm nay có thể là m chúng ta bị sốc.
Äức Giêsu bảo ta đừng để ai gá»i mình là thầy, vì chỉ có má»™t Thầy, má»™t vị lãnh đạo là chÃnh Ngà i; cÅ©ng đừng gá»i ai là cha, vì chỉ có má»™t Cha là Thiên Chúa trên trá»i. Váºy mà chúng ta vẫn gá»i nhiá»u vị trong Há»™i Thánh là cha, là Äức Thánh Cha, là giáo phụ, thượng phụ, viện phụ... Chúng ta có là m sai lá»i Chúa dạy không? Ta có phải hiểu theo nghÄ©a Ä‘en lá»i của Äức Giêsu không?
Há»™i Thánh sÆ¡ khai đã không há» hiểu theo nghÄ©a Ä‘en. Thánh Phaolô đã coi mình là cha sinh ra các tÃn hữu, đã gá»i há» là con (1Cr 4,14-17; Gl 4,19). Há»™i Thánh cÅ©ng có những thầy dạy (Cv 13,1; 1Cr 12,28), và những vị lãnh đạo (Cv 15,22; Rm 12,8). Váºy đâu là điá»u Äức Giêsu muốn nhắn nhủ chúng ta?
Chắc chắn Ngà i không há» muốn phá bá» những cÆ¡ cấu cần thiết cho thân thể Há»™i Thánh, Ngà i cÅ©ng không loại bá» phẩm tráºt và quyá»n hà nh. Ngà i chỉ muốn chúng ta đừng quên: má»i quyá»n bÃnh trong Há»™i Thánh Ä‘á»u bắt nguồn từ Thiên Chúa và phải quy vá» Thiên Chúa.
Nếu có ai là m thầy, là m ngÆ°á»i lãnh đạo, thì vì hỠđược chia sẻ quyá»n là m Thầy của Äức Giêsu.
Nếu hỠđược gá»i là cha, thì vì hỠđược chia sẻ quyá»n là m Cha của Thiên Chúa. Dù có chức vụ hay chức vị gì trong Há»™i Thánh, tôi cÅ©ng không được quên chân lý nà y: còn tất cả anh em Ä‘á»u là anh em vá»›i nhau, con má»™t Cha trên trá»i.
Chỉ có má»™t vị Thầy là Äức Giêsu.
Nhưng Thầy Giêsu lại sống như bạn của các môn đệ, như anh em với hỠ(Ga 15,14; Mt 12,49-50), và nhất là như tôi tớ phục vụ hỠ(Mt 20,28).
Äức Giêsu mãi mãi là gÆ°Æ¡ng cho các nhà lãnh đạo. Quyá»n lãnh đạo chÃnh là để phục vụ con ngÆ°á»i.
Phần đầu của bà i Tin Mừng cho thấy sá»± giả hình của má»™t số ngÆ°á»i pharisêu, có quyá»n giảng dạy Lá» Luáºt.
Giả hình là không là m Ä‘iá»u mình dạy ngÆ°á»i khác, là dá»… dãi vá»›i chÃnh mình, nhÆ°ng khắt khe vá»›i tha nhân.
Giả hình là biến việc thá» phượng Chúa thà nh thá» mình, là m việc tốt để ngÆ°á»i ta thấy và thán phục.
Khi nhìn khuôn mặt của ngÆ°á»i pharisêu giả hình, tôi thấy tôi: háo danh, khoa trÆ°Æ¡ng, Ãch ká»·, dám "đốc" chứ không dám là m...
Có những Ä‘oạn Tin Mừng là m chúng ta nhức nhối, vì mở cho chúng ta những chân trá»i xa, cho chúng ta thấy những Ä‘iá»u cần là m, phải là m, nhÆ°ng chÆ°a là m.
Gợi à Chia Sẻ
Vẫn thÆ°á»ng có khoảng cách giữa Ä‘iá»u tôi nghÄ© vá»›i Ä‘iá»u tôi nói, giữa Ä‘iá»u tôi nói vá»›i Ä‘iá»u tôi là m. Chúng ta Ãt nhiá»u Ä‘á»u có chút giả hình. Bạn nghÄ© gì vá» sá»± giả hình của bạn?
Quyá»n hà nh thÆ°á»ng là m con ngÆ°á»i hÆ° há»ng. Bạn thấy có cách nà o để tránh mối nguy hiểm nà y không?
Cầu Nguyện
Lạy Chúa Giêsu,
Khi đến vá»›i nhau, chúng con thÆ°á»ng mang những mặt nạ. Chúng con sợ ngÆ°á»i khác thấy sá»± tháºt vá» mình. Chúng con cố giữ uy tÃn cho bá»™ mặt dù đó chỉ là chiếc mặt nạ giả dối.
Khi đến vá»›i Chúa, chúng con cÅ©ng thÆ°á»ng mang mặt nạ. Có những hà nh vi đạo đức bên ngoà i để che giấu cái trống rá»—ng bên trong. Có những lá»i kinh Ä‘á»c trên môi, nhÆ°ng không có chá»— trong tâm hồn, và ngược hẳn vá»›i cuá»™c sống thá»±c tế.
Lạy Chúa Giêsu,
Chúng con cÅ©ng thÆ°á»ng ngắm mình trong gÆ°Æ¡ng, tá»± ru ngủ và đánh lừa mình, mãn nguyện vá»›i cái mặt nạ vừa vặn.
Xin giúp chúng con cởi bá» má»i thứ mặt nạ, đã ăn sâu và o da thịt chúng con, để chúng con thôi đánh lừa nhau, đánh lừa Chúa và chÃnh mình.
Ước gì chúng con xây dựng bầu khà chân thà nh, để chúng con được lớn lên trong bình an. [Mục Lục]
11. Lúc nà y đây, ngà i có phải là anh em của tôi không?
Hôm qua, có ngÆ°á»i Ä‘á»™t nhiên nói vá»›i tôi: “Tại sao linh mục để cho ngÆ°á»i ta gá»i mình là cha? Linh mục hãy Ä‘á»c Tin Mừng thì sẽ rõ!â€
Tôi Ä‘á»c được trong Tin Mừng: “Các con đừng muốn cho ngÆ°á»i ta gá»i mình là thầy, các con đừng muốn cho ngÆ°á»i ta gá»i mình là tiến sÄ©, các con đừng gá»i ai là chaâ€. Chắc chắn ở đây có má»™t bà i há»c mà chúng ta phải rút ra.
Tôi nghÄ© rằng không nên chú mục và o những danh hiệu bị Chúa Giêsu lên án. Loại bá» các danh hiệu đó, các bạn sẽ tìm được hà ng chục danh hiệu khác cần thiết trong cuá»™c sống xã há»™i: ông thị trưởng, ông Tổng thống, Äại uý... NgÆ°á»i ta thay thế danh hiệu Ngà i bằng Äức giám mục? Danh hiệu nà y chẳng thÃch hợp và cÅ©ng không thoát được sá»± lên án của Chúa Giêsu.
Tháºt ra sá»± lên án của Chúa Giêsu nhắm đến Ä‘iá»u gì? Tại sao lại gán cho Ä‘iá»u chỉ là má»™t chút kiêu căng má»™t tầm quan trá»ng nhÆ° thế? Thá»±c tế, có Ä‘iá»u gì trầm trá»ng Ä‘ang xảy và má»™t sá»± vụng vá» rõ rà ng vá» biên táºp của Matthêu lèo lái chúng ta. Luôn luôn nÆ¡i Matthêu, Ä‘iá»u đó là cố ý, rất được trau chuốt từng ly từng tÃ. Ngà i bắt đầu bằng: “Tất cả các con Ä‘á»u là anh emâ€. Sau đó Ngà i tiếp: “Các con chỉ có má»™t Cha mà thôiâ€. NhÆ°ng ý tưởng anh em đến nhanh hÆ¡n bởi vì trong văn mạch, ý tưởng nà y là ý tưởng chủ đạo, mặc dầu ý tưởng nà y rõ rà ng liên kết vá»›i tÆ° cách là m Cha của Thiên Chúa: “Tất cả các con Ä‘á»u là anh em, bởi vì tất cả các con Ä‘á»u có cùng má»™t Cha trên trá»iâ€.
Ở đây chúng ta rất kiêu căng, Chúa Giêsu sá»a chữa lại những quan hệ bị sai lệch, giống nhÆ° những nhà chuyên môn sá»a lại những cái xÆ°Æ¡ng bị tráºt khá»›p. Chúng ta khó chịu trong cÆ¡ thể xã há»™i khi các quan hệ sai lệch và đau Ä‘á»›n: khi ông chủ đóng vai tay anh chị thì những ngÆ°á»i thuá»™c quyá»n khúm núm. Vấn Ä‘á» là không phải nói: “Ông thị trưởngâ€, mà là có má»™t ông thị trưởng tốt. Bên dÆ°á»›i danh hiệu không quan trá»ng đến thế, có những thái Ä‘á»™, những tấm lòng, má»™t tinh thần.
Trong xã há»™i các môn đệ của mình. Chúa Giêsu muốn có má»™t tinh thần, má»™t tinh thần dÆ°á»ng nhÆ° rõ rà ng nÆ¡i Ngà i đến ná»—i quan hệ giữa Ngà i vá»›i Chúa Cha là rất thắm thiết. Chúng ta đừng đụng đến Ä‘iá»u đó, đừng ai chiếm chá»— của Chúa Cha, đừng ai dà nh cho má»™t ngÆ°á»i nà o đó má»™t tầm quan trá»ng là m lu má» Thiên Chúa.
Háºu quả cÅ©ng rất rõ rà ng: giữa con ngÆ°á»i vá»›i nhau chỉ có thể có quan hệ anh em mà thôi. Những chức vụ cần thiết và những danh hiệu có Ãch không được là m thay đổi tinh thần “anh emâ€. Tôi có thể để ngÆ°á»i ta gá»i mình là cha... nếu tôi có má»™t trái tim anh em! NhÆ°ng Ä‘iá»u đó phải rõ rà ng trong các lá»i nói và trong các thái Ä‘á»™ của tôi, và đừng ai cám dá»— tôi tá»± cho mình là Thiên Chúa.
Khuynh hÆ°á»›ng ma quá»· là m cho chúng ta trượt vá» phÃa kiêu ngạo sẽ luôn luôn là m cho việc suy niệm bà i Tin Mừng nà y có Ãch. Than ôi! Chúng ta có thể viết cả má»™t quyển sách vá» sá»± kiêu ngạo trong Giáo há»™i, y phục, tÆ°á»›c hiệu, ngôi thứ, và ghê gá»›m hÆ¡n nữa, chuyên quyá»n, tá»± mãn. Sá»± việc có phần tốt đẹp hÆ¡n, nhÆ°ng để duy trì tinh thần của Chúa Giêsu, các thầy, các cha và các tiến sẽ tá»± giữ gìn là điá»u chÆ°a đủ: trong dân Chúa, bất cứ ai cÅ©ng có thể nói vá»›i há» rằng “Lúc nà y đây, Ngà i có phải là anh em của tôi không?†[Mục Lục]
12. Suy niệm của Lm. VÅ© Äình TÆ°á»ng
Nếu không dẫn Ä‘Æ°á»ng chỉ lối thì thôi. Nếu là ngÆ°á»i dẫn Ä‘Æ°á»ng thế nà o cÅ©ng có ngà y lạc Ä‘Æ°á»ng, ngoại trừ chỉ Ä‘i những con Ä‘Æ°á»ng quen thuá»™c. Äi con Ä‘Æ°á»ng quen thuá»™c Ãt bị lạc vì là đưá»ng quen, Ä‘i thÆ°á»ng xuyên. Lạc Ä‘Æ°á»ng xảy ra khi phải Ä‘i những con Ä‘Æ°á»ng lạ, Ä‘Æ°á»ng chÆ°a quen, hoặc có lần Ä‘i qua, chỉ nhá»› mà i mại, không nhá»› rõ. Trong trÆ°á»ng hợp đó lạc Ä‘Æ°á»ng có thể xảy ra.
Không muốn đứng Ä‘Æ°á»ng, phải tìm Ä‘Æ°á»ng. Tìm vỠđúng Ä‘Æ°á»ng cần định rõ vị trà nÆ¡i Ä‘ang lạc má»›i có thể định hÆ°á»›ng vá». Äịnh đúng hÆ°á»›ng phải biết cách nhìn hÆ°á»›ng. Nhìn hÆ°á»›ng có nguyên tắc nhìn. Không biết cách định hÆ°á»›ng, coi nhÆ° phó mặc cho may rủi. May thì tìm được Ä‘Æ°á»ng vá». Rủi sẽ vất vả, khổ sở hÆ¡n, đói khát và sợ hãi áºp đến. Äó là chÆ°a kể đến sợ ngủ đêm giữa rừng, sợ gặp rắn Ä‘á»™c, thú dữ, sợ chết không ai biết để cứu.
Lạc Ä‘Æ°á»ng Ä‘á»i là thế. Lạc Ä‘Æ°á»ng tâm linh còn nguy hiểm hÆ¡n. Nguy hiểm nhÆ°ng không thấy lo lắng, sợ hãi vì ná»—i sợ tâm linh không đến dồn dáºp. NgÆ°á»i chỉ đạo Ä‘i sai coi nhÆ° là lạc đạo. Tình trạng lạc đạo tồi tệ hÆ¡n lạc Ä‘Æ°á»ng gấp bá»™i. Lạc Ä‘Æ°á»ng nếu chết cÅ©ng chỉ chết vá» thân xác, thể lÃ, linh hồn chÆ°a chắc đã chết; trong khi lạc đạo chết cả thể là lẫn tâm linh. Tệ hÆ¡n nữa ngÆ°á»i lãnh đạo Ä‘i lạc không lạc má»™t mình mà lạc bầy, Ä‘Ã n, phe nhóm. Lạc Ä‘Æ°á»ng do thà nh tâm, không cố ý lạc. Lạc đạo do gây nên bởi ngoan cố, cố tình, chủ ý, gây bè, kéo phái rủ nhau Ä‘i lạc. Cá nhân Ä‘i lạc thÆ°á»ng lo lắng sợ sệt; trong khi phe nhóm Ä‘i lạc to tiếng, ồn à o, hiếu Ä‘á»™ng mục Ä‘Ãch vừa tìm vây cánh vừa gây tiếng vang là m át tiếng nói chân chÃnh. NÆ°á»›c cá» của nhóm lạc đạo là lên tiếng chỉ trÃch, chê bai ngÆ°á»i lãnh đạo. Nếu không chê ngÆ°á»i lãnh đạo kì thị thì cÅ©ng ghép tá»™i thiếu hiểu biết lắng nghe hoặc gán cho tiếng xấu để Ä‘á» cao việc lạc đạo của phe nhóm mình. Nhóm lạc đạo lợi dụng tÃnh khoan dung, nhân từ của Giáo Há»™i để lung lạc, là m yêu sách. Khi đạt được má»™t và i Ä‘iá»u đòi há»i, Æ°á»›c mong nhóm đó coi là chiến thắng, thà nh công. Nếu yêu cầu của nhóm không đúng sẽ không được đáp ứng, được đáp ứng nhÆ° thế là bá» trên sai, mình đúng.
Bà i Phúc âm Äức Kitô vạch rõ trần tâm là khát khao lãnh đạo, thÃch hÆ° danh, ảo vá»ng, tiếng vá»— tay, tiếng ca ngợi, lá»i khen. Há» thÃch phô trÆ°Æ¡ng công việc há» là m để thiên hạ thấy mà ngợi khen há». ThÃch được gá»i là thầy và vui mừng vì là ngÆ°á»i chỉ đạo, lãnh đạo nhóm.
Má»i công việc há» là m Ä‘á»u có ý cho ngÆ°á»i ta thấy: vì thế há» ná»›i rá»™ng thẻ kinh, may dà i tua áo. Há» muốn được chá»— nhất trong đám tiệc và ghế đầu trong há»™i Ä‘Æ°á»ng, Æ°a được bái chà o nÆ¡i Ä‘Æ°á»ng phố và được ngÆ°á»i ta xÆ°ng hô là Thầy (Mt 23,7)
ChÆ°Æ¡ng đầu sách tiên tri Malaki cho biết kẻ lãnh đạo lạc đạo nếu không hối cải sẽ bị chúc dữ. Äiá»u lạ là ngay những Ä‘iá»u chúc là nh, lá»i cầu xin của ngÆ°á»i lãnh đạo lạc đạo cÅ©ng biến thà nh lá»i chúc dữ.
Ta sẽ chúc dữ cho sự chúc là nh của các ngươi (Ml 2,2)
Lạc đạo không chỉ ảnh hưởng đến ngÆ°á»i đó mà còn ảnh hưởng đến Ä‘á»i con cháu nữa. Há» ca tụng, tán thưởng, khuyến khÃch, ban khen cho nhau. NgÆ°á»i biết chuyện nhìn và o lại khinh chê, bà i bác. Cuối cùng má»i chuyện bị láºt tẩy há» bị khinh rẻ trÆ°á»›c mặt ngÆ°á»i Ä‘á»i.
Äức Kitô kết luáºn:
Hễ ai tự nhắc mình lên, sẽ bị hạ xuống, và ai tự hạ mình xuống, sẽ được nâng lên (Mt 23,12)
Äể tránh lạc đạo chỉ có con Ä‘Æ°á»ng duy nhất dẫn ta đến cùng Chúa. Con Ä‘Æ°á»ng đó là con Ä‘Æ°á»ng chÃnh Äức Kitô mặc khải:
Thầy là đưá»ng, là sá»± tháºt và là sá»± sống (Gn 14,6)
Bởi vì chÃnh Ngà i là đưá»ng, không phải ngÆ°á»i dẫn Ä‘Æ°á»ng mà là đưá»ng. Con Ä‘Æ°á»ng chẳng bao giá» Ä‘i lạc chỉ có ngÆ°á»i Ä‘i trên con Ä‘Æ°á»ng đó bị lạc. Äức Kitô là đưá»ng nên Ä‘Æ°á»ng Ngà i dẫn Ä‘i là con Ä‘Æ°á»ng công chÃnh, không bao giá» sai lạc. Äể Ä‘i trên con Ä‘Æ°á»ng đó, Ä‘i đúng Ä‘Æ°á»ng, tiếng nói chân chÃnh nÆ¡i trần thế là tiếng nói của Giáo Há»™i Chúa trên dá»±ng trên con Ä‘Æ°á»ng hoà n thiện là Äức Kitô. Chống đối, chê bai Giáo Há»™i là từ chối Ä‘i trên con Ä‘Æ°á»ng toà n thiện là Äức Kitô. [Mục Lục]
13. Äạo đức tháºt và đạo đức giả
Có má»™t bà vợ thÆ°á»ng xuyên cà u nhà u vá» tình trạng khô khan nguá»™i lạnh của ông chồng. HÆ¡n thế nữa, bà còn tá» ra khinh ghét tất cả những hình ảnh ông đã xâm trên mình.
Ngà y kia, trong má»™t cố gắng nhằm cải thiện Ä‘á»i sống cÅ©ng nhÆ° mối liên hệ vá»›i vợ, ông đã quyết định xâm hình Chúa Giêsu tháºt to trên tấm lÆ°ng của mình. Trở vá» nhà , ông há»›n hở giÆ¡ tấm lÆ°ng trần cho vợ xem và há»i:
- Bà có biết ai đây hay không?
Chẳng đợi cho vợ trả lá»i, ông liá»n nói:
- Chúa đấy.
Thế nhÆ°ng, bà vợ bá»—ng nổi giáºn đùng đùng và quát lá»›n:
- Tháºt là báng bổ. Chúa nà o lại ở trên cái lÆ°ng bẩn thỉu và nhá»›p nhúa của ông.
Nói rồi, bà vÆ¡ lấy cái chổi và cứ thế quất và o tấm lÆ°ng của ông cho đến khi báºt cả máu.
Sau tráºn đòn ấy, ông ra ngồi dÆ°á»›i má»™t gốc cây và báºt khóc. Ông khóc không phải vì trân đòn của bà vợ thuá»™c và o hạng sÆ° tá» Hà Äông, nhÆ°ng khóc vì nháºn ra rằng mình không còn cách nà o để là m đẹp lòng bà vợ luôn tá»± hà o vá» tình trạng đạo đức của mình.
Từ câu chuyện trên, chúng ta Ä‘i và o Ä‘á»an Tin mừng sáng hôm nay và chúng ta dá»… dà ng nháºn ra hai mẫu ngÆ°á»i đã được Chúa Giêsu nhắc đến. Mẫu ngÆ°á»i thứ nhất là những ngÆ°á»i luôn vá»— ngá»±c tá»± hà o vì mình công chÃnh và đạo đức. Còn mẫu ngÆ°á»i thứ hai là những kẻ tá»™i lá»—i và bị xã há»™i loại trừ.
Chúng ta còn thấy được chân dung hai mẫu ngÆ°á»i nà y qua những lá»i giảng dạy cùa Chúa và nhất là qua những câu chuyện Ngà i đã kể.
Chẳng hạn câu chuyện vá» ngÆ°á»i con phung phá.
Cáºu em tượng trÆ°ng cho kẻ tá»™i lá»—i, còn ngÆ°á»i anh cả tượng trÆ°ng cho những ngÆ°á»i tá»± nháºn mình là đạo đức và công chÃnh. Khi nghe biết thằng em mình đã ăn năn sám hối, quay trở vá» và được ngÆ°á»i cha niá»m nở tiếp đón, thì anh ta đã sừng sổ và giáºn dữ. Trong lúc ngÆ°á»i cha dịu dà ng khoan dung, thì anh ta đã bá»±c tức xỉa xói:
- Thằng con hư đốn của cha.
Chủ Ä‘Ãch của câu chuyện dÄ© nhiên nói vá» lòng nhân từ và khoan dung của Thiên Chúa, nhÆ°ng đồng thá»i qua đó, Ngà i còn nhắm tá»›i bá»n biệt phái và luáºt sÄ© vì đám ngÆ°á»i nà y đã tá» ra bá»±c bá»™i và tức tối khi thấy những kẻ tá»™i lá»—i được Chúa Giêsu ân cần tiếp đón.
Và hÆ¡n thế nữa, há» vốn tá»± hà o là những ngÆ°á»i đạo đức và công chÃnh, để rồi có thái Ä‘á»™ kinh bỉ, chỉ trÃch và gay gắt kết an những kẻ tá»™i lá»—i.
Chúng ta cÅ©ng thấy được chân dung hai mẫu ngÆ°á»i trên qua câu chuyện vá» ngÆ°á»i biệt phát và ngÆ°á»i thu thuế lên Ä‘á»n thá» cầu nguyện.
NgÆ°á»i biệt phái thì huênh hoang tá»± đắc:
- Lạy Chúa, con cảm tạ Chúa vì con chẳng phải là kẻ ham hố, bất lÆ°Æ¡ng hay ngá»ai tình. Con cảm tạ Chúa vì con không giống cái thằng thu thuế kia. Con dâng cho Chúa má»™t phần muá»i hoa lợi của con…
Ngược lại, ngÆ°á»i thu thuế thì đứng ở đằng xa, cúi đầu, đấm ngá»±c và khiêm tốn kêu cầu:
- Lạy Chúa, xin thương xót con vì con chỉ là một kẻ tội lỗi.
Và Chúa Giêsu đã kết thúc câu chuyện:
- Ta nói cho các ngÆ°Æ¡i hay khi trở vá», không phải ngÆ°á»i biệt phái mà là ngÆ°á»i thu thuế được nên công chÃnh trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa.
Sở dÄ© nhÆ° váºy là bởi vì ai nâng mình lên thì sẽ bị hạ xuống, còn ai hạ mình xuống thì sẽ được nâng lên. [Mục Lục]
14. Äầy tá»›
Ba ngÆ°á»i Kitô hữu Ä‘ang thảo luáºn vá»›i nhau vá» những bản dịch Thánh Kinh má»›i xuất bản gần đây. Má»™t ngÆ°á»i nói: “Tôi thÃch bản dịch Phúc âm của The New English Version. Nó dá»… Ä‘á»c hÆ¡n những bản dịch cÅ©. “NgÆ°á»i thứ hai thêm ý kiến: “Tôi lại thÃch bản dịch của The New Jerusalem Bible. Nó hiện đại hoá ngôn ngữ mà không mất Ä‘i ý nghÄ©a thiêng liêng của Thánh Kinhâ€. NgÆ°á»i thứ ba trả lá»i: “Tôi biết má»™t bản dịch hay nhất. Äó là bản dịch của mẹ tôi. Bà đã chuyển dịch Thánh Kinh và o trong Ä‘á»i sống, và đó là bản dịch có sức thuyết phục nhất mà tôi chÆ°a bao giá» thấy. Mẹ tôi là má»™t con ngÆ°á»i đầy tình thÆ°Æ¡ng luôn luôn để tâm tá»›i những nhu cầu của ngÆ°á»i khác má»™t cách nghiêm chỉnh. Äó là điá»u Chúa Giêsu đã là m khi Ngà i sống trên trái đấtâ€. Vá»›i ý kiến nà y, tất cả ba ngÆ°á»i Ä‘á»u đồng ý nhÆ° váºy!
Thánh Matthêu đã diá»…n tả má»™t cách rõ rà ng cuá»™c Ä‘á»i phục vụ của Chúa Giêsu qua những công việc đầy tình thÆ°Æ¡ng và quan tâm tá»›i những ngÆ°á»i bị xã há»™i bá» rÆ¡i. Ngà i đã chạm đến những ngÆ°á»i cùi, đã ôm và hôn những em bé, đã khoan dung vá»›i những ngÆ°á»i tá»™i lá»—i bị khÆ°á»›c từ bởi những kẻ tá»± cho mình là đạo đức, đã chết cho những ngÆ°á»i hèn má»n nhất của con cái Thiên Chúa, không trừ má»™t ai: “Con NgÆ°á»i đến không phải để được ngÆ°á»i ta phục vụ, nhÆ°ng là để phục vụ và hiến dâng mạng sống là m giá chuá»™c muôn ngÆ°á»i.
TÆ° tưởng chÃnh trong các bà i Ä‘á»c hôm nay kêu gá»i chúng ta, giáo sÄ© cÅ©ng nhÆ° giáo dân phải trở vá» vá»›i bản chất Ä‘Ãch thá»±c của ngÆ°á»i môn đệ Chúa Giêsu. Äó là phải trở nên những ngÆ°á»i đầy tá»› phục vụ trong tinh thần khiêm tốn của Thiên Chúa: “Anh em cÅ©ng đừng để ai gá»i mình là lãnh đạo, vì anh em chỉ có má»™t vị lãnh đạo, là Äức Kitô. Trong anh em, ngÆ°á»i là m lá»›n hÆ¡n cả, phải là m ngÆ°á»i phục vụ anh emâ€.
Bà i Ä‘á»c thứ nhất, đến từ ngòi bút của tiên tri Malachi. Ngà y xÆ°a, Malachi đã viết những lá»i gay gắt vá» những vị lãnh đạo tinh thần của Israel trong thá»i đại của ông. Những lá»i tố cáo vá» sá»± cẩu thả trong phụng vụ, ban bố những hÆ°á»›ng dẫn sai lạc, có những quyết định thiên vị… DÄ© nhiên, Malachi là má»™t ngÆ°á»i giáo dân. Ông không giữ vai trò gì trong phẩm tráºt của Ä‘á»n thá». NhÆ°ng nhÆ° là má»™t giáo dân sùng đạo, ông đã nhìn thấy má»™t số vấn Ä‘á» vá» tôn giáo đáng bị quở trách, do đó, ông không thể im lặng. LÆ°Æ¡ng tâm của ông đã bắt ép ông phải nói những lá»i khó nghe vá»›i những vị lãnh đạo tinh thần của mình: “Và giỠđây, hỡi các tÆ° tế – linh mục – đây là lệnh truyá»n dà nh cho các ngÆ°Æ¡i: Nếu các ngÆ°á»i không nghe và không lÆ°u tâm tôn vinh danh Ta, Äức Chúa các đạo binh phán, Ta sẽ khiến các ngÆ°á»i mắc tai hoạ, Ta sẽ biến phúc là nh của các ngÆ°Æ¡i thà nh tai hoạâ€.
Nhiá»u năm sau, dÆ°á»›i cái nhìn của Chúa Giêsu, những Ä‘iá»u trên cÅ©ng vẫn chÆ°a khá hÆ¡n. Lần nà y, sá»± phê phán đến trên những ngÆ°á»i Biệt phái và các Kinh sÆ° “ngồi trên toà Môsê mà giảng dạy… há» nói mà không là m. Há» bó những gánh nặng mà chất lên vai ngÆ°á»i ta, nhÆ°ng chÃnh há» lại không muốn Ä‘á»™ng ngón tay và o. Há» là m má»i việc cốt để cho thiên hạ thấy… Æ°a ngồi cá»— nhất trong đám tiệc… Æ°a được chà o há»i ở những nÆ¡i công cá»™ng và được thiên hạ gá»i là rabbiâ€.
Tôi rất thÃch nghe những bà i giảng đầu tiên của các thầy sáu. ThÃch không phải vì chứng kiến sá»± run rẩy và lúng túng. ThÃch không phải vì tò mò nghe xem có cái gì má»›i lạ, thầy sáu có khiếu giảng thuyết hay không. NhÆ°ng thÃch vì các thầy sợ! Sợ không phải vì đứng trÆ°á»›c công chúng. Sợ không phải vì không biết nói gì – đã dá»n sẵn rồi, đã qua lá»›p giảng thuyết rồi! NhÆ°ng sợ và rụt rè vì lần đầu tiên đứng ra giảng không biết lá»i mình giảng có phù hợp vá»›i việc mình là m hay không. Lá»i lẽ trong bà i giảng nghe có vẻ dè dặt và nhẹ nhà ng. Không dám nói mạnh! Còn ngại miệng lắm!
Äấy là kinh nghiệm của riêng tôi, lần đầu tiên giảng dạy. Cà ng là m linh mục lâu năm, ăn nói cà ng bạo dạn. Và nói nhiá»u Ä‘iá»u chÃnh mình chÆ°a thá»±c hiện được. Äôi khi xem ra giữa cái tôi mình nói và cái tôi mình sống nó không mấy ăn nháºp phù hợp vá»›i nhau. Cà ng không ăn nháºp vá»›i nhau thì lại cà ng nói hăng, có lẽ để là m cho lÆ°Æ¡ng tâm bá»›t cắn rứt! Nói hăng và nói hay nữa. NhÆ°ng lại được giáo dân khen là giảng hay! Cà ng hay tức là cà ng nói những lý tưởng cao cả mà mình chÆ°a thá»±c hiện được. Tháºt là xấu hổ và đáng bị Chúa mắng cho là “Há» nói mà không là mâ€!
Tôi không lấy là m lạ trÆ°á»›c những Ä‘iá»u Chúa Giêsu khiển trách các Biệt phái và Kinh sÆ°, vì đó là mặt trái của chức vụ tÆ° tế ở má»i thá»i đại. NgÆ°á»i thuyết giảng thÃch được nổi tiếng và thÆ°á»ng phát biểu những lá»i hay ý đẹp. Chủ tế thÃch sá»± uy nghi lá»™ng lẫy của nghi thức bên ngoà i. Lãnh đạo tôn giáo thÃch được tôn vinh và kÃnh trá»ng nhÆ° thần thánh. Có lẽ tá»± trong ý niệm của tôn giáo đã có má»™t cái gì đó là m cho ngÆ°á»i ta cảm thấy rằng má»™t số ngÆ°á»i đã đạt tá»›i má»™t mức Ä‘á»™ cao hÆ¡n của Ä‘á»i sống thánh hiến, và bây giá» hỠđáng được sá»± kÃnh trá»ng hay đối xỠđặc biệt. Sá»± kÃnh trá»ng quá đáng của ngÆ°á»i giáo dân Việt Nam nÆ¡i các linh mục là má»™t Ä‘iển hình. Gặp các cha thì phải khoanh tay cúi đầu: “Con xin phép lạy cha ạ!†Lạy mà còn phải xin phép nữa!
Äối vá»›i tôi, chÃnh ở Ä‘iểm nà y, má»™t cách nà o đó, đã là m má» nhạt ý nghÄ©a của Æ¡n kêu gá»i và bà tÃch truyá»n chức thánh để trở thà nh những ngÆ°á»i đầy tá»› của Thiên Chúa nhÆ° Công đồng Vatican II đã giải thÃch:
“Äể bảo đảm cho dân Thiên Chúa có các vị chủ chăn và các phÆ°Æ¡ng tiện tăng trưởng, Chúa Kitô đã thiết láºp trong Giáo Há»™i của Ngà i những thừa tác vụ khác nhau để phục vụ lợi Ãch của tất cả thân thể. Äúng thế, các thừa tác viên có quyá»n chức thánh sẽ phục vụ anh chị em mình, để tất cả những ai thuá»™c vá» Dân Thiên Chúa có thể đạt tá»›i Æ¡n cứu Ä‘á»™â€. [Mục Lục]
15. Äầy tá»›
Con ngÆ°á»i mang lấy thừa tác vụ của Giáo Há»™i dá»… lạm dụng chức thánh của mình và quên Ä‘i trách nhiệm phục vụ lợi Ãch của cá»™ng Ä‘oà n. Và o thá»i Ä‘iểm lịch sá» của Giáo Há»™i Công giáo Hoa Kỳ hiện nay, Ä‘ang khi có những lá»i tố cáo vá» việc lạm dụng tình dục trẻ em bởi các linh mục và má»™t số giám mục, hÆ¡n bao giá» hết, sá»± đòi hòi vá» tÆ° cách lãnh đạo và tinh thần trách nhiệm trở nên cấp bách và cần thiết. Và , má»™t lần nữa, ai là những vị tiên tri nói lên những lá»i cảnh giác trong tình thế hiện nay của Giáo Há»™i? Há» lại là những ngÆ°á»i giáo dân giống nhÆ° tiên tri Malachi!
Trong lúc theo dõi những diá»…n tiến của Há»™i đồng Các Giám Mục Công Giáo Hoa Kỳ ở Dallas và o tháng 6 năm 2002, những ngÆ°á»i giáo dân nhÆ° Scott Appleby, giáo sÆ° sá» há»c của trÆ°á»ng đại há»c University of Notre Dame, và bà Margaret O’Brien Steinfels, chủ bút tạp chà Commonweal, đã nói vá» các giám mục rằng các ngà i đã thất bại thê thảm trong vai trò trách nhiệm của mình để chăm sóc những con ngÆ°á»i dá»… bị tổn thÆ°Æ¡ng nhất, con cái của chúng ta. Có lẽ chÆ°a bao giá» có má»™t giai Ä‘oạn trong lịch sá» Công giáo Hoa Kỳ, những ngÆ°á»i lãnh đạo tinh thần đã bị công khai chỉ trÃch bởi giáo dân nhÆ° hiện nay. Và cÅ©ng chÆ°a bao giá» có những lá»i chỉ trÃch thá»±c sá»± mang tÃnh chất muốn sá»a đổi và xây dá»±ng nhÆ° hiện nay…
DÄ© nhiên, phê bình chỉ trÃch thÆ°á»ng liên hệ vá»›i má»™t lý tưởng. Sá»± phê bình vá» thái Ä‘á»™ của các thầy tÆ° tế của tiên tri Malachi và của giáo dân nhằm vạch ra má»™t con Ä‘Æ°á»ng tốt đẹp hÆ¡n cho Ä‘á»i sống tôn giáo. Tá»± bản chất của các thừa tác vụ là để phục vụ cho Chúa Kitô và Giáo Há»™i nhÆ° sách Giáo lý Công giáo số 876 đã dạy: “Äược gắn liá»n cách ná»™i tại vá»›i bản chất bà tÃch của thừa tác vụ Giáo Há»™i, là đặc Ä‘iểm phục vụ của thừa tác vụ nà y. Äúng thế, các thừa tác viên hoà n toà n lệ thuá»™c và o Chúa Kitô là Äấng ban sứ mạng và uy quyá»n cho há», và há» tháºt sá»± là “những nô lệ của Chúa Kitôâ€.
Vấn Ä‘á» phục vụ được Giáo Há»™i kêu gá»i, không phải chỉ dà nh cho các giáo sÄ©, hay tu sÄ©, nhÆ°ng còn cho má»i ngÆ°á»i Kitô hữu nhÆ° là môn đệ của Chúa Kitô. Thánh Phaolô đã khuyên chúng ta bằng chÃnh gÆ°Æ¡ng sáng của ngà i trong thÆ° thứ nhất gá»i cho ngÆ°á»i Kitô hữu của Thêsalônica: “Trong khi chúng tôi ở giữa anh chị em, chúng tôi đã cÆ° xá» tháºt dịu dà ng, chẳng khác nà o mẹ hiá»n ấp ủ con thÆ¡. Chúng tôi đã quý mến anh chị em đến ná»—i sẵn sà ng hiến cho anh chị em, không những Tin Mừng của Thiên Chúa, mà cả mạng sống của chúng tôi nữa…â€
Những lá»i của thánh Phaolô nhắc nhở chúng ta vá» trách nhiệm lắng nghe lá»i Chúa, công bố lá»i Chúa và sống lá»i Chúa. Tất cả chúng ta được gá»i để sống má»™t cách nguyên vẹn và đầy đủ vai trò “chăm sóc†mà thánh Phaolô diá»…n tả. Chúng ta được kêu gá»i để cùng nhau là m việc biến đổi trái đất nà y thà nh vÆ°Æ¡ng quốc Thiên Chúa. Chúng ta được kêu gá»i để chăm sóc lẫn cho nhau, và đặc biệt những ngÆ°á»i đã bị tÆ°á»›c Ä‘oạt mất những nhân quyá»n căn bản và những nhu cầu của há» vì bất công, bạo lá»±c và vì sá»± lãnh đạo vô trách nhiệm. Chúa Giêsu đã gá»i những ngÆ°á»i Kitô hữu bÆ°á»›c theo Ngà i là “ánh sáng thế gianâ€, có nghÄ©a là má»—i ngÆ°á»i Kitô hữu phải chia sẻ vai trò lãnh đạo của Ngà i.
Tuy nhiên, bổn pháºn của chúng ta phải được thi hà nh trong tinh thần khiêm tốn nhÆ° Chúa Giêsu khuyên dạy: “Trong anh em, ngÆ°á»i là m lá»›n hÆ¡n cả, phải là m ngÆ°á»i phục vụ anh emâ€. Chúng ta được gá»i không phải để đóng vai trò quyá»n lá»±c hay kiêu hãnh, nhÆ°ng để phục vụ nhÆ° những ngÆ°á»i đầy tá»› khiêm tốn của Thiên Chúa.
Trong những ngụ ngôn Aesop có kể câu chuyện “Ngá»±a và con lừaâ€. Ngà y xÆ°a, có ngÆ°á»i kia nuôi ngá»±a và lừa để chúng giúp việc trong nhà . Ông có thói quen bắt lừa phải chở hà ng nặng đến gần quỵ, trong khi lại để ngá»±a thong thả theo sau vá»›i má»› đồ nhẹ tênh. Ngà y kia, cả ba lên Ä‘Æ°á»ng. Con lừa vì Ä‘au yếu mấy ngà y nên than thở vá»›i ngá»±a rằng: “Tôi khó chịu quá! Anh chở há»™ tôi Ãt món. Nếu không tôi chết mấtâ€.
Con ngá»±a đá giò lái, bảo lừa im Ä‘i kẻo gây rắc rối cho nó. Con lừa im lặng, ráng bÆ°á»›c thêm ná»a dặm nữa rồi lăn ra chết. Ông chủ tháo hết hà ng đặt lên lÆ°ng ngá»±a. Không những thế, ông còn đặt luôn xác của con lừa xấu số lên lÆ°ng ngá»±a nữa. Bấy giá», ngá»±a má»›i than thở: “Than ôi! Bây giá» tôi má»›i thấy cái tai hại của tÃnh Ãch ká»·â€.
Vai trò của Chúa Giêsu được diá»…n tả trong Phúc âm thánh Matthêu là vai trò NgÆ°á»i Äầy Tá»› của Thiên Chúa. Chúng ta, các giáo sÄ© tu sÄ© và giáo dân, được gá»i để chia sẻ những khả năng tinh thần, váºt chất và ngay cả chÃnh Ä‘á»i sống của mình phục vụ cho tha nhân. Khi chúng ta phục vụ cho Giáo Há»™i và nhân loại, chúng ta được biến đổi từ những con ngÆ°á»i tá»™i lá»—i trở thà nh những con ngÆ°á»i mang Thần Khà của Thiên Chúa, Thiên Chúa của tình yêu thÆ°Æ¡ng và phục vụ. [Mục Lục]
16. Äóng kịch
Tất cả chúng ta Ä‘á»u tá» vẻ khó chịu và dứt khoát không chấp nháºn lối sống giả hình, giả dối của ngÆ°á»i nà o đó, Chúa Giêsu cÅ©ng thế thôi. Ngà i thÆ°á»ng phà n nà n và khiển trách tÃnh cách giả hình, giả dối của những ngÆ°á»i Pharisêu và kinh sÆ°, đồng thá»i Ngà i cÅ©ng khuyến cáo dân chúng: hãy Ä‘á» phòng và cảnh giác đối vá»›i những ngÆ°á»i ấy, cụ thể nhÆ° bà i Tin Mừng hôm nay.
Chúng ta thấy Chúa Giêsu phân biệt quyá»n giáo huấn và những ngÆ°á»i thi hà nh quyá»n đó. Ngà i nhìn nháºn các ngÆ°á»i Pharisêu và kinh sÆ° có quyá»n giáo huấn, vì há» là những ngÆ°á»i được chÃnh thức trao phó nhiệm vụ dạy bảo dân chúng, do đó khi há» thi hà nh nhiệm vụ là há» nhân danh Chúa, nên phải nghe và giữ những gì há» dạy bảo. NhÆ°ng tại sao Chúa lại nói đừng bắt chÆ°á»›c hay noi theo những việc là m của há»? Phải chăng hỠđã là m những việc bất chÃnh? Không, Chúa nhìn nháºn há» có là m nhiá»u việc tháºt, bình thÆ°á»ng thì đó là những việc tốt đáng được ca tụng, nhÆ°ng đối vá»›i Chúa thì chẳng nghÄ©a lý gì, vì thái Ä‘á»™ giả hìng, giả dối của há». Lòng đạo đức của há» chỉ có tÃnh cách giả dối, má»™t thứ đạo đức chỉ có cái vá» bên ngoà i.
Mỉa mai hÆ¡n nữa, đáng trách hÆ¡n nữa, há» là những ngÆ°á»i có thẩm quyá»n giải thÃch luáºt, há» nhấn mạnh luáºt lệ từng chữ, từng tiếng và há» khắt khe đòi há»i má»i ngÆ°á»i phải tuân giữ, nhÆ°ng chÃnh há» thì lại không áp dụng cho chÃnh mình. NhÆ° thế, há» nói mà không là m, hoặc tệ hÆ¡n nữa, há» nói má»™t Ä‘Ã ng là m má»™t nẻo, nhÆ° thánh Phaolô nói: “NgÆ°Æ¡i giáo dục kẻ khác mà không giáo dục mình. NgÆ°Æ¡i hãnh diện vá» lá» luáºt mà chÃnh ngÆ°Æ¡i lại lá»—i luáºtâ€, nghÄ©a là ngôn ngữ và hà nh vi của há» mâu thuẫn nhau, lý thuyết và thá»±c hà nh của há» bất nhất. Há» rao truyá»n lá»i Chúa, nhÆ°ng thá»±c ra há» lạm dụng uy tÃn là m thầy và địa vị là m thủ lãnh của há». Cho nên, trong con ngÆ°á»i há» nhÆ° có hai phÆ°Æ¡ng diện, hai nếp sống: má»™t nếp sống giả hình trong bổn pháºn; còn vá»›i chÃnh mình lại buông xuôi, buông thả. Cuá»™c sống nÆ°á»›c đôi nhÆ° váºy tháºt là phiá»n phức: cái đúng trở thà nh cái sai, và cái sai má»›i là đúng.
Äó là lý do tại sao Chúa Giêsu có thái Ä‘á»™ nghiêm khắc, đến ná»—i Chúa khiển trách há» nặng lá»i. Ngà i không bao giá» có thể chấp nháºn được cái thói giả hình và thái Ä‘á»™ kiêu căng tá»± phụ của há». ChÃnh lối sống đạo nhÆ° váºy đã chuốc lấy cho há» những lá»i khiển trách, có thể nói là gay gắt nhất phát ra từ miệng Chúa Giêsu. Chúa đã vạch trần bá»™ mặt giả hình và cách sống đóng kịch bôi bác của há», và Chúa dạy chúng ta đừng sống nhÆ° thế. Hãy sống thà nh thá»±c, nói và là m Ä‘i đôi vá»›i nhau và trÆ°á»›c sau nhÆ° má»™t.
Chúng ta hãy lặng tâm suy nghÄ©: những ngÆ°á»i Pharisêu không còn, nhÆ°ng lối sống của Pharisêu chÆ°a hết, vẫn còn nÆ¡i chúng ta. Nhìn và o xã há»™i, nhìn và o Ä‘á»i sống thá»±c tế, chúng ta thấy: sá»± giả hình, giả dối đã thà nh ra nhÆ° thông lệ, từ lãnh vá»±c tình yêu đến lãnh vá»±c văn hoá, kinh tế, tôn giáo, chÃnh trị, ngÆ°á»i ta vẫn thÆ°á»ng dùng cái bên ngoà i mà lừa đảo nhau. TÃnh giả hình, giả dối ai mà không ghét, thế nhÆ°ng ngÆ°á»i ta lại thÆ°á»ng đồng ý rằng: muốn được kẻ khác kÃnh nể, cần phải giăng má»™t bức mà n dầy giữa tÆ° tưởng và cái lưỡi, giữa tâm trạng bên trong và cách cÆ° xá» bên ngoà i.
Tháºm chà có ngÆ°á»i còn nói má»™t cách trÆ¡ trẽn, trắng trợn rằng: ai muốn thà nh công thì đừng bao giá» duy trì má»™t thái Ä‘á»™ trÆ°á»›c mặt cÅ©ng nhÆ° sau lÆ°ng. Äừng bao giá» nên nói ra ngoà i miệng nhÆ° mình Ä‘ang nghÄ© trong bụng, dẫu trong bụng có muốn tru di tam tá»™c ngÆ°á»i ta Ä‘i nữa, bên ngoà i cÅ©ng phải là m ra vẻ ngá»t ngà o. Vì váºy mà trong xã há»™i không thiếu gì những ngÆ°á»i: “Bá» ngoà i thÆ¡n thá»›t nói cÆ°á»i. Mà trong nham hiểm giết ngÆ°á»i không gÆ°Æ¡mâ€. Thà nh ra, để phân biệt được ai là chÃnh trá»±c, ai là giả hình, ai là ngÆ°á»i trung nghÄ©a, ai là kẻ lừa thầy phản bạn tháºt là khó. Chúng ta thấy có những ngÆ°á»i đóng kịch rất tà i tình: bên ngoà i coi lÆ°Æ¡ng thiện, đạo hạnh, tá» tế mà thá»±c sá»± bên trong là tay Ä‘á»™c ác ghê tởm vô cùng, có những ngÆ°á»i tá» ra Ä‘Ã ng hoà ng dÆ°á»›i ánh nắng, nhÆ°ng trong bóng râm tá» ra lÆ°u manh đáng sợ.
Chúng ta hãy suy nghÄ©: Ä‘á»i sống của chúng ta có gì là giả hình hoặc đóng kịch không? Chúng ta hãy nhá»›: chúng ta có thể sống đóng kịch, che Ä‘áºy, giấu giếm ngÆ°á»i nà y ngÆ°á»i khác, nhÆ°ng chúng ta có thể sống mãi nhÆ° thế không? Không đâu, chắc chắn sẽ có ngà y “cháy nhà ra mặt chuá»™tâ€. Giả nhÆ° chúng ta có sống được mãi nhÆ° thế suốt Ä‘á»i, không ai biết chăng nữa, nhÆ°ng chúng ta có thể qua mắt được Thiên Chúa không? Chắc chắn là không. Äược lòng ngÆ°á»i Ä‘á»i hay được ngÆ°á»i Ä‘á»i ca tụng, nhÆ°ng không được lòng Chúa, không được Chúa ghi công thì cÅ©ng nhÆ° không, chẳng có giá trị gì. Äó là điá»u chúng ta cần suy nghÄ© và tá»± nhủ mình khi là m bất cứ Ä‘iá»u gì, kể cả những việc đạo đức. [Mục Lục]
17. Bà quyết trở nên ngÆ°á»i cao cả – Lm. Trần NgÃ
(TrÃch trong ‘Cùng Äá»c Tin Mừng’)
Äã là ngÆ°á»i, ai cÅ©ng muốn nâng mình lên, muốn khẳng định mình, muốn nâng cao giá trị bản thân. Tại sao má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u cùng có chung má»™t khát vá»ng nhÆ° thế?
Có thể nói rằng chÃnh Thiên Chúa đã đặt và o lòng chúng ta khát vá»ng muốn vÆ°Æ¡n cao nhÆ° thế để thôi thúc chúng ta vÆ°Æ¡n lên, để "trở nên ngÆ°á»i thà nh toà n, đạt tá»›i tầm vóc viên mãn của Äức Ki-tô". ChÃnh Chúa Giêsu cÅ©ng má»i gá»i má»i ngÆ°á»i vÆ°Æ¡n tá»›i những giá trị cao cả: "Anh em hãy nên hoà n thiện nhÆ° Cha anh em trên trá»i là Äấng hoà n thiện." (Mt 5, 48). NhÆ° thế, khát mong trở nên con ngÆ°á»i thà nh toà n là má»™t khát vá»ng rất chÃnh đáng và tá»± nhiên.
Tuy nhiên, trong thá»±c tế, nhiá»u ngÆ°á»i nhắm đạt đến lý tưởng nầy bằng những hình thức hÆ° ảo.
Váºy ta có thể vÆ°Æ¡n tá»›i lý tưởng nầy bằng cách nà o?
- Những phương thức sai lầm
Những luáºt sÄ© và biệt phái thá»i Chúa Giêsu muốn nâng cao giá trị của mình bằng cách là m những việc đạo đức bá» ngoà i cốt để cho ngÆ°á»i ta thấy; há» "Ä‘eo những há»™p kinh lá»›n hÆ¡n ngÆ°á»i khác trên trán, mang những tua áo dà i hÆ¡n má»i ngÆ°á»i chung quanh, Æ°a ngồi chá»— nhất trong đám tiệc, chiếm những hà ng ghế đầu trong há»™i Ä‘Æ°á»ng, Æ°a được ngÆ°á»i ta chà o há»i ở những nÆ¡i công cá»™ng và mong được thiên hạ gá»i là thầy."
Các môn đệ Chúa Giêsu có lúc cÅ©ng muốn nâng cao giá trị của mình qua nhiá»u cuá»™c tranh luáºn để xác định giữa các ông, ai là ngÆ°á»i lá»›n nhất. (Mc 9,33-37. Lc 9,46-47)
Và rồi má»™t bữa ná», tưởng lầm rằng mai đây Chúa Giêsu sẽ được lên ngôi cao, hai anh em Gioan và Giacôbê cùng vá»›i mẹ là Bà Dê-bê-đê đến nà i xin Chúa Giêsu cho mình được ngồi bên hữu và bên tả ngai vinh hiển của NgÆ°á»i. Nghe váºy, mÆ°á»i môn đệ kia bất bình ra mặt vá»›i Gioan và Giacôbê, vì chÆ°a gì mà hai anh em nầy đã toan tÃnh nắm giữ hai chiếc ngai mà há» cÅ©ng Ä‘ang ngấp nghé. (Mc 10, 35-41)
Trong xã há»™i hôm nay cÅ©ng thế, ai cÅ©ng muốn được trá»ng vá»ng, được tôn vinh, được nâng cao bằng cách nầy hay bằng cách khác.
- Äâu là phÆ°Æ¡ng cách thá»±c sá»± mang lại giá trị cho Ä‘á»i ngÆ°á»i
Giá trị con ngÆ°á»i không tuỳ thuá»™c và o của cải hay địa vị xã há»™i nhÆ° những ngÆ°á»i biệt phái và luáºt sÄ© thá»i Chúa Giêsu tưởng lầm. Há» tưởng rằng há»… "Ä‘eo những há»™p kinh tháºt lá»›n, mang những tua áo tháºt dà i, được ngồi và o chá»— nhất trong đám tiệc, chiếm được hà ng ghế đầu trong há»™i Ä‘Æ°á»ng, được ngÆ°á»i ta chà o há»i ở những nÆ¡i công cá»™ng và được thiên hạ gá»i là thầy#" là có giá trị trÆ°á»›c mặt má»i ngÆ°á»i. Tháºt ra, giá trị con ngÆ°á»i không do những thứ nêu trên Ä‘em lại.
Giá trị con ngÆ°á»i cÅ©ng không tuỳ thuá»™c và o ghế cao, ghế thấp, và o địa vị công danh nhÆ° hai môn đệ Gioan và Giacôbê lầm tưởng, nhÆ°ng giá trị đó tuỳ thuá»™c và o phẩm chất và lòng đạo đức của con ngÆ°á»i.
Qua Công Äồng Vaticano II, Giáo Há»™i minh định: "Giá trị con ngÆ°á»i không tuỳ thuá»™c nÆ¡i "tôi-có" (= bản thân ta và những gì ta sở hữu) mà tuỳ thuá»™c nÆ¡i "tôi-là " (= bản chất Ä‘Ãch tháºt của ta)".
Biệt thá»± của ta, xe hÆ¡i sang trá»ng của ta, chức vụ và quyá»n hạn lá»›n lao của ta... không là m cho ta có giá hÆ¡n những ngÆ°á»i không nhà , không xe, không địa vị, không chức quyá»n. Chỉ có phẩm chất cao đẹp và lòng đạo đức (nếu có) của ta má»›i có thể là m cho ta có giá trị hÆ¡n ngÆ°á»i khác mà thôi.
Nhân dịp nầy, Chúa Giêsu dạy cho các môn đệ, các luáºt sÄ© và biệt phái và cho cả chúng ta biết phÆ°Æ¡ng thế Ä‘Ãch thá»±c để là m cho mình nên cao trá»ng. Äó là hạ mình phục vụ tha nhân nhÆ° ngÆ°á»i tôi tá»›: "Ai muốn là m lá»›n giữa anh em thì phải là m ngÆ°á»i phục vụ anh em" (Mc 10, 43. Mt 23,11)
Lá»i dạy nghe tháºt ngược Ä‘á»i, khó được mấy ai chấp nháºn, nhÆ°ng đó là chân lý!
Cuá»™c Ä‘á»i Mẹ Têrêxa Calcutta minh chứng Ä‘iá»u đó.
Mẹ Têrêxa sinh ngà y 26 tháng 8 năm 1910 tại An-ba-ni nhÆ°ng trải qua phần lá»›n Ä‘á»i mình trên mảnh đất Calcutta của An-Ä‘á»™, từ đó, Mẹ được mang danh hiệu Têrêxa Calcutta. Mẹ đã hiến thân là m tôi tá»› phục vụ những mảnh Ä‘á»i cùng khổ nhất trên thế gian nầy nên Mẹ trở thà nh ngÆ°á»i phụ nữ được trá»ng vá»ng và yêu mến nhất trên thế giá»›i.
Năm 1975, ká»· niệm 25 năm mẹ Têrêxa láºp Dòng Thừa Sai Bác Ãi, các vị đại diện của18 tôn giáo đã há»p nhau tại Calcutta để tham dá»± tuần lá»… cầu nguyện, cảm tạ Thượng Äế vì sá»± đóng góp của má»™t ngÆ°á»i phụ nữ mang danh "Thừa Sai Bác Ãi".
Năm 1996, quốc há»™i lưỡng viện của Hoa Kỳ nhất trà phong tặng mẹ danh hiệu "Công Dân Danh Dá»±" của Hoa Kỳ. Mẹ là nhân váºt thứ tÆ° trên thế giá»›i được ban tặng danh hiệu nầy.
Ngà y 5-9-1997, Mẹ Têrêxa qua Ä‘á»i tại Calcutta, Ấn Äá»™. ChÃnh phủ Ấn Äá»™ tổ chức an táng trá»ng thể Mẹ Têrêxa theo nghi thức quốc táng, má»™t vinh dá»± từ trÆ°á»›c tá»›i nay chỉ dà nh cho các lãnh tụ hà ng đầu của đất nÆ°á»›c có nhiá»u công trạng vá»›i quốc gia.
Ngà y 19 tháng 10 năm 2003, Mẹ được Giáo Há»™i nâng lên hà ng Chân PhÆ°á»›c. Mẹ là ngÆ°á»i được phong Chân PhÆ°á»›c nhanh nhất trong lịch sá» Giáo Há»™i từ trÆ°á»›c đến nay: chỉ 6 năm sau ngà y qua Ä‘á»i! TrÆ°á»›c Mẹ, hai vị được phong chân phÆ°á»›c nhanh nhất là Thánh Gioan Bosco và Thánh Maximilian Kolbe cÅ©ng phải mất đến 30 năm.
Cuá»™c Ä‘á»i và sá»± nghiệp của Mẹ Têrêxa Calcutta minh chứng lá»i dạy của Chúa Giêsu là chân lý.
Ước gì má»—i ngÆ°á»i chúng ta thôi tìm kiếm vinh quang cho mình bằng những hình thức hÆ° ảo của những hạng ngÆ°á»i nông nổi, nhÆ°ng biết dấn thân phụng sá»± tha nhân theo lá»i dạy của Chúa Giêsu và theo gÆ°Æ¡ng Chân PhÆ°á»›c Têrêxa Calcutta để cho thế giá»›i nầy được ấm lên bằng lá»a yêu thÆ°Æ¡ng và hạnh phúc hÆ¡n bằng tinh thần phục vụ. [Mục Lục]
18. Quyá»n bÃnh để phục vụ – An Phong
Bà i Tin mừng hôm nay thuáºt lại việc Chúa Giêsu tấn công những ngÆ°á»i Pharisêu giả hình, thÃch phô trÆ°Æ¡ng. Äồng thá»i, Ngà i cÅ©ng vạch ra má»™t cách sống của ngÆ°á»i môn đệ trong việc hà nh sá» quyá»n bÃnh: "Quyá»n bÃnh là để phục vụ".
Hẳn là có nhiá»u phản ứng khác nhau khi nghe bà i Tin mừng hôm nay:
Có ngÆ°á»i sẽ dá»ng dÆ°ng, vì những gì được nói đến trong bà i Tin mừng nà y chẳng dÃnh dáng gì tá»›i mình; nhÆ°ng thái Ä‘á»™ đó sẽ có lẽ là má»™t dấu hiệu xấu, vì Lá»i Chúa thá»±c sá»± luôn là má»™t sứ Ä‘iệp trao gởi cho ngÆ°á»i nà o biết lắng nghe.
Có ngÆ°á»i sẽ mừng thầm, vì không thấy mình mắc phải những Ä‘iá»u mà Chúa Giêsu đã khiển trách nÆ¡i những ngÆ°á»i Pharisêu giả hình. NhÆ°ng thái Ä‘á»™ mừng thầm nhÆ° thế có lẽ là má»™t dấu hiệu xấu. Bởi lẽ má»™t thái Ä‘á»™ tá»± mãn sẽ dá»… là m cho ngÆ°á»i môn đệ Äức Giêsu Ä‘i và o chÃnh vết xe của những ngÆ°á»i Pharisêu.
Có ngÆ°á»i sẽ hả hê vì cho rằng những lá»i của Äức Giêsu tháºt thÃch đáng cho những bá»n giả hình, ngà y xÆ°a cÅ©ng nhÆ° ngà y nay; những ngÆ°á»i sống đạo quá hình thức, thÃch phô trÆ°Æ¡ng; hay "lên mặt dạy Ä‘á»i"… NhÆ°ng thái Ä‘á»™ hả hê cÅ©ng là má»™t dấu hiệu xấu; bởi lẽ, trÆ°á»›c sứ Ä‘iệp của Äức Giêsu, bổn pháºn của chúng ta là xét mình chứ không phải xét ngÆ°á»i.
Có ngÆ°á»i sẽ có thái Ä‘á»™ "nổi loạn", vì nháºn thấy Giáo há»™i có má»™t cÆ¡ cấu tổ chức quá hình thức; các "đấng báºc" trong Giáo há»™i quá quan liêu, cha chú… há» thấy dÆ°á»ng nhÆ° Äức Giêsu đồng tình vá»›i mình khi bảo đừng gá»i ai dÆ°á»›i đất là Cha… NhÆ°ng thái Ä‘á»™ nà y có lẽ cÅ©ng là má»™t dấu hiệu xấu; vì há» không có tinh thần chia sẻ trách nhiệm chung vá»›i gia đình Giáo há»™i; và đặt mình đứng ở bên ngoà i, bên trên, để phê phán má»™t cách dá»… dãi.
Thái Ä‘á»™ Ä‘Ãch thá»±c của ngÆ°á»i môn đệ Äức Giêsu, trÆ°á»›c hết, là phải tá»± xét lại tinh thần sống đạo của mình; và điá»u chÃnh yếu không phải là xét nét vá» những ngôn từ "cha", "thầy", "ngÆ°á»i lãnh đạo"; nhÆ°ng là xét xem mình có thá»±c sá»± đón nháºn giáo huấn của Chúa Giêsu là vị Thầy duy nhất không; có thá»±c sá»± cáºy dá»±a và o má»™t mình Thiên Chúa là Cha nâng đỡ chở che không; có thá»±c sá»± sống tinh thần huynh đệ, phục vụ đối vá»›i anh chị em của mình không.
Lạy Chúa Giêsu,
Chỉ có một mình Chúa mới có thể cứu chúng con
khá»i lòng Ãch ká»·,
khá»i thói kiêu căng,
khá»i những ham muốn bất chÃnh,
khá»i tá»™i lá»—i dà y vò.
Lạy Chúa Giêsu,
Xin đừng để con đi tìm sự giải thoát ở nơi đâu khác. [Mục Lục]
19. Biệt phái giả hình
(TrÃch trong ‘Sống Tin Mừng’ – Radio Veritas Asia)
Sau khi tham dá»± tuần tÄ©nh tâm, tuần tÄ©nh tâm Quốc Tế vá»›i khoảng 6,000 linh mục tại Rôma và o năm 1990, má»™t linh mục đã viết trong táºp nháºt ký của mình:
"Tôi đã nhìn thấy nhiá»u linh mục ngủ gục trong khi các thuyết trình viên nổi tiếng đứng trên diá»…n Ä‘Ã n hăng say chia sẻ những tÆ° tưởng thần há»c đạo đức cao siêu. NhÆ°ng rồi không má»™t ngÆ°á»i nà o ngủ cả khi Mẹ Têrêsa Calcutta thuyết trình. Mẹ không nói lá»i văn hoa, nhÆ°ng Mẹ sá» dụng ngôn ngữ Ä‘Æ¡n sÆ¡ và tôi nghÄ© cả khi Mẹ Têrêsa không cần nói lá»i nà o, chỉ cần sá»± hiện diện của Mẹ cÅ©ng đủ thúc đẩy chúng tôi, thu hút chúng tôi canh tân Ä‘á»i sống mình, bởi vì Mẹ sống chân thà nh khiêm tốn vá»›i những gì Mẹ nói."
Chân thà nh và khiêm tốn cÅ©ng là chủ Ä‘á» chÃnh của bà i Phúc Âm hôm nay. NgÆ°á»i chân thà nh chỉ sống những gì há» nói và chỉ nói những gì hỠđã là m. Äó là những chứng nhân của Chúa mà xã há»™i ngà y hôm nay cần đến, nhÆ° Äức Thánh Cha Gioan Phaolô II đã nói: "Con ngÆ°á»i ngà y nay không cần những thầy dạy nói suông, nhÆ°ng cần những kẻ dám chứng thá»±c những Ä‘iá»u há» nói, cần những chứng nhân. NgÆ°á»i chân thà nh không nói láo, không giả hình, không tá»± kiêu cho mình hÆ¡n kẻ khác, không phê bình chỉ trÃch. Thái Ä‘á»™ phê bình chỉ trÃch đôi khi chỉ là cách thức để che giấu những táºt xấu nÆ¡i chÃnh mình, ta phê bình chỉ trÃch kẻ khác chỉ vì ta không dám đối diện vá»›i sá»± tháºt nÆ¡i chÃnh mình, bởi vì sá»± tháºt đó buá»™c ta phải canh tân liên lỉ".
Những kẻ biệt phái trong Phúc Âm hôm nay có thể nói được là những kẻ không dám nhìn và o thá»±c tại nÆ¡i chÃnh mình, há» không có lòng đạo đức, không muốn nhìn thấy sá»± thiếu vắng nà y nên che Ä‘áºy bằng tua áo dà i, bằng những thẻ kinh bên ngoà i để chứng tá» cho ngÆ°á»i khác thấy được sá»± thông minh của há», nhÆ°ng đó là sá»± thông minh không có đạo đức, má»™t sá»± thông minh trống rá»—ng. TrÆ°á»›c mặt Chúa Giêsu, chúng ta cần chân thà nh và khiêm tốn nhìn nháºn những sÆ¡ sót để xin Æ¡n sám hối và canh tân. Bà i Phúc Âm hôm nay má»i gá»i ta xét lại thái Ä‘á»™ sống của mình.
Nhân dịp nà y ta nhắc lại Ä‘oạn trÃch trong cuá»™c há»p thÆ°á»ng niên Há»™i Äồng các Giám Mục nói vá» việc sám hối, nÆ¡i số 3 của bức thÆ° chung các Äức Giám Mục Việt Nam đã viết:
"Äể tâm hồn đón nháºn được đầy trà n Æ¡n Chúa trong Năm Thánh chúng ta cần có má»™t số chuẩn bị. Việc đầu tiên phải là m là sám hối, vì trong quá khứ chúng ta đã sai phạm nhiá»u, có những lầm lá»—i cá nhân của các tÃn hữu, các tu sÄ©, các linh mục, giám mục. Có những lầm lá»—i của cả táºp thể các Giáo Há»™i, của từng Giáo Pháºn, của má»—i Giáo Xứ. Có những lầm lá»—i cố tình chống lại Æ¡n Chúa, cản trở chÆ°Æ¡ng trình của Chúa, có những lầm lá»—i vô tình khiến chúng ta trở thà nh váºt cản Æ¡n thánh, để lỡ cÆ¡ há»™i đón nháºn Æ¡n Chúa cho bản thân chúng ta và cho má»i ngÆ°á»i".
Sám hối là trở vá» vá»›i Chúa nhÆ°ng cÅ©ng là trở vá» vá»›i anh chị em. Phải hòa giải vá»›i anh chị em, vì chÃnh ta đã góp phần gây ra bất công, chia rẽ, bất hòa khiến anh chị em xa Chúa. Phải hòa giải vá»›i anh chị em, vì đó là điá»u kiện cần thiết để hòa giải vá»›i Chúa. Phải hòa giải vá»›i anh chị em, vì đó là ước nguyện của Chúa Giêsu Kitô trÆ°á»›c khi từ giã cõi trần. Sám hối sẽ dẫn đến đổi má»›i con ngÆ°á»i, đổi má»›i cuá»™c sống và sám hối cà ng sâu xa thì đổi má»›i cà ng mãnh liệt.
Vá»›i con ngÆ°á»i má»›i chúng ta hân hoan hÆ°á»›ng trá»n niá»m vui vá»›i tình nghÄ©a Thiên Chúa là Cha và vá»›i anh chị em con cùng má»™t Cha trên trá»i. Vá»›i con ngÆ°á»i má»›i chúng ta trút bỠđược gánh nặng quá khứ để thanh thản bÆ°á»›c và o thiên niên ká»· má»›i. Vá»›i con ngÆ°á»i má»›i chúng ta hân hoan bÆ°á»›c và o cuá»™c sống má»›i, cuá»™c sống không ngừng đổi má»›i Æ¡n thánh vá»›i tình bác ái huynh đệ, vá»›i lòng khiêm tốn, vá»›i tinh thần dấn thân phục vụ.
Äể sống chân thà nh vá»›i chÃnh mình, chúng ta cần phải sám hối. Sám hối, hòa giải, đổi má»›i. Äể là m tất cả những Ä‘iá»u nà y chúng ta cần có lòng khiêm nhÆ°á»ng. NgÆ°á»i khiêm nhÆ°á»ng biết rõ mình là ai: vá»›i những Ä‘iểm tốt cÅ©ng nhÆ° vá»›i những Ä‘iểm xấu, những Ä‘iểm tiêu cá»±c cÅ©ng nhÆ° tÃch cá»±c và trông chá» Æ¡n Chúa ban để canh tân Ä‘á»i sống của mình.
Ước chi bà i Phúc Âm hôm nay nhắc nhở má»—i ngÆ°á»i chúng ta hãy trở vá» vá»›i nguồn mạch Æ¡n Thánh Chúa để canh tân Ä‘á»i sống mình vá»›i hết lòng khiêm tốn. Xin Chúa ban Æ¡n để chúng ta canh tân Ä‘á»i sống và được kiên nhẫn trong Ä‘á»i sống, được lá»›n lên vá»›i các nhân đức.
Lạy Chúa Giêsu, xin cho con sống chân thà nh và khiêm tốn vá»›i Chúa và tha nhân. NhỠđó, chúng con tìm được Æ¡n tha thứ, tình yêu và nguồn bình an để sống trá»n vẹn vai trò là m con Chúa. Amen. [Mục Lục]
20. Äiểm "A" cho sá»± cố gắng!
Má»™t trong những bà i viết của Ralph Emerson, ông đã đặt má»™t câu há»i nhÆ° sau: "Là m thế nà o để Ä‘o lÆ°á»ng sá»± thà nh công?" (How do you measure success?) Ông đã trả lá»i bằng cách Ä‘Æ°a ra ba Ä‘iểm sau:
Biết quà vẻ đẹp (to appreciate beauty).
Biết tìm ra những Æ°u Ä‘iểm ở ngÆ°á»i khác.
Biết là m cho thế giới trở nên tốt hơn bằng những gì mình có thể.
Trong chúng ta, có lẽ không mấy ngÆ°á»i thấy phÆ°Æ¡ng thức trên có gì đáng cho chúng ta công kÃch cả. Chẳng có mấy ai lại cãi rằng biết đánh giá đúng vá» những vẻ đẹp, hoặc tìm ra những Æ°u Ä‘iểm ở kẻ khác, hoặc để lại cho thế giá»›i những Ä‘iá»u gì tốt đẹp lại không phải là đã sống thà nh công. Tuy nhiên, xét cho cùng, phÆ°Æ¡ng thức trên chÆ°a phải là má»™t phÆ°Æ¡ng thức để Ä‘o sá»± thà nh công má»™t cách hoà n hảo.
Trong bà i Phúc Âm hôm nay, Chúa Giêsu Ä‘i xa hÆ¡n Ralph Emerson vá» sá»± thà nh công. Ngà i đã phán rằng, "Trong anh em, ngÆ°á»i là m lá»›n hÆ¡n cả, phải là m ngÆ°á»i phục vụ anh em" (Mt 23:11). Rất nhiá»u ngÆ°á»i trong chúng ta có lẽ thấy Ä‘iá»u nà y tháºt là quá sức của chúng ta có thể là m được.
Má»™t há»c sinh trung há»c đã viết má»™t tấm thiệp cho bà ngoại của nó Ä‘ang nằm trong bệnh viện: "ThÆ°a ngoại, mẹ con nói là ngoại Ä‘ang là nằm bệnh viện để trắc nghiệm (you are in the hospital for tests). Cháu rất mong là ngoại sẽ lấy được Ä‘iểm A!" Äó cÅ©ng là điá»u mà Chúa Giêsu đã Ä‘Æ°a ra cho tất cả những ngÆ°á»i muốn theo Ngà i, "Ai là ngÆ°á»i lá»›n nhất, hãy phục vụ." Ngà i mong muốn tất cả chúng ta Ä‘á»u lãnh Ä‘iểm "A" vá» môn "Phục Vụ Tha Nhân."
Sá»± sinh tồn của chúng ta dá»±a bằng những gì chúng ta lãnh nháºn, nhÆ°ng cuá»™c sống của chúng ta dá»±a trên những gì chúng ta trao ban (we make a living by what we get, but make a life by what we give). Không phải vị trà (position) của chúng ta là m cho cho chúng ta vui sống, nhÆ°ng là cách thức của chúng ta. Trong cuốn sách "The Kingdom Within" (VÆ°Æ¡ng Quốc Ở Bên Trong), tác giả John Stanford đã kể lại thá»i niên thiếu của ông. Và o những mùa hè, ông thÆ°á»ng trở vá» sống tại má»™t căn nhà ngoại ô vùng nông trại tại New Hampshire. Ông còn nhá»› cái chá»— đó tháºt là đơn sÆ¡, không có Ä‘iện, hoặc những ống nÆ°á»›c nhÆ° thá»i nay. Äiểm mà ông vẫn chú ý là ngÆ°á»i nhà của ông thÆ°á»ng lấy nÆ°á»›c ở má»™t cái giếng ở gần đó. Cái giếng nà y đã cho những ngÆ°á»i nhà của ông nÆ°á»›c để sá» dụng trong má»i công việc. Lúc nà o nó cÅ©ng có nÆ°á»›c, cho dù là trong lúc hạn hán... Sau đó má»™t thá»i gian, ngôi nhà nông trại đã được sá»a sang lại má»™t cách khang trang có đầy đủ tiện nghi hệ thống Ä‘iện và nÆ°á»›c
Sau đó má»™t và i năm, ông trở vá» căn nhà nông trại khang trang đó. Do sá»± tò mò thúc đẩy, ông đã lần mò ra cái giếng. Bây giá» nó đã được Ä‘áºy lại. Trong khi gỡ các tấm Ä‘áºy nắp giếng ra, trong đầu ông, ông cho rằng nó vẫn còn nÆ°á»›c nhÆ° những năm trÆ°á»›c đây. Thế nhÆ°ng, tháºt là má»™t sá»± bất ngá», sau khi mở ra và nhìn xuống, cái giếng đã bị khô cạn từ lúc nà o.
Ông đã Ä‘i tìm hiểu lý do tại sao cái giếng lại bị cạn khô nhÆ° thế. Sau má»™t thá»i gian, ông đã hiểu ra được lý do tại sao cái giếng bị khô cạn. Khi ngÆ°á»i ta lấy nÆ°á»›c ở cái giếng, thì những mạch nÆ°á»›c nhỠở dÆ°á»›i lòng đất sẽ cứ tuôn chảy nÆ°á»›c và o cái giếng, và nhá» sá»± di chuyển nà y các mạch nÆ°á»›c không bị tắc nghẽn. Thế nhÆ°ng khi ngÆ°á»i ta ngÆ°ng không múc nÆ°á»›c ở trong giếng ra nữa thì các mạch nÆ°á»›c bị nghẹt lại và không chảy nÆ°á»›c và o trong giếng nữa.
Äó là má»™t bà i há»c rất quà giá cho má»—i ngÆ°á»i Kitô hữu chúng ta. Äạo Công Giáo đòi buá»™c chúng ta phải cho Ä‘i những gì mình có trong khả năng của mình. Æ n thánh của Chúa hằng luôn đổ trà n trên chúng ta không bao giá» ngừng. Những món quà mà Thiên Chúa trao ban cho chúng ta cÅ©ng không bao giá» ngÆ°ng. Thế nhÆ°ng tâm hồn của chúng ta bị khô cạn là bởi vì chúng ta đã không biết dùng những gì mà chúng ta đã lãnh nháºn.
"NgÆ°á»i lá»›n nhất trong anh em phải là ngÆ°á»i phục vụ tất cả những ngÆ°á»i khác." Có dá»… là m không? Có lẽ không. Tuy nhiên, các bạn hãy thá» Ä‘i, rồi các bạn sẽ thấy thÃch. Các bạn hãy thá» Ä‘i rồi các bạn sẽ cảm nghiệm được niá»m vui khôn tả trong tâm hồn khi phục vụ kẻ khác bởi vì qua đó, cuá»™c sống của chúng ta được trở nên sung mãn và dồi dà o hÆ¡n. [Mục Lục]
21. HÆ°á»›ng đến sá»± tháºt
(Suy niệm của G. Nguyá»…n Cao Luáºt, OP)
Giả hình và kiêu ngạo
Thêm má»™t lần nữa, Tin Mừng Ä‘á» cáºp đến những ngÆ°á»i Pharisêu. Há» là những ngÆ°á»i có địa vị trong xã há»™i và có tầm ảnh hưởng khá rá»™ng. Và cÅ©ng thêm má»™t lần nữa, lá»i lẽ của Äức Giêsu vá»›i những ngÆ°á»i Pharisêu chẳng có chút gì là dịu dà ng, hoà hoãn. Äức Giêsu đã Ä‘Æ°a ra những lá»i nghiêm khắc vá»›i những ngÆ°á»i tá»± nháºn mình biết tất cả, nhÆ°ng chÃnh há» lại chẳng hiểu gì.
Váºy, Äức Giêsu quở trách những ngÆ°á»i Pharisêu vá» chuyện gì? Sá»± dối trá của há». Thông thÆ°á»ng, sá»± dối trá chỉ thể hiện qua lá»i nói: ngÆ°á»i ta biết má»™t Ä‘iá»u là sai nhÆ°ng lại trình bà y là đúng. Vá» phÆ°Æ¡ng diện nà y, ngÆ°á»i Pharisêu không bị khiển trách. Äiá»u há» quả quyết thá»±c sá»± là đúng: há» có nhiá»u kiến thức, có khả năng xét xá», lá»i há» nói có thể dẫn đến Thiên Chúa, và dá»±a và o những thẩm quyá»n chÃnh thống. Há» không nói năng nhÆ° những ngÆ°á»i xa lạ muốn chiếm Ä‘oạt má»™t quyá»n dà nh riêng. Há» là những ngÆ°á»i "nối quyá»n ông Môsê mà giảng dạy" -nhÆ° lá»i Äức Giêsu, há» không giống nhÆ° những ngÆ°á»i Xa-ma-ri vốn cÅ©ng nói vỠông Môsê, nhÆ°ng giáo huấn của ngÆ°á»i nà y đã sai lạc vì đã pha trá»™n thêm nhiá»u yếu tố khác.
NhÆ° váºy, sá»± dối trá của những ngÆ°á»i Pharisêu không phải là lá»i nói, nhÆ°ng má»™t cách tinh vi hÆ¡n, là sá»± cách biệt, sá»± mâu thuẫn giữa lá»i há» nói và việc há» là m. Äức Giêsu đã nhắn nhủ các môn đệ: "... há» nói mà không là m. Váºy những gì há» dạy, thì anh em hãy là m, hãy giữ ; nhÆ°ng cách há» hà nh Ä‘á»™ng, thì đừng có là m theo." Bởi vì "há» bó những gánh nặng mà chất lên vai ngÆ°á»i ta, nhÆ°ng chÃnh há» thì lại không buổn Ä‘á»™ng ngón tay và o."
ChÃnh sá»± cách biệt, mâu thuẫn giữa lá»i nói và việc là m cho thấy tá»™i của ngÆ°á»i Pharisêu. Äó là tá»™i "giả hình". Äó là má»™t sá»± đứt Ä‘oạn mà chẳng há» có má»™t sá»± hối háºn nà o.
Xa hÆ¡n, Äức Giêsu cho thấy Ä‘á»™ng lá»±c của thái Ä‘á»™ nà y: "há» là m má»i việc cốt để cho thiên hạ thấy", tức là lòng "kiêu ngạo". Äây không phải là thái Ä‘á»™ của má»™t ngÆ°á»i tá»± hà o vá» những tà i năng hay sá»± thà nh công của mình, nhÆ°ng đây là má»™t thái Ä‘á»™ tinh vi hÆ¡n, nếu không muốn nói là tệ hại hÆ¡n. Quả váºy, đây là việc sá» dụng quyá»n bÃnh và uy tÃn cách bất xứng: đúng ra quyá»n bÃnh và uy tÃn nà y chỉ có được ý nghÄ©a khi được sá» dụng qua và vì nhiệm vụ của mình, và khi có nhiệm vụ cà ng cao, lại phải khiêm tốn hÆ¡n. Là m sao ngÆ°á»i ta có thể tá»± nháºn là dụng cụ của Thiên Chúa để thông truyá»n cho ngÆ°á»i khác vá» mầu nhiệm của NgÆ°á»i, mà lại chẳng quan tâm đến việc sống xứng hợp vá»›i mầu nhiệm nà y, và cÅ©ng chẳng ý thức rằng dụng cụ chỉ có được ý nghÄ©a khi phục vụ cho Ä‘iá»u mình đã khấn nguyện, và mình chỉ là má»™t phản ánh cho sá»± tháºt lá»›n lao!
Những ngÆ°á»i Pharisêu đã sá» dụng quyá»n bÃnh được trao cho mình để tìm vinh quang cho cá nhân và thu lợi cho riêng mình. Äó là má»™t sá»± sai lầm, má»™t sá»± lạm dụng quyá»n bÃnh. Sá»± lạm dụng nà y đã biến há» trở thà nh những ngÆ°á»i đổi bại, ngược hẳn vá»›i Ä‘iá»u há» bắt ngÆ°á»i khác là m.
Vì lợi Ãch của cá»™ng Ä‘oà n
Thiên Chúa đã trao Lá»i của NgÆ°á»i cho con ngÆ°á»i, nhÆ°ng hỠđã tìm cách chiếm Ä‘oạt Lá»i đó. Con ngÆ°á»i được má»i gá»i là m sứ giả, là m tôi tá»› của Lá»i, nhÆ°ng hỠđã biến lá»i đó thà nh dụng cụ để phục vụ lợi Ãch riêng mình. Nói cách khác, há» biến Thiên Chúa thà nh ngÆ°á»i phục vụ há».
Hiện tượng nà y đã xảy ra và o thá»i Äức Giêsu, và vẫn xảy ra trong Há»™i Thánh, suốt dòng lịch sá». Äã không phải chỉ má»™t lần Há»™i Thánh bá» quên sứ mạng cốt yếu của mình là loan báo Tin Mừng, các giáo sÄ© cÅ©ng đã nhiá»u lần ủng há»™ các chế Ä‘á»™ trong đó quyá»n lợi của các vị được Ä‘á» cao để rổi xa lánh những đòi há»i của Tin Mừng. Và vá»›i các tÃn hữu, sứ Ä‘iệp được trao cho há» là sá»± tháºt, nhÆ°ng hỠđã cắt nghÄ©a theo lối của mình để xét Ä‘oán ngÆ°á»i khác.
Những lá»i của Äức Giêsu vá»›i những ngÆ°á»i Pharisêu cho thấy thái Ä‘á»™ đầy giáºn dữ trÆ°á»›c sá»± dối trá, và những hình thức của nó là kiêu căng, giả hình, ham mê tiá»n bạc. Những hình thức dối trá nà y là m phát sinh tình trạng vô tráºt tá»± và cuối cùng là m bùng ná»— bạo lá»±c. NÆ¡i ngÆ°á»i Pharisêu, lá»i chân lý đã bị trói chặt, bị giam hãm, và thay và o đó là lá»i dối trá.
Ngoà i ra, những lá»i của Äức Giêsu cÅ©ng là má»™t lá»i má»i có sức giải thoát, cho thấy má»™t chân trá»i má»›i Ä‘ang xuất hiện và là m ná»— tung những giá»›i hạn của con ngÆ°á»i. Những lá»i nà y mở ra má»™t khoảng không để má»i ngÆ°á»i có thể hiệp thông vá»›i nhau, cùng chia sẻ má»™t Æ°u tÆ° là trao đổi vỠý nghÄ©a chiá»u hÆ°á»›ng sẽ đến, luôn cần phải khám phá. Những lá»i nà y không phải là những lý do để tạo ra những trÆ°á»ng phái đối láºp nhau, hay gây ra những cuá»™c chiến tranh có sức gây huá»· diệt.
ChÃnh vì má»—i ngÆ°á»i ý thức được nhiệm vụ của mình là bảo toà n sá»± siêu việt của Lá»i, nên Há»™i Thánh phải là điểm quy chiếu của sứ vụ: không ai có quyá»n giải thÃch lá»i Chúa mà không hÆ°á»›ng đến toà n thể cá»™ng Ä‘oà n. Không ai có quyá»n giải thÃch lá»i Chúa nhằm lợi Ãch cho cá nhân mình, trong khi coi thÆ°á»ng Ãch lợi của ngÆ°á»i khác.
Tuy váºy, Há»™i Thánh cÅ©ng nhắc nhở rằng, những lá»i nà y có thể được Ä‘á»c lại theo má»™t cách thức má»›i do những ngÆ°á»i nghèo. Cá»™ng Ä‘oà n có thể được hình thà nh và bao gổm những trách nhiệm nhá» hay lá»›n, nhÆ°ng từ căn bản, tất cả má»i ngÆ°á»i trong cá»™ng Ä‘oà n Ä‘á»u bình đẳng trÆ°á»›c Thiên Chúa. Má»i ngÆ°á»i, bất kể là ai, Ä‘á»u là anh em vá»›i nhau, và đá»u cùng được má»i gá»i là m cho lá»i đã âm vang trong lòng hỠđược thêm phong phú. Má»—i ngÆ°á»i, trong trách nhiệm, trong công việc của mình, Ä‘á»u là chứng tá sống Ä‘á»™ng và đÃch thá»±c của lá»i Chúa.
Äừng tưởng mình vô tá»™i
Äá»c lại Ä‘oạn Tin Mừng nà y, có lẽ chúng ta cảm thấy vui mừng vì nháºn thấy Äức Giêsu nói những lá»i nà y vá»›i những ngÆ°á»i đã sống và chết từ lâu. Ngà y nay chẳng còn những kinh sÆ°, những biệt phái nữa! Có phải nhÆ° thế không?
Và cũng có lúc chúng ta nghĩ rằng có một và i sự kiện trong quá khứ có thể đã tạo nên một hình ảnh không mấy tốt đẹp vỠHội Thánh, nhưng tất cả đã trôi và o dĩ vãng.
NhÆ°ng coi chừng, chúng ta lại không phải là kinh sÆ° và biệt phái đấy sao, má»—i khi lá»i nói và việc là m của chúng ta không ăn khá»›p vá»›i nhau.
Và nhất là , khi đã ý thức được Ä‘iá»u nà y, không phải chỉ là thay đổi thái Ä‘á»™, còn cần phải thay đổi lối nhìn: tất cả chúng ta Ä‘á»u là anh em, tất cả chúng ta Ä‘á»u bình đẳng, vì chúng ta "chỉ có má»™t Cha, chỉ có má»™t Thầy, chỉ có má»™t vị lãnh đạo."
Không có Ä‘iá»u nà o cho phép chúng ta nghÄ© mình trổi vượt hÆ¡n ngÆ°á»i khác, dù đó là kiến thức, địa vị xã há»™i, hay tiá»n bạc ... Những Ä‘iá»u nà y chỉ có ý nghÄ©a má»™t khi chúng ta Ä‘em sá» dụng để phục vụ ngÆ°á»i khác.
NhÆ° váºy, để không dối trá vá»›i ngÆ°á»i khác, vá»›i chÃnh mình và vá»›i tình yêu, chúng ta phải gạt bá» Ä‘i thế giá»›i đầy ảo tưởng và những vẻ bên ngoà i mà tÃnh Ãch ká»· và thói kiêu ngạo hay tạo nên nÆ¡i chúng ta. Chỉ khi nà o chúng ta không còn muốn "thu góp" và "xuất hiện", lúc ấy chúng ta má»›i bắt đầu "là ".
Cái nhìn đức tin xuyên thủng tấm mà n bên ngoà i. Cái nhìn của những ngÆ°á»i Pharisêu, cái nhìn dối trá, tháºt quá thô thiển, bởi vì nó chỉ mong tìm vinh quang và Ãch lợi. Cái nhìn nà y không cho chúng ta nháºn ra những chiá»u kÃch vá» con ngÆ°á»i cÅ©ng nhÆ° vá» Thiên Chúa. Chúng ta chẳng ngạc nhiên nếu má»™t ngà y nà o đó những vẻ hà o nhoáng nà y rÆ¡i xuống, và khi ấy những chiá»u kÃch Ä‘Ãch thá»±c sẽ xuất hiện, trong đó -nhÆ° lá»i Äức Giêsu- "ngÆ°á»i đầu hết sẽ trở nên cuối hết, và ngÆ°á»i cuối hết sẽ nên trÆ°á»›c hết."
"Trong tất cả thảm kịch của Chúa Giêsu, ngÆ°á»i ta cảm nháºn ra vì sao ngÆ°á»i Pharisêu lại sợ NgÆ°á»i. Bởi vì sá»± hiện diện của NgÆ°á»i là m má» Ä‘i sá»± hiện diện của há», và chÃnh vì sá»± ghen tÆ°Æ¡ng mà hỠđã không có được sá»± sáng suốt để nháºn biết NgÆ°á»i ... HỠđã cảm thấy không có vÅ© khà ngang tầm để tấn công Chúa Giêsu. HỠđã cảm thấy ở NgÆ°á»i có má»™t sá»± chân tháºt, má»™t sá»± chất phác mà há» không thể vá»›i tá»›i được. HỠđã muốn bịt tiếng nói đó, bởi tiếng nói đó quá trung thá»±c khiến há» không thể thoát được ...
"Nếu chúng ta là m Ä‘iệu là m bá»™ vá»›i mốt nà y, mốt ná», Ä‘iá»u đó Ãch lợi gì cho ai, vì đó chỉ là những Ä‘iệu bá»™. Äiá»u mà dân chúng chỠđợi, đó là má»™t ý thức sắc bén vá» sá»± công bằng, lòng nhân ái, má»™t sá»± rá»™ng mở của con tim, rá»™ng mở đến vô hạn, đến Ä‘á»™ ngÆ°á»i ta nháºn ra ở đó có cái gì rất lạ lùng, má»™t ý tưởng của Thiên Chúa ..."
(x. Maurice Zundel, "Sống vá»›i Chúa trong cái thÆ°á»ng ngà y", táºp 1, trang 33-35). [Mục Lục]
22. Sống thực
Anh chị em thân mến.
Thá»i buổi ngà y hôm nay con ngÆ°á»i thÆ°á»ng dùng sá»± hà o nhoán bên ngoà i để đối xá» vá»›i nhau, nên nhiá»u khi hết sức giả tạo, vì bên ngoà i nhÆ° thế nhÆ°ng bên trong hoà n toà n khác. CÅ©ng nhÆ° hằng ngà y chúng ta nhìn thấy những mẫu quảng cao trên Tivi, cái gì cÅ©ng tốt, cÅ©ng đẹp cÅ©ng hay, nhÆ°ng thá»±c chất khi mang vá» xá» dụng thì biết bao nhiêu Ä‘iá»u không nhÆ° lá»i quảng cáo, là m cho ngÆ°á»i tiêu dùng phải khó chịu. Thá»±c chất con ngÆ°á»i phải chấp nháºn những gì mình đã mang lấy, có những lúc cay đắng chấp nháºn những gì đã mua mà không dùng được vì mình đã bị lừa. ChÃnh vì thế mà Việt Nam chúng ta có câu:
Dò sông dò biển dể dò,
Nà o ai lấy thÆ°á»›c mà đo lòng ngÆ°á»i.
Lòng ngÆ°á»i khó mà biết được, không chỉ nhìn bên ngoà i mà đoán được lòng ngÆ°á»i. NhÆ°ng Chúa Giêsu đòi buá»™c những ngÆ°Æ¡i theo Ngà i có má»™t tâm hồn trung thá»±c trong cuá»™c sống. Cá» chỉ bên ngoà i thể hiện được tâm tình bên trong và sống chân thà nh vá»›i nhau. Ngà i không chấp được cuá»™c sống hình thức bên ngoà i khác vá»›i bên trong tâm hồn của con ngÆ°á»i, Ngà i không thể nà o chấp nháºn cuá»™c sống giả hình nên Ngà i má»›i nói: "Các láºt sÄ© và những ngÆ°á»i biệt phái ngồi trên toà Môisen mà giảng dạy. Váºy những gì há» nói, các con hãy là m và tuân theo, nhÆ°ng đừng noi theo hà nh vi của há», vì há» nói mà không là m ..."
Chúa Giêsu muốn dạy bảo cho má»i ngÆ°á»i sống theo thánh ý Chúa bằng cuá»™c sống của mình, bằng cả lá»i nói và hà nh Ä‘á»™ng, bằng những gì phát xuất tá»± tâm hồn chứ không phải chỉ là những hình thức bên ngoà i để che dáºy những gì bên trong, vì Thiên Chúa nhìn thấy táºn bên trong tâm hồn con ngÆ°á»i.
Má»™t há»c giả đã nói tháºt chà lý: trong cuá»™c sống Ä‘á»i thÆ°á»ng, con ngÆ°á»i thÃch là m cái đầu con gà hÆ¡n là là m cái Ä‘Ãt con voi.
Má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u thÃch được nhiá»u ngÆ°á»i biết đến, thÃch được má»i ngÆ°á»i kÃnh trá»ng, thÃch được má»i ngÆ°á»i khen tặng. Nhiá»u khi thá»±c chất không có gì, mà vẫn thÃch được có địa vị, nên cố là m ra vẻ cho má»i ngÆ°á»i lầm tưởng để kÃnh trá»ng, để rồi dùng má»i biện pháp má»i thủ Ä‘oạn để đạt được mục Ä‘Ãch mà mình không xứng đáng để được. ChÃnh vì thế mà có nhiá»u chuyện không hay htÆ°á»ng xảy ra trong cuá»™c sống.
Chúng ta là những ngÆ°á»i công giáo, là những ngÆ°á»i đã được nghe những lá»i chỉ dạy của Chúa Giêsu, nhÆ°ng cuá»™c sống hiện tại của má»—i ngÆ°á»i cho đến giá» phút nà y nhÆ° thế nà o? Má»—i ngÆ°á»i để má»™t Ãt phút, nhìn lại mình:
Chúng ta bảo rằng mình không nhÆ° những luáºt sÄ© và biệt phái của ngà y xÆ°a: chúng ta nói nhÆ°ng cÅ©ng có là m những việc tốt, cÅ©ng thi hà nh những việc bác ái, cÅ©ng biết giúp ngÆ°á»i khác trong nhiá»u việc. Coi chừng, chúng ta là những luáºt sÄ© và biệt phái của ngà y hôm nay. Những việc là m của mình có phải là thi hà nh thánh ý Chúa, vì bác ái yêu thÆ°Æ¡ng, hay là m cho ngÆ°á»i ta nhìn thấy, là m để rồi tá»± mãn kiêu căng và ngÅ© quên trên những việc là m mà chúng ta cho là đạo đức thánh thiện để không còn biết cố gắng.
Nếu chúng ta nhìn thấy được những lần mình khó chịu vá»›i ngÆ°á»i khác vì hỠđến quấy rầy, nếu chúng ta nhá»› đến bao nhiêu lần mình không thể chấp nháºn được ngÆ°á»i khác khi há» dám nói thẳng và o những sai phạm của mình, còn những lần mình không thể giúp đở ngÆ°á»i khác khi há» cần đến. Những lúc đó là những lúc mà chúng ta trốn tránh, cho ngÆ°á»i khác phải vát những bó nặng mà không muốn dùng ngón tay của mình để thá» xem nhÆ° thế nà o.
Còn những lúc chúng ta muốn dạt được mục Ä‘Ãch mà mình cho là danh vá»ng, lợi nhuáºn? Những lúc đó chúng ta không từ má»™t thủ Ä‘oạn nà o, cÅ©ng không nhìn thấy được những Ä‘au khổ của ngÆ°á»i khác, không lắng nghe những lá»i oán than kêu trách, vì chỉ biết đạt mục Ä‘Ãch nên bá» ngoà i tai tất cả. Những lúc đó chúng ta Ä‘ang noi theo hà nh vi của những luáºt sÄ© và biệt phái, noi theo hà nh vi của những ngÆ°á»i mà Chúa Giêsu bảo đừng noi theo.
Nếu chúng ta nhìn thấy được những ngÆ°á»i chung quanh Ä‘ang cần đến chúng ta và không ngần ngại để là m cho há» những gì cần thiết, nếu chúng dùng con tim yêu thÆ°Æ¡ng mà hà nh Ä‘á»™ng thì tháºt là hạnh phúc cho chúng ta.
Xin Chúa ban má»—i ngÆ°á»i chúng ta có má»™t con tim chân thà nh để biết sống theo những gì Chúa dạy bảo. [Mục Lục]
23. Trách kẻ giả hình
Sá»± kiện có nhiá»u tÃn hữu lấy việc phải đóng góp nhÆ° là cá»› để rá»i bá» Giáo Há»™i, vén mở cho thấy má»™t vấn Ä‘á» khác Ä‘ang gây âu lo không Ãt cho Há»™i Äồng Giám mục các nÆ°á»›c Âu Châu. Äó là nhiá»u Kitô hữu đánh mất Ä‘i niá»m tin của há» trong má»™t xã há»™i bị tục hoá nặng ná». ChÃnh vì nhiá»u tÃn hữu Âu Châu không sống đạo và không liên hệ gì vá»›i Giáo Há»™i nữa, nên há» thấy việc đóng góp cho Giáo Há»™i trở thà nh má»™t gánh nặng vô lý.
Trong má»™t xã há»™i Ä‘ang đánh mất Ä‘i các giá trị Kitô của mình nhÆ° Giáo Há»™i Âu Châu, thì chỉ má»™t Giáo Há»™i sinh Ä‘á»™ng vá»›i má»™t số tÃn hữu sống lòng tin trung thá»±c và xác tÃn má»›i có sức trao ban hy vá»ng cho con ngÆ°á»i Ä‘ang lạc hÆ°á»›ng bÆ¡ vÆ¡ ấy. Äây là lý do giải thÃch tại sao Äức Thánh Cha Gioan Phaolô II đã khẩn thiết khuyến khÃch công tác "tái truyá»n giảng Tin Mừng" và kêu gá»i các quốc gia tái khám phá ra ná»n văn hóa Kitô của mình.
NhÆ°ng thế nà o là sống lòng tin trung thá»±c cho má»™t Giáo Há»™i sinh Ä‘á»™ng? Các bà i Ä‘á»c Phụng vụ của Chúa Nháºt 31 ThÆ°á»ng Niên hôm nay cống hiến cho chúng ta má»™t số tÆ° tưởng, giúp chúng ta duyệt xét lại lòng tin của mình và o Giáo Há»™i.
Bà i Tin Mừng hôm nay được thánh Matthêu ghi lại cuá»™c đụng Ä‘á»™ trầm trá»ng giữa Chúa Giêsu và hà ng lãnh đạo Do Thái, đồng thá»i nó cÅ©ng diá»…n tả tình trạng căng thẳng sá»± đổ bể liên hệ giữa cá»™ng Ä‘oà n Do Thái và cá»™ng Ä‘oà n Kitô giáo trong thá»i sÆ¡ khai.
Cuá»™c đụng Ä‘á»™ ấy cho thấy hai loại Giáo Há»™i đối nghịch nhau: Thứ nhất là má»™t Giáo Há»™i đầy dẫy những tÃn hữu thủ cá»±u huênh hoang, phách lối, ham hố quyá»n bÃnh, vụ luáºt và dùng luáºt lệ là m bình phong che Ä‘áºy cuá»™c sống giả dối tá»™i lá»—i của mình. Thứ hai là má»™t Giáo Há»™i sống theo tinh thần Tin Mừng của Chúa Giêsu, trong đó hà ng lãnh đạo là những ngÆ°á»i khiêm tốn, thánh thiện, biết hy sinh xả ká»· phục vụ và sống nêu gÆ°Æ¡ng cho ngÆ°á»i khác.
Váºy, khi mạnh mẽ chỉ trÃch hà ng lãnh đạo Do Thái, Chúa Giêsu đã phản đối quyá»n lãnh đạo hợp pháp của há», nhÆ°ng đồng thá»i Ngà i cÅ©ng vạch trần những thái Ä‘á»™ sống đạo sai lạc của giá»›i lãnh đạo, của hà ng tÆ° tế, của giá»›i luáºt sÄ© và biệt phái, giá»›i ký lục và các bô tão. Há» là những ngÆ°á»i thông hiểu luáºt Chúa, đáng lý ra há» phải nêu gÆ°Æ¡ng cho tÃn hữu thì ngược lại há» lại gây nên gÆ°Æ¡ng mù, gÆ°Æ¡ng xấu cho dân chúng.
Vì thế, Chúa Giêsu đã tố cáo thái Ä‘á»™ sống đạo lệnh lạc của há» là không trung thá»±c, sống phản chứng. Há» nói mà không là m, rao giảng mà không sống các Ä‘iá»u mình rao giảng. Há» dạy tÃn hữu phải biết sống Ä‘Æ¡n sÆ¡ khó nghèo, trong sạch, liêm chÃnh, không ham danh ham lợi, không chạy theo của cải váºt chất trần gian, biết chia sẻ vá»›i ngÆ°á»i túng thiếu. NhÆ°ng há» lại quan liêu hống hách, bê tha dục vá»ng, tranh già nh chức vị, chạy theo tiá»n bạc của cải, quyá»n bÃnh và sống Ãch ká»·, gian ác và tá»™i lá»—i, sống sa Ä‘á»a hÆ¡n giáo dân rất nhiá»u. Thái Ä‘á»™ nói má»™t Ä‘Ã ng là m má»™t nẻo ấy của há» bôi nhá» và giảm uy tÃn Giáo há»™i, khiến cho giáo dân từ bá» Giáo Há»™i và là m cho những ngÆ°á»i chÆ°a biết Chúa xa rá»i tình yêu của Ngà i.
Chúa Giêsu không chỉ tố cáo thái Ä‘á»™ sống đạo lệch lạc của há», mà Ngà i còn tố cáo việc sống đạo vụ hình thức nặng ná» của há». Há» chủ trÆ°Æ¡ng tuân giữ luáºt lệ má»™t cách tỉ mỉ, rÆ°á»m rà theo bá» ngoà i mà quên Ä‘i tinh thần nòng cốt của luáºt. Tâm thức luáºt lệ ấy khiến cho hà ng lãnh đạo Do Thái gia tăng số luáºt lệ, cam Ä‘oan đủ Ä‘iá»u và biến luáºt lệ trở thà nh dụng cụ áp chế, bóp nghẹt sá»± tá»± do tinh thần trong cuá»™c sống lòng tin, khiến cho liên hệ giữa tÃn hữu vá»›i Thiên Chúa trở thà nh má»™t gánh nặng đè bẹp, ngá»™t ngạt khó thở, vì bị các luáºt lệ cá»™t buá»™c bao vây tÆ° bá».
Tháºt ra, các liên hệ vá»›i Thiên Chúa phải giúp cho tÃn hữu cảm nháºn được lòng yêu thÆ°Æ¡ng nhân thứ và quan phòng ấp ủ của Ngà i đối vá»›i mình. Vì thế, cuá»™c sống lòng tin phải là cuá»™c sống vui tÆ°Æ¡i, hạnh phúc trà n đầy hy vá»ng và an bình, chứ không phải là nhắm mắt tuân hà nh các luáºt lệ trống rá»—ng vô hồn.
HÆ¡n nữa, kiểu sống đạo giả hình và phô trÆ°Æ¡ng của há» mang tÃnh cách háo danh, thÃch ăn trên ngồi trốc, thÃch được nịnh hót, thÃch được xÆ°ng tụng và chà o há»i bằng tÆ°á»›c hiệu trá»ng vá»ng.
Mặc dù không thi hà nh các luáºt Chúa, nhÆ°ng hà ng lãnh đạo Do Thái khi giảng dạy ở Há»™i Ä‘Æ°á»ng thì há» lại ná»›i rá»™ng thẻ kinh, may dà i tua áo, huênh hoang, vạch Ä‘Æ°á»ng chỉ lối cho ngÆ°á»i khác phải theo. NhÆ°ng khi trở vá» Ä‘á»i sống riêng tÆ° thì chui đầu và o ngõ bÃ, là m những Ä‘iá»u mà phải đóng cá»a tắt đèn má»›i dám là m. Váºy, những kẻ giả hình đó phải coi chừng, vì Chúa Giêsu sẽ chỉ mặt Ä‘iểm tên mà bảo rằng: "NgÆ°Æ¡i là cái mả tô vôi, ở ngoà i thì trắng trẻo sạch sẽ, bên trong thì đầy thây ma xác chết thối tha, là những phÆ°á»ng nói má»™t Ä‘Ã ng là m má»™t nẻo".
Nếu chúng ta không ý thức những Ä‘iá»u đó, để rồi chúng ta lại rÆ¡i và o bánh xe xa lầy của những kẻ giả hình, lúc đó Chúa cÅ©ng trách chúng ta nhÆ° váºy. Không trách sao được, khi chúng ta mở miệng dạy đạo đức cho ngÆ°á»i khác mà đá»i sống mình lại không đạo đức chút nà o? Không trách là m sao được khi mình mở miệng răn bảo ngÆ°á»i khác không nên trá»™m cắp, phải tôn trá»ng tà i sản của kẻ khác, mà chÃnh mình lại là kẻ hối lá»™, tham nhÅ©ng, ăn gian ăn bá»›t đủ thứ. Tha là m sao được khi mình dạy ngÆ°á»i khác phải chung thủy trong gia đình, thanh tịnh trong đấng báºc mình, còn mình thì Ä‘Æ°a ngÆ°á»i cá»a trÆ°á»›c, đón ngÆ°á»i cá»a sau.
Tin Mừng hôm nay nhắc nhở cho chúng ta biết rằng, Chúa Giêsu luôn luôn hiện diện vá»›i từng ngÆ°á»i trong chúng ta trong cuá»™c sống, diện đối diện, mắt nhìn mắt, chúng ta hãy để cho lá»i Ngà i xoáy và o tâm can, và o tâm hồn chúng ta. Váºy chúng ta đừng sợ chi cả vì bao lâu chúng ta còn sợ Lá»i Chúa, thì bấy lâu chúng ta còn bà o chữa để che giấu cho con ngÆ°á»i thứ hai trong chúng ta, con ngÆ°á»i chỉ thÃch bóng tối. Hãy lôi cổ con ngÆ°á»i thứ hai đó ra ánh sáng Lá»i Chúa để định bệnh cho nó. Hãy mổ xẻ nó và vá»›i Æ¡n Chúa hãy băng bó cho nó, tạo lại những nếp sống hà i hòa trong má»i lãnh vá»±c của Ä‘á»i sống chúng ta.
Tháºt váºy, sá»± hà i hoà má»i lãnh vá»±c trong Ä‘á»i sống của mình không phải là chuyện dá»…, vì con ngÆ°á»i chúng ta Ä‘á»u có giá»›i hạn. NhÆ°ng Thiên Chúa đã đặt và o trong con ngÆ°á»i chúng ta những ý nghÄ© của Ä‘iá»u thiện hảo, giúp chúng ta hÆ°á»›ng đến sá»± sống vô biên. Váºy chắc chắn Ä‘iá»u Chúa muốn là chúng ta cố gắng trong khả năng, trong địa vị của mình để trở thà nh má»™t mẫu gÆ°Æ¡ng sống cho ngÆ°á»i khác, nhất là những ngÆ°á»i mà chúng ta có trách nhiệm hÆ°á»›ng dẫn dạy dá»— há».
Có nhÆ° thế, chúng ta má»›i giảng dạy cho ngÆ°á»i khác má»™t cách xác tÃn, mạnh dạn khuyên bảo ngÆ°á»i khác mà không Ä‘á»› lưỡi, mà không ngượng miệng, không cứng há»ng, nhất là ngÆ°á»i khác đó là con cháu của mình. Và nhÆ° thế, má»—i ngÆ°á»i chúng ta má»›i thá»±c hiện được lá»i khuyên tha thiết của Chúa Giêsu: "Chúng con phải sống thế nà o để ngÆ°á»i khác nhìn và o chúng con mà ngợi khen Cha chúng con ở trên trá»i".
Chúng ta cÅ©ng nên biết rằng, đối vá»›i thá»i đại chúng ta Ä‘ang sống, nếp sống gÆ°Æ¡ng mẫu của các Kitô hữu là má»™t phÆ°Æ¡ng thế hữu hiệu nhất để mở Ä‘Æ°á»ng cho ngÆ°á»i khác tin và o Thiên Chúa. Có thể nói được rằng, con ngÆ°á»i ngà y nay cần phải có Ä‘á»i sống gÆ°Æ¡ng mẫu để củng cố đức tin. Vì chÃnh nhá» Ä‘á»i sống ngay là nh, thánh thiện, công bình và bác ái của những ngÆ°á»i tin Chúa sẽ là m cho những ngÆ°á»i khác phải đặt câu há»i. NhỠđó má»›i khÆ¡i dáºy trong há» má»™t Æ°á»›c nguyện Ä‘i tìm Chân Thiện Mỹ mà Chân Thiện Mỹ tuyệt đối chÃnh là Thiên Chúa váºy. [Mục Lục]
24. Lãnh đạo: là lãnh đạn – Như Hạ
Hiện tại Việt Nam được xếp và o má»™t trong 20 nÆ°á»›c tham nhÅ©ng nhất thế giá»›i. Bệnh tham nhÅ©ng đã thà nh nan y. Trong khi Công giáo'Việt Nam chỉ chiếm 8% dân số, có tá»›i 30% giá»›i trẻ ghiá»n ma túy là ngÆ°á»i Công giáo. Tất cả những dữ kiện ấy tố cáo Việt Nam trà n ngáºp những con ngÆ°á»i chỉ thÃch hưởng thụ Ãt biết phục vụ.
TrÆ°á»›c sá»± kiện đó chúng ta phải là nh gì? Tại sao có tình trạng trầm trá»ng nhÆ° váºy? Chẳng lẽ giá»›i trẻ bị bá» rÆ¡i, không còn là đối tượng cho Giáo há»™i phục vụ sao? Thá»±c tế Giáo há»™i có vạch nổi hÆ°á»›ng Ä‘i cho giá»›i trẻ hôm nay không?
CÃI TÔI ÄÃNG GHÉT
ChÃnh khi đức Giêsu thấy đám đông, NgÆ°á»i chạnh lòng thÆ°Æ¡ng, vì há» lầm than vất vưởng, nhÆ° bầy chiên không ngÆ°á»i chăn dắt (Mt 9:36). Lý do vì thá»i đó các kinh sÆ° và ngÆ°á»i Pharisêu chỉ tìm cái tôi trong việc lãnh đạo quần chúng. Há» Æ°a ngồi cá»— nhất trong đám tiệc, chiếm hà ng ghế đầu trong há»™i Ä‘Æ°á»ng, Æ°a được ngÆ°á»i ta chà o há»i ở những nÆ¡i công cá»™ng và được thiên hạ gá»i là ráp-bi (Mt 23:6-7). Suốt ngà y luẩn quẩn vá»›i cái tôi nhÆ° thế há» không thể nà o biết được nhu cầu quần chúng.
Cái tôi kệch cỡm ấy bị phÆ¡i bà y ra ánh sáng: Há» là m má»i việc cốt để cho thiên hạ thấy. Quả váºy há» Ä‘eo những há»™p kinh tháºt lá»›n, mang những tua áo tháºt dà i (Mt 23:5). Äúng là mầu mè. Há» thÃch khoe khoang cái tôi hÆ¡n là bắt tay hanh Ä‘á»™ng cùng vá»›i ngÆ°á»i khác. Quyá»n bÃnh trở thà nh cứu cánh má»i Ä‘am mê thống trị, chứ không phải là phÆ°Æ¡ng tiện phục vụ quần chúng. Há» bó những gánh nặng mà chất lên vai ngÆ°á»i ta, nhÆ°ng chÃnh há» lại không buồn Ä‘á»™ng ngón tay và o (Mt 23:4). Cần gì phải báºn tâm tá»›i những Ä‘iá»u tầm thÆ°á»ng! Bá»n dân Ä‘en ngu dốt má»›i phải cúi đầu khuất phục. Còn ta thuá»™c hà ng lãnh đạo phải sống trên lá» luáºt chứ?
Bên ngoà i các kinh sÆ° và ngÆ°á»i Pharisêu rất đạo đức và uy quyá»n, vì há» ngồi trên tòa ông Mô sê mà giảng dạy (Mt 23:2). Há» không phải là những ngÆ°á»i ngu dốt. Trái lại há» giảng rất hay, chủ yếu gây thanh thế và danh vá»ng cá nhân, chứ không nhằm là m sáng danh Thiên Chúa. Há» Ä‘Æ°a ra những lá» luáºt và giải thÃch luáºt rất thông suốt để khai sáng quần chúng. Äức Giêsu cÅ©ng công nháºn nhÆ° thế: Những gì há» nói thì anh em hãy là m, hãy giữ ; nhÆ°ng đừng theo hà nh Ä‘á»™ng của há» mà là m, vì há» nói mà không là m (Mt 23:3).
Có má»™t khoảng cách ghê gá»›m giữa lý thuyết và thá»±c hà nh. Äức Giêsu không thể chấp nháºn má»™t kiểu mẫu lãnh đạo nhÆ° thế trong cá»™ng đồng NgÆ°á»i. Tháºt váºy đối vá»›i Äức Giêsu, lãnh đạo không phải là ngồi văn phòng ra chỉ thị. NhÆ°ng lãnh đạo là lãnh đạn. ChÃnh Äức Giêsu là ngÆ°á»i lãnh đạn đầu tiên khi trở thà nh đối tượng cho mÅ©i dùi dÆ° luáºn đầy hiá»m khÃch của các kinh sÆ° và ngÆ°á»i Pharisêu. Chúa đã thi hà nh trÆ°á»›c tiên Ä‘iá»u Chúa căn dặn môn đệ: Trong anh em, ngÆ°á»i là m lá»›n hÆ¡n cả, phải là m ngÆ°á»i phục vụ anh em (Mt 23:l l). Mức phục vụ anh em nÆ¡i Äức Giêsu đã lên tá»›i tá»™t đỉnh, vì NgÆ°á»i đã hi sinh cả mạng sống. ChÃnh nhát giáo đâm thấu tim NgÆ°á»i đã mạc khải chân lý lãnh đạo là lãnh đạn.
Tại sao Äức Giêsu có thể phục vụ tá»›i mức đó? Chắc chắn NgÆ°á»i chẳng bao giá» nghÄ© tá»›i cái tôi nhÆ° các kinh sÆ° và ngÆ°á»i Pharisêu. NgÆ°á»i không nghênh ngang, mà u mè. Trái lại NgÆ°á»i đã quỳ gối rá»a chân cho các môn đệ. Thà y ở giữa anh em nhÆ° má»™t ngÆ°á»i tôi tá»›''.
Mặc dù tà i giảng thuyết vô cùng lôi hút quần chúng, NgÆ°á»i không tìm hÆ° danh, nhÆ°ng chỉ lo cho danh thánh Cha vinh hiển (Mt 6:9; Lc l l:2).
THẾ GIỚI ÄẠI Äá»’NG
Sống theo tinh thần Äức Giêsu, ngÆ°á»i môn đệ là m thà nh má»™t cá»™ng đồng huynh đệ, không còn giai cấp, địa vị. Trong cá»™ng đồng thiêng liêng, má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u bình đẳng. Tháºt váºy tất cả anh em Ä‘á»u là anh em vá»›i nhau (Mt 23:8). Quyá»n bÃnh chỉ có nghÄ©a là phục vụ anh chị em (Faley:1994). Bởi đó ngay giám mục và linh mục cÅ©ng chỉ là những thừa tác viên trong cá»™ng đồng dân Chúa. Tháºt ý nghÄ©a khi má»™t linh mục ghi trên tấm ảnh ká»· niệm ngà y lãnh tác vụ linh mục, thay vì ghi nhá»› ngà y chịu chức. Phục vụ đã được Chúa nhấn mạnh nhÆ° dấu chỉ đặc biệt của cá»™ng đồng Ki tô giáo (Faley: 1994).
Khác hẳn vá»›i mẫu má»±c Äức Giêsu đã nêu cao, cá»™ng đồng Do thái giáo ngà y xÆ°a gồm toà n những ngÆ°á»i lãnh đạo Ä‘i trệch Ä‘Æ°á»ng và là m cho nhiá»u ngÆ°á»i lảo đảo trên Ä‘Æ°á»ng Luáºt dạy không tuân giữ Ä‘Æ°á»ng lối Thiên Chúa, và hay nể vì khi áp dụng Luáºt (MI 2:8-9). Há» không dám giáo hóa dân chúng đúng nhức. Có lẽ xôi oản đã là nh cho thầy ngá»ng miệng rồi chăng?
Trái lại ngay từ đầu trong cá»™ng đồng Ki tô giáo, Chúa đã nêu cao nhiá»u mẫu gÆ°Æ¡ng phục vụ Trong khi thi hà nh sứ mệnh, các tông đồ đã không hống hách hay ăn trên ngồi trốc, trái lại các ngà i luôn khoan dung và quan tâm tá»›i má»i ngÆ°á»i (Faley: 1994). Trong số đói thánh Phao lô nổi báºt nhÆ° má»™t vị lãnh đạo xuất chúng vì đã cÆ° xá» tháºt dịu dà ng, chẳng khác nà o mẹ hiá»n ấp ủ con thÆ¡ (lTx 2:7). NgÆ°á»i xả thân vì Chúa và anh em: Chúng tôi đã quý mến anh em, đến ná»—i sẵn sà ng hiến cho anh em, không những Tin Mừng của Thiên Chúa, mà cả mạng sống của chúng tôi nữa (lTx 2:8). Rõ rà ng nếu thừa tác vụ hay việc phục vụ trong tinh thần thÆ°Æ¡ng yêu là má»™t dấu hiệu môn đệ Ä‘Ãch thá»±c, thì phải là m cho con ngÆ°á»i dấn thân toà n diện, chứ không thuần túy nhÆ° là m má»™t công tác trong Giáo há»™i (Doohan: 1993).
ÄƯỜNG HƯỚNG LÃNH ÄẠO HÔM NAY
Äức Thánh Cha Gioan Phao lô II cà ng là nh sáng tá» chân lý lãnh đạo là lãnh đạn khi NgÆ°á»i bị bắn gục trên quảng trÆ°á»ng thánh Phêrô năm 198l. Äó là hình ảnh nói lên tất cả sá»± tháºt bên trong của việc lãnh đạo dân Chúa. Sá»± tháºt bên trong là tình yêu Chúa Ki tô thúc đẩy chúng tôi (2Cr 5: 14) phải xây dá»±ng NÆ°á»›c Thiên Chúa bằng con Ä‘Æ°á»ng phục vụ.
Con Ä‘Æ°á»ng phục vụ lá»›n lao và gian truân nhất là đến vá»›i ngÆ°á»i nghèo. Vị lãnh đạo Há»™i Thánh hôm nay cho thấy: Bảo vệ ngÆ°á»i nghèo là là m vinh danh Thiên Chúa, là Cha của ngÆ°á»i nghèo (VietCatholic 28/10/1999). Äó là hÆ°á»›ng Ä‘i Chúa đã vạch ra cho Giáo há»™i từ 2000 năm trÆ°á»›c: Kẻ nghèo được nghe Tin Mừng (Mt l l:5; x.Lc 4.: 18). Äức Thánh Cha giải thÃch': Trong Tân Ước, sứ Ä‘iệp phấn khởi vui mừng được loan báo cho ngÆ°á»i nghèo... Nghèo khó của Phúc Âm luôn luôn hà m ý phải có sẵn má»™t tình yêu vÄ© đại cho nhÄ©mg ngÆ°á»i nghèo nhất trên thế giá»›i (VietCatholic 28/10/1999).
NgÆ°á»i nghèo là nạn nhân trá»±c tiếp của bất công. Chúng ta không thể bình chân nhÆ° vại trÆ°á»›c cảnh anh em Ä‘ang chết đói cả vá» váºt chất lẫn tinh thần. Cứu được con ngÆ°á»i khá»i cảnh đói khổ, Há»™i Thánh sẽ trở nên niá»m hi vá»ng cho muôn dân, Ki tô hữu thá»±c hiện được sứ mệnh do niá»m tin đòi há»i. Chỉ có phục vụ vô Ä‘iá»u kiện má»›i biến cải thế giá»›i. Phục vụ nhÆ° thế không tránh khá»i búa rìu dÆ° luáºn và hi sinh quyá»n lợi lẫn mạng sống. NhÆ°ng có sẵn sà ng lãnh đạn, chúng ta má»›i trở thà nh lãnh đạo trong Äức Giêsu Kitô. Má»™t tinh thần dấn thân cho công lý sẽ lôi hút giá»›i trẻ và ngÆ°á»i nghèo hôm nay và o NÆ°á»›c Thiên Chúa, má»™t NÆ°á»›c công chÃnh, bình an và hoan lạc trong Thánh Thần (Rm 14:17). [Mục Lục]
25. Suy niệm của Lm Gioan B. Phan Kế Sự
(Ml 1, 14B - 2, 2b. 8-10)
“CÃC NGÆ¯Æ I Äà ÄI SAI ÄƯỜNG Lá»I, LÀM CHO NHIỀU NGƯỜI VẤP PHẠMâ€
Khi nói tá»›i hay phải đối mặt vá»›i những bá»n kinh sÆ°, pharisiêu, biệt phái, luáºt sÄ©, thái Ä‘á»™ của Chúa Giêsu rất thẳng thắn, nghiêm khắc và chỉ trÃch nặng lá»i vì thói giữ đạo giả dối, cách sống thủ Ä‘oạn, chỉ có cái vá» bá» ngoà i. Äối vá»›i hạng ngÆ°á»i nà y, Chúa vạch mặt thẳng thắn và cho những chỉ dẫn tháºt cụ thể và thá»±c tế để giúp chúng ta xa tránh, và nhất là nháºn diện má»™t cách rõ rà ng cái bá»™ mặt giả dối, đểu cáng, má»™t thứ đạo đức gỉa hình, không xứng đáng là m con cái của Chúa.
Những gì há» nói vá»›i các ngÆ°Æ¡i, các ngÆ°Æ¡i hãy là m và tuân giữ. Hạng ngÆ°á»i nà y mở miệng là nhân danh đủ thứ, trÃch dẫn cả Lá»i Chúa, nại đến đủ thứ quyá»n lá»±c hay cố bám và o những cái phao rách để là m bình phong cho cái “giả nhân gỉa nghÄ©a†của mình.
NhÆ°ng đừng noi theo hà nh vi của há»: vì há» nói mà không là m. Äó chÃnh là lối sống giả dối và thiếu việc là m của há».Xem ra chỉ có võ mồm thay cho tay chân, thÃch chỉ tay năm ngón, thÃch móc và tiá»n của ngÆ°á»i khác mà không hỠđổ lấy má»™t giá»t mồ hôi!
Há» buá»™c những bó nặng và chất lên vai ngÆ°á»i ta, còn chÃnh há» lại không muốn giÆ¡ ngón tay lay thá». Giữa lá»i nói và hà nh Ä‘á»™ng luôn mãi là má»™t vá»±c thẳm. Hạng ngÆ°á»i chỉ thÃch rình nuốt hết công của ngÆ°á»i khác, chỉ thÃch má»i ngÆ°á»i tung hô, má»i ngÆ°á»i ca tụng và thÃch cả việc “kÃnh thÆ°a kèm theo cả kÃnh gởiâ€
Há» là m má»i việc cốt để cho thiên hạ thấy, bởi mục Ä‘Ãch sống của há» là “má»™t miếng giữa là ng bằng má»™t sà ng xó bếpâ€. Của ăn của há» là những lá»i dua nịnh, tung hô. Thái Ä‘á»™ và hà nh Ä‘á»™ng của há» là dÆ°Æ¡ng dÆ°Æ¡ng tá»± đắc, ngạo mạn và coi thÆ°á»ng cả lÆ°Æ¡ng tri.
Cách sống nà y đã được tiên tri Malaki nhắc đến trong Cá»±u Ước “Các ngÆ°Æ¡i đã Ä‘i sai Ä‘Æ°á»ng lối, là m cho nhiá»u ngÆ°á»i vấp phạmâ€. Quả thế, căn bệnh biệt phái có sức tác hại không chỉ đối vá»›i cá nhân, mà hÆ¡n thế, còn gây tác hại và là m băng hoại nhiá»u thế hệ con cháu, chỉ biết lao và o những lá»… nghi hình thức hoà nh tráng bên ngoà i mà quên Ä‘i cách sống đẹp lòng Chúa.
“Còn các ngươi…†Chúa nhắn nhủ tất cả chúng ta:
“Anh em chỉ có má»™t Thầy, còn tất cả chỉ là anh em vá»›i nhauâ€. Chẳng ai thua ai mà cÅ©ng chẳng ai kém ai trÆ°á»›c mặt Chúa, vì má»i ngÆ°á»i là con má»™t Cha, và chắc gì mình đã hÆ¡n ai.
“Trong anh em,ngÆ°á»i là m lá»›n hÆ¡n cả, phải là m ngÆ°á»i phục vụ anh em.†Phục vụ và sẵn sà ng cúi xuống để rá»a chân cho nhau luôn là bà i há»c khó thuá»™c và “đau cá»™t sống!â€
“Ai tôn mình lên sẽ bị hạ xuống; còn ai hạ mình xuống sẽ được tôn lênâ€. Quyá»n bÃnh, vá»›i Chúa và vá»›i Giáo Há»™i là phục vụ, không phải là sức mạnh để thống trị hay trừng phạt!
Chúa dạy là thế, nhÆ°ng rồi con ngÆ°á»i vẫn chỉ thÃch là m ngược, nói ngược, cÆ° xá» vá»›i nhau bằng luáºt rừng nhÆ° những kẻ bụi Ä‘á»i, xã há»™i Ä‘en! Tháºt Ä‘au lòng thay!
Lá»i cầu nguyện:
Lạy Chúa, tháºt buồn thay khi căn bệnh ung thÆ° di căn của gỉa hình vẫn và đang ngà y cà ng là m băng hoại và giết chết Giáo Há»™i. Lá»i má»i gá»i truyá»n giáo của Chúa đã chẳng và không bao giá» có sức thuyết phục được khi chÃnh Ä‘á»i sống và hà nh Ä‘á»™ng đã tố cáo bá»™ mặt giả dối và hÆ° danh của chúng con. Xin giúp chúng con biết dùng Lá»i Chúa là m kim chỉ nam hÆ°á»›ng dẫn và là con Ä‘Æ°á»ng chân lý và sá»± tháºt, hầu chúng con tránh được những lá»i nguyá»n rủa của Chúa. Amen. [Mục Lục]
26. Tuân giữ và phục vụ
Äức Giêsu đến để phục vụ và nên gÆ°Æ¡ng cho loà i ngÆ°á»i trong việc vâng giữ luáºt Chúa. Theo chÆ°Æ¡ng trình của Thiên Chúa, Abraham được chá»n là m tổ phụ má»™t dân riêng. Trong dân tá»™c nà y, Thiên Chúa đã chuẩn bị cho những hiểu biết cần thiết để sống đạo. Chúa còn sai nhiá»u tiên tri đến giảng dạy dân Do thái để há» sống đúng Ä‘Æ°á»ng lối Chúa. TrÆ°á»›c khi Chúa Giêsu xuống thế, có những nhóm ngÆ°á»i chủ trÆ°Æ¡ng sống triệt để luáºt Chúa nhÆ° nhóm biệt phái, luáºt sÄ©, Essini... Tuy nhiên, má»™t số ngÆ°á»i trong nhóm biệt phái, luáºt sÄ© thá»i Chúa Giêsu lại Ä‘i tìm hÆ° danh, là m vì mình hÆ¡n là vì dân Chúa. Chúa Giêsu đã chỉ cho các môn đệ thấy những sai lầm trong nhóm biệt phái để các môn đệ Chúa không giẫm và o vết xe đổ nà y. Trong bà i Tin mừng hôm nay, Chúa Giêsu dạy các môn đệ Ngà i sống tinh thần khiêm nhÆ°á»ng trong khi thi hà nh nhiệm vụ và cảnh giác trÆ°á»›c những gÆ°Æ¡ng xấu của các Biệt phái.
Những Ä‘iá»u Chúa Giêsu dạy chúng ta tránh là :
Dạy ngÆ°á»i khác mà mình không là m. Luáºt sÄ© dùng sá»± hiểu biết của mình để dạy dân hiểu đúng luáºt Chúa là tốt nhÆ°ng há» lại thiếu lòng yêu mến Thiên Chúa, há» không lo thi hà nh Ä‘iá»u há» dạy ngÆ°á»i khác là m. Äiá»u nà y rất nguy hại vì nó có thể là m cho dân chúng sống vị luáºt, vì sợ hãi hÆ¡n là vì yêu mến Chúa và tha nhân. HÆ¡n nữa, dân chúng có thể bắt chÆ°á»›c lối sống giả hình của há» và không còn tinh thần đạo đức Ä‘Ãch thá»±c nữa!
Buá»™c những bó nặng chất lên vai ngÆ°á»i khác mà chÃnh mình không lay thá». Há» dạy giữ luáºt cách tỉ mỉ và nghiêm khắc là m cho ngÆ°á»i khác khó giữ nổi, trong khi há» lại dá»… dãi vá»›i chÃnh mình. Há» là những ngÆ°á»i ngôn hà nh bất nhất, không nên gÆ°Æ¡ng cho dân chúng vá» lòng đạo đức mà chỉ là m dân chúng thêm nặng lòng vì không giữ nổi hết các chi tiết tỉ mỉ há» Ä‘Æ°a ra.
Hám danh và cầu lợi: há» ná»›i rá»™ng thẻ kinh, may dà i tua áo để được ngÆ°á»i ta chú ý và ca tụng, có ý khoe mình là sốt sắng đạo đức hÆ¡n ngÆ°á»i! Äây là điá»u ngÆ°á»i Kitô hữu lÆ°u ý, vì đối vá»›i Chúa, chỉ có lòng khiêm hạ má»›i đẹp lòng Chúa. Việc đạo đức, thánh thiện là rất tốt nhÆ°ng phải là m vá»›i lòng kÃnh mến Chúa để tôn thá» Chúa cách chân thà nh vá»›i hết tâm hồn mình.
NgÆ°á»i Biệt phái tá» ra đạo đức để được loà i ngÆ°á»i ca tụng, kÃnh trá»ng, được đối xá» Æ°u tiên, được gá»i là thầy... nếu là m việc Chúa vá»›i mục Ä‘Ãch nà y thì hỠđã được ngÆ°á»i Ä‘á»i trả công rồi, Chúa đâu cần trả công cho há» vá» những việc nà y! NhÆ° váºy, chúng ta phải tránh những Ä‘iểm nà y và quyết tâm là m việc vì Chúa, cho Chúa và vì phần rá»—i anh em mình.
Khi chúng ta là m những ngÆ°á»i lãnh đạo cá»™ng Ä‘oà n hay những nhóm lá»›n, nhá», tuy chúng ta có quyá»n hạn hÆ¡n những thà nh viên nhÆ°ng quyá»n đó chỉ để phục vụ, không được lạm dụng nó. Chúa giêsu đã nói rõ: các con chỉ có má»™t Cha, má»™t Thầy, má»™t Vị Chỉ Äạo là Thiên Chúa còn tất cả má»i ngÆ°á»i là anh em vá»›i nhau. Vì váºy, tuy môn đệ là m công việc của Thầy, vá»›i các chức vụ tÆ° tế, tiên tri, vÆ°Æ¡ng đế nhÆ°ng không được kiêu căng tá»± phụ, ham hÆ° danh. Dù ở chức vụ, địa vị nà o cÅ©ng phải khiêm nhÆ°á»ng và tôn trá»ng tha nhân theo gÆ°Æ¡ng thầy chà thánh là đức Giêsu kitô. Ai cà ng là m lá»›n cà ng phải lo phục vụ, cà ng có trách nhiệm đối vá»›i tha nhân, cà ng phải là m việc nhiá»u hÆ¡n để được Chúa ban cho phần thưởng là hạnh phúc Ä‘á»i Ä‘á»i trên Thiên quốc. [Mục Lục]
27. Sống chân tình
(TrÃch trong “NhÆ° Thầy Äã Yêu†– Thiên Phúc)
Chuyện kể rằng: Ngà y kia, Nữ hoà ng Shaba gởi đến vua Salomon hai bó hoa rất giống nhau, để thá» xem sá»± khôn ngoan của ông tá»›i đâu. Äó là má»™t bó hoa tháºt và má»™t bó hoa giả.
Nhà vua bèn mở cá»a sổ, cho bầy ong bÆ°á»›m bay và o. Tức thì các chú ong và các nà ng bÆ°á»›m liá»n sà ngay xuống những bông hoa tháºt.
**
Những bông hoa giả có sắc mà chẳng có hương, có bóng hình mà không có sự sống.
Những kẻ giả hình nói nhiá»u là m chẳng được bao nhiêu. Tháºm chÃ, chỉ nói suông mà không có thá»±c hà nh. Há» dung túng cho mình nhÆ°ng lại nghiêm khắc vá»›i kẻ khác.
Tin Mừng hôm nay, Äức Giêsu vạch trần những con ngÆ°á»i giả hình ấy. NgÆ°á»i nói: “Há» bó những gánh nặng mà chất lên vai ngÆ°á»i ta nhÆ°ng chÃnh há» thì lại không buồn Ä‘á»™ng ngón tay và o†(Mt 23,4). NgÆ°á»i giả hình còn nhiá»u táºt xấu khác mà Äức Giêsu không tiếc lá»i chỉ trÃch. NhÆ° tÃnh khoe khoang công đức, thÃch ăn trên ngồi trÆ°á»›c, Æ°a được kÃnh trá»ng chà o há»i nÆ¡i công cá»™ng, và muốn ngÆ°á»i ta gá»i mình là “thầyâ€.
Sau khi nghe Äức Giêsu mô tả khuôn mặt kẻ giả hình, hẳn ai trong chúng ta cÅ©ng thấy dáng dấp của mình trong đó. Nếu không háo danh thì cÅ©ng khoa trÆ°Æ¡ng, nếu không kể công lênh thì cÅ©ng thÃch được trá»ng vá»ng, nếu không Ãch ká»· cÅ©ng nói nhiá»u là m Ãt.
Äức Giêsu quả đã không nÆ°Æ¡ng tay khi cầm con dao mổ, rạch sâu và o ung nhá»t của lÆ°Æ¡ng tâm má»—i chúng ta. Cuá»™c giải phẫu ấy là m chúng ta Ä‘au buốt, nhÆ°ng sau khi đã lấy ra hết ung nhá»t hôi tanh của tÃnh giả hình, chúng ta sẽ chân thà nh và khiêm tốn hÆ¡n.
Chúng ta sẽ chỉ sống những gì mình nói và chỉ nói những gì mình đã là m. Äức Gioan Phaolo II đã nói: “con ngÆ°á»i ngà y nay không cần những thầy dạy nói suông, nhÆ°ng cần những chứng nhân sống Ä‘iá»u há» nóiâ€.
Chúng ta không bao giá» phê bình lên án má»™t ai, vì khi cỉ trÃch kẻ khác là chúng ta Ä‘ang ngấm ngầm che giấu những táºt xấu nÆ¡i chÃnh mình, là chúng ta không dám đối mặt vá»›i sá»± tháºt nÆ¡i bản thân, bởi sá»± tháºt đó buá»™c chúng ta phải sám hối và canh tân luôn mãi.
Trong thẳm sâu của lòng ngÆ°á»i, ai cÅ©ng muốn có được má»™t chút danh vá»ng, ai cÅ©ng thÃch trổi vượt hÆ¡n ngÆ°á»i. Hôm nay, Äức Giêsu đã cho chúng ta má»™t quan Ä‘iểm má»›i, để đáp lại nhu cầu muốn là m lá»›n trong má»—i chúng ta: “Trong anh em, ngÆ°á»i là m lá»›n hÆ¡n cả, phải là m ngươì phục vụ anh em†(Mt 23,11). Äiá»u nà y đức Giêsu đã là m gÆ°Æ¡ng trÆ°á»›c khi dạy. Tuy NgÆ°á»i là Chúa và là Thầy, nhÆ°ng NgÆ°á»i luôn coi mình nhÆ° bạn hữu, nhÆ° anh em, và nhất là nhÆ° đầy tá»› phục vụ và yêu thÆ°Æ¡ng các môn đệ cho đến cùng. NhÆ° thế, “là m lá»›n†theo quan Ä‘iểm của Äức Giêsu chÃnh là cúi xuống trÆ°á»›c anh em để chân tình phục vụ há» trong yêu thÆ°Æ¡ng. Thánh Phaolo viết: “NgÆ°á»i được chấp nháºn không phải là để tá»± cao tá»± đại, nhÆ°ng là ngÆ°á»i được Chúa Ä‘á» cao†(Gr 10,18).
Hãy soi Ä‘á»i mình và o tấm gÆ°Æ¡ng Giêsu, để tìm cho mình má»™t phong cách sống đẹp nhất.
**
Lạy Chúa, nếu có ai nói chúng con giả hình, chắc là chúng con không vui. NhÆ°ng khi đối diện vá»›i chÃnh mình, chúng con tháºt sá»± thấy mình có giả dối.
Xin giúp chúng con tháo gỡ các thứ mặt nạ mà bấy lâu đã là m cho khuôn mặt chúng con biến dạng, để chúng con không còn đánh lừa nhau, đánh lừa Chúa, và đánh lừa chÃnh mình. Xin dáºy chúng con luôn biết sống chân thà nh. Amen. [Mục Lục]
28. Sống chân thà nh
(Suy niệm của Lm. Giuse Nguyễn Hữu An)
Chân thà nh, nguyên ngữ Latinh là : Sincerus, a, um.
Sincera có má»™t lịch sá». Ngà y xÆ°a, ngÆ°á»i La mã thấy cá»™t đá cẩm thạch nà o không được nhẵn, có lá»—, sứt mẻ, há» lấy sáp ong nhét và o những lá»— đó, rồi đánh cho thá»±c trÆ¡n láng.
CÅ©ng giống nhÆ° phụ nữ lấy phấn sáp thoa và o mặt để che những vết nhăn. Những cá»™t cẩm thạch nà o không có sáp ong, là dấu tuyá»n vẹn, và gá»i là : Sine cera; Sine: không, cera: sáp ong. Qua các thá»i đại, hai tiếng nà y ghép lại thà nh má»™t là “sinceraâ€, và có nghÄ©a là không phấn sáp, không giả tạo, nhÆ°ng thà nh thá»±c, chân thà nh.
Tình thÆ°Æ¡ng giữa con ngÆ°á»i vá»›i nhau cần phải sincera: không phấn sáp, không giả tạo, nhÆ°ng tá»± nhiên và chân thà nh.
Ngà y xÆ°a, Nữ Hoà ng Saba nghe biết vá» sá»± khôn ngoan của Salomon, nên đã gởi đến Nhà Vua hai bó hoa để thá» xem sá»± khôn ngoan của ông tá»›i đâu. Äó là má»™t bó hoa tháºt và má»™t bó hoa giả rất giống nhau. Vua đặt hai bó hoa lên bà n và liá»n mở cá»a để cho bầy ong bÆ°á»›m bay và o. Thế là đà n ong bÆ°á»›m liá»n sà ngay xuống những bông hoa tháºt. Những bông hoa giả có sắc mà chẳng có hÆ°Æ¡ng, có hình dáng mà không có sá»± sống.
Những kẻ giả hình nói thì nhiá»u, mà là m thì chẳng bao nhiêu, tháºm chà nói suông mà không thá»±c hà nh, dung túng cho mình, nghiêm khắc vá»›i kẻ khác.
Tin mừng hôm nay, Äức Giêsu vạch trần sá»± giả hình của các Kinh sÆ°, Pharisiêu.
- Giả hình: vì hỠnói mà không là m
- ThÃch thống trị: Vì há» bó những gãnh nặng lên vai ngÆ°á»i khác, còn chÃnh há» thì không buồn Ä‘á»™ng Ä‘á»™ng ngón tay và o.
- ThÃch khoe khoang: Vì há» là m má»i việc cốt để cho thiên hạ thấy.
- ThÃch hám danh: Vì há» Æ°a ngồi chá»— nhất trong đám tiệc, chiếm hà ng ghế đầu trong há»™i Ä‘Æ°á»ng, Æ°a được ngÆ°á»i ta chà o há»i nÆ¡i cá»™ng cá»™ng, được thiên hạ gá»i là Rápbi.
Nghe Äức Giêsu mô tả khuôn mặt kẻ giả hình, xét mình, ai cÅ©ng thấy dáng dấp của mình trong đó. Nếu không háo danh thì cÅ©ng khoa trÆ°Æ¡ng, nếu không kể công thì cÅ©ng thÃch được trá»ng vá»ng, nếu không Ãch ká»·, cÅ©ng nói nhiá»u là m Ãt…
Những ngÆ°á»i Pharisiêu tá»± cho mình là đạo đức, là báºc thầy dạy dá»— dân chúng vá» cách sống đạo. NhÆ°ng Äức Giêsu đã nhìn thấy trong lối sống đạo của há», có những biểu hiện lệch lạc, giả hình, là m hoen ố đạo tháºt. Nhân đó, NgÆ°á»i Ä‘Æ°a ra mấy chỉ dẫn thiết thá»±c cho Ä‘á»i sống đạo:
- Chỉ dẫn 1: Lá»i nói Ä‘i đôi vá»›i việc là m:
Giữa lá»i nói và việc là m, thÆ°á»ng có má»™t khoảng cách rất lá»›n nhÆ° giữa lý thuyết vá»›i thá»±c hà nh, giữa Æ°á»›c mÆ¡ vá»›i hiện thá»±c, giữa lý tưởng vá»›i thá»±c tại. Nói thì dá»…, nhÆ°ng là m thì khó, nên ngÆ°á»i ta để rÆ¡i và o thói nói nhiá»u, là m Ãt, hoặc chỉ nói suông mà không là m, hoặc còn tệ hÆ¡n, khi việc là m thì mâu thuẫn vá»›i lá»i nói, nhÆ° ngÆ°á»i Pharisiêu “nói mà không là mâ€. Trong những trÆ°á»ng hợp ấy, nói vá» Äạo, trở thà nh phản chứng, là m cho ngÆ°á»i nghe khó chấp nháºn Äạo.
Khi phê phán thái Ä‘á»™ của ngÆ°á»i Pharisiêu, Äức Giêsu muốn dạy chúng ta đừng nói nhiá»u, nhÆ°ng hãy là m. ChÃnh việc là m minh chứng Äạo tháºt, việc là m má»›i có sức thuyết phục. Lý thuyết, dù có hay đến đâu, nếu không thá»±c hiện được thì cÅ©ng vô Ãch. NgÆ°á»i ta thÃch câu tục ngữ "Äừng nghe những gì ngÆ°á»i ta nói, mà hãy nhìn kỹ những gì ngÆ°á»i ta là m".
- Chỉ dẫn 2: Hãy là m một cách khiêm tốn.
NgÆ°á»i Pharisiêu là m gì cÅ©ng muốn phô trÆ°Æ¡ng, muốn tá» ra mình đạo đức. Há» Ä‘eo lá» luáºt trên trán, trên tay. Äeo rồi sợ ngÆ°á»i khác không nhìn thấy, há» phải Ä‘eo những há»™p kinh tháºt lá»›n, may những tua áo tháºt dà i để cho má»i ngÆ°á»i biết há» yêu mến lá» luáºt, giữ đạo cặn kẽ. Thói phô trÆ°Æ¡ng biến thà nh tá»± phụ, tá»± mãn, hợm hÄ©nh. Cho nên những ngÆ°á»i Pharisiêu luôn Æ°a ngồi chá»— nhất trong đám tiệc, Æ°a được chà o há»i nÆ¡i công cá»™ng.
Khi phê phán ngÆ°á»i Pharisiêu, Äức Giêsu muốn cho các môn đệ hãy thá»±c hà nh đạo trong kÃn đáo: Khi là m việc là nh phúc đức, anh em chá»› có phô trÆ°Æ¡ng cho thiên hạ thấy. Khi bố thà đừng để tay trái biết việc tay phải là m (Mt 6,3). Khi cầu nguyện, hãy và o phòng, đóng cá»a lại, và cầu nguyện cùng Cha anh em, Äấng hiện diện nÆ¡i kÃn đáo.(Mt 6,6) (x. Chia sẻ Tin Mừng năm A, ÄGM Giuse Ngô Quang Kiệt).
Âm thầm là m việc đạo đức là dấu chỉ lòng mến Chúa chân thá»±c. Lòng mến chân thá»±c dẫn đến thái Ä‘á»™ khiêm tốn, biết kÃnh trá»ng ngÆ°Æ¡i khác, biết luôn phục vụ anh em.
Lá»i chỉ dẫn trên đây của Äức Giêsu giúp chúng ta sống chân thà nh và khiêm tốn. NgÆ°á»i chân thà nh khiêm tốn chỉ sống những gì há» nói và chỉ nói những gì há» là m. NgÆ°á»i chân thà nh khiêm tốn không nói láo, không giả hình, không tá»± cao cho mình hÆ¡n kẻ khác, không phê bình, không chỉ trÃch.
Ứng xá» trong các mối quan hệ, phải chân thà nh. Còn gì thất vá»ng cho bằng khi thấy những cá» chỉ, thái Ä‘á»™, lá»i nói có vẻ lịch sá»±, bác ái, nhÆ°ng thá»±c tế lại giả tạo, xã giao miá»…n cưỡng, má»™t thứ nguỵ tạo giả hình. TrÆ°á»›c mặt niá»m nở, sau lÆ°ng nói hà nh nói xấu, gièm pha. Lối sống của Pharisêu vẫn còn nhiá»u lắm trong Ä‘á»i sống thá»±c tế hà ng ngà y. Sá»± giả hình, giả dối đã thà nh ra nhÆ° thông lệ, từ lãnh vá»±c tình yêu đến lãnh vá»±c văn hoá, kinh tế, tôn giáo, chÃnh trị, ngÆ°á»i ta vẫn thÆ°á»ng dùng cái bên ngoà i mà lừa đảo nhau. Vì váºy cần phải sống chân thà nh, tÃn nhiệm, tin tưởng nhau.
Kinh nghiệm cho thấy má»™t ngÆ°á»i không chân thà nh thì khó được tÃn nhiệm “má»™t lần bất tÃn, vạn sá»± bất tinâ€.
Trong bà i Ä‘á»c 1, Tiên tri Malakhi trách mắng nghiêm khắc những tÆ° tế Do Thái là m việc cẩu thả, biếng nhác và giả dối trong khi thi hà nh tác vụ của mình. Sau khi Ä‘i lÆ°u Ä‘Ã y vá», Ä‘á»n thỠđã được tái thiết, ná»n phụng tá»± đã được thiết láºp lại, nhÆ°ng sá»± nhiệt thà nh của những ngà y đầu tiên đã bị biến mất. Nhiá»u tÆ° tế không còn lÆ°u tâm đến trách nhiệm của mình, bá» bê công việc tôn vinh danh Chúa, là m gÆ°Æ¡ng mù gÆ°Æ¡ng xấu, khiến cho nhiá»u ngÆ°á»i Ä‘i sai Ä‘Æ°á»ng lối Chúa và hủy bá» giao Æ°á»›c. Há» không còn được dân chúng tÃn nhiệm vì há» không chân thà nh trong sứ vụ hà ng ngà y của mình.
Thánh Phaolô trong bà i Ä‘á»c 2 nhắc lại vá»›i giáo Ä‘oà n Thessalonica tình yêu vô vị lợi, tình yêu dâng hiến mà ngà i đã ân cần dà nh cho há», nhÆ° má»™t ngÆ°á»i mẹ dà nh cho con cái mình. Ngà i đã giảng dạy lá»i Chúa cho há»; hỠđã Ä‘á»n đáp ngà i cÅ©ng trà n đầy tình yêu. Thánh Phaolô sống chân thà nh vá»›i cá»™ng Ä‘oà n, ngà i đã không ngần ngại và vui mừng được trao ban cho há» chÃnh cả mạng sống của mình. Äáp lại, má»i ngÆ°á»i đã sống trung thà nh vá»›i Lá»i Chúa. Lá»i Chúa đã phát huy tác dụng nÆ¡i cá»™ng Ä‘oà n nà y, đã sinh hoa trái tốt đẹp nÆ¡i cuá»™c sống của má»—i ngÆ°á»i.
Sứ Ä‘iệp Lá»i Chúa hôm nay má»i gá»i chúng ta sống chân thà nh vá»›i chÃnh mình, vá»›i ngÆ°á»i khác, vá»›i Thiên Chúa. TÆ° tưởng Ä‘i đôi vá»›i lá»i nói. Lá»i nói Ä‘i đôi vá»›i việc là m. Cả ba lãnh vá»±c tÆ° tưởng, lá»i nói, việc là m Ä‘á»u phải diá»…n tả sá»± trung thá»±c và chân thà nh. NhÆ° bông hoa tháºt đẹp đầy mà u sắc toả hÆ°Æ¡ng thÆ¡m, những ngÆ°á»i chân thà nh khiêm nhÆ°á»ng toả hÆ°Æ¡ng thÆ¡m qua việc là m. Những Ä‘iá»u mà các vị ngôn sứ vÄ© đại đã nói ra, thÆ°á»ng hay bị lãng quên, nhÆ°ng những hà nh Ä‘á»™ng mà các vị Thánh nhân, anh hùng thá»±c hiện, luôn được háºu thế ghi nhá»› mãi. Hãy soi Ä‘á»i mình và o tấm gÆ°Æ¡ng Chúa Giêsu, để tìm cho mình má»™t phong cách sống đẹp chân thà nh. [Mục Lục]
29. Äóng kịch
(Suy niệm của Lm. Giacôbê Phạm Văn Phượng, OP)
Tất cả chúng ta Ä‘á»u tá» vẻ khó chịu và dứt khoát không chấp nháºn lối sống giả hình, giả dối của ngÆ°á»i nà o đó, Chúa Giêsu cÅ©ng thế thôi. Ngà i thÆ°á»ng phà n nà n và khiển trách tÃnh cách giả hình, giả dối của những ngÆ°á»i Pha-ri-sêu và kinh sÆ°, đồng thá»i Ngà i cÅ©ng khuyến cáo dân chúng: hãy Ä‘á» phòng và cảnh giác đối vá»›i những ngÆ°á»i ấy, cụ thể nhÆ° bà i Tin Mừng hôm nay.
Chúng ta thấy Chúa Giêsu phân biệt quyá»n giáo huấn và những ngÆ°á»i thi hà nh quyá»n đó. Ngà i nhìn nháºn các ngÆ°á»i Pha-ri-sêu và kinh sÆ° có quyá»n giáo huấn, vì há» là những ngÆ°á»i được chÃnh thức trao phó nhiệm vụ dạy bảo dân chúng, do đó khi há» thi hà nh nhiệm vụ là há» nhân danh Chúa, nên phải nghe và giữ những gì há» dạy bảo. NhÆ°ng tại sao Chúa lại nói đừng bắt chÆ°á»›c hay noi theo những việc là m của há»? Phải chăng hỠđã là m những việc bất chÃnh? Không, Chúa nhìn nháºn há» có là m nhiá»u việc tháºt, bình thÆ°á»ng thì đó là những việc tốt đáng được ca tụng, nhÆ°ng đối vá»›i Chúa thì chẳng nghÄ©a lý gì, vì thái Ä‘á»™ giả hình, giả dối của há». Lòng đạo đức của há» chỉ có tÃnh cách giả dối, má»™t thứ đạo đức chỉ có cái vá» bá» ngoà i.
Mỉa mai hÆ¡n nữa, đáng trách hÆ¡n nữa, há» là những ngÆ°á»i có thẩm quyá»n giải thÃch luáºt, há» nhấn mạnh luáºt lệ từng chữ, từng tiếng và há» khắt khe đòi há»i má»i ngÆ°á»i phải tuân giữ, nhÆ°ng chÃnh há» thì lại không áp dụng cho chÃnh mình. NhÆ° thế, há» nói mà không là m, hoặc tệ hÆ¡n nữa, há» nói má»™t Ä‘Ã ng là m má»™t nẻo, nhÆ° thánh Phaolô nói: "NgÆ°Æ¡i giáo dục kẻ khác mà không giáo dục mình. NgÆ°Æ¡i hãnh diện vá» lá» luáºt mà chÃnh ngÆ°Æ¡i lại lá»—i luáºt", nghÄ©a là ngôn ngữ và hà nh vi của há» mâu thuẫn nhau, lý thuyết và thá»±c hà nh của há» bất nhất. Há» rao truyá»n lá»i Chúa, nhÆ°ng thá»±c ra há» lạm dụng uy tÃn là m thầy và địa vị là m thủ lãnh của há». Cho nên, trong con ngÆ°á»i há» nhÆ° có hai phÆ°Æ¡ng diện, hai nếp sống: má»™t nếp sống giả hình trong bổn pháºn, còn vá»›i chÃnh mình lại buông xuôi, buông thả. Cuá»™c sống đôi nhÆ° váºy tháºt là phiá»n phức: cái đúng trở thà nh cái sai, và cái sai má»›i là đúng.
Äó là lý do tại sao Chúa Giêsu có thái Ä‘á»™ nghiêm khắc, đến ná»—i Chúa khiển trách há» nặng lá»i. Ngà i không bao giá» có thể chấp nháºn được cái thói giả hình và thái Ä‘á»™ kiêu căng tá»± phụ của há». ChÃnh lối sống đạo nhÆ° váºy đã chuốc lấy cho há» những lá»i khiển trách, có thể nói là gay gắt nhất phát ra từ miệng Chúa Giêsu, Chúa đã vạch trần bá»™ mặt giả hình và cách sống nhÆ° thế. Hãy sống thà nh thá»±c, nói và là m Ä‘i đôi vá»›i nhau và trÆ°á»›c sau nhÆ° má»™t.
Chúng ta hãy lặng tâm suy nghÄ©: những ngÆ°á»i Pha-ri-sêu không còn, nhÆ°ng lối sống của Pha-ri-sêu chÆ°a chết, vẫn còn nÆ¡i chúng ta. Nhìn và o xã há»™i, nhìn và o Ä‘á»i sống thá»±c tế,chúng ta thấy: sá»± giả hình, giả dối đã thà nh ra nhÆ° thông lệ, từ lãnh vá»±c tình yêu đến lãnh vá»±c văn hóa, kinh tế, tôn giáo, chÃnh trị, ngÆ°á»i ta vẫn thÆ°á»ng dùng cái bên ngoà i mà lừa đảo nhau. TÃnh giả hình, giả dối ai mà không ghét, thế nhÆ°ng ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng đồng ý rằng:muốn được kẻ khác kÃnh nể,cần phải giăng má»™t bức mà n dầy giữa tÆ° tưởng và cái lưỡi, giữa tâm trạng bên trong và cách cÆ° xá» bên ngoà i.
Tháºm chà có ngÆ°á»i còn nói má»™t cách trÆ¡ trẻn, trắng trợn rằng: ai muốn thà nh công thì đừng bao giá» duy trì má»™t thái Ä‘á»™ trÆ°á»›c mặt cÅ©ng nhÆ° sau lÆ°ng. Äừng bao giá» nên nói ra ngoà i miệng nhÆ° mình Ä‘ang nghÄ© trong bụng, dầu trong bụng có muốn tru di tam tá»™c ngÆ°á»i ta Ä‘i nữa, bên ngoà i cÅ©ng phải là m ra vẻ ngá»t ngà o. Vì váºy mà trong xã há»™i không thiếu gì những ngÆ°á»i: "Bá» ngoà i thÆ¡n thá»›t nói cÆ°á»i. Mà trong nham hiểm giết ngÆ°á»i không gÆ°Æ¡m". Thà nh ra, để phân biệt được ai là chÃnh trá»±c, ai là giả hình, ai là ngÆ°á»i trung nghÄ©a, ai là kẻ lừa thầy phản bạn tháºt là khó. Chúng ta thấy có những ngÆ°á»i đóng kịch rất tà i tình: bên ngoà i coi lÆ°Æ¡ng thiện, đạo hạnh, tá» tế mà thá»±c sá»± bên trong là tay Ä‘á»™c ác ghê tởm vô cùng, có những ngÆ°á»i tá» ra Ä‘Ã ng hoà ng dÆ°á»›i ánh nắng, nhÆ°ng trong bóng râm tá» ra lÆ°u manh đáng sợ
Chúng ta hãy suy nghÄ©: Ä‘á»i sống của chúng ta có gì là giả hình hoặc đóng kịch không? Chúng ta hãy nhá»›: chúng ta có thể sống đóng kịch, che Ä‘áºy, giấu diếm ngÆ°á»i nà y ngÆ°á»i khác, nhÆ°ng chúng ta có thể sống mãi nhÆ° thế không? Không đâu, chắc chắn sẽ có ngà y "cháy nhà ra mặt chuá»™t". Giả nhÆ° chúng ta có sống được mãi nhÆ° thế suốt Ä‘á»i, không ai biết chăng nữa, nhÆ°ng chúng ta có thể qua mắt được Thiên Chúa không? Chắc chắn là không. Äược lòng ngÆ°á»i Ä‘á»i hay được ngÆ°á»i Ä‘á»i ca tụng, nhÆ°ng không được lòng Chúa, không được Chúa ghi công thì cÅ©ng nhÆ° không, chẳng có giá trị gì. Äó là điá»u chúng ta cần suy nghÄ© va tá»± nhủ mình khi là m bất cứ Ä‘iá»u gì, kể cả những việc đạo đức. [Mục Lục]
30. Hãy sống thà nh tháºt
(Suy niệm của Lm. Giacôbê Phạm Văn Phượng, OP)
Trong má»™t tỉnh kia, ngÆ°á»i ta tổ chức má»™t buổi thuyết trình vá» Công giáo tiến hà nh. Há» má»i ông X, là ngÆ°á»i đạo đức và có tà i diá»…n thuyết để nói chuyện vá»›i má»i ngÆ°á»i. TrÆ°á»›c mặt công chúng đông đảo, đủ má»i hạng ngÆ°á»i, đủ má»i tầng lá»›p, ông X lên diá»…n Ä‘Ã n nói rất hùng hồn, rất trôi chảy và rất hay. Äại ý ông nói nhÆ° sau: “Lúc nà y hÆ¡n bao giá» hết, ngÆ°á»i Công giáo chúng ta phải hoạt Ä‘á»™ng tÃch cá»±c trong má»i lãnh vá»±c, nhất là trong lãnh vá»±c xã há»™i và từ thiện. Äối vá»›i những ngÆ°á»i chung quanh, chúng ta phải vui vẻ, hòa nhã, nhẫn nhịn, dá»… cảm thông và giúp đỡ.v.v..â€. Dứt lá»i, má»i ngÆ°á»i vá»— tay hoan nghênh nhiệt liệt.
Sau đó, ông X lên xe ra vá». Trong số thÃnh giả đến nghe buổi diá»…n thuyết đó, có má»™t ngÆ°á»i ở cạnh nhà ông X, tâm trà còn Ä‘ang thán phục bà i thuyết trình vừa hay vừa thức thá»i của ông, nghe thấy trong nhà ông X có tiếng cà u nhà u và la rầy ngÆ°á»i giúp việc, ngÆ°á»i ấy tò mò lắng nghe. Câu chuyện xảy ra nhÆ° sau: khi ông X diá»…n thuyết vá», chị giúp việc dá»n cÆ¡m cho ông. Äồ ăn rất ngon, nhÆ°ng có món xà o hÆ¡i mặn. Ông X khó chịu, gắt gá»ng và gá»i chị giúp việc lên há»i: “Ai nấu món nà y?†- “Dạ, thÆ°a con†- “Tại sao mặn đắng thế? tao có phải là tù đâu mà cho ăn uống thế nà y?†- “Xin ông tha cho con, con Ä‘ang Ä‘au nên vô ý nêm quá tay â€. Tức thì cái Ä‘Ä©a xà o bay xuống sà n nhà , đổ vỡ tung tóe. Rồi ông X đứng lên tuyên bố: “Tháng nà y tao sẽ trừ lÆ°Æ¡ng mà yâ€. Nói xong ông lên xe ra tiệm ăn. Tác giả câu chuyện nà y kết luáºn: “Ngôn hà nh tÆ°Æ¡ng phản là thế. Lá»i nói và việc là m không Ä‘i đôi vá»›i nhau. Trên Ä‘á»i không thiếu những ngÆ°á»i nhÆ° ông Xâ€.
Câu chuyện trên cÅ©ng đúng vá»›i bà i Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu tố giác trÆ°á»›c dân chúng và khuyến cáo há»: phải Ä‘á» phòng tÃnh cách giả hình, bôi bác của các kinh sÆ° và các ngÆ°á»i Pharisêu. Qua đó, Chúa dạy chúng ta phải sống thà nh thá»±c, nói và là m trÆ°á»›c sau nhÆ° má»™t.
TrÆ°á»›c hết, chúng ta thấy Chúa Giêsu phân biệt quyá»n giáo huấn và những ngÆ°á»i thi hà nh quyá»n đó. Ngà i nhìn nháºn các kinh sÆ° và những ngÆ°á»i Pharisêu có quyá»n giáo huấn, vì há» là những ngÆ°á»i được chÃnh thức trao phó nhiệm vụ dạy bảo dân chúng, do đó khi há» thi hà nh nhiệm vụ là há» nhân danh Chúa, nên phải nghe và giữ những gì há» dạy bảo. NhÆ°ng tại sao Chúa lại nói đừng bắt chÆ°á»›c hay noi theo những việc là m của há»? Phải chăng hỠđã là m những việc bất chÃnh? Không, Chúa nhìn nháºn há» có là m nhiá»u việc tháºt, bình thÆ°á»ng thì đó là những việc tốt, đáng khen. NhÆ°ng đối vá»›i Chúa thì chẳng nghÄ©a lý gì, vì thái Ä‘á»™ giả hình, giả dối của há». Lòng đạo đức của há» chỉ có tÃnh cách giả dối, má»™t thứ đạo đức chỉ có cái vá» bá» ngoà i.
Mỉa mai hÆ¡n nữa, đáng trách hÆ¡n nữa, há» là những ngÆ°á»i có thẩm quyá»n giải thÃch luáºt, há» nhấn mạnh luáºt lệ từng chữ, từng tiếng và khắt khe đòi há»i má»i ngÆ°á»i phải tuân giữ, nhÆ°ng chÃnh há» thì lại không áp dụng cho chÃnh mình. NhÆ° thế, há» nói mà không là m, hoặc tệ hÆ¡n nữa, há» nói má»™t Ä‘Ã ng là m má»™t nẻo, giữa ngôn ngữ và hà nh vi của há» mâu thuẫn nhau, lý thuyết và thá»±c hà nh của há» bất nhất, không Ä‘i đôi vá»›i nhau, há» rao truyá»n Lá»i Chúa, yêu cầu ngÆ°á»i khác phải tuân giữ, nhÆ°ng chÃnh há» thì lại không tuân giữ. Cho nên, trong con ngÆ°á»i há» nhÆ° có hai phÆ°Æ¡ng diện, hai nếp sống: má»™t nếp giả hình trong bổn pháºn, còn vá»›i chÃnh mình, lại buông xuôi, buông thả. Cuá»™c sống nÆ°á»›c đôi nhÆ° váºy tháºt là phiá»n phức: cái đúng trở thà nh cái sai, và cái sai má»›i là cái đúng.
Äó là lý do tại sao Chúa Giêsu có thái Ä‘á»™ nghiêm khắc, đến ná»—i Chúa khiển trách há» nặng lá»i. Ngà i không bao giá» có thể chấp nháºn cái thói giả hình và thái Ä‘á»™ kiêu căng tá»± phụ của há». ChÃnh lối sống đạo nhÆ° váºy đã chuốc lấy cho há» những lá»i khiển trách, có thể nói là gay gắt nhất phát ra từ miệng Chúa Giêsu. Chúa đã vạch trần bá»™ mặt giả hình và cách sống đóng kịch bôi bác của há». Và Chúa dạy chúng ta đừng sống nhÆ° thế, hãy sống thà nh thá»±c: nói và là m Ä‘i đôi vá»›i nhau và trÆ°á»›c sau nhÆ° má»™t.
Tìm hiểu bà i Tin Mừng hôm nay, chúng ta hãy suy nghÄ©: những ngÆ°á»i kinh sÆ° và Pharisêu không còn, nhÆ°ng lối sống, cách sống của há» chÆ°a chết, vẫn còn nÆ¡i chúng ta. Nhìn và o xã há»™i, nhìn và o Ä‘á»i sống thá»±c tế, chúng ta thấy: sá»± giả hình, giả dối vẫn hiện diện khắp nÆ¡i, từ lãnh vá»±c tình yêu đến lãnh vá»±c văn hóa, kinh tế, tôn giáo, chÃnh trị, ngÆ°á»i ta vẫn thÆ°á»ng dùng cái bá» ngoà i mà lừa đảo nhau. TÃnh giả hình giả dối ai mà không ghét. Thế nhÆ°ng, ngÆ°á»i ta lại thÆ°á»ng đồng ý rằng: muốn được kẻ khác kÃnh nể, cần phải giăng má»™t bức mà n dầy giữa tÆ° tưởng và cái lưỡi, giữa tâm trạng bên trong và cách xá» sá»± bên ngoà i
Tháºm chà có ngÆ°á»i còn nói má»™t cách trÆ¡ trẽn, trắng trợn rằng: Nếu muốn thà nh công, thì đừng bao giá» duy trì má»™t thái Ä‘á»™ trÆ°á»›c mặt cÅ©ng nhÆ° sau lÆ°ng, đừng bao giá» nói ra ngoà i miệng nhÆ° mình Ä‘ang nghÄ© trong bụng. Dầu trong bụng có ghét ngÆ°á»i ta tháºm tệ, bên ngoà i phải là m ra vẻ ngá»t ngà o. Vì váºy mà trong xã há»™i thiếu gì những ngÆ°á»i: “bang mặt mà không bằng lòngâ€. Thà nh ra, để phân biệt được: ai là ngÆ°á»i chân chÃnh, ai là kẻ giả hình, ai là ngÆ°á»i trung nghÄ©a, ai là kẻ lừa thầy phản bạn, tháºt là khó. Chúng ta thấy có những ngÆ°á»i đóng kịch rất tà i tình: bên ngoà i coi lÆ°Æ¡ng thiện, đạo hạnh, tá» tế, mà thá»±c sá»± bên trong là tay Ä‘á»™c ác ghê tởm vô cùng. Có những ngÆ°á»i tá» ra Ä‘Ã ng hoà ng dÆ°á»›i ánh nắng, nhÆ°ng trong bóng râm tá» ra lÆ°u manh đáng sợ.
Chúng ta hãy suy nghÄ©: Ä‘á»i sống của chúng ta có gì là giả hình hay đóng kịch không? Chúng ta hãy nhá»›: chúng ta có thể sống đóng kịch, che Ä‘áºy giấu diếm ngÆ°á»i nà y ngÆ°á»i khác, nhÆ°ng chúng ta có thể sống mãi nhÆ° thế không? Không đâu, chắc chắn sẽ có ngà y “cháy nhà ra mặt chuá»™t†. Giả nhÆ° chúng ta sống được mãi nhÆ° thế suốt Ä‘á»i, không ai biết chăng nữa, nhÆ°ng ta có thể qua mắt được Thiên Chúa không? Chắc chắn là không. Äược lòng ngÆ°á»i Ä‘á»i hay được ngÆ°á»i Ä‘á»i ca tụng, nhÆ°ng không được lòng Chúa, không được Chúa ghi công, thì cÅ©ng nhÆ° không, chẳng có giá trị gì. Äó là điá»u chúng ta cần suy nghÄ© và tá»± nhủ mình khi là m bất cứ Ä‘iá»u gì, kể cả những việc đạo đức. [Mục Lục]
31. Các kinh sư và Pharisiêu giả hình - JKN
Câu há»i gợi ý:
- Äá»™ng lá»±c căn bản nà o khiến những ngÆ°á»i Pha-ri-siêu hà nh Ä‘á»™ng nhÆ° váºy? Ta có bị thúc đẩy bởi Ä‘á»™ng lá»±c đó không?
- Nếu má»i việc tốt đẹp ta là m Ä‘á»u là m nhằm để được tiếng khen, để được ca tụng, thì ngÆ°á»i khác có nghÄ© rằng ta tốt, ta đạo đức không? Thiên Chúa sẽ đánh giá ta thế nà o? TrÆ°á»›c mặt Ngà i, đạo đức của ta là đạo đức gì?
- Muốn thánh thiện Ä‘Ãch thá»±c, ta phải xây dá»±ng sá»± thánh thiện đó trên ná»n tảng nà o?
Suy tư gợi ý:
- Táºt xấu chung của con ngÆ°á»i: muốn được má»i ngÆ°á»i nể phục tôn trá»ng, muốn được hÆ¡n ngÆ°á»i khác
Äá»c bà i Tin Mừng hôm nay, ta thấy ngay hai phần rõ rệt diá»…n tả hai tinh thần đối chá»i nhau. Phần đầu nói lên tinh thần “phình to bản ngã†của ngÆ°á»i Pha-ri-siêu, thÃch đặt nặng “cái tôiâ€, Ä‘Æ°a “cái tôi†của mình lên trên “cái tôi†của ngÆ°á»i khác. Còn phần sau là tinh thần “tá»± hủy†của Äức Giêsu, là tinh thần từ bá» mình, quên mình, xả ká»·, đặt “cái tôi†của mình dÆ°á»›i “cái tôi†của kẻ khác.
Tinh thần “phình to bản ngã†không chỉ là tâm lý của những ngÆ°á»i Pha-ri-siêu, mà còn là tâm lý của đại Ä‘a số nhân loại chúng ta. Chúng ta thÃch được má»i ngÆ°á»i nể phục, ca tụng, Ä‘á» cao; thÃch khoe những Æ°u Ä‘iểm, thà nh tÃch của mình; thÃch có địa vị hay quyá»n lá»±c trong xã há»™i hay Giáo Há»™i; thÃch được ngÆ°á»i khác phục vụ, qụy lụy; ai nói đụng chạm đến mình thì tá» ra bá»±c bá»™i; thấy những ngÆ°á»i chung quanh hÆ¡n mình thì đâm ra buồn nản, ganh tức, v. v.. Tâm lý nhÆ° thế là tâm lý rất bình thÆ°á»ng, không mang tÃnh bệnh hoạn. Nó chỉ trở thà nh bệnh hoạn khi trở nên quá đáng, nghÄ©a là ước muốn được hÆ¡n ngÆ°á»i trở thà nh má»™t ná»—i ám ảnh, hay biến ta thà nh má»™t ngÆ°á»i đầy tham vá»ng, và muốn thá»a mãn những mong Æ°á»›c ấy vá»›i bất cứ giá nà o, bất chấp phải là m những Ä‘iá»u trái lÆ°Æ¡ng tâm... Tình trạng bệnh hoạn ấy sẽ khiến tâm hồn ta thÆ°á»ng xuyên mất bình an và là m ngÆ°á»i khác khó chịu.
Muốn nên thánh, ta phải vượt lên trên tâm lý bình thÆ°á»ng ấy. Nếu ta thắng vượt được tâm lý đó, thì ta đã trở nên hÆ¡n ngÆ°á»i bình thÆ°á»ng má»™t báºc. Và lên được báºc nà y là lên được báºc căn bản nhất để nên thánh rồi. Tháºt váºy, không ai có thể nên thánh nếu vẫn còn trong tình trạng tâm lý coi “cái tôi†của mình là “cái rốn của vÅ© trụâ€, là hÆ¡n hết má»i ngÆ°á»i, và coi ý riêng, ý kiến, quyá»n lợi mình cao hÆ¡n ý riêng, ý kiến, quyá»n lợi ngÆ°á»i khác.
- Coi chừng kẻo thứ đạo đức của ta Ä‘ang được xây dá»±ng trên tâm lý muốn “phình to bản ngãâ€
Khi ta tá»± đặt ta cao hÆ¡n ngÆ°á»i khác hoặc những gì của ta cao hÆ¡n của ngÆ°á»i khác thì ta cÅ©ng mong muốn, tháºm chà đòi há»i ngÆ°á»i khác phải coi ta hÆ¡n bản thân há», hoặc những gì của ta hÆ¡n của há». Má»™t ngÆ°á»i luôn đặt nặng “cái tôi†của mình nhÆ° thế vẫn có thể được má»i ngÆ°á»i coi là đạo đức, tháºm chà là “đạo cao đức cảâ€, nhá» tuân giữ chi tiết và hoà n hảo các luáºt lệ tôn giáo, hoặc là m được những việc phúc đức lá»›n lao nhÆ° những ngÆ°á»i Pha-ri-siêu thá»i Äức Giêsu. Há» sẵn sà ng tuân giữ má»i quy luáºt tôn giáo, là m những hà nh Ä‘á»™ng tốt, không phải vì mến Chúa yêu ngÆ°á»i, mà vì muốn được má»i ngÆ°á»i chung quanh nể phục, ca tụng, coi mình là ngÆ°á»i đạo đức, và nhỠđó, tÃn nhiệm mình, tôn mình lên những địa vị cao trong xã há»™i hay Giáo Há»™i.
NhÆ°ng trÆ°á»›c con mắt Thiên Chúa, tinh thần “phình to bản ngã†ấy là m há»ng tất cả những gì có vẻ tốt đẹp của há». Tinh thần ấy đã biến những hà nh vi đạo đức nhÆ° Ä‘á»c kinh cầu nguyện, là m phúc bố thÃ, có vẻ yêu thÆ°Æ¡ng… thà nh những hà nh vi vị ká»·. Vì những hà nh vi ấy không xuất phát từ Ä‘á»™ng lá»±c yêu thÆ°Æ¡ng. TrÆ°á»›c mặt Thiên Chúa, giá trị đạo đức của má»™t hà nh Ä‘á»™ng phần rất lá»›n hệ tại Ä‘á»™ng lá»±c thúc đẩy: cà ng vị tha, cà ng vì yêu thÆ°Æ¡ng thì cà ng có giá trị, còn cà ng vị ká»· thì cà ng giảm giá trị. Äiá»u nà y thánh Phao-lô nói rất rõ: “Giả nhÆ° tôi có Ä‘em hết gia tà i cÆ¡ nghiệp mà bố thÃ, hay ná»™p cả thân xác tôi để chịu thiêu đốt, mà không có đức mến, thì cÅ©ng chẳng Ãch gì cho tôi†(1Cr 13,3). Những hà nh vi ấy, cho dù vÄ© đại, có vẻ đầy tình thÆ°Æ¡ng, hay Ä‘em lại lợi Ãch cho rất nhiá»u ngÆ°á»i khác, nhÆ°ng vì không được thúc đẩy bởi Ä‘á»™ng lá»±c yêu thÆ°Æ¡ng, nên chẳng có giá trị trÆ°á»›c Thiên Chúa, và chẳng Ä‘em lại lợi Ãch tâm linh cho ta. Khi là m vì ta, thì ta đã đạt được những lợi Ãch trần thế, nghÄ©a là “đã được phần thưởng rồi†(Mt 6,5b).
ChÃnh trong viá»…n ảnh nà y mà câu Kinh Thánh sau đây trở nên dá»… hiểu: “Trong ngà y ấy, nhiá»u ngÆ°á»i sẽ thÆ°a vá»›i Thầy rằng: "Lạy Chúa, lạy Chúa, nà o chúng tôi đã chẳng từng nhân danh Chúa mà nói tiên tri, nhân danh Chúa mà trừ quá»·, nhân danh Chúa mà là m nhiá»u phép lạ đó sao?... Và bấy giá» Thầy sẽ tuyên bố vá»›i há»: Ta không há» biết các ngÆ°Æ¡i; xéo Ä‘i cho khuất mắt Ta, hỡi bá»n là m Ä‘iá»u gian ác!†(Mt 7,22-23). Việc nói tiên tri, trừ quá»·, là m phép lạ, tá»± bản chất Ä‘á»u là những việc đạo đức, nhÆ°ng nếu là m vá»›i Ä‘á»™ng lá»±c vị ká»· chứ không phải vì yêu thÆ°Æ¡ng, thì chẳng có giá trị gì vá» tâm linh. Nếu dá»±a và o những việc đạo đức kém giá trị ấy để lên mặt tá»± hà o và khinh khi ngÆ°á»i khác, thì những việc ấy lại trở thà nh tá»™i ác! Vì thế, muốn nên thánh, ta cần phải thÆ°á»ng xuyên thanh luyện Ä‘á»™ng lá»±c khi là m những Ä‘iá»u thiện, những việc đạo đức.
- Sá»± thánh thiện Ä‘Ãch thá»±c được xây dá»±ng trên ná»n tảng tá»± hủy, quên mình, xả ká»·, yêu thÆ°Æ¡ng
Thứ đạo đức của ngÆ°á»i Pha-ri-siêu được xây dá»±ng trên ná»n tảng “phình to bản ngãâ€, nên đó là thứ đạo đức giả, có thể được ngÆ°á»i Ä‘á»i lầm tưởng mà đánh giá cao, nhÆ°ng trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa chẳng có giá trị gì. Äức Giêsu muốn chúng ta, những kẻ theo Ngà i, là những ngÆ°á»i đạo đức tháºt sá»±. NghÄ©a là đạo đức của ta phải được xây dá»±ng trên ná»n tảng tá»± hủy và yêu thÆ°Æ¡ng. Ngà i khuyên chúng ta đừng ham được má»i ngÆ°á»i gá»i mình là “ráp-biâ€, là “chaâ€, là “thầyâ€, là “ngÆ°á»i lãnh đạoâ€... nghÄ©a là đừng ham được má»i ngÆ°á»i nể phục, kÃnh trá»ng, Ä‘á» cao, đừng khao khát quyá»n lá»±c, địa vị... Hãy tá»± coi mình là má»™t số không, chẳng có gì đáng tá»± hà o, đáng cáºy công... Vì xét cho cùng, ta chẳng có má»™t Ä‘iá»u gì có giá trị do tá»± ta là m ra cả. Tất cả những gì có giá trị nÆ¡i ta Ä‘á»u đến từ Thiên Chúa. Thánh Phao-lô nói: “Bạn có gì mà bạn đã không nháºn lãnh? Nếu đã nháºn lãnh, tại sao lại vênh vang nhÆ° thể đã không nháºn lãnh?†(1Cr 4,7).
Khi ta tá»± hà o vá»›i ngÆ°á»i khác vỠđạo đức, tà i năng, lòng can đảm... thì Ä‘iá»u ấy giả thiết rằng ta đã tá»± coi những thứ tốt đẹp ấy là do ta chứ không phải do ai khác. Thế là ta đã trở thà nh kẻ vô Æ¡n đối vá»›i Thiên Chúa, vì không gì ta có mà không phải do Ngà i ban. Gioan Tẩy giả nói vá»›i những ngÆ°á»i Pha-ri-siêu: “Äừng tá»± hà o rằng: "Chúng ta đã có tổ phụ Ãp-ra-ham." Vì, tôi nói cho các anh hay, Thiên Chúa có thể là m cho những hòn đá nà y trở nên con cháu ông Ãp-ra-ham†(Mt 3,9). CÅ©ng váºy, Thiên Chúa có thể biến những kẻ vô dụng, hèn kém nhất trong thế gian nà y, những kẻ mà ta Ä‘ang khi rẻ thà nh những kẻ đạo đức và tà i năng hÆ¡n ta. Và Ngà i cÅ©ng có thể giảm các ân huệ Ngà i vẫn ban cho ta, láºp tức lúc đó ta trở thà nh kẻ không ra gì. Biết bao ngÆ°á»i Ä‘ang được má»i ngÆ°á»i coi là cao cả mà chỉ vì bị mất Æ¡n Chúa đã trở thà nh kẻ tầm thÆ°á»ng! NhÆ° váºy, ngÆ°á»i hiểu biết và khôn ngoan Ä‘Ãch thá»±c sẽ không bao giá» dám tá»± hà o vá» mình Ä‘iá»u gì. Thánh Phao-lô khuyên: “Ai tá»± hà o thì hãy tá»± hà o trong Chúa†(1Cr 1,31; x. 2Cr 10,17).
Má»™t ngÆ°á»i đạo đức tháºt sá»± sẽ không “là m má»i việc cốt để cho thiên hạ thấy†(Mt 23,5), “cốt để ngÆ°á»i ta khen†(Mt 6,2) nhÆ° những ngÆ°á»i Pha-ri-siêu, mà trái lại sẽ là m theo lá»i khuyên của Äức Giêsu: “Khi bố thÃ, đừng cho tay trái biết việc tay phải là m†(Mt 6,3); “khi cầu nguyện, hãy và o phòng, đóng cá»a lại, và cầu nguyện cùng Cha của anh, Äấng hiện diện nÆ¡i kÃn đáo†(6,6). Những việc tốt đẹp ấy nếu ta không là m vì ta, để vinh danh ta, mà là m vì yêu thÆ°Æ¡ng, vì Ãch lợi của tha nhân, thì dù nhá» má»n, chúng vẫn có giá trị lá»›n lao trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa. Còn nếu là m vì ta, để được khen, được nể phục, thì việc ấy dù có lá»›n lao đến đâu, cÅ©ng trở nên vô giá trị trÆ°á»›c Thiên Chúa, bất chấp chúng được ngÆ°á»i Ä‘á»i ca tụng thế nà o. Váºy chÃnh tinh thần tá»± hủy, quên mình, xả ká»·, vị tha khi hà nh Ä‘á»™ng má»›i là m cho hà nh Ä‘á»™ng của ta có giá trị, và giúp ta nên thánh tháºt sá»±.
Cầu nguyện
Tôi nghe Thiên Chúa nói vá»›i tôi: “Cha dá»±ng nên con từ hÆ° vô, và dá»±ng nên ngÆ°á»i khác cÅ©ng từ hÆ° vô. Tá»± bản chất và tá»± bản thân con, con chẳng hÆ¡n ngÆ°á»i khác má»™t chút nà o. Ngược lại ngÆ°á»i khác cÅ©ng chẳng hÆ¡n con chút nà o. Con có hÆ¡n ngÆ°á»i khác được Ä‘iá»u gì, thì do chÃnh Cha đã ban đủ Æ¡n để con hÆ¡n được nhÆ° váºy. Thế thì con có lý do gì để lên mặt vá»›i những kẻ thua kém con? Rất có thể má»™t lúc nà o đó, Cha sẽ lại cho những kẻ kém con, những kẻ con khinh thÆ°á»ng ấy hÆ¡n con. Tốt hÆ¡n là con hãy quên con Ä‘i, đừng tá»± coi mình là gì cả. ChÃnh thái Ä‘á»™ ấy là m cho con trở nên cao cả trÆ°á»›c mặt Cha, là m Ä‘á»i sống con hạnh phúc và tốt đẹp biết bao! Cha mong con có thái Ä‘á»™ ấyâ€. [Mục Lục]
32. Là m chứng cho Chúa
(Suy niệm của Lm. Thu Băng)
Thánh Phanxicô nói vá»›i má»™t thầy Dòng ngà i: Chúng ta cùng Ä‘i giảng đạo chiá»u nay. Thế rồi sau má»™t buổi chiá»u rảo quanh các phố xá, khu xóm, là ng mạc, hai cha con trở vá», ngồi bệt xuống ghế, hổn hển thở hÆ¡i tai. Ngà i buông lá»i: Tạ Æ¡n Chúa rồi lại im lặng. Thầy tùy tùng má»›i cất tiếng há»i: ThÆ°a cha, cha nói Ä‘i giảng đạo mà con có thấy cha giảng gì đâu. Ngà i mìm cÆ°á»i trả lá»i: ChÃnh cách Ä‘i đứng tá» tế, nói năng thÆ°a há»i kẻ qua Ä‘Æ°á»ng má»™t cách Ä‘oan trang, lá»… phép, chÃnh cách cÆ° xá» bác ái, chân thà nh và ân cần giúp đỡ má»i ngÆ°á»i của chúng ta, là má»™t bà i giảng hùng hồn, và đánh Ä‘á»™ng nhất đó con. Chúng ta đã giảng bằng chÃnh gÆ°Æ¡ng sống của mình rồi.
Việt Nam có câu: Lá»i nói lung lay, gÆ°Æ¡ng bà y lôi cuốn. Là cách diá»…n tả bằng thá»±c hà nh nhiá»u hÆ¡n là bằng rao giảng. Có má»™t nhà nghiên cứu xã há»™i là m má»™t bản trắc nghiệm và phá»ng vấn. Ông cho hay: tám mÆ°Æ¡i phần trăm ngÆ°á»i trả lá»i: Xem gÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i xÆ°a đã sống và đã là m.
Chúa trách cứ ngÆ°á»i Pharisiêu, và các thầy thông luáºt chỉ chú tâm và o nghÄ©a chữ mà không thá»±c hà nh: Há» chỉ tay mà không là m. Há» bó cho ngÆ°á»i khác gánh còn há» không há» Ä‘Æ°a ngón tay lay thá». Há»i trong gia đình, chúng ta phục ai, thÆ°Æ¡ng ai, nếu không phải là ngÆ°á»i có lòng quán xuyến má»i việc, có chân tay mau rảo, có việc là m luôn tay luôn chân, có tâm hồn đạo hạnh, có tấm lòng rá»™ng rãi, cởi mở...... Há»i trong gia đình chúng ta ghét ai nhất: Nếu không phải là kẻ hay nói đổng, lắm mồm, nói dai và đay nghiến mà không chạy việc.
Nhìn và o gÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i xÆ°a có đủ má»i khÃa cạnh gÆ°Æ¡ng sáng cho chúng ta soi. Há» là những nhân chứng của Tin Mừng, của nÆ°á»›c trá»i: Nhân chứng đức tin nhÆ° ông Abraham giết con. Nhân chứng thứ tha nhÆ° vua DavÃt cắt vạt áo vua khi vua cho ông là kẻ thù. Nhân chứng lá» luáºt nhÆ° Daniel trong lò lá»a không chịu ăn thịt. Nhân chức trong sạch nhÆ° Maisen đẹp trai và hoà ng háºu Pharao mê sắc. Nhân chứng giữ đạo nhÆ° bảy con của bà Macabêu bị hà nh quyết. Nhân chứng hy sinh cho đồng loại nhÆ° Äức Cha Cassaigne, Thánh Damien tông đồ ngÆ°á»i hủi, Mẹ Têrêsa Ấn Äá»™. Nhân chứng gia đình nhÆ° Äức Mẹ và thánh Giuse thà nh Nazareth. Nhân chứng từ bá» nhÆ° hoà ng háºu Elzabeth, nhÆ° Phanxicô khó khăn tụt áo sống trả lại cha trÆ°á»›c quan tòa.
Tháºt đáng ca ngợi những báºc cha mẹ luôn nêu gÆ°Æ¡ng cho con cái. Äáng ca ngợi những ngÆ°á»i con sống và giữ theo lá»i cha mẹ khuyên dạy. Äáng ca ngợi những báºc ông bà sống đạo cho các con cháu thấy, nghe và bắt chÆ°á»›c. Sống và thá»±c hà nh nhÆ° váºy chắc chắn các ngà i sẽ bị phản đối, bị công kÃch, bị chê bai, bị kết án là khác Ä‘á»i. NhÆ°ng các ngà i sẽ giúp con cháu can đảm chấp nháºn và vÆ°Æ¡n lên khá»i những nếp sống đê hèn đè bẹp cuá»™c sống. Sống nhÆ° váºy các ngà i đã nên tấm gÆ°Æ¡ng sáng ngá»i cho thế hệ mai sau và không sống nhÆ° váºy sẽ không có các thánh trên trá»i. (2002). [Mục Lục]
33. Nói và là m
Qua Ä‘oạn Tin mừng hôm nay, Chúa Giêsu đã nghiêm khắc kết án bá»n biệt phái và luáºt sÄ© là những ngÆ°á»i lãnh đạo tôn giáo trong dân Do Thái. Thế nhÆ°ng, biết đâu những lá»i kết án nghiêm khắc ấy cÅ©ng được gá»i đến cho má»—i ngÆ°á»i chúng ta, bởi vì những khuyết Ä‘iểm của há» cÅ©ng là những khuyết Ä‘iểm của má»i ngÆ°á»i ở má»i nÆ¡i và trong má»i lúc.
Nhìn lại khuôn mặt của bá»n biệt phái và luáºt sÄ©, chúng ta không khá»i giáºt mình bởi vì bản thân chúng ta cÅ©ng có những Ä‘Æ°á»ng nét nà o đó giống nhÆ° há». Váºy đâu là những khuyết Ä‘iểm chÃnh yếu bá»n biệt phái và luáºt sÄ© đã mắc phải để rồi đã bị Chúa Giêsu chỉ trÃch và phê bình má»™t cách gắt gao?
Khuyết Ä‘iểm thứ nhất, đó là há» nói mà không là m. Có má»™t khoảng cách vừa sâu lại vừa rá»™ng giữa những Ä‘iá»u há» giảng dạy vá»›i những Ä‘iá»u há» thá»±c hà nh trong Ä‘á»i sống cá nhân. Chúa Giêsu đã diá»…n tả tháºt chÃnh xác vá» há» nhÆ° sau:
Há» nói mà không là m. Há» nói thì nhiá»u mà là m chẳng được bao nhiêu. Tệ hÆ¡n nữa, há» nói má»™t Ä‘Ã ng nhÆ°ng là m quà ng má»™t nẻo, há» là m ngược lại những gì hỠđã nói và đã giảng theo kiểu:
- Khẩu pháºt tâm xà .
- Miệng nam mô, bụng bồ dao găm.
Và nhÆ° váºy, Ä‘iá»u quan trá»ng đối vá»›i chúng ta là phải thống nhất Ä‘á»i sống, để việc chúng ta là m ăn khá»›p vá»›i lá»i chúng ta nói và dạy. Lá»i nói phải biểu lá»™ những gì ấp ủ trong cõi lòng, chứ không phải chỉ là sá»± váºn dụng khéo léo những ngôn từ hoa mỹ để thu hút và lôi cuốn ngÆ°á»i khác nhÆ° ngÆ°á»i ta vốn thÆ°á»ng bảo:
- Khéo mồm mép, khá»e tay chân.
Trong nghi lá»… phong chức Linh mục, Äức Giám mục đã khuyên các tân chức nhÆ° sau:
- Khi suy gẫm Lá»i Chúa, các con hãy chú tâm tin Ä‘iá»u chúng con Ä‘á»c. Dạy Ä‘iá»u các con tin và là m Ä‘iá»u các con dạy.
Mong rằng chúng ta cÅ©ng sẽ thá»±c hiện được nhÆ° váºy.
Bá»n biệt phái nói mà không là m, nhÆ°ng lại bắt ngÆ°á»i khác phải là m. Chúa Giêsu đã dùng má»™t hình ảnh sống Ä‘á»™ng để diá»…n tả vá» khuyết Ä‘iểm nà y:
- Há» chất những gánh nặng lên vai ngÆ°á»i khác, còn chÃnh bản thân há» thì lại không muốn đụng ngón tay lay thá».
Thái Ä‘á»™ nà y ngà y nay chúng ta gá»i má»™t cách khôi hà i là giám đốc, giám xúi chứ không phải là giám là m, giám nháºn lấy trách nhiệm của mình.
NhÆ° váºy ở đây chúng ta lại thấy xuất hiện má»™t khoảng cách giữa Ä‘iá»u chúng ta là m vá»›i Ä‘iá»u chúng ta buá»™c ngÆ°á»i khác phải là m. Chúng ta khoan dung vá»›i bản thân, nhÆ°ng lại hết sức nghiệt ngã vá»›i ngÆ°á»i khác. DÆ°á»ng nhÆ° chúng ta đòi há»i ngÆ°á»i khác là để khá»a lấp sá»± yếu Ä‘uối của bản thân.
Khuyết Ä‘iểm thứ hai, đó là tÃnh háo danh và tá»± mãn. Há» là m má»i việc cốt để được ngÆ°á»i ta thấy. NhÆ° váºy cái Ä‘Ãch nhắm của má»i hà nh Ä‘á»™ng đó là tiếng khen, uy tÃn và danh dá»± cá nhân. Tất cả Ä‘á»u qui vá» cái tôi của mình, Ä‘á»u nhằm lôi kéo sá»± chú ý của ngÆ°á»i khác. Tháºm chà cả những hà nh vi đạo đức cÅ©ng biến thà nh má»™t thứ son phấn để trang Ä‘iểm cho bá»™ mặt giả hình của chúng ta.
Thiên Chúa bị bá» rÆ¡i khi các việc đạo đức của chúng ta được khua chiêng gióng trống, nặng phần trình diá»…n, khiến ngÆ°á»i ta chỉ thấy được bản thân chúng ta mà không thấy được chÃnh Thiên Chúa.
Vá»›i má»™t và i nét chấm phá Ä‘Æ¡n sÆ¡, Chúa Giêsu đã cho chúng ta thấy rõ bá»™ mặt giả hình của bá»n Biệt phái và luáºt sÄ©. Biết đâu, đó cÅ©ng là bá»™ mặt giả hình của má»—i ngÆ°á»i chúng ta.
ChÃnh vì thế, chúng ta hãy cầu xin để má»—i ngÆ°á»i chúng ta luôn sống trung thá»±c vá»›i bản thân, vá»›i ngÆ°á»i khác và vá»›i Thiên Chúa. TÆ° tưởng thì Ä‘i đôi vá»›i lá»i nói. Còn lá»i nói thì lại Ä‘i đôi vá»›i việc là m. Cả ba lãnh vá»±c tÆ° tưởng, lá»i nói và việc là m của chúng ta Ä‘á»u không quanh co, không uẩn khúc, nhÆ°ng trong suốt nhÆ° pha lê. [Mục Lục]
34. Là m lớn phải phục vụ
Anh chị em thân mến,
Má»™t ngÆ°á»i cha ná» dạy con rằng: "Con nên nhá»› thá»i bây giá», không tin ai được hết; ngay cả cha con cÅ©ng đừng tin nữa. Biết đâu cha mẹ vẫn gạt con cái. Con thấy không? Ra Ä‘Æ°á»ng ngÆ°á»i ta chỉ nghÄ© đến móc túi kẻ khác, mua gian bán láºn; có mấy ai dám nói tháºt đâu... Vì váºy, con nên nhá»›, đừng tin ai cả, ngay cha mẹ con cÅ©ng không tin nữa.." Sau bà i huấn đức đó mấy hôm, má»™t bữa ná», ngÆ°á»i cha bảo con: con leo thang nà y lên gác lấy cho cha mấy món đồ cha cần trên đó. Äứa con vâng lá»i lên gác... Äến lúc xuống, ngÆ°á»i cha đã lấy thang Ä‘i mất. Ông bảo: con cứ nhảy xuống Ä‘i, cha sẽ đỡ cho... Äứa con y lá»i nhảy xuống. NgÆ°á»i cha không đỡ. Äứa con gãy giò. Lúc đó cha má»›i nói: "Thấy hôn, tao đã bảo, ngay cả cha mà y cÅ©ng đừng tin nữa mà ..." Bà i há»c cụ thể thiệt đó, nhÆ°ng bù lại đứa con phải gãy giò. HÆ¡n bị tốn của má»™t chút đó! Bà i giáo lý của Chúa Giêsu hôm nay cÅ©ng tÆ°Æ¡ng tợ thế: Chúa cảnh báo dân chúng: nghe lá»i các kinh sÆ° chỉ bảo, nhÆ°ng đừng là m theo việc há» là m, vì há» nói mà không là m. KÃnh má»i anh chị em cùng suy niệm...
a/. Có và i Ä‘iá»u chúng ta cần hiểu rõ:
* Các kinh sÆ°, các ngÆ°á»i pharisêu: há» là những nhà thông luáºt; há» nối quyá»n Môisen, có nhiệm vụ giải thÃch Kinh thánh, luáºt Môisen, áp dụng và o Ä‘á»i sống. Vì thế, nên Chúa Giêsu dạy phải nghe há». NhÆ°ng cách là m của há», Chúa dạy dân chúng đừng theo, vì há» sống giả hình, nói mà không là m, đặt ách lên vai ngÆ°á»i khác mà tay há» không Ä‘á»™ng đến, thÃch Ä‘eo há»™p kinh lá»›n, mang tua áo, thÃch ngồi chổ nhứt, Æ°a ngÆ°á»i ta ca tụng, nhÆ°ng lại lại tham lam, khinh dá»… ngÆ°á»i nghèo khó, áp bức cô nhi hóa phụ...
* Äừng bắt ai gá»i mình bằng Thầy; cÅ©ng đừng bắt gá»i bằng cha, gá»i ngÆ°á»i lãnh đạo: Chúa Giêsu muốn dạy chỉ có má»™t Äức Kitô là Thầy, là ngÆ°á»i lãnh đạo, má»™t Thiên Chúa là Cha. Không ai được phép vượt qua lá»i dạy đó. Thá»±c ra, trong đạo chúng ta nếu có gá»i ai là Thầy, là Cha, là ngÆ°á»i lãnh đạo, đó không phải là đi ngược lá»i Chúa dạy; đó chỉ nói lên mối liên hệ tinh thần. Thánh Äaminh muốn Ä‘Æ°a tinh thần nà y và o dòng của mình; ngà i mong muốn anh em gá»i nhau bằng huynh đệ (frater). Ta cÅ©ng thấy Tu há»™i của Tiểu đệ, Tiểu muá»™i rất mong muốn thá»±c hiện tinh thần nà y, nên má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u gá»i nhau là anh em....
b/. Qua bà i Tin mừng nà y Chúa muốn dạy ta Ä‘iá»u gì?
* Chúa vạch trần thói sống giả hình của các kinh sÆ°, biệt phái: há» thÃch sống giả hình, vì hay nói mà không là m - thÃch thống trị kẻ khác, đặt gánh nặng lên vai ngÆ°á»i khác, còn mình thì không buồn Ä‘á»™ng đến - thÃch khoe khoang, là m để cho má»i ngÆ°á»i thấy - ham danh, Æ°a ngồi chổ nhất, thÃch được chà o, thÃch được gá»i là thầy. Chúa còn cảnh giác dân chúng, dạy dân nghe lá»i há» chỉ dạy, nhÆ°ng đừng là m theo há», nhất là chỉ vâng lá»i má»™t Thầy Ä‘á»™c nhất là Äức Kitô mà thôi...
* Chúa chỉ trÃch lối sống của các kinh sÆ°, nhÆ°ng NgÆ°á»i cÅ©ng Ä‘Æ°a ra mấy chỉ dẫn cho Ä‘á»i sống đạo thiết thá»±c: 1. lá»i nói Ä‘i đôi vá»›i việc là m: Thá»±c tế, giữa lá»i nói và việc là m có khoảng cách rất lá»›n. Vì nói thì dá»…, nhÆ°ng là m lại là chuyện khó, nên các kinh sÆ° thÃch nói suông hÆ¡n là là m; hoặc nhiá»u lúc tệ hÆ¡n, há» "nói mà không là m." Chúa Giêsu dạy chúng ta đừng nói suông, nhÆ°ng hãy là m; nhất là hãy là m cách chân thà nh. Ông bà ta cÅ©ng nói:"Lá»i nói nhÆ° gió lung lay, việc là m nhÆ° tay lôi kéo." Chúa nhắc nhở: ngÆ°á»i môn đệ có nhiệm vụ rao giảng lá»i Chúa, không thể dùng lý thuyết suông mà thuyết phục. ChÃnh lá»i nói kèm theo việc là m má»›i có sức lôi kéo ngÆ°á»i ta và là m cho há» tin theo.
Hãy là m trong khiêm tốn: các kinh sÆ°, pharisêu là m gì cÅ©ng muốn phô trÆ°Æ¡ng, tá» ra mình đạo đức, từ đó biến thà nh tá»± phụ, tá»± mãn...Trái lại, Chúa Giêsu dạy các môn đệ, khi bố thÃ, khi cầu nguyện, khi ăn chay, đừng phô trÆ°Æ¡ng cho ngÆ°á»i ta thấy; hãy là m nÆ¡i kÃn đáo, để má»™t mình Thiên Chúa biết mà thôi. Âm thầm là m việc đạo đức là dấu chỉ của lòng mến Chúa chân tháºt, từ đó dẫn đến khiêm tốn, kÃnh trá»ng kẻ khác, sẵn sà ng phục vụ anh em. Tuy nhiên, lối sống của kinh sÆ°, biệt phái vẫn hiện hữu nhiá»u lắm trong Ä‘á»i sống thá»±c tế ngà y hôm nay. Nó hiện hữu không chỉ ngay trong cuá»™c sống Ä‘á»i, mà ngay trong nhà đạo chúng ta nữa. Vì váºy cần phải sống chân thà nh, tÃn nhiệm, tin tưởng nhau, nhất là để Chúa trong cuá»™c sống, chúng ta má»›i tránh khá»i thói sống chuá»™ng hình thức nhÆ° kể ở trên...
Chân tháºt: tiếng latinh là Sincerus, a, um. Ngà y xÆ°a những cá»™t đá cẩm thạch nà o không được nhẵn nhụi, lại có lá»—, sứt mẻ, thì ngÆ°á»i ta lấy sáp ong nhét và o lá»— đó, rồi đánh cho trÆ¡n láng. Cây cá»™t nà o trÆ¡n láng thì gá»i là sine cera: nghÄ©a không có sáp ong. Vá»›i thá»i gian, chữ nà y viết dÃnh lại: sincera; có nghÄ©a là không phấn sáp, không giả tạo. Cuá»™c sống con ngÆ°á»i cần phải thà nh tháºt, chân thà nh, không phấn sáp, không giả tạo. Äó chÃnh là điá»u Chúa muốn dạy chúng ta sống trên Ä‘á»i nà y...
Nhà nuá»›c VN chúng ta dán bÃch chÆ°Æ¡ng đầy Ä‘Æ°á»ng, hô hà o kêu gá»i má»i ngÆ°á»i VN: Ä‘oà n kết - yêu thÆ°Æ¡ng - quảng đại - xóa bá» háºn thù - cùng nhau bắt tay xây dá»±ng xã há»™i già u có, công bằng, dân chủ và văn minh; váºy mà vụ đất Thái Hà , và Tòa Khâm sứ, chúng ta thấy gì? Có phải nhÆ° lá»i Chúa quở trách pharisêu: nói mà không là m, hay nói má»™t Ä‘Ã ng, là m má»™t nẻo không?
c/. Gợi ý sống và chia sẻ: Chúa Giêsu trách những ngÆ°á»i pharisêu nói mà không là m, ngÆ°á»i kitô hữu chúng ta nghe thì hà i lòng lắm, vì hỠđáng trách nhÆ° thế. Phần chúng ta, là cha mẹ trong gia đình, là ngÆ°á»i phục vụ trong hỠđạo, có nhiá»u lúc ta tá»± xét mình trÆ°á»›c mặt Chúa, ta tá»± thấy mình đã không dám nói, dám là m Ä‘iá»u nà y Ä‘iá»u ná», để nêu gÆ°Æ¡ng sáng cho má»i ngÆ°á»i nhất là cho chÃnh con em, cháu chắt chúng ta không? [Mục Lục]
35. Chú giải của Noel Quesson
Các kinh sÆ° và ngÆ°á»i Pha-ri-sêu ngồi trên tòa ông Môsê mà giảng dạy. Váºy những gì há» nói thì anh em hãy là m, hãy giữ...
Bản văn nà y là má»™t phần cuá»™c tranh luáºn mạnh mẽ giữa Äức Giêsu vá»›i những quyá»n bÃnh tôn giáo ở Giêrusalem: cuá»™c khổ nạn sắp đến gần và chúng ta biết rằng sá»± khÆ°á»›c từ của các thân hà o ở thủ đô là má»™t trong những nguyên nhân cái chết của Äức Giêsu.
Và o thá»i kỳ Mátthêu viết Tin Mừng của ngà i, cuá»™c tranh luáºn nổ ra má»™t cách bi thảm: Sau khi Äá»n thá» bị phá hủy và o năm 70, các ngÆ°á»i Pha-ri-sêu đã trở thà nh nhóm duy nhất còn tồn tại có tổ chức... và được quy tụ lại ở Giam-ni-a (Giáp nê), há» chÃnh thức tuyệt thông vá»›i những ngÆ°á»i Do Thái theo Kitô giáo, coi những ngÆ°á»i nà y nhÆ° những ngÆ°á»i lạc giáo và trục xuất há» ra khá»i Há»™i ÄÆ°á»ng Do Thái.
Những nháºn xét vá» lịch sá» nà y, tuy váºy, không cho phép chúng ta nghÄ© rằng Matthêu chỉ Ä‘Æ¡n thuần nghÄ© ra các cuá»™c tranh luáºn chống Pha-ri-sêu ấy. Äức Giêsu rõ rà ng đã chết vì chống đối lại má»™t số thủ lãnh tại thủ đô. Äiá»u đó không có nghÄ©a là tất cả những ngÆ°á»i Pha-ri-sêu Ä‘á»u đáng bị lên án. Và trong bất kỳ trÆ°á»ng hợp nà o, Ä‘iá»u đó không thể nuôi dưỡng má»™t cuá»™c bút chiến chống Do Thái. Vả lại chúng ta nháºn thấy rằng, trong câu đầu tiên Äức Giêsu khuyên "thá»±c hà nh và tuân giữ những Ä‘iá»u các kinh sÆ° và Pha-ri-sêu giảng dạy". Vì thế NgÆ°á»i thừa nháºn há» có thẩm quyá»n trong kiến thức vá» Luáºt của Thiên Chúa. Äức Giêsu không phê phán há»c thuyết và những nguyên tắc của ngÆ°á»i Pha-ri-sêu. NgÆ°á»i yêu cầu chúng ta áp dụng những Ä‘iá»u há» dạy.
Nhưng đừng theo hà nh động của hỠmà là m, vì hỠnói mà không là m.
Nếu Äức Giêsu tán đồng lý tưởng mà các Pha-ri-sêu đòi há»i, thì NgÆ°á»i lại trách há» rõ rà ng đã không Ä‘em lý tưởng đó ra thá»±c hiện cho đủ. " Váºy có má»™t sá»± nghịch nghÄ©a khi tiếp thu tÆ° tưởng của Äức Giêsu để biện minh cho thái Ä‘á»™ bừa bãi trên bình diện thá»±c hà nh tôn giáo. NgÆ°á»i ta còn nghe quá nhiá»u những lá»i biện minh dá»… dãi: "Tôi không Ä‘i dá»± thánh lá»… bởi vì các Kitô hữu không tốt hÆ¡n những ngÆ°á»i khác... đó là những ngÆ°á»i Pha-ri-sêu! ChÃnh Äức Giêsu không phê bình những ngÆ°á»i Pha-ri-sêu vì há» "thá»±c hà nh" quá nhiá»u nhÆ°ng vì há» thá»±c hà nh không đủ lý tưởng của há».
Há» bó những gánh nặng mà chất lên vai ngÆ°á»i ta, nhÆ°ng chÃnh há» thì lại không buồn Ä‘á»™ng ngón tay và o.
Chúng ta thấy lại má»™t nét nổi báºt của Äức Giêsu: NgÆ°á»i bênh vá»±c những ngÆ°á»i nhá» bé, nghèo nà n, yếu Ä‘uối. Các kinh sÆ° là những há»c giả. Ngà y nay hẳn ngÆ°á»i ta gá»i đó là những nhà trà thức, những ngÆ°á»i biết rà nh vá» Kinh Thánh. Những ngÆ°á»i Pha-ri-sêu đúng ra là những ngÆ°á»i sùng đạo. Ngà y nay, ngÆ°á»i ta sẽ nói đó là những chiến sÄ©, những ngÆ°á»i dấn thân để biến đổi xã há»™i. Nguy cÆ¡ lá»›n của há»c giả và ngÆ°á»i quảng đại là há» rất đòi há»i những ngÆ°á»i khác khi áp dụng những nguyên tắc cao cả của há» cho các táºp tục bên ngoà i, thay vì xét lại chÃnh bản thân mình. Canh tân ngÆ°á»i khác luôn luôn dá»… hÆ¡n hoán cải chÃnh mình.
Lạy Chúa, xin giúp đỡ chúng con luôn sống nhân từ vá»›i ngÆ°á»i khác và khắt khe vá»›i chÃnh chúng con. Xin là m cho chúng con gánh bá»›t gánh nặng của ngÆ°á»i khác và chá»› để chúng con thà nh má»™t gánh nặng cho những ngÆ°á»i xung quanh chúng con.
Há» là m má»i việc cốt để cho thiên hạ thấy. Quả váºy, há» Ä‘eo những há»™p kinh tháºt lá»›n, mang những tua áo tháºt dà i. Há» Æ°a ngồi cá»— nhất trong đám tiệc, chiếm hà ng ghế đầu trong há»™i trÆ°á»ng, Æ°a được ngÆ°á»i ta chà o há»i ở những nÆ¡i công cá»™ng và được thiên hạ gá»i là “ráp-biâ€.
Những há»™p kinh là những há»™p nhá» chứa những bản văn Kinh Thánh mà ngÆ°á»i ta dùng dây cá»™t ở trán và cổ tay: đó là má»™t cách để nhá»› lại lá»i Chúa (Xh 13,9-16; Änl 6,8-11,18). Những tua áo ở lai áo cÅ©ng là má»™t cách để nhắc ngÆ°á»i ta nhá»› đến những Ä‘iá»u răn của Thiên Chúa (Ds 15,37; Änl 22,12).
Táºp tục nà y giống vá»›i tục lệ Ä‘eo huy chÆ°Æ¡ng, vòng cổ, nhẫn.
Äức Giêsu không lên án những táºp tục nà y tá»± nó. ChÃnh Äức Giêsu cÅ©ng mang những tua áo (Mt 9,20; 14,36). NhÆ°ng ở đây Äức Giêsu công kÃch thói tá»± kiêu vặt vãnh vá» tôn giáo: NgÆ°á»i ta khoe khoang lòng sùng đạo của mình. NgÆ°á»i ta tìm cách để được chú ý. NgÆ°á»i ta đặt mình ra trÆ°á»›c, chạy theo vinh hoa, phô trÆ°Æ¡ng thói kiêu căng hão huyá»n, tìm kiến những đặc ân đặc quyá»n. Tất cả Ä‘á»u là má»™t khuyết Ä‘iểm mà thá»i nà o cÅ©ng có. Má»—i thá»i đại theo cách của thá»i đại đó.
Phần anh em, thì đừng để ai gá»i mình là “ráp-bi".
Công thức nà y chỉ cho chúng ta thấy rằng Äức Giêsu hÆ¡n tất cả những ngÆ°á»i Pha-ri-sêu của thá»i NgÆ°á»i và quả tháºt, đây là lá»i NgÆ°á»i nhắc nhở các môn đệ của mình. Thay vì lúc nà o cÅ©ng áp dụng Tin Mừng cho những ngÆ°á»i khác, và dụ nhÆ° thay vì lên án những ngÆ°á»i giảng đạo nói mà không là m “bó những gánh nặng mà chất lên vai các tÃn hữu" thì chúng ta phải trở lại vá»›i chÃnh mình: Phần anh em, đừng bắt ngÆ°á»i ta tôn xÆ°ng mình, cho mình được hưởng đặc quyá»n.
Còn tôi, cái cách của tôi là m cho tôi rơi trong sự lệch lạc ấy là gì?
Vì anh em chỉ có một Thầy; còn tất cả anh em là anh em với nhau.
Äức Giêsu lên án thói tá»± phụ rằng chúng ta phải là những ngÆ°á»i nắm giữ chÃnh thức há»c thuyết đúng nhất. Chỉ má»™t mình Thiên Chúa má»›i dạy chân lý tuyệt đối. Phần chúng ta, chúng ta chỉ đến gần chân lý ấy mà thôi. Còn tất cả anh em là anh em vá»›i nhau, Công thức nà y ngắn gá»n, đầy những yêu sách. Äây là má»™t yêu cầu vá» sá»± bình đẳng sâu xa giữa chúng ta vá»›i nhau: Má»™t lần nữa, tôi phải áp dụng cho chÃnh tôi những lá»i ấy: tôi có xu hÆ°á»›ng muốn thống trị ai? Tôi có xu hÆ°á»›ng muốn nhìn ai má»™t cách ngạo nghá»…, muốn khinh bỉ, phán xét ai?
Anh em cÅ©ng đừng gá»i ai dÆ°á»›i đất nà y là cha của anh em, vì anh em chỉ có má»™t Cha là Cha trên trá»i.
Má»—i lần mà Äức Giêsu truyá»n cho chúng ta có những thái Ä‘á»™ trên bình diện đạo đức (là m Ä‘iá»u nà y... không là m Ä‘iá»u kia...), Äức Giêsu Ä‘á»u dùng các thái Ä‘á»™ và xác tÃn của đức tin để nâng đỡ chúng. Ở đây yêu sách vá» sá»± bình đẳng bắt nguồn trong sá»± phụ thuá»™c của chúng ta trÆ°á»›c Thiên Chúa. Äức Giêsu không đòi bãi bá» má»i phẩm tráºt, quyá»n bÃnh, tình phụ tá» nà o có thể thay thế cho Thiên Chúa. Äây là má»™t yêu sách triệt để của tá»± do? Má»i con ngÆ°á»i Ä‘á»u có quyá»n gặp Thiên Chúa má»™t cách trá»±c tiếp. Không má»™t thế phẩm nà o được thay thế cho Äấng Duy Nhất, Äấng có thể cứu chuá»™c con ngÆ°á»i. Vâng, đối vá»›i Äức Giêsu việc gặp gỡ tình yêu của Chúa Cha, ở trên trá»i rất quan trá»ng đến Ä‘á»™ má»i tấm chắn kÃnh lá»c, má»i sản phẩm thay thế má»i thế phẩm bất kỳ nà o xem ra Ä‘á»u có hại. Äừng gá»i ai dÆ°á»›i đất nà y là "cha"! Chắc chắn ngÆ°á»i ta có thể cho má»™t ngÆ°á»i tÆ°á»›c hiệu nà y nhÆ°ng không nên vì thế mà bị giam hãm trong mối quan hệ ấy, và trở thà nh ấu trÄ© nhÆ° trẻ con. Äức Giêsu biết rằng "chỉ có" Thiên Chúa má»›i là Thiên Chúa.
Anh em cÅ©ng đừng để ai gá»i mình là ngÆ°á»i lãnh đạo vì anh em chỉ có má»™t vị lãnh đạo là Äức Kitô
Äây cÅ©ng là lá»i cảnh báo tÆ°Æ¡ng tá»± không nặng được nhắc lại dÆ°á»›i những hình thức khác nhau. Xuyên qua những công thức ấy, chúng ta đã chẳng có thể khám phá chÃnh Ä‘iá»u chủ yếu của lá»i giáo huấn sao? NgÆ°á»i lãnh đạo không phải là ngÆ°á»i lôi kéo ngÆ°á»i khác đến vá»›i mình nhÆ°ng lôi kéo ngÆ°á»i khác đến vá»›i chân lý.
Nhà giáo dục Kitô giáo, theo má»™t ý nghÄ©a sâu xa hÆ¡n chỉ tháºt sá»± thà nh công trong việc giáo dục nếu ngÆ°á»i ấy có thể dẫn há»c trò mình bÆ°á»›c và o quan hệ trá»±c tiếp vá»›i Äức Giêsu. Trách nhiệm của cha mẹ, các nhà giáo dục và các linh mục vì thế rất nặng ná» và kỳ diệu: má»™t ngà y kia há» phải tá»± quên mình là "thầy", bởi vì há»c trò mình đã tìm thấy vị Thầy duy nhất, vị "Lãnh đạo" duy nhất. Cuối cùng, má»™t ngÆ°á»i dạy giáo lý chỉ đạt được mục Ä‘Ãch khi dẫn Ä‘Æ°a ngÆ°á»i há»c giáo lý đến kinh nguyện cá nhân để gặp gỡ cá nhân vá»›i Thiên Chúa. Và má»™t ná»n giáo dục chỉ tháºt sá»± đạt được mục Ä‘Ãch của nó nếu ngÆ°á»i được giáo dục má»™t ngà y kia có thể không cần đến nhà giáo dục nữa để hÆ°á»›ng dẫn cuá»™c Ä‘á»i mình trong sá»± tá»± do hoà n toà n và dÆ°á»›i cái nhìn ná»™i tâm của vị Thầy duy nhất.
Trong anh em, ngÆ°á»i là m lá»›n hÆ¡n cả, phải là m ngÆ°á»i phục vụ anh em. Ai tôn mình lên, sẽ bị hạ xuống, còn ai hạ xuống, sẽ được tôn lên.
Công thức nà y là m ngạc nhiên, dá»… nhá»› vì tÃnh chất nghịch lý, là má»™t trong số những câu mà Äức Giêsu đã phát biểu. má»™t cách rõ rà ng dá»… nhá»› nhÆ°ng ngÆ°á»i ta không thể xác định và o thá»i Ä‘iểm chÃnh xác nà o trong sá»± giảng dạy của NgÆ°á»i. Tháºt váºy, ngÆ°á»i ta tìm thấy câu ấy trong những văn cảnh khác nhau. Trong Matthêu (20,26) để gạt bá» tham vá»ng của các con trai ông Dêbêđê: Trong Luca (14,11), để má»i gá»i các môn đệ không nên chá»n chá»— nhất ở bà n tiệc. Trong Luca (18,14), để phục hồi danh dá»± cho ngÆ°á»i thu thuế trÆ°á»›c sá»± tá»± mãn của ngÆ°á»i Pharisêu. Dù sao, tÆ° tưởng ấy chắc chắn là má»™t xác tÃn của Äức Giêsu mà NgÆ°á»i đã không ngừng nhắc lại trong những trÆ°á»ng hợp khác nhau.
Do đó nó không phải là má»™t phÆ°Æ¡ng tháp hà nh văn của các tác giả Tin Mừng nà o. Dẫu sao công thức ấy mạnh mẽ và tra há»i chúng ta những bản năng tá»± tôn của tôi là gì? Những công việc phục vụ của tôi là gì? [Mục Lục]
36. Chứng nhân
Ngà y Chúa nháºt hà ng tuần tôi thÆ°á»ng hay dà nh má»™t buổi sáng để Ä‘i thăm nhà giáo dân trong hỠđạo, đặc biệt là những ngÆ°á»i sống lạnh nhạt tôi lại thÆ°á»ng xuyên đến thăm và động viên há» hÆ¡n. Khi tim hiểu nguyên nhân là m cho há» lạnh nhạt, tôi thấy má»™t trong những nguyên nhân đó là sá»± bất mãn trong Ä‘á»i sống đạo. Há» bất mãn vì thấy những ngÆ°á»i giảng dạy lại sống không ra gì, những ngÆ°á»i thÆ°á»ng xuyên Ä‘i lá»… lại sống quá tệ. Äôi khi há» lại sống ngược lại vá»›i lá»i kinh Chúa dạy. Bà i Tin mừng hôm nay Chúa Giêsu cÅ©ng lên án thái Ä‘á»™ sống lệch lạc đó. Tiêu biểu là ngÆ°á»i luáºt sÄ© Pharisêu, há» am hiểu Kinh Thánh lá» luáºt ngÆ°ng lại sống không trung thá»±c, sống phản chứng. Há» nói mà không là m, rao giảng mà không sống các Ä‘iá»u mình rao giảng. Há» dạy tÃn hữu phải biết sống Ä‘Æ¡n sÆ¡ khó nghèo, trong sạch, liêm chÃnh, không ham danh ham lợi, không chạy theo của cải váºt chất trần gian, biết chia sẻ vá»›i ngÆ°á»i túng thiếu. NhÆ°ng há» lại quan liêu hống hách, bê tha dục vá»ng, tranh già nh chức vị, chạy theo tiá»n bạc của cải, quyá»n bÃnh và sống Ãch ká»·, gian ác và tá»™i lá»—i, sống sa Ä‘á»a hÆ¡n giáo dân rất nhiá»u. Kiểu sống của hỠđã bôi nhá» và là m giảm uy tÃn Giáo há»™i, khiến cho giáo dân từ bá» Giáo Há»™i và là m cho những ngÆ°á»i chÆ°a biết Chúa xa rá»i tình yêu của Ngà i.
Chúa Giêsu không chỉ tố cáo thái Ä‘á»™ sống đạo lệch lạc của há», mà Ngà i còn tố cáo việc sống đạo vụ hình thức nặng ná» của há». Há» chủ trÆ°Æ¡ng tuân giữ luáºt lệ má»™t cách tỉ mỉ, rÆ°á»m rà theo bá» ngoà i mà quên Ä‘i tinh thần nòng cốt của luáºt. Tâm thức luáºt lệ ấy khiến cho hà ng lãnh đạo Do Thái gia tăng số luáºt lệ, cam Ä‘oan đủ Ä‘iá»u và biến luáºt lệ trở thà nh dụng cụ áp chế, bóp nghẹt sá»± tá»± do tinh thần trong cuá»™c sống lòng tin, khiến cho mối dây liên hệ giữa tÃn hữu vá»›i Thiên Chúa trở thà nh má»™t gánh nặng đè bẹp, ngá»™t ngạt khó thở, vì bị các luáºt lệ cá»™t buá»™c bao vây tÆ° bá».
Tháºt ra, các liên hệ vá»›i Thiên Chúa phải giúp cho tÃn hữu cảm nháºn được lòng yêu thÆ°Æ¡ng nhân thứ và quan phòng ấp ủ của Ngà i đối vá»›i mình. Vì thế, cuá»™c sống lòng tin phải là cuá»™c sống vui tÆ°Æ¡i, hạnh phúc trà n đầy hy vá»ng và an bình, chứ không phải là nhắm mắt tuân hà nh các luáºt lệ trống rá»—ng vô hồn.
HÆ¡n nữa, kiểu sống đạo giả hình và phô trÆ°Æ¡ng của há» mang tÃnh cách háo danh, thÃch ăn trên ngồi trÆ°á»›c, thÃch được nịnh hót, thÃch được ca tụng và chà o há»i bằng tÆ°á»›c hiệu trá»ng vá»ng.
Mặc dù không thi hà nh các luáºt Chúa, nhÆ°ng hà ng lãnh đạo Do Thái khi giảng dạy ở Há»™i Ä‘Æ°á»ng thì há» lại ná»›i rá»™ng thẻ kinh, may dà i tua áo, huênh hoang, vạch Ä‘Æ°á»ng chỉ lối cho ngÆ°á»i khác phải theo. NhÆ°ng khi trở vá» Ä‘á»i sống riêng tÆ° thì chui đầu và o ngõ bÃ, là m những Ä‘iá»u mà phải đóng cá»a tắt đèn má»›i dám là m. Váºy, những kẻ giả hình đó phải coi chừng, vì Chúa Giêsu sẽ chỉ mặt Ä‘iểm tên mà bảo rằng: "NgÆ°Æ¡i là cái mả tô vôi, ở# ngoà i thì trắng trẻo sạch sẽ, bên trong thì đầy thây ma xác chết thối tha, là những phÆ°á»ng nói má»™t Ä‘Ã ng là m má»™t nẻo".
Nếu chúng ta không ý thức những Ä‘iá»u đó, để rồi chúng ta lại rÆ¡i và o bánh xe xa lầy của những kẻ giả hình, lúc đó Chúa cÅ©ng trách chúng ta nhÆ° váºy. Không trách sao được, khi chúng ta mở miệng dạy đạo đức cho ngÆ°á»i khác mà đá»i sống mình lại không đạo đức chút nà o? Không trách là m sao được khi mình mở miệng răn bảo ngÆ°á»i khác không nên trá»™m cắp, phải tôn trá»ng tà i sản của kẻ khác, mà chÃnh mình lại là kẻ hối lá»™, tham nhÅ©ng, ăn gian ăn bá»›t đủ thứ. Tha là m sao được khi mình dạy ngÆ°á»i khác phải chung thủy trong gia đình, thanh tịnh trong đấng báºc mình, còn mình thì Ä‘Æ°a ngÆ°á»i cá»a trÆ°á»›c, đón ngÆ°á»i cá»a sau.
Chúng ta cÅ©ng nên biết rằng, đối vá»›i thá»i đại chúng ta Ä‘ang sống, nếp sống gÆ°Æ¡ng mẫu của các Kitô hữu là má»™t phÆ°Æ¡ng thế hữu hiệu nhất để mở Ä‘Æ°á»ng cho ngÆ°á»i khác tin và o Thiên Chúa. Có thể nói được rằng, con ngÆ°á»i ngà y nay cần phải có Ä‘á»i sống gÆ°Æ¡ng mẫu để củng cố đức tin cho chÃnh mình và cho ngÆ°á»i khác.
Lạy Chúa, xin cho má»—i ngÆ°á»i chúng con biết sống theo Lá»i Chúa, và nhất là qua hà nh Ä‘á»™ng của má»—i ngÆ°á»i sẽ là má»™t lá»i rao giảng tuyệt vá»i trong cánh đồng truyá»n giáo của Chúa. Amen. [Mục Lục]
37. Chớ giả hình, kiêu ngạo
(Suy niệm của Br Vincent Quốc Thanh)
Trong sá» các đấng tổ phụ tu hà nh có chép chuyện má»™t thầy ẩn tu nổi tiếng nhân đức. Khi biết mình sắp lìa cõi Ä‘á»i, thầy xin Bá» trên dòng đến ban các Bà tÃch sau cùng. Tình cá» má»™t tên trá»™m khét tiếng trong vùng cÅ©ng đến chá»— của thầy ẩn tu. Thấy thầy cả là m các phép trong đạo, tên ăn trá»™m Ä‘á»™ng lòng thống hối và được Æ¡n trở lại. Cho mình không xứng đáng và o phòng thầy ẩn tu, hắn chỉ đứng ngoà i và kêu lên: "Ôi, chá»› gì tôi được phúc nhÆ° thầy". Thầy ẩn tu nghe thấy lấy là m đắc ý và đáp lại: "Ừ, tháºt đó, giả mà y được giống nhÆ° tao, thì còn phúc nà o bằng."
Rồi tên ăn trá»™m liá»n chạy Ä‘i xÆ°ng tá»™i. NhÆ°ng vì chạy mau quá, nên đâm đầu xuống vá»±c thẵm mà chết. Vị ẩn tu được tiếng là nhân đức cÅ©ng chết sau má»™t và i ngà y. Má»™t thầy ẩn tu khác trÆ°á»›c vốn ở chung vá»›i thầy nà y khóc thÆ°Æ¡ng cho bạn mình, nhÆ°ng lại vui cho kẻ trá»™m đã chết. Có ngÆ°á»i há»i tại sao, thì thầy trả lá»i: " NgÆ°á»i trá»™m chắc được rá»—i linh hồn vì đã có lòng ăn năn tá»™i. Còn thầy ẩn tu đã hÆ° Ä‘i Ä‘á»i Ä‘á»i vì kiêu ngạo."
Thầy ẩn tu trong chuyện thuá»™c và o loại thầy " nói mà không là m" (Mt 23,3). Thầy là m những việc nhân đức cốt để cho ngÆ°á»i ta trông thấy và khen ngợi. Thầy thÃch được gá»i là "Rabbi " (thầy hoặc vÄ© nhân) nÆ¡i công cá»™ng và chiếm chá»— nhất trong đám tiệc. Khoác áo nhà tu, nhÆ°ng không có tinh thần tu trì, thầy mắc hai lá»—i lá»›n trong Ä‘Æ°á»ng thiêng liêng: giả hình và kiêu ngạo.
Tại sao thánh sá» Matthêu lại chống việc gá»i các vị lãnh đạo tinh thần là " thầy" hoặc "cha"? Tiếng "Rabbi" được dùng và o khoảng năm 60-80 A.D. để chỉ vá» những vị thầy Do Thái có quyá»n giảng dạy luáºt Môisen. Theo mạch văn và theo hoà n cảnh lịch sá», thánh sá» Matthêu chống lại những vị lãnh đạo tinh thần thá»i bấy giá» hÆ¡n là danh xÆ°ng. Ông Saul Ben Batnith (ca.80-120) là vị lãnh đạo tinh thần đầu tiên dùng danh xÆ°ng Abba, "cha". Mặc dầu Thánh kinh ngăn cản việc dùng danh xÆ°ng nà y, nhiá»u vị ẩn tu đã dùng danh xÆ°ng Abba để chỉ vá» những ngÆ°á»i cha tinh thần.
Theo Cha Benedict T. Viviano, OP., nhà chú giải Thánh kinh, những Kitô hữu tin chỉ có má»™t Cha trên trá»i và má»™t vị Thầy duy nhất là Äức Giêsu Kitô. Tuy nhiên, cÅ©ng có những vị " cha" và "thầy" giữ vai trò chuyển tiếp (transitory role). Những vị "cha" và "thầy" đó giúp cho những ngÆ°á»i theo Chúa hiểu vá» ngÆ°á»i Cha nhân là nh và vị Thầy khả ái là Chúa Giêsu Kitô. Những vị "cha" hay "thầy" chuyển tiếp nà y nên được gá»i là "ngôn sứ, hiá»n nhân, và kinh sÆ°". (Mt 23,34)
Vấn đỠở đây không phải là dùng danh xÆ°ng nà o cho chỉnh hÆ¡n, nhÆ°ng là là m sao để sống đúng vá»›i danh xÆ°ng của mình. Nếu mình là " cha" hoặc "thầy" thì phải là m sao cho Ä‘á»i sống ná»™i tâm phù hợp vá»›i danh tÃnh và cá» Ä‘iệu bên ngoà i của mình. Cà ng ý thức mình là những vị lãnh đạo tinh thần của dân Chúa, "cha" và "thầy" cà ng phải hại mình xuống và phục vụ hết sức mình (Mt 23,11). Nếu được thế thì chắc chắn ngÆ°á»i Cha trên trá»i sẽ được kÃnh mến và vị Tôn sÆ° duy nhất sẽ được tôn vinh. [Mục Lục]
38. Linh mục là Cha
(Viết theo “Bạn muốn biếtâ€, Radio Veritas – Lm. Giuse Nguyá»…n Hữu An)
Chúa Giêsu khẳng định trong Tin Mừng hôm nay: “Äừng gá»i ai dÆ°á»›i đất là Cha vì các ngÆ°Æ¡i chỉ có má»™t Cha trên trá»iâ€. (Mt 23,11-12). NgÆ°á»i ta thÆ°á»ng dá»±a và o câu Thánh Kinh nà y để biện há»™ cho quan Ä‘iểm không gá»i Linh mục là Cha. Váºy phải hiểu câu nói Chúa Giêsu nhÆ° thế nà o?
- Tại sao gá»i Linh mục là Cha? Thói quen ấy có từ lúc nà o trong Giáo há»™i? Äâu là ná»n tảng của cách gá»i nà y?
“Cha†theo định nghÄ©a, là má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông có má»™t hay nhiá»u con. Má»™t cách nà o đó, Cha là ngÆ°á»i mang lại sá»± sống cho con. Do đó, bất cứ ai mang lại sá»± sống cho ngÆ°á»i khác, bằng cách nà y hay cách khác, cÅ©ng Ä‘á»u có thể được gá»i là Cha. NgÆ°á»i ta cÅ©ng gá»i má»™t ai đó là Cha Già Dân Tá»™c khi ngÆ°á»i nà y đã hy sinh đấu tranh mang lại Ä‘á»™c láºp cho tổ quốc. Danh từ Cha ở đây được hiểu theo nghÄ©a loại suy. Chúng ta gá»i Cha những ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông nà o đó có đặc tÃnh của ngÆ°á»i Cha. CÅ©ng nhÆ° khi chúng ta chà o há»i má»™t ngÆ°á»i là ông bà , chú bác, thì không nhất thiết ngÆ°á»i đó phải có má»™t liên hệ há» hà ng vá»›i chúng ta. Danh xÆ°ng Cha được gán cho Linh mục cÅ©ng được hiểu theo nghÄ©a ấy.
Cách gá»i nà y không phải là điá»u má»›i mẻ, ngay từ đầu lịch sá» Giáo há»™i, các Giám mục được gá»i là Cha, rồi dần dà ngÆ°á»i ta áp dụng cách gá»i ấy cho các Linh mục.
Lý do gá»i Linh mục là Cha tháºt Ä‘Æ¡n sÆ¡ và tá»± nhiên: Linh mục là thừa tác viên các bà tÃch. Ngà i nhân danh Chúa Kitô và Giáo há»™i để ban bà tÃch và sá»± sống Æ¡n thánh.Qua lá»i dạy bảo, má»™t cách nà o đó, Linh mục cÅ©ng nuôi dưỡng ngÆ°á»i Kitô hữu trong Ä‘á»i sống thiêng liêng. Do đó Linh mục đóng vai trò ngÆ°á»i Cha đối vá»›i các tÃn hữu.
Công đồng Vaticanô II, trong sắc lệnh vá» sứ vụ và đá»i sống Linh mục, đã nói vá» tÆ°Æ¡ng quan giữa Linh mục và giáo dân: Do bà tÃch thánh chức, các Linh mục Tân Æ°á»›c thi hà nh nhiệm vụ cao cả và cần thiết, đó là Cha và Thầy trong dân Chúa và cho dân Chúa.
- Gá»i Linh mục là Cha phải chăng Ä‘i ngược lại Tin mừng vì Äức Giêsu đã nói: đừng gá»i ai dÆ°á»›i đất là Cha vì các ngÆ°Æ¡i chỉ có má»™t Cha, Äấng ngá»± trên trá»i. Phải hiểu câu nói nà y nhÆ° thế nà o?
Và o thá»i Cải cách, ngÆ°á»i Tin Là nh đã dá»±a và o câu nói nà y để bãi bá» cách gá»i Linh mục là Cha. Chúng ta phải hiểu đúng nghÄ©a câu nói của Äức Giêsu. Äặt câu nói nà y trong văn mạch của Ä‘oạn Tin mừng.
Äức Giêsu Ä‘ang tranh luáºn vá»›i nhóm Pharisiêu,Luáºt sÄ©. Ngà i khiển trách há» giả hình, nói mà không là m, há» thÃch thống trị, há» bó những gánh nặng chất lên vai ngÆ°á»i khác, còn há» không nhúng tay và o, há» thÃch khoe khoang là m má»i việc cho ngÆ°á»i ta thấy, há» hám danh muốn ngồi chá»— nhất nÆ¡i công cá»™ng và muốn ngÆ°á»i khác tá» lòng kÃnh trá»ng qua những danh xÆ°ng thầy, cha, ngÆ°á»i chỉ đạo. Qua đó, Äức Giêsu Ä‘Æ°a ra má»™t quan Ä‘iểm má»›i cho các môn đệ: trong anh em, ngÆ°á»i là m lá»›n hÆ¡n cả, phải là m ngÆ°á»i phục vụ anh em.
Äức Giêsu không cấm chúng ta gá»i Cha đẻ của mình là Cha hoặc gá»i bất cứ ai dạy dá»— chúng ta là Thầy. Hẳn Ngà i đã từng gá»i Thánh Giuse là Cha và những ngÆ°á»i dạy mình là Thầy. Do đó, không nên hiểu câu nói ấy theo từng chữ. NgÆ°á»i Do thái thÆ°á»ng dùng kiểu nói phóng đại. Chúa Giêsu dùng kiểu nói nà y khi bảo rằng: Nếu tay con gây vấp ngã, hãy chặt nó Ä‘i. Nếu mắt con là m cá»› cho con vấp phạm, hãy móc mắt Ä‘i để được và o NÆ°á»›c trá»i. ChÃnh Thánh Phaolô, ngÆ°á»i hiểu sâu xa Lá»i Chúa, thế mà ngà i tá»± xÆ°ng mình là Cha các tÃn hữu, ngà i cÅ©ng gá»i Timôthêô là con yêu dấu.
Khi Äức Giêsu nói: “Äừng gá»i ai trên mặt đất nà y là cha, vì ngÆ°Æ¡i chỉ có má»™t Cha trên trá»iâ€, Ngà i không phủ nháºn chúng ta có những ngÆ°á»i cha ngÆ°á»i mẹ mà Thiên Chúa đòi buá»™c chúng ta phải kÃnh trá»ng (x. Mt 15,4). Ngà i muốn dạy rằng tình phụ tá» nhân loại chỉ là má»™t sá»± chia sẻ tÆ° cách cha của Chúa Cha Tối Cao là Äấng Tạo Thà nh, má»™t NgÆ°á»i Cha hoà n hảo.
Äức Giêsu vừa Ä‘á» cao tÃnh cách là Cha của Thiên Chúa, vừa xác định tÃnh cách chỉ đạo của Ngà i, đồng thá»i Ngà i cÅ©ng đả phá sá»± kiêu hãnh của má»™t số nhà lãnh đạo Do thái giáo thá»i đó, há» Æ°a thÃch được ngÆ°á»i ta gá»i là Cha, là Thầy.
- Có buá»™c phải gá»i Linh mục là Cha không?
Vá» cách xÆ°ng hô, dÆ°á»ng nhÆ° không có má»™t luáºt nà o buá»™c. Gá»i Linh mục là Cha hay không, đó là vấn Ä‘á» của tình cảm và niá»m tin. Gá»i Linh mục là Cha hay không, Ä‘iá»u đó không quan trá»ng cho bằng có ác ý trong cách cÆ° xá» vá»›i Linh mục hay không. Sá»± thiếu lá»… Ä‘á»™, lịch sá»± tối thiểu đối vá»›i má»™t ngÆ°á»i lãnh đạo, dù chỉ là lãnh đạo má»™t cá»™ng Ä‘oà n nhá», không chỉ là má»™t xúc phạm đến Linh mục, mà còn có thể xúc phạm đến chÃnh tình cảm tôn giáo của ngÆ°á»i tÃn hÆ°Å© nữa.
Chúng ta quen gá»i các linh mục là cha. Tuy nhiên, đó không phải là danh xÆ°ng mang tÃnh ẩn dụ hay mà u sắc thi ca. TÆ° cách cha của linh mục là tháºt vì là sá»± tham dá»± và o tÆ° cách Cha thần linh (x. 1 Cr 4,15; Ep 3,15). Vì thế, tÆ° cách cha của linh mục được thiết láºp bởi tÆ° cách là m Cha của Chúa Cha trên trá»i mang tÃnh tổng thể, hoà n tất việc tá»± hiến.
Vá»›i tÆ° cách là cha, linh mục thá»±c hà nh nhÆ° lá»i thánh Phaolô đã dạy Titô: "Phần anh, hãy dạy những gì phù hợp vá»›i giáo lý là nh mạnh. Hãy khuyên các cụ ông phải tiết Ä‘á»™, Ä‘Ã ng hoà ng, chừng má»±c, vững mạnh trong đức tin, đức mến và đức nhẫn nại. Các cụ bà cÅ©ng váºy, phải ăn ở sao cho xứng là ngÆ°á»i thánh, không nói xấu, không rượu chè say sÆ°a, nhÆ°ng biết dạy bảo Ä‘iá»u là nh. Äó là những Ä‘iá»u anh phải nói, phải khuyên, phải sá»a dạy vá»›i tất cả uy quyá»n. Chá»› gì đừng có ai coi thÆ°á»ng anh" (Ti 2,1-3.15).
Äức Giêsu đã dạy bà i há»c quan trá»ng nhất cho các linh mục, lãnh đạo là để phục vụ. Và o Bữa Ä‚n Tối, sau khi rá»a chân cho Nhóm MÆ°á»i Hai, Ngà i nói: “Anh em gá»i Thầy là “Thầy†và là “Chúaâ€, Ä‘iá»u đó phải lắm. Váºy, nếu Thầy là Chúa, là Thầy, mà còn rá»a chân cho anh em, thì anh em cÅ©ng phải rá»a chân cho nhau. Thầy đã nêu gÆ°Æ¡ng cho anh em, để anh em cÅ©ng là m nhÆ° Thầy đã là m cho anh emâ€. (Ga 13,13-15). [Mục Lục]
|