Chúa nháºt XXX thÆ°á»ng niên, năm A: Các bà i suy niệm & chú giải Lá»i Chúa
26.10.2017
Tin Mừng Mt 22,34-40: Khi nghe tin Äức Giê-su đã là m cho nhóm Xa-đốc phải câm miệng, thì những ngÆ°á»i Pha-ri-sêu há»p nhau lại. Rồi má»™t ngÆ°á»i thông luáºt trong nhóm há»i Äức Giê-su để thá» NgÆ°á»i rằng: “ThÆ°a Thầy, trong sách Luáºt Mô-sê, Ä‘iá»u răn nà o là điá»u răn lá»›n nhất?†Äức Giê-su đáp: “NgÆ°Æ¡i phải yêu mến Äức Chúa, Thiên Chúa của ngÆ°Æ¡i, hết lòng, hết linh hồn và hết trà khôn ngÆ°Æ¡i. Äó là điá»u răn lá»›n nhất và điá»u răn đứng đầu. Còn Ä‘iá»u răn thứ hai, cÅ©ng giống Ä‘iá»u răn ấy, là : ngÆ°Æ¡i phải yêu ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mình. Tất cả Luáºt Mô-sê và các sách ngôn sứ Ä‘á»u tuỳ thuá»™c và o hai Ä‘iá»u răn ấy.â€
CHÚA NHẬT XXX THƯỜNG NIÊN, NĂM A
Các bà i suy niệm & chú giải Lá»i Chúa
Lá»i Chúa: Xh 22, 20-26; 1Tx 1, 5c-10; Mt 22, 34-40
----†----
MỤC LỤC
1. Mến Chúa yêu ngÆ°á»i
2. Mến Chúa yêu ngÆ°á»i
3. Mến Chúa
4. Giá»›i răn tối thượng – Lm. Ignatiô Trần NgÃ
5. Vị thế tối thượng của tình yêu
6. Tình yêu là lẽ sống – Lm Giuse Tạ Duy Tuyá»n
7. Äiá»u răn quan trá»ng nhất
8. Tình yêu là tất cả
9. Lòng mến, luáºt trên má»i luáºt – Anmai
10. Yêu
11. Giới răn yêu thương
12. Phải yêu mến Thiên Chúa trên hết má»i sá»±
13. Con ngÆ°á»i hay Robot? – Lm Giuse Tạ Duy Tuyá»n
14. Hai Ä‘iá»u răn
15. Suy niệm của Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu
16. Giá»›i luáºt tình yêu
17. Lý do của tình yêu
18. Giá»›i răn mến Chúa và yêu ngÆ°á»i
19. Ba chiá»u kÃch trong tình yêu
20. Cốt lõi của Lá» Luáºt
21. Mến Chúa và yêu ngÆ°á»i
22. Mến Chúa và yêu ngÆ°á»i
23. Trò chơi hòa bình
24. Luáºt yêu mến. – ÄTGM. Giuse Ngô Quang Kiệt
25. Tại sao Thiên Chúa là m ngÆ°á»i – Achille Degeest
26. Yêu như Chúa yêu
27. Khi hai mặt của đồng tiá»n bằng nhau.
28. Giá»›i răn trá»ng nhất
29. Yêu thÆ°Æ¡ng là đón nháºn sá»± sống
30. Yêu thÆ°Æ¡ng là truyá»n giáo
31. Äiá»u răn nà o trá»ng nhất?
32. Hà ng ngà n giới răn?
33. Giá»›i luáºt thứ nhất và trên hết – Lm. An Phong
34. Mến Chúa yêu ngÆ°á»i
35. Mến Chúa yêu tha nhân – Lm Louis Minh Nhiên
36. Yêu thương
37. Mến Chúa yêu ngÆ°á»i – Lm. VÅ© Nghi
38. Yêu thương
39. Trên đỉnh yêu thương
40. Luáºt trá»ng đại nhất
41. Lạy Chúa, xin giúp con yêu mến Chúa
42. Äiá»u răn trá»ng nhất - JKN
43. Äể yêu Chúa và tha nhân, phải biết yêu mình
44. "Ngừng lại!"
45. Äiá»u răn trá»ng nhất mến Chúa yêu ngÆ°á»i
46. Äiá»u răn trá»ng nhất – Lm PX. VÅ© Phan Long
47. Cốt lõi của luáºt là Lòng Mến
1. Mến Chúa yêu ngÆ°á»i
Äoạn Tin Mừng sáng hôm nay cho chúng ta thấy sá»± chống đối dai dẳng của bá»n biệt phái đối vá»›i Chúa Giêsu. Há» không ngừng tìm cách giăng những cái bẫy để hại Ngà i. HỠđã bắt lá»—i Ngà i trong các việc Ngà i là m. Äồng thá»i há» còn muốn bắt lá»—i Ngà i trong các lá»i Ngà i nói. Vì giáo huấn của Ngà i luôn Ä‘i ngược lại vá»›i những Ä‘iá»u há» giảng dạy, nên hỠđã cố gắng tìm cách Ä‘Æ°a Ngà i trở vá» vá»›i con Ä‘Æ°á»ng mòn hỠđã vạch ra và muốn má»i ngÆ°á»i noi theo. Há» muốn Chúa Giêsu lặp lại chÃnh những Ä‘iá»u há» thÆ°á»ng giảng dạy. Há» há»i Ngà i vá» Ä‘iá»u răn trá»ng nhất. Là m sao có thể nói khác Ä‘iá»u luáºt dạy: Yêu mến Thiên Chúa hết lòng. Nếu nhÆ° Ngà i dừng lại ở đây thì có lẽ hỠđã toại nguyện, bởi vì Ngà i dạy nhÆ° hỠđã dạy.
Thế nhÆ°ng, Chúa Giêsu không dừng lại ở đó mà Ngà i còn nói thêm: Giá»›i răn thứ hai cÅ©ng giống nhÆ° giá»›i răn thứ nhất. Giống ở đây không có nghÄ©a là hai giá»›i răn là má»™t và có thể hoán đổi cho nhau, mà muốn nói đến tầm quan trá»ng ngang nhau của hai giá»›i răn. Giá»›i răn thứ hai đó là ngÆ°Æ¡i hãy yêu thÆ°Æ¡ng kẻ khác nhÆ° chÃnh mình ngÆ°Æ¡i, nghÄ©a là yêu thÆ°Æ¡ng kẻ khác má»™t cách trá»n vẹn, má»™t cách hết lòng. Äây chÃnh là nét Ä‘á»™c đáo của Chúa Giêsu. Äiá»u Ngà i muốn khẳng định ở đây không phải là việc mến Chúa và yêu ngÆ°á»i, bởi vì những tÆ° tưởng nà y cÅ©ng khá quen thuá»™c trong Cá»±u Ước, nhÆ°ng chÃnh là việc Ngà i đặt hai giá»›i răn nà y gắn chặt vá»›i nhau, cÅ©ng có má»™t tầm quan trá»ng ngang nhau, và hÆ¡n thế nữa, theo Ngà i thì toà n thể lá» luáºt và sách các tiên tri Ä‘á»u tóm lại trong hai giá»›i răn nà y.
Giáo huấn của Chúa Giêsu hẳn đã là m cho kẻ thù của Ngà i phải sá»ng sốt. NhÆ°ng sá»± sá»ng sốt nà y, thay vì lay tỉnh há», đặt há» trong tÆ° thế sẵn sà ng tìm hiểu cái má»›i trong giáo huấn của Chúa, thì đã là m cho há» thêm chai cứng và thêm quyết tâm trong ý định triệt hạ Ngà i. Má»™t cách nà o đó có thể nói rằng tình yêu giữa con ngÆ°á»i vá»›i con ngÆ°á»i là công việc của con ngÆ°á»i, thế nhÆ°ng đây lại là má»™t ná»—i báºn tâm lá»›n của Thiên Chúa, bởi vì chÃnh Ngà i đã đặt tình yêu nà y thà nh mệnh lệnh, thà nh giá»›i răn và Ngà i không ngần ngại tá»± đặt mình là m trá»ng tà i lo việc thá»±c thi giá»›i răn nà y: Nếu các ngÆ°Æ¡i hà hiếp cô nhi quả phụ, là m phiá»n lòng khách ngoại kiá»u, bắt ngÆ°á»i nghèo khó vay tiá»n phải chịu lãi nặng, há» sẽ kêu thấu đến ta và chÃnh ta sẽ nghe tiếng há» kêu van, sẽ nổi cÆ¡n thịnh ná»™ và sẽ dùng gÆ°Æ¡m giết chết các ngÆ°Æ¡i.
NgÆ°á»i Kitô hữu và o má»i thá»i đã đón nháºn giá»›i luáºt yêu thÆ°Æ¡ng đồng loại nhÆ° là má»™t trong hai giá»›i răn quan trá»ng nhất của Kitô giáo. Mến Chúa yêu ngÆ°á»i đó là tất cả chÆ°Æ¡ng trình sống của ngÆ°á»i tÃn hữu. Những công việc chúng ta quen gá»i là bác ái từ thiện nhÆ° giúp đỡ ngÆ°á»i tà n táºt, bệnh hoạn hay gặp phải tai Æ°Æ¡ng đã từng là những hình thức quen thuá»™c để thá»±c thi giá»›i luáºt yêu thÆ°Æ¡ng. [Mục Lục]
. Mến Chúa yêu ngÆ°á»i
Mở đầu Ä‘oạn Tin Mừng hôm nay, thánh Matthêu cho thấy má»™t bầu khà tranh chấp và đố kỵ của ngÆ°á»i Do Thái. Kẻ thì theo nhóm biệt phái, ngÆ°á»i thì theo nhóm Sađốc. Bên nà y gà i bẫy bên kia và hà há»ng khi đối thủ lâm nạn. Từ lãnh vá»±c chÃnh trị xã há»™i cuá»™c tranh chấp lan sang phạm vi tôn giáo. Luáºt pháp có tá»›i 613 khoản, gồm 248 lệnh truyá»n và 365 lệnh cấm. Những khoản nà o là quan trá»ng nhất. Äó là má»™t vấn Ä‘á» nóng bá»ng.
Tuỳ theo láºp trÆ°á»ng nghiêng vá» phụng vụ hay xã há»™i, Ä‘á»n thá» hay Ä‘á»n vua, mà ngÆ°á»i ta có thể biện minh cho thái Ä‘á»™ của mình, biệt phái hay Sađốc, chống đối hay cá»™ng tác vá»›i ngoại bang. Ai cÅ©ng muốn tranh thủ ngÆ°á»i khác vá» phe mình. NgÆ°á»i ta muốn biết ý kiến của Chúa Giêsu, bởi vì láºp trÆ°á»ng của Ngà i rất quan trá»ng, dân chúng sẽ tuỳ đó mà biểu lá»™ cảm tình của mình vá»›i phe nà o, thế nhÆ°ng tuyên bố láºp trÆ°á»ng của mình cÅ©ng là điá»u nguy hiểm cho Ngà i, bởi vì phe đối nghịch có thể dá»±a à o đó mà kết án Ngà i.
Tuy nhiên, đó chỉ là những suy tÃnh của ngÆ°á»i ta. Äã nhiá»u lần há» gà i bẫy Ngà i. NhÆ°ng chẳng có lần nà o hỠđã thà nh công. Hôm nay cÅ©ng váºy. Äược há»i ý kiến vá» giá»›i răn quan trá»ng nhất, Ngà i đã trả lá»i nhÆ° hết má»i ngÆ°á»i Do Thái đạo đức: NgÆ°Æ¡i phải kÃnh mến Thiên Chúa hết lòng. Thế nhÆ°ng không dừng lại ở đó mà Ngà i còn nói tiếp: Giá»›i răn thứ hai cÅ©ng quan trá»ng nhÆ° giá»›i răn thứ nhất đó là ngÆ°Æ¡i phải thÆ°Æ¡ng yêu anh em nhÆ° chÃnh mình ngÆ°Æ¡i. Ngà i không đồng hoá hai việc mến Chúa và yêu ngÆ°á»i. Hai việc đó vẫn khác nhau và vì thế không được xao lãng nhiệm vụ nà o. Äó là nét Ä‘á»™c đáo của Chúa Giêsu.
NgÆ°á»i ta vẫn nói phải mến Chúa và yêu ngÆ°á»i, phải có thiên đạo và nhân đạo, nhÆ°ng bình thÆ°á»ng ngÆ°á»i ta vẫn coi đó là những nhiệm vụ xa rá»i nhau, không liên hệ gì vá»›i nhau. NgÆ°á»i ta có thể mến Chúa trong nhà thá» và không thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i ở ngoà i xã há»™i. Hoặc thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i ở ngoà i xã há»™i nhÆ°ng lại không mến Chúa ở trong nhà thá». HÆ¡n nữa, ngÆ°á»i ta coi việc thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i chỉ là thứ yếu sánh vá»›i việc mến Chúa. Äối vá»›i Chúa Giêsu thì khác. Phải mến Chúa cÅ©ng nhÆ° yêu ngÆ°á»i. Ưu tiên là mến Chúa, nhÆ°ng đồng thá»i cÅ©ng phải yêu ngÆ°á»i. Hay nhÆ° thánh Gioan đã viết: Không thể có lòng mến Chúa, Äấng vô hình, nếu không thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i. Và khi dạy phải yêu ngÆ°á»i nhÆ° chÃnh bản thân, thì Chúa Giêsu không có ý bảo phải thÆ°Æ¡ng mình trÆ°á»›c. Câu nói của Chúa Giêsu có nghÄ©a là phải yêu ngÆ°á»i hết lòng cÅ©ng nhÆ° phải kÃnh mến Chúa hết lòng.
Cuối cùng má»™t nét Ä‘á»™c đáo khác nữa trong câu trả lá»i của Chúa Giêsu là tất cả luáºt pháp và các tiên tri Ä‘á»u quy vá» sá»± mến Chúa và yêu ngÆ°á»i. NhÆ° váºy, không những tất cả 613 khoản luáºt, mà toà n thể lá»i giáo huấn Ä‘á»u nhằm phát triển lòng mến Chúa yêu ngÆ°á»i. NhÆ° thế vấn Ä‘á» tranh chấp đã được giải quyết. Chẳng phe nà o thắng. Phe nà o cÅ©ng phải ná»— lá»±c hÆ¡n để giữ trá»n lá» luáºt. Phe nà o cÅ©ng đã lầm lạc vì đã không cá»i trá»ng hai nhiệm vụ mến Chúa yêu ngÆ°á»i nhÆ° nhau, cho nên đã là m mất quân bình, gây ra những lệch lạc trong Ä‘á»i sống. Äức Kitô đã đến để mang lại Æ¡n cứu Ä‘á»™. Ai đón nháºn Ngà i thì phải mến Chúa. Ai đã mến Chúa thì cÅ©ng phải yêu ngÆ°á»i. [Mục Lục]
3. Mến Chúa
Có má»™t chứng bệnh má»—i ngà y má»™t trở nên trầm trá»ng trong xã há»™i ngà y nay, đó là chứng bệnh cô Ä‘Æ¡n. Thá»±c váºy, giữa thá»i buổi kinh tế thị trÆ°á»ng, ngÆ°á»i ta đổ xô vá» thà nh phố. Thế nhÆ°ng, dân số thà nh phố cà ng gia tăng thì chứng bệnh cô Ä‘Æ¡n lại cà ng trầm trá»ng. NgÆ°á»i ta sống cách nhau chỉ má»™t bức tÆ°á»ng mà không há» biết đến tên tuổi của nhau. Trong má»™t chung cÆ°, kẻ ở lầu trên, ra và o cùng má»™t lối mà chẳng biết đến kẻ ở lầu dÆ°á»›i. Má»—i ngÆ°á»i trở thà nh nhÆ° má»™t hòn đảo, má»™t pháo Ä‘Ã i biệt láºp. Äá»i sống cà ng xô bồ chen chúc, thì con ngÆ°á»i là i cà ng cảm thấy cô Ä‘Æ¡n. Mặt trá»i dÆ°á»ng nhÆ° má»—i ngà y má»™t thêm nóng bức và oi ả, mà lòng ngÆ°á»i thì má»—i ngà y má»™t thêm lạnh lùng và băng giá. Thiên hạ đối xá» vá»›i nhau ngà y cà ng thêm há» hững và xa lạ. Váºy đâu là phÆ°Æ¡ng thuốc trị liệu cho chứng bệnh cô Ä‘Æ¡n nà y?
Theo tôi nghÄ© chúng ta không có má»™t phÆ°Æ¡ng thuốc nà o hiệu nghiệm cho bằng hãy mến Chúa và yêu ngÆ°á»i. Hay nhÆ° Chúa Giêsu đã phán qua Ä‘oạn Tin Mừng hôm nay: Giá»›i răn thứ nhất là hãy kÃnh mến Thiên Chúa hết lòng, còn giá»›i răn thứ hai cÅ©ng quan trá»ng nhÆ° giá»›i răn thứ nhất, đó là hãy yêu thÆ°Æ¡ng tha nhân nhÆ° chÃnh mình. Tuy nhiên, đây không phải là hai giá»›i răn riêng biệt, nhÆ°ng chỉ là má»™t giá»›i răn duy nhất. Yêu ngÆ°á»i chỉ là sá»± biểu lá»™ và háºu quả tất nhiên của lòng mến Chúa. Có yêu ngÆ°á»i thì má»›i có thể mến Chúa. Và ngược lại, có mến Chúa thì má»›i có thể yêu ngÆ°á»i.
Từ đó chúng ta suy ra: nguyên nhân sâu xa nhất tạo nên chứng bệnh cô Ä‘Æ¡n, chÃnhy là vì con ngÆ°á»i đã xa lìa Thiên Chúa. Thá»±c váºy, cùng vá»›i những thà nh quả của khoa há»c, con ngÆ°á»i đã muốn truất phế Thiên Chúa, há» muốn nói lên nhÆ° dân Do Thái ngà y xÆ°a: Chúng tôi không muốn nó cai trị trên chúng tôi. Hẳn chúng ta còn nhá»› khi phi thuyá»n Spoutnick được phóng lên không gian và trở vỠđịa cầu, phi hà nh gia Gargarine đã tuyên bố vá»›i báo chÃ: Từ nay sẽ không còn ai dám nói rằng có má»™t Thiên Chúa Ä‘iá»u khiển trăng sao nữa. Thế nhÆ°ng, nếu suy nghÄ© chúng ta sẽ thấy dăm ba chiếc phi thuyá»n nhá» xÃu di chuyện trong má»™t khoảng thá»i gian nà o đó trên không trung, là m sao có thể sánh và vá»›i hà ng triệu triệu vì sao quay cuồng trên bầu trá»i, không bằng má»™t hạt cát trong sa mạc, không bằng má»™t giá»t nữa giữa biển khÆ¡i. ChÃnh vì thế, Carnégie đã nói: Vá» phÆ°Æ¡ng diện khoa há»c kỹ thuáºt, loà i ngÆ°á»i đã tiến được những bÆ°á»›c khá cao, nhÆ°ng vá» phÆ°Æ¡ng diện tinh thần và tôn giáo, há» vẫn còn dáºm chân trong má»™t tình trạng ấu trÄ©. Chúng ta có tiá»n nhiá»u, có áo tốt, có nhà cao, có xe xịn…nhÆ°ng lại thiếu bồi dưỡng vá» tình thần vì con ngÆ°á»i thá»i nay đã mất niá»m tin và o Thiên Chúa. Niá»m tin sẽ là nhÆ° khà trá»i, thiếu nó chúng ta sẽ bị ngá»™t ngạt và căng thẳng. Không tin và o Thiên Chúa là nguồn mạch má»i tình thÆ°Æ¡ng, chúng ta cÅ©ng không thể nà o tin và o tình ngÆ°á»i má»™t cách chân thà nh và bá»n bỉ. Vì lòng yêu ngÆ°á»i chỉ là hoa trái của tình mến Chúa mà thôi.
Bởi đó, ngà y nay hÆ¡n bao giá» hết, con ngÆ°á»i phải quay trở vá» cùng Thiên Chúa, nhÆ° lá»i bác há»c Von Braun đã tuyên bố: Nhá» những hiểu biết vá» không gian, nhiá»u ngÆ°á»i ngà y nay cho rằng chúng ta cần phải tin có Thiên Chúa hÆ¡n cả những ngÆ°á»i sống trong thá»i trung cổ. Bởi đó, những kẻ coi khoa há»c là chủ tể của con ngÆ°á»i, thì chỉ biểu lá»™ sá»± nông cạn, hẹp hòi của mình mà thôi. ChÃnh vì thế, Pascal đã nói: Khoa há»c nông cạn là m cho con ngÆ°á»i xa lìa Thiên Chúa, nhÆ°ng khoa há»c khôn ngoan sẽ dẫn Ä‘Æ°a con ngÆ°á»i tá»›i gần Ngà i.
Má»™t khi đã trở vá» cùng Thiên Chúa, má»™t khi đã tá»›i gần Ngà i, chúng ta sẽ không còn cô Ä‘Æ¡n và tuyệt vá»ng, nhÆ°ng sẽ trà n đầy niá»m hy vá»ng nhÆ° lá»i Thánh Vịnh 17 đã diá»…n tả: Dù có Ä‘i giữa bóng tối hãi hùng của sá»± chết, tôi không còn lo sợ, vì Chúa ở cùng tôi. HÆ¡n thế nữa, má»™t khi đã trở vá» cùng Thiên Chúa, má»™t khi đã tá»›i gần Ngà i, chúng ta má»›i tìm thấy được cái ná»n tảng vững chắc, cÅ©ng nhÆ° những giá trị siêu nhiên cho vệc yêu ngÆ°á»i. Thá»±c váºy, tại sao chúng ta lại phải yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i khác? Vì có chung má»™t Thiên Chúa là Cha, nên chúng ta là anh em. Bởi đó phải yêu thÆ°Æ¡ng nhau. Ngoà i ra những hà nh Ä‘á»™ng bác ái và yêu thÆ°Æ¡ng còn có má»™t giá trị vÄ©nh cá»u, bởi vì khi giúp đỡ ngÆ°á»i khác là chúng ta đã giúp đỡ cho chÃnh Chúa váºy. Trong ngà y phán xét, Ngà i sẽ tra há»i chúng ta vá» vấn Ä‘á» nà y, và rồi dá»±a và o đó mà ấn định số pháºn Ä‘á»i Ä‘á»i của má»—i ngÆ°á»i chúng ta. [Mục Lục]
4. Giá»›i răn tối thượng – Lm. Ignatiô Trần NgÃ
(TrÃch trong ‘Cùng Äá»c Tin Mừng’)
NgÆ°á»i Do-Thái ngà y xÆ°a bị trói buá»™c bởi 613 khoản luáºt, gồm 365 luáºt buá»™c và 248 luáºt cấm. Tuân giữ bấy nhiêu khoản luáºt là má»™t ách nặng không ai mang nổi, và giữa má»™t rừng luáºt lệ nhÆ° thế, việc tìm cho ra đâu là giá»›i luáºt quan trá»ng hà ng đầu mà má»—i ngÆ°á»i phải Æ°u tiên thá»±c hiện là vấn Ä‘á» không dá»…. Äây cÅ©ng chÃnh là vấn nạn mà má»™t ngÆ°á»i thông luáºt đặt ra vá»›i Chúa Giêsu: "ThÆ°a Thầy, trong sách Luáºt Mô-sê, Ä‘iá»u răn nà o là điá»u răn trá»ng nhất?"
Chúa Giêsu đáp: "NgÆ°Æ¡i phải yêu mến Äức Chúa, Thiên Chúa của ngÆ°Æ¡i, hết lòng, hết linh hồn và hết trà khôn ngÆ°Æ¡i. Äó là điá»u răn quan trá»ng nhất và điá»u răn thứ nhất. Còn Ä‘iá»u răn thứ hai, cÅ©ng giống Ä‘iá»u răn ấy, là : ngÆ°Æ¡i phải yêu ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mình."
- Giới răn yêu thương, tuy hai mà một
Nhiá»u ngÆ°á»i vẫn tưởng rằng giá»›i răn mến Chúa và giá»›i răn yêu ngÆ°á»i là hai giá»›i răn khác biệt, nhắm vá» hai đối tượng khác nhau: Ä‘iá»u răn mến Chúa quy vá» Thiên Chúa và điá»u răn yêu ngÆ°á»i quy vá» con ngÆ°á»i.
Thá»±c ra, hai giá»›i răn nầy cùng Ä‘á»u quy vá» má»™t mối: đó là yêu mến Thiên Chúa Ä‘ang hiện diện nÆ¡i những con ngÆ°á»i Ä‘ang sống chung quanh, hay nói khác Ä‘i, yêu thÆ°Æ¡ng phục vụ những ngÆ°á»i chung quanh là phụng sá»± Thiên Chúa.
Qua Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu xác nháºn hai giá»›i răn nầy không khác biệt nhau khi NgÆ°á»i nói: "Ä‘iá»u răn thứ nhất là ngÆ°Æ¡i phải yêu mến Äức Chúa là Thiên Chúa của ngÆ°Æ¡i, hết lòng, hết linh hồn và hết trà khôn ngÆ°Æ¡i. Còn Ä‘iá»u răn thứ hai, cÅ©ng giống Ä‘iá»u răn ấy là ngÆ°Æ¡i phải yêu ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mình" (Mt 22, 39).
Qua dụ ngôn vá» "cuá»™c phán xét cuối cùng", Chúa Giêsu đồng hoá giá»›i răn yêu ngÆ°á»i vá»›i giá»›i răn mến Chúa: những ai cho những kẻ đói khát vất vưởng đầu Ä‘Æ°á»ng xó chợ má»™t bữa ăn thì Chúa Giêsu nói là há» cho NgÆ°á»i ăn; những ai cho những kẻ rách rÆ°á»›i hay mình trần má»™t và i tấm áo thì Chúa Giêsu tuyên bố là hỠđã cho NgÆ°á»i mặc; những kẻ giúp đỡ những ngÆ°á»i phiêu cÆ°, lang bạt không nhà có chá»— trá» qua đêm thì Chúa Giêsu gá»i há» là đã cho NgÆ°á»i trú ngụ... (Mt 25, 35-36) và những ngÆ°á»i đó được Chúa Giêsu khen ngợi là "những kẻ được Cha Ta chúc phúc" và được NgÆ°á»i má»i "đến thừa hưởng VÆ°Æ¡ng Quốc đã dá»n sẵn cho há» từ thuở tạo thiên láºp địa" (Mt 25, 34).
Chúa Giêsu cÅ©ng long trá»ng khẳng định rằng khi ngÆ°á»i ta là m bất cứ Ä‘iá»u gì cho những anh em chung quanh là là m cho chÃnh NgÆ°á»i. (Mt 25,40)
Thế nên, hai giá»›i răn nầy không khác biệt nhau, vì thá»±c thi giá»›i răn yêu ngÆ°á»i (giá»›i răn thứ hai) cÅ©ng là hoà n thà nh giá»›i răn mến Chúa (giá»›i răn thứ nhất). Váºy thì tuy được kể là hai, nhÆ°ng hai giá»›i răn nầy cÅ©ng quy vá» má»™t mối: tuy hai mà má»™t.
Trong thÆ° gá»i tÃn hữu Rô-ma, thánh Phao-lô tái khẳng định Ä‘iá»u đó: "Ai yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i (Ä‘iá»u răn thứ hai) thì đã chu toà n Lá» Luáºt" (tức là đã giữ trá»n tất cả các Ä‘iá»u răn, kể cả Ä‘iá»u răn thứ nhất là mến Chúa) (Rm 13, 8).
- Giới răn yêu thương là trung tâm của các giới răn khác
Hai giá»›i răn nầy là trung tâm của má»i giá»›i răn, vì tất cả các giá»›i răn khác Ä‘á»u quy hÆ°á»›ng vá» hai giá»›i răn quan trá»ng nầy; đồng thá»i đây cÅ©ng là giá»›i răn tối thượng bao trùm hết má»i giá»›i răn khác. Vì thế, ai giữ trá»n giá»›i răn nầy thì được xem là đã giữ tròn tất cả các Ä‘iá»u răn khác.
Thánh Phao-lô khẳng định nhÆ° thế trong thÆ° gá»i tÃn hữu Rô-ma: "Tháºt thế, các Ä‘iá»u răn nhÆ°: NgÆ°Æ¡i không được ngoại tình, không được giết ngÆ°á»i, không được trá»™m cắp, không được ham muốn, cÅ©ng nhÆ° các Ä‘iá»u răn khác, Ä‘á»u tóm lại trong lá»i nầy: NgÆ°Æ¡i phải yêu ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mình. Äã yêu thÆ°Æ¡ng thì không là m hại ngÆ°á»i đồng loại; yêu thÆ°Æ¡ng là chu toà n Lá» Luáºt váºy" (Rm 13, 9-10)
Và Chúa Giêsu, qua trang Tin Mừng hôm nay, cÅ©ng xác nháºn nhÆ° thế: "Tất cả Luáºt Mô-sê và các sách ngôn sứ Ä‘á»u tuỳ thuá»™c và o hai Ä‘iá»u răn ấy". (Mt 22, 40)
* * *
XÆ°a kia, Ä‘ang khi quân binh Israel và quân binh Phi-li-tinh già n binh bố tráºn để giao chiến vá»›i nhau, thì Gô-li-át, má»™t chiến sÄ© khổng lồ vô địch trong hà ng ngÅ© Phi-li-tinh đứng ra thách thức vá»›i toà n chiến binh Israel: "Các ngÆ°Æ¡i hãy chá»n lấy ngÆ°á»i khoẻ nhất ra đây giao chiến tay đôi vá»›i ta, (không cần hai phe phải dốc toà n quân giao chiến là m gì cho hao binh tổn tÆ°á»›ng). Nếu nó hạ được ta thì chúng tao sẽ là m nô lệ chúng bây. Còn nếu ta hạ được nó, thì chúng bây sẽ là m nô lệ hầu hạ chúng tao" (I Samuen 17, 9-10)
Sau đó, ÄavÃt đã thay mặt toà n quân Israel chiến đấu tay đôi vá»›i Gô-li-át và đã hạ sát được y ngay từ phút đầu bằng má»™t phát ná bắn đá rồi giáºt lấy gÆ°Æ¡m của y mà chặt đầu y.
Thắng được tên Gô-li-át là chiến thắng toà n thể quân binh Phi-li-tinh.
Sá»± kiện nầy minh há»a cho vấn Ä‘á» nầy là : nếu chúng ta chu toà n giá»›i răn chủ chốt là giá»›i răn yêu thÆ°Æ¡ng thì chúng ta đã giữ tròn các giá»›i răn khác.
Muốn chế ngự rắn độc, phải cố tóm cho được cái đầu.
Muốn chinh phục toà n quân thì phải chiếm được bộ chỉ huy.
Muốn giữ tròn lá» luáºt, hãy bắt đầu tuân giữ giá»›i răn yêu ngÆ°á»i, vì "yêu thÆ°Æ¡ng là chu toà n Lá» Luáºt váºy" (Rm 13, 10). [Mục Lục]
5. Vị thế tối thượng của tình yêu
(Suy niệm của Lm. Giorgio Zevini SDB – Trung Hoà n SDB chuyển ngữ)
Anh chị em thân mến,
Phụng vụ Lá»i Chúa Chúa Nháºt 30 TN A xoáy và o chủ Ä‘á» then chốt: vị thế tối thượng của tình yêu, con tim và cốt tủy của ngÆ°á»i kitô hữu. Chúng ta dừng lại chia sẻ vá» hai bà i Ä‘á»c để nhấn mạnh trá»ng tâm của giá»›i răn Chúa, đó là Tình yêu.
Chúng ta cùng cầu xin Æ¡n Chúa Thánh Thần soi dẫn chúng ta chiêm ngắm Lá»i Chúa: "Lạy Chúa, xin giúp chúng con biết là m má»i sá»± bởi vì tình yêu. ChÃnh Chúa Giêsu để lại cho chúng con sứ Ä‘iệp Tin Mừng của Chúa Nháºt tuần nà y xoay quanh ngÆ°á»i nghèo khổ, bé nhá», hèn má»n.... Xin ban cho chúng con trái tim tá»± do thoát khá»i má»i ngẫu tượng thế gian, thoát khá»i sá»± nặng ná» cám dá»— thế giá»›i để phụng thá» Thiên Chúa, là Thiên Chúa tháºt và duy nhất nhằm phục vụ anh chị em đồng loại vá»›i tinh thần xả thân nhÆ° chÃnh Chúa Giêsu đã sống giữa chúng con. Äó là giá»›i luáºt sống duy nhất mà Chúa chúng con muốn dấn thân. Chúng con cầu xin nhá» Äức Kitô Chúa chúng con."
Chúng ta khởi Ä‘i từ bà i trÃch thÆ° thứ nhất của thánh Phaolo tông đồ gởi tÃn hữu Thesalonica. Ngay những câu đầu của chÆ°Æ¡ng thứ nhất (1Tx 1,5c-10), thánh Phaolô nhấn mạnh đến 3 Ä‘iểm then chốt cho má»i cá»™ng Ä‘oà n kitô hữu. Cha muốn cùng chúng con Ä‘á»c lại lá thÆ° mà chÃnh thánh Phaolô gởi cho cá»™ng Ä‘oà n Thesalonica, thánh nhân nói rằng: các tÃn hữu Thesalonica đã bắt chÆ°á»›c Äức Kitô trở nên gÆ°Æ¡ng sáng cho các tÃn hữu thuá»™c cá»™ng Ä‘oà n Makêđônia và Akhaia. Äó là ý tưởng đầu tiên vá» hiệu năng truyá»n giáo của cá»™ng Ä‘oà n Thesalonica.
à tưởng thứ hai nói vá» gÆ°Æ¡ng sáng của các tÃn hữu Tx không chỉ cho 2 cá»™ng Ä‘oà n Makêđônia và Akhaia mà thôi, mà chÃnh đức tin và o Thiên Chúa của cá»™ng Ä‘oà n đã vang dá»™i khắp nÆ¡i. Tháºt là tốt đẹp khi cá»™ng Ä‘oà n đặt lá»i Chúa và o trung tâm của cuá»™c sống cách sâu xa và lan tá»a Tin Mừng ra ngoà i cá»™ng Ä‘oà n.
Trong sứ Ä‘iệp thứ 3 của lá thÆ°, thánh Phaolô khen ngợi các tÃn hữu đã hoán cải từ bá» ngẫu tượng mà quay vá» vá»›i Thiên Chúa để phục thá» Thiên Chúa hằng sống và là Thiên Chúa tháºt. Sứ Ä‘iệp thứ ba nà y nhấn mạnh đến sá»± hoán cải trở vá» sau khi từ bá» ngẫu tượng.
NhÆ° váºy, qua bà i trÃch thÆ° ngắn, thánh Phaolô nhắn gởi chúng ta 3 sứ Ä‘iệp quan trá»ng: sứ Ä‘iệp vá» truyá»n giáo nhÆ° trung tâm của Ä‘á»i sống kitô giáo, nhÆ° thế cá»™ng Ä‘oà n Thesalonica không phải là cá»™ng Ä‘oà n đóng kÃn mình mà là mở ra cho các cá»™ng Ä‘oà n khác thông truyá»n cho các cá»™ng Ä‘oà n khác vỠđức tin sống Ä‘á»™ng, đức tin xây dá»±ng trên Lá»i Chúa. Tháºt váºy, Lá»i Chúa không chỉ là m phong phú cá»™ng Ä‘oà n Tx mà lan tá»a đến các cá»™ng Ä‘oà n khác; sứ Ä‘iệp thứ 2 trình bà y má»™t cá»™ng Ä‘oà n được sinh ra bởi nhá» Lá»i, cá»™ng Ä‘oà n đã lắng nghe, được nuôi dưỡng và hiện thá»±c hóa nhá» Lá»i, Lá»i không chỉ để nói mà là để là m chứng cho ngÆ°á»i khác; sứ Ä‘iệp thứ 3 của Ä‘oạn trÃch thÆ° chú tâm và o Lá»i Chúa tạo nên sá»± hoán cải dẫn đến sá»± từ bá» ngẫu tượng và gắn kết cuá»™c Ä‘á»i chỉ vá»›i mình Thiên Chúa. Äây là sức mạnh phi thÆ°á»ng của Lá»i tác Ä‘á»™ng đến má»i cá»™ng Ä‘oà n kitô hữu.
GiỠđây, cha má»i gá»i anh chị em Ä‘Ã o sâu vá» sứ Ä‘iệp của bà i Tin Mừng hôm nay, Äoạn Tin Mừng Mt chÆ°Æ¡ng 22 mô tả Ä‘á»i sống của cá»™ng Ä‘oà n Do thái - Kitô giáo đã tháºt sá»± biết sứ Ä‘iệp của Thiên Chúa, đã sống kinh nghiệm đức tin và o Thiên Chúa. Äức tin của cá»™ng Ä‘oà n được thêm xác tÃn khi chứng kiến má»™t nhà thông luáºt tra há»i Äức Giêsu. Cá»™ng Ä‘oà n muốn sống thánh ý Chúa ngang qua câu trả lá»i của Äức Giêsu đối vá»›i nhà thông luáºt. Äâu là câu há»i mà nhà thông luáºt đặt ra cho Ngà i, câu há»i rất Ä‘Æ¡n giản: "ThÆ°a Thầy, trong sách luáºt Môsê, Ä‘iá»u răn nà o là điá»u răn trá»ng nhất?" Äức Giêsu trả lá»i, Ngà i liệt kê hai Ä‘iá»u răn, Ngà i nói: yêu mến Thiên Chúa là điá»u răn đầu tiên và quan trá»ng nhất, kế đến là yêu mến tha nhân là điá»u răn thứ hai cÅ©ng quan trá»ng nhÆ° Ä‘iá»u răn thứ nhất. NhÆ° váºy, Äức Giêsu liên kết lại hai giá»›i răn trá»ng đại yêu mến Thiên Chúa và yêu mến tha nhân. Do đó, chúng ta cùng nhau suy nghÄ© vá» sứ Ä‘iệp Tin Mừng.
TrÆ°á»›c hết là sá»± gắn kết chặt chẽ hai giá»›i răn: mến Chúa yêu ngÆ°á»i. sá»± gắn kết chặt chẽ nà y được Ä‘o lÆ°á»ng bằng chÃnh mệnh lệnh của Äức Giêsu "yêu mến Thiên Chúa hết lòng, hết linh hồn và hết trà khôn ngÆ°Æ¡i" và rồi tình yêu dà nh cho tha nhân đồng loại được Ä‘o lÆ°á»ng bằng chÃnh tình yêu bản thân. Hai Ä‘iá»u răn nà y không phải là chênh lệch hÆ¡n thấp mà chÃnh Ä‘iá»u răn thứ hai tháºt sá»± ngang bằng vá»›i Ä‘iá»u răn thứ nhất. Tình yêu Thiên Chúa chỉ được minh chứng bằng tình yêu dà nh cho đồng loại cách tháºt tình, tình yêu mang chiá»u kÃch xã há»™i loà i ngÆ°á»i diá»…n ra trong Ä‘á»i sống cá»™ng Ä‘oà n diá»…n đạt đặc tÃnh tình yêu mà ngÆ°á»i ta Ä‘ang sống vá»›i Thiên Chúa. Sá»± Æ°u việt của tình yêu Thiên Chúa hiện thá»±c hóa nÆ¡i sá»± Æ°u tiên tình yêu con ngÆ°á»i. Và đây, cha muốn gợi lên suy tÆ° trong Ä‘á»i sống chúng ta: nhiêu khi chúng ta tách hai hình thái tình yêu, tình yêu Thiên Chúa và tha nhân trong má»™t và i cách thế nà o đó. Chúng ta nhấn mạnh tình yêu tối háºu nÆ¡i Thiên Chúa trong khung cảnh nhà đạo, qua kinh nguyện, qua kinh nghiệm vá»›i Ngà i, qua tÆ°Æ¡ng quan đối thoại vá»›i Ngà i và sá»± cùng vá»›i tâm tình sám hối... chỉ mang chiá»u kÃch thuần thiêng liêng mà quên Ä‘i tha nhân; hay nhiá»u khi ta chỉ thuần Ä‘á» cao tÆ°Æ¡ng quan vá»›i thá»±c trạng con ngÆ°á»i mang chiá»u kÃch nhân chủng há»c hay chÃnh trị mà quên Ä‘i vị thế Æ°u việt của Thiên Chúa. Do đó, thái Ä‘á»™ sống của ngÆ°á»i kitô hữu phải nghÄ© đến sá»± công bình, cuá»™c chiến đấu cho má»™t thế giá»›i Ä‘Ãch thá»±c công bằng, đúng hÆ¡n cho má»™t khuôn mẫu đúng đắn, là tá»± do sống hai giá»›i răn.
Chúng ta thÆ°á»ng gặp hai nguy cÆ¡. Tin Mừng thúc đẩy chúng ta dấn thân cho con ngÆ°á»i mà không được quên vị trà tối thượng của Thiên Chúa. Chúng ta được má»i gá»i thăng trưởng chiá»u kÃch nhân loại cho công bằng, hòa bình, hòa giải cho má»i trạng huống con ngÆ°á»i mà không thể quên tÃnh Æ°u việt của Thiên Chúa. Äồng thá»i, chúng ta phải luôn nói vá» Thiên Chúa mà không quên con ngÆ°á»i. NhÆ° váºy, chúng ta thấy rằng má»™t kitô hữu Ä‘Ãch thá»±c là ngÆ°á»i luôn nói vá»›i Thiên Chúa vá» con ngÆ°á»i. Äó là điá»u hết sức căn bản. Tháºt váºy, Thiên Chúa nói rằng ngà y sabát vì con ngÆ°á»i, chứ không phải con ngÆ°á»i vì ngà y sabát. Do đó, chúng ta có thể nói rằng Thiên Chúa cho con ngÆ°á»i. NhÆ° váºy chúng ta được khÃch lệ bởi phụng vụ hôm nay trình bà y thánh Phaolô nói cho các tÃn hữu Tx cÅ©ng là cho má»—i chúng ta cách rõ rà ng rằng ngÆ°á»i kitô hữu phải dấn thân hai xác tÃn: mến Chúa yêu ngÆ°á»i. Má»™t suy tÆ° ná»n tảng của thánh Phaolô cho các tÃn hữu đã từ bá» ngẫu thần để quay vá» phụng sá»± Thiên Chúa Hằng sống, là Thiên Chúa tháºt. Chúng ta phải phụng thá» Thiên Chúa và hoán cải để trở vá» cùng NgÆ°á»i, xa rá»i má»i ngẫu tượng để phục vụ cho những giá trị nhân loại Ä‘Æ°a ta đến vá»›i Thiên Chúa. NhÆ° thế, chúng ta phải dà nh chá»— Æ°u việt cho tình yêu nhằm thá»±c hiện hai giá»›i răn.
Anh chị em thân mến,
Chúng ta dá»… dà ng nói yêu mến Thiên Chúa và tha nhân, nhÆ°ng nhÆ° thánh Gioan nói rằng, là m sao có thể yêu mến Thiên Chúa mà không yêu mến những ngÆ°á»i anh em mà chúng ta thấy. đó luôn là thá»±c tế của con ngÆ°á»i, chúng ta kinh nghiêm Thiên Chúa ngang qua tình yêu nhân loại. Äó là hai Ä‘iá»u gắn kết chặt chẽ và thâm sâu. chúng ta cùng khẩn khoản nà i xin Thiên Chúa hồng ân để sống hai giá»›i răn trá»ng đại nà y hầu nên chứng nhân cho nhân loại vá» giá»›i răn của Thiên Chúa cho má»™t thế giá»›i công bằng, hòa bình và hòa giải cho ngÆ°á»i nghèo khổ. Chúng con cầu xin nhá» Äức Kitô, Chúa chúng con. Amen. [Mục Lục]
6. Tình yêu là lẽ sống – Lm Giuse Tạ Duy Tuyá»n
(TrÃch trong ‘Cùng Nhau Suy Niệm’)
Äã có lần Äức Cố Hồng Y FX Nguyá»…n Văn Thuáºn từng nói vá»›i Bill Gate rằng: "Sá»± văn minh Ä‘Ãch thá»±c là không để ai ở lại phÃa sau". Và Äức Cố Giáo hoà ng Gioan Phaolo II cÅ©ng nói: "Sá»± văn minh Ä‘Ãch thá»±c là phục vụ sá»± sống". Thế nhÆ°ng, "những Ä‘iá»u trông thấy mà đau Ä‘á»›n lòng". Má»™t thế giá»›i quá chênh lệch giầu nghèo. Má»™t thế giá»›i quá Ä‘á» cao đồng tiá»n mà quên cả lÆ°Æ¡ng tri con ngÆ°á»i. Má»™t thế giá»›i lấy kinh tế là m đầu nên đã là m đảo lá»™n biết bao thuần phong mỹ tục, và những giá trị đạo đức truyá»n thống của các tiá»n nhân. Khoa há»c tiến bá»™, nhÆ°ng đạo đức và phong hoá xuống cấp trầm trá»ng. Sá»± tiến bá»™ của khoa há»c dÆ°á»ng nhÆ° Ä‘ang giúp sức cho sá»± dữ gia tăng. Khoa há»c tiến bá»™ Ä‘ang phục vụ cho văn hoá sá»± chết hÆ¡n là phục vụ cho văn hoá sá»± sống. NgÆ°á»i ta tìm muôn nghìn cách thức để lừa đảo, gian manh và truỵ lạc. Äứng trÆ°á»›c viá»…n cảnh Ä‘en tối của xã há»™i hôm nay, SÄ© Phu Bắc Hà đã đúc kết thà nh bốn câu thÆ¡:
Nhân phẩm từ đây giảm giá rồi
Chỉ còn lương thực tăng giá thôi
Lương tâm bán rẻ hơn lương thực
Chân lý chân giò một giá thôi!
Má»™t thế giá»›i thượng và ng hạ cám đã là m lệch Ä‘i rất nhiá»u những giá trị của cuá»™c sống. Má»™t thế giá»›i xem ra những nghÄ©a cá» yêu thÆ°Æ¡ng tháºt hiếm hoi. Äó chÃnh là má»™t thách đố cho ngÆ°á»i ky-tô hữu chúng ta. Liệu rằng chúng ta có dám sống triệt để giá»›i răn mến Chúa yêu ngÆ°á»i giữa má»™t xã há»™i loại trừ Thiên Chúa và thiếu thốn tình ngÆ°á»i hay không? Liệu rằng chúng ta có dám chịu thiệt thòi để ngÆ°á»i khác hưởng thụ trên lòng quảng đại của chúng ta hay không? Liệu rằng chúng ta có dám yêu ngÆ°á»i khi mà ngÆ°á»i ta Ä‘ang chÆ¡i xấu, Ä‘ang lợi dụng, Ä‘ang là m hại chúng ta? Äây là má»™t thách đố và cÅ©ng là đòi há»i triệt để, vì căn tÃnh của ngÆ°á»i môn đệ Chúa là "yêu mến tha nhân nhÆ° chÃnh mình". Vì tình yêu là lẽ sống, là hÆ¡i thở của ngÆ°á»i ky-tô hữu. Không có tình yêu thì sức sống của ngÆ°á»i tÃn hữu đã không còn. Không có lòng quảng đại thì không còn là nhân chứng cho Tin mừng NÆ°á»›c Trá»i của Chúa. Chúng ta không thể nói yêu Chúa mà trong lòng vẫn còn thù ghét anh em của mình. Chúng ta phải vượt lên trên lòng Ãch ká»·, sá»± hẹp hòi của nhân thế để là m chứng cho má»™t tình yêu nhân ái, bao dung và vị tha.
Äây chÃnh là sứ Ä‘iệp mà Tin Mừng hôm nay muốn loan báo. Chúa má»i gá»i chúng ta hãy yêu mến Chúa trên hết má»i sá»±. Äồng thá»i Ngà i cÅ©ng đòi buá»™c chúng ta phải yêu mến tha nhân nhÆ° chÃnh mình. ChÃnh Thầy Chà Thánh Giêsu đã là m gÆ°Æ¡ng cho chúng ta. ChÃnh Ngà i khi bị treo trên tháºp tá»± giá đã giá»›i thiệu cho nhân thế má»™t tinh yêu tinh ròng đến ná»—i "dám chết cho ngÆ°á»i mình yêu". Ngà i đã chá»n tháºp tá»± giá là m biểu tượng cho tình yêu tá»± hiến của mình. Vá»›i thanh dá»c, Chúa chấp nháºn cá»±c hình để tôn vinh Chúa Cha. Vá»›i thanh ngang, Ngà i muốn ôm trá»n nhân loại trong tình thÆ°Æ¡ng của Chúa. NgÆ°á»i ky-tô cÅ©ng được má»i gá»i trở nên đồng hình đồng dạng vá»›i Thầy Giêsu khi chúng ta sống tôn vinh Chúa Cha, và yêu mến anh em nhÆ° chÃnh mình.
ChÃnh tình yêu đó sẽ giúp chúng ta vượt thắng những tham lam bất chÃnh, những thói hại ngÆ°á»i hại Ä‘á»i để tìm tÆ° lợi riêng cho bản thân mà ngÆ°á»i Ä‘á»i vẫn Ä‘ang sống. Có thể là ngÆ°á»i, chúng ta cần địa vị, cần danh vá»ng nhÆ°ng vì lòng yêu mến Chúa chúng ta không thể bán rẻ lÆ°Æ¡ng táºm, không là m hại đồng loại. Có thể chúng ta cÅ©ng cần của cải để sinh sống, nhÆ°ng vì Chúa, chúng ta biết sống quảng đại để mua lấy hạnh phúc NÆ°á»›c Trá»i. Có thể đồng loại, vẫn mÆ°u toan là m hại chúng ta, nhÆ°ng vì Chúa chúng ta nhịn nhục và nhẫn nại vá»›i nhau trong yêu thÆ°Æ¡ng và tha thứ.
NhÆ° váºy, chỉ có ở trong tình yêu Chúa, chúng ta má»›i dám sống yêu thÆ°Æ¡ng đồng loại nhÆ° chÃnh mình. ChÃnh nhá» tình yêu Chúa, sẽ giúp chúng ta trao ban sá»± sống sung mãn cho nhân thế qua những nghÄ©a cá» yêu thÆ°Æ¡ng, bác ái và vị tha. ChÃnh tình yêu đối vá»›i Chúa, sẽ giúp chúng ta sống nhân ái và bao dung vá»›i tha nhân là hình ảnh của Ngà i.
Ước gì giữa má»™t thế giá»›i Ä‘ang băng hoại vá» tình ngÆ°á»i, chúng ta hãy thắp lên ngá»n lá»a của yêu thÆ°Æ¡ng, để sưởi ấm cho những ai Ä‘ang cô Ä‘Æ¡n, thất vá»ng vì thiếu vắng tình thÆ°Æ¡ng, sá»± cảm thông và nâng đỡ của anh em. Ước gì giữa má»™t thế giá»›i Ä‘ang bán rẻ lÆ°Æ¡ng tri, ngÆ°á»i ky-tô hữu hãy biết sống tôn trá»ng lẫn nhau, biết sống cho tình ngÆ°á»i cao quý, hÆ¡n là những của cải váºt chất tầm thÆ°á»ng. Ước gì ngÆ°á»i ky-tô hữu chúng ta, đừng vì danh lợi thú mà đánh mất nhân phẩm con ngÆ°á»i là hình ảnh Thiên Chúa. Ước gì giữa má»™t xã há»™i mà chân lý bị vùi giáºp, chúng ta dám sống cho sá»± tháºt, cho dẫu rằng, có bị nghi kỵ, hiểu lầm, kết án và tẩy chay. Giữa má»™t thế giá»›i mà ngÆ°á»i ta có thể nhân danh quyá»n lợi của mình để giết hại ngÆ°á»i khác má»™t cách phi nhân, ác đức, đặc biệt là các thai nhi vô tá»™i, chúng ta hãy sống theo gÆ°Æ¡ng Thầy Giêsu dám chết cho ngÆ°á»i minh yêu, dám sống mình vì má»i ngÆ°á»i, và dám trở nên má»i sá»± cho má»i ngÆ°á»i nhÆ° Thầy Giêsu.
Nguyện xin Chúa là tình yêu, xin uốn lòng chúng con nên giống trái tim yêu thương của Chúa. Amen. [Mục Lục]
7. Äiá»u răn quan trá»ng nhất
(Suy niệm của Lm. Gioan Nguyễn Văn Ty SDB)
Äiá»u răn trá»ng nhất của Cá»±u Ước, thế còn Tân Ước thì sao?
“ThÆ°a Thầy, trong sách Luáºt Mô-sê, Ä‘iá»u răn nà o là điá»u răn trá»ng nhất?†Câu há»i ngÆ°á»i thông luáºt trong nhóm Pha-ri-sêu đặt ra cho Äức Giêsu không khó trả lá»i, cÅ©ng nhÆ° câu trả lá»i của Äức Giêsu chẳng có gì má»›i lạ, vì tất cả đã được ghi rõ trong lá» luáºt: “NgÆ°Æ¡i phải yêu mến Äức Chúa, Thiên Chúa của ngÆ°Æ¡i, hết lòng, hết linh hồn và hết trà khôn ngÆ°Æ¡i (Äệ Nhị Luáºt 6:5)… NgÆ°Æ¡i phải yêu ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mình… (Lê-vi 19:18)â€. Äối vá»›i những ai vốn thông hiểu luáºt nhÆ° các Pha-ri-sêu thì câu trả lá»i của Äức Giêsu là quá hiển nhiên và đầy đủ lắm rồi, chẳng thêm thắt gì được nữa. Thế nhÆ°ng cÅ©ng qua câu giải đáp nà y, Äức Giêsu lại muốn xác định thêm má»™t Ä‘iá»u mà các sách luáºt chÆ°a nêu rõ, đó là hai Ä‘iá»u răn quan trá»ng nhất ấy có quan hệ máºt thiết vá»›i nhau, và “tất cả Luáºt Mô-sê và các sách ngôn sứ Ä‘á»u tùy thuá»™c và o hai Ä‘iá»u răn ấyâ€. Váºy thì, trong tâm tÆ° của NgÆ°á»i tháºt sá»± Äức Giêsu Ä‘ang muốn khảng định Ä‘iá»u gì? Tác giả Mát-thêu khi ghi nháºn các Ä‘iá»u nà y, chắc hẳn phải nháºn thấy má»™t Ä‘iá»u gì đó quan trá»ng và má»›i mẻ lắm mà ông muốn truyá»n đạt tá»›i các Ki-tô hữu tiên khởi gốc Do Thái của ông.
Quả váºy, khi nhóm Pha-ri-sêu đặt vấn nạn nà y cho Äức Giêsu, chắc hẳn hỠđã ngầm nháºn thấy trong sứ Ä‘iệp NgÆ°á»i rao giảng có má»™t Ä‘iá»u gì đó rất xa lạ đối vá»›i ná»™i dung truyá»n thống của Luáºt Mô-sê mà há» Ä‘ang trung thà nh nắm giữ. Câu trả lá»i của Äức Giêsu tá»± nó chẳng giải đáp gì cho thắc mắc há» muốn biết, vì há» thấy nó hoà n toà n đúng, căn cứ theo Luáºt Mô-sê và các sách ngôn sứ Cá»±u Ước mà hỠđã quá quen thuá»™c. Thế nhÆ°ng đối vá»›i các môn đệ của Äức Giêsu thì đây lại chÃnh là chìa khóa để hiểu ‘điá»u răn má»›i’ NgÆ°á»i Ä‘ang muốn truyá»n đạt.
Bất cứ ngÆ°á»i Do Thái nà o cÅ©ng Ä‘á»u biết là phải tôn thá» và yêu mến Äức Chúa hết lòng, hết linh hồn và hết trà khôn; lý do là vì chÃnh cha ông hỠđã ký kết bá»n chặt má»™t giao Æ°á»›c vá»›i Äức Chúa để được Ngà i cho hưởng má»i Ä‘iá»u há» mong muốn. Äiá»u kiện căn bản của khế Æ°á»›c nà y là há» phải hết lòng tôn thá» và yêu mến Äức Chúa ‘hết lòng, hết linh hồn và hết trà khôn’,trên hết má»i sá»±. Lịch sỠđã chứng minh rằng má»i cái cha ông há» có được Ä‘á»u là nhá» Äức Chúa; Ngà i đã giải cứu, đã cho cha ông hỠđược chiến thắng kẻ thù và được ban đất hứa là m gia nghiệp…; chÃnh vì thế mà cha ông và chÃnh há» có bổn pháºn phải yêu mến tôn thá» Ngà i hết lòng. Äối vá»›i Äức Chúa đã là nhÆ° thế thì đối vá»›i cáºn thân cÅ©ng phải váºy; yêu cáºn thân cÅ©ng phải sòng phẳng. Yêu ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° yêu chÃnh mình có nghÄ©a là là m Æ¡n để được hà m Æ¡n lại, còn gây oán sẽ bị báo oán. ‘Răng Ä‘á»n răng và mắt Ä‘á»n mắt’ là thế, là có Ä‘i có lại, là song phẳng! Äúng là hai giá»›i luáºt nà y liên quan chặt chẽ vá»›i nhau, và toà n bá»™ Luáºt Mô-sê và các sách ngôn sứ Ä‘á»u đặt ná»n trên giao Æ°á»›c sòng phẳng nà y trong tÆ°Æ¡ng quan của Dân Riêng cả vá»›i Äức Chúa lẫn vá»›i cáºn thân đồng bà o.
Giao Ước má»›i mà Äức Giêsu rao giảng vượt xa cái giá»›i hạn của Cá»±u Ước, khi mà Äức Chúa Má»›i không chỉ ban sá»± sống và ân huệ mà trao ban chÃnh mình NgÆ°á»i cho những ai trung thà nh vá»›i giao Æ°á»›c. Giao Ước má»›i hệ tại ở việc Thiên Chúa trao ná»™p chÃnh Con Yêu Dấu Ngà i cho loà i ngÆ°á»i tá»™i lá»—i bất trung; giao Æ°á»›c má»›i đó không còn đặt ná»n trên công bằng ‘do ut det – hòn đất ném Ä‘i hòn chì ném lại’ mà là trên lòng nhân ái xót thÆ°Æ¡ng, vì Ngà i ban Æ¡n cứu Ä‘á»™ cách nhÆ°ng không. Trong Tân Ước việc yêu mến Thiên Chúa hết lòng hết sức sẽ không được coi nhÆ° má»™t bổn pháºn áp đặt ‘NgÆ°Æ¡i phải yêu mến Äức Chúa…’, mà nhÆ° má»™t ân huệ đón nháºn trong ân tình của ngÆ°á»i con ‘Ab-ba, Cha Æ¡i!’. CÅ©ng váºy, yêu ngÆ°á»i thân cáºn sẽ Ä‘i xa hÆ¡n rất nhiá»u cái tÃnh toán của ‘thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i nhÆ° thể thÆ°Æ¡ng thân’, trong đó tÃnh sòng phẳng của ‘răng Ä‘á»n răng mắt Ä‘á»n mắt’ ‘hà m Æ¡n trả oán’ là điá»u Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên. Trong Tân Ước yêu cáºn thân sẽ trở thà nh ‘Hãy thÆ°Æ¡ng yêu nhau nhÆ° chÃnh Thầy yêu thÆ°Æ¡ng anh em’, ‘Yêu và là m Æ¡n cho cả kẻ thù…, tha thứ cho kẻ xúc phạm tá»›i mình đến bảy mÆ°Æ¡i lần bảy…’. Nếu đúng là trong Cá»±u Ước, toà n bá»™ Luáºt Mô-sê và các sách ngôn sứ Ä‘á»u qui vá» hai giá»›i luáºt ‘phải yêu mến Äức Chúa hết lòng… phải yêu ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mình’, thì trong Tân Ước Ä‘iá»u răn ‘mến Chúa yêu ngÆ°á»i’ má»›i chỉ có thể hiểu được trong ná»™i dung Tháºp Giá của Äức Ki-tô Giêsu mà thôi; vì chỉ nÆ¡i Tháºp Giá chứ không phải qua“Luáºt Mô-sê và các sách ngôn sứâ€, má»›i cho thấy được cái khác lạ Ä‘Ãch thá»±c và tÃnh Æ°u việt vượt trá»™i của tân giá»›i luáºt tình yêu. Do đó chiêm ngắm và cá» hà nh Tháºp Giá trở thà nh quan trá»ng báºc nhất trong Giao Ước Má»›i nà y. Chẳng trách gì mà Phao-lô mạnh dạn tuyên bố: ông chỉ muốn biết duy nhất có má»™t Äức Giêsu Ki-tô Tháºp Giá mà thôi!
Và tôi, má»™t linh mục của Giao Ước má»›i, tôi cần tá»± vấn xem mình vẫn rao giảng ‘mến Chúa yêu ngÆ°á»i’ trong ná»™i dung luáºt Mô-sê và các sách ngôn sứ, hay trong ná»™i dung của Tháºp Giá Äức Ki-tô tá»± hiến? Việc hà ng ngà y cá» hà nh hy tế Tháºp Giá có giúp tôi và các tÃn hữu lãnh há»™i được Äiá»u Răn Má»›i cách sâu xa hÆ¡n hay không, và thÆ°á»ng ngà y Ä‘em ra sống nhÆ° nét Ä‘á»™c đáo nhất của Tin Mừng chúng tôi muốn rao giảng cho hết má»i ngÆ°á»i?
Lạy Chúa, nếu không chiêm ngắm Tháºp Giá, con sẽ chẳng bao giá» có thể yêu mến vá»›i tâm tình con thảo nhÆ° Chúa muốn, đồng thá»i yêu mến tha nhân của con cÅ©ng sẽ chỉ luẩn quẩn trong tÃnh toán hÆ¡n thua hạn hẹp. Xin dạy con để má»—i khi cá» hà nh Thánh Lá»…, bà i há»c yêu thÆ°Æ¡ng nhÆ° chÃnh Chúa đã yêu thÆ°Æ¡ng và tá»± hiến nhÆ° chÃnh Chúa đã tá»± hiến cho các tá»™i nhân sẽ được con há»c thuá»™c và đem ra sống, để chÃnh con cÅ©ng dần được biến đổi nên của lá»… toà n thiêu dâng tiến Chúa. Amen. [Mục Lục]
8. Tình yêu là tất cả
(Suy niệm của Barbara E. Reid OP. – Văn Hà o SDB, chuyển ngữ)
“ThÆ°a Thầy, giá»›i răn nà o trá»ng nhất†(Mt 22,36).
Khi tôi hÆ°á»›ng dẫn các sinh viên là m luáºn văn tốt nghiệp, tôi luôn há»i xem các em có thể tóm tắt bà i luáºn văn bằng má»™t câu Ä‘Æ¡n giản được không. CÅ©ng tÆ°Æ¡ng tá»±, khi các sinh viên thuyết trình má»™t Ä‘á» tà i gì, tôi luôn bắt các em phải tóm tắt Ä‘á» tà i đó bằng má»™t câu ngắn. Nếu các em không là m được Ä‘iá»u nà y, chứng tá» các em chÆ°a nắm bắt được ná»™i dung những gì các em sẽ trình bà y.
Trong bà i Tin Mừng hôm nay, những ngÆ°á»i Pharisiêu há»i Äức Giêsu, trong lá» luáºt giá»›i răn nà o quan trá»ng nhất. Há» muốn Äức Giêsu tóm tắt những Ä‘iá»u luáºt bằng má»™t câu giản Ä‘Æ¡n. Câu chuyện được thánh Matthêu kể lại hôm nay là giai thoại thứ ba trong bốn giai thoại được thánh ký ghi lại nÆ¡i chÆ°Æ¡ng 22. Những đầu mục Do Thái giáo Ä‘Æ°a ra những cái bẫy nhằm bắt bẻ Äức Giêsu. Trình thuáºt nà y khác vá»›i những câu chuyện mà Luca hay Marcô ghi lại (xem Mc 12, 28-34; Lc 10, 25-28). Trong Luca hay Marcô, những câu há»i Ä‘Æ°a ra phát xuất từ sá»± chân thà nh chứ không phải mang tÃnh gian dối hay giảo quyệt, và Chúa Giêsu đã trả lá»i vá»›i những huấn dụ rất khẳng quyết.
NÆ¡i trình thuáºt Matthêu, câu há»i mà những ngÆ°á»i biệt phái nêu ra để thá» Äức Giêsu được diá»…n bà y theo hai dạng thức. Dạng thức thứ nhất, các giá»›i răn Ä‘á»u quan trá»ng và má»i ngÆ°á»i phải tuân giữ. Nếu Äức Giêsu chỉ nhấn mạnh đến má»™t giá»›i răn, và tá» ra khinh suốt đối vá»›i những Ä‘iá»u khoản khác, há» sẽ bắt bẻ Ngà i. Vả lại, theo dạng thức thứ hai, những ngÆ°á»i biệt phái thá» xem Chúa Giêsu có tà i năng giống vá»›i những thầy dạy Ä‘Æ°Æ¡ng thá»i nổi tiếng khác hay không, bởi vì những kinh sÆ° Do thái rất dá»… tóm tắt các Ä‘iá»u luáºt. Và dụ, thầy Rabbi tên là Hillel, đã tóm tắt các giá»›i răn nhÆ° sau “Những gì bạn ghét bá», không muốn ngÆ°á»i ta là m cho mình, bạn cÅ©ng đừng là m cho ngÆ°á»i khác (Sabb 31a). Trong bà i giảng trên núi, Chúa Giêsu cÅ©ng Ä‘Æ°a ra má»™t định thức tÆ°Æ¡ng tá»± để tóm kết các Ä‘iá»u luáºt “Những gì anh em muốn ngÆ°á»i khác là m cho mình, anh em hãy là m cho há», và đây là lá» luáºt, là lá»i các ngôn sứ (Mt 7,12). Ở đây, Äức Giêsu cÅ©ng hé mở má»™t khÃa cạnh khác của cùng má»™t vấn Ä‘á»: Äó là phải thá»±c thi tình yêu dà nh trao cho Thiên Chúa.
Giá»›i lệnh “Hãy yêu mến Thiên Chúa hết tâm hồn, hết trà khôn, hết sức lá»±câ€, cÅ©ng đã được nói tá»›i trong sách đệ nhị luáºt (Dnl 6, 4-9), tức sách Shema, mà những ngÆ°á»i Do Thái má»—i ngà y vẫn phải Ä‘á»c Ä‘i Ä‘á»c lại hai lần. Phải yêu mến Thiên Chúa vá»›i trá»n vẹn con ngÆ°á»i mình. Yêu mến vá»›i tất cả cõi lòng, tức là thể hiện những tình cảm sâu xa nhất. Yêu mến vá»›i hết linh hồn, tức là tình yêu phát nguồn từ căn rá»… má»i sức sống nÆ¡i ta. Äồng thá»i cÅ©ng phải yêu mến vá»›i tất cả ý thức và sức lá»±c của má»—i ngÆ°á»i. Giá»›i lệnh yêu thÆ°Æ¡ng tha nhân cÅ©ng được trÃch dẫn từ sách Lêvi 19,18 nói vá» những Ä‘iá»u luáºt thánh thiêng. Giá»›i lệnh nà y muốn minh thị rằng cách biểu tá» cụ thể tình yêu đối vá»›i Thiên Chúa chÃnh là thÆ°Æ¡ng yêu đồng loại. Thá»±c sá»± đây không phải là hai giá»›i răn, nhÆ°ng chỉ là hai khÃa cạnh của má»™t thá»±c tại duy nhất: đó là Tình yêu.
Äoạn văn nà y không nói má»™t cách minh nhiên, nhÆ° nhiá»u Ä‘oạn văn khác trong Kinh Thánh, khi muốn nhấn mạnh rằng, tình yêu đối vá»›i Thiên Chúa luôn phải được đặt và o chá»— tối thượng nÆ¡i ta. TrÆ°á»›c khi chúng ta có thể diá»…n bà y tình yêu đối vá»›i Chúa, và tình yêu đối vá»›i cáºn nhân, thì chÃnh Thiên Chúa đã Ä‘i bÆ°á»›c trÆ°á»›c, đã gợi lên sáng kiến để giúp ta am tÆ°á»ng vá» tình yêu Ngà i. Khi chúng ta trải lòng mình ra để đón nháºn tình yêu nhÆ°ng không của Thiên Chúa, sống tháºt sung mãn và ngáºp trà n tình yêu Ngà i, thì đến lượt chúng ta, chúng ta cÅ©ng sẽ biết cách đáp trả tình yêu đó, và dà n trải tình yêu nhÆ° thế cho má»i ngÆ°á»i. Khi tình yêu linh thánh của Thiên Chúa chiếm ngá»± nÆ¡i chúng ta, chúng ta dá»… dà ng quy phục Ngà i và chúng ta sẽ tá»± há»i giống nhÆ° tác giả Thánh vịnh đã diá»…n tả “Biết lấy chi Ä‘á»n đáp Chúa bây giá», vì má»i Æ¡n là nh NgÆ°á»i đã ban cho?â€(Tv 116,12). Câu trả lá»i rất giản Ä‘Æ¡n: Tình yêu. Tình yêu đáp trả tình yêu. Tình yêu đó hÆ°á»›ng đến cả hai đối tượng bất khả phân: Thiên Chúa và tha nhân.
Ngà y nay, vá»›i cảm thức sâu xa vá» má»™t thế giá»›i đại đồng rá»™ng khắp, chúng ta xem tất cả má»i tạo váºt chung quanh Ä‘á»u là những cáºn nhân cần được yêu mến. Chúng ta có thể gồm tóm ngay cả việc yêu thÆ°Æ¡ng chÃnh mình và o phạm trù nà y, cho dù theo não trạng của thế giá»›i Kinh thánh, Ä‘iá»u đó khá xa lạ. Há» không hiểu yêu thÆ°Æ¡ng chÃnh mình, theo cách diá»…n đạt ý niệm sống cá nhân chủ nghÄ©a, nhÆ°ng theo há», ý niệm nà y trải rá»™ng trÆ°á»›c hết đến gia đình riêng của há», đến má»™t Ä‘oà n thể, hay má»™t tổ chức tôn giáo nà o đó mà há» tham gia. Há» luôn phải lệ thuá»™c và o ngÆ°á»i khác, trong khi vẫn luôn phải khẳng định chÃnh mình. Chúng ta biết giá»›i răn lá»›n nhất là yêu thÆ°Æ¡ng, nhÆ°ng trong thá»±c tế, Ä‘iá»u nà y không dá»… dà ng thá»±c hiện. Thánh Augustinô đã khuyên má»i chúng ta “Bạn hãy yêu mến Ä‘i, rồi bạn muốn là m gì thì là m – Ama et fac quod vis (TrÃch bà i giảng thứ 7 vá» thÆ¡ thứ nhất của Thánh Gioan). Khi bị vặn há»i vá» sá»± hiểu biết và thá»±c hà nh giá»›i răn của Thiên Chúa nhÆ° thế nà o, Äức Giêsu đã trả lá»i cho những biệt phái, để há» biết rằng giá»›i răn đó không phải chỉ được Ngà i công bố trên môi miệng má»™t cách lý thuyết, nhÆ°ng đã được thá»±c hiện trong suốt cuá»™c Ä‘á»i Ngà i. Chúng ta cần phải sao chép lại cách thá»±c hà nh đó trong cuá»™c sống chúng ta ngà y hôm nay. [Mục Lục]
9. Lòng mến, luáºt trên má»i luáºt – Anmai
Trong má»i vấn Ä‘á» của xã há»™i, từ tình cảm cho đến tất cả các tÆ°Æ¡ng quan trong cuá»™c sống, có thể nói ra hay không nói ra nhÆ°ng bên dÆ°á»›i tình cảm, tÆ°Æ¡ng quan nó có má»™t khế Æ°á»›c nà o đó. Có thể khế Æ°á»›c đó được nói lên chỉ bằng lá»i, bằng miệng thôi nhÆ°ng cÅ©ng có những khế Æ°á»›c được láºp ra bằng văn tá»± hẳn hoi chứ nếu không thì ngÆ°á»i ta sẽ không lấy gì là m bằng chứng được khi má»™t trong hai bên vi phạm cái khế Æ°á»›c được Ä‘Æ°a ra.
Chúng ta thấy, từ thuở ban đầu khi tạo dá»±ng trá»i đất và con ngÆ°á»i đầu tiên, ngầm bên dÆ°á»›i tình cảm của Thiên Chúa dà nh cho con ngÆ°á»i đó có má»™t khế Æ°á»›c: "Äức Chúa là Thiên Chúa Ä‘em con ngÆ°á»i đặt và o vÆ°á»n Ê-Ä‘en, để cà y cấy và canh giữ đất Ä‘ai. Äức Chúa là Thiên Chúa truyá»n lệnh cho con ngÆ°á»i rằng: "Hết má»i trái cây trong vÆ°á»n, ngÆ°Æ¡i cứ ăn; nhÆ°ng trái của cây cho biết Ä‘iá»u thiện Ä‘iá»u ác, thì ngÆ°Æ¡i không được ăn, vì ngà y nà o ngÆ°Æ¡i ăn, chắc chắn ngÆ°Æ¡i sẽ phải chết." (Xh 1,14-17)
Cái gì cÅ©ng được ăn, được hưởng dùng cả nhÆ°ng trái của cây biết thiện ác thì không được ăn vì ăn và o thì sẽ chết! AÄ‘am - Eva đã không giữ được cái khế Æ°á»›c đấy nên rồi đã bị Thiên Chúa trách phạt. Trá»› trêu thay là tưởng chừng kinh nghiệm của ông bà nguyên tổ là kinh nghiệm cho con cháu nhÆ°ng chúng ta thấy sau nà y trong hà nh trình lịch sá» cứu Ä‘á»™ con ngÆ°á»i đã vi phạm không biết bao nhiêu là khế Æ°á»›c.
Sau đó, chúng ta thấy, qua Môsê cÅ©ng nhÆ° các ngôn sứ, Chúa muốn nói cho con ngÆ°á»i quá nhiá»u Ä‘iá»u, quá nhiá»u luáºt.
Khi thấy dân chúng sống trong cảnh lầm than, đô há»™, áp bức, Thiên Chúa chạnh lòng thÆ°Æ¡ng, đã không vô tâm vô tình để cho dân sống nhÆ° váºy và Thiên Chúa qua bà n tay Môsê cứu dân. Sau khi cứu dân khá»i nô lệ thì Thiên Chúa qua Môsê đã ban giá»›i luáºt cho dân nhÆ° xÆ°a vá»›i ông bà nguyên tổ váºy. Sau 3 tháng rá»i khá»i Ai cáºp, đến núi Sinai, Thiên Chúa đã gặp Môsê trên núi và báo cho ông chuẩn bị cho dân chúng để nháºn khế Æ°á»›c giữa Thiên Chúa và dân. Không phải đón nháºn má»™t cách không không nhÆ°ng phải có má»™t sá»± chuẩn bị hết sức nghiêm túc là : phải giữ cho khá»i nhiá»…m uế, quần áo phải giặt giÅ© cho sạch. Trong cuá»™c thần hiện trong tiếng sấm sét, tiếng tù và , ánh lá»a và núi bốc khói Thiên Chúa đã ban tháºp Ä‘iá»u cho dân.
Bên cạnh tháºp Ä‘iá»u ấy còn có giải thÃch các luáºt vá» bà n thá», vá» giết ngÆ°á»i, vỠđánh Ä‘áºp, gây thÆ°Æ¡ng tÃch, trá»™m thú váºt và rồi đến luáºt vá» ngÆ°á»i ngoại kiá»u, vá» mẹ goá con côi nhÆ° chúng ta vừa nghe trong bà i Ä‘á»c thứ nhất.
Sau đó, dân chúng tiếp tục cuá»™c lữ hà nh trong sa mạc tiến vỠđất hứa. Tưởng chừng có ngÆ°á»i Ä‘i theo kè kè bên cạch, là m trung gian vá»›i Thiên Chúa thì dân sẽ trung tÃn vá»›i những giao Æ°á»›c mà Thiên Chúa trao cho dân nhÆ°ng ngay tại núi Khô-rếp dân đã phạm luáºt. Môsê đã báo cho dân chúng biết rằng từ ngà y ra khá»i Ai-cáºp thì dân đã phản nghịch chống lại Äức Chúa. Sá»± phản nghịch ấy đã là m cho Äức Chúa nổi giáºn muốn tiêu diệt dân nhÆ°ng Äức Chúa đã không nỡ là m Ä‘iá»u ấy. Môsê đã van xin vá»›i Äức Chúa: "Lạy Chúa là ÄỨC CHÚA, xin đừng huá»· diệt dân Ngà i, cÆ¡ nghiệp Ngà i đã dùng sức mạnh lá»›n lao của Ngà i để giải thoát, và đã ra tay uy quyá»n Ä‘Æ°a ra khá»i Ai-cáºp. Xin nhá»› đến các tôi tá»› Ngà i là ông Ãp-ra-ham, ông I-xa-ác và ông Gia-cóp, xin đừng để ý đến sá»± ngoan cố, sá»± gian ác và tá»™i của dân nà y (Xh 9,26.27)
Môsê vô cùng Ä‘au Ä‘á»›n, vô cùng bức xúc trÆ°á»›c những tá»™i lá»—i, những sá»± thất tÃn bất trung của dân và ông đã phải thốt lên rằng: GiỠđây, hỡi Ãt-ra-en, nà o Äức Chúa, Thiên Chúa của anh em, có đòi há»i anh em Ä‘iá»u gì khác đâu, ngoà i việc phải kÃnh sợ Äức Chúa, Thiên Chúa của anh em, Ä‘i theo má»i Ä‘Æ°á»ng lối của NgÆ°á»i, yêu mến phụng thá» NgÆ°á»i hết lòng, hết dạ, giữ các mệnh lệnh của Äức Chúa và các thánh chỉ của NgÆ°á»i mà tôi truyá»n cho anh em hôm nay, để anh em được hạnh phúc? (Xh 10, 12.13)
Nhìn cách hà nh xá» của dân, chúng ta thấy tá»™i nghiệp cho cái thân già của ông Môsê. Nhiá»u lần và phải nói là quá nhiá»u lần mệt má»i vá»›i cái dân cứng đầu cứng cổ nhÆ°ng vì ý thức vai trò và nhiệm vụ mà Thiên Chúa trao nên Môsê tiếp tục cuá»™c hà nh trình vá»›i đám dân cứng đầu cứng cổ nà y.
Äã hÆ¡n má»™t lần, Môsê phải nà i nỉ dân: "Những lá»i tôi nói đây, anh em phải ghi lòng tạc dạ, phải buá»™c và o tay là m dấu, mang trên trán là m phù hiệu. Anh em phải dạy những lá»i ấy cho con cái, mà nói lại cho chúng, lúc ngồi trong nhà cÅ©ng nhÆ° lúc Ä‘i Ä‘Æ°á»ng, khi Ä‘i ngủ cÅ©ng nhÆ° khi thức dáºy. Anh em phải viết lên khung cá»a nhà anh em và lên cá»a thà nh của anh em. NhÆ° váºy, bao lâu trá»i còn che đất, anh em và con cái anh em còn được sống trên đất mà Äức Chúa, Thiên Chúa của anh em, đã thá» vá»›i cha ông anh em rằng NgÆ°á»i sẽ ban cho các ngà i. Nếu anh em cẩn tháºn giữ tất cả mệnh lệnh tôi truyá»n cho anh em Ä‘em ra thá»±c hà nh, mà yêu mến Äức Chúa, Thiên Chúa của anh em, Ä‘i theo má»i Ä‘Æ°á»ng lối của NgÆ°á»i và gắn bó vá»›i NgÆ°á»i, thì Äức Chúa sẽ trục xuất má»i dân tá»™c ấy cho khuất mắt anh em, và anh em sẽ trục xuất những dân tá»™c lá»›n và mạnh hÆ¡n anh em. Má»i nÆ¡i bà n chân anh em giẫm lên sẽ là của anh em: từ sa mạc và núi Li-băng, từ Sông Cả, là sông Êu-phÆ¡-rát, cho đến Biển Tây, sẽ là lãnh thổ của anh em. Không ai sẽ đứng vững được trÆ°á»›c mặt anh em; Äức Chúa, Thiên Chúa của anh em, sẽ là m cho tất cả miá»n đất anh em giẫm lên phải kinh khiếp sợ hãi anh em, nhÆ° NgÆ°á»i đã phán vá»›i anh em. Hãy xem, hôm nay tôi Ä‘Æ°a ra cho anh em chá»n: hoặc được chúc phúc hoặc bị nguyá»n rủa. Anh em sẽ được chúc phúc nếu vâng nghe những mệnh lệnh của Äức Chúa, Thiên Chúa của anh em, mà tôi truyá»n cho anh em hôm nay. Anh em sẽ bị nguyá»n rủa, nếu không vâng nghe những mệnh lệnh của Äức Chúa, Thiên Chúa của anh em, nếu anh em bá» con Ä‘Æ°á»ng hôm nay tôi truyá»n cho anh em phải Ä‘i, mà theo những thần khác anh em không biết. Khi Äức Chúa, Thiên Chúa của anh em, đã Ä‘Æ°a anh em tá»›i đất mà anh em Ä‘ang và o chiếm hữu, anh em sẽ đặt lá»i chúc phúc trên núi Ga-ri-dim và lá»i nguyá»n rủa trên núi Ê-van. Những núi ấy ở bên kia sông Gio-Ä‘an, trên con Ä‘Æ°á»ng phÃa tây, trong đất ngÆ°á»i Ca-na-an là ngÆ°á»i ở miá»n A-ra-va, đối diện vá»›i Ghin-gan, bên cạnh cụm sồi Mô-re. Tháºt váºy, anh em sắp sang sông Gio-Ä‘an để và o chiếm hữu đất mà Äức Chúa, Thiên Chúa của anh em, ban cho anh em. Anh em sẽ chiếm hữu và ở trong đất ấy. Váºy anh em phải lo Ä‘em ra thá»±c hà nh má»i thánh chỉ và quyết định mà hôm nay tôi trình bà y cho anh em". (Xh 11,18-32)
Tất cả những luáºt qua miệng Môsê và các vị trung gian của Thiên Chúa Ä‘Æ°a ra Ä‘á»u nhắm má»™t Ä‘iá»u là đến quyá»n lợi của con ngÆ°á»i, tình thÆ°Æ¡ng cho con ngÆ°á»i. Chắc có lẽ Môsê thÆ°Æ¡ng dân nên ông đã truyá»n lại cÅ©ng nhÆ° giải thÃch luáºt quá nhiá»u, luáºt nhiá»u quá đã là m cho con ngÆ°á»i phải há»c, phải nhá»› vất vả.
Äó là thá»i Cá»±u Ước. Và o thá»i Tân Ước, Chúa Giêsu có khi gá»i là Môsê má»›i, đấng trung gian giữa Thiên Chúa và con ngÆ°á»i thì lại khác. Thá»i Chúa Giêsu, Chúa Giêsu thấy các biệt phái, luáºt sÄ© giữ những luáºt đó quá sức tỉ mỉ nhÆ°ng chỉ giữ bá» ngoà i chứ tinh thần và tinh tuý của luáºt thì lại không. Nhiá»u biệt phái, pharisêu, luáºt sÄ© xét nét Chúa từng ly từng tý. Các ông đã canh chừng Chúa còn hÆ¡n là công an theo dõi Toà Giám Mục Hà Ná»™i. Há» canh Chúa Giêsu nà o là không chịu rá»a tay trÆ°á»›c khi dùng bữa, chữa bệnh trong ngà y Sabát, các môn đệ bứt gié luá ăn ngà y HÆ°u Lá»…... và há» còn bắt bẻ Chúa nhiá»u Ä‘iá»u: nà o là "ông ấy là ai mà dám tha tá»™i vì chỉ mình Thiên Chúa má»›i có quyá»n tha tá»™i"... Há» không nháºn ra Chúa Giêsu là đấng trung gian má»›i, đấng sá»a lại những lầm lá»—i, những đổ nát giữa tình con ngÆ°á»i và tình Chúa. HÆ¡n má»™t lần, Chúa đã nói cho há» biết nhÆ°ng há» dÆ°á»ng nhÆ° không nghe, Chúa nói là Chúa không há» huá»· bá» lá» luáºt của Môsê nhÆ°ng là kiện toà n lá» luáºt.
Trang Tin Mừng hôm nay nhiá»u ngÆ°á»i biệt phái và luáºt sÄ© đến chất vấn Chúa vá» lá» luáºt và Chúa nói thẳng và o mặt há» là tất cả các giá»›i răn mà Môsê Ä‘Æ°a ra thì giá»›i răn trá»ng nhất đó là mến Chúa và yêu ngÆ°á»i. Äúng nhÆ° váºy, tất cả các giá»›i luáºt mà Môsê Ä‘Æ°a ra Ä‘á»u nhắm và o Thiên Chúa và con ngÆ°á»i.
Thánh Giacôbê đã nhắc nhá»› chúng ta: "Yêu thÆ°Æ¡ng là chu toà n lá» luáºt". Thế đấy! Bao nhiêu lá» luáºt Ä‘Æ°a ra không luáºt nà o quan trá»ng bằng luáºt của lòng mến. Thánh Phaolô cÅ©ng đã nhắc chúng ta: Hiện nay cả ba đức: đức tin, đức cáºy và đức mến nhÆ°ng đức mến là quan trá»ng hÆ¡n cả.
Hôm nay, má»™t lần nữa, Chúa Giêsu nói thẳng cho những ngÆ°á»i Pharisêu và những ngÆ°á»i thông luáºt cÅ©ng chÃnh là Chúa nói vá»›i má»—i ngÆ°á»i chúng ta. Trong Ä‘á»i sống thÆ°á»ng nháºt, đôi khi chúng ta quá vụ và o các khoản luáºt nhÆ°ng đã đánh mất Ä‘i cái cốt lõi, cái tinh tuý, cái chất của luáºt đó chÃnh là lòng mến, là tình yêu.
Ngà y hôm nay, Ä‘á»i sống gia đình, Ä‘á»i sống xã há»™i ngÆ°á»i ta dùng quá nhiá»u luáºt mà quên Ä‘i cái luáºt lòng mến. Ra Ä‘Æ°á»ng, lúc nà o cÅ©ng kẹt xe. Tại sao? Tại ai ai cÅ©ng muốn mình được Æ°u tiên, mình Ä‘i nhanh hÆ¡n ngÆ°á»i khác để rồi lấn vạch, lấn tuyến, vượt đèn Ä‘á»... cuối cùng kẹt xe. Quan trá»ng là hỠđã không giữ được lòng mến, lòng bác ái vá»›i nhau nên nó má»›i xảy ra nhÆ° váºy.
Gia đình cÅ©ng váºy, cá»™ng Ä‘oà n cÅ©ng thế, ngÆ°á»i ta Ä‘Æ°a ra quá nhiá»u luáºt vá»›i nhau. Bất cứ cái gì ngÆ°á»i ta cÅ©ng Ä‘Æ°a ra luáºt nhÆ°ng ngÆ°á»i ta không chịu Ä‘Æ°a ra lòng mến để cÆ° xá» vá»›i nhau.
HÆ¡n thế nữa, Thánh Phaolô qua thÆ° thứ nhất của Ngà i gá»i cá»™ng Ä‘oà n Thessalônica cÅ©ng là gá»i cho má»—i ngÆ°á»i chúng ta: "Vì tất cả anh em là con cái ánh sáng, con cái của ban ngà y. Chúng ta không thuá»™c vỠđêm, cÅ©ng không thuá»™c vá» bóng tối. Váºy chúng ta đừng ngủ mê nhÆ° những ngÆ°á»i khác, nhÆ°ng hãy tỉnh thức và sống tiết Ä‘á»™. Ai ngủ, thì ngủ ban đêm; ai say sÆ°a, thì say sÆ°a ban đêm.NhÆ°ng chúng ta, chúng ta thuá»™c vá» ban ngà y, nên hãy sống tiết Ä‘á»™, mặc áo giáp là đức tin và đức mến, Ä‘á»™i mÅ© chiến là niá»m hy vá»ng Æ¡n cứu Ä‘á»™" (1 Thes 1,5-8). Thế đấy! Ngà i má»i gá»i chúng ta mặc lấy áo giáo là đức tin và đức mến. Trong tất cả má»i giá»›i răn, tất cả má»i lá» luáºt chẳng có luáºt nà o cao trá»ng cho bằng luáºt của lòng mến.
Nguyện xin Chúa Giêsu là vua của tình yêu, của lòng mến đến và ở lại vá»›i má»—i ngÆ°á»i chúng ta để Ngà i thêm tình thÆ°Æ¡ng, lòng mến trên má»—i ngÆ°á»i chúng ta để chúng ta là ánh sáng, là chứng nhân giữa cuá»™c Ä‘á»i đầy hÆ¡n thua, háºn thù, ghen ghét nà y. [Mục Lục]
10. Yêu
Từ thá»i thuở bé tôi đã được mẹ dạy cho nằm lòng kinh MÆ°á»i Äiá»u Răn. NhÆ°ng tôi cÅ©ng nhá»› rất rõ tuy mÆ°á»i Ä‘iá»u rõ rà ng nhÆ° thế nhÆ°ng cÅ©ng chỉ được gồm tóm lại trong hai Ä‘iá»u là "Mến Chúa và Yêu NgÆ°á»i". Äây là má»™t giá»›i răn được gồm tóm tất cả các giá»›i răn trong đạo. Vì thế, khi đến trần gian, Chúa Giêsu không chỉ đến để giải thoát con ngÆ°á»i khá»i má»i tá»™i lá»—i mà thôi, nhÆ°ng Ngà i muốn giải thoát con ngÆ°á»i má»™t cách toà n diện, tức là khá»i má»i áp bức bất công, để má»i ngÆ°á»i được sống trong tình yêu của lá» luáºt, hầu sống đúng vá»›i phẩm giá của mình là ngÆ°á»i Kitô hữu. Và o thá»i Chúa Giêsu, trong xã há»™i Do Thái bấy giá», con ngÆ°á»i lúc nà o cÅ©ng bị trói buá»™c bởi những lá» luáºt. Vì sống quá khắc khe nên "Nhất cá» nhất Ä‘á»™ng", con ngÆ°á»i Ä‘á»u nằm trong mạng lÆ°á»›i chằng chịt của lá» luáºt. Äó là điá»u là m cho con ngÆ°á»i lúc nà o cÅ©ng mang tâm trạng lo âu, sợ sệt. Không biết tôi là m Ä‘iá»u kia việc ná» có đúng luáºt không? Và nếu tôi sai luáºt thì tôi không phải là ngÆ°á»i công chÃnh.
Tháºt váºy, nếu con ngÆ°á»i chỉ căn cứ và o những luáºt lệ bó buá»™c nhÆ° váºy thì đó là má»™t sai lầm, vì lấy lá» luáºt là m ná»n tảng cho Ä‘á»i sống luân lý để Ä‘o mức Ä‘á»™ công chÃnh của Ä‘á»i sống con ngÆ°á»i. Bởi váºy, chúng ta không lạ gì thế giá»›i có há»c của thá»i đại Do Thái bấy giá», nhÆ° các luáºt sÄ© và biệt phái nhá» há»c biết luáºt và giữ luáºt nên há» cho là công chÃnh, là thánh thiện, là hoà n hảo hÆ¡n ngÆ°á»i, đến Ä‘á»™ trở nên kiêu căng, hách dịch vá»›i đại Ä‘a số dân chúng là những ngÆ°á»i không am tÆ°á»ng lá» luáºt để tuân giữ.
Khác vá»›i các biệt phái, Äức Giêsu không phá bá» lá» luáºt của cha ông mà Ngà i kiện toà n nó trong tình yêu. Ngà i đã phản đối những lá» luáºt chẻ "cá»ng tóc ra là m tÆ°" đó. Lá» luáºt đặt ra để giúp cho con ngÆ°á»i, chứ không phải con ngÆ°á»i sinh ra để giữ lá» luáºt. Vì thế, Chúa Giêsu đã Ä‘Æ°a ra má»™t giá»›i luáºt yêu thÆ°Æ¡ng hết sức quan trá»ng: "NgÆ°Æ¡i hãy yêu mến Chúa là Thiên Chúa ngÆ°Æ¡i hết lòng, hết linh hồn và hết trà khôn ngÆ°Æ¡i". Äó là điá»u răn thứ nhất, và điá»u răn thứ hai cÅ©ng giống nhÆ° Ä‘iá»u răn thứ nhất là "ngÆ°Æ¡i hãy yêu thÆ°Æ¡ng anh em nhÆ° chÃnh mình ngÆ°Æ¡i". Tháºt ra, Chúa Giêsu không dạy là m Ä‘iá»u chi má»›i lạ, vì hai Ä‘iá»u răn đó đã có trong Cá»±u Æ°á»›c, trong sách Äệ Nhị Luáºt và Lêvi. Ngà i chỉ lấy hai Ä‘iá»u đó nháºp lại là m má»™t và đặt nó là m ná»n tảng cho Ä‘á»i sống con ngÆ°á»i chúng ta. Chúa Giêsu đã dạy cho con ngÆ°á»i biết Thiên Chúa là ngÆ°á»i Cha nhân từ. Trong lịch sá» nhân loại, đây là lần đầu tiên qua lá»i dạy của Chúa Giêsu, con ngÆ°á»i gá»i Thiên Chúa là Cha: "Lạy Cha chúng con ở trên trá»i". Má»™t ngÆ°á»i con ngoan biết thÆ°Æ¡ng cha mến mẹ, khi là m má»™t việc gì cần phải coi cha mẹ tôi có cấm cái nà y không? Có cho phép cái kia không?
Thánh Augustinô sau khi hiểu rõ lá»i dạy của Chúa Giêsu, ngà i đã Ä‘Æ°a ra má»™t định luáºt táo bạo: "Hãy yêu Ä‘i rồi là m gì thì là m". Khi chúng ta yêu mến Thiên Chúa thì chúng ta đâu dám cả lòng cố tình là m mất lòng Thiên Chúa được. Khi chúng ta yêu mến anh chị em mình tháºt lòng, thì là m sao chúng ta dám nói xấu ngÆ°á»i khác được, là m sao chúng ta thấy ngÆ°á»i hoạn nạn mà mình vui được, là m sao chúng ta cố tình là m hại ngÆ°á»i khác được.
Äể dá»… thấy tầm quan trá»ng của hai Ä‘iá»u răn "Mến Chúa và Yêu NgÆ°á»i" trong Ä‘á»i sống, chúng ta hãy hình dung đó là hai chiá»u kÃch trong cuá»™c sống của ngÆ°á»i Kitô hữu chúng ta: Chiá»u dá»c nối liên hệ vá»›i Thiên Chúa và chiá»u ngang nối liên hệ vá»›i tha nhân. Hai chiá»u kÃch đó hợp lại thà nh cây Thánh giá, đó là dấu hiệu của ngÆ°á»i Công giáo chúng ta. Hằng ngà y chúng ta thấy hình ảnh của cây Thánh giá khắp nÆ¡i, trong nhà thá», nÆ¡i nhà ở và chúng ta còn có những ngÆ°á»i luôn mang Thánh giá trong mình, bởi thế không ai có thể hình dung cây Thánh giá mà chỉ có má»™t chiá»u hoặc dá»c hoặc ngang mà thôi. ChÃnh Chúa Giêsu đã nói: "Ai bảo mình mến Chúa mà không yêu thÆ°Æ¡ng anh em thì là kẻ nói dối". Bởi váºy mến Chúa và yêu ngÆ°á»i là hai chiá»u kÃch không thể thiếu trong cuá»™c sống.
Lạy Chúa, xin cho con biết sống yêu thÆ°Æ¡ng tất cả má»i ngÆ°á»i nhÆ° chÃnh Chúa đã yêu thÆ°Æ¡ng chúng con. Amen. [Mục Lục]
11. Giới răn yêu thương
Tuần báo Newsweek số ra ngà y 10/8/1993 đã ghi lại má»™t sáng kiến má»›i lạ tại Nháºt, đó là "SÆ° máy". Vị sÆ° máy nà y, má»›i nhìn qua, không khác gì vị tu hà nh thá»±c thụ: đầu cúi xuống, mắt khép lại, môi và các cÆ¡ bắp trên gÆ°Æ¡ng mặt cá» Ä‘á»™ng theo nhịp cầu kinh ghi sẵn, má»™t tay cầm chuá»—i Ä‘Æ°a lên, má»™t tay thì gõ mõ. Má»—i vị sÆ° máy có thể cầu kinh không biết má»i mệt, và có thể thuá»™c toà n bá»™ kinh kệ của mÆ°á»i giáo phái Pháºt giáo khác nhau tại Nháºt. Sáng kiến nà y được Ä‘Æ°a ra nhằm đáp ứng cho nhu cầu Æ¡n gá»i sÆ° sãi ngà y cà ng khan hiếm trong các Giáo há»™i Pháºt giáo tại Nháºt. Tuy nhiên, nhÆ° tác giả bà i báo ghi nháºn: những cái máy là m được má»i sá»±, duy chỉ má»™t Ä‘iá»u chúng không thể là m được, đó là chúng không biết yêu thÆ°Æ¡ng.
Yêu thÆ°Æ¡ng là đặc Ä‘iểm của con ngÆ°á»i. Thú váºt có thể có cảm giác, nhÆ°ng đó không hẳn là yêu thÆ°Æ¡ng. Chỉ có con ngÆ°á»i được tạo dá»±ng theo và giống hình ảnh Thiên Chúa tình yêu má»›i thá»±c sá»± được má»i gá»i yêu thÆ°Æ¡ng mà thôi.
Tin Mừng hôm nay nhắc lại cho chúng ta Æ¡n gá»i cao cả của con ngÆ°á»i. Trả lá»i cho thắc mắc của luáºt sÄ©, Chúa Giêsu đã thu tóm tất cả lá» luáºt thà nh má»™t giá»›i răn duy nhất là mến Chúa và yêu ngÆ°á»i. Hai mệnh lệnh nà y là má»™t giá»›i răn duy nhất, bởi vì không thể kÃnh mến Chúa mà lại ghét bá» hình ảnh của Ngà i là con ngÆ°á»i, cÅ©ng nhÆ° không thể yêu thÆ°Æ¡ng con ngÆ°á»i mà lại không nháºn ra và yêu mến Thiên Chúa là nguồn mạch tình yêu chân tháºt. Tách biệt hai mệnh lệnh ấy là chối bá» tình yêu. Các luáºt sÄ© và các biệt phái thá»i Chúa Giêsu quả là những ngÆ°á»i đạo đức: hỠăn chay, cầu nguyện và tá» ra yêu mến Thiên Chúa hÆ¡n ai hết; thế nhÆ°ng Chúa Giêsu đã Ä‘iểm mặt há» là những kẻ giả hình, bởi vì lòng yêu mến Chúa nÆ¡i há» không được thể hiện bằng tình yêu đối vá»›i tha nhân. Chúa Giêsu còn gá»i há» là những mồ mả tô vôi, bên ngoà i thì bóng loáng, nhÆ°ng bên trong thì thối rữa. Có thể so sánh thái Ä‘á»™ giả hình ấy vá»›i má»™t ngÆ°á»i máy: ngÆ°á»i máy có thể là m được nhiá»u cá» chỉ ngoạn mục, nhÆ°ng không có má»™t tâm hồn để yêu thÆ°Æ¡ng thá»±c sá»±.
Yêu thÆ°Æ¡ng là kiện toà n lá» luáºt; yêu thÆ°Æ¡ng là cốt lõi, là linh hồn của Äạo. Äi Äạo, sống Äạo, giữ Äạo, xét cho cùng chÃnh là yêu thÆ°Æ¡ng; không yêu thÆ°Æ¡ng thì con ngÆ°á»i chỉ còn là má»™t thứ ngÆ°á»i máy vô hồn. Thánh Gioan Tông đồ, ngÆ°á»i đã suốt Ä‘á»i sống và suy tÆ° vá» tình yêu, và o cuối Ä‘á»i, ngà i đã tóm gá»n tất cả thà nh má»™t công thức: "Thiên Chúa là Tình Yêu", và ngà i dẫn giải: "Ai nói mình yêu mến Thiên Chúa mà lại ghét anh em thì đó là kẻ nói dối, bởi vì kẻ không yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i anh em nó thấy trÆ°á»›c mắt, tất không thể yêu mến Äấng nó không thấy".
Nguyện xin cho cuá»™c sống của chúng ta ngà y cà ng được thanh luyện và gần gÅ©i hÆ¡n vá»›i cốt lõi của Äạo là Yêu ThÆ°Æ¡ng. [Mục Lục]
12. Phải yêu mến Thiên Chúa trên hết má»i sá»±
(Suy niệm của Lm. Antôn Nguyá»…n Văn Äá»™)
Lại má»™t bẫy khác do con ngÆ°á»i đặt ra để thá» lòng Thiên Chúa. Thay vì má»™t nhóm ngÆ°á»i nhÆ° trÆ°á»›c, há» chá»n ra má»™t đại diện cho cả nhóm. Vì muốn thá» thách Chúa, há» chá»n má»™t vị thông luáºt, đã là thông luáºt nên chắc ông nà y phải thuá»™c nằm lòng 613 Ä‘iá»u luáºt ghi trong sách Luáºt Do thái, trong đó 365 Ä‘iá»u luáºt cấm và 248 Ä‘iá»u luáºt truyá»n là m, chÆ°a kẻ các Ä‘iá»u luáºt phụ nữa. Ông cÅ©ng biết các Ä‘iá»u trên được chia thà nh hai vế trá»ng luáºt và khinh luáºt. Phạm khinh luáºt thì chịu phạt Ä‘á»n tá»™i, nhÆ°ng phạm trá»ng luáºt nhÆ° giết ngÆ°á»i, thá» tà thần, gian dâm... thì bị tá» hình. Vì là viên thông luáºt, hiển nhiên ông biết rõ má»—i nhóm thÃch giữ má»™t Ä‘iá»u luáºt và cho rằng Ä‘iá»u ấy đối vá»›i há» là quan trá»ng hÆ¡n cả, có thể Chúa Giêsu Ä‘Æ°a ra Ä‘iá»u nà y trá»ng đối vá»›i nhóm nà y nhÆ°ng lại thÆ°á»ng đối vá»›i nhóm kia, đó là lý do ông đặt ra câu há»i vá»›i Chúa Giêsu hòng nắm chắc phần thắng vá» mình: “ThÆ°a Thầy, trong lá» luáºt Ä‘iá»u răn nà o trá»ng nhấtâ€?
Hai Äiá»u răn
Tháºt không dá»… để trả lá»i. Nếu Chúa trả lá»i Ä‘iá»u luáºt nà y trá»ng, Ä‘iá»u luáºt kia không trá»ng thì thế nà o NgÆ°á»i cÅ©ng bị qui lá»—i là vá» phe nhóm nà y, chống nhóm kia, và nhÆ° váºy NgÆ°á»i sẽ mắc bãy của há».
Chúa Giêsu là Thiên Chúa thấu hiểu lòng ngÆ°á»i, nhÆ°ng Chúa vẫn trả lá»i. Chúng ta cÅ©ng cám Æ¡n vị thông luáºt nà y đã há»i thá» Chúa để chúng ta co được chỉ dẫn rõ rà ng, xác thá»±c vá» thứ tá»± các giá»›i răn.
Chúa Giêsu phán cùng ngÆ°á»i ấy rằng: "NgÆ°Æ¡i hãy yêu mến Chúa là Thiên Chúa ngÆ°Æ¡i hết lòng, hết linh hồn và hết trà khôn ngÆ°Æ¡i" (Mt 22, 37). Câu luáºt nà y trÃch trong sách Äệ nhị luáºt 6,5 có đổi má»™t chút, thay vì “hết sức†thì Chúa nói là “hết trà khônâ€. Song cốt yếu không có gì đổi.
NhÆ°ng giá»›i răn thứ hai cÅ©ng giống giá»›i răn ấy là : "NgÆ°Æ¡i hãy yêu thÆ°Æ¡ng kẻ khác nhÆ° chÃnh mình ngÆ°Æ¡i" (Mt 22, 39). Luáºt nà y trÃch ở sách Lêvi 19,18 có khác ở chá»— thay vì yêu kẻ khác thì yêu đồng loại: "NgÆ°Æ¡i phải yêu đồng loại nhÆ° chÃnh mình".
Ba đối tượng yêu thương
Chúa Giêsu kết luáºn: "Toà n thể Lá» luáºt và sách các Tiên tri Ä‘á»u tóm lại trong hai giá»›i răn đó" (Mt 22, 38). Äiá»u răn thì có: thứ nhất mến Chúa, thứ hai yêu ngÆ°á»i, nhÆ°ng gồm ba đối tượng yêu thÆ°Æ¡ng: Thiên Chúa, kẻ khác và bản thân.
Äối tượng thứ nhất là Thiên Chúa, Äấng là Tình Yêu "NgÆ°Æ¡i phải yêu mến Äức Chúa, Thiên Chúa của ngÆ°Æ¡i, hết lòng, hết linh hồn và hết trà khôn ngÆ°Æ¡i. Äó là điá»u răn trá»ng nhất và điá»u răn thứ nhất" (Mt 22, 37-38).
Thiên Chúa không đòi há»i chúng ta nhiá»u Ä‘iá»u, bởi "yêu mến là chu toà n cả Lá» luáºt" (Rm 13, 10). NhÆ°ng tình yêu có hai vế: Yêu mến Thiên Chúa và yêu thÆ°Æ¡ng kẻ khác... Khi dạy chúng ta yêu mến Thiên Chúa, Chúa đòi há»i chúng ta phải yêu hết lòng, hết linh hồn và hết trà khôn. Còn yêu thÆ°Æ¡ng kẻ khác, Chúa Giêsu không bảo ta phải yêu hết lòng, hết linh hồn và hết trà khôn; nhÆ°ng "yêu kẻ khác nhÆ° chÃnh mình. Tại sao váºy? Vì Thiên Chúa "là dÅ©ng lá»±c, là Äá Tảng, chiến luỹ, cứu tinh, là sÆ¡n Ä‘á»™ng, là khiên thuẫn, là uy quyá»n cứu Ä‘á»™, là sức há»™ phù chúng ta" (x. Tv 17, 2-3), nên chúng ta phải yêu mến Thiên Chúa không những hết… mà còn trên hết má»i sá»±, hÆ¡n cả chÃnh mình, vì theo lá»i Chúa Giêsu thì: "Äó là giá»›i răn thứ nhất và trá»ng nhất" (Mt 22, 38).
Äối tượng thứ hai là "kẻ khác" Chúa phán: "Giá»›i răn thứ hai cÅ©ng giống giá»›i răn ấy là : NgÆ°Æ¡i hãy yêu thÆ°Æ¡ng kẻ khác nhÆ° chÃnh mình ngÆ°Æ¡i" (Mt 22, 39).
Theo quan niệm của NgÆ°á»i Do thái lúc bấy giá» thì "tha nhân" là những ngÆ°á»i đồng chủng, đồng hÆ°Æ¡ng, đồng xứ (x. Lv 19, 18). Còn “kẻ khác†được hiểu là hết má»i ngÆ°á»i, (x. Mt 25, 40). Khi Chúa Giêsu bảo ngÆ°á»i thông luáºt "hãy yêu thÆ°Æ¡ng kẻ khác nhÆ° chÃnh mình ngÆ°Æ¡i", NgÆ°á»i có ý dạy phải thÆ°Æ¡ng yêu má»i ngÆ°á»i chứ không giá»›i hạn trong những ngÆ°á»i đồng hÆ°Æ¡ng vá»›i nhau (Mt 25, 40), không những thế mà lại còn phải yêu thÆ°Æ¡ng cả địch thù nữa (Mt 5, 43), và yêu nhÆ° thế nà o? "Yêu nhÆ° chÃnh mình ngÆ°Æ¡i".
Chúa có truyá»n dạy chúng ta yêu chÃnh mình không? ThÆ°a: Thiên Chúa xét thấy không cần buá»™c con ngÆ°á»i phải yêu chÃnh mình, vì không ai ghét mình bao giá». NhÆ°ng cÅ©ng có nhiá»u ngÆ°á»i tá»± đánh mất mình khi yêu mến sá»± ác.. Chúa dạy chúng ta yêu mến Thiên Chúa hết lòng, NgÆ°á»i truyá»n cho chúng ta giá»›i luáºt phải yêu chÃnh mình. Chắc chắn ai trong chúng ta cÅ©ng muốn yêu mình. Thiên Chúa là Tình Yêu, chúng ta là kẻ có tình yêu. Tình yêu bắt nguồn từ Thiên Chúa. Thiên Chúa đã dà nh cho chúng ta má»™t tình yêu khác vá»›i chúng ta nghÄ©. Tình yêu ấy nuôi dưỡng và củng cố các mối quan hệ của tình yêu chúng ta dà nh cho bản thân và kẻ khác. Trong thá»±c tế, chúng ta phải yêu bản thân mình trong tình yêu Thiên Chúa đã ban cho chúng ta, và chúng ta có thể bÆ°á»›c và o trong tình yêu. Váºy, hãy yêu mến Thiên Chúa hết mình, thì trong Thiên Chúa chúng ta sẽ tìm được chÃnh mình, và tránh được nguy cÆ¡ tá»± đánh mất mình… Nên, theo nguyên tắc, ta yêu kẻ khác nhÆ° chÃnh mình, yêu Thiên Chúa hết mình và yêu chÃnh mình.
Yêu kẻ khác nhÆ° chÃnh mình
Khi truyá»n dạy "NgÆ°Æ¡i hãy yêu thÆ°Æ¡ng kẻ khác nhÆ° chÃnh mình", Chúa Giêsu nhÆ° đặt má»™t tấm gÆ°Æ¡ng để tá»± chúng ta soi xem mình có yêu "kẻ khác" hay không? Chúa Giêsu xem tình yêu " kẻ khác " nhÆ° "mệnh lệnh của NgÆ°á»i," mệnh lệnh tóm tắt toà n thể lá» luáºt. "Äây là mệnh lệnh của Thầy, là anh em hãy yêu nhau nhÆ° Thầy đã yêu anh em" (Ga 15, 12). Nhiá»u ngÆ°á»i có khi đồng hóa toà n thể Kitô giáo vá»›i luáºt yêu ngÆ°á»i.
Chúng ta cố gắng Ä‘i xa hÆ¡n má»™t chút bá» mặt của nsá»± việc. Khi nói vá» tình yêu kẻ khác, ngÆ°á»i ta nghÄ© ngay tá»›i những "việc là m" nhÆ° bác ái, hay "phải là m" cho kẻ khác nhÆ°: cho hỠăn, uống, thăm viếng há», nói tóm tắt là giúp đỡ kẻ khác. NhÆ°ng đó là háºu quả của tình yêu, chứ chÆ°a phải là tình yêu. Lòng từ tâm tá»›i trÆ°á»›c sá»± là m phúc. TrÆ°á»›c khi là m phúc, ngÆ°á»i ta phải muốn là m phúc.
Thánh Phaolô nói rõ: Äức bác ái phải là "không giả vá»," tức là , phải chân tháºt, nghÄ©a Ä‘en, "không giả hình," (Rm 12, 9); ngÆ°á»i ta phải yêu "vá»›i má»™t con tim trong sạch" ( 1 Pr 1, 22). Trên thá»±c tế, ngÆ°á»i ta có thể là m việc bác ái và bố thà vì nhiá»u lý do không dÃnh dáp gì vá»›i tình yêu: tô Ä‘iểm chÃnh mình, để ra vẻ là má»™t ngÆ°á»i là m Ä‘iá»u thiện, được lên thiên Ä‘Ã ng, và có khi để trấn an má»™t lÆ°Æ¡ng tâm xấu.
"NhÆ° chÃnh mình" Chúa Giêsu muốn nhấn mạnh ngÆ°á»i được yêu đồng hóa vá»›i ngÆ°á»i yêu, vì váºy, phải yêu thÆ°Æ¡ng kẻ khác bằng chÃnh tình yêu đối vá»›i bản thân, nhÆ°ng tiên và n phải yêu mến Thiên Chúa trên hết má»i sá»±. Amen. [Mục Lục]
13. Con ngÆ°á»i hay Robot? – Lm Giuse Tạ Duy Tuyá»n
Trong bà i luáºn văn vá» bệnh vô cảm của em Phan Hoà ng Yến, há»c sinh lá»›p 9A2 trÆ°á»ng trung há»c Chu Văn An, Hà Ná»™i, đã gây ấn tượng mạnh trong xã há»™i hôm nay. Bà i văn được cô giáo cho 9,5 Ä‘iểm vá»›i nháºn xét: "Em có những phát hiện và suy nghÄ© sâu sắc vá» hiện tượng đáng buồn nà y. Má»™t ngÆ°á»i có trái tim nhân háºu, Ä‘a cảm và tÆ° duy sắc sảo nhÆ° em tháºt đáng quý."
Bà i văn được viết nhÆ° sau: “Có được má»™t xã há»™i văn minh, hiện đại ngà y nay má»™t phần lá»›n cÅ©ng là do những phát minh vÄ© đại của con ngÆ°á»i. Má»™t trong số đó chÃnh là sá»± sáng chế ra rô-bốt, và cà ng ngà y, rô-bốt cà ng được cải tiến cao hÆ¡n, tỉ mỉ hÆ¡n là m sao cho tháºt giống con ngÆ°á»i để giúp con ngÆ°á»i được nhiá»u hÆ¡n trong các công việc khó nhá»c, bá»™n bá» của cuá»™c sống.Chỉ lạ má»™t Ä‘iá»u: Äó là trong khi các nhà khoa há»c Ä‘ang "vò đầu bứt tóc" không biết là m sao có thể tạo ra má»™t con chip "tình cảm" để khiến "những cá»— máy vô tình" biết yêu, biết ghét, biết thÆ°Æ¡ng, biết giáºn thì dÆ°á»ng nhÆ° con ngÆ°á»i lại Ä‘i ngược lại, cà ng ngà y cà ng vô tình, thá» Æ¡ vá»›i má»i sá»± xung quanh. Äó chÃnh là căn bệnh nan y Ä‘ang hoà nh hà nh rá»™ng lá»›n không những chỉ dừng lại ở má»™t cá nhân mà đang len lá»i và o má»i tầng lá»›p xã há»™i - bệnh vô cảm.Nhìn thấy cái xấu, cái ác mà không thấy bất bình, không căm tức, không phẫn ná»™. Nhìn thấy cái đẹp mà không ngưỡng má»™, không say mê, không thÃch thú. Thấy cảnh tượng bi thÆ°Æ¡ng lại thá» Æ¡, không Ä‘á»™ng lòng chua xót, không rung Ä‘á»™ng tâm can. Váºy đó còn là con ngÆ°á»i không hay chỉ là cái xác khô của má»™t cá»— máy?
Má»™t tháng trÆ°á»›c, tôi Ä‘á»c được má»™t bà i báo trên mạng có Ä‘Æ°a tin vá» vụ má»™t đứa bé Trung Quốc hai tuổi bị xe tải cán.
ThÆ°Æ¡ng xót, Ä‘au lòng là m sao khi nhìn cô bé Ä‘au Ä‘á»›n nằm trên vÅ©ng máu mà không má»™t ngÆ°á»i nà o qua Ä‘Æ°á»ng để ý, cuống cuồng gá»i cấp cứu. Há» nhìn thấy rồi đấy nhÆ°ng há» lại cố tình nhÆ° không thấy, Ä‘i vòng qua cô bé để tiếp tục con Ä‘Æ°á»ng nhạt thếch, sáo mòn của mình. Cà ng chua xót, Ä‘au lòng, phẫn ná»™ hÆ¡n khi chiếc xe tải tiếp theo nhìn thấy cô bé nằm đó, vẫn thoi thóp thở, bám vÃu lấy cuá»™c Ä‘á»i lại vô tình chẹt cả bốn bánh xe nặng trịch Ä‘i qua ngÆ°á»i cô bé, thản nhiên Ä‘i tiếp. NgÆ°á»i qua Ä‘Æ°á»ng vẫn thế, vẫn bình thản nhÆ° không có chuyện gì xảy ra.
Cô bé xấu số chỉ được cấp cứu khi má»™t ngÆ°á»i phụ nữ nhặt rác Ä‘i qua, thấy cảm thông, Ä‘au lòng nên đã bế cô Ä‘i bệnh viện. Có những con ngÆ°á»i Ãch ká»·, vô tâm, tà n nhẫn nhÆ° váºy đấy! Không những thế, bây giá» ra Ä‘Æ°á»ng gặp ngÆ°á»i bị cÆ°á»›p, bị trấn lá»™t, bị Ä‘uổi chém nhÆ°ng lại không thấy anh hùng nà o ra can ngăn, cứu giúp hay chỉ má»™t việc nhá» nhoi thôi là báo công an. Äó là những con ngÆ°á»i "không dại gì" và cÅ©ng chÃnh "nhá»" những ngÆ°á»i "không dại gì" đó mà xã há»™i ngà y cà ng ác Ä‘á»™c, há»—n loạn. ChÃnh lẽ đó mà căn bệnh vô cảm cà ng được thể truyá»n nhiá»…m, lây lan.
Quả thá»±c, nếu con ngÆ°á»i sống không có tình yêu thì cÅ©ng chỉ là má»™t Robot cô Ä‘á»™c lạnh lùng mà thôi. Nhân loại ngà y nay có thể sáng chế ra Robot để là m thay con ngÆ°á»i nhÆ°ng đáng tiếc Robot thì không có tình yêu, vì nó chỉ là cái máy không hồn. Phải chăng nó cÅ©ng là phản ảnh lối sống vô cảm không hồn của con ngÆ°á»i thá»i đại hôm nay? Có má»i sá»± nhÆ°ng thiếu tình yêu.
Robot ngà y nay có thể Ä‘á»c kinh, hát thánh ca nhÆ°ng không có tình yêu trong hà nh Ä‘á»™ng của mình.
Robot ngà y nay có thể đi chợ, quét nhà , ru em nhưng vô cảm với công việc của mình.
Nói đúng hơn, Robot có thể nói, có thể là m nhưng vô hồn, vô cảm, lạnh lùng vì thiếu tình yêu.
Äạo Công Giáo đặt ná»n tảng trên tình yêu. Yêu Chúa, yêu ngÆ°á»i. Yêu Chúa không dừng lại ở việc máy móc Ä‘i lá»… hay Ä‘á»c kinh nhà n chán mà phải đặt tình yêu của mình và o hà nh vi thá» phượng Chúa hết lòng. Yêu ngÆ°á»i không dừng lại ở đầu môi chóp lưỡi mà phải biết chạnh lòng xót thÆ°Æ¡ng trÆ°á»›c những Ä‘au thÆ°Æ¡ng mà anh chị em mình Ä‘ang trải qua.
NhÆ° thế tình yêu là lẽ sống, là vẻ đẹp của Ä‘á»i ky-tô hữu. Không có tình yêu thì má»i hà nh vi thá» phượng của ngÆ°á»i tÃn hữu chỉ là Robot. Không có tình yêu thì ngÆ°á»i ky-tô không thể sống chứng nhân cho tình yêu của Chúa giữa dòng Ä‘á»i. Cuá»™c Ä‘á»i cần tình yêu nhÆ° trái đất cần mặt trá»i để tạo nên vẻ đẹp của vạn váºt muôn mà u. Cuá»™c Ä‘á»i thiếu tình yêu nhÆ° đêm tối lạnh lùng cô liêu. Cách đây mấy hôm tôi Ä‘i thăm má»™t trại tâm thần. Tôi nghe thấy há» Ä‘ang Ä‘á»c kinh. Há» hát. HỠđứng yên lặng cả gần 200 con ngÆ°á»i mặc dù há» bị bệnh tâm thần. Tôi ngạc nhiên sao há» lại thuá»™c kinh đến thế! NhÆ°ng nhìn kỹ tôi thấy há» vô hồn. HỠđứng đó môi mấp máy chỉ ú á»› theo lá»i kinh của máy ghi âm phát ra mà thôi!
Lá»i Chúa hôm nay nhấn mạnh vá»›i chúng ta phải mến Chúa trên hết má»i sá»± và yêu tha nhân nhÆ° chÃnh mình. Mến Chúa trên hết má»i sá»± là đặt việc thá» phượng Chúa và thi hà nh ý Chúa trên má»i giá trị của cuá»™c sống. Yêu tha nhân nhÆ° chÃnh mình là “nếu mình muốn ngÆ°á»i khác là m cho mình Ä‘iá»u gì thì hãy là m cho há» nhÆ° váºyâ€. Äây là hai mệnh Ä‘á» trong má»™t giá»›i răn yêu thÆ°Æ¡ng mà Chúa đòi buá»™c chúng ta phải thi hà nh. Vì khi tạo dá»±ng Chúa đã không tạo dá»±ng chúng ta thà nh những Robot mà tạo dá»±ng chúng ta có trái tim, có tá»± do để thăng tiến vá» hà nh vi yêu thÆ°Æ¡ng.
Xin cho chúng ta biết thăng tiến bản thân khi biết nồng và o những công việc của mình bằng tình yêu nồng nà n. Má»™t tình yêu vá»›i Chúa nồng nà n để có thể kÃnh mến Chúa trên hết má»i sá»±. Má»™t tình yêu vá»›i tha nhân thẳm sâu để có thể chia sẻ, cảm thông vá»›i nhau trong má»i vui buồn. Amen. [Mục Lục]
14. Hai Ä‘iá»u răn
(TrÃch trong ‘Manna’)
Suy Niệm
Chúng ta thÆ°á»ng ngại xét mình trÆ°á»›c khi xÆ°ng tá»™i. Nếu xét mình sÆ¡ sà i dá»±a trên MÆ°á»i Äiá»u Răn, có khi ta thấy mình chẳng có tá»™i gì nghiêm trá»ng: không trá»™m cắp, không tham lam, không giết ngÆ°á»i... Tháºt ra xét mình không phải là là m bản tá»± kiểm trÆ°á»›c má»™t danh sách những luáºt cấm và luáºt buá»™c, cho bằng là đặt mình trÆ°á»›c Thiên Chúa và tha nhân.
Tôi phải thà nh tháºt tá»± há»i: Tôi có thá»±c sá»± yêu mến Thiên Chúa không? Tôi có thá»±c sá»± yêu mến anh chị em tôi không? Tất cả Ä‘iá»u răn được tóm trong má»™t Ä‘á»™ng từ: yêu.
Tình yêu là cốt lõi của Ä‘á»i sống Kitô hữu, vì Thiên Chúa là Tình Yêu (1Ga 4,8). Yêu là bÆ°á»›c và o má»™t đại dÆ°Æ¡ng mênh mông, là dấn thân trên má»™t con Ä‘Æ°á»ng dà i hun hút. Chúng ta chẳng bao giá» thấy mình yêu đủ. Tình yêu cứ vẫy gá»i ở phÃa trÆ°á»›c, và mở ra những cánh cá»a không ngá». Giá»›i hạn tình yêu là bóp chết tình yêu.
Chẳng có Ä‘á»™ng từ nà o bị hiểu sai cho bằng Ä‘á»™ng từ yêu. Báo chà phim ảnh là m cho ta nghÄ© rằng yêu chỉ là chuyện quan hệ giữa hai cô cáºu. Hà nh vi chiếm Ä‘oạt theo bản năng lại được gá»i là yêu. Chúng ta cần trả lại ý nghÄ©a cao đẹp cho Ä‘á»™ng từ nà y. Yêu mến Thiên Chúa là điá»u răn số má»™t. Không phải chỉ dà nh cho Ngà i phần lá»›n trái tim, Ngà i đòi tất cả trái tim của tôi, tất cả con ngÆ°á»i của tôi. Hết lòng, hết linh hồn, hết trà khôn. Ai trong chúng ta dám tá»± hà o mình đã sống trá»n vẹn Ä‘iá»u răn thứ nhất?
Cà ng lúc tôi cà ng thấy Chúa bị mất chá»— trong tim tôi. Tôi không có giá» cầu nguyện và tÄ©nh tâm. Chúa Nháºt là ngà y tranh thủ là m thêm. Mối lo toan quá mức vá» cuá»™c sống váºt chất là m Ä‘á»i sống thiêng liêng bị sa sút. Äiá»u răn thứ hai cÅ©ng quan trá»ng không kém: yêu ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mình. Chúng ta yêu bản thân mình biết chừng nà o! Chúng ta chỉ muốn Ä‘iá»u tốt cho mình đến ná»—i lắm khi là m Ä‘iá»u xấu cho ngÆ°á»i khác. Cần coi tha nhân nhÆ° má»™t cái tôi khác của mình. Há» cÅ©ng cần được tôn trá»ng, cảm thông và yêu mến. Có biết bao thiệt hại tôi đã gây cho anh em tôi. Thái Ä‘á»™ sống của tôi đã là m khổ bao ngÆ°á»i khác.
Hai Ä‘iá»u răn trên không thể tách rá»i nhau. Yêu Thiên Chúa chắc chắn dẫn đến yêu tha nhân. Tình yêu tha nhân cần đặt ná»n trên Thiên Chúa. NgÆ°á»i Kitô Ä‘i từ nhà thá» ra chợ rồi lại từ chợ và o nhà thá». Ngoà i chợ, há» gặp Chúa nÆ¡i anh em. Trong nhà thá», há» gặp anh em nÆ¡i Chúa.
Gợi à Chia Sẻ
* Hai từ "Tình Yêu" đã bị lạm dụng. Theo ý bạn, một tình yêu thực sự phải có những nét gì?
* Trong kinh nghiệm sống đức tin của bạn, có khi nà o bạn thấy mình bị giằng co giữa tình yêu đối với Chúa và tình yêu đối với tha nhân không? Bạn đã giải quyết ra sao?
Cầu Nguyện
Lạy Chúa,
Lúc đầu chúng con chỉ muốn cầm tay nhau để là m thà nh má»™t vòng tròn khép kÃn. Sau đó chúng con hiểu rằng cần phải buông tay nhau để nháºn những ngÆ°á»i bạn má»›i, để vòng tròn được mở rá»™ng đến vô cùng và trái tim được lá»›n lên mãi.
Lạy Chúa, chúng con biết rằng cần phải nối vòng tay lá»›n xuyên qua các đại dÆ°Æ¡ng và lục địa. vòng tay ngÆ°á»i nối vá»›i ngÆ°á»i, vòng tay con ngÆ°á»i nối vá»›i Tạo Hoá.
Chúng con thÃch Chúa đứng chung má»™t vòng tròn vá»›i tất cả loà i ngÆ°á»i chúng con, nắm lấy tay chúng con và đưa chúng con lên cao.
Ước gì việc Chúa giang tay trên tháºp giá giúp chúng con biết nắm lấy tay nhau và nháºn nhau là anh em. [Mục Lục]
15. Suy niệm của Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu
Theo truyá»n thống há»™i Ä‘Æ°á»ng Do thái, Luáºt gồm 613 Ä‘iá»u răn. 365 Ä‘iá»u cấm là m và 248 Ä‘iá»u phải là m. Giữa má»™t rừng Ä‘iá»u răn nhÆ° thế, ngÆ°á»i thông luáºt đã há»i Äức Giêsu: “Äiá»u răn nà o trá»ng nhất trong Luáºt Môsê?†(c. 36). Äức Giêsu đã trả lá»i bằng má»™t câu trong kinh Shema, kinh mà ngÆ°á»i Do thái phải Ä‘á»c má»—i ngà y. “NgÆ°Æ¡i phải yêu mến Äức Chúa, Thiên Chúa của ngÆ°Æ¡i, vá»›i tất cả trái tim ngÆ°Æ¡i, tất cả linh hồn ngÆ°Æ¡i, tất cả trà khôn ngÆ°Æ¡i†(Tl 6, 5). Và Ngà i còn thêm má»™t Ä‘iá»u răn thứ hai nữa (c. 39). “NgÆ°Æ¡i phải yêu mến ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mình†(Lv 19, 18). Tất cả Luáºt Môsê nằm trong hai Ä‘iá»u răn đó. Hai Ä‘iá»u răn được gói trong má»™t Ä‘á»™ng từ yêu. Má»i Ä‘iá»u cấm là m và má»i Ä‘iá»u buá»™c là m, Ä‘á»u bắt nguồn từ và qui vá» tình yêu.
Các bạn trẻ thÆ°á»ng nghÄ© yêu là chuyện dá»…. NhÆ°ng yêu vá»›i tất cả trái tim, tất cả linh hồn, tất cả trà khôn, tất cả sức lá»±c, nghÄ©a là yêu vá»›i trá»n cả con ngÆ°á»i mình, thì Ä‘iá»u đó không dá»…. Äối vá»›i ngÆ°á»i Do thái, trái tim là nÆ¡i phát sinh toà n bá»™ Ä‘á»i sống tinh thần. Yêu mến Thiên Chúa bằng tất cả trái tim của mình là để cho Ngà i chi phối má»i tÆ° tưởng, má»i ý muốn, má»i tình cảm. Tất cả Ä‘á»u nhằm là m cho Ngà i được má»i ngÆ°á»i nháºn biết và tôn vinh.
Yêu ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mình cÅ©ng là điá»u rất khó. Có bao ngÆ°á»i là m chúng ta Ä‘au khổ và bị xúc phạm. Yêu thÆ°Æ¡ng và tôn trá»ng hỠđòi má»™t sá»± từ bá» mình không nhá». NhÆ°ng chúng ta cÅ©ng dá»… coi mình là trung tâm và qui tất cả vá» mình. Chúng ta lạnh lùng trÆ°á»›c ná»—i Ä‘au, thiếu sẻ chia và độc Ä‘oán, đôi khi dùng tha nhân nhÆ° phÆ°Æ¡ng tiện lót Ä‘Æ°á»ng để ta tiến thân. Nói chung, dù yêu Chúa hay yêu ngÆ°á»i, chúng ta cÅ©ng phải ra khá»i mình, trao Ä‘i chÃnh mình và chấp nháºn má»i hy sinh mà tình yêu đòi há»i.
Äức Giêsu đã tóm Luáºt Môsê trong Ä‘á»™ng từ yêu mến. Và Ngà i đã hoà n thiện Luáºt nà y bằng cách đẩy yêu mến đến cùng. Kitô hữu chẳng những yêu mến Thiên Chúa vá»›i trá»n con ngÆ°á»i mình, mà còn được má»i yêu mến Äức Giêsu trên má»i thụ tạo khác, trên má»i của cải, trên những ngÆ°á»i ruá»™t thịt, và trên cả mạng sống. Kitô hữu là ngÆ°á»i mang mối tình sâu Ä‘áºm vá»›i Äức Giêsu, “Äấng đã yêu mến tôi và hiến mạng vì tôi†(Gl 2, 20), đến ná»—i há» có thể tuyên xÆ°ng nhÆ° Phêrô: “Thầy biết con mến Thầy.†Äức Giêsu cÅ©ng không chỉ đòi yêu tha nhân nhÆ° chÃnh mình. Ngà i còn đòi ta phải yêu nhÆ° Ngà i đã yêu (Ga 13, 34-35). Má»™t tình yêu tha thứ đến vô cùng, má»™t tình yêu đối vá»›i cả kẻ thù, má»™t tình yêu phục vụ nhÆ° ngÆ°á»i tôi tá»›, má»™t tình yêu dám hiến mạng. Kitô hữu tá»± bản chất là ngÆ°á»i biết yêu và cuá»™c Ä‘á»i chỉ là tình yêu. Tình yêu Ä‘Ãch thá»±c vá»›i Thiên Chúa thì Ä‘Æ°a tôi vá» vá»›i anh em. Tình yêu đối vá»›i anh em lại đòi tôi phải trở vá» vá»›i Thiên Chúa. Chỉ mong Ä‘á»i tôi Ä‘ong Ä‘Æ°a giữa hai tình yêu đó, để chúng nên má»™t tình yêu.
Cầu nguyện:
Con đã yêu Chúa quá muá»™n mà ng! Ôi lạy Chúa là vẻ đẹp vừa cổ kÃnh, vừa luôn má»›i mẻ, con đã yêu Chúa quá muá»™n mà ng! Bấy giá» Chúa ở trong con mà con thì ở ngoà i, con cứ chạy Ä‘i tìm Chúa ở ngoà i. Con tháºt hÆ° há»ng, khi chạy theo các thụ tạo xinh đẹp. Bởi thế, bấy giá» Chúa ở vá»›i con mà con lại không ở vá»›i Chúa. Các thụ tạo xinh đẹp kia cứ giữ con ở xa Chúa, trong khi chúng hiện hữu được là nhá» Chúa. Chúa đã gá»i con, đã gá»i to và phá tan sá»± Ä‘iếc lác của con. Chúa đã soi sáng và xua Ä‘i sá»± mù lòa của con. Chúa đã tá»a hÆ°Æ¡ng thÆ¡m ngát để con được thưởng thức, và giỠđây hối hả quay vá» vá»›i Chúa. Con đã nếm thá» Chúa và giỠđây con đói khát NgÆ°á»i. Chúa đã chạm đến con, nên giỠđây con nóng lòng chạy Ä‘i tìm an bình nÆ¡i Chúa. (Thánh Âu-Tinh) [Mục Lục]
16. Giá»›i luáºt tình yêu
Thiên Chúa là Tình Yêu và Ngà i đã tá» tình yêu đó cho con ngÆ°á»i qua chÆ°Æ¡ng trình cứu Ä‘á»™ nhất là qua việc ban Con Má»™t của mình là Äức Giêsu Kitô cho nhân loại. Ngà i đến để là m chứng cho tình yêu nhÆ°ng không của Thiên Chúa. ChÃnh Ngà i đã dạy cho loà i ngÆ°á»i biết giá»›i luáºt quan trá»ng nhất là kÃnh mến Chúa trên hết má»i sá»± và yêu tha nhân nhÆ° chÃnh bản thân mình.
NgÆ°á»i Do thái có tá»›i 613 Ä‘iá»u luáºt, có 365 Ä‘iá»u cấm và 248 Ä‘iá»u truyá»n, các phe nhóm không thống nhất vá»›i nhau vá» việc coi giá»›i luáºt nà o là quan trá»ng nhất, nên há» giữ các Ä‘iá»u luáºt gần nhÆ° ngang nhau. Hôm nay há» há»i Chúa Giêsu vừa để có ý thá» NgÆ°á»i. Nếu Chúa Giêsu nói Ä‘iá»u nà y quan trá»ng, Ä‘iá»u kia không thì thế nà o cÅ©ng bị qui lá»—i là vá» phe nhóm nà y, chống nhóm kia và nhÆ° váºy NgÆ°á»i thiên vị, không còn được kÃnh nể nữa. Äối vá»›i há» thì câu nà y rất khó, nhÆ°ng Chúa Giêsu thấu biết má»i sá»±. Äể trả lá»i há», Chúa Giêsu đã trÃch dẫn ngay Ä‘iá»u luáºt thứ nhất trong Tháºp giá»›i mà Thiên Chúa đã truyá»n cho Môsê: "Hãy yêu mến Äức Chúa, Thiên Chúa của anh em, hết lòng hết dạ, hết sức anh em" (Änl 6,5). ChÃnh ngÆ°á»i Do thái cÅ©ng đã thấy tầm quan trá»ng của Ä‘iá»u luáºt nà y nên kết thà nh kinh để Ä‘á»c má»™t ngà y 2 lần. Song song vá»›i Giá»›i răn đó, Giá»›i răn thứ hai cÅ©ng quan trá»ng không kém: hãy yêu tha nhân nhÆ° chÃnh mình. Tất nhiên xét vỠđối tượng thì việc yêu Chúa có giá trị hÆ¡n hẳn so vá»›i yêu tha nhân, nhÆ°ng lòng yêu tha nhân bắt nguồn từ lòng mến Chúa và cÅ©ng khẩn thiết nhÆ° việc yêu mến Chúa váºy. Yêu tha nhân là dấu chứng tá» chúng ta yêu mến Chúa và biết thi hà nh lá»i Chúa dạy. Chúng ta yêu tha nhân vì Chúa nhÆ°ng đồng thá»i tha nhân cÅ©ng là đối tượng để chúng ta yêu mến trong tinh thần huynh đệ có chung má»™t ngÆ°á»i Cha.
TrÆ°á»›c khi dạy cho con ngÆ°á»i giá»›i luáºt yêu thÆ°Æ¡ng, Chúa đã tá» lòng nhân ái trÆ°á»›c, đã hứa ban Æ¡n cứu Ä‘á»™, chuẩn bị dân Israel, và thể hiện tình yêu đối vá»›i loà i ngÆ°á»i cách quyết liệt nÆ¡i Äức Giêsu Kitô. Thánh phaolô đã diá»…n tả tình yêu tá»± huá»· của Chúa Giêsu Kitô đối vá»›i loà i ngÆ°á»i trong thÆ° gởi tÃn hữu Philipphê nhÆ° sau: Äức Giê-su Ki-tô vốn là Thiên Chúa mà không nghÄ© phải nhất quyết duy trì địa vị ngang hà ng vá»›i Thiên Chúa, nhÆ°ng đã hoà n toà n trút bá» vinh quang, mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống phà m nhân, sống nhÆ° ngÆ°á»i trần thế. NgÆ°á»i lại còn hạ mình, vâng lá»i cho đến ná»—i bằng lòng chịu chết, chết trên cây tháºp tá»±. ChÃnh vì thế, Thiên Chúa đã siêu tôn NgÆ°á»i và tặng ban danh hiệu trổi vượt trên muôn ngà n danh hiệu. NhÆ° váºy, khi vừa nghe danh thánh Giê-su, cả trên trá»i dÆ°á»›i đất và trong nÆ¡i âm phủ, muôn váºt phải bái quỳ; và để tôn vinh Thiên Chúa Cha, má»i loà i phải mở miệng tuyên xÆ°ng rằng: "Äức Giê-su Ki-tô là Chúa". ( Pl 2, 6-11) Äức Giêsu là má»™t con ngÆ°á»i trong thế giá»›i loà i ngÆ°á»i được thiên chúa rÆ°á»›c Ä‘Æ°a và o vinh quang Thiên quốc trong danh dá»± của má»™t Thiên Chúa. Ngà i đã Ä‘em biết bao ngÆ°á»i phà m lên nÆ¡i Thiên Chúa ngá»± và được thông phần vinh quang của Thiên Chúa.
Tháºt hạnh phúc biết bao cho loà i ngÆ°á»i chúng ta, được tạo dá»±ng bởi vị Thiên Chúa đầy quyá»n năng, công bằng và nhân từ vô cùng. Ngà i đối xá» vá»›i con ngÆ°á»i quá khoan dung, nhân háºu. Äáp lại tình thÆ°Æ¡ng ấy, chúng con nguyện yêu mến Chúa hết lòng và thá»±c thi giá»›i luáºt Chúa vá»›i hết sức lá»±c con, con sẽ đối xá» tốt vá»›i anh em đồng loại nhÆ° Chúa đã đối xá» tốt vá»›i bản thân con.
Lạy Chúa Giêsu, chúng con yêu mến Chúa, chúng con cảm tạ Chúa vá» tình yêu bao la của Ngà i, vá» giá»›i luáºt yêu thÆ°Æ¡ng của Ngà i. Xin Chúa cho chúng con luôn biết sống cho tình yêu Chúa và thể hiện rõ bằng hà nh Ä‘á»™ng cụ thể trong cuá»™c sống chúng con. [Mục Lục]
17. Lý do của tình yêu
"NgÆ°Æ¡i phải yêu mến Äức Chúa, Thiên Chúa ngÆ°Æ¡i, và yêu ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mình".
Tác giả Lovasik trong quyển "Dụ ngôn Ä‘á»i thÆ°á»ng" của Rev. Frank Mihalie - SVD có kể câu chuyện vỠđại văn hà o ngÆ°á»i Nga Tolstoy nhÆ° sau:
Nạn đói lan trà n lãnh thổ. Má»™t ngÆ°á»i ăn xin nÆ¡i góc phố tiến tá»›i gần Tolstoy. Tolstoy dừng lại, sá» khắp má»i túi nhÆ°ng không tìm được đồng nà o. Tháºt lòng thÆ°Æ¡ng cảm, ông nói: "xin đừng giáºn tôi, ngÆ°á»i anh em ạ, tôi không có đồng nà o ở đây". NgÆ°á»i ăn xin ngÆ°á»›c mặt đáp: "ông gá»i tôi là ngÆ°á»i anh em thì cÅ©ng là món quà lá»›n lắm rồi".
Vâng, yêu thÆ°Æ¡ng không nhất thiết phải được đánh giá bằng những tà i sản váºt chất lá»›n lao mà hÆ¡n thế đó là lòng thÆ°Æ¡ng cảm của chúng ta dà nh cho nhau. NhÆ°ng đôi lúc bạn sẽ há»i - sao phải yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i khác trong khi há» không có quan hệ thân thuá»™c nà o vá»›i mình? Hay tại sao phải yêu? Chẳng phải đó là má»™t trong những thất tình sao? Giữa má»™t xã há»™i kim tiá»n nà y mà còn yêu hết lòng thì dá»… bị thua thiệt lắm. NghÄ© nhÆ° váºy quả là thiển cáºn. Tôi sẽ cho bạn thấy có hai lý do để chúng ta phải yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° bà i há»c của Ä‘oạn Kinh Thánh hôm nay.
Thứ nhất, vì chúng ta là con ngÆ°á»i. Tình yêu chỉ có duy nhất nÆ¡i con ngÆ°á»i. Ở các loà i Ä‘á»™ng váºt tất cả hoạt Ä‘á»™ng của chúng là do bản năng. HÆ¡n nữa, hà nh Ä‘á»™ng gá»i là yêu thÆ°Æ¡ng của chúng chỉ xảy ra ở những thá»i Ä‘iểm nà o đó. Khi nhìn thấy cảnh tượng gà mẹ ủ con mình dÆ°á»›i cánh rất mẫu tỠấy, nhÆ°ng chỉ má»™t thá»i gian ngắn. khi gà con đã đủ lông đủ cánh thì Ä‘Æ°á»ng mẹ, mẹ Ä‘i, Ä‘Æ°á»ng con, con Ä‘i. Các loà i khác thì cÅ©ng không có gì lạ hÆ¡n. Còn ở con ngÆ°á»i, tình yêu bao hà m nhiá»u góc Ä‘á»™ và ngữ cảnh. Tình yêu gia đình, dân tá»™c, quê hÆ°Æ¡ng, vợ chồng, anh em, bạn hữu..., bao trùm lên tất cả các quan hệ tình cảm trên là tình yêu của con ngÆ°á»i dà nh cho nhau. Yêu tá»›i cùng, yêu mãnh liệt, yêu đến hy sinh bản thân cho đối tượng yêu thÆ°Æ¡ng của mình. Äó là má»™t tình yêu tháºt phát xuất từ khối óc có lý trÃ, biết suy tÆ°, chá»n lá»±a, từ trái tim biết rung cảm. Khi con ngÆ°á»i không còn biết yêu thÆ°Æ¡ng thì không còn là con ngÆ°á»i nữa. Chẳng váºy mà khi có ai đó là m chuyện bất nhân ngÆ°á»i ta kết luáºn "nó mất hết tÃnh ngÆ°á»i". Chỉ nÆ¡i con ngÆ°á»i tình yêu má»›i được thá»±c hiện phong phú nhất, đẹp nhất và trá»n vẹn nhất. Cho nên, không sống yêu thÆ°Æ¡ng tức là phủ nháºn nhân tÃnh của mình.
Thứ hai, chúng ta phải yêu thÆ°Æ¡ng nhau vì "tình yêu bắt nguồn từ Thiên Chúa" (1 Ga 4,7). Thiên Chúa đã yêu thÆ°Æ¡ng ta trÆ°á»›c và tá»± trở nên gÆ°Æ¡ng mẫu của tình yêu cho chúng ta. Ngà i đã để máu và nÆ°á»›c từ cạnh sÆ°á»n mình đổ ra để nuôi dưỡng tình yêu nÆ¡i trái tim con ngÆ°á»i, cÅ©ng nhÆ° gá»™i rá»a háºn thù nÆ¡i lÆ°Æ¡ng tâm nhân thế. "Tháºt váºy, chÃnh Äức Giêsu là bình an của chúng ta. NgÆ°á»i đã hy sinh thân mình để phá vỡ bức tÆ°á»ng ngăn cách là sá»± thù ghét (Eph 2,14). Mong Æ°á»›c và hy vá»ng duy nhất của Äức Giêsu không gì khác hÆ¡n là "các con hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng"(Ga15,12). Khi sống yêu thÆ°Æ¡ng tức là chúng ta thá»±c hiện chúc thÆ° và nguyện Æ°á»›c ấy, là đáp trả lá»i má»i gá»i yêu thÆ°Æ¡ng của Ngà i, là hoạ lại hình ảnh của Thiên Chúa nÆ¡i trần gian, "vá»›i dấu nà y mà ngÆ°á»i ta sẽ nháºn biết các con là môn đệ của Thầy, là các con hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau"( Ga 13,35), là bà y tá» lòng tin tưởng và o Thiên Chúa - là đưá»ng, là sá»± tháºt, và là sá»± sống.
Tóm lại, yêu thÆ°Æ¡ng là má»™t hoạt Ä‘á»™ng tá»± nhiên mà Thiên Chúa đã ban tặng cho con ngÆ°á»i, và nÆ¡i tình yêu ấy ta còn thấy đó là má»™t huyá»n nhiệm. Bởi không ai có thể sống mà không yêu. Do váºy, khi sống yêu thÆ°Æ¡ng chÃnh là lúc ta bà y tá» rá»±c rỡ nhất nhân tÃnh và phẩm giá của má»™t ngÆ°á»i con Chúa - Äấng yêu thÆ°Æ¡ng. [Mục Lục]
18. Giá»›i răn mến Chúa và yêu ngÆ°á»i
(Suy niệm của Lm Giuse Nguyá»…n Trung Äiểm)
Äược má»™t luáºt sÄ© há»i đâu là giá»›i răn trá»ng nhất trong lá» luáºt, Äức Giêsu trả lá»i: "NgÆ°Æ¡i phải yêu mến Chúa là Thiên Chúa của ngÆ°Æ¡i hết lòng, hết linh hồn và hết trà khôn ngÆ°Æ¡i. NgÆ°Æ¡i phải yêu ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mình". Những lá»i nầy chúng ta đã biết đến từ nhá» và được trÃch ra ở đầu bản luáºt Thiên Chúa đã ban cho toà n thể dân Do Thái (xem Änl 6,5).
Äức Giêsu nói đến "lòng" theo nghÄ©a của Sách Thánh, nhÆ° từ ngữ diá»…n tả thá»±c tại sâu xa nhất của con ngÆ°á»i. "Yêu mến Chúa hết lòng" nghÄ©a là hÆ°á»›ng toà n thể con ngÆ°á»i mình và hà nh Ä‘á»™ng của mình vá» Thiên Chúa trong thái Ä‘á»™ mến yêu.. Äể giải thÃch rõ rà ng hÆ¡n, Tin Mừng nhắc đến "hết linh hồn", nghÄ©a là vá»›i tất cả sá»± sống; "hết trà khôn" bao gồm tÆ° tưởng và trà tuệ. Vá»›i những lá»i nầy, Tin Mừng không để ý đến những khả năng khác nhau của con ngÆ°á»i, cho bằng nhấn mạnh Ä‘iá»u quan trá»ng duy nhất là yêu mến Chúa vá»›i toà n thể con ngÆ°á»i mình. Trong Sách Thánh, yêu mến Thiên Chúa không bao giỠđược coi chỉ là má»™t tình cảm hay má»™t thá»±c tại trừu tượng, mà có nghÄ©a là lắng nghe Chúa và đem thá»±c hà nh lá»i NgÆ°á»i dạy.
Khi trả lá»i cho vị kinh sÆ°, Äức Giêsu tiếp tục nói là điá»u răn thứ hai là : "yêu mến ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mình". Äiá»u răn ấy tóm tắt tất cả má»i Ä‘iá»u răn khác. NhÆ° váºy, lòng yêu mến Chúa không kéo ta ra khá»i thế gian nầy, không cô láºp ta trong sá»± sùng bái riêng tÆ°. HÆ¡n thế, lòng mến yêu ấy là nguồn liên tục và sức thúc đẩy ta yêu mến tất cả má»i ngÆ°á»i không trừ ai.
Chúng ta có khả năng yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i khác nhÆ° thế, chÃnh vì chúng ta được Thiên Chúa yêu thÆ°Æ¡ng trÆ°á»›c: "Thiên Chúa đã đổ tình yêu của NgÆ°á»i và o lòng chúng ta, nhá» Thánh Thần mà NgÆ°á»i ban cho chúng ta" (Rm 5,5). Do đó, lòng mến Chúa và yêu ngÆ°á»i ấy là bảo đảm duy nhất để tạo nên má»™t xã há»™i trong đó con ngÆ°á»i được tôn trá»ng thá»±c sá»±. Thá»±c thế, Thiên Chúa là Cha của tất cả chúng ta, và chúng ta là anh em vá»›i nhau. NgÆ°á»i là ná»n tảng cho sá»± bình đẳng và phẩm giá của má»—i con ngÆ°á»i. Lấy Ä‘i ná»n tảng đó, nhân loại sẽ trở thà nh kỳ thị chủng tá»™c, con ngÆ°á»i sẽ bị chà đạp, cách nầy hay cách khác, nÆ¡i bản tÃnh của mình; sẽ nẩy sinh sá»± oán ghét và chia rẽ thà nh ngÆ°á»i trên kẻ dÆ°á»›i, kẻ già u kẻ nghèo, da trắng da Ä‘en, Ä‘Ã n ông Ä‘Ã n bà , ngÆ°á»i tá»± do ngÆ°á»i nô lệ, v.v... Trái lại, khi yêu mến Thiên Chúa, chúng ta cÅ©ng sẽ yêu mến cha mẹ mình, vì Chúa muốn nhÆ° váºy. Nếu yêu mến Chúa, chúng ta sẽ yêu mến bè bạn hay những ngÆ°á»i cá»™ng sá»±, bởi vì há» là những anh chị em Chúa đã đặt bên cạnh chúng ta.
Nếu yêu mến Chúa, chúng ta sẽ yêu mến nghá» nghiệp, công ăn việc là m của mình, bởi vì chúng là con Ä‘Æ°á»ng mà Thiên Chúa vì yêu thÆ°Æ¡ng đã chuẩn bị cho chúng ta. Nếu yêu mến Chúa, chúng ta cÅ©ng sẽ yêu mến việc há»c hà nh của mình, bởi vì chúng ta muốn chuẩn bị chu toà n dá»± định Chúa dà nh cho Ä‘á»i ta. Nếu yêu mến Chúa, chúng ta sẽ yêu mến thể thao hoặc những lúc nghỉ ngÆ¡i giải trÃ, bởi vì biết rằng Chúa muốn chúng ta chăm lo cho sức khá»e của mình... Chỉ khi nà o yêu mến nhÆ° váºy, tâm hồn chúng ta má»›i không bị chia sẻ và lòng yêu mến của chúng ta sẽ không ná»a vá»i.
Qua bà tÃch Rá»a Tá»™i chúng ta được đón nháºn và o tình yêu Thiên Chúa. Má»—i lần tham dá»± Thánh lá»…, chúng ta lại được tham dá»± và o Mình Máu Thánh Äức Giêsu, tham dá»± và o tình yêu dâng hiến của NgÆ°á»i. Äược Thánh Thể nuôi dưỡng, chúng ta có khả năng sống yêu thÆ°Æ¡ng nhÆ° Chúa Giêsu dạy. [Mục Lục]
19. Ba chiá»u kÃch trong tình yêu
(Văn ChÃnh, SDB chuyển ngữ)
Má»™t thÆ¡ sÄ© ngÆ°á»i Anh tên là Leigh Hunt đã viết má»™t bà i thÆ¡ rất nổi tiếng vá» má»™t ngÆ°á»i tên là Abou Ben Adhem nhÆ° sau:
Má»™t đêm kia, khi Abou Ben Adhem choà ng tỉnh dáºy, anh thấy trong phòng ngủ của anh má»™t thiên thần nhá» Ä‘ang cắm cúi viết trên má»™t cuốn sách bằng và ng tên của những ngÆ°á»i yêu mến Thiên Chúa. Anh rón rén lại gần và há»i nhá»: “Có tên của con trong sách đó không, thÆ°a ngà i?â€. Vị thiên thần nhá» lắc đầu: “Chẳng có tên của anhâ€. Abou nà i nỉ: “Nếu thế, con xin ngà i hãy ghi tên con là ngÆ°á»i biết yêu mến những ngÆ°á»i anh chị em của mình thôiâ€. Äêm hôm sau, vị thiên thần trở lại vá»›i danh sách của những ngÆ°á»i yêu mến Thiên Chúa. Lần nà y, tên của Abou Ben Adhem đứng ở đầu danh sách.
Bà i thÆ¡ nà y cho thấy tình yêu Ä‘Ãch thá»±c dà nh cho Thiên Chúa và tình yêu dà nh cho tha nhân thì tá»±a nhÆ° 2 mặt của má»™t đồng tiá»n. NgÆ°á»i ta không thể tách rá»i 2 thứ tình yêu nà y ra khá»i nhau được. Äó cÅ©ng chÃnh là những gì mà Tin Mừng ngà y hôm nay muốn nói vá»›i chúng ta. Khi ngÆ°á»i ta há»i Äức Giêsu rằng đâu là giá»›i răn quan trá»ng nhất trong lá» luáºt, thì câu trả lá»i vẫn là giá»›i luáºt vá» tình yêu đối vá»›i Thiên Chúa. NhÆ°ng Äức Giêsu không chỉ dừng lại ở đó. Ngà i tiếp tục Ä‘Æ°a ra má»™t câu trả lá»i thá»±c tế hÆ¡n. Ngà i trình bà y cho chúng ta thấy mặt khác của đồng tiá»n: đó là tình yêu dà nh cho tha nhân. Tình yêu mến Thiên Chúa cách Ä‘Ãch thá»±c và tình yêu thÆ°Æ¡ng tha nhân chân thà nh chỉ là má»™t. Äức Giêsu đã nói: “NgÆ°Æ¡i phải yêu mến Äức Chúa, Thiên Chúa của ngÆ°Æ¡i, hết lòng, hết linh hồn và hết trà khôn ngÆ°Æ¡i. Äó là điá»u răn quan trá»ng nhất và là điá»u răn thứ nhất. Còn Ä‘iá»u răn thứ hai, cÅ©ng giống Ä‘iá»u răn ấy, là : ngÆ°Æ¡i phải yêu ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mình. Tất cả Luáºt Môi-sen và các sách ngôn sứ Ä‘á»u tùy thuá»™c và o hai Ä‘iá»u răn ấyâ€. (Mt 22, 37-40)
Ở đây, chúng ta thấy Äức Giêsu không chấp nháºn lối hiểu tình yêu chỉ trong má»™t chiá»u kÃch thôi. Äối vá»›i Ngà i, tình yêu Ä‘Ãch thá»±c phải diá»…n tả trong 3 chiá»u kÃch, đó là (1) tình yêu đối vá»›i Thiên Chúa, (2) tình yêu đối vá»›i tha nhân, (3) và tình yêu đối vá»›i bản thân. Hai thứ tình yêu đầu được đòi há»i cách tÃch cá»±c, còn tình yêu thứ ba được Ä‘Æ°a ra nhÆ° má»™t cÆ¡ sở của má»i tình yêu. Việc đòi há»i yêu thÆ°Æ¡ng tha nhân nhÆ° chÃnh bản thân, đã giả định rằng bạn phải biết yêu thÆ°Æ¡ng chÃnh mình.
Vì câu trả lá»i của Äức Giêsu Ä‘á» cáºp tá»›i cả 3 chiá»u kÃch của tình yêu, váºy đâu là điểm mà Äức Giêsu thá»±c sá»± muốn nhấn mạnh?
Khi bạn há»i ai đó má»™t câu há»i, và trong câu trả lá»i của ngÆ°á»i ấy, ngÆ°á»i ấy còn nói thêm má»™t Ä‘iá»u khác nữa mà bạn đã thá»±c sá»± không muốn há»i, thì hẳn rằng ngÆ°á»i ấy Ä‘ang muốn bạn chú tâm đến yếu tố thêm và o đó. Tuần vừa qua, khi Äức Giêsu bị chất vấn vá» việc có phải ná»™p thuế cho hoà ng đế Xê-da không, thì Ngà i trả lá»i: “Của Xê-da, thì trả cho Xê-da;†và Ngà i còn nói tiếp: “Của Thiên Chúa, thì trả cho Thiên Chúaâ€. Äó chÃnh là điểm nhấn mạnh của Äức Giêsu khi được há»i vá» việc ná»™p thuế cho Xê-da. Ngà i không chỉ nói đến má»™t Ä‘iá»u xem ra hiển nhiên vá» quyá»n của Xê-da, nhÆ°ng còn nhấn mạnh đến quyá»n của Thiên Chúa mà con ngÆ°á»i vốn thá» Æ¡, không coi trá»ng. Cùng cách thế nà y, đứng trÆ°á»›c vấn nạn đâu là giá»›i răn quan trá»ng nhất trong lá» luáºt, thì tình yêu đối vá»›i Thiên Chúa là chuyện hiển nhiên, nên Ä‘iá»u nhấn mạnh của Äức Giêsu ở đây chÃnh là tình yêu đối vá»›i tha nhân mà vốn bị con ngÆ°á»i không để ý tá»›i hoặc coi thÆ°á»ng.
Bạn nên nhá»› việc bắt bá»› Äức Giêsu và các môn đệ của Ngà i là do chÃnh những ngÆ°á»i lãnh đạo tôn giáo. Những kẻ nà y tưởng rằng há» là m thế để thể hiện lòng nhiệt thà nh và yêu mến Thiên Chúa của há», để bảo vệ uy quyá»n tối cao của Thiên Chúa. CÅ©ng những con ngÆ°á»i nà y khi há»i Äức Giêsu đâu là giá»›i răn quan trá»ng nhất, thì chÃnh há» là những kẻ Ä‘ang giăng bẫy nhằm giết Äức Giêsu. Há» rất ý thức vá» tình yêu phải dà nh cho Thiên Chúa, nhÆ°ng tại sao há» lại trở nên vô cảm trÆ°á»›c tình yêu phải dà nh cho tha nhân? Sao-lê sau nà y trở thà nh Thánh Phao-lô, đã từng là má»™t và dụ Ä‘iển hình vá» thứ quan niệm tôn giáo lệch lạc nà y. Äức Giêsu cÅ©ng nói tiên tri rằng: “HÆ¡n nữa, sẽ đến giá» kẻ nà o giết anh em cÅ©ng tưởng mình phụng thá» Thiên Chúa.†(Ga 16,2).
Äiá»u sai lầm của những ngÆ°á»i Biệt phái ngà y xÆ°a có thể vẫn Ä‘ang tồn tại nÆ¡i bản thân chúng ta. Vẫn có nhiá»u ngÆ°á»i Ki-tô hữu Ä‘ang cố tách rá»i tình yêu đối vá»›i tha nhân ra khá»i tình yêu đối vá»›i Thiên Chúa. Sá»± dấn thân trong niá»m tin của há» không bao hà m việc dấn thân cho những quyá»n lợi của tha nhân, cho sá»± công bằng và hòa bình.
Chúng ta hãy biết mau mắn đáp trả trÆ°á»›c lá»i má»i gá»i của Äức Giêsu trong sứ Ä‘iệp của Ngà i ngà y hôm nay: Tình yêu Ä‘Ãch thá»±c dà nh cho Thiên Chúa và tình yêu Ä‘Ãch thá»±c dà nh cho tha nhân là 2 mặt của má»™t đồng tiá»n. Má»i cố gắng nhằm tách rá»i 2 Ä‘iá»u nà y, sẽ là m sai lệch sứ Ä‘iệp của Äức Giêsu. Thánh Gioan đã viết trong thÆ° thứ nhất của ngà i: “Nếu ai nói: “Tôi yêu mến Thiên Chúa†mà lại ghét anh em mình, ngÆ°á»i ấy là kẻ nói dối; vì ai không yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i anh em mà há» trông thấy, thì không thể yêu mến Thiên Chúa mà há» không trông thấy†(1Ga 4,20). [Mục Lục]
20. Cốt lõi của Lá» Luáºt
(Suy niệm của Lm Giuse Nguyễn Hữu An)
Nhóm Pharisiêu liên minh với nhóm Hêrôđê gà i bẫy Chúa Giêsu vỠvấn đỠnộp thuế cho Cêsarê. HỠđã thất bại.
Nhóm Pharisiêu lại tiếp tục liên kết vá»›i nhóm Xađốc gà i bẫy lần nữa: Có bảy anh em trai cùng lấy má»™t ngÆ°á»i vợ, ngà y táºn thế khi sống lại, ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà đó là vợ của ai trong bảy anh em?. Há» cÅ©ng thất bại.
ChÆ°a chịu thua. Lần nà y, nhÆ° bà i Phúc Âm hôm nay thuáºt lại, há» chá»n ra má»™t ngÆ°á»i thông luáºt để tranh luáºn vá»›i Chúa Giêsu: ThÆ°a Thầy, trong lá» luáºt giá»›i răn nà o trá»ng nhất?. Äây là má»™t câu há»i hóc búa, bởi vì đạo Do thái có rất nhiá»u khoản luáºt mà luáºt nà o cÅ©ng Ä‘á»u quan trá»ng cả. Luáºt Do thái có tất cả 613 Ä‘iá»u luáºt khác nhau, trong đó có 365 Ä‘iá»u luáºt cấm và 248 luáºt phải giữ. Äiá»u răn nà o quan trá»ng nhất? Sở dÄ© hỠđặt câu há»i nà y vá»›i Chúa Giêsu là vì má»™t phần vì há» không nhất trà đựơc vá»›i nhau, phần vì muốn thá» Chúa Giêsu để mong đặt NgÆ°á»i và o thế bà không thể giải quyết được.
Chúa Giêsu đã trả lá»i tháºt tuyệt vá»i: NgÆ°Æ¡i phải yêu mến Äức Chúa, Thiên Chúa ngÆ°Æ¡i hết lòng hết linh hồn hết trà khôn ngÆ°Æ¡i. Äó là điá»u răn lá»›n nhất và là điá»u răn đứng đầu. Còn Ä‘iá»u răn thứ hai cÅ©ng giống Ä‘iá»u răn nà y là ngÆ°Æ¡i phải yêu ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mình.
NhÆ° thế trong 613 Ä‘iá»u luáºt, Chúa Giêsu đã chá»n lá»c ra hai Ä‘iá»u luáºt quan trá»ng nhất là mến Chúa và yêu ngÆ°á»i từ sách Äệ Nhị Luáºt (Änl 6,5) và sách Lêvi (Lv 19,18). NgÆ°á»i liên kết hai Ä‘iá»u đó lại: mến Chúa thì phải yêu ngÆ°á»i, yêu ngÆ°á»i thì phải mến Chúa. Cả hai Ä‘iá»u ấy có thể tóm lại thà nh má»™t Ä‘iá»u duy nhất là yêu thÆ°Æ¡ng. Yêu thÆ°Æ¡ng là cốt lõi của tất cả má»i khoản luáºt khác.
Suốt cuá»™c Ä‘á»i, Chúa Giêsu đã là m chứng vá» sá»± quan trá»ng của hai luáºt đó. NgÆ°á»i không chỉ là m chứng bằng lá»i giảng dạy mà còn bằng chÃnh cuá»™c sống và cái chết của mình.
Yêu Thiên Chúa hết lòng, hết trà khôn, hết linh hồn. Lòng mến Chúa phải toà n diện, liên quan đến trái tim, linh hồn và cả khối óc của con ngÆ°á»i.Tình yêu ấy phải là động lá»±c thúc đẩy tất cả má»i hoạt Ä‘á»™ng tinh thần cÅ©ng nhÆ° thể xác. Chúa Giêsu đã yêu mến Chúa Cha, luôn sống đẹp lòng Cha, luôn dà nh thá»i giá» cầu nguyện tâm sá»± vá»›i Cha. Chấp nháºn cuá»™c khổ nạn và cái chết tháºp giá bởi lòng yêu mến Cha và yêu thÆ°Æ¡ng nhân loại.
Yêu ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mình. Äiá»u răn nà y cÅ©ng quan trá»ng ngang vá»›i Ä‘iá»u răn thứ nhất vá» lòng mến Chúa, vì lòng yêu ngÆ°á»i phát xuất từ lòng mến Chúa và cÅ©ng cần thiết nhÆ° lòng mến Chúa váºy. Äá»c Phúc âm, chúng ta thấy Chúa Giêsu thể hiện lòng yêu mến đối vá»›i hết má»i ngÆ°á»i.
- Vá»›i ngÆ°á»i ngoại giáo Samaria, trÆ°á»›c đây ngÆ°á»i Do thái xa lánh khinh khi, nay Chúa gần gÅ©i trân trá»ng.
- Vá»›i ngÆ°á»i tá»™i lá»—i, trÆ°á»›c đây ngÆ°á»i Do thái kết án loại trừ, nay Chúa liên kết tìm vá».
- Vá»›i ngÆ°á»i thù địch, trÆ°á»›c đây ngÆ°á»i Do thái báo oán tiêu diệt, nay Chúa cầu nguyện là m Æ¡n.
- Vá»›i ngÆ°á»i nghèo, trÆ°á»›c đây ngÆ°á»i Do thái dá»ng dÆ°ng coi thÆ°á»ng, nay Chúa chăm sóc tôn trá»ng.
- Vá»›i ngÆ°á»i anh em, trÆ°á»›c đây ngÆ°á»i Do thái vị ká»· nhá» nhen, nay Chúa vị tha quảng đại.
Chúa Giêsu đã sống tình yêu Thiên Chúa và tình yêu con ngÆ°á»i tháºt tuyệt hảo. NgÆ°á»i còn ban thêm Ä‘iá»u răn má»›i: Thầy ban cho anh em má»™t Ä‘iá»u răn má»›i là anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh em. Yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu. Yêu Chúa và yêu ngÆ°á»i có má»™t Ä‘á»™ng từ chung là yêu. Äối tượng của Ä‘á»™ng từ yêu nà y có vẻ khác biệt nhÆ°ng lại không phân biệt. Hai Ä‘iá»u răn ấy tuy hai mà má»™t, giống nhÆ° hai trang của cùng má»™t tá» giấy, tuy hai mặt khác nhau nhÆ°ng cÅ©ng chỉ là má»™t tá» giấy duy nhất. Yêu ngÆ°á»i là yêu Chúa và yêu Chúa là yêu ngÆ°á»i. NgÆ°á»i Kitô hữu có đức tin sẽ nhìn thấy Thiên Chúa nÆ¡i anh chị em mà mình gặp gỡ hà ng ngà y, yêu Chúa nÆ¡i há».
Hai Ä‘iá»u răn mến Chúa, yêu ngÆ°á»i không thể tách rá»i nhau.Yêu Thiên Chúa chắc chắn dẫn đến yêu tha nhân.Tình yêu tha nhân cần đặt ná»n trên lòng yêu mến Thiên Chúa. NgÆ°á»i Kitô hữu Ä‘i từ nhà thá» ra nÆ¡i cuá»™c sống rồi từ cuá»™c sống Ä‘i và o nhà thá». Ngoà i cuá»™c Ä‘á»i, há» gặp Chúa nÆ¡i anh em.Trong nhà thá», há» gặp anh em nÆ¡i Chúa. Thánh Gioan đã nói: Nếu ai nói: "Tôi yêu mến Thiên Chúa" mà lại ghét anh em mình, ngÆ°á»i ấy là kẻ nói dối; vì ai không yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i anh em mà há» trông thấy, thì không thể yêu mến Thiên Chúa mà há» không trông thấy (1Ga 4,20). Do đó, “Ai yêu mến Thiên Chúa thì cÅ©ng phải yêu thÆ°Æ¡ng anh em mình†(Ga 4,21).
Chủ Ä‘á» Sứ Ä‘iệp Truyá»n Giáo năm 2011 của Äức Thánh Cha Biển Äức XVI là : “Hãy yêu ngÆ°á»i lân cáºn nhÆ° chÃnh mình†(Mt 23,39). Khi yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i lân cáºn là chúng ta yêu thÆ°Æ¡ng Chúa. Yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i lân cáºn là thÆ°á»›c Ä‘o tình yêu của ngÆ°á»i tÃn hữu đối vá»›i Chúa. Sứ Ä‘iệp viết: “Má»™t trong các mục tiêu của Ngà y Thế Giá»›i Truyá»n Giáo là … giúp cải thiện cuá»™c sống cho những ngÆ°á»i Ä‘ang sống trong các quốc gia nghèo khổ, đói kém, nhất là các trẻ em suy dinh dưỡng, bệnh táºt, thiếu chăm sóc y tế và giáo dục là những công tác quan trá»ng nhất. Tất cả các công việc nà y Ä‘á»u Ä‘i kèm vá»›i sứ vụ truyá»n giáo của Giáo Há»™i. Khi loan báo Tin Mừng, Giáo Há»™i sống gắn bó vá»›i cuá»™c sống con ngÆ°á»i theo nghÄ©a rá»™ng nhấtâ€.
Sứ Ä‘iệp Truyá»n Giáo năm 2014, Äức Thánh Cha Phanxicô má»i gá»i: “Niá»m vui của Tin Mừng phát sinh từ việc gặp gỡ Äức Kitô và việc chia sẻ vá»›i ngÆ°á»i nghèo. Vì lý do nà y, tôi khuyến khÃch các cá»™ng Ä‘oà n giáo xứ, các há»™i Ä‘oà n và các nhóm hãy sống má»™t Ä‘á»i sống huynh đệ Ä‘áºm Ä‘Ã , đặt ná»n trên tình yêu đối vá»›i Äức Kitô và quan tâm tá»›i các nhu cầu của những ngÆ°á»i yếu thế nhất. Ở đâu có niá»m vui, sá»± phấn khởi và ước muốn Ä‘em Äức Kitô đến vá»›i ngÆ°á»i khác, ở đấy sẽ phát sinh nhiá»u Æ¡n gá»i Ä‘Ãch thá»±c… loan báo Tin Mừng cho nhân loại cần dá»±a trên tình thÆ°Æ¡ng.†(Số 4 và 5).
Mẹ Têrêxa Calcutta đã sống lá»i Chúa Giêsu dạy: “Hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng các con†(Ga 15,34). Mẹ Têrêxa đã thá»±c thi lá»i Thánh Phaolô: â€Anh em đừng mắc nợ gì ai, ngoà i món nợ tÆ°Æ¡ng thân tÆ°Æ¡ng ái, vì ai yêu ngÆ°á»i thì đã chu toà n lá» luáºt. Äã yêu thÆ°Æ¡ng thì không là m hại ngÆ°á»i đồng loại; yêu thÆ°Æ¡ng là chu toà n Lá» Luáºt váºyâ€(Rm 13,8-10).
Mẹ Têrêxa đã sống Ä‘iá»u răn yêu thÆ°Æ¡ng cách trá»n vẹn. Mẹ nhìn thấy Chúa trong những ngÆ°á»i phong cùi. Mẹ gặp Chúa nÆ¡i những ngÆ°á»i bần cùng khốn khổ. Mẹ yêu Chúa trong những con ngÆ°á»i bất hạnh. Mẹ táºn tình chăm sóc há». Mẹ dạy các nữ tu: "Con thấy linh mục nâng niu trân trá»ng Mình Thánh Chúa trong thánh lá»… ra sao thì con hãy là m nhÆ° thế đối vá»›i ngÆ°á»i cùng khổ."
Mẹ Têrêxa yêu mến Chúa hịện diện trong những ngÆ°á»i nghèo khổ. Mẹ đã yêu Thiên Chúa trong con ngÆ°á»i. Tông huấn Giáo há»™i tại à châu dạy: “ Việc công bình, bác ái và thÆ°Æ¡ng xót phải gắn bó máºt thiết vá»›i Ä‘á»i sống cầu nguyện và chiêm niệm Ä‘Ãch thá»±c, và tháºt váºy, chÃnh cÅ©ng má»™t tu đức nà y là nguồn suối của má»i công trình rao giảng Tin mừng của chúng taâ€. Mẹ Têrêxa là nhà truyá»n giáo “chiêm niệm trong hà nh Ä‘á»™ngâ€.
Linh đạo truyá»n giáo của Mẹ Têrêxa chÃnh là cầu nguyện và yêu thÆ°Æ¡ng. Nét đặc sắc của cuá»™c Ä‘á»i truyá»n giáo Mẹ Têrêxa là niá»m vui ná»™i tâm phát xuất từ đức tin thể hiện qua Ä‘á»i sống yêu thÆ°Æ¡ng phục vụ. Mẹ được Giáo há»™i phong Chân PhÆ°á»›c. Mẹ là má»™t vị thánh của thá»i đại. Mẹ được ngÆ°á»i Ä‘á»i xem là vÄ© nhân. Mẹ được má»i ngÆ°á»i trên thế giá»›i nà y yêu mến, cả những ngÆ°á»i Hồi giáo, Ấn giáo, Cá»™ng sản…
Truyá»n giáo là nói vá» Chúa Giêsu cho ngÆ°á»i khác nghe; sống nhÆ° Chúa Giêsu cho ngÆ°á»i khác thấy. Truyá»n giáo là giá»›i thiệu Chúa Giêsu Kitô cho má»i ngÆ°á»i bằng chÃnh cuá»™c sống phục vụ và yêu thÆ°Æ¡ng của chúng ta.
Truyá»n giáo là nói vá» Chúa Giêsu cho má»i ngÆ°á»i biết bằng chÃnh cuá»™c sống yêu thÆ°Æ¡ng của mình. Truyá»n giáo khởi sá»± bằng cuá»™c sống và con tim. Cuá»™c sống và con tim đòi há»i các môn đệ Chúa Kitô sống có tấm lòng “yêu ngÆ°á»i lân cáºn nhÆ° chÃnh mìnhâ€.
Sống linh đạo truyá»n giáo của Mẹ Têrêxa là yêu mến Thiên Chúa trong con ngÆ°á»i, chúng ta sẽ giá»›i thiệu cho tha nhân Äạo Chúa là “Äạo những ngÆ°á»i yêu nhauâ€, má»™t Äạo rất đẹp, rất bác ái.
Lạy Chúa Giêsu, chúng con tạ Æ¡n Chúa đã ban cho nhân loại hai giá»›i răn quan trá»ng nhất là yêu Chúa và yêu ngÆ°á»i.
Xin dạy chúng con biết sống tâm tình biết Æ¡n vá» những hồng ân Chúa ban, xin cho chúng con biết yêu mến và phụng sá»± Chúa trong má»i ngÆ°á»i. Xin dạy chúng con nháºn ra hình ảnh Chúa nÆ¡i anh em để chúng con yêu Chúa và yêu ngÆ°á»i vá»›i tâm hồn bác ái rá»™ng mở. Amen. [Mục Lục]
21. Mến Chúa và yêu ngÆ°á»i
Nhóm Sađốc chất vấn Chúa vá» sá»± sống lại đã bị Chúa bẻ gẫy không dám há»i nữa. Nghe váºy bá»n biệt phái muốn tấn công lại, cho nên má»™t nhà thông luáºt đã Ä‘Æ°a ra vấn đỠđể thá» Chúa: ThÆ°a Thầy, trong lá» luáºt, giá»›i răn nà o trá»ng nhất. Luáºt Do Thái gồm cả thảy 613 Ä‘iá»u được chia thà nh 248 Ä‘iá»u phải là m và 365 Ä‘iá»u phải tránh. Äồng thá»i có những Ä‘iá»u nặng và những Ä‘iá»u nhẹ. Phạm những Ä‘iá»u nhẹ thì chịu phạt Ä‘á»n tá»™i, còn phạm những Ä‘iá»u nặng, có thể bị án tá» hình. Các nhà thông luáºt thÆ°á»ng tranh luáºn vá»›i nhau xem Ä‘iá»u luáºt nà o quan trá»ng nhất.
TrÆ°á»›c vấn nạn được Ä‘Æ°a ra, Chúa Giêsu đã trả lá»i má»™t cách rõ rà ng và xác đáng: NgÆ°Æ¡i hãy kÃnh mến Chúa hết lòng. Äó là giá»›i răn quan trá»ng nhất. NhÆ°ng giá»›i răn thứ hai cÅ©ng quan trá»ng nhÆ° giá»›i răn thứ nhất, đó là yãy yêu thÆ°Æ¡ng anh em nhÆ° chÃnh mình. Chúa Ä‘em Ä‘iá»u luáºt yêu ngÆ°á»i đặt ngang hà ng vá»›i luáºt mến Chúa, đó là điểm đặc sắc trong những lá»i giảng của NgÆ°á»i.
Lá»i xác quyết của Chúa tháºt minh bạch. Äi theo chiá»u hÆ°á»›ng ấy, các tông đồ cÅ©ng nhấn mạnh, chẳng hạn thánh Gioan đã viết: Thiên Chúa là tình yêu. Ai ở trong tình yêu là ở trong Thiên Chúa. Rồi thánh Phaolô cÅ©ng căn dặn: Anh em hãy mặc lấy đức ái, đó là giá»ng mối của sá»± trá»n là nh. NhÆ° váºy mến Chúa hết lòng và yêu anh em nhÆ° chÃnh mình, đó là đỉnh cao của sá»± thánh thiện và đó cÅ©ng là việc chúng ta cần thá»±c hiện trong cuá»™c sống trần gian.
Nên thánh không phải là là m phép lạ, vì có vị thánh suốt Ä‘á»i chẳng là m má»™t phép lạ nà o cả. Nên thánh cÅ©ng không phải là không phạm tá»™i bao giá», vì có nhiá»u vị thánh đã sa ngã nặng ná» nhÆ° thánh Phaolô, thánh Augustinô. Nên thánh cÅ©ng không phải chỉ là ăn chay đánh tá»™i, thức khuya dáºy sá»›m, là m mòn má»i thân xác. Thá»±c hiện được những hy sinh to lá»›n ấy là điá»u đáng khen, đáng ca ngợi, nhÆ°ng không phải là điá»u cốt yếu của sá»± thánh thiện. Nên thánh cÅ©ng không hệ tại việc Ä‘á»c kinh dà i, xem lá»… rÆ°á»›c lá»… hằng ngà y và cầu nguyện lâu giá». Những việc đạo đức nà y tháºt tốt, song chỉ là những phÆ°Æ¡ng tiện giúp chúng ta nên thánh chứ không phải là bản chất của sá»± thánh thiện.
Vì thế, sá»± thánh thiện cốt tại lòng mến Chúa và yêu ngÆ°á»i. Bất kỳ những gì, dù nhá» bé, kÃn đáo, tầm thÆ°á»ng đến đâu, song được là m vì lòng mến Chúa và yêu ngÆ°á»i, thì nó sẽ trở nên thánh thiện cho chúng ta. Bởi váºy, thánh Augustinô đã nói: Ama et fac quod vis, hãy yêu mến rồi là m gì cÅ©ng được.
Rất tiếc có những ngÆ°á»i đã uổng công xây căn nhà đạo đức thánh thiện của mình không đúng cách vì không có được lòng mến Chúa yêu ngÆ°á»i là m ná»n tảng, cho nên không bao lâu chiếc mặt nạ đạo đức bị rá»›t xuống, và há» chỉ là những kẻ giả hình, gian dối mà thôi. Chúa không kể thá»i gian lâu mau. Chúa không xét việc là m to nhá». Chúa không coi việc là m vất vả hay nhẹ nhà ng, nhÆ°ng Chúa Ä‘o má»i hà nh vi chúng ta là m bằng tình yêu, NgÆ°á»i dùng mức Ä‘á»™ tình yêu để đánh giá và ấn định công trạng Ä‘á»i sống chúng ta. Bởi đó, yêu nhiá»u là là m nhiá»u, và là m nên công nghiệp của mình trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa. [Mục Lục]
22. Mến Chúa và yêu ngÆ°á»i
(Suy niệm của Lm. VIKINI – Giuse Vũ Khắc Nghiêm)
Mẹ Têrêxa Calcutta kể: "Hôm ấy, má»™t ngÆ°á»i lạ mặt đến nhà dòng, ông thấy má»™t SÆ¡ vừa Ä‘em vá» má»™t ngÆ°á»i hấp hối, nằm bên ống cống, mình đầy giòi bá» rất hôi thối. Thế mà , SÆ¡ rất nÆ°Æ¡ng nhẹ nhặt từng con bá» vá»›i vẻ mặt vui tÆ°Æ¡i, thanh thản đầy thÆ°Æ¡ng mến... Rồi ngÆ°á»i lạ đến gặp tôi nói: ThÆ°a mẹ, khi con đến đây vá»›i lòng đầy căm há»n của má»™t ngÆ°á»i vô tÃn ngưỡng. NhÆ°ng bây giá» con ra vá» vá»›i má»™t tâm hồn hoà n toà n đổi má»›i. Con bắt đầu tin Chúa, bởi vì con đã chứng kiến tình yêu của Chúa được diá»…n tả má»™t cách cụ thể qua hà nh Ä‘á»™ng và qua cách SÆ¡ ấy đã đối xá» vá»›i ngÆ°á»i hấp hối bẩn thỉu kia. Bây giá» con tin tháºt Chúa là tình yêu. Không có tình yêu Chúa trong tâm hồn, không thể nà o có đủ nghị lá»±c để yêu tha nhân được".
Thá»±c váºy, không mến Chúa, không thể yêu ngÆ°á»i vô vị lợi được. Vì thế Chúa Giêsu đã nhấn mạnh cho má»i ngÆ°á»i nháºn biết hai giá»›i răn quan trá»ng nhất là : " NgÆ°Æ¡i phải yêu mến Thiên Chúa hết lòng, hết linh hồn, hết trà khôn ngÆ°Æ¡i... và điá»u thứ hai giống Ä‘iá»u răn ấy: ngÆ°Æ¡i phải yêu ngÆ°á»i đồng loại nhÆ° chÃnh mình".
Lá»i tuyên bố đó, chấm dứt sá»± tranh luáºn của các phe phái Do thái vá» luáºt nà o quan trá»ng nhất, giống nhÆ° lá»i của báºc thầy chấm dứt cuá»™c tranh cãi của các há»c trò.
Tuy nhiên Chúa Giêsu không nói rõ lý do tại sao phải mến Chúa trên hết và thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i nhÆ° chÃnh mình. Thá»±c ra lý do đã nằm sẵn trong lá»i tuyên bố của Chúa rồi.
TrÆ°á»›c nhất tại sao phải mến Chúa hết lòng, hết trà khôn, hết linh hồn, thánh Marcô còn thêm: hết sức, vì tất cả sức lá»±c thể xác, lòng muốn, trà khôn, linh hồn Ä‘á»u là của Thiên Chúa ban. Tất cả những khả năng ấy được có, được sinh hoạt, được phát triển và thăng tiến Ä‘á»u do bà n tay Chúa. Nếu chúng biết nháºn ra Thiên Chúa là chủ của chúng, để nÆ°Æ¡ng tá»±a và o chủ, hÆ°á»›ng vá» chủ, hoạt Ä‘á»™ng theo chủ, thì chúng sẽ được chủ quý chuá»™ng, tô Ä‘iểm xinh đẹp và cho chúng sống muôn Ä‘á»i. Khi hoà n thà nh bức Ä‘iêu khắc tượng Môisê, má»™t kiệt tác thể hiện được hết tinh thần sống Ä‘á»™ng của mình đến ná»—i thiên tà i Michel-Ange đã hét lá»›n và o tai tượng: Hãy nói Ä‘i. Thiên Chúa cÅ©ng Ä‘ang hét lá»›n và o lòng trÃ, linh hồn của má»—i ngÆ°á»i chúng ta: Hãy yêu mến Ä‘i để ngÆ°Æ¡i nên giống Ta! Vì Ngà i đã dá»±ng nên ta, kiệt tác hÆ¡n muôn loà i trong vÅ© trụ. Nháºn biết mình được Thiên Chúa dá»±ng nên lạ lùng nhÆ° thế, Salomon đã cầu nguyện thế nà y: "Lạy Chúa, con sinh ra cốt cách tinh anh, được má»™t hồn lÆ°Æ¡ng hảo, tốt là nh, được và o má»™t thân xác không tì ố, nhÆ°ng Thiên Chúa không ban, con không thể có được khôn ngoan... nên con thÆ°a vá»›i Chúa và cầu xin NgÆ°á»i hết lòng con" (Kn. 8, 19-21). "NhÆ° váºy, lạy Chúa, những đứa con mà Ngà i yêu mến sẽ há»c biết rằng không phải các thứ hoa quả nuôi sống con ngÆ°á»i. NhÆ°ng là lá»i NgÆ°á»i bảo tồn những ai tin cáºy và o NgÆ°á»i" (Kn. 16, 26).
Thứ đến, tại sao phải yêu đồng loại nhÆ° chÃnh mình? ThÆ°a vì đồng loại là những ngÆ°á»i có ruá»™t thịt, máu mủ giống mình, là những ngÆ°á»i gần gÅ©i mình, sống chung vá»›i mình, cùng loại vá»›i mình, cùng bản chất tinh thần và thân xác nhÆ° mình. Cho nên, đã cùng loại vá»›i mình thì dù đó là ngÆ°á»i Samari hay Israel, Hy Lạp hay Do Thái, nô lệ hay tá»± do, chủ hay thợ, ngÆ°á»i sang hay hèn, mình phải yêu há» nhÆ° chÃnh mình. Tại sao khi thấy há» bị đánh nhừ tá» ná»a sống ná»a chết lại bá» tránh Ä‘i? Tại sao không biết lấy dầu, lấy rượu xoa bóp băng bó vết thÆ°Æ¡ng cho há» nhÆ° ngÆ°á»i Samari nhân háºu. Chỉ những ai nhÆ° ngÆ°á»i Samari biết thÆ°Æ¡ng xót ngÆ°á»i, thấy ngÆ°á»i khổ nhÆ° mình khổ, cứu ngÆ°á»i Ä‘au nhÆ° mình Ä‘au, má»›i được Chúa Giêsu đánh giá là yêu ngÆ°á»i nhÆ° chÃnh mình. Từ trên núi Sinai, Chúa đã truyá»n cho dân Israel phải thÆ°Æ¡ng mến giúp đỡ những ngÆ°á»i bị khinh bỉ, nhÆ° mẹ góa con côi, những ngÆ°á»i nghèo đói, ngoại kiá»u, thì má»›i tháºt sá»± xứng đáng là dân riêng của Chúa (Bà i Ä‘á»c I - Xh. 22, 21-22)
Biết được những lý do tại sao phải mến Chúa và yêu ngÆ°á»i, ta còn phải biết mến Chúa và yêu ngÆ°á»i đến mức Ä‘á»™ nà o, má»›i tháºt là mến Chúa yêu ngÆ°á»i.
Mức Ä‘á»™ Chúa Giêsu kêu gá»i là : hết lòng, hết linh hồn, hết trà khôn. Äó là mức Ä‘á»™ mến Chúa, còn yêu ngÆ°á»i đến mức Ä‘á»™ nhÆ° yêu chÃnh mình. Nói khác Ä‘i, mến Chúa và yêu ngÆ°á»i phải tá»›i Ä‘á»™ tuyệt đối. Sau đây chúng ta thá» xét xem lòng mến Chúa và yêu ngÆ°á»i của chúng ta đến mức Ä‘á»™ nà o?
Phần đông mến Chúa bằng là m những việc đạo nhÆ° giữ mÆ°á»i Ä‘iá»u răn, Ä‘i lá»… Chủ nháºt, xÆ°ng tá»™i, rÆ°á»›c lá»… v.v... ở mức Ä‘á»™ sợ tá»™i, sợ mất linh hồn, sa há»a ngục, nên chỉ cố gắng tránh những tá»™i nặng, còn chá»i tục, chá»i nhau, bá» há»c lá»i Chúa, bá» lá»… thÆ°á»ng, lá»—i bổn pháºn hà ng ngà y, phạm tá»™i nhẹ nhÆ° uống nÆ°á»›c. Há» giống nhÆ° đứa con sợ bố đánh má»›i nghe lá»i. Khi khuất mặt bố, nó không sợ nữa, nó đánh nhau, phá phách nghịch quấy, trá»™m vụng bất kể. NgÆ°á»i mến Chúa chỉ lo sợ phạt chết Ä‘á»i Ä‘á»i cÅ©ng váºy. Há» chỉ yêu ai thân mình, chà o kẻ chà o mình, là m Æ¡n cho kẻ là m Æ¡n cho mình " thì anh em còn được công chi?" (Mt. 5, 46).
Äó là hạng ngÆ°á»i mến Chúa yêu ngÆ°á»i vì lợi cho mình. Há» là những kẻ Ãch ká»·.
Má»™t số mến Chúa vì thấy Chúa tốt là nh, nháºn ra những công Æ¡n vô cùng của Chúa ban, nên há» cố gắng Ä‘á»n đáp; nháºn ra lá»i Chúa là lá»i hằng sống, chân tháºt, thánh thiện, nên há» cố gắng thá»±c thi. Há» nhÆ° đứa con hiếu thảo thấy công cha nhÆ° núi thái sÆ¡n, nghÄ©a mẹ nhÆ° nÆ°á»›c trong nguồn chảy ra vô táºn, nên lo sống xứng đáng đẹp lòng cha mẹ. Vì thế há» cÅ©ng cố gắng noi gÆ°Æ¡ng nhân háºu của Chúa phần nà o đó. Há» là những ngÆ°á»i tốt là nh, cÅ©ng biết là m Æ¡n giúp đỡ ngÆ°á»i khác, hy sinh chịu Ä‘á»±ng tha thứ kẻ là m khổ mình. Lúc bình thÆ°á»ng há» giống nhÆ° các môn đệ Chúa, rất chịu khó Ä‘i công tác, là m việc tông đồ. Khi gặp thá» thách nguy khốn nhÆ° lúc Thầy bị bắt... thì bá» trốn. Há» trốn tránh những việc khó khăn, gian lao, nguy hiểm. Há» mến Chúa và yêu ngÆ°á»i ở mức bình thÆ°á»ng.
Má»™t số rất Ãt há» là những ngÆ°á»i là nh mến Chúa hết lòng, hết linh hồn, hết trà khôn nghÄ©a là mến Chúa trá»n vẹn, sẵn sà ng hy sinh má»i sá»±, kể cả mạng sống mình vì mến Chúa. Ở mức Ä‘á»™ mến Chúa tuyệt vá»i nà y, há» thÆ°Æ¡ng yêu hết má»i ngÆ°á»i dù xa lạ, dù hèn má»n, dù là kẻ thù, há» thấy tất cả là chi thể của Äức Kitô, lúc sáng láng trên núi Tabo cÅ©ng nhÆ° lúc ô nhục khốn cùng trên núi Sá». Chỉ có các thánh đã mến Chúa và thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i được thế thôi, nhÆ° thánh Phaolô nói: " Ai có thể tách chúng ta ra khá»i tình yêu của Chúa Kitô? Phải chăng là gian truân, khốn khổ, đói rách, nguy hiểm, bắt bá»›, gÆ°Æ¡m giáo? nhÆ° có lá»i chép: chÃnh vì Ngà i mà má»—i ngà y chúng con bị giết. NhÆ°ng trong má»i thá» thách ấy, chúng ta toà n thắng, nhá» Äấng đã yêu mến chúng ta" (Rm. 8, 35-37).
Lạy Chúa Giêsu, xin thêm lòng mến cho con. Xin đốt lá»a kÃnh mến Chúa và yêu ngÆ°á»i trong trái tim con. [Mục Lục]
23. Trò chơi hòa bình
(TrÃch trong ‘Niá»m Vui Chia Sẻ’)
Ngà y kia, ông Macsa, má»™t nhà văn ngÆ°á»i Nga, Ä‘i ngang qua má»™t sân chÆ¡i, ông dừng lại quan sát má»™t đám trẻ em trạc tuổi lên 6 lên 7 Ä‘ang chÆ¡i vá»›i nhau. Thấy chúng chÆ¡i trò gì là lạ, ông cất tiếng há»i:
- Nà y các cháu, các cháu đang chơi trò gì thế?
Äám trẻ nhốn nháo trả lá»i:
- Chúng cháu chơi trò đánh nhau.
Nghe thế ông Macsa hÆ¡i cau mà y, rồi gá»i các em đến, ông ôn tồn giải thÃch:
- Tại sao các cháu chỉ chơi trò đánh nhau mãi. Các cháu biết chứ, đánh nhau hay chiến tranh có gì là đẹp đâu. Các cháu hãy chơi trò hòa bình xem nà o.
Ông vừa dứt lá»i, má»™t em bé reo lên:
- Phải rồi, tụi mình thỠchơi trò hòa bình một lần xem sao.
Thế là cả bá»n kéo nhau ra sân, chụm đầu và o nhau bà n tán. Thấy chúng chấp nháºn ý kiến của mình, nhà văn hà i lòng mỉm cÆ°á»i tiếp tục Ä‘i. NhÆ°ng chÆ°a được mấy bÆ°á»›c ông nghe có tiếng chân chạy theo. Và chÆ°a kịp quay lại, ông đã nghe giá»ng của má»™t em bé há»i:
- Ông ơi, trò chơi hòa bình là m sao? Chúng cháu không biết.
ThÆ°a anh chị em, là m sao trẻ em biết chÆ¡i trò hòa bình, khi ngÆ°á»i lá»›n cứ chÆ¡i trò chiến tranh? Là m sao trẻ em biết chÆ¡i hòa bình, khi trong nhà , cha mẹ, anh chị lá»›n bất hòa, cãi cá»â€¦ khi ngoà i xóm ngõ ngÆ°á»i lá»›n chá»i bá»›i, đánh nhau…? Là m sao trẻ em biết chÆ¡i trò hòa bình, khi chúng vẫn thấy trên Tivi, báo chÃ, những cảnh chiến tranh khốc liệt, khủng bố và chém giết dã man?
DÆ°á»ng nhÆ° thế giá»›i ngà y nay chỉ muốn giải quyết những tranh chấp, những xung Ä‘á»™t lan trà n bằng bạo Ä‘á»™ng, bằng vÅ© khà giết ngÆ°á»i. Mặc dù thế giá»›i Ä‘ang có trong tay sức mạnh vạn năng của tình yêu, nhÆ°ng chỉ má»™t Ãt ngÆ°á»i biết sá» dụng:
- Mục sÆ° Luther King, ngÆ°á»i da Ä‘en, đã sá» dụng khà giá»›i của tình yêu. Ông đã ngã gục, nhÆ°ng hà ng triệu ngÆ°á»i da Ä‘en đã được Ä‘Æ°ng lên là m ngÆ°á»i nhÆ° những ngÆ°á»i da trắng.
- Äức Giám Mục Äêmông Tutu, ngÆ°á»i Nam Phi, cÅ©ng đã Ä‘i theo vết chân của GanÄ‘i và Luther King.
- Mẹ Têrêsa thà nh Calcutta cÅ©ng Ä‘ang dùng khà giá»›i của tình yêu để những ngÆ°á»i không nhà không cá»a, những ngÆ°á»i hấp dẫn hối đầu Ä‘Æ°á»ng xó chợ được sống và chết nhÆ° những con ngÆ°á»i.
Tất cả những tấm gÆ°Æ¡ng đó trên đây chỉ là phản bá»™i của má»™t Tình Yêu trá»n vẹn hÆ¡n. Äó là tình yêu của Äấng đã chịu chết cho ngÆ°á»i mình yêu. ChÃnh Ngà i đã dạy chúng ta Ä‘iá»u luáºt của trò chÆ¡i hòa bình. Äó là tình yêu: Yêu Chúa và yêu ngÆ°á»i. Trong Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu đã đáp lại vấn nạn của nhà thông luáºt Pharisêu vá» Ä‘iá»u luáºt trá»ng nhất, bằng cách ghép lại hai Ä‘iá»u luáºt của tình yêu: “Yêu Chúa vá»›i tất cả trái tim (Änl 6,5) và yêu ngÆ°á»i nhÆ° yêu mình†(Lv 19,18). Chúa Giêsu đã không Ä‘Æ°a ra má»™t Ä‘iá»u gì má»›i mẻ. NhÆ°ng cái Ä‘á»™c đáo của Ngà i đã cho thấy đâu là cái cốt yếu, cái quan trá»ng nhất của Luáºt Môsê: yêu Chúa hết lòng và yêu ngÆ°á»i nhÆ° chÃnh mình, cả hai Ä‘iá»u luáºt Ä‘á»u có tầm quan trá»ng nhÆ° nhau. NhÆ° thế, Ngà i đã giải phóng con ngÆ°á»i khá»i má»™t khối lượng lá»›n các Ä‘iá»u răn (613 Ä‘iá»u: 365 Ä‘iá»u cấm là m, 248 Ä‘iá»u phải là m), để rồi táºp trung và o việc tuân giữ hai Ä‘iá»u luáºt chủ yếu: Mến Chúa- Yêu ngÆ°á»i. Giữ được hai Ä‘iá»u luáºt ấy là chu toà n tất cả pháp luáºt. Yêu ngÆ°á»i là thÆ°á»›c Ä‘o lòng yêu mến Chúa. “Ai không yêu ngÆ°á»i anh em mình thấy trÆ°á»›c mắt, tất cả cÅ©ng không thể yêu mến Thiên Chúa mà mắt mình không thấy được†(1Ga 4,20).
Thế nhÆ°ng, trong thá»±c tế hằng ngà y, có lẽ chúng ta thÆ°á»ng quen tách rá»i Thiên Chúa ra khá»i yêu ngÆ°á»i; coi nhÆ° hai Ä‘iá»u luáºt hoà n toà n không liên hệ gì vá»›i nhau. Do đó, chúng ta có thái Ä‘á»™ mâu thuẫn rõ rệt: là m việc gá»i là đạo đức để yêu mến Chúa, nhÆ°ng đồng thá»i cÅ©ng là m những việc ám hại tha nhân để trục lợi hoặc Ãt ra cÅ©ng dá»ng dÆ°ng vá»›i những nhu cầu cấp bách của ngÆ°á»i khác. Chúng ta chỉ chú trá»ng đến việc gá»i là mến Chúa mà không tha thiết gì đến việc thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i. Có khi chỉ mến Chúa yêu ngÆ°á»i vì có thể trục lợi được, chứ không phải vì đó là ý Chúa muốn, là bổn pháºn của con cái Chúa và vì là anh em vá»›i nhau. Mến Chúa bằng cách yêu tha nhân, yêu tha nhân là cách thế tá» lòng yêu mến Chúa, đó là đá»u chúng ta phải qua tâm và áp dụng thá»±c hà nh.
Tuy nhiên, chúng ta đừng quên: “Tình yêu tha nhân phải được ná»n trên tình yêu Thiên Chúa. Khi trái tim tôi thuá»™c trá»n vá» Thiên Chúa thì ngay lúc ấy nó cÅ©ng thuá»™c trá»n vá» tha nhân. NgÆ°á»i ta chỉ có khả năng yêu tha nhân đến vô cùng khi được tình yêu Chúa chiếm hữu†(Rm 5,5). Trong Chúa, tôi bắt gặp tha nhân là anh em tôi. Trong Chúa, tôi cảm nháºn được phẩm giá Ä‘Ãch thá»±c và trá»n vẹn của má»™t con ngÆ°á»i, dù đó là má»™t ngÆ°á»i bệnh táºt hay già yếu, má»™t phạm nhân, má»™t ngÆ°á»i mất trÃ, má»™t thai nhi còn trong bụng mẹ, má»™t thiếu nữ lầm lỡ, má»™t ngÆ°á»i mắc bệnh Sida… Trong Chúa, tôi yêu mến há» và nháºn ra chÃnh khuôn mặt của Chúa Giêsu Ä‘ang Ä‘au khổ, đói khát, trần trụi, yếu Ä‘au, ở tù, cô thế cô thân… (x.Mt 25,35-36).
Tình yêu Ä‘Ãch thá»±c đối vá»›i Thiên Chúa thì Ä‘Æ°a tôi vá» vá»›i anh em. Tình yêu đối vá»›i anh em lại đòi tôi phải trở vá» vá»›i Thiên Chúa, nguồn mạch tình yêu, để múc lấy ở đó sức mạnh hầu tiếp tục trao hiến. Äó là nhịp sống bình thÆ°á»ng của ngÆ°á»i Kitô hữu: cứ Ä‘ong Ä‘Æ°a giữa hai tình yêu. ChÃnh nhá» sá»± Ä‘ong Ä‘Æ°a nà y mà trái tim tôi được dần dần mở ra và trở nên giống nhÆ° trái tim Chúa Giêsu trên Tháºp giá.
Anh chị em thân mến,
Chúng ta chỉ là Kitô hữu Ä‘Ãch thá»±c khi sống bằng chÃnh sức sống và tình yêu của Äấng đã sống và chết vì yêu thÆ°Æ¡ng ta. Chừng nà o thế giá»›i của ngÆ°á»i lá»›n chúng ta biết sống quảng đại yêu thÆ°Æ¡ng, biết giải quyết những tranh chấp không thể tránh được bằng Ä‘Æ°á»ng lối ôn hòa, thông cảm và tha thứ, chừng đó thế giá»›i trẻ thÆ¡ má»›i biết trò chÆ¡i hòa bình, má»›i triển nở được trong bầu khà hồn nhiên tÆ°Æ¡i sáng, hứa hẹn má»™t tÆ°Æ¡ng lai huy hoà ng cho gia đình, xã há»™i và thế giá»›i. [Mục Lục]
24. Luáºt yêu mến. – ÄTGM. Giuse Ngô Quang Kiệt
NgÆ°á»i Do Thái có quá nhiá»u luáºt lệ. Há» lại có thái Ä‘á»™ duy Lá» Luáºt. Nên tỉ mỉ tuân giữ tất cả má»i Ä‘iá»u. Không còn biết Ä‘iá»u nà o là chÃnh Ä‘iá»u nà o là phụ nữa. Hôm nay, nhân má»™t câu há»i. Chúa Giêsu đã cho ta biết chỉ có má»™t Ä‘iá»u luáºt quan trá»ng: LUẬT YÊU MẾN. Luáºt nà y có 2 khÃa cạnh.
1) Yêu mến Thiên Chúa hết lòng, hết linh hồn, hết trà khôn. NghÄ©a là yêu mến hết khả năng, hết sức lá»±c. Ta phải yêu mến Chúa nhÆ° thế tháºt hợp tình hợp lý.
Vì Chúa đáng yêu đáng mến vô cùng. Chúa là nguồn mạch má»i sá»± thiện hảo. Ngà i là toà n chân, toà n thiện, toà n mỹ. NÆ¡i Ngà i không có má»™t tì vết, khuyết Ä‘iểm nà o. Trong Ä‘á»i sống ai cÅ©ng yêu thÃch những gì tốt đẹp. Chúa là Äấng vô cùng tốt đẹp. Yêu mến Ngà i là điá»u tá»± nhiên. Ai hiểu biết cÅ©ng Ä‘á»u yêu mến Chúa.
HÆ¡n nữa Chúa còn là Äấng sinh thà nh ra ta. ChÃnh Chúa ban cho ta tất cả. Ta có mặt ở Ä‘á»i nà y là do ý định của Chúa. Tất cả nhừng gì chúng ta có và chúng ta là đá»u bởi Chúa. Chúa là vị ân nhân lá»›n nhất của ta. Yêu mến Chúa là việc là m không những tá»± nhiên mà còn là bổn pháºn nữa.
2) Yêu ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mình. Äó là điá»u răn thứ hai mà Chúa Giêsu nói cÅ©ng giống nhÆ° Ä‘iá»u răn thứ nhất. Thá»±c ra đó chỉ là má»™t Ä‘iá»u răn vì những lý do sau:
Yêu Chúa và yêu ngÆ°á»i là hai khÃa cạnh của má»™t tình yêu. Tình yêu chân tháºt là tình yêu không có giá»›i hạn, không có loại trừ. Vì thế đã yêu Chúa thì phải yêu ngÆ°á»i. Nếu tình yêu bị giá»›i hạn, có loại trừ thì sẽ trở thà nh giả tạo.
Tình yêu đối vá»›i tha nhân kiểm chứng tình yêu đối vá»›i Thiên Chúa. Thánh Gioan Tông đồ đã nói: “Nếu ai nói: Tôi yêu mến Thiên Chúa mà lại ghét anh em mình, ngÆ°á»i ấy là kẻ nói dối; vì ai không yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i anh em mà há» trông thấy, thì không thể yêu mến Thiên Chúa mà há» không trông thấy. Äây là điá»u răn mà chúng ta nháºn được từ nÆ¡i NgÆ°á»i: Ai yêu mến Thiên Chúa, thì cÅ©ng yêu thÆ°Æ¡ng anh em mình†(1Ga 4,20-21).
Còn hÆ¡n thế nữa. Ai yêu anh em là yêu chÃnh Chúa. Vì Chúa ở trong anh em. HÆ¡n thế nữa, Chúa ẩn thân trong những anh em bé má»n nhất. Vì thế trong ngà y phán xét Chúa nói vá»›i ta rằng: “Ta bảo tháºt cho các ngÆ°á»i: má»—i lần các ngÆ°á»i là m nhÆ° thế cho má»™t trong những anh em bé nhá» nhất của Ta đây, là các ngÆ°á»i đã là m cho chÃnh Ta váºy†(Mt 25-40).
Tất cả má»i Ä‘iá»u răn khác Ä‘á»u quy vá» hai Ä‘iá»u răn nà y. Nếu ta giữ trá»n vẹn giá»›i răn nà y, không những ta chu toà n Lá» Luáºt mà còn góp phần xây dá»±ng má»™t thế giá»›i má»›i, thế giá»›i chan hòa yêu thÆ°Æ¡ng, chan hòa tình ngÆ°á»i. Và đó chÃnh là khởi Ä‘iểm của thiên Ä‘Ã ng mai sau.
GỢI à CHIA SẺ
1) Yêu mến Chúa hết tâm hồn, hết trà khôn. Bạn thấy Ä‘iá»u nà y có hợp tình hợp lý không?
2) Tại sao ta phải yêu tha nhân?
3) Bạn có cảm nghiệm được niá»m vui khi ta yêu thÆ°Æ¡ng không?
4) Bạn nghÄ© thế nà o vá» má»™t thế giá»›i trong đó chỉ có những ngÆ°á»i yêu thÆ°Æ¡ng nhau. [Mục Lục]
25. Tại sao Thiên Chúa là m ngÆ°á»i – Achille Degeest
(TrÃch trong ‘LÆ°Æ¡ng Thá»±c Ngà y Chúa Nháºt’)
Và o thá»i Chúa Giêsu có 2 phong trà o đối địch cố gắng nắm lấy uy thế lãnh đạo dân Do thái, đó là phái sa-đốc và biệt phái. Những ngÆ°á»i sa-đốc đã bị Thà y chà thánh khóa miệng, đến lượt những ngÆ°á»i Biệt phái tìm cách gây khó cho Ngà i; nếu thà nh công há» sẽ được hai cái lợi: qua mặt ngÆ°á»i sa-đốc và tiêu hủy uy tÃn của Chúa Giêsu. Há» há»™i há»p nhau trong ý định ấy và thá»a thuáºn gởi má»™t ngÆ°á»i trong bá»n há», chuyên gia vá» Lá» luáºt, đến gặp Chúa Giêsu để há»i NgÆ°á»i vá» vấn Ä‘á» tranh luáºn bất táºn trong giá»›i ký lục và luáºt sÄ©. Thá»±c váºy hỠđã mổ xẻ lá» luáºt và đã chia lá» luáºt là m 613 huấn giá»›i, 365 Ä‘iá»u cấm, 48 chỉ thị. TrÆ°á»›c má»™t toà n bá»™ nhÆ° thế, má»™t số ngÆ°á»i Do thái bá» hết thá»i giá» xem xét cách sống của mình để sao cho phù hợp vá»›i lá» luáºt, má»™t số thì chịu. Do đó má»™t số má»›i tá»± hà o xem mình là công chÃnh và má»™t số khác sinh lo âu thấy mình là kẻ phạm luáºt. Cả 2 Ä‘á»u không biết đến sá»± tá»± do tinh thần của tình yêu. Vì thế hiểu được có nhu cầu tổng hợp và đơn giản hóa lá» luáºt. Các ngÆ°á»i Biệt phái chất vấn Chúa Giêsu vá» vấn Ä‘á» tế nhị nà y. Ngà i tổng hợp ra sao, Ngà i Ä‘Æ¡n giản theo nguyên tắc nà o? Câu trả lá»i của Chúa Giêsu không muốn má»›i mẻ và đỠra cái Ä‘á»™c đáo. Chỉ có thể nằm trong Ä‘Æ°á»ng hÆ°á»›ng nguyên thủy của má»™t bản luáºt do Thiên Chúa ban truyá»n. Câu trả lá»i chỉ nhắc lại. Thái Ä‘á»™ vụ luáºt tỉ mỉ chi li của ngÆ°á»i Biệt phái hay khiến há» quên Ä‘iá»u chÃnh yếu của lá» luáºt: do Thiên Chúa ban truyá»n. Luáºt thánh nhằm nối kết con ngÆ°á»i vá»›i Thiên Chúa. Chúa Giêsu nhắc lại ngá»n nguồn và ý nghÄ©a của lá» luáºt là gì. Lá» luáºt nhằm tạo tÆ°Æ¡ng quan yêu thÆ°Æ¡ng vá»›i Thiên Chúa là Tình thÆ°Æ¡ng; bởi đó tình yêu đồng Ä‘á»u Thiên Chúa ban phát cho má»—i ngÆ°á»i phải liên kết ngÆ°á»i ta lại vá»›i nhau bằng má»™t phản ảnh của tình yêu ấy. Giá»›i răn thứ nhất là kÃnh mến Thiên Chúa và giá»›i răn thứ hai giống nhÆ° váºy yêu mến ngÆ°á»i lân cáºn.
1) NgÆ°á»i ta có thể yêu mến Tuyệt đối được không? Có thể yêu mến Äấng xÆ°ng mình bằng danh “Ta có†không? Thá» phượng Ngà i thì được, nhÆ°ng yêu mến Ngà i? Thế nhÆ°ng tôn giáo Israel và Kinh thánh không ngừng diá»…n tả má»™t tác Ä‘á»™ng của tâm hồn phải gá»i là tình yêu mến. NhÆ° váºy có nghÄ©a là mạc khải ban cho dân Thiên Chúa, khác hẳn các tôn giáo khác. Thông thÆ°á»ng các dân chá»n và tạo lấy cho mình các huyá»n thoại, các thần thánh. Trong trÆ°á»ng hợp Israel, chúng ta thấy chÃnh Thiên Chúa đã chá»n lấy má»™t dân, hà nh Ä‘á»™ng khởi đầu do từ Thiên Chúa đến và là má»™t hà nh Ä‘á»™ng yêu mến. Israel được kêu má»i yêu mến má»™t Thiên Chúa không phải trừu tượng xa vá»i, nhÆ°ng là sống Ä‘á»™ng và có mặt Ä‘iá»u khiển lịch sá» của dân. Hiểu cho đúng, lá» luáºt đã khÆ¡i Ä‘á»™ng tiá»m lá»±c của trái tim. Ta sẽ đặt Luáºt Ta và o đáy lòng chúng và sẽ viết lên trái tim chúng (Gr 31,33). Phải, ngÆ°á»i ta có thể yêu mến Tuyệt đối khi Tuyệt đối mang tên Thiên Chúa Israel. Do đó Chúa Giêsu quả quyết rằng giá»›i răn thứ nhất là yêu mến Thiên Chúa.
2) NhÆ°ng Thiên Chúa Israel đã có mặt và tÃch cá»±c hoạt Ä‘á»™ng trong lịch sá» má»™t dân tá»™c và trong tâm hồn các tÃn hữu, còn muốn hÆ¡n nữa, Con Thiên Chúa khi là m ngÆ°á»i Æ°á»›c ao được ngÆ°á»i ta yêu mến bằng tất cả tiá»m năng của trái tim loà i ngÆ°á»i. Yêu mến Äấng “Hằng có†được mạc khải cho Môi-sê là má»™t giai Ä‘oạn đáng kể của quá trình nhân loại vÆ°Æ¡n lên tá»›i Thiên Chúa, nhÆ°ng chÆ°a phải là trình Ä‘á»™ của Phúc âm. Từ Nháºp thể Thiên Chúa đã là m ngÆ°á»i. Ngà i có thể là m đối tượng cho toà n thể tác Ä‘á»™ng thâm sâu bao gồm trà khôn, ý chÃ, cảm xúc, tóm gá»n trong chữ “yêu mến†và tác Ä‘á»™ng ấy đặt và o má»™t ai có thể đến gần. Con Thiên Chúa đã Ä‘Ãch thân đặt mình và o chá»— khả năng yêu mến của con ngÆ°á»i có thể tá»›i. Má»™t sá»± kiện đầy ý nghÄ©a. Chúng ta Ä‘á»u biết tầm quan trá»ng của tên ngÆ°á»i mà mình yêu trong khi yêu. Váºy mà Israel có lá» luáºt tóm tắt trong việc yêu mến đã đánh mất cách Ä‘á»c chân tháºt tên Thiên Chúa mình. NgÆ°á»i ta không biết danh hiệu “Giavê†có phù hợp vá»›i cách Ä‘á»c nguyên thủy của tên Thiên Chúa hay không. Từ Phúc âm thì không còn nhÆ° thế nữa. Giáo há»™i (nghÄ©a là những ngÆ°á»i con Æ°u tú nhất của Giáo Há»™i) yêu mến Chúa mình là Äức Kitô đến ná»—i sẽ không bao giá» quên Tên mà chỉ Ä‘á»c lên đã là m vui thá»a các thánh. Tên cá»±c trá»ng Giêsu. [Mục Lục]
26. Yêu như Chúa yêu
Dá»±a theo những Ä‘iá»u Thiên Chúa truyá»n dạy trong sách Luáºt (NgÅ© thÆ°: Sáng Thế, Xuáºt hà nh, Dân số, Lêvi và Äệ Nhị Luáºt), những ngÆ°á»i lãnh đạo tôn giáo Do thái đã là m thà nh Bá»™ luáºt gồm 613 Ä‘iá»u khoản và buá»™c má»i ngÆ°á»i phải tuân giữ. Vì thế, cuá»™c sống của ngÆ°á»i Do thái trở nên rất nặng ná». Há» cảm thấy nhÆ° bị bao vây bởi "Bức tÆ°á»ng luáºt" kiên cố. Äâu đâu cÅ©ng thấy sá»± rà ng buá»™c mà không thấy sá»± cảm thông và tình yêu nâng đỡ. Từ đó, ngÆ°á»i ta bắt đầu có thái Ä‘á»™ sống vị luáºt, sống giả hình. Má»™t số ngÆ°á»i Ä‘em luáºt ra là m thÆ°á»›c Ä‘o cho má»i chiá»u kÃch của con ngÆ°á»i trong cuá»™c sống. Ai giữ luáºt cà ng kỹ thì cà ng được coi là công chÃnh.
Chúa Giêsu đã kịch liệt chỉ trÃch và lên án thái Ä‘á»™ giả hình và vị luáºt của những ngÆ°á»i Biệt phái và những nhà thông luáºt. Bởi vì há» "đã chất lên vai ngÆ°á»i khác những bó nặng không thể vác nổi, còn há» thì không buồn Ä‘á»ng ngón tay và o lay thá»".
Tin mừng hôm nay thuáºt lại việc Chúa Giêsu bị những ngÆ°á»i Biệt Phái âm mÆ°u hại Ngà i bằng việc hỠđặt ra câu há»i đâu là giá»›i luáºt quan trá»ng nhất giữa má»™t rừng luáºt nhÆ° thế? Dù biết há» thá» mình, nhÆ°ng Äức Giêsu vẫn trả lá»i cho hỠđể mở mắt cho há» thấy đâu là vấn Ä‘á» quan trá»ng nhất cần phải là m để là m đẹp lòng Thiên Chúa và chu toà n Lá» Luáºt của Chúa. Chúa nói: Toà n thể Lá» luáºt và các tiên tri Ä‘á»u tóm trong hai giá»›i răn nà y: Mến Chúa trên hết má»i sá»± và yêu thÆ°Æ¡ng anh em nhÆ° chÃnh mình.
Chúa Giêsu đã là m má»™t Ä‘iá»u má»›i mẻ là Ngà i đã nâng giá»›i luáºt yêu ngÆ°á»i lên tầm mức quan trá»ng ngang bằng vá»›i việc yêu mến hiên Chúa: Yêu ngÆ°á»i là yêu Chúa, và yêu mến Chúa thì phải yêu anh em mình. Vì thế, Thánh Gioan tông đồ nói: "ai nói mình yêu mến Thiên Chúa mà lại ghét anh em mình thì đó là kẻ nói dối"; "ai yêu thÆ°Æ¡ng thì được Thiên Chúa sinh ra".
Là m sao biết được mình yêu mến Thiên Chúa nhiá»u hay Ãt? Là m sao biết mình yêu mến Thiên Chúa trên hết má»i sá»± hay chÆ°a? Chúa Giêsu đã cho chúng ta câu trả lá»i rất rõ rà ng: "Ai yêu mến Thầy thì giữ lá»i Thầy". Giữ lá»i Thiên Chúa là ghi nhá»›, yêu mến và đem ra thá»±c hà nh. Äiá»u quan trá»ng là là m theo Lá»i Chúa dạy chứ không phải nói "Lạy Chúa, Lạy Chúa". Thi hà nh lá»i Chúa dạy là điá»u đòi há»i con ngÆ°á»i phải có nhiá»u cố gắng, hy sinh và quên mình. Những Ä‘iá»u Chúa truyá»n dạy xem ra rất khó thi hà nh và đi ngược lại vá»›i những gì là tÃnh toán của con ngÆ°á»i. Sống giá trị của Tin Mừng đòi há»i con ngÆ°á»i phải lá»™t xác, chấp nháºn trở thà nh kẻ khá» dại giữa thế gian nà y.
Nếu yêu mến Thiên Chúa đã khó nhÆ° thế thì yêu ngÆ°á»i lại cà ng khó khăn hÆ¡n, nhất là khi Chúa dạy phải yêu thÆ°Æ¡ng kẻ thù của mình. NhÆ°ng chúng ta cần nhá»› rằng: Chúa không chÆ¡i xấu! Chúa không bao giá» bắt chúng ta là m Ä‘iá»u gì quá sức mình. Vì thế, ở đâu khó thì ở đó có Æ¡n Chúa. Äiá»u quan trá»ng là chúng ta hãy cá»™ng tác vá»›i Æ¡n Chúa và hãy sống hết mình trong ná»— lá»±c yêu thÆ°Æ¡ng con ngÆ°á»i.
"Yêu anh em nhÆ° yêu chÃnh mình". Không ai lại ghét mình bao giá»! Vì thế, nói yêu anh em mình thì hãy yêu cách chân tình, không yêu trên đầu môi chót lưỡi. Yêu thÆ°Æ¡ng tháºt sá»± là muốn Ä‘iá»u tốt cho ngÆ°á»i mình yêu, là chia sẻ tháºt sá»± cho anh em mình ngay cả những gì mình yêu quà và gắn bó. Câu chuyện vá» hai vợ chống trẻ tỉ phú Bill Gate, ngÆ°á»i già u nhất thế giá»›i, đã là m cho má»i ngÆ°á»i kinh ngạc. HỠđã tá»± nguyện tặng 95% giá trị tà i sản của hỠđể là m từ thiện. Ước tÃnh khoảng hÆ¡n 43 tá»· USD được trao tặng và có khoảng 43 triệu trẻ em nghèo được hưởng lợi từ tấm lòng của những con ngÆ°á»i hảo tâm nà y. GiỠđây, có lẽ vợ chống Bill Gate không còn là ngÆ°á»i già u nhất thế giá»›i vá» tiá»n bạc nữa, nhÆ°ng há» sẽ là ngÆ°á»i già u nhất thế giá»›i vá» tấm lòng quảng đại và chia sẻ! Yêu thÆ°Æ¡ng là biết hà nh Ä‘á»™ng theo Ä‘iá»u thiện, là tháºt tình chia sẻ!
Chúng ta hãy táºp yêu thÆ°Æ¡ng anh em mình bằng cách táºp nghÄ© tốt, nói tốt và là m những Ä‘iá»u tốt cho há». Äừng dừng lại ở việc cầu chúc những lá»i tốt cho ngÆ°á»i khác, nhÆ°ng hãy tiến tá»›i hà nh Ä‘á»™ng. Bởi lẽ, không Ãt những kẻ: "Miệng thì chúc phúc cầu an, mà lòng nguyá»n rủa chứa chan những lá»i". Con ngÆ°á»i phức tạp lắm! Chúng ta đừng đóng kịch vá»›i nhau trong cuá»™c sống. Bởi lẽ, không ai giữ được những Ä‘iá»u giả dối suốt cuá»™c Ä‘á»i mình. HÆ¡n nữa, chúng ta có thể qua mặt được hết má»i ngÆ°á»i, nhÆ°ng không thể qua mặt được lÆ°Æ¡ng tâm của mình và cà ng không thể qua mặt được Thiên Chúa. Thái Ä‘á»™ giả hình luôn là điá»u mà Äức Giêsu lên án nặng ná» nhất. Harret Beecher Stowe đã chia sẻ cho chúng ta má»™t kinh nghiệm gặp gỡ Thiên Chúa quà báu nhÆ° sau: "Tôi tìm kiếm linh hồn tôi nhÆ°ng tôi không thấy. Tôi tìm kiếm Thiên Chúa nhÆ°ng Ngà i ở ngoà i tầm tay tôi. Tôi tìm kiếm anh em và tôi gặp được cả ba". Quả tháºt, yêu ngÆ°á»i là yêu Chúa. Gặp được anh em mình chÃnh là gặp được Chúa váºy! [Mục Lục]
27. Khi hai mặt của đồng tiá»n bằng nhau
(TrÃch trong ‘Mở Ra Những Kho Tà ng’ – Charles E. Miller)
Nếu má»™t cuá»™c trÆ°ng cầu dân ý được há»i ý kiến của má»i ngÆ°á»i xem ai là ngÆ°á»i đá banh hay nhất trong má»i thá»i, hoặc ai là diá»…n viên giá»i nhất, hoặc ai là nhà soạn nhạc giá»i nhất, thì sẽ có rất nhiá»u ý kiến. Vì hôm nay những ngÆ°á»i Ä‘Æ°Æ¡ng thá»i vá»›i Chúa Giêsu đặt ra câu há»i: Ä‘iá»u nà o trong lá» luáºt là cao trá»ng nhất? Äiá»u đó có má»™t câu trả lá»i Ä‘Æ¡n giản hiển nhiên cho bất cứ má»™t ngÆ°Æ¡i Do thái sốt sắng nà o. Dù cho lá» luáºt của ngÆ°á»i Do thái rất nhiá»u những không có gì ngạc nhiên khi Chúa Giêsu trả lá»i: “Các ngÆ°á»i hãy yêu mến Thiên Chúa là Thiên Chúa của các ngÆ°Æ¡i vá»›i hết tâm hồn, hết trái tim, hết trà khôn ngÆ°Æ¡iâ€. Những Ä‘iá»u đáng ngạc nhiên là Chúa Giêsu đã nhấn mạnh thêm: “Các ngÆ°á»i sẽ yêu mến ngÆ°á»i láng giá»ng của các ngÆ°á»i nhÆ° chÃnh mìnhâ€. Câu há»i: “Lá» luáºt nà o là cao trá»ng nhất?†chỉ có má»™t câu trả lá»i: Chúa Giêsu đã cho hai câu:
- Câu trả lá»i đầu tiên được trÃch từ sách Äệ Nhị Luáºt Ä‘oạn 6 câu 2
- Câu trả lá»i thứ hai từ sách Lêvi Ä‘oạn 19 câu 18.
Chúa Giêsu không nói má»™t Ä‘iá»u gì má»›i. Sá»± góp phần Ä‘á»™c nhất của NgÆ°á»i là nối kết hai Ä‘iá»u luáºt, trong hai sách tách biệt của Thánh Kinh và là m chúng nên má»™t. Sá»± nhấn mạnh của ngÆ°á»i là không thể có tình yêu tháºt, tình yêu Thiên Chúa tháºt, nếu không có tình yêu ngÆ°á»i láng giá»ng, tình yêu tha nhân, và không có tình yêu tha nhân nếu không có tình yêu Thiên Chúa.
Hầu hết má»i ngÆ°á»i có ý ngay là nh Ä‘á»u thÆ°á»ng nghÄ© dá»… dà ng hÆ¡n hoặc Ãt đòi há»i hÆ¡n, để yêu mến Thiên Chúa thì dá»… hÆ¡n yêu mến con ngÆ°á»i. Sau hết chúng ta biết rằng Thiên Chúa là hoà n hảo. Nếu nhÆ° chúng ta cảm thấy rằng Thiên Chúa không là m đúng bằng chúng ta, thì những lá»—i nằm trong sá»± thất bại của chúng ta, chúng ta dá»… hiá»…u vì chúng ta không phải là Thiên Chúa. Không thể nói vá» sá»± liên hệ của chúng ta vá»›i con ngÆ°á»i cách tÆ°Æ¡ng tá»±. Ngay cả những ngÆ°á»i mà chúng ta yêu mến cÅ©ng có thể là m phiá»n chúng ta lúc chúng ta Ä‘ang tìm kiếm má»™t chút bình an và thinh lặng, cản trở chúng ta khi chúng ta Ä‘ang nói chuyện, hoặc khi chúng ta Ä‘ang dò các kênh của TV, để tìm má»™t chÆ°Æ¡ng trình đặc biệt, lá»i lẽ hùng biện của chÃnh trị có thể khiến chúng ta chống lại những ngÆ°á»i mẹ không kết hôn Ä‘ang phải nhá» và o trợ cấp an ninh xã há»™i, hay là những ngÆ°á»i tá»± mãn có thể ảnh hưởng chúng ta trong việc coi rẽ, khinh thÆ°á»ng, những ngÆ°á»i không có việc là m và những ngÆ°á»i vô gia cÆ°, và ý kiến chung có thể chuyển chúng ta tá»›i má»™t sá»± coi thÆ°á»ng ná»n tảng sá»± sống con ngÆ°á»i qua việc phá thai, chết êm dịu, án tá» hình.
Nếu tôn giáo của chúng ta nhấn mạnh không gì hÆ¡n là đến nhà thá» cám Æ¡n Chúa vì những đặc ân Ngà i ban và để cầu nguyện xin Ngà i trợ giúp, Ä‘iá»u đó sẽ hầu nhÆ° luôn luôn là má»™t sá»± thÃch thú và má»™t kinh nghiệm dá»… dà ng. NhÆ°ng ngay trong thánh lá»…, chúng ta được kêu gá»i để diá»…n tả tình yêu của chúng ta cho anh em đồng loại thấp kém hÆ¡n.
Sau bà i giảng chúng ta cất tiếng nà i xin cho những dá»± định quảng đại được thá»±c hiện. Chúng ta thÆ°á»ng cầu nguyện cho những nhu cầu của Giáo há»™i, cho nhà cầm quyá»n, cho sá»± cứu Ä‘á»™ của thế giá»›i, cho những ngÆ°á»i bị bất công, bị cÆ°á»›p mất những nhu cầu, cho cá»™ng Ä‘oà n địa phÆ°Æ¡ng của chúng ta. Lá»i cầu nguyện nà y là má»™t phần hợp pháp trong sá»± thá» lạy Thiên Chúa giúp chúng ta là m viên mãn lá» luáºt yêu thÆ°Æ¡ng tha nhân, chúng ta trao cho nhau những dấu chỉ chúc bình an, và điá»u nà y tháºt sá»± là má»™t lá»i cầu nguyện khiến chúng ta có thể hoà n tất sá»± hợp nhất và bình an vá»›i những ngÆ°á»i khác mà Chúa Giêsu trong Thánh Thể đã dá»± định dà nh cho chúng ta.
Sá»± cám dá»— là tách biệt tình yêu Thiên Chúa ra khá»i tình yêu tha nhân. Chúa Giêsu sẽ không nghe những lá»i nguyện ấy. Lá» luáºt yêu mến Thiên Chúa và lá» luáºt yêu mến tha nhân tuy đã được giá»›i thiệu trong hai sách riêng biệt của Thánh Kinh, nhÆ°ng chúng không được tách riêng trong trái tim của chúng ta, trong hà nh Ä‘á»™ng của chúng ta. [Mục Lục]
28. Giá»›i răn trá»ng nhất
Tại thà nh phố Miami, nÆ°á»›c Mỹ, ngà y 03/10/1970, cô Edwarda, má»›i 16 tuổi, đã lâm và o tình trạng hôn mê, do bệnh tiểu Ä‘Æ°á»ng. TrÆ°á»›c lúc sá»± việc xảy ra, cô quay sang mẹ nà i nỉ: "Mẹ Æ¡i, mẹ hứa đừng bao giá» bá» con mẹ nhé!" Äến hôm nay, hÆ¡n 30 năm rồi, cô gái sống nhÆ° "thá»±c váºt" không còn biết gì cả. Váºy mà bà Kaye O'Bara, mẹ cô, vẫn can đảm chăm sóc cho con. Cứ hai giá» là bà phải lấy máu để thá», Ä‘o Ä‘á»™ Ä‘Æ°á»ng trong máu, rồi tiêm insuline, hút Ä‘á»m dãi, tắm rá»a, cả cho con ăn nữa. Bà còn gá»™i đầu, chải tóc, vuốt ve, thủ thỉ nói chuyện vá»›i con, dù con bà không há» trả lá»i. Tháºt là điá»u kỳ diệu của tình yêu. Khoa há»c không tà i nà o giải thÃch được sức mạnh nà y. Bà Kaye đã giữ Ä‘uợc lòng yêu thÆ°Æ¡ng hiếm thấy trên Ä‘á»i (Những Ä‘iá»u kỳ diệu, D.P. Eich, trg. 80). Bà i Tin Mừng hôm nay, Chúa cÅ©ng nêu cho chúng ta rõ: Ä‘iá»u răn của Thiên Chúa quan trá»ng chÃnh là luáºt yêu thÆ°Æ¡ng. KÃnh má»i anh chị em cùng suy niệm...
a/. Có và i Ä‘iá»u chúng ta cần hiểu rõ:
* NgÆ°á»i pharisêu há»i Chúa: Trong luáºt Môisen, Ä‘iá»u răn nà o là quan trá»ng hÆ¡n hết? Luáºt cÅ© của ngÆ°á»i Do thái có rất nhiá»u Ä‘iá»u: Bá»™ luáºt có tất cả 613 Ä‘iá»u khác nhau, trong đó có 365 Ä‘iá»u cấm và 248 luáºt phải giữ. Nhiá»u nhÆ° thế, nên phân biệt khoảng nà o chÃnh, khoảng nà o phụ là má»™t Ä‘iá»u khó. Sở dÄ© hỠđặt câu há»i nà y vá»›i Chúa Giêsu, chÃnh là vừa để thá» Chúa, vừa là vì chÃnh há» cÅ©ng không nhất trà vá»›i nhau khoảng luáºt nà o là chÃnh, là phụ nữa.
* Chúa trả lá»i: Phải yêu mến Thiên Chúa ngÆ°Æ¡i hết linh hồn, hết trà khôn... Äó là điá»u răn thứ nhất... Còn Ä‘iá»u thứ hai cÅ©ng quan trá»ng: hãy yêu tha nhân nhÆ° chÃnh mình... Hai Ä‘iá»u răn nà y Chúa trÃch từ sách Äệ nhị luáºt 6,5 và sách Lêvi 19,18. ChÃnh Chúa Giêsu là ngÆ°á»i đầu tiên nối kết hai khoảng luáºt nà y lại vá»›i nhau. NgÆ°á»i đặt: luáºt kÃnh yêu Chúa trÆ°á»›c tiên, sau đó là luáºt thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i. Váºy yêu thÆ°Æ¡ng chÃnh là cốt lõi của má»i khoản luáºt khác và đối tượng của tình yêu chÃnh là Thiên Chúa và anh em mình.
b/. Bà i Tin mừng chúa nháºt hôm nay muốn dạy cho chúng ta Ä‘iá»u gì?
* Chúa Giêsu xác định: hai giá»›i răn yêu mến Chúa và yêu thÆ°Æ¡ng tha nhân là gồm tóm hết má»i giá»›i răn khác. Xem ra con ngÆ°á»i không còn phải báºn tâm lo giữ cả 613 Ä‘iá»u luáºt. Ai chu toà n hai giá»›i răn nà y thì có thể tin mình đã chu toà n lá» luáºt rồi. Thánh Phaolô giải thÃch ý của Chúa Giêsu trong thÆ° Rôma nhÆ° sau: "Ai yêu ngÆ°á»i là đã chu toà n Lá» luáºt. Tháºt váºy, các Ä‘iá»u răn nhÆ°: NgÆ°Æ¡i không được ngoại tình, không được giết ngÆ°á»i, không được trá»™m cắp, không được ham muốn, cÅ©ng nhÆ° các Ä‘iá»u răn khác, Ä‘á»u tóm lại trong lá»i nà y: NgÆ°Æ¡i phải yêu đồng loại nhÆ° chÃnh mình. Äã yêu thÆ°Æ¡ng thì không là m hại ngÆ°á»i đồng loại; yêu thÆ°Æ¡ng là chu toà n Lá» Luáºt váºy." (Rm 13, 8-10).
* Giá»›i luáºt yêu thuÆ¡ng: Qua bà i Tin Mừng nà y, Chúa Giêsu xác định luáºt yêu thÆ°Æ¡ng là quan trá»ng. Lòng mến Thiên Chúa phải toà n diện liên quan đến trái tim, linh hồn, cả khối óc của con ngÆ°á»i nữa. Tình yêu nà y phải là động lá»±c thúc đẩy má»i hoạt Ä‘á»™ng tinh thần cÅ©ng nhÆ° thể xác của chúng ta. ChÃnh vì thế mà Chúa nói: tất cả luáºt Môisen và sách các ngôn sứ Ä‘á»u tùy thuá»™c và o hai Ä‘iá»u ấy.
Nói nhÆ° thế, ngÆ°á»i ta sẽ há»i lại: Tại sao luáºt yêu thÆ°Æ¡ng là trên hết và gồm tóm má»i lá» luáºt? ThÆ°a là vì: Thiên Chúa là Tình yêu và bản chất của Thiên Chúa chÃnh là Tình yêu. Kinh thánh cÅ©ng đã dạy cho chúng ta biết: con ngÆ°á»i được dá»±ng nên giống hình ảnh Thiên Chúa; Ä‘iá»u đó có nghÄ©a là con ngÆ°á»i được Thiên Chúa dá»±ng nên chÃnh là để yêu thÆ°Æ¡ng, và để yêu thÆ°Æ¡ng nhÆ° Thiên Chúa. Bản chất Thiên Chúa chÃnh là tình yêu, vì thế không thể nói Thiên Chúa không yêu thÆ°Æ¡ng, hay không thể nói Chúa dá»±ng nên con ngÆ°á»i ta, mà Chúa lại không yêu há»; hay cÅ©ng không thể nói, con ngÆ°á»i được sinh ra lại không yêu thÆ°Æ¡ng Thiên Chúa và yêu thÆ°Æ¡ng nhau....
Chúa Giêsu chÃnh là tấm gÆ°Æ¡ng cao cả vá» việc thá»±c thi luáºt yêu thÆ°Æ¡ng. NgÆ°á»i trÆ°á»›c hết luôn yêu mến Chúa Cha, sống đẹp lòng Chúa, và vì vâng lá»i trá»n hảo mà Chúa chấp nháºn sinh là m ngÆ°á»i Ä‘á»n thay tá»™i lá»—i cho nhân loại chúng ta. Äá»c qua Phúc âm, ta thấy Chúa Giêsu thể hiện lòng yêu thÆ°Æ¡ng bằng việc hoà n toà n vâng phục à Chúa Cha. HÆ¡n thế nữa, NgÆ°á»i tá» ra lòng yếu mến Chúa Cha qua việc quan tâm yêu thÆ°Æ¡ng, cứu giúp hết má»i ngÆ°á»i, kể cả ngÆ°á»i tá»™i lá»—i, đỉ Ä‘iếm, thu thuế, ngÆ°á»i ngoại giáo samaritanô, những ngÆ°á»i mà các kinh sÆ°, biệt phái xa lánh, khinh thị. Lại nữa, Chúa yêu mến nhân loại không chỉ bằng lá»i nói thôi, nhÆ°ng bằng việc là m cụ thể là lá»… tế trên thánh giá. Yêu mến là cho Ä‘i, là chết Ä‘i, là quên mình cho ngÆ°á»i khác. Vì thế cái chết của Chúa trên thánh giá chÃnh là cái chết vì TÃŒNH YÊU.
Bà Keye O'Bara, trong câu chuyện kể trên, cũng là tấm gương cao cả của Tình Yêu...
c/. Gợi ý sống và chia sẻ: Tất cả má»i luáºt lệ đạo Ä‘á»i Ä‘á»u gồm tóm lại trong hai chữ yêu thÆ°Æ¡ng mà thôi. Là ngÆ°á»i kitô hữu, chúng ta nghÄ© là m sao, bao lâu nay thá»±c tâm khi giữ đạo chúng ta có thấy Ä‘iá»u nà y là quan trá»ng, và mình có cố gắng sống Ä‘iá»u răn nà y. ChÃnh Chúa Giêsu còn dạy hãy yêu kẻ thù nhÆ° chÃnh mình nữa, chúng ta có tin không? [Mục Lục]
29. Yêu thÆ°Æ¡ng là đón nháºn sá»± sống
Anh chị em thân mến.
Má»™t lần tôi chứng kiến hai con gà đá nhau. Hai con gà vừa nhìn thấy nhau, chúng không thể chấp nháºn nhau, chúng vÆ°Æ¡n những bá»™ lông của mình ra biểu lá»™ sá»± uy nghi trÆ°á»›c đối phÆ°Æ¡ng, đôi mắt Ä‘á» ngầu hÆ°á»›ng vá» nhau. Chúng nhìn nhau tìm sÆ¡ hở của, bất ngá» chúng tung những cú đá, những cú cắn xé, dÆ°á»ng nhÆ° có mối thù truyá»n kiếp từ lúc nà o. Bá»—ng có má»™t con ngã lăn ra, nhÆ°ng vì không có trá»ng tà i nên con kia vẫn còn hung hăng, chạy đến bên đối phÆ°Æ¡ng cho dù đã ngã quỵ, tiếp tục cho những ngá»n đòn thù bằng chiếc má» sắc bén và đôi chân vững chắc của mình. Tôi chợt nhá»› đến hình ảnh cảnh gà mẹ ấp ủ Ä‘Ã n con, sao êm Ä‘á»m quá, thân thÆ°Æ¡ng quá. Biết đâu hai chú gà vừa má»™t mất má»™t còn vá»›i nhau đây, cÅ©ng đã từng được ấp ủ chung cùng má»™t ngÆ°á»i mẹ. Nếu những chú gà biết yêu thÆ°Æ¡ng nhau, chúng lo bảo vệ cho nhau, nhÆ° gà mẹ bảo vệ cho Ä‘Ã n con, thì chúng đâu tìm cách loại trừ nhau nhÆ° thế. Má»™t chú gà phải chết Ä‘i vì chúng không biết yêu thÆ°Æ¡ng nên muốn loại trừ nhau. Yêu thÆ°Æ¡ng là sống, còn không biết yêu thÆ°Æ¡ng thì không thể tồn tại được, chỉ có Ä‘i đến cái chết mà thôi.
NgÆ°Æ¡i phải yêu mến Chúa là Thiên Chúa ngÆ°Æ¡i, hết lòng, hết sức, hết linh hồn và hết trà khôn ngÆ°Æ¡i. Äó là điá»u răn trá»ng nhất.
NgÆ°Æ¡i phải yêu thÆ°Æ¡ng tha nhân nhÆ° chÃnh mình. Tất cả luáºt Môisen và sách các ngôn sứ Ä‘á»u tóm vá» hai giá»›i răn đó.
NgÆ°á»i ta đến há»i Chúa Giêsu vá» giá»›i răn để sống theo thánh ý Chúa, Ngà i cÅ©ng trả lá»i tháºt sá»± cho há» nhÆ° thế. Tất cả lá» luáºt Ä‘á»u tóm trong giá»›i răn Yêu ThÆ°Æ¡ng. Sống yêu thÆ°Æ¡ng là sống theo lá» luáºt, váºy mà khi ngÆ°á»i ta đến há»i vá» sá»± sống lại muốn Ä‘Æ°a Chúa Giêsu và o con Ä‘Æ°á»ng chết. NhÆ°ng Ngà i Ä‘Æ°a con ngÆ°á»i đến sá»± sống, Ngà i Ä‘Æ°a con ngÆ°á»i đến nguồn yêu thÆ°Æ¡ng. Tất cả lá» luáºt Ä‘á»u giúp cho con ngÆ°á»i sống, nên lá» luáºt được gồm tóm trong luáºt yêu thÆ°Æ¡ng. Không biết yêu thÆ°Æ¡ng là không giữ tròn lá» luáºt, nghÄ©a là không thể sống được.
Chúng ta là những ngÆ°á»i Ä‘ang sống, những ngÆ°á»i Ä‘ang được yêu thÆ°Æ¡ng và cÅ©ng là những ngÆ°á»i Ä‘ang biết yêu thÆ°Æ¡ng. HÆ¡n thế nữa, chúng ta còn là những ngÆ°á»i Công Giáo, chúng ta biết mình được Thiên Chúa yêu thÆ°Æ¡ng nhÆ° thế nà o, đồng thá»i chúng ta cÅ©ng biết mình phải yêu thÆ°Æ¡ng nhÆ° thế nà o cho hợp thánh ý Chúa. NhÆ°ng rất nhiá»u lần trong cuá»™c sống, chúng ta hà nh Ä‘á»™ng giống nhÆ° những luáºt sÄ© và biệt phái của thá»i xÆ°a, muốn Ä‘Æ°a ngÆ°á»i khác và o con Ä‘Æ°á»ng chết, muốn loại trừ ngÆ°á»i khác ra khá»i sá»± sống con ngÆ°á»i.
Trong cuá»™c sống Ä‘á»i thÆ°á»ng có những lần con ngÆ°á»i không chấp nháºn nhau được, vì ngÆ°á»i khác được Æ°u đãi, được hạnh phúc, được thà nh công hÆ¡n mình, nên tìm cách loại trừ để Ä‘Æ°a ngÆ°á»i đó và o con Ä‘Æ°á»ng chết. Khi đó nếu con ngÆ°á»i nhá»› đến mình đã từng được yêu thÆ°Æ¡ng, được chăm sóc nhÆ° bao ngÆ°á»i khác, tại sao mình không yêu thÆ°Æ¡ng, nhÆ° đã từng được yêu thÆ°Æ¡ng. Khi đó chúng ta giống nhÆ° hai chú gà đá nhau mà không cần biết mình Ä‘ang là m gì và muốn gì. Không cần biết mình Ä‘ang Ä‘i trên con Ä‘Æ°á»ng sống hay Ä‘ang bÆ°á»›c Ä‘i trên con Ä‘Æ°á»ng chết.
Nếu trong cuá»™c sống mà chúng ta biết đặt câu há»i: mình Ä‘ang yêu thÆ°Æ¡ng hay Ä‘ang loại trừ, Ä‘ang sống hay Ä‘ang chết. Nếu câu há»i đó thÆ°á»ng xuyên có trong Ä‘á»i sống để biết trả lá»i tháºt chÃnh đáng, thì tháºt là hạnh phúc cho chúng ta.
Nếu chúng ta nhìn thấy được ngÆ°á»i khác nhÆ° là má»™t con ngÆ°á»i tháºt sá»± Ä‘ang hiện diện trÆ°á»›c mắt, để biết đối xá» cho xứng đáng vá»›i nhân phẩm của há» vá»›i tất cả những gì cần thiết có thể được. Khi đó chúng ta Ä‘ang sống, vì biết dùng tình yêu thÆ°Æ¡ng. Nếu trong má»—i công việc mà nhá»› đến lá» luáºt Chúa Giêsu dạy, để biết thi hà nh cách chÃnh đáng trong má»i trÆ°á»ng hợp, thì tháºt là hạnh phúc cho chúng ta, vì chúng ta Ä‘ang biết yêu thÆ°Æ¡ng và thi hà nh lá» luáºt yêu thÆ°Æ¡ng. Nếu chúng ta chấp nháºn được ngÆ°á»i khác vá»›i tất cả những gì là con ngÆ°á»i của ngÆ°á»i đó, để cùng nhau bÆ°á»›c Ä‘i trên con Ä‘Æ°á»ng yêu thÆ°Æ¡ng. Khi đó lá» luáºt Chúa không phải chỉ ở trên môi miệng, nhÆ°ng nó là chÃnh cuá»™c sống của con ngÆ°á»i, mà chúng ta Ä‘ang sống, Ä‘ang hà nh Ä‘á»™ng.
Chúng ta cùng nhau cầu xin Chúa, đốt nóng tình yêu Chúa trong má»—i ngÆ°á»i, để biết yêu thÆ°Æ¡ng tháºt sá»± nhÆ° Chúa đã yêu thÆ°Æ¡ng. [Mục Lục]
30. Yêu thÆ°Æ¡ng là truyá»n giáo
(Suy niệm của Lm JB. Nguyễn Minh Hùng)
"NgÆ°Æ¡i hãy yêu mến Chúa là Thiên Chúa ngÆ°Æ¡i hết lòng, hết linh hồn, hết trà khôn ngÆ°Æ¡i. Và yêu thÆ°Æ¡ng kẻ khác nhÆ° chÃnh mình ngÆ°Æ¡i". Có bao giá» bạn tá»± há»i xem, vì sao Chúa lại dạy phải yêu Chúa và yêu ngÆ°á»i? Lấy và dụ: bạn có con Ä‘i há»c. Khi thấy nó lÆ°á»i há»c, thì nói vá»›i nó: "Con há»c bà i Ä‘i, con phãi siêng há»c". Sở dÄ© bạn bảo con mình chịu khó há»c là vì nó chÆ°a chăm há»c. Chúa dạy loà i ngÆ°á»i phải yêu Chúa yêu ngÆ°á»i vì loà i ngÆ°á»i chÆ°a yêu Chúa và cÅ©ng chÆ°a yêu ngÆ°á»i. Hoặc chÆ°a yêu má»™t cách trá»n vẹn nhÆ° Chúa muốn. Yêu nhÆ° Chúa muốn đó là : "NgÆ°Æ¡i hãy yêu mến Thiên Chúa hết lòng, hết linh hồn, hết trà khốn. Và yêu kẻ khác nhÆ° yêu chÃnh mình".
Yêu Chúa là phải yêu bằng cả tấm lòng, cả linh hồn, cả trà khôn. Tấm lòng, linh hồn, trà khôn là thà nh phần trá»ng yếu nhất của con ngÆ°á»i. Nếu thiếu tấm lòng, nghÄ©a là thiếu trái tim, con ngÆ°á»i chỉ là má»™t cái xác. Nếu không có linh hồn, không phải là ngÆ°á»i nữa. Nếu thiếu trà khôn, dù mang hình dáng con ngÆ°á»i, ngÆ°á»i đó cÅ©ng trở nên ngu đần. Yêu Chúa bằng tất cả tấm lòng, cả linh hồn và trà khôn, yêu bằng tất cả thà nh phần chủ yếu của má»™t con ngÆ°á»i là yêu vô cùng, yêu không tÃnh toán, yêu Chúa má»™t cách mạnh mẽ. NhÆ°ng chỉ có lòng mến Chúa thôi, chÆ°a đủ. Lòng yêu mến Chúa đòi phải có má»™t giá»›i răn khác bổ túc. Äó là yêu ngÆ°á»i. Yêu ngÆ°á»i cÅ©ng quan trá»ng không kém giá»›i răn yêu Chúa. ChÃnh Chúa Giêsu nói: "Giá»›i răn thứ hai cÅ©ng quan trá»ng nhÆ° giá»›i răn thứ nhất là : ngÆ°Æ¡i hãy yêu thÆ°Æ¡ng kẻ khác nhÆ° chÃnh mình ngÆ°Æ¡i". Yêu Chúa và yêu ngÆ°á»i luôn Ä‘i đôi vá»›i nhau. Nếu nói rằng yêu Chúa mà trong thá»±c tế không yêu tha nhân, không giúp đỡ ngÆ°á»i khác, là nói dối.
Ngược lại, chÃnh khi yêu thÆ°Æ¡ng và giúp đỡ ngÆ°á»i khác là bằng chứng chứng tá» mình yêu mến Thiên Chúa.
Tuần trÆ°á»›c chúng ta cá» hà nh ngà y thế giá»›i truyá»n giáo. NhÆ°ng tôi nghÄ©, sẽ không có truyá»n giáo đúng nghÄ©a nếu không biết yêu thÆ°Æ¡ng. Lòng yêu thÆ°Æ¡ng anh em là phÆ°Æ¡ng thế truyá»n giáo hữu hiệu, vì nhân loại luôn luôn cần đến tình yêu. ChÃnh vì đặt tình yêu lên trên má»i chuẩn má»±c của má»™t hà nh vi đạo đức nà o đó, nên đạo Công giáo cÅ©ng là đạo của tình yêu. Không thể nói vá»›i ai, rao giảng cho ai vá» tình yêu mà bản thân ta không há» biết yêu thÆ°Æ¡ng. Äó là sá»± mâu thuẫn lá»›n mà ta phải trút bá» Ä‘i. Nếu ta không biết yêu thÆ°Æ¡ng thì cÅ©ng không thể truyá»n giáo. Ngược lại, ta có má»™t Ä‘á»i sống yêu thÆ°Æ¡ng tháºt sá»±, tá» tế, vui vẻ vá»›i má»i ngÆ°á»i, sẵn sà ng giúp đỡ ngÆ°á»i khác, những việc là m tốt đó, tá»± bản thân nó đã chứng minh ta là ngÆ°á»i có đạo, đã là truyá»n giáo rồi.
NhÆ°ng không thể lúc nà o cÅ©ng có thể nói vá» Chúa được. Lấy và dụ: má»™t thầy cô giáo có đạo, Ä‘i dạy ở má»™t trÆ°á»ng há»c nà o đó, chắc chắn thầy cô đó không thể và o lá»›p há»c để nói vỠđạo, vá» Chúa được. NhÆ°ng Ä‘iá»u mà ngÆ°á»i thầy hay cô đó có thể là m được là chứng minh Ä‘á»i sống đạo của mình nhÆ°: vui vẻ vá»›i đồng nghiệp, yêu thÆ°Æ¡ng, Ä‘á»™ lượng vá»›i há»c trò... Trong Ä‘á»i sống hằng ngà y, má»i ngÆ°á»i có thể là m được những chuyện rất bình thÆ°á»ng nhÆ°: lượm má»™t cục đá trên Ä‘Æ°á»ng bá» và o má»™t nÆ¡i nà o đó để các em nhá» Ä‘i không bị vấp, các cụ già không bị té. Hoặc là ta biết giữ vệ sinh chung, đừng ném má»i thứ rác rưởi ra Ä‘Æ°á»ng, ở nÆ¡i công cá»™ng... tất cả những việc là m đó Ä‘á»u là những việc là m cụ thể, ai cÅ©ng là m được.
Vá»›i tất cả những phÆ°Æ¡ng thế thá»±c hà nh vừa Ä‘á» nghị bên trên, không phải là thể hiện lòng yêu Chúa, yêu tha nhân hay sao? Äó cÅ©ng không là phÆ°Æ¡ng thế truyá»n giáo hay sao? tin rằng bạn và tôi Ä‘á»u luôn là những ngÆ°á»i cố gắng sống tốt, để ngÆ°á»i ngoà i nhìn và o có thể nói rằng: anh hay chị ấy sống tốt vì há» là ngÆ°á»i Công giáo. [Mục Lục]
31. Äiá»u răn nà o trá»ng nhất?
(Suy niệm của Lm. Giuse Nguyá»…n Cao Luáºt)
Äiên rồ hay là đơn giản
Sau nhóm Xađốc, đến nhóm Pharisêu đặt câu há»i vá»›i Äức Giêsu cÅ©ng vá»›i ý định bắt bẻ NgÆ°á»i. TrÆ°á»›c câu há»i được nêu lên nhÆ° má»™t cái bẫy, Äức Giêsu đã trả lá»i ngay, không cần suy nghÄ©. Chỉ trong má»™t câu ngắn, Äức Giêsu đã rút gá»n toà n bá»™ lá» luáºt, đổng thá»i cho thấy tinh thần cÅ©ng nhÆ° nét phong phú của luáºt pháp.
XÆ°a kia, bá»™ luáºt Do-thái gồm những quy định phức tạp, chặt chẽ vá»›i 613 Ä‘iá»u -368 Ä‘iá»u cấm và 245 Ä‘iá»u phải là m, nay được Äức Giêsu Ä‘Æ¡n giản hoá thà nh 2 Ä‘iá»u, hay đúng hÆ¡n chỉ là má»™t: "yêu mến Thiên Chúa và ngÆ°á»i thân cáºn." Qua việc nối kết lòng yêu mến Thiên Chúa vá»›i tình yêu thÆ°Æ¡ng đồng loại, Äức Giêsu đã tóm tắt toà n bá»™ Kinh Thánh, coi đó nhÆ° giá trị luân lý ná»n tảng hay quy tắc của Ä‘á»i sống. Khi tuyên bố Ä‘iá»u răn thứ hai cÅ©ng quan trá»ng nhÆ° Ä‘iá»u răn thứ nhất, Äức Giêsu muốn cho thấy rằng tình yêu thÆ°Æ¡ng đồng loại có giá trị ngang hà ng vá»›i lòng yêu mến Thiên Chúa.
Thế là từ nay, những khoản luáºt phức tạp, những chi tiết khắt khe đã được Ä‘Æ¡n giản hoá và trở nên tháºt dá»… dà ng. Tất cả bá»™ luáºt được thu tóm lại trong hai Ä‘iá»u răn có liên hệ vá»›i nhau cách chặt chẽ. Nói cách khác, toà n bá»™ các Ä‘iá»u răn khác được đặt ná»n trên hai Ä‘iá»u răn nà y nhÆ° là những Ä‘iá»u cÆ¡ bản không thể thiếu, đồng thá»i cÅ©ng hÆ°á»›ng tá»›i hai Ä‘iá»u răn nà y nhÆ° là mục Ä‘Ãch sau cùng, nhÆ° tiêu chuẩn phán Ä‘oán. Tất cả những khoản luáºt Ä‘i ngược vá»›i tinh thần của hai Ä‘iá»u răn nà y Ä‘á»u trở thà nh vô giá trị.
NhÆ° váºy, Äức Giêsu mở rá»™ng cánh cá»a hÆ°á»›ng đến sá»± công chÃnh. Luáºt pháp chỉ là phÆ°Æ¡ng tiện và chỉ có được ý nghÄ©a khi nó diá»…n tả được Ä‘iá»u cốt yếu là sá»± thánh thiện ná»™i tâm, là đức tin sống Ä‘á»™ng, là tình yêu nổng nà n thúc đẩy má»i hoạt Ä‘á»™ng.
Thế nhÆ°ng, chÃnh tóm tắt có vẻ Ä‘Æ¡n giản và dá»… dà ng nà y lại buá»™c những ngÆ°á»i theo Äức Kitô phải sống tÃch cá»±c hÆ¡n và má»—i ngà y má»™t hÆ¡n. NgÆ°á»i ta sẽ không chỉ tuân thủ những chi tiết luáºt pháp, nhÆ°ng là tình yêu mến. Mà lòng yêu mến không thể bị giá»›i hạn ở má»™t mức Ä‘á»™ nà o đó. Äức Giêsu không nói: "Hãy yêu mến Thiên Chúa và ngÆ°á»i thân cáºn bao nhiêu có thể", nhÆ°ng NgÆ°á»i đã trÃch dẫn luáºt Mô-sê: "NgÆ°Æ¡i phải yêu mến Äức Chúa, Thiên Chúa của ngÆ°Æ¡i, hết lòng, hết linh hồn và hết trà khôn ngÆ°Æ¡i."Tại sao Thiên Chúa lại đòi buá»™c con ngÆ°á»i phải yêu mến "hết lòng, hết linh hồn và hết trà khôn"? Bản tÃnh con ngÆ°á»i vốn yếu Ä‘uối, giá»›i hạn và hay thay Ä‘á»—i: Ä‘iá»u nà y NgÆ°á»i quá biết. Tại sao NgÆ°á»i lại yêu cầu con ngÆ°á»i phải vượt quá khả năng của mình?
Tháºt ra, nếu đứng trên quan Ä‘iểm sá»± khôn ngoan loà i ngÆ°á»i, thì Tin Mừng toà n là những đòi há»i vô lý, Ä‘iên rổ. Những ai mong muốn tìm thấy trong Tin Mừng những câu châm ngôn hợp lý và dá»… dà ng, ngÆ°á»i ấy sẽ thất vá»ng. Quan niệm loà i ngÆ°á»i sao có thể chấp nháºn ná»—i "Bà i giảng trên núi", trong đó ngÆ°á»i nghèo được Ä‘á» cao, ngÆ°á»i hèn kém được và o NÆ°á»›c Thiên Chúa, còn những ngÆ°á»i được coi là đạo đức lại bị loại trừ? Lý luáºn của con ngÆ°á»i là m sao có thể hiểu ná»—i câu nói: "Ai giữ mạng sống mình thì sẽ mất, còn ai liá»u mạng sống mình vì Thầy, thì sẽ giữ lấy được". (Mt 10,39)? Và sau cùng, còn gì gây chÆ°á»›ng kỳ hÆ¡n khi chứng kiến con ngÆ°á»i tá»± nháºn là Äấng Cứu Ä‘á»™, Äấng ban sá»± sống, lại chịu treo trên tháºp giá? Toà n là những chuyện Ä‘iên rồ!
Nên nhá»› rằng, Kitô giáo không phải là má»™t tôn giáo có thể lý luáºn được cách có hệ thống. Tinh thần Kitô giáo luôn hà m chứa má»™t khả năng gây bất ngá», và cả khó khăn nữa. Kitô giáo không phải là má»™t thứ tôn giáo trong đó má»i sá»± được sắp xếp cách tráºt tá»± và hoà n hảo nhÆ° má»™t tà i sản được quản lý tốt. Trái lại, Kitô giáo luôn là má»™t sá»± hÆ°á»›ng tá»›i: hÆ°á»›ng tá»›i vô biên, tá»›i Äấng mà "tÆ° tưởng của Ta không phải là tÆ° tưởng của các ngÆ°Æ¡i, và đưá»ng lối của các ngÆ°Æ¡i không phải là đưá»ng lối của Ta."(Is 55,8). Äó là má»™t sá»± Ä‘iên rồ, Ä‘iên rồ của tình yêu và đó cÅ©ng là tình yêu, tình yêu đối vá»›i Thiên Chúa và vá»›i đồng loại.
Từ "và " đến "trong"
Và o thá»i Äức Kitô và cả ngà y nay nữa, vẫn có những trÆ°á»ng phái tá»± cho rằng mình có quyá»n Æ°u tiên Ä‘Æ°a ra giải thÃch đúng đắn vá» chân lý. Há» cho rằng quan niệm của mình là có lý còn của ngÆ°á»i khác thì sai lầm. Có lẽ con ngÆ°á»i ngà y nay không cần quan tâm đến việc tìm hiểu những chi tiết trong các cuá»™c tranh luáºn của ngÆ°á»i Do-thái. Thế nhÆ°ng, khi suy niệm lá»i giải thÃch của Äức Giêsu, ngÆ°á»i ta sẽ thấy đòi há»i luân lý được sáng tá» và tìm ra được nét thống nhất cho má»i hoạt Ä‘á»™ng và suy nghÄ© của mình. Phải yêu mến Thiên Chúa "hay là " yêu mến ngÆ°á»i thân cáºn? Nên theo chủ trÆ°Æ¡ng chiá»u dá»c "hay là " chiá»u ngang? Äó là những câu há»i con ngÆ°á»i thá»i nay thÆ°á»ng nêu lên. Vá»›i má»™t số ngÆ°á»i, sá»± quan tâm đến những vấn Ä‘á» cụ thể của con ngÆ°á»i có thể gây nguy hại cho lòng tin và o Thiên Chúa. Vá»›i những ngÆ°á»i khác, thá»i giá» dà nh cho Thiên Chúa có nguy cÆ¡ là m quên lãng ngÆ°á»i thân cáºn. Tháºt ra, ngà y nay cÅ©ng nhÆ° ngà y xÆ°a, Äức Giêsu luôn má»i gá»i và bó buá»™c phải vượt ra khá»i những song quan luáºn theo kiểu nà y. Chúng chỉ là những thứ mặt nạ che dấu thái Ä‘á»™ từ khÆ°á»›c cÅ©ng nhÆ° những ná»—i sợ hãi của con ngÆ°á»i. Trả lá»i cho nhà thông luáºt vá» Ä‘iá»u răn trá»ng nhất, Äức Giêsu đã khẳng định đó là lòng yêu mến Thiên Chúa. Tuy váºy, NgÆ°á»i còn Ä‘Æ°a ra, hay đúng hÆ¡n, còn nối kết tình yêu thÆ°Æ¡ng đồng loại vá»›i lòng yêu mến Thiên Chúa, "cÅ©ng giống Ä‘iá»u răn ấy".
Äiá»u răn thứ hai nà y "cÅ©ng giống" Ä‘iá»u răn thứ nhất, tức là cả hai Ä‘á»u quan trá»ng. Nói cách khác, Ä‘iá»u răn thứ hai có bản chất và tầm quan trá»ng cÅ©ng "lá»›n" nhÆ° Ä‘iá»u răn thứ nhất. Dầu váºy, giống nhau chứ không phải là đồng nhất: hai việc đó vẫn khác nhau và có thứ tá»± trÆ°á»›c sau, không thể đổi qua đổi lại vá»›i nhau nhÆ° thể yêu đồng loại cÅ©ng là yêu mến Thiên Chúa, và yêu mến Thiên Chúa tức là yêu mến đồng loại: Thiên Chúa luôn ở phÃa chân trá»i và luôn má»i gá»i con ngÆ°á»i tiến xa hÆ¡n; đồng loại là thá»±c tại gần gÅ©i vá»›i những giá»›i hạn cụ thể. Giáo huấn của Äức Giêsu có ý nhấn mạnh rằng yêu mến đồng loại cÅ©ng có tÃnh cách khẩn thiết nhÆ° là yêu mến Thiên Chúa, và không được xao lãng nhiệm vụ nà o.
Do đó, không có vấn Ä‘á» bên nà y hay bên kia. Không được quyá»n nói "hay là ", nhÆ°ng phải nói "và ". Má»™t cách chÃnh xác hÆ¡n: chỉ có thái Ä‘á»™ mở ra vá»›i Thiên Chúa má»›i dẫn đến tình yêu thÆ°Æ¡ng đồng loại cách Ä‘Ãch thá»±c; và chỉ có thái Ä‘á»™ sẵn sà ng vá»›i ngÆ°á»i khác má»›i cho phép con ngÆ°á»i nói rằng mình yêu mến Thiên Chúa mà không dối trá. Sau đó, "và " sẽ biến thà nh "trong": con ngÆ°á»i yêu mến Thiên Chúa "trong" ngÆ°á»i thân cáºn, và yêu mến ngÆ°á»i thân cáºn "trong" Thiên Chúa. Huyá»n nhiệm và con ngÆ°á»i hà nh Ä‘á»™ng không phải là kẻ thù của nhau, nhÆ°ng là anh em của nhau.
Bà i há»c phải thuá»™c lòng
Bà i Tin Mừng nà y con đã thuá»™c lòng con biết rất rõ Ä‘iá»u răn phải yêu mến Thiên Chúa và ngÆ°á»i thân cáºn bắt nguồn từ má»™t tâm tình duy nhất. Thế nhÆ°ng, hình nhÆ° bản Tin Mừng chỉ là má»™t thứ ká»· niệm, tá»±a những câu chuyện cổ tÃch thá»i thÆ¡ ấu, nhÆ° má»™t Ä‘iá»u không có thá»±c. Là m sao con có thể yêu ná»—i mình và cả ngÆ°á»i khác Ä‘ang vắng mặt?
Không, con chỉ má»›i thuá»™c mặt chữ, con quên rằng chÃnh Thầy Ä‘ang thì thầm trong hồn con, và đang thúc đẩy con ra khá»i mình. Con đã quên rằng lá» luáºt không phải là nhà tù, cÅ©ng không phải là má»™t sá»± sắp xếp. Trái lại, đó là má»™t lá»i má»i gá»i hÆ°á»›ng tá»›i tình yêu, đó là lá»i kêu má»i hãy nháºn ra rằng: bà n tay con được dá»±ng nên để nắm lấy, và trái tim con được dá»±ng nên để thứ tha. Lắng nghe lá»i Thầy, con sẽ không cảm thấy gì khác hÆ¡n là con Ä‘ang mang trong mình má»™t khát vá»ng vô biên. Con nghÄ© rằng mình thuá»™c lòng bà i Tin Mừng, nhÆ°ng con đã không hiểu thấu Thầy là ai, cÅ©ng chẳng hiểu rõ các Ä‘iá»u răn. Thầy là tình yêu, và con đã quên mất - Thầy đã đến gặp con để con được sinh ra, và cÅ©ng trở thà nh tình yêu. Thầy biết rõ con không hiểu vá» chÃnh con, cÅ©ng không hiểu vá» ngÆ°á»i khác, vá» Thiên Chúa. ChÃnh vì váºy, Thầy đã đến trần gian. Hãy đến và sống theo Thầy bấy giá» con sẽ thuá»™c và hiểu rõ vá» Tin Mừng. [Mục Lục]
32. Hà ng ngà n giới răn?
Má»™t lần nữa những ngÆ°á»i Pharisêu muốn giăng bẫy Chúa Giêsu, kiểm tra giáo lý của Ngà i, dồn Ngà i và o chân tÆ°á»ng, dẫn Ngà i và o trong sá»± rắc rối của hà ng ngà n luáºt lệ. NgÆ°á»i ta sắp thấy Ä‘iá»u Ngà i biết, sắp thấy Ngà i có dạy dá»— tốt Ä‘iá»u cần phải dạy dá»— hay không.
Chúa Giêsu thoát ra khá»i cái bẫy vá»›i má»™t sá»± tá»± do, má»™t sá»± trong sáng và má»™t sức mạnh sáng tạo là m cho những ngÆ°á»i Pharisêu không nói được má»™t lá»i nà o. Ngà i trÃch dẫn hai câu cổ Ä‘iển: “NgÆ°Æ¡i phải yêu mến Thiên Chúa... NgÆ°Æ¡i phải yêu thÆ°Æ¡ng anh em ngÆ°Æ¡i...â€. Äây là câu trả lá»i Ä‘Æ¡n giản của há»c trò giá»i, nhÆ°ng Ngà i rút ra từ đó hai Ä‘iá»u má»›i lạ.
Äiá»u thứ nhất, Ngà i Ä‘Æ°a hai Ä‘iá»u luáºt tá»›i gần nhau bằng cách cho hai Ä‘iá»u luáºt đó có tầm quan trá»ng nhÆ° nhau. Kể từ giây phút nà y tình yêu thÆ°Æ¡ng anh em được nâng lên gần vá»›i tình yêu thÆ°Æ¡ng Thiên Chúa và sẽ không rá»i ra nữa.
Äiá»u thứ hai, Ngà i là m cho viên ngá»c duy nhất nay sáng lên bằng cách để cho nó ngá»± trị trên toà n bá»™ những Ä‘iá»u chúng ta nghÄ© và là m: tất cả Ä‘á»u tuỳ thuá»™c và o tình yêu. Việc kể ra nhiá»u những Ä‘iá»u phải là m hoặc không được là m, là m phát sinh hà ng ngà n câu trả lá»i cho má»™t câu há»i: tôi có thể yêu thÆ°Æ¡ng nhÆ° thế nà o?
Chúa Giêsu nói tất cả những gì chứa Ä‘á»±ng trong Kinh Thánh, lá» luáºt và các tiên tri, và do đó tất cả những gì Thiên Chúa chỠđợi nÆ¡i chúng ta, phát xuất từ hai Ä‘iá»u răn gắn vá»›i nhau nà y. Những ngÆ°á»i chẻ sợi tóc là m tÆ° đã há»i Ngà i nay bị buá»™c quay vá» Ä‘iá»u cốt lõi: “Hãy yêu thÆ°Æ¡ngâ€.
Chúng ta cÅ©ng thế, chúng ta cảm thấy rằng tuân giữ hoà n toà n hai giá»›i răn lá»›n nà y là má»™t cách thức triệt để, nhÆ°ng có tÃnh cách bó buá»™c đến ná»—i chúng ta thÃch Ä‘i quanh co ở giữa hà ng ngà n Ä‘iá»u qui định. Äà ng khác, những qui định nà y là cần thiết, “yêu thÆ°Æ¡ng†thì quá mÆ¡ hồ, phải hun đúc yêu thÆ°Æ¡ng bằng những bó buá»™c khác nhau. Tôi phải biết rằng tôi tháºt sá»± yêu mến Thiên Chúa và anh em của tôi nếu tôi là m Ä‘iá»u nà y Ä‘iá»u kia.
NhÆ°ng thế rồi nổi lên má»™t nguy cÆ¡ muôn Ä‘á»i: là m mất tác dụng sá»± bó buá»™c yêu thÆ°Æ¡ng bằng việc cứ nhắm mắt tuân thủ bó buá»™c đó. Vá»›i Ãt nhiá»u ý thức chúng ta lý luáºn theo cách nà y: nếu tôi là m tất cả những gì được yêu cầu thì đã yêu thÆ°Æ¡ng rồi đó. Không đâu. Äiá»u đó chÆ°a đúng, bởi vì Ä‘iểm xuất phát thì xấu. Chúa Giêsu nói vá»›i chúng ta rằng tất cả trÆ°á»›c tiên tùy thuá»™c và o dá»± kiến triệt để đó là yêu thÆ°Æ¡ng. Chúng ta đừng bao giá» bắt đầu bằng hà ng ngà n Ä‘iá»u phải là m nhÆ°ng là bằng xác tÃn mà tất cả Ä‘á»u tuỳ thuá»™c và o đó: tôi phải yêu thÆ°Æ¡ng.
Theo Tin Mừng, bà máºt của cuá»™c sống là : trÆ°á»›c hết phải thá»±c hà nh yêu thÆ°Æ¡ng Ä‘iá»u gì đó má»™t cách hoà n toà n vô Ä‘iá»u kiện. Thế rồi ý thức muốn yêu thÆ°Æ¡ng nà y sẽ dần dần hóa thân và o trong tất cả các biến cố, các cuá»™c gặp gỡ và các sá»± tuân phục –nhÆ°ng không đắm chìm và o trong đó. Sẽ là bất hạnh nếu lại rÆ¡i và o trong sá»± âu lo và sá»± nô lệ hà ng ngà n giá»›i răn, sau khi đã nháºn được từ Chúa Ä‘iá»u răn ngắn nhất và tá»± do nhất trong số các Ä‘iá»u răn của cuá»™c sống: Tôi có yêu thÆ°Æ¡ng hay không? [Mục Lục]
33. Giá»›i luáºt thứ nhất và trên hết – Lm. An Phong
Nếu tình cá» có ai há»i: "Äối vá»›i bạn, Ä‘iá»u gì quan trá»ng nhất?"; chắc hẳn sẽ có rất nhiá»u câu trả lá»i. Có ngÆ°á»i sẽ cho rằng đó là chu toà n trách nhiệm; vì ai sinh ra Ä‘á»i cÅ©ng Ä‘á»u lãnh nháºn trách nhiệm, trách nhiệm vá»›i bản thân, gia đình và xã há»™i.
Có ngÆ°á»i sẽ không ngần ngại trả lá»i: đó là sống trong sạch; vì quả tháºt, theo nhà phân tâm há»c Freud, chúng ta chà o Ä‘á»i vá»›i đầy những ám ảnh vá» những cấm kỵ, những cám dá»— vá» Ä‘iá»u răn thứ 6, tá»™i dâm dục…
NgÆ°á»i khác lại sẽ cho rằng đó là sá»± công bằng. Bởi lẽ phải có công bằng trÆ°á»›c đã, rồi má»›i có thể nói đến bác ái, tình yêu. Má»™t xã há»™i công bằng, đó đã là má»™t Ä‘iá»u tuyệt vá»i lắm rồi.
Và còn có thể có nhiá»u câu trả lá»i khác nữa cho câu há»i nà y; cÅ©ng nhÆ° ngÆ°á»i Do Thái khi xÆ°a đã tranh luáºn mãi vá» má»™t giá»›i răn trá»ng nhất.
Äức Giêsu, Ngà i tóm tắt Ä‘iá»u quan trá»ng nhất trong má»™t giá»›i luáºt: "Mến Chúa, yêu ngÆ°á»i". Tất cả những câu trả lá»i khác Ä‘á»u tốt, nếu chúng thể hiện được lòng "mến Chúa yêu ngÆ°á»i"; và sẽ chẳng là gì nếu chúng không xuất phát từ lòng "mến Chúa yêu ngÆ°á»i". Có thể chúng ta đã coi trá»ng chuyện "nhà thá» nhà thánh" hÆ¡n là quan tâm đến má»™t ngÆ°á»i hà ng xóm Ä‘ang gặp túng quẫn; có thể chúng ta giữ kỹ má»i lá» luáºt, nhÆ°ng lại so Ä‘o tÃnh toán vá»›i Chúa từng ly từng tÃ… nhÆ° thế thì còn đâu là "mến Chúa yêu ngÆ°á»i" được.
Thái Ä‘á»™ căn bản của tình yêu là cởi mở, đón nháºn. Mở lòng ra vá»›i Thiên Chúa và quảng đại đón nháºn anh chị em. Mở lòng ra vá»›i Chúa để chu toà n những luáºt lệ đòi buá»™c ta không là m nhÆ° ngÆ°á»i nô lệ; quảng đại đón nháºn anh chị em để mối tuÆ¡ng quan con ngÆ°á»i vá»›i nhau không bị đổ vỡ, méo mó vì những chấp nhất, tỵ hiá»m, ganh ghét.
Thánh Phaolô đã diá»…n tả tình yêu đó nhÆ° sau: "Äức Mến thì nhẫn nhục, hiá»n háºu; không ghen tÆ°Æ¡ng, không vênh vang, không tá»± đắc, không là m Ä‘iá»u bất chÃnh, không tìm tÆ° lợi, không nóng giáºn, không nuôi háºn thù, không mừng vui khi thấy sá»± ác, nhÆ°ng vui khi thấy Ä‘iá»u chân tháºt. Äức mến tha thứ tất cả, tin tưởng tất cả, hy vá»ng tất cả, chịu Ä‘á»±ng tất cả" (1Cr 13,4-7).
Chỉ có má»™t Ä‘iá»u quan trá»ng nhất là lòng Mến; nhÆ°ng lòng Mến lại được thể hiện trong muôn và n cách thức khác nhau.
Lạy Chúa Giêsu,
Chúa đã yêu thương;
và vì tình yêu đó,
Chúa đã dám là m tất cả cho ngÆ°á»i Chúa yêu.
Xin cho chúng con
cũng được trà n đầy tình yêu như Chúa.
Xin cho chúng con cũng dám vì yêu thương
mà táºn tâm phục vụ anh chị em của con. [Mục Lục]
34. Mến Chúa yêu ngÆ°á»i
Qua Ä‘oạn Tin Mừng sáng hôm nay, Chúa Giêsu đã cho chúng ta thấy giá»›i răn thứ nhất đó là hãy kÃnh mến Thiên Chúa hết lòng. Còn giá»›i răn thứ hai cÅ©ng quan trá»ng nhÆ° giá»›i răn thứ nhất, đó là hãy yêu thÆ°Æ¡ng anh em nhÆ° chÃnh mình váºy.
Tuy nhiên Ä‘á»c lại Phúc âm, chúng ta có cảm tưởng dÆ°á»ng nhÆ° Chúa Giêsu đặc biệt nhấn mạnh tá»›i giá»›i răn thứ hai. Ngà i đã coi việc yêu ngÆ°á»i là cách thức để biểu lá»™ tình mến Chúa. Thá»±c váºy có lần Ngà i đã phán: Má»—i khi lên Ä‘á»n thá» dâng của lá»… mà sá»±c nhá»› ngÆ°á»i anh em có Ä‘iá»u chi bất bình vá»›i ngÆ°Æ¡i thì hãy để của lá»… đó, trở vá» là m hoà vá»›i ngÆ°á»i anh em mình trÆ°á»›c đã rồi má»›i tá»›i mà dâng của lá»… sau. HÆ¡n nữa má»—i hà nh Ä‘á»™ng bác ái yêu thÆ°Æ¡ng chúng ta thá»±c hiện cho ngÆ°á»i anh em là chúng ta thá»±c hiện cho chÃnh Chúa. Thế nhÆ°ng đặc Ä‘iểm của lòng yêu ngÆ°á»i là gì? Tôi xin thÆ°a: đó là tinh thần phục vụ. Phục vụ má»™t cách nhÆ°ng không, má»™t cách vô vị lợi, không cần Ä‘á»n Æ¡n báo đáp, không mÆ°u cầu danh vá»ng địa vị hay được bù lá»— cách nà y cách khác. ChÃnh Chúa Giêsu đã từng là m gÆ°Æ¡ng cho chúng ta: Con NgÆ°á»i đến không phải để được phục vụ, nhÆ°ng đến để phục vụ và hiến mạng sống mình là m giá cứu chuá»™c cho nhiá»u ngÆ°á»i. Tình yêu Ngà i dà nh cho chúng ta tháºt cao cả, bởi vì Ngà i đã hiến mạng sống Ngà i cho chúng ta. HÆ¡n thế nữa, Ngà i còn đòi há»i các môn đệ, những kẻ bÆ°á»›c theo Ngà i cÅ©ng phải sống tinh thần phục vụ nhÆ° thế. Trong bữa Tiệc Ly, sau khi đã quỳ xuống rá»a chân cho các môn đệ, thì Ngà i đã nói vá»›i các ông: Nếu Thầy đã rá»a chân cho các con, thì các con cÅ©ng phải rá»a chân cho nhau. Từ những Ä‘iá»u vừa trình bà y chúng ta Ä‘i và o má»™t vấn Ä‘á» thá»i sá»± nóng bá»ng trong giáo xứ, đó là vấn Ä‘á» bầu ban hà nh giáo. Khi thi hà nh chức vụ của ban hà nh giáo, thì má»™t tráºt chúng ta thể hiện tinh thần phục vụ đối vá»›i Chúa cÅ©ng nhÆ° đối vá»›i ngÆ°á»i khác tại cá»™ng đồng giáo xứ. Trong những ngà y qua, tôi rất xúc Ä‘á»™ng vì có những bà mẹ, những bà vợ, biết mình không thể ra ban hà nh giáo được, cho nên đã tÃch cá»±c Ä‘á»™ng viên chồng con của mình. Má»™t bà vợ thì nói: Tôi rất mừng khi thấy ông ra ứng cá», bởi vì khi đã và o ban hà nh giáo, ông sẽ đạo đức hÆ¡n và chừa bỠđược những thói hÆ° táºt xấu của mình. Má»™t bà mẹ thì bảo: Mẹ cho con ăn há»c và mong con sẽ là m được má»™t cái gì lợi Ãch cho Ä‘á»i. Thế nhÆ°ng dÆ°á»›i má»™t góc Ä‘á»™ khác, chúng ta không khá»i lo âu và băn khoăn, vì suốt hÆ¡n hai tháng cổ Ä‘á»™ng mà hiện giá», khu vá»±c Thánh Ä‘Æ°á»ng Vô Nhiá»…m vẫn còn khiếm khuyết má»™t ứng cá» viên. Trong giáo xứ rất nhiá»u ngÆ°á»i há»™i đủ Ä‘iá»u kiện, có dÆ° thiện chà và tinh thần phục vụ, nhÆ°ng vì hoà n cảnh, vì lý do nà y lý do khác, đã không thể ra được. Chúng ta hoà n toà n thông cảm vá»›i những anh em có lý do chÃnh đáng. Thế nhÆ°ng cÅ©ng có những ngÆ°á»i mạnh miệng tuyên bố, nhÆ°ng rồi khi đến việc lại chẳng thấy đâu, cho nên sá»± thể có những tên gá»i vừa khôi hà i lại vừa chua chát, chẳng hạn nhÆ°: chánh lặn, chánh chuồn, chánh né… NhÆ° thế xem ra phục vụ bằng mồm thì dá»… hÆ¡n phục vụ bằng hà nh Ä‘á»™ng, bằng việc là m. Má»™t trong những lý do thÆ°á»ng được Ä‘Æ°a ra để chuồn, để lặn, để né đó là bà xã. Thá»±c sá»± thì hiện nay, gia đình nà o mà chẳng có những khó khăn, đã ra gánh vác việc chung thì thế nà o cÅ©ng phải chấp nháºn hy sinh má»™t phần công việc nhà . Mà các bà thì vốn tham lam, muốn Ä‘á»™c quyá»n, không muốn ông xã của mình bị chia sẻ, bị hy sinh, cho nên đã ngáng chân, đã là m kỳ Ä‘Ã cản mÅ©i, để ông xã đừng ra. Bởi vì nếu ông xã mà ra, sợ ông ấy quá siêng năng việc chung mà bê trá»… việc riêng, nhất là những khi mùa mà ng dồn dáºp, cho nên khi có ngÆ°á»i đến váºn Ä‘á»™ng thì tay chân dãy lên Ä‘Ã nh đạch và miệng thì chối bai bải. Hà nh Ä‘á»™ng nhÆ° thế, chứng tá» chúng ta thiếu tinh thần phục vụ, thiếu trách nhiệm chung, cÅ©ng nhÆ° thiếu tin tưởng và o Chúa, bởi vì Chúa sẽ không bao giá» bá» rÆ¡i những kẻ phục vụ Ngà i. Bằng chứng cụ thể là rất nhiá»u vị chánh, vị phó, vị trùm, vị quản trong những năm phục vụ giáo xứ, kinh tế gia đình vẫn không bị suy giảm, mà hÆ¡n nữa lại còn táºu đất, sắm tivi cassette, mua máy bÆ¡m, máy suốt cÅ©ng nhÆ° máy cà y, nhÆ° váºy cÅ©ng vẫn ăn nên là m ra, cả vá» tiá»n bạc cÅ©ng nhÆ° vá» con cháu.
Äể kết luáºn tôi xin mượn lá»i kinh hoà bình của thánh Phanxicô Assie: Lạy Chúa từ nhân, xin cho con biết mến yêu và phụng sá»± Chúa trong má»i ngÆ°á»i. [Mục Lục]
35. Mến Chúa yêu tha nhân – Lm Louis Minh Nhiên
Má»™t em bé tuyên bố em yêu mẹ em hết sức của em. NgÆ°á»i bác há»i xem em nói Ä‘iá»u đó có ý nghÄ©a gì. Em trả lá»i: "ThÆ°a Bác, cháu và mẹ cháu sống ở tầng lầu thứ ba trong khu nhà thuê. Nhà nà y không có thang máy, và đống củi thì để ở dÆ°á»›i hầm nhà , dÆ°á»›i basement. Mẹ cháu báºn rá»™n suốt ngà y và ngÆ°á»i cÅ©ng không được khoẻ cho lắm. Vì thể bổn pháºn và trách nhiệm của cháu là đem củi từ dÆ°á»›i hầm lên lò sưởi trên nhà . Cháu đã phải dùng hết sức của cháu để có thể bê củi lên đến tầng lầu thứ ba. NhÆ° váºy chẳng phải là cháu yêu mẹ cháu hết sức đó sao?"
Là Kitô hữu, chúng ta thÆ°á»ng tá»± há»i: Äâu là mức Ä‘á»™ chúng ta phải yêu Thiên Chúa và tha nhân? Chúa Giêsu trong bà i Tin Mừng hôm nay bảo chúng ta rằng, trÆ°á»›c hết chúng ta phải yêu mến Thiên Chúa hết lòng, hết linh hồn, hết trà khôn, và thứ hai là thÆ°Æ¡ng yêu tha nhân nhÆ° chÃnh mình.
Chúa Giêsu trÃch hai Ä‘iá»u luáºt nà y trong sách thánh Cá»±u Æ°á»›c. Äiá»u luáºt thứ nhất vá» yêu mến Thiên Chúa trÃch ở sách Äệ Nhị Luáºt (Änl 6,5) và điá»u luáºt thứ hai vá» yêu thÆ°Æ¡ng tha nhân trÃch sách Lêvi (Lv 19,18).
NhÆ° chúng ta đã biết căn bản của đạo Do thái gồm tóm trong 10 giá»›i răn Chúa trao cho ông Maisen. Từ những giá»›i răn nà y, các thầy thông giáo đã thêm thắt thà nh 613 luáºt riêng rẽ, chia ra 248 luáºt phải giữ và 365 luáºt cấm. Vì váºy tháºt khó mà nhá»› hết tất cả các luáºt đó để giữ và chu toà n má»™t cách tỉ mỉ trong cuá»™c sống hằng ngà y. Do đó việc nháºn biết khoản luáºt nà o quan trá»ng hÆ¡n mà giữ là điá»u cần thiết.
Khi Chúa Giêsu nối kết hai khoản luáºt thà nh má»™t, Ngà i có ý cho chúng ta hiểu rằng mến Chúa yêu ngÆ°á»i đó là hai mặt của má»™t đồng tiá»n.
Trong những thế ká»· đầu của Kitô giáo, nhiá»u ngÆ°á»i đã bá» thế gian, trở thà nh những thầy dòng khổ tu, sống hãm mình khắc khổ trong sa mạc. Má»™t dịp mùa chay ná», má»™t nhóm thầy dòng cùng vá»›i Äức Viện phụ Maisen quyết định ăn chay tuần lá»… thánh. Tuy nhiên, và o khoảng giữa tuần, má»™t và i thầy dòng ở má»™t tu viện khác đến thăm chòi của Äức Viện phụ Maisen. Thấy hỠđói, Äức Viện phụ thÆ°Æ¡ng hại và nấu cho há» chút đồ ăn, và để cho há» khá»i nghÄ© ngợi, Äức Viện phụ cÅ©ng dùng chút Ãt.
Trong khi đó, các thầy dòng khác thấy khói bốc lên từ chòi của Äức Viện phụ. Äiá»u đó chỉ có nghÄ©a là Äức Viện phụ đã nấu đồ ăn. Nói má»™t cách khác, ngà i đã vi phạm luáºt giữ chay. Há» sá»ng sốt và thÆ°Æ¡ng hại cho sá»± yếu Ä‘uối của Äức Viện phụ.
HỠđến chất vấn ngà i. Äức Viện phụ bÆ°á»›c ra khá»i chòi và há»i: " Tôi đã phạm tá»™i gì mà các thầy nhìn tôi má»™t cách khủng khiếp quá nhÆ° váºy?". Há» trả lá»i: "Äức Viện phụ đã vi phạm luáºt chay mà chúng ta tình nguyện giữ vì yêu Chúa Kitô tá» giá". Äức Viện phụ đáp: "Phải, tôi đã vi phạm luáºt giữ chay. Tôi đã không giữ luáºt của con ngÆ°á»i, nhÆ°ng trong khi chia sẻ đồ ăn vá»›i những thầy dòng nầy, tôi đã giữ luáºt của Thiên Chúa. Các thầy không nghÄ© là Chúa Giêsu cÅ©ng là m nhÆ° váºy sao? Các thầy ạ, các thầy đã xé tin mừng của Chúa ra là m hai. Có hai giá»›i răn trá»ng, chứ không phải chỉ có má»™t. Chúa Giêsu bảo chúng ta rằng phải yêu mến Thiên Chúa hết lòng, hết linh hồn, và yêu tha nhân nhÆ° chÃnh mình. Chúng ta không và o sa mạc để xa tránh nhân loại và để sống má»™t mình vá»›i Chúa. Chúng ta đến đây để tìm kiếm tha nhân và yêu thÆ°Æ¡ng há» trong Thiên Chúa". Các thầy dòng ra vá» khiêm nhÆ°á»ng và khôn ngoan hÆ¡n.
Có lẽ nếu không để ý chúng ta cÅ©ng đã phạm cùng má»™t lầm lá»—i các thầy dòng, các luáºt sÄ© và biệt phái đã phạm, đó là nghÄ© chỉ có má»™t giá»›i luáºt yêu mến Chúa. Chúng ta có thể chu toà n lá» luáºt siêng năng Ä‘i lá»…, ăn chay, Ä‘á»c kinh cầu nguyện, Ä‘i hà nh hÆ°Æ¡ng Äất Thánh, hoặc nÆ¡i nà y nÆ¡i kia... mà quên Ä‘i giá»›i luáºt yêu thÆ°Æ¡ng tha nhân.
Ngược lại, số ngÆ°á»i khác theo chủ thuyết duy nhân nhân bản, chú trá»ng giúp đỡ con ngÆ°á»i, nhÆ°ng lại không bao giá» nghÄ© đến Thiên Chúa hay cầu nguyện vá»›i Ngà i.
Thiên Chúa truyá»n dạy chúng ta yêu mến Chúa và yêu thÆ°Æ¡ng tha nhân. Yêu Chúa nhiá»u thì không dá»…, và yêu tha nhân - những con ngÆ°á»i vá»›i nhiá»u khuyết Ä‘iểm thiếu sót - lại cà ng không dá»… hÆ¡n.
Lá»i Chúa hôm nay má»i gá»i chúng ta tá»± vấn lÆ°Æ¡ng tâm: Äạo chúng ta là đạo của tình thÆ°Æ¡ng, và phải chăng thÆ°á»›c Ä‘o lòng đạo của chúng ta là những kinh kệ dà i dòng và biểu dÆ°Æ¡ng tôn giáo, hay chÃnh là tình yêu mà chúng ta thể hiện vá»›i tha nhân? [Mục Lục]
36. Yêu thương
Ngà y xÆ°a có má»™t hoà ng tá» trẻ sống trong lâu Ä‘Ã i tráng lệ. Và o má»™t đêm mùa đông, má»™t bà lão ăn xin lỡ Ä‘Æ°á»ng, muốn trá» qua đêm, đã bị hoà ng tá» từ chối. Chẳng may, bà lão lại là má»™t bà phù thủy. Äể phạt tá»™i hoà ng tá» không có lòng thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i, bà đã biến chà ng thà nh má»™t con mãnh thú, hình tượng xấu xà và hung dữ. TrÆ°á»›c khi ra Ä‘i, bà cho con mãnh thú má»™t lá»i hứa sẽ biến trở lại thà nh hoà ng tá» nếu có ai thá»±c sá»± yêu thÆ°Æ¡ng mãnh thú.
Trong ngôi là ng gần chá»— con mãnh thú ở, có má»™t thiếu nữ xinh đẹp tên là Belle. Cô mồ côi mẹ, sống vá»›i cha già . Cha già con má»n bị đám thợ săn thÆ°á»ng xuyên quấy phá. Má»™t ngà y ná», cha cô và o rừng săn thú, Ä‘i lạc và o lâu Ä‘Ã i, bị mãnh thú bắt giữ. Nhá» con ngá»±a khôn ngoan đã dẫn cô tìm được cha. Vì thÆ°Æ¡ng cha, cô chấp nháºn đổi mạng, ở lại sống vá»›i con mãnh thú để ngÆ°á»i cha được tá»± do ra vá».
VỠđến nhà , ngÆ°á»i cha đã kết hợp vá»›i bá»n thợ săn tìm cách giết con mãnh thú để cứu con gái. Trong khi đó cô gái bắt đầu quen thân, trò chuyện và đem lòng yêu mến mãnh thú, tuy rất Ä‘au khổ phải xa cách ngÆ°á»i cha. Còn mãnh thú vì yêu thÆ°Æ¡ng cô gái, không nỡ để cô sống trong Ä‘au khổ, nên đã đồng ý thả cô vá» nhà vá»›i cha. Chiến tráºn ác liệt đã xảy ra giữa bá»n thợ săn và con mãnh thú. Äang khi giao chiến vá»›i bá»n thợ săn, mãnh thú bị thÆ°Æ¡ng nặng. Sau khi vá» thăm cha già , cô gái thÆ°Æ¡ng nhá»› con mãnh thú và quyết định trở lại tiếp cứu. Cô đến đúng khi mãnh thú bị thÆ°Æ¡ng, Ä‘ang quằn quại trong Ä‘au Ä‘á»›n. Cô năn nỉ: “Không! Xin đừng chết! Mãnh thú Æ¡i ta yêu mi!†Rồi cô ôm hôn lên mặt mãnh thú. Nhá» nụ hôn yêu thÆ°Æ¡ng đó, mãnh thú biến trở lại thà nh má»™t hoà ng tá» khôi ngô tuấn tú nhÆ° trÆ°á»›c. Äó là câu chuyện tình đẹp đẽ được tóm lược trong cuốn phim hoạt hình “The Beauty and the Beastâ€, “Mãnh Thú và Giai Nhânâ€.
Câu chuyện trên nói lên sức mạnh cứu Ä‘á»™ của tình yêu. Tình yêu có khả năng giải thoát và biến đổi con ngÆ°á»i. Tháºt váºy! Hầu hết những vấn Ä‘á» rắc rối và thảm kịch xẩy ra trên thế giá»›i Ä‘á»u do thiếu tình thÆ°Æ¡ng. Rất nhiá»u phạm nhân đã gây nên tá»™i ác chỉ vì không thể ban tặng hay đón nháºn tình yêu thÆ°Æ¡ng.
Äiá»u má»—i con ngÆ°á»i Ä‘á»u khao khát, Æ°á»›c ao và cần đến là tình yêu. Thánh Kinh dạy rằng: “Thiên Chúa là Tình Yêuâ€. Tình yêu là bản chất của Thiên Chúa. Và bởi con ngÆ°á»i được dá»±ng nên theo hình ảnh của Thiên Chúa, nên cÅ©ng luôn khát khao và tìm kiếm tình yêu. Dá»±a trên nhu cầu căn bản nà y của con ngÆ°á»i, trong bà i Phúc âm hôm nay, Chúa Giêsu đã dạy cho những ngÆ°á»i Biệt phái biết Ä‘iá»u răn duy nhất của đức ái, sá»± viên mãn của lá» luáºt: “Yêu mến Chúa là Thiên Chúa ngÆ°Æ¡i hết lòng, hết linh hồn và hết trà khôn…†Äiá»u răn thứ hai là : “Yêu thÆ°Æ¡ng kẻ khác nhÆ° chÃnh mình ngÆ°Æ¡iâ€.
Câu chuyện được kể vá» má»™t đôi vợ chồng tá»›i gặp cha sở và nói: “ThÆ°a cha, chúng con sắp ly dị, nhÆ°ng chúng con muốn xin cha cho chúng con biết ý kiến?†Cha sở suy nghÄ© giây lát rồi quay sang há»i ngÆ°á»i chồng: “Thánh Kinh dạy rằng con phải yêu thÆ°Æ¡ng vợ con nhÆ° Chúa Giêsu Kitô đã yêu thÆ°Æ¡ng Há»™i Thánh. Con có thể thá»±c hà nh được Ä‘iá»u đó không?†NgÆ°á»i chồng thÆ°a: “ThÆ°a không. Con không nghÄ© con giữ được Ä‘iá»u đóâ€. Cha sở nói: “Váºy thì con hãy bắt đầu ở mức Ä‘á»™ thấp hÆ¡n váºy. Thánh Kinh dạy rằng con phải yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i lân cáºn nhÆ° yêu chÃnh mình. Con có thể yêu thÆ°Æ¡ng vợ con má»™t cách tối thiểu nhÆ° váºy được không?†NgÆ°á»i chồng nói, “ThÆ°a cha không. Äiá»u nà y cÅ©ng còn quá cao!†Má»™t cách tuyệt vá»ng, sau cùng cha sở Ä‘Ã nh nói: “Thánh Kinh cÅ©ng dạy rằng, con hãy yêu thÆ°Æ¡ng kẻ thù của con, thôi con hãy vá» nhà và bắt đầu từ đó Ä‘i!â€
Nhóm Biệt phái, Ä‘a số gồm các luáºt sÄ©, chủ trÆ°Æ¡ng phải tuân giữ các luáºt lệ của Cá»±u Ước và cá»™ng thêm khoảng 613 luáºt lệ do truyá»n thống của các thầy Rabbi. Còn nhóm SaÄ‘Ä‘ucêô chỉ tin và o các luáºt lệ và các tiên tri mà thôi, không tin và o truyá»n thống của các thầy Rabbi. Câu há»i được đặt ra cho Chúa Giêsu: “Trong luáºt lệ, giá»›i răn nà o quan trá»ng nhất?†đã được tranh cãi giữa những ngÆ°á»i Biệt phái và SaÄ‘Ä‘ucêô. Âm mÆ°u của nhóm ngÆ°á»i Biệt phái nhằm gà i bẫy Chúa Giêsu và o những trÆ°á»ng hợp xung khắc khó giải quyết giữa các phe nhóm tôn giáo và chÃnh trị để tiêu diệt Ngà i. Tâm hồn há» mang nặng thù háºn và Ãch ká»· Ä‘ang khi bá» ngoà i giả vá» bà n há»i vá» những giá»›i luáºt yêu thÆ°Æ¡ng!
Chà ng ca sÄ© nhạc pop, Cliff Richard sau má»™t chuyến viếng thăm trại tị nạn Bihari ở Bangladesh trở vá» nhà đã kể lại má»™t biến cố cảm Ä‘á»™ng nhÆ° sau: “Buổi sáng đầu tiên ở trại tị nạn, tôi phải rá»a tay hà ng chục lần. Tôi đã không dám đụng và o bất cứ cái gì, nhất là dân chúng. Má»i ngÆ°á»i ở trong những trại tị nạn đó Ä‘á»u bị ghẻ lở. Toà n thân đầy mụn nhá»t. Tôi Ä‘ang cúi xuống vá»›i má»™t em bé gái, mục Ä‘Ãch chÃnh chỉ là chụp và i tấm hình để phô trÆ°Æ¡ng vá»›i bè bạn. Tôi đã cố gắng hết sức đừng cúi xuống quá gần kẻo đụng chạm và o ngÆ°á»i em. Ngay lúc ấy, má»™t ngÆ°á»i nà o đó tình cỠđạp lên những ngón chân của em. Bé gái hét lên, và nhÆ° má»™t phản xạ, tôi nắm lấy em, quên Ä‘i sá»± bẩn thỉu dÆ¡ dáy và đầy mụn nhá»n trên ngÆ°á»i em. Tôi nhá»› mãi má»™t thân hình nhá» bé và ấm áp bám chặt và o tôi, ngay láºp tức tiếng khóc ngÆ°ng bặt. Từ đấy, tôi biết rằng tôi còn phải há»c há»i rất nhiá»u Ä‘iá»u thá»±c tế vá» tình yêu Kitô giáo, nhÆ°ng tối thiểu gì tôi cÅ©ng đã bắt đầu.
Má»™t nhà tâm lý há»c nổi tiếng đã Ä‘Æ°a ra nháºn xét rằng việc yêu thÆ°Æ¡ng má»™t ngÆ°á»i khác là điá»u thá» thách lá»›n nhất trong má»i sinh hoạt của con ngÆ°á»i, vì nó đòi há»i phải hy sinh và từ bá» bản thân mình. ChÃnh vì những đòi há»i nà y nên có nhiá»u ngÆ°á»i đã chÆ°a bao giá» yêu ngÆ°á»i khác má»™t cách thá»±c sá»±. Hoặc có thể đã yêu, nhÆ°ng sau đó gặp Ä‘au khổ, hỠđã tháo lui. Äể thá»±c sá»± yêu thÆ°Æ¡ng má»™t ngÆ°á»i khác ở mức Ä‘á»™ sâu xa, cần phải có sức mạnh để tiến tá»›i việc chia sẻ chÃnh cuá»™c sống của mình. Äó chÃnh là tình yêu hÆ°á»›ng vá» Thiên Chúa và tha nhân được Chúa Giêsu Ä‘á» cáºp đến. [Mục Lục]
37. Mến Chúa yêu ngÆ°á»i – Lm. VÅ© Nghi
Và o thá»i Äệ Nhị Thế Chiến, tại San Francisco, có hai gia đình di dân sống gần nhau và thuá»™c cùng má»™t xứ đạo: má»™t gia đình ngÆ°á»i Nháºt và má»™t gia đình ngÆ°á»i Thụy sÄ©. Sau nhiá»u năm là m việc khó nhá»c, cả hai gia đình đã thà nh công trong nghá» trồng hoa hồng. Äá»™t nhiên, ngà y 7 tháng 12 năm 1941, Nháºt tấn công Trân Chân Cảng, và há» nghe đồn rằng những ngÆ°á»i Mỹ gốc Nháºt sẽ bị bắt và o trại táºp trung. Gia đình ngÆ°á»i Thụy SÄ© hứa sẽ tiếp tục săn sóc vÆ°á»n hoa cho gia đình ngÆ°á»i Nháºt, nếu thá»±c sá»± há» bị bắt, vì đây là điá»u hỠđã được Chúa dạy: "Các con hãy thÆ°Æ¡ng yêu nhau." (Ga 15,17). Và quả tháºt, gia đình ngÆ°á»i Nháºt đã bị bắt. Má»™t năm. Hai năm. Rồi ba năm qua Ä‘i, gia đình ngÆ°á»i Thụy SÄ© đã hy sinh thá»i giá» và sức lá»±c để trồng cấy và đem hoa ra chợ bán thay cho gia đình ngÆ°á»i hà ng xóm của mình. Khi chiến tranh chấm dứt, gia đình ngÆ°á»i Nháºt được trả tá»± do, và hỠđã được gia đình ngÆ°á»i Thụy SÄ© ra táºn bến xe để đón vá». VỠđến nhà , há» thấy má»™t vÆ°á»n hoa xanh tÆ°Æ¡i, má»™t căn nhà sạch sẽ tÆ°Æ¡m tất, và má»™t món tiá»n, sinh lá»i được trong ba năm há» xa nhà .
Äược lòng yêu mến Thiên Chúa thúc đẩy, gia đình ngÆ°á»i Thụy sÄ© trên đây đã thá»±c hà nh đúng lá»i Chúa đã truyá»n dạy: "Hãy yêu mến Thiên Chúa hết lòng, hết sức, hết trà khôn... và hãy yêu thÆ°á»ng anh em nhÆ° chÃnh mình."
Mến Chúa và yêu ngÆ°á»i, đó là hai khoản luáºt Thiên Chúa quan tâm chú trá»ng ngay từ những ngà y đầu tiên con ngÆ°á»i xuất hiện trên trái đất, và cÅ©ng là hai khoản luáºt con ngÆ°á»i đã lá»—i phạm ngay từ những trang sỠđầu tiên của nhân loại.
Vì nguyên tổ đã không hết lòng tin tưởng ở Thiên Chúa, nên đã tin lá»i của ma quỉ; vì ghen tÆ°Æ¡ng, Cain đã giết chết em mình. Äến thá»i Xuất Hà nh, khi Thiên Chúa ban bá»™ luáºt cho dân Do thái, má»™t lần nữa, hai khoản luáºt quan trá»ng vẫn là hết lòng tôn thá» má»™t mình Thiên Chúa Giavê (Änl 6,5), và yêu thÆ°Æ¡ng anh em đồng loại nhÆ° chÃnh mình, cách riêng những ngÆ°á»i nghèo hèn yếu thế ( x Lv 19,18.33-34)
Dẫu váºy, khi Chúa Giêsu liên kết hai giá»›i luáºt nà y, và coi hai Ä‘iá»u nà y là giá»›i luáºt cao trá»ng nhất trong toà n bá»™ lá» luáºt, Chúa đã là m má»™t Ä‘iá»u má»›i lạ. NhÆ°ng vấn đỠở đây là sao Chúa Giêsu lại là m nhÆ° váºy.
Khi truyá»n dạy chúng ta "yêu mến Chúa hết lòng, hết sức, hết trà khôn", đó là Chúa dạy chúng ta hãy yêu mến Chúa vá»›i toà n diện con ngÆ°á»i của mình. Äiá»u nà y có nghÄ©a là má»i việc chúng ta là m Ä‘á»u phải qui hÆ°á»›ng vá» Chúa. Thiên Chúa có quyá»n đòi buá»™c Ä‘iá»u nà y là vì chúng ta là thụ tạo của NgÆ°á»i, và má»i cái chúng ta có Ä‘á»u là do Chúa ban cho. Chúng ta có thể tá»± tình phụng sá»± mến yêu Chúa và được hưởng hạnh phúc vá»›i NgÆ°á»i; hay vá»›i sá»± tá»± do Chúa ban, chúng ta có thể từ chối phụng sá»± Chúa, và rồi sẽ phải lãnh chịu hiệu quả của quyết định đó.
Má»™t khi chúng ta quyết định sống vá»›i Chúa trong tâm tình thá» kÃnh mến yêu, chúng ta sẽ biết phải có tâm tình nà o, hà nh Ä‘á»™ng là m sao, nói năng thế nà o, trong má»—i hoà n cảnh của cuá»™c sống. Các giá»›i luáºt khác lúc đó không còn là gánh nặng, nhÆ°ng là những nhắc nhở cho chúng ta vá» bổn pháºn và trách nhiệm của mình đối vá»›i Chúa. NhÆ°ng vì đối vá»›i Chúa, chúng ta không thấy, và cÅ©ng không cảm nghiệm được bằng giác quan, nên Chúa đã muốn chúng ta yêu mến NgÆ°á»i qua các thụ tạo của NgÆ°á»i. Theo lá»i Thánh Augustinô, "Vì chúng ta không nhìn thấy Chúa, nên Chúa đã muốn chúng ta thấy Chúa qua tha nhân. Vì khi yêu mến tha nhân, ánh nhìn của chúng ta được thanh tẩy nên trong sáng hÆ¡n để có thể nhìn thấy Thiên Chúa." DÄ© nhiên lòng mến yêu nà y không phải là tình yêu tá»± nhiên, hay yêu tha nhân là vì má»™t lợi lá»™c cá nhân nà o đó, nhÆ°ng phải là tình yêu được bắt nguồn và phản ảnh chÃnh tình yêu thÆ°Æ¡ng của Chúa Kitô: Má»™t tình yêu rá»™ng mở đến má»i ngÆ°á»i không kể giai cấp, mầu da, chủng tá»™c; má»™t tình yêu quảng đại quên mình; má»™t tình yêu nhạy cảm, cách riêng đối vá»›i những nghèo khổ, bệnh táºt, những ngÆ°á»i bị gạt ra ngoà i lá» của xã há»™i.
Chắc rằng cho dù gia đình ngÆ°á»i Thụy sÄ© có yêu mến gia đình ngÆ°á»i hà ng xóm đến đâu Ä‘i nữa. há» cÅ©ng không đủ sụ quảng đại và kiên nhẫn để tiếp tục công việc bác ái đó trong suốt 3 năm trÆ°á»ng, nếu lòng yêu mến đó không được nâng đỡ và thúc đẩy bởi lòng yêu mến Thiên Chúa. Mến Chúa và yêu ngÆ°á»i do đó có má»™t mối liên hệ tháºt máºt thiết vá»›i nhau. Lòng mến Chúa cần được bà y tá» qua tình thÆ°Æ¡ng mến đối vá»›i tha nhân, và lòng yêu thÆ°Æ¡ng tha nhân chỉ bá»n vững và chân thà nh khi nó được nuôi dưỡng và nâng đỡ bởi tình yêu mến Thiên Chúa. [Mục Lục]
38. Yêu thương
Và o ngà y ká»· niệm 25 năm thà nh hôn, Abigail Van Buren, đã xin đăng trên báo trong mục “Dear Abby†lá thÆ° sau đây gá»i cho chồng của bà : “Ngà y 2 tháng 7 năm 1964. Anh Mort yêu quý, hôm nay là ngà y rất đặc biệt đối vá»›i em. Äó là ngà y ká»· niệm 25 năm thà nh hôn của em, và em có lá»i nà y để ngá» cùng anh: em đã có má»™t ngÆ°á»i mẹ và má»™t ngÆ°á»i cha thá»±c sá»± yêu thÆ°Æ¡ng nhau, do đó em biết được tình yêu là gì. Em đã là m việc rất chăm chỉ để nhìn thấy hai ngÆ°á»i con Ä‘ang tuổi thanh xuân vượt qua thá»i niên thiếu đầy gian khổ má»™t cách an toà n, do đó em biết được sá»± hà i lòng là gì. Em đã cầu nguyện, và những lá»i cầu nguyện của em đã được lắng nghe, do đó em biết được đức tin là gì. Em đã có anh ở bên cạnh em, má»™t con ngÆ°á»i tá» tế nhất, dịu dà ng nhất, đáng kể nhất trên Ä‘á»i, do đó em biết được niá»m vui là gì. Em yêu anhâ€.
Tình yêu hÆ°á»›ng vá» Thiên Chúa và tha nhân mang lại niá»m vui. Má»™t niá»m vui không giống nhÆ° khoái lạc, hay hạnh phúc. Má»™t con ngÆ°á»i hÆ° há»ng có thể tìm được khoái lạc trong những thoả mãn nhục dục. Hoặc má»™t con ngÆ°á»i tầm thÆ°á»ng cÅ©ng có những giây phút cảm thấy hạnh phúc trong Ä‘á»i. NhÆ°ng niá»m vui chân tháºt theo ý nghÄ©a của Thánh Kinh nói đến, chỉ phát xuất từ tình yêu biết hy sinh và quên mình vì Thiên Chúa và tha nhân.
Niá»m vui đó cho phép chúng ta nhìn thế giá»›i từ má»™t viá»…n tượng đã được thăng hoa và phong phú dÆ°á»›i ánh sáng của Tin Mừng. Äó chÃnh là biết “mến yêu và phụng sá»± Chúa trong má»i ngÆ°á»i†và trở nên má»™t “khà cụ bình an của Chúaâ€. Äó chÃnh là tìm an ủi, tìm hiểu biết, tìm yêu mến, hiến thân và quên mình nhÆ° lá»i Kinh Hoà Bình của thánh Phanxicô Assisi đã diá»…n tả.
Truyện cổ Äông PhÆ°Æ¡ng kể lại rằng ngà y xÆ°a có bốn chà ng thanh niên thá»±c hiện má»™t cuá»™c du hà nh băng qua khu rừng. Thình lình, há» gặp má»™t bức tÆ°á»ng rất cao cháºn đứng trÆ°á»›c mặt. Láºp kế, há» bắc má»™t cái thang dà i để leo lên xem cái gì ở phÃa bên kia. NgÆ°á»i thứ nhất leo lên tá»›i đỉnh, nhìn xuống dÆ°á»›i và la lên trong khoái lạc cá»±c Ä‘á»™. Ngay láºp tức anh phóng mình xuống. Anh thứ hai cÅ©ng là m tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° váºy. Rồi anh thứ ba cÅ©ng thế. Sau cùng, anh thứ tÆ° leo lên, chiêm ngắm má»™t khung cảnh đầy hứng thú: cây cối xanh tÆ°Æ¡i, hoa trái muôn nghìn. ChÆ°a bao giá» anh nhìn thấy cảnh tượng đẹp đẽ nhÆ° váºy. Và , giống nhÆ° những ngÆ°á»i khác, anh cÅ©ng bị cám dá»— nhẩy xuống đó. NhÆ°ng anh kịp ngÆ°ng lại để suy nghÄ© đôi chút, nghÄ© đến gia đình, vợ con và bạn bè của mình. Sau đó anh đã vá»™i vã leo xuống chân thang và bắt đầu Ä‘i rao giảng tin mừng vá» má»™t khu vÆ°á»n đẹp tuyệt trần cho những ngÆ°á»i khác biết.
Từng ngÆ°á»i má»™t, ba chà ng thanh niên đầu tiên đã nhìn thấy má»™t vùng đất má»›i vá»›i những hứa hẹn tuyệt vá»i. HỠđã quyết định chiếm Ä‘oạt lấy cho riêng mình nên đã tá»± huá»· diệt. Chà ng thanh niên thứ tÆ° kịp suy nghÄ© và muốn chia sẻ nó vá»›i những ngÆ°á»i khác, nên tồn tại. Cách chắc chắn nhất để là m phong phú cái nhìn ná»™i tâm của chúng ta vá» tình yêu Thiên Chúa là chia sẻ tình yêu đó vá»›i những ngÆ°á»i khác.
Tôi rất thÃch bản dịch câu Kinh Thánh trÃch từ lá thÆ° thứ nhất của thánh Gioan, Ä‘oạn 4, câu 7b, của há»c giả Thánh Kinh Công giáo, Edgar Bruns: “Phà m ai yêu thÆ°Æ¡ng, thì sinh ra Thiên Chúaâ€. Câu nà y được dịch đúng chữ nhÆ° sau: “Phà m ai yêu thÆ°Æ¡ng, thì đã được Thiên Chúa sinh raâ€. Äiá»u thá»±c sá»± rằng tình yêu Kitô giáo luôn ở trong má»™t tiến trình để Thiên Chúa được sinh ra, được chia sẻ vá»›i hết má»i ngÆ°á»i và lan rá»™ng ra khắp nÆ¡i trên thế giá»›i.
Thá»i Giáo Há»™i sÆ¡ khai, những ngÆ°á»i không phải Kitô hữu đã để tâm lÆ°u ý đến những ngÆ°á»i Kitô hữu bằng cách: “Hãy nhìn xem há» yêu thÆ°Æ¡ng nhau là dÆ°á»ng nà o!†Theo má»™t truyá»n thống của Thánh Gioan để lại, lúc đó ngà i đã già yếu và bÆ°á»›c Ä‘i rất khó khăn đến nhà thá» và o má»—i ngà y Chúa nháºt. Gioan phải nhá» những ngÆ°á»i bạn dìu Ä‘i. Khi Thánh lá»… kết thúc, há» phải giúp cho Gioan đứng lên ban phép là nh cho cá»™ng Ä‘oà n và nói: “Các con thân mến, các con hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhauâ€.
Má»™t ngà y ná», má»™t tÃn hữu Ä‘Æ°a ý kiến rằng vị môn đệ già yếu đó lúc nà o cÅ©ng nói y nhÆ° váºy, giống nhÆ° má»™t cha sở cứ láºp Ä‘i láºp lại mãi má»™t bà i giảng. NhÆ°ng vị trưởng lão Gioan đã trả lá»i rằng: “Không còn gì hÆ¡n để nói nữa. Äây là lá»i nói sau cùng. Nếu chúng ta yêu thÆ°Æ¡ng nhau, đó là tất cả má»i sá»±. Cuối cùng, ngÆ°á»i ta sẽ thá»±c sá»± biết rằng chúng ta là những ngÆ°á»i Kitô hữu bằng tình yêu thÆ°Æ¡ng của chúng taâ€.
“Lạy Chúa Giêsu, xin cho con toả hÆ°Æ¡ng thÆ¡m của Chúa đến má»i nÆ¡i con Ä‘i. Xin Chúa trà n ngáºp tâm hồn con bằng thần khà và sức sống của Chúa. Xin Chúa xâm chiếm toà n thân con để con chiếu toả sức sống của Chúa. Xin Chúa chiếu sáng qua con, để những ngÆ°á»i con tiếp xúc cảm nháºn được Chúa Ä‘ang sống và hiện diện trong con. Xin cho con biết rao giảng vá» Chúa, không bằng lá»i nói suông, nhÆ°ng bằng cuá»™c sống chứng tá, bằng trái tim trà n đầy tình yêu của Chúa†(Lá»i cầu nguyện của Mẹ Têrêsa Calcutta). [Mục Lục]
39. Trên đỉnh yêu thương
(TrÃch trong “NhÆ° Thầy Äã Yêu†– Thiên Phúc)
Báo Tuổi trẻ có đăng bà i “Phở nóng chiá»u mÆ°a†của tác giả Bút Bi. Câu chuyện nhÆ° sau: “Tiệm phở A (Ä‘Æ°á»ng Kỳ Äồng)†chiá»u hôm kia mÆ°a nhÆ° trút nÆ°á»›c. Má»™t ông già khoảng 70 tuổi, tay lần dò chiếc gáºy, tay xách chiếc gà men cÅ© kỹ láºp cáºp bÆ°á»›c và o quán, mua phở mang vá». Lúc ông Ä‘ang long lấy tiá»n – gói trong hai ba lá»›p bịch ni-lông – ra để trả, má»™t trong hai thanh niên Ä‘ang ngồi ăn phở ở chiếc bà n ngoà i cùng bảo là đã trả tiá»n phở cho ông rồi. Ông già lãng tai ngá»› ra không hiểu, ngÆ°á»i thanh niên vừa nói câu trên chỉ ngÆ°á»i bạn Ä‘ang cắm cúi ăn: “Thằng nà y trả chứ không phải cháu đâuâ€. Rồi anh nói thêm có lẽ để câu chuyện được tá»± nhiên hÆ¡n: “Nó há»i bác có con gái không?†Ông già dÆ°á»ng nhÆ° vẫn còn chÆ°a hết ngạc nhiên tháºt thà nói “cóâ€. NgÆ°á»i thanh niên kia báºt cÆ°á»i, bảo “nói chÆ¡i đó bác Æ¡iâ€. Bút Bi tình cá» có mặt ở đó cÅ©ng báºt cÆ°á»i. Mấy cô phục vụ trong quán cÅ©ng cÆ°á»i ầm lên. Ông già hiểu ra, hoạt bát hẳn lên, nói và i câu vui vẻ rồi chống gáºy Ä‘i vá».
Tò mò, Bút Bi nhìn hai ngÆ°á»i thanh niên. HỠăn mặc giản dị, mang dép, Ä‘i chiếc Cub Ä‘á»i cÅ©, trông có lẽ là những ngÆ°á»i lao Ä‘á»™ng là m lÅ©, và cá» chỉ của há» tháºt dá»… thÆ°Æ¡ng. NgÆ°á»i già thÆ°á»ng có cảm giác bị bá» rÆ¡i, thèm sá»± há»i han, chăm sóc. (Ông gìa phải tá»± chống gáºy Ä‘i mua phở dù có con cái?). Chắc tối hôm ấy ông sẽ thấy vui lắm, chẳng những váºy có khi nó còn trở thà nh má»™t ká»· niệm của ông, để ông Ä‘i kể lại vá»›i bà con, chòm xóm. Còn Bút Bi cÅ©ng thấy vui quá, bèn quyết định ăn luôn… hai tô phở!!
***
Nghe xong câu chuyện “Phở nóng chiá»u mÆ°a†trên đây, chúng ta cảm thấy ấm áp lên tình con ngÆ°á»i. Má»™t sá»± quan tâm tế nhị, má»™t lá»i thăm há»i chân thà nh, má»™t nghÄ©a cá» yêu thÆ°Æ¡ng thầm kÃn, đã là m cho mối quan hệ giữa ngÆ°á»i vá»›i ngÆ°á»i thân gần gÅ©i hÆ¡n, thông cảm nhau hÆ¡n, và quà mến nhau hÆ¡n.
Äiá»u cốt lõi của Kitô giáo chÃnh là yêu thÆ°Æ¡ng. Giá»›i răn lá»›n nhất của đạo cÅ©ng chỉ là “mến Chúa, yêu ngÆ°á»iâ€. Äó là sứ Ä‘iệp mà Tin Mừng hôm nay muốn loan báo. Äức Giêsu trả lá»i cho ngÆ°á»i thông luáºt: “NgÆ°Æ¡i phải yêu mến Äức Chúa, Thiên Chúa của ngÆ°Æ¡i, hết lòng, hết linh hồn và hết trà khôn ngÆ°Æ¡i. Còn Ä‘iá»u răn thứ hai, cÅ©ng giống nhÆ° Ä‘iá»u răn ấy, là ngÆ°Æ¡i phải yêu ngá»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mình†(Mt 22, 37-39).
NgÆ°á»i Kitô hữu, luôn mang trên mình cây tháºp giá. Cây tháºp giá ấy có má»™t ý nghÄ©a rất cao đẹp: Thanh dá»c của cây tháºp giá muốn nói rằng, ngÆ°á»i tÃn hữu phải vÆ°Æ¡n lên cao tá»›i Thiên Chúa, để yêm mến NgÆ°á»i vá»›i tất cả trái tim, vá»›i trá»n vẹn con ngÆ°á»i. Thanh ngang của cây tháºp giá muốn nói vá»›i ngÆ°á»i tÃn hữu, phải vÆ°Æ¡n đến vá»›i tất cả má»i ngÆ°á»i, để yêu thÆ°Æ¡ng há» nhÆ° chÃnh mình, không loại trừ má»™t ai, kể cả kẻ thù. Nếu có thanh dá»c mà không có thanh ngang, thì đâu phải là cây tháºp giá. Nếu có “Mến Chúa†mà không có “yêu ngÆ°á»iâ€, thì chÆ°a phải là Kitô hữu. CÅ©ng nhÆ° đồng tiá»n luôn có hai mặt, thì ngÆ°á»i Kitô hữu luôn phải sống trá»n vẹn hai giá»›i răn “Mến Chúa và yêu ngÆ°á»i†má»›i Ä‘Ãch danh là Kitô hữu.
Có nhiá»u ngÆ°á»i nghÄ© rằng “Mến Chúa†thì dá»… quá. Tôi vẫn Ä‘á»c kinh sáng tối, Ä‘i lá»… cầu nguyện hang ngà y, năng tham dá»± các bà tÃch, và há» bằng lòng vá»›i mức Ä‘á»™ ấy. Thá»±c ra, Chúa đâu chỉ đòi há»i có thế! Hãy nghe lại Ä‘iá»u răn lá»›n nhất nà y: “Phải yêu mến Äức Chúa, Thiên Chúa của ngÆ°Æ¡i, hết lòng, hết linh hồn và hết trà khôn ngÆ°Æ¡iâ€. Trong Ä‘iá»u răn có ba chữ “hếtâ€, chúng ta dã yêu được mấy chữ “hết†đó. ThÆ°á»ng chúng ta chỉ yêu Chúa ná»a vá»i, yêu tùy hứng, yêu đại khái, yêu theo vụ mùa.
Chúng ta chỉ yêu mến Chúa “hết lòng†khi chúng ta dám hy sinh thì giá», công việc, lợi nhuáºn, để Ä‘i tham dá»± thánh lá»…, các giá» cầu nguyện, hay các buổi tÄ©nh tâm, hầu nâng cao Ä‘á»i sống thiêng liêng.
Chúng ta chỉ yêu mến Chúa “hết linh hồn†khi chúng ta dám từ bá» danh vá»ng, lợi lá»™c, chức quyá»n để trung thà nh vá»›i Chúa và các giá»›i răn của NgÆ°á»i.
Chúng ta chỉ yêu mến Chúa “hết trà khôn†khi chúng ta dám là m nhân chứng cho NgÆ°á»i trÆ°á»›c lÆ°Æ¡ng dân, trÆ°á»›c kẻ bách hại, cho dù phải Ä‘e dá»a đến cuá»™c sống và tÃnh mạng.
“Mến Chúa†đã khó, “Yêu ngÆ°á»i†lại cà ng khó hÆ¡n. Vì ngÆ°á»i ta đâu phải ai cÅ©ng dá»… mến, dá»… thÆ°Æ¡ng. Vá»›i cái nhìn không thân thiện của chúng ta sẽ có rất nhiá»u ngÆ°á»i dá»… ghét và đáng ghét. “Yêu ngÆ°á»i†nhÆ° Chúa dạy là “Yêu nhÆ° chÃnh mìnhâ€. Có ai lại ghét mình bao giá». Trái lại, ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng yêu mình quá Ä‘á»™.
Chúng ta chỉ có thể “yêu ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mình†khi chúng ta tránh hết sức không là m tổn thÆ°Æ¡ng đến nhân phẩm và quyá»n lợi của ngÆ°á»i khác.
Chúng ta chỉ có thể “yêu ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mình†khi chúng ta biết kÃnh trá»ng ngÆ°á»i già yếu, an ủi ngÆ°á»i khổ Ä‘au, giúp đỡ những ai nghèo đói, bênh vá»±c những kẻ cô thế, cô thân.
Chúng ta chỉ có thể “yêu ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mình†khi chúng ta biết quảng đại trao ban và xả thân phục vụ những ai Ä‘ang cần sá»± trợ giúp.
Mauriao viết: “Ngà y nà o bạn không còn thắp sáng tình yêu, ngà y đó nhiá»u ngÆ°á»i sẽ chết vì giá lạnhâ€.
***
Lạy Chúa, bác ái chÃnh là đồng phục của ngÆ°á»i Kitô hữu. Nếu ngà y nà o chúng con yêu anh em mà con tim sẽ thắt, thì xin nhắc cho chúng con nhá»› lại Lá»i Chúa: “Äiá»u gì các con là m cho ngÆ°á»i bé nhá» nhất là các con là m cho chÃnh Taâ€. Amen. [Mục Lục]
40. Luáºt trá»ng đại nhất
Hôm nay Chúa Nháºt 30 ThÆ°á»ng Niên, Chúa Giêsu và Mẹ Giáo Há»™i muốn nhắn gá»i chúng ta má»™t giá»›i luáºt quan trá»ng nhất của ngÆ°á»i tÃn hữu Kitô, đó là giá»›i răn "Mến Chúa và Yêu NgÆ°á»i". Äây là má»™t giá»›i răn được gồm tóm tất cả các giá»›i răn trong đạo. Vì thế, khi đến trần gian, Chúa Giêsu không chỉ đến để giải thoát con ngÆ°á»i khá»i má»i tá»™i lá»—i mà thôi, nhÆ°ng Ngà i muốn giải thoát con ngÆ°á»i má»™t cách toà n diện, tức là khá»i má»i áp bức bất công, khá»i má»i Ä‘á»™c tà i kìm kẹp, cốt để Ä‘em lại cho con ngÆ°á»i được tá»± do, hầu sống đúng vá»›i phẩm giá của mình là ngÆ°á»i Kitô hữu. Và o thá»i Chúa Giêsu, trong xã há»™i Do Thái bấy giá», con ngÆ°á»i lúc nà o cÅ©ng bị trói buá»™c bởi những lá» luáºt. Bởi thế, ngÆ°á»i ta đếm được 248 Ä‘iá»u dạy phải là m và 365 Ä‘iá»u buá»™c phải tránh. ‘Nhất cá» nhất Ä‘á»™ng’ con ngÆ°á»i Ä‘á»u nằm trong mạng lÆ°á»›i chằng chịt của lá» luáºt. Äó là điá»u là m cho con ngÆ°á»i lúc nà o cÅ©ng mang tâm trạng lo âu, sợ sệt. Không biết tôi là m Ä‘iá»u kia việc ná» có đúng luáºt không? Và nếu tôi sai luáºt thì tôi không phải là ngÆ°á»i công chÃnh.
Tháºt váºy, nếu con ngÆ°á»i chỉ căn cứ và o những luáºt lệ bó buá»™c nhÆ° váºy thì đó là má»™t sai lầm, vì lấy lá» luáºt là m ná»n tảng cho Ä‘á»i sống luân lý để Ä‘o mức Ä‘á»™ công chÃnh của Ä‘á»i sống con ngÆ°á»i. Bởi váºy, chúng ta không lạ gì thế giá»›i có há»c của thá»i đại Do Thái bấy giá», nhÆ° các luáºt sÄ© và biệt phái nhá» há»c biết luáºt và giữ luáºt nên há» cho là công chÃnh, là thánh thiện, là hoà n hảo hÆ¡n ngÆ°á»i, đến Ä‘á»™ trở nên kiêu căng, hách dịch vá»›i đại Ä‘a số dân chúng là những ngÆ°á»i không am tÆ°á»ng lá» luáºt để tuân giữ.
NhÆ°ng Chúa Giêsu đến, Ngà i đã đặt lại ná»n tảng sá»± công chÃnh, Ä‘em đến sá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»i trên tình yêu thÆ°Æ¡ng. Ngà i đã phản đối những lá» luáºt chẻ cá»ng tóc ra là m tÆ° đó. Lá» luáºt đặt ra để giúp cho con ngÆ°á»i, chứ không phải con ngÆ°á»i sinh ra để giữ lá» luáºt. Vì thế, Chúa Giêsu đã Ä‘Æ°a ra má»™t giá»›i luáºt yêu thÆ°Æ¡ng hết sức quan trá»ng: "NgÆ°Æ¡i hãy yêu mến Chúa là Thiên Chúa ngÆ°Æ¡i hết lòng, hết linh hồn và hết trà khôn ngÆ°Æ¡i". Äó là điá»u răn thứ nhất, và điá»u răn thứ hai cÅ©ng giống nhÆ° Ä‘iá»u răn thứ nhất là "ngÆ°Æ¡i hãy yêu thÆ°Æ¡ng anh em nhÆ° chÃnh mình ngÆ°Æ¡i". Tháºt ra, Chúa Giêsu không dạy là m Ä‘iá»u chi má»›i lạ, vì hai Ä‘iá»u răn đó đã có trong Cá»±u Æ°á»›c, trong sách Äệ Nhị Luáºt và Lêvi. Ngà i chỉ lấy hai Ä‘iá»u đó nháºp lại là m má»™t và đặt nó là m ná»n tảng cho Ä‘á»i sống con ngÆ°á»i chúng ta.
Chúa Giêsu đã dạy cho con ngÆ°á»i biết Thiên Chúa là ngÆ°á»i Cha nhân từ. Trong lịch sá» nhân loại, đây là lần đầu tiên qua lá»i dạy của Chúa Giêsu, con ngÆ°á»i gá»i Thiên Chúa là Cha: "Lạy Cha chúng con ở trên trá»i". Má»™t ngÆ°á»i con ngoan biết thÆ°Æ¡ng cha mến mẹ, khi là m má»™t việc gì không cần phải coi cha mẹ tôi có cấm cái nà y không? Có cho phép cái kia không?
Nếu có cấm thì cố tìm xem trong các lá»i cấm đó có câu nà o, tiếng nà o để có thể tìm ra má»™t kẽ hở để lánh qua không? NhÆ°ng má»™t ngÆ°á»i con ngoan bao giá» cÅ©ng tá»± há»i: "Tôi là m cái nà y, cha mẹ tôi có vui không? Và tôi chỉ thÃch là m cho cha mẹ tôi hà i lòng mà thôi ".
Thánh Augustinô sau khi hiểu rõ lá»i dạy của Chúa Giêsu, ngà i đã Ä‘Æ°a ra má»™t định luáºt táo bạo: "Hãy yêu Ä‘i rồi là m gì thì là m". Khi chúng ta yêu mến Thiên Chúa thì chúng ta đâu dám cả lòng cố tình là m mất lòng Thiên Chúa được. Khi chúng ta yêu mến anh chị em mình tháºt lòng, thì là m sao chúng ta dám nói xấu ngÆ°á»i khác được, là m sao chúng ta thấy ngÆ°á»i hoạn nạn mà mình vui được, là m sao chúng ta cố tình là m hại ngÆ°á»i khác được.
Äể dá»… thấy tầm quan trá»ng của hai Ä‘iá»u răn "Mến Chúa và Yêu NgÆ°á»i" trong Ä‘á»i sống, chúng ta hãy hình dung đó là hai chiá»u kÃch trong cuá»™c sống của ngÆ°á»i Kitô hữu chúng ta: Chiá»u dá»c nối liên hệ vá»›i Thiên Chúa và chiá»u ngang nối liên hệ vá»›i tha nhân. Hai chiá»u kÃch đó hợp lại thà nh cây Thánh giá, đó là dấu hiệu của ngÆ°á»i Công giáo chúng ta. Hằng ngà y chúng ta thấy hình ảnh của cây Thánh giá khắp nÆ¡i, trong nhà thá», nÆ¡i nhà ở và chúng ta còn có những ngÆ°á»i luôn mang Thánh giá trong mình, bởi thế không ai có thể hình dung cây Thánh giá mà chỉ có má»™t chiá»u hoặc dá»c hoặc ngang mà thôi.
Tôi còn nhá»› trong những năm chiến tranh ở Việt Nam, má»™t đêm ná» hỠđạo tôi bị pháo kÃch, sáng ra tôi Ä‘i thăm há»i và an ủi kẻ Ä‘au khổ và thăm những ngÆ°á»i lá»›n tuổi để củng cố tinh thần của há» trong cảnh lo âu sợ hãi. Tôi ghé thăm má»™t bà đạo đức ná», bà đi lá»… hằng ngà y không bá» sót má»™t ngà y nà o hết; Chúa Nháºt có hai lá»… bà cÅ©ng Ä‘i dá»± cả hai Thánh lá»… luôn. NhÆ°ng khi tôi ghé và o thăm bà , bà nói vá»›i tôi rằng: "ThÆ°a cha, tháºt Chúa thÆ°Æ¡ng con vô cùng, vì đêm rồi khi há» pháo kÃch và o là ng, con cầu xin Chúa hết lòng hết sức và Chúa đã nháºn lá»i con rõ rà ng cha Æ¡i. Bằng chứng là bao nhiêu bom đạn, pháo kÃch Ä‘á»u rÆ¡i ở xóm trên hết". Bấy giá» tôi nghÄ© thầm trong lòng: "Chúa mà nháºn lá»i bà kiểu đó, thì chết mẹ ngÆ°á»i ta hết rồi".
Váºy khi chúng ta chỉ mến Chúa mà quên yêu ngÆ°á»i thì cÅ©ng lố bịch và buồn cÆ°á»i nhÆ° câu chuyện của bà già trên váºy thôi. Tình yêu đối vá»›i tha nhân phải là sá»± biểu lá»™ ra bên ngoà i của tình yêu đối vá»›i Thiên Chúa. Tình yêu đối vá»›i Thiên Chúa hoà n thiện hoá đối vá»›i tha nhân, không thể tách rá»i hai tình yêu đó ra khá»i Ä‘á»i sống đạo của mình được.
Khi chúng ta yêu mến Thiên Chúa tháºt sá»±, tá»± nhiên chúng ta cảm thấy yêu mến tất cả anh em đồng loại của mình, và khi chúng ta yêu mến anh em đồng loại của mình đến nÆ¡i, đến chốn vá»›i tất cả lòng bác ái vị tha, tá»± nhiên tâm hồn chúng ta hÆ°á»›ng vá» Thiên Chúa. Chúng ta nên nhá»› kỹ hai Ä‘iá»u nà y: "Ai bảo mình mến Chúa mà không yêu thÆ°Æ¡ng anh em thì là kẻ nói dối. Còn ai bảo mình yêu ngÆ°á»i mà không mến Chúa thì là sai lầm".
Xin Chúa cho tất cả chúng ta được mến Chúa hết tâm hồn, biết yêu thÆ°Æ¡ng anh em mình nhÆ° chÃnh mình váºy, để cho danh Chúa được cả sáng, nÆ°á»›c Cha trị đến, ý Cha thể hiện dÆ°á»›i đất cÅ©ng nhÆ° trên trá»i. [Mục Lục]
41. Lạy Chúa, xin giúp con yêu mến Chúa
Có lẽ các bạn đã nghe bà i thÆ¡ “Cây cối†kết thúc vá»›i những lá»i “Những bà i thÆ¡ được là m do những ngÆ°á»i ngốc nhÆ° tôi, nhÆ°ng chỉ Thiên Chúa có thể tạo dá»±ng được má»™t câyâ€. Tác giả của bà i thÆ¡ đó theo đạo công giáo lúc 27 tuổi. Ông là má»™t văn sÄ© nhạy cảm, cởi mở và đơn sÆ¡, lấy những váºt thông thÆ°á»ng nhÆ° thảo má»™c và nói lên vẻ đẹp của chúng. Ong tòng quân và o thá»i thế chiến thứ nhất và đã bị giết Ä‘i khi thi hà nh nghÄ©a vụ và o tuổi 32, để lại ngÆ°á»i vợ và gia đình. Tinh thần tôn giáo sâu sắc của Klmer đạt tá»›i sung mãn trong đức tin công giáo. Ông yêu mến và sống đức tin ấy. Những bức thÆ° ông gá»i cho vợ, cÅ©ng là má»™t thi sÄ©, cho các con và bạn hữu đầy trà n những hiểu biết thiêng liêng. Trong má»™t bức thÆ° ông viết có má»™t cái gì rất gần vá»›i Tin Mừng hôm nay: “Hãy cầu nguyện cho tôi được yêu mến Chúa hÆ¡n. Äối vá»›i tôi, nếu tôi có thể yêu mến Chúa mãnh liệt hÆ¡n, kiên trì hÆ¡n mà không sao nhãng thì tháºt không có gì khác đáng kể... Tôi đạt được niá»m tin do cầu xin Æ¡n ấy. Tôi hy vá»ng đạt được lòng yêu mến cÅ©ng bằng cách đóâ€.
Bao nhiêu ngÆ°á»i trong chúng ta đã xin Chúa giúp chúng ta yêu mến Ngà i? Yêu mến là má»™t hồng ân do chÃnh Thiên Chúa. Có nhiá»u ngÆ°á»i nghÄ© lầm rằng chúng ta có thể tiến triển trong lòng yêu mến Chúa do những ná»— lá»±c của chÃnh mình, rằng hoà n toà n tùy thuá»™c ở cách chúng ta há»c biết yêu mến Thiên Chúa. Chắc chắn là chúng ta cần là m má»i sá»± có thể để thá»±c thi lệnh truyá»n Chúa Kitô: “Hãy kÃnh mến Thiên Chúa là Chúa conâ€. NhÆ°ng trên hết và vượt má»i ná»— lá»±c của chúng ta, hồng ân nà y sẽ được ban cho chúng ta khi chúng ta cầu xin cùng cha chúng ta trên trá»i.
Chúng ta muốn ám chỉ Ä‘iá»u gì khi nói “Yêu mến Chúa?†Äây là định nghÄ©a có giá trị giúp ta hiểu. Yêu mến Chúa nghÄ©a là ao Æ°á»›c là m vui lòng Chúa. Lệnh truyá»n của Chúa Kitô có thể Ä‘á»c là : “Con hãy ao Æ°á»›c là m vui lòng Chúaâ€. Yêu mến tha nhân có nghÄ©a là ao Æ°á»›c là m Ä‘iá»u thiện hảo cho há». Chúng ta không thể “là m Ä‘iá»u thiện hảo†cho Chúa, nhÆ°ng chúng ta có thể ao Æ°á»›c là m vui lòng Ngà i. Chúng ta có thể và phải là m Ä‘iá»u thiện hảo cho tha nhân. Má»™t trong những cách tốt nhất để là m vui lòng Chúa là là m Ä‘iá»u thiện hảo cho tha nhân. Äã có những lần Chúa Giêsu nói vá»›i chúng ta rằng: ai yêu mến Chúa thì tuân giữ giá»›i răn của Ngà i. Cách đây và i Chúa nháºt, chúng ta đã thấy rằng giá»›i răn của Chúa là bằng chứng tình yêu của chúng ta đối vá»›i Ngà i.
Bạn đến tham dá»± Thánh lá»… bởi vì Thiên Chúa được vui lòng khi bạn tôn thá» Ngà i. Bạn năng rÆ°á»›c lá»… bởi vì Thiên Chúa muốn ở vá»›i bạn. Bạn cầu nguyện bởi vì Thiên Chúa được vui lòng khi bạn thÆ°a chuyện vá»›i Ngà i. Bạn tôn kÃnh danh thánh Chúa bởi vì Ä‘iá»u đó là m viu lòng Ngà i. Bạn thảo kÃnh cha mẹ bởi Ä‘iá»u đó là vui lòng Chúa. Bạn tôn trá»ng sức khá»e và đá»i sống của tha nhân bởi vì Ä‘iá»u đó là m vui lòng Chúa. Bạn tôn trá»ng năng lá»±c của phái tÃnh vì Ä‘iá»u đó là m vui lòng Chúa. Bạn tôn trá»ng quyá»n lợi của tha nhân đối vá»›i của cải của há», danh thÆ¡m tiếng tốt, vợ con há», bởi vì Ä‘iá»u đó là m vui lòng Chúa.
ThÆ°c hiện những Ä‘iá»u nà y là yêu mến Thiên Chúa. Và để thá»±c hà nh những Ä‘iá»u nà y, chúng ta cần đến sá»± trợ giúp của Thiên Chúa, chúng ta phải xin Ngà i giúp đỡ nhÆ° Kilmer đã là m, nhÆ° các thánh đã là m. Bạn hãy cầu xin nhÆ° trong lá»i nguyện nháºp lá»…: “Xin cho chúng con được thêm lòng tin cáºy mến, và biết yêu chuá»™ng những Ä‘iá»u Chúa truyá»n dạyâ€.
Lạy Chúa, con muốn là m vui lòng Chúa. Xin Chúa giúp con là m vui lòng Chúa.
Xin Chúa chúc là nh cho các bạn. [Mục Lục]
42. Äiá»u răn trá»ng nhất - JKN
Câu há»i gợi ý:
- Theo tinh thần của Äức Giêsu, thì trong hai Ä‘iá»u răn quan trá»ng nhất ấy, Ä‘iá»u răn nà o quan trá»ng hÆ¡n? Phải Æ°u tiên sống Ä‘iá»u răn nà o?
- Tại sao thánh Phao-lô tóm toà n bá»™ lá» luáºt và o má»™t Ä‘iá»u răn duy nhất: «Ai yêu ngÆ°á»i, thì đã chu toà n Lá» Luáºt» (Rm 13,8)? Ngà i bá» Ä‘iá»u răn yêu Chúa sao?
- Nếu bạn là má»™t ngÆ°á»i cha đông con, đồng thá»i là ngÆ°á»i cha tốt là nh không chút vị ká»·, bạn muốn con cái yêu thÆ°Æ¡ng mình bằng cách nà o?
CHIA SẺ
- Hai Ä‘iá»u răn trá»ng nhất của Do Thái giáo và Kitô giáo
NgÆ°á»i khôn ngoan thì trong má»i lãnh vá»±c luôn luôn phân biệt Ä‘iá»u chÃnh và điá»u phụ, Ä‘iá»u cốt lõi và điá»u «bì phu», Ä‘iá»u cần thiết và điá»u Ãch lợi, Ä‘iá»u quan trá»ng và điá»u không quan trá»ng. Phân biệt nhÆ° thế không phải để chỉ là m Ä‘iá»u chÃnh và bá» Ä‘iá»u phụ, mà để khi không thể là m được cả hai, thì phải Æ°u tiên cho Ä‘iá»u chÃnh. Vì Ä‘iá»u chÃnh là yếu tố quyết định thà nh công, không thá»±c hiện nó thì chắc chắn sẽ thất bại. Còn Ä‘iá»u phụ, nếu là m được thì rất tốt, rất Ãch lợi, có thể là m cho sá»± thà nh công rá»±c rỡ hÆ¡n, nhÆ°ng không là m được thì cÅ©ng vẫn có thể thà nh công.
Trong việc giữ đạo và nên thánh, chúng ta cÅ©ng cần biết Ä‘iá»u nà o là cốt tủy, là quan trá»ng nhất; nếu không giữ Ä‘iá»u nà y thì coi nhÆ° chÆ°a phải là giữ đạo, và không thể nên thánh, cho dù có giữ những Ä‘iá»u phụ thuá»™c má»™t cách tháºt hoà n hảo. Bà i Tin Mừng hôm nay cho chúng ta biết, giữa biết bao giá»›i răn, thì giá»›i răn quan trá»ng nhất là mến Chúa và yêu ngÆ°á»i. Äó là cốt tủy của lá» luáºt: «Tất cả Luáºt Mô-sê và các sách ngôn sứ Ä‘á»u tuỳ thuá»™c và o hai Ä‘iá»u răn ấy». Nếu giữ đạo mà không phân biệt Ä‘iá»u nà o chÃnh Ä‘iá»u nà o phụ, thì chúng ta dá»… giữ đạo theo «kiểu Pha-ri-siêu» đã bị Äức Giêsu tố cáo: «Các ngÆ°á»i ná»™p thuế tháºp phân vá» bạc hà , thì là , rau húng, mà bá» những Ä‘iá»u quan trá»ng nhất trong Lá» Luáºt là công lý, tình thÆ°Æ¡ng và lòng chân thà nh» (Mt 23,23); «Các ngÆ°á»i lá»c con muá»—i, nhÆ°ng lại nuốt con lạc đà » (23,24). HÆ°á»›ng dẫn ngÆ°á»i khác giữ đạo và nên thánh mà không phân biệt chÃnh phụ, thì dá»… trở thà nh «những kẻ dẫn Ä‘Æ°á»ng mù quáng» (23,16). Do đó, bà i Tin Mừng hôm nay có tầm quan trá»ng đặc biệt cho má»i Kitô hữu muốn giữ đạo và nên thánh.
- Hai Ä‘iá»u răn tóm lại thà nh má»™t Ä‘iá»u răn: «yêu thÆ°Æ¡ng»
CÅ©ng trong chiá»u hÆ°á»›ng tìm cái chÃnh yếu, ta có thể tiếp tục đặt vấn Ä‘á»: trong hai Ä‘iá»u răn ấy, Ä‘iá»u răn nà o quan trá»ng, chÃnh yếu hÆ¡n?
Phải nói đây là hai giá»›i răn rất đặc biệt, có vẻ là hai giá»›i răn khác nhau, nhÆ°ng tháºt ra chỉ là hai cách diá»…n tả khác nhau của má»™t giá»›i răn duy nhất. Cả hai giá»›i răn chỉ có má»™t Ä‘á»™ng từ duy nhất là «yêu», đối tượng của Ä‘á»™ng từ «yêu» nà y có vẻ là hai đối tượng khác biệt nhau: tuy có thể phân biệt rõ rệt trên lý thuyết, nhÆ°ng trên thá»±c tế và thá»±c hà nh thì dÆ°á»ng nhÆ° không thể phân biệt, và không nên phân biệt. Vì thế, hai Ä‘iá»u răn ấy «tuy hai mà má»™t», tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° hai trang của cùng má»™t tá» giấy: tuy là hai mặt khác nhau, nhÆ°ng chỉ là má»™t tá» giấy duy nhất.
Tháºt váºy, rất nhiá»u lá»i trong Thánh Kinh cố tình đồng hóa Thiên Chúa vá»›i tha-nhân-của-chúng-ta. Cụ thể nhất là trong Ä‘oạn nói vá» cuá»™c phán xét cuối cùng (x. Mt 25,31-46), Äức Giêsu đồng hóa chÃnh Ngà i vá»›i tha nhân, đặc biệt những ngÆ°á»i Ä‘au khổ, nhá» bé, bị khinh thÆ°á»ng, áp bức: «Ta bảo tháºt các ngÆ°Æ¡i: má»—i lần các ngÆ°Æ¡i là m nhÆ° thế cho má»™t trong những anh em bé nhá» nhất của Ta đây, là các ngÆ°Æ¡i đã là m cho chÃnh Ta», và «má»—i lần các ngÆ°Æ¡i không là m nhÆ° thế cho má»™t trong những ngÆ°á»i bé nhá» nhất đây, là các ngÆ°Æ¡i đã không là m cho chÃnh Ta».
Tại sao thế? Vì con ngÆ°á»i là «hình ảnh của Thiên Chúa» (St 1,26-27; 9,6). Có ai yêu má»™t ngÆ°á»i mà lại không yêu bức ảnh của ngÆ°á»i ấy không? Ta thấy những cặp tình nhân, khi không có mặt nhau, thÆ°á»ng hôn lên ảnh của nhau. HÆ¡n thế nữa, con ngÆ°á»i là con cái của Thiên Chúa: ngay khi được tạo dá»±ng, con ngÆ°á»i đã được Thiên Chúa yêu thÆ°Æ¡ng và nâng lên hà ng con cái Ngà i (x. Kn 5,5; Lc 20,36; Ga 11,52; Rm 8,16). Và Ngà i yêu quà con ngÆ°á»i đến mức, sau khi há» sa ngã, Ngà i đã cho Con Äá»™c Nhất của Ngà i xuống trần, chịu Ä‘au khổ và chết để cứu chuá»™c há» (x. Ga 13,1; Rm 5,6-8; 14,15b; 1Cr 15,3; 2Cr 5,15; 1Tx 5,10; 1Pr 3,18). Do đó, ai yêu Thiên Chúa, tất nhiên cÅ©ng phải yêu con cái của Ngà i, những ngÆ°á»i mà Ngà i hết má»±c yêu thÆ°Æ¡ng: «ai yêu mến Äấng sinh thà nh, thì cÅ©ng yêu thÆ°Æ¡ng kẻ được Äấng ấy sinh ra» (1Ga 5,1).
NhÆ° váºy, tha nhân bên cạnh và chung quanh chúng ta chÃnh là hiện thân cụ thể và gần gÅ©i chúng ta nhất của chÃnh Thiên Chúa. Vì thế, yêu những ngÆ°á»i ấy là yêu chÃnh Thiên Chúa, và không yêu há» chÃnh là không yêu Ngà i. NgÆ°á»i Kitô hữu có đức tin Ä‘Ãch thá»±c phải nhìn thấy chÃnh Thiên Chúa ở nÆ¡i những ngÆ°á»i mình gặp hằng ngà y, và yêu Ngà i ở nÆ¡i há». Không thể yêu Ngà i ở nÆ¡i má»™t ai khác chÃnh đáng hÆ¡n nÆ¡i tha nhân. ChÃnh vì thế, thánh Gio-an má»›i nói: «Nếu ai nói: "Tôi yêu mến Thiên Chúa" mà lại ghét anh em mình, ngÆ°á»i ấy là kẻ nói dối; vì ai không yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i anh em mà há» trông thấy, thì không thể yêu mến Thiên Chúa mà há» không trông thấy» (1Ga 4,20). Do đó, «ai yêu mến Thiên Chúa thì cÅ©ng phải yêu thÆ°Æ¡ng anh em mình» (4,21).
Quả tháºt, không phải là phi lý mà thánh Phao-lô và Gia-cô-bê đã tóm lại toà n bá»™ lá» luáºt không còn và o hai giá»›i răn, mà và o má»™t giá»›i răn duy nhất: «Anh em hãy mang gánh nặng cho nhau, nhÆ° váºy là anh em chu toà n luáºt Äức Kitô» (Gl 6,2); «Ai yêu ngÆ°á»i, thì đã chu toà n Lá» Luáºt» (Rm 13,8); «Các Ä‘iá»u răn Ä‘á»u tóm lại trong lá»i nà y: NgÆ°Æ¡i phải yêu ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mình. (...) Yêu thÆ°Æ¡ng là chu toà n Lá» Luáºt» (13,9-10); «Luáºt Kinh Thánh được Ä‘Æ°a lên hà ng đầu là "NgÆ°Æ¡i phải yêu ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mình"» (Gc 2,8). Không những ta phải yêu thÆ°Æ¡ng những ngÆ°á»i chung quanh mình, hy sinh cho há», mà còn phải là m sao để há» cÅ©ng sống yêu thÆ°Æ¡ng và thúc đẩy nhau sống yêu thÆ°Æ¡ng nữa: «Chúng ta hãy để ý đến nhau, là m sao cho ngÆ°á»i nà y thúc đẩy ngÆ°á»i kia sống yêu thÆ°Æ¡ng và là m những việc tốt» (Dt 10,24).
- Thực hiện việc yêu Thiên Chúa bằng việc yêu tha nhân
Äể dá»… hiểu những Ä‘iá»u trên, ta hãy xét trÆ°á»ng hợp của má»™t ngÆ°á»i cha rất già u có, rất khá»e mạnh, không thiếu thứ gì, cÅ©ng không cần thứ gì cả. NgÆ°á»i cha ấy có má»™t Ä‘Ã n con đông đảo, nhÆ°ng vì lá»—i của chúng nên chúng trở nên nghèo nà n, Ä‘au khổ, thiếu thốn. Nguyên nhân gây nên tình trạng Ä‘au khổ ấy là chúng không biết yêu thÆ°Æ¡ng. NgÆ°á»i cha ấy đã tìm đủ cách để Ä‘Ã n con hạnh phúc hÆ¡n, bằng cách giáo dục để chúng có nhiá»u tình thÆ°Æ¡ng hÆ¡n, vì má»™t khi chúng biết yêu thÆ°Æ¡ng thì tất nhiên và tá»± nhiên hạnh phúc sẽ đến vá»›i chúng. Thá» há»i ngÆ°á»i cha ấy mong má»i gì nÆ¡i Ä‘Ã n con? Chắc chắn là mong chúng yêu thÆ°Æ¡ng nhau (x. Ga 13,34-35).
Có má»™t đứa con kia mong cha ban cho mình của nà y váºt ná», nên chỉ biết nghÄ© đến cha, mong hầu hạ cha, lo cho cha từng chút, Ä‘ang khi cha đã quá đầy đủ, chẳng cần ai lo cho mình má»™t thứ gì. Ngược lại, đối vá»›i những anh em ruá»™t thịt bên cạnh mình Ä‘ang Ä‘au khổ và thiếu thốn, Ä‘ang cần được chăm nom săn sóc, thì ngÆ°á»i ấy chẳng thèm Ä‘oái hoà i đến. Thá» há»i ngÆ°á»i cha ấy có hà i lòng vá» cách xá» sá»± của ngÆ°á»i con ấy không? Cách xá» sá»± nhÆ° thế có hợp lý không? Nếu ta là ngÆ°á»i cha ấy, ta sẽ nghÄ© gì vỠđứa con ấy, ta muốn nó xá» sá»± thế nà o?
Nếu ta là ngÆ°á»i cha ấy, chắc chắn Ä‘iá»u ta mong má»i nhất là thấy con cái mình yêu thÆ°Æ¡ng nhau, lo cho nhau, hy sinh cho nhau, và há»… chúng là m được Ä‘iá»u ấy, thì ta sẽ hà i lòng vô cùng, vì tình thÆ°Æ¡ng của chúng đối vá»›i nhau sẽ là m cho chúng hạnh phúc, là điá»u ta mong muốn nhất. Ta nghÄ© rằng chÃnh những đứa biết yêu thÆ°Æ¡ng anh em mình má»™t cách vô vị lợi má»›i là những đứa con hiếu thảo, vì chúng có tình thÆ°Æ¡ng Ä‘Ãch thá»±c. Vì nếu anh em chúng nghèo khó và khó thÆ°Æ¡ng mà chúng còn thÆ°Æ¡ng được, ắt chúng phải thÆ°Æ¡ng yêu cha chúng hÆ¡n nhiá»u. Còn những đứa chỉ nghÄ© tá»›i cha mình già u có, nên lo chăm chút cho cha Ä‘ang khi cha chẳng cần Ä‘iá»u đó, mà chẳng há» nghÄ© đến anh em mình, thì tình thÆ°Æ¡ng của chúng đối vá»›i cha rất đáng nghi ngá». Có thể chúng chỉ yêu bản thân chúng mà thôi, còn việc chúng chăm chút đến cha có thể chỉ là má»™t chiến thuáºt cầu lợi theo sá»± khôn ngoan Ãch ká»· của chúng.
Minh há»a trên cho thấy chúng ta phải yêu mến Thiên Chúa bằng cách nà o. Có thể nói Ä‘iá»u răn quan trá»ng nhất chÃnh là «yêu mến Thiên Chúa hết lòng, hết linh hồn và hết trà khôn». NhÆ°ng phải thể hiện tình yêu ấy thế nà o cho phù hợp vá»›i ý của Thiên Chúa? Qua giáo huấn của Äức Giêsu, ta thấy cách tốt nhất để thể hiện tình yêu của mình đối vá»›i Thiên Chúa chÃnh là thá»±c hiện Ä‘iá»u răn thứ hai: «yêu ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mình». Äức Giêsu đã là m gÆ°Æ¡ng vá» Ä‘iá»u ấy. Ngà i chết trên tháºp giá vì yêu thÆ°Æ¡ng con ngÆ°á»i, đồng loại của Ngà i (vá»›i tÆ° cách Ngà i là má»™t con ngÆ°á»i), nhÆ°ng cái chết ấy chÃnh là lá»… hy sinh để thá» phượng Thiên Chúa được Thiên Chúa đánh giá cao nhất. Váºy cách thá» phượng Thiên Chúa, yêu mến Thiên Chúa tốt nhất chÃnh là yêu thÆ°Æ¡ng những ngÆ°á»i ngÆ°á»i chung quanh mình, những ngÆ°á»i mình gặp hằng ngà y, và hy sinh bản thân mình cho há».
Cầu nguyện
Tôi nghe Thiên Chúa nói vá»›i tôi: «Cha là Thiên Chúa, Cha không cần và không thiếu má»™t thứ gì. Váºy thì con yêu Cha cách nà o đây? Nếu con muốn yêu Cha cách thá»±c tế, con hãy yêu Cha nÆ¡i những ngÆ°á»i sống chung quanh con, há» chÃnh là hiện thân của Cha ở bên cạnh con. Con yêu há», chÃnh là con yêu Cha, và đó là cách tốt nhất để con tá» lòng hiếu thảo đối vá»›i Cha». [Mục Lục]
43. Äể yêu Chúa và tha nhân, phải biết yêu mình
(Suy niệm của Lm Trần Bình Trá»ng)
Giá»›i răn yêu thÆ°Æ¡ng của Thiên Chúa là má»™t giá»›i răn mà ngÆ°á»i tÃn hữu thÆ°á»ng nghe và đá»c Ä‘i Ä‘á»c lại nhiá»u lần trong Thánh kinh, trong sách tu đức và trong các bà i giảng giải. Äồng thá»i ta cÅ©ng nghe nói đến những câu chuyện vá» tình yêu trong tiểu thuyết, những loại phim ảnh vá» tình yêu và những mối tình lãng mạn của những cặp trai gái má»›i lá»›n lên. Do đó mà quan niệm vá» tình yêu trong Thánh kinh nÆ¡i loà i ngÆ°á»i đã bị nhiá»…m Ä‘á»™c bởi những quan niệm vá» tình yêu trong sách vở, báo chà và phim ảnh. Vì thế nhiá»u khi chữ yêu vá»ng lên nhÆ° má»™t lá»i nói trống rá»—ng bởi vì ngÆ°á»i ta nói vá» yêu mà không thá»±c hà nh.
Còn tình yêu trong Thánh kinh không phải là trống rá»—ng và nông cạn. Äức Kitô đến diá»…n tả tình yêu bằng cách chết cho ngÆ°á»i yêu là nhân loại tá»™i lá»—i. Và tình yêu theo nghÄ©a Phúc âm đã trở thà nh má»™t biến cố tá» nạn trên tháºp giá. Trong Phúc âm hôm nay Chúa trÃch sách Äệ nhị Luáºt (Änl 6:5) để trả lá»i ngÆ°á»i thông luáºt trong nhóm Pharisêu: NgÆ°Æ¡i phải yêu mến Thiên Chúa của ngÆ°Æ¡i hết lòng, hết linh hồn và hết trà khôn ngÆ°Æ¡i (Mt 22:37). Yêu hết lòng, hết linh hồn và hết trà khôn.. là kiểu nói của ngÆ°á»i Do thái nói lên tÃnh cách toà n diện và trá»n vẹn của tình yêu và có nghÄ©a là yêu bằng toà n diện con ngÆ°á»i. Vì thế trong Phúc âm thánh sá» Mác-cô có thêm hết sức (Mc 12:30) và o từ ngữ yêu mến, thì mức Ä‘á»™ yêu mến mà Chúa đòi nÆ¡i loà i ngÆ°á»i phải dà nh cho Chúa trong Phúc âm thánh sá» Mát-thêu và thánh sá» Mác-cô cÅ©ng vẫn nhÆ° nhau, không hÆ¡n không kém.
Còn giá»›i răn thứ hai được trÃch từ sách Lêvi (Lv 19:18) cÅ©ng giống giá»›i răn thứ nhất là : NgÆ°Æ¡i phải yêu cáºn nhân nhÆ° chÃnh mình (Mt 22:39). MÆ°á»i Giá»›i luáºt Thiên Chúa truyá»n cho Môsê trên núi Sinai (Xh 20) là những đòi há»i tối thiểu mà ngÆ°á»i tin yêu và kÃnh sợ Chúa phải thá»±c hà nh. Những Giá»›i luáºt nà y được các nhà lãnh đạo Do thái giáo phân chia thà nh 613 khoản luáºt khác nhau gồm 248 khoản truyá»n dạy và 365 khoản cấm Ä‘oán. Bây giá» Äức Kitô tóm tắt lại chỉ trong Hai Giá»›i răn quan trá»ng nhất là mến Chúa và yêu ngÆ°á»i hoặc có thể nói là má»™t Giá»›i răn Yêu thÆ°Æ¡ng kép. Câu trả lá»i của Chúa cho thấy Chúa trung thà nh vá»›i truyá»n thống và gia sản Do thái giáo. Äã yêu mến Chúa thì cÅ©ng phải yêu mến cáºn nhân, nhìn nháºn cáºn nhân nhÆ° chÃnh mình. Yêu mến Chúa và yêu mến cáºn nhân là hai Ä‘iá»u răn quan trá»ng nhất, gắn liá»n vá»›i nhau, không thể tách biệt nhÆ° lá»i Chúa phán: Tất cả luáºt Môsê và các sách ngôn sứ Ä‘á»u tuỳ thuá»™c và o hai Ä‘iá»u răn ấy (Mt 22:40). Thánh Gioan, ngÆ°á»i môn đệ được Chúa yêu nhắc nhở cho ta: Nếu ai nói há» yêu mến Chúa mà ghét tha nhân là ngÆ°á»i nói dối (1Ga 4:20-21).
Lý do ta phải yêu mến tha nhân vì tha nhân được tạo thà nh theo hình ảnh Thiên Chúa và được máu Con Thiên Chúa đổ ra để cứu chuá»™c. Yêu mến tha nhân có thể Ä‘i kèm vá»›i cảm giác, nhÆ°ng không phải là cảm giác. Yêu phải là việc cam kết và quyết định của là trÃ. Ta có thể không có cảm tình vá»›i ngÆ°á»i ná» ngÆ°á»i kia vì tÃnh tình, táºp quán, cách nhìn Ä‘á»i cÅ©ng nhÆ° cách nói năng hà nh Ä‘á»™ng của há» khác biệt vá»›i ta. Äó là cảm giác, cảm tình của ta. Tuy nhiên ta phải là m quyết định không được ghét bá», ngược đãi và áp bức ngÆ°á»i tha nhân. Yêu tha nhân còn là cầu nguyện cho há» và giúp đỡ ngÆ°á»i cần cÆ¡m ăn, áo mặc và nhà ở nhÆ° lá»i Chúa dạy trong sách Xuất hà nh hôm nay (Xh 22:20-25).
Chúa dạy ta phải yêu cáºn nhân nhÆ° chÃnh mình nhÆ° thánh Phaolô vá»ng lại: Không ai ghét thân xác mình bao giá» (Eph 5:29). Yêu mình đây không hiểu theo nghÄ©a tá»± ái quá đáng. Yêu mình có nghÄ©a là biết đánh giá những gì Chúa ban. Yêu mình là bằng lòng vá»›i thân pháºn và số pháºn, chấp nháºn mình, thoả mãn vá»›i những gì mình có: tà i năng, sức khoẻ, của cải, nhan sắc. Yêu mình còn có nghÄ©a là biết tha thứ cho mình, sau khi mình đã là m lá»—i. NgÆ°á»i ta thÆ°á»ng chỉ nghÄ© đến việc tha thứ cho ngÆ°á»i khác, nhÆ°ng Ãt ai nghÄ© đến chuyện phải tha thứ cho mình ngay cả sau khi xÆ°ng thú tá»™i lá»—i và được thứ tha. Sở dÄ© ngÆ°á»i ta không nghÄ© đến việc tha thứ cho mình, vì có những khi ngÆ°á»i ta muốn nuôi cảm tưởng trách mình sau khi đã là m lá»—i và phạm tá»™i hoặc vì không muốn nháºn mình có lá»—i.
Khi ngÆ°á»i ta không yêu mình, ngÆ°á»i ta cÅ©ng khó có thể thá»±c sá»± yêu ai. Khi ngÆ°á»i ta không thoả hiệp vá»›i chÃnh mình, vá»›i tà i năng, của cải mình có, vá»›i tầm thÆ°á»›c, vóc dáng, diện mạo và điệu bá»™ của mình, thì ngÆ°á»i ta khó có thể dà nh thá»i giá» lÆ°u ý đến tha nhân. Khi ngÆ°á»i ta không bằng lòng vá»›i số pháºn hẩm hiu, hoặc số kiếp lầm than của mình, ngÆ°á»i ta có thể đóng khung trong những cảm tình thÆ°Æ¡ng hại mình. Khi ngÆ°á»i ta không bằng lòng vá»›i những sắc thái thuá»™c vá» mình hoặc những gì mình có, ngÆ°á»i ta sẽ báºn tâm, áy náy và lo ngại vá» mình. Do đó ngÆ°á»i ta tìm cách biện há»™ cho mình và phê bình chỉ trÃch ngÆ°á»i khác hầu che Ä‘áºy những khuyết Ä‘iểm của mình. Äá»c văn chÆ°Æ¡ng Việt Nam ta thấy có những nhân váºt không bằng lòng vá»›i số pháºn. NgÆ°á»i có thiên hÆ°Æ¡ng quốc sắc nhÆ° VÆ°Æ¡ng Thúy Kiá»u nhÆ°ng lại gặp mệnh bạc. NgÆ°á»i có tà i là m thÆ¡ vá»›i lá»i thanh, nhÆ°ng hà m chứa hai ý: tục hoặc thanh nhÆ° Hồ Xuân HÆ°Æ¡ng, mà cứ phải là m kiếp vợ lẽ. NgÆ°á»i ở trong hoà ng cung nhÆ°ng không còn được vua Ä‘oái hoà i đến nhÆ° Cung oán Ngâm khúc.
Khi ngÆ°á»i ta phải mang những bệnh táºt vá» thể xác và tinh thần lâu dà i, ngÆ°á»i ta có thể phà n nà n, kêu trách và oán háºn Chúa. Mà trách móc và oán háºn Chúa thì không thể nói được rằng ngÆ°á»i ta yêu mến Chúa bằng má»™t tình yêu thanh thoát và bình thản. Váºy thì bao lâu ta còn mang bệnh táºt, khổ Ä‘au, thiệt thòi trong thân xác và tâm hồn mặc dầu đã Ä‘i nhà thÆ°Æ¡ng và cá»™ng tác vá»›i bác sÄ© y khoa hoặc bác sÄ© tâm linh để Ä‘iá»u trị, ta cầu xin Chúa cho được biết chịu Ä‘á»±ng, vác thánh giá của bệnh táºt, Ä‘au khổ vì yêu mến Chúa. Ta dâng lên Chúa bệnh táºt, Ä‘au khổ ta Ä‘ang phải chịu để được hòa lẫn vá»›i những hi sinh thánh giá của Chúa để Ä‘á»n bù tá»™i lá»—i mình và tá»™i lá»—i thế gian. Ta xin Chúa giúp để biết tìm ra ý nghÄ©a của thánh giá Ä‘au khổ. Chấp nháºn Ä‘au khổ và thánh giá vì yêu, thánh giá và đau khổ má»›i có thể biến đổi tâm hồn và đá»i sống và trở thà nh phÆ°Æ¡ng thế cữu rá»—i.
Lá»i cầu nguyện xin Chúa dạy cho biết yêu ba chiá»u:
Lạy Chúa, chúng con xin tạ ơn Chúa đã đến
dạy bảo loà i ngÆ°á»i vá» hai giá»›i răn quan trá»ng nhất
là mến Chúa và yêu ngÆ°á»i.
Xin dạy con biết sống trong tâm tình biết ơn
vá» những hồng ân Chúa ban: lá»›n hoặc nhá», Ãt hay nhiá»u.
CÅ©ng xin dạy con nháºn ra hình ảnh của Chúa nÆ¡i tha nhân.
Và xin cho con biết chấp nháºn bản thân và hoà n cảnh,
biết bằng lòng vá»›i số pháºn và thoả hiệp vá»›i Ä‘á»i sống,
để con có thể yêu Chúa và tha nhân với tâm hồn rộng mở. Amen. [Mục Lục]
44. "Ngừng lại!"
Äể là m cho má»i ngÆ°á»i chú ý, má»™t nhà giảng thuyết thÆ°á»ng hay bà y ra nhiá»u kiểu cách có tÃnh khôi hà i trong khi ông giảng. Má»™t lần kia, khi bắt đầu Ä‘á»c kinh Lạy Cha, ông Ä‘á»c to hai chữ đầu "Lạy Cha" rồi bất ngỠông la to "Ngừng lại". Ngay láºp tức ông và o bà i giảng của ông. Äiá»u ông là m đó gây cho dân chúng cảm thấy xấu hổ khi há» Ä‘á»c tiếp kinh Lạy Cha, vì há» không hiểu ý nghÄ©a của nó.
Trong Ä‘oạn Phúc Âm hôm nay cÅ©ng có Ä‘oạn mà chúng ta không nên để cho nó thoáng qua khi nghe, nhÆ°ng chúng ta phải tìm hiểu thâm sâu vỠý nghÄ©a của nó. Câu Phúc Âm đó nhÆ° sau: "NgÆ°Æ¡i phải yêu mến Thiên Chúa ngÆ°Æ¡i." Chúng ta hãy ngừng tại đây để suy nghÄ©. Giá»›i luáºt nà y có ý ám chỉ vá» Ä‘iá»u gì? Là m thế nà o để chúng ta có thể bà y tá» lòng chúng ta yêu mến Thiên Chúa? Chúng ta đối thoại vá»›i Chúa qua việc chúng ta cầu nguyện. Chúng ta tôn thá» Chúa hiện diện nÆ¡i má»—i ngÆ°á»i chúng ta và chúng ta cám tạ Chúa vì Ngà i thÆ°Æ¡ng yêu chúng ta. Chúng ta cám tạ Chúa vì Ngà i ban sá»± sống cho chúng ta và tất cả má»i sá»± mà chúng ta Ä‘ang hưởng dùng tại cõi Ä‘á»i nà y. Chúng ta cảm tạ Chúa vì qua Chúa Giêsu chúng ta biết được rằng Chúa không bao giá» bá» rÆ¡i chúng ta và còn ban nhiá»u Æ¡n là nh cho chúng ta khi chúng ta còn sống. Chúng ta có thể nói" Cám tạ Chúa, Cám tạ Chúa" triệu triệu lần nhÆ°ng chúng ta vẫn chÆ°a hiểu ý nghÄ© của nó ám chỉ vá» Ä‘iá»u gì thì có Ãch gì cho chúng ta.
Giá»›i luáºt mến Chúa mà chúng ta không thể hiểu thấu được vì chúng ta còn hay lá»—i phạm đến giá»›i luáºt "yêu mến kẻ khác." Trong bà i Phúc Âm hôm nay, Chúa Giêsu được há»i "Giá»›i luáºt nà o cao trá»ng nhất?" Ngà i dùng má»™t câu trong Cá»±u Ứơc để trả lá»i cho chúng ta. Thứ nhất, "NgÆ°Æ¡i phải yêu mến Thiên Chúa ngÆ°Æ¡i," thứ hai, "NgÆ°Æ¡i phải yêu thÆ°Æ¡ng kẻ khác nhÆ° chÃnh mình ngÆ°Æ¡i." Chúa Giêsu muốn chúng ta phải hiểu cao sâu hÆ¡n nữa vá» giá»›i luáºt tình yêu trong má»i khÃa cạnh. Giá»›i luáºt yêu mến Chúa và yêu mến kẻ khác không thể nà o tách rá»i nhau được. Chúng ta không thể nói chúng ta yêu mến Thiên Chúa nhÆ°ng đồng thá»i lại ghét anh em mình.
Chúa Giêsu phán: "Ta ban cho các ngÆ°Æ¡i giá»›i luáºt má»›i... Hãy yêu mến kẻ khác nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng các con. Nếu các con yêu thÆ°Æ¡ng nhau, má»i ngÆ°á»i sẽ nháºn biết các con là môn đệ Thầy" (Jn 14:34-35).
Chúng ta hãy bà y tá» lòng yêu mến Chúa tha thiết của chúng ta qua việc chúng ta yêu thÆ°Æ¡ng tha nhân. Nếu sá»± quan tâm của chúng ta nÆ¡i tha nhân quá nông cạn thì việc chúng ta yêu mến Chúa cÅ©ng nông cạn nhÆ° váºy. Việc đến nhà thá» chỉ có ý nghÄ©a khi chúng ta thay đổi lối nhìn của chúng ta đối vá»›i tha nhân.
Má»™t nhóm linh mục tu sÄ© đã má»i má»™t nhà quảng cáo tháºt nổi tiếng đến để hÆ°á»›ng dẫn há» biết là m cách nà o để cho cá»™ng Ä‘oà n của hỠđược tăng triển và má»i ngÆ°á»i trong cá»™ng Ä‘oà n sống hăng hái hÆ¡n. Há» hy vá»ng có thể đạt được nhiá»u kết quả nÆ¡i vị thuyết trình nà y. NhÆ°ng nhà thuyết trình nà y đã là m cho há» trở nên bỡ ngỡ giống nhÆ° nhà giảng thuyết trong câu truyện trên. Ông ta không má»™t lá»i chà o há»i hoặc giá»›i thiệu. Ông ta nháºp Ä‘á» và o buổi thuyết trình vá»›i má»™t câu nhÆ° sau: "Nếu Thiên Chúa đã quên các bạn thì má»™t ngÆ°á»i hèn kém nhÆ° tôi thì có thể là m gì cho các bạn được đây? Các bạn có biết rằng sức mạnh nà o đã là m cho các môn đệ Chúa Giêsu trở nên bạo dạn và thay đổi cả Tây phÆ°Æ¡ng nhÆ° váºy không? Äó chÃnh là sức mạnh của Äức tin và phép lạ." Sau đó ông ta kết thúc bà i thuyết trình của ông ta nhÆ° sau: "Bởi vì các bạn không còn niá»m tin Chúa nÆ¡i các bạn nữa, các bạn đã tìm kiếm những sá»± khôn ngoan thầm kÃn để thay và o niá»m tin đó. Khi các bạn là m nhÆ° váºy thì các bạn đã tá»± Ä‘Æ°a mình và o hố sâu không lối ra." Quả tháºt nhÆ° váºy, trong Ä‘á»i sống má»—i ngÆ°á»i chúng ta ai cÅ©ng tìm cách nà o đó để cho những sá»± khôn ngoan thế tục là m lu má» niá»m tin trong tâm hồn chúng ta. Do đó chúng ta khó lòng đáp trả tiếng nói của Äức tin, vì lòng tin của chúng ta vá» giá»›i luáºt yêu thÆ°Æ¡ng của Chúa Giêsu đã không còn nÆ¡i chúng ta. Chúa Giêsu phán: Chúng ta sẽ được nháºn biết chúng ta là con Thiên Chúa qua việc chúng ta thÆ°Æ¡ng yêu kẻ khác, nhÆ°ng chúng ta đã không chấp nháºn Ä‘iá»u đó. Chúng ta muốn yêu mến Thiên Chúa, nhÆ°ng chúng ta lại oán háºn kẻ khác. Äiá»u đó không thể nà o xẩy ra được.
Chúng ta hãy ngừng lại, suy nghÄ© và kiểm Ä‘iểm cõi lòng nÆ¡i má»—i ngÆ°á»i chúng ta xem coi chúng ta đã hiểu được ý nghÄ©a tháºt sá»± vá» lòng yêu mến Chúa của chúng ta nhÆ° thế nà o. Chúng ta chân nháºn rằng yêu mến Thiên Chúa và yêu thÆ°Æ¡ng tha nhân là hai giá»›i luáºt không bao giá» tách rá»i ra được. [Mục Lục]
45. Äiá»u răn trá»ng nhất mến Chúa yêu ngÆ°á»i
NgÆ°á»i ta há»i Äức Giêsu Ä‘iá»u răn nà o trá»ng nhất. Ngoà i việc tranh luáºn để tìm cách bắt bẻ Äức Giêsu há» còn lòi ra tÃnh lÆ°á»i "muốn Ãt, cà ng Ãt cà ng tốt và tÃnh nệ luáºt "là m đủ luáºt" là xong và bảo đảm, đủ luáºt, đủ bổn pháºn rồi thì yên tâm, khá»i lo. Cụ thể thì đỡ phải suy tÃnh nhÆ° phải là m việc là nh nà o Ä‘á»c mấy kinh thì được bao nhiêu ân xá. Äức Giêsu không trả lá»i theo ý há» vì không đủ.
Và i điểm CHÚ GIẢI
“NgÆ°Æ¡i phải yêu mến Äức Chúa.... hết lòng, hết linh hồn và hết trà khôn ngÆ°Æ¡i:â€
Ba cái hết. Ngôn ngữ Do thái không có cách nói tuyệt đối, tối da (superlatif) mà nói ba lần. Ba cái hết là hết ráo trá»i, hết trÆ¡n. Chỉ cần hết lòng. Chúa muốn tấm lòng. Tấm lòng là con ngÆ°á»i. Hết lòng là hết cả con ngÆ°á»i gồm luôn hết linh hồn và hết trà khôn. Việt Nam nói "yêu mến Thiên Chúa trên hết má»i sá»±". Không nổi lắm. NhÆ°ng tại sao, cách nà o?
Äiá»u răn thứ hai giống Ä‘iá»u răn ấy là : NgÆ°Æ¡i phải yêu ngÆ°á»i lân cáºn nhÆ° chÃnh mình: NgÆ°á»i lân cáºn: Vá»›i Do thái là thân cáºn và là ngÆ°á»i Do thái. Còn vá»›i chúng ta là ngÆ°á»i lân cáºn, ở gần bên. NhÆ° chÃnh mình: Muốn cái gì cho mình thì cÅ©ng hãy muốn cho ngÆ°á»i khác. Yêu thÆ°Æ¡ng còn nói nhiá»u hÆ¡n: hy sinh cho nguá»i khác.
Äức Giêsu chỉ láºp lại công thức trong sách luáºt. NhÆ°ng thêm là m thà nh khác biệt: Ä‘iá»u răn thứ hai giống Ä‘iá»u răn ấy. Là má»™t, không tách biệt.
Tất cả luáºt Mosê và các tiên tri Ä‘á»u gồm trong ấy:
Tóm nhưng không gạt ra ngoà i gì hết.
Nếu chỉ coi là vấn Ä‘á» tranh luáºn, tìm cách là m khó thì không cần Ä‘i và o chi tiết ná»™i dung. Văn mạch của Matthêu là váºy. NhÆ°ng chúng ta cần là m rõ ná»™i dung để thá»±c hà nh cho có Ãch.
Tiếng Việt là m cho Ä‘Æ¡n giản, rất Ä‘Æ¡n giản là "mến Chúa yêu ngÆ°á»i". ÄÆ¡n giản quá thì không chi tiết. CÅ©ng nhÆ° có câu kinh "Lạy Chúa Giêsu, con yêu mến, xin cữu rá»—i các linh hôn". Äá»c hoà i, ngon miệng nhÆ°ng chẳng biết là gì và cÅ©ng chẳng biết là m gì nên chẳng có gì.
Chúng ta cÅ©ng nói lai lải "mến Chúa yêu ngÆ°á»i" rồi kể là đủ. Phải giải thÃch chi tiết, tháºt chi tiết má»›i biết rõ để là m và phải là m đủ chi tiết má»›i gá»i là đủ, má»›i có kết quả.
Mến Chúa hết lòng hoặc trên hết má»i sá»±: là là m đẹp lòng Chúa trong má»i sá»±. Không là m gì mất lòng Chúa. Quá mênh mông. Hết lòng là bằng cả tấm lòng. Chúa thấy tấm lòng chứ không thấy bá» ngoà i. ThÆ°á»ng, ngÆ°á»i ta chỉ là m bá» ngoà i, không má»™t chút tấm lòng nói chi hết lòng. Không biết là m sao là hết lòng. "Trên hết má»i sá»±" thì có mùi váºt chất hÆ¡n dể hiểu hÆ¡n. Äặt Chúa trên hết má»i sá»± là không để bất cứ cái gì trên Chúa. Không dể tà nà o và không mấy ai là m được nhÆ°ng lý thuyết thì được.
Có mến Chúa má»›i có yêu ngÆ°á»i. Yêu ngÆ°á»i vì là điá»u răn của Chúa, là luáºt buá»™c thì phải yêu. Không có Thiên Chúa thì cÅ©ng không có con ngÆ°á»i. NgÆ°á»i ta loại bá» Thiên Chúa thì trở thà nh Ä‘á»™c ác đối vá»›i nhau. Hoà ng Äế Julien (Julien le rénégat) của Rôma thấy ngÆ°á»i công giáo gây được ảnh hưởng lá»›n trong dân, ngÆ°á»i ta theo đạo nhiá»u mà không theo Hoà ng Äế mặc dù ông có uy quyá»n tuyệt đối, sinh sát nắm trong tay. Ông ra lệnh là m việc bác ái hÆ¡n ngÆ°á»i công giáo vì ông có nhiá»u phÆ°Æ¡ng tiện hÆ¡n. NhÆ°ng không kết quả vì thiếu tình thÆ°Æ¡ng. Không phải "mến Chúa yêu ngÆ°á»i".
Không phải là điá»u răn thứ hai mà là vế hai của má»™t Ä‘iá»u răn duy nhất. NgÆ°á»i ta xin Äức Giêsu tóm tắt trong má»™t Ä‘iá»u răn trá»ng nhất, ắc và đủ. NgÆ°á»i ta sợ nhiá»u. Ãt thì khoẻ. Nên Äức Giêsu tóm tất cả trong "má»™t" là mến Chúa yêu ngÆ°á»i. Rất gá»n, rất ngắn. NhÆ°ng lại mênh mong "tất cả luáºt Môsê và các tiên tri" Ä‘á»u gồm trong ấy.
Yêu ngÆ°á»i vì mến Chúa thì má»›i hết lòng. Yêu ngÆ°á»i vì mến Chúa thì là m trá»n lá» luáºt. Mến Chúa thì là m trá»n má»i lá» luáºt đối vá»›i Chúa. Yêu ngÆ°á»i thì là m trá»n má»i lá» luáºt đối vá»›i nhau. Yêu là nói tình cảm chứ không lý trÃ. Lý trà không "yêu" mà chỉ là m cái nầy cái ná». Yêu má»›i hết lòng. Yêu là không tÃnh toán đến nổi sẳn sà ng hy sinh tá»›i cả mạng sống.
Yêu ngÆ°á»i là mến Chúa. Không yêu ngÆ°á»i là không mến Chúa nhÆ° Thánh Gioan nói "anh em mà ngÆ°Æ¡i thấy trÆ°á»›c mắt mà không yêu lại nói yêu mến Thiên Chúa mà ngÆ°oi không thấy là nói dối". [Mục Lục]
46. Äiá»u răn trá»ng nhất – Lm PX. VÅ© Phan Long
Sá»± liên kết giữa tình yêu đối vá»›i Thiên Chúa và tình yêu đối vá»›i ngÆ°á»i thân cáºn, đồng thá»i sá»± khác biệt giữa hai tình yêu đó, giúp ngăn cản má»™t sá»± tách biệt giữa tôn giáo và xã há»™i, giữa bản tÃnh bên trong và đá»i sống bên ngoà i.
1.- Ngữ cảnh
Trong cấu trúc văn chÆ°Æ¡ng của TM Mt, Ä‘oạn văn 22,34-40 phải được coi nhÆ° má»™t bà i tÆ°á»ng thuáºt vá» má»™t cuá»™c tranh luáºn nữa của Äức Giêsu vá»›i các đối thủ, là các đại diện Do Thái giáo chÃnh thức. Há» tìm cách gà i bẫy Äức Giêsu bằng chÃnh những lá»i nói của NgÆ°á»i (cc. 15 và 35) vá» những vấn Ä‘á» ngà y cà ng thêm quan trá»ng: ná»™p thuế cho Xêda, là vấn đỠđặt đối láºp các nhóm Hêrôđê, Pharisêu và Nhiệt Thà nh (Quá KhÃch) vá»›i nhau; sá»± sống lại của kẻ chết, là vấn đỠđược phái Xađốc đặt ra; Ä‘iá»u răn lá»›n nhất, là mối báºn tâm của ngÆ°á»i Do Thái tuân thủ luáºt Môsê nghiêm nhặt, tức phái Pharisêu. Các vấn đỠấy được đặt ra cho má»™t vị Rabbi: “ThÆ°a Thầy†(didaskale; x. cc. 15.24.36); đây là danh hiệu cho thấy là há» hiểu Äức Giêsu đứng và o vị trà nà o. Vấn Ä‘á» cuối cùng được chÃnh Äức Giêsu nêu ra sẽ là vấn đỠ“con vua ÄavÃt†(22,41-46). Äây là bốn vấn Ä‘á» thÆ°á»ng được ngÆ°á»i Do Thái thá»i Äức Giêsu tranh luáºn nhiá»u nhất.
Có lẽ bản văn hôm nay cÅ©ng phác lại má»™t cuá»™c gặp gỡ nà o đó giữa Äức Giêsu và má»™t vị tôn sÆ° của Do Thái giáo; vị nà y hẳn là muốn là m sáng tá» hoặc Ä‘Ã o sâu các Ä‘iá»u răn. Ở Mc 12,28-34 và Lc 10,25-28, ta không thấy có giá»ng Ä‘iệu bút chiến nhÆ° ở bản văn Mt (x. c. 34). Riêng trong bản văn Mt, vị thông luáºt há»i là để “thá»â€ Äức Giêsu.
2.- Bố cục
Bản văn có thể chia thà nh ba phần:
1) Câu chuyển tiếp: NgÆ°á»i Pharisêu quy tụ lại (22,34);
2) Câu há»i vá» Ä‘iá»u răn trá»ng nhất: mục tiêu và ná»™i dung (22,35-36);
3) Câu trả lá»i của Äức Giêsu (22,37-40).
3.- Và i điểm chú giải
- Äiá»u răn nà o là điá»u răn trá»ng nhất (36): Do Thái giáo vẫn Ä‘ang Ä‘i tìm má»™t nguyên tắc thống nhất. Các kinh sÆ° cÅ©ng tìm cách xác láºp má»™t hệ thống tổng hợp vá»›i các Ä‘Æ°á»ng hÆ°á»›ng chủ đạo: ÄavÃt xác định mÆ°á»i má»™t Ä‘iá»u (Tv 15,2-5), Isaia sáu (Is 33,15), Mikha ba (Mk 6,8), Amốt hai (Am 5,4), và Khabacúc má»™t (Kb 2,4). Äây là bản tóm lược của Rabbi Simbai (tk iii).
- yêu mến (37): Äá»™ng từ HÃp-ri ’âhav có má»™t loạt ý nghÄ©a, từ tình yêu tÃnh dục đến tình yêu Ä‘á»›i vá»›i ngÆ°á»i trong gia đình, đối vá»›i bạn bè, sá»± trung thà nh trong Ä‘á»i sống chÃnh trị đến tình yêu đối vá»›i Thiên Chúa. Theo cách giải thÃch của ngÆ°á»i Do Thái vá» Änl 6,5, “tình yêu đối vá»›i Thiên Chúa†được diá»…n tả trÆ°á»›c tiên bằng những hà nh vi vâng phục, trung thà nh vá»›i Torah. Yêu mến Thiên Chúa là hy sinh mạng sống vì các Ä‘iá»u răn của NgÆ°á»i.
- hết lòng, hết linh hồn, hết trà khôn (37): Theo nhân há»c HÃp-ri, “trái tim†(lòng) là cÆ¡ sở của tình cảm; còn “linh hồn†là phÆ°Æ¡ng diện sinh lá»±c của con ngÆ°á»i. “Trà khôn†(dianoia) là từ Hy Lạp cÅ©ng có ý nghÄ©a nhÆ° “trái tim†theo ngôn ngữ HÃp-ri. Tác giả Mt đã lấy từ Mc 12,30 (“lòng, linh hồn, trà khôn và sức lá»±câ€), nhÆ°ng bỠ“sức lá»±c†và chá»n giữ lại “trà khôn†để có bá»™ ba. Cả ba danh từ nà y được dùng theo nghÄ©a tổng hợp: tình yêu đối vá»›i Thiên Chúa phải trá»n vẹn, huy Ä‘á»™ng tất cả con ngÆ°á»i, tháºm chà phải chết.
- yêu ngÆ°á»i thân cáºn (39): Ngữ cảnh của Lv 19,11-18 là nhÆ° sau: Äây là những Ä‘iá»u khoản luân lý căn bản của Thiên Chúa liên hệ đến ngÆ°á»i thân cáºn, kể cả ngÆ°á»i yếu thế vá» mặt xã há»™i hoặc má»™t đối thủ tại tòa án. Song song vá»›i “yêu†là : không trá»™m cắp, cÆ° xá» sai lệch, nói dối, thá» gian, lừa gạt, cÆ°á»›p Ä‘oạt, nguyá»n rủa, xét xá» bất công, vu khống, thù ghét. Lv 19,34 thêm: không vi phạm quyá»n lợi của tha nhân.
- thân cáºn (39): Theo bản văn căn bản Lv 19,18 và theo hầu nhÆ° cách giải thÃch Lv 19,18 của toà n thể Do Thái Paléttina, “thân cáºn†(đồng loại) đây là ngÆ°á»i Israel mà thôi, những ngÆ°á»i đã được Thiên Chúa ban Lá» Luáºt cho. Chỉ những ngÆ°á»i ngoại quốc Ä‘ang sống tại đất Israel, cÅ©ng Ä‘Æ°á»›c áp dụng má»™t ná»n công lý nà y, má»›i được kể và o số “ngÆ°á»i thân cáºn†(Lv 19,34); sau nà y, chỉ những ngÆ°á»i dá»± tòng má»›i được coi nhÆ° thế. Äức Giêsu theo truyá»n thống Mt đã mở rá»™ng nghÄ©a của từ ngữ nà y mà áp dụng cho tất cả má»i ngÆ°á»i (x. Mt 5,43-48; 7,12; 19,19).
- Tất cả Luáºt Môsê và các sách ngôn sứ (40): Äức Giêsu không chỉ đặt hai Ä‘iá»u răn nà y đứng đầu 613 quy định của Luáºt Môsê, nhÆ° thể ở bên cạnh các quy định ấy; NgÆ°á»i còn là m thà nh má»™t tổng hợp. “Luáºt và các Ngôn sứ†là cách gá»i tên bá»™ Kinh Thánh Do Thái (tức Cá»±u Ước thu hẹp), cÅ©ng có thể hiểu là ý muốn của Thiên Chúa đã được ghi giữ trong Kinh Thánh.
4.- à nghĩa của bản văn
* Câu chuyển tiếp: NgÆ°á»i Pharisêu quy tụ lại (34)
Bản văn hôm nay vẫn nằm trong chiá»u hÆ°á»›ng các cuá»™c tranh luáºn các nhóm đại diện Do Thái giáo chÃnh thức gây ra vá»›i Äức Giêsu. Tuy váºy, các hoà n cảnh tiêu cá»±c nà y vẫn không ngăn cản Äức Giêsu cống hiến những mạc khải hoặc giáo huấn quan trá»ng.
Äể đáp lại tin tức vá» sá»± thất bại của phái Xađốc, ngÆ°á»i Pharisêu đã há»p nhau lại.
* Câu há»i vá» Ä‘iá»u răn trá»ng nhất (35-36)
Má»™t ngÆ°á»i thông luáºt trong nhóm đã há»i để “thá»â€ (peirazôn) NgÆ°á»i (c. 35), nhÆ° hỠđã từng là m (x. Mt 22,15.18). Tuy nhiên, câu há»i nà y cÅ©ng có lý do của nó: các trÆ°á»ng phái và các vị thầy Israel vẫn Ä‘ang cống hiến những lối phân phối và giải thÃch Lá» Luáºt (Torah) khác nhau. HỠđã phân tÃch Luáºt ra thà nh 613 Ä‘iá»u khoản khác nhau. Các kinh sÆ° đã chá»n chủ trÆ°Æ¡ng giữ luáºt tháºt chi li (“vị luáºtâ€). Xu hÆ°á»›ng vị luáºt tỉ mỉ nà y là m phát sinh khi thì niá»m vui do tuân giữ được trá»n vẹn các Ä‘iá»u khoản, khi thì sá»± tá»± mãn kiểu Pharisêu (x. Lc 15,29), khi thì sá»± lo lắng vì không tuân giữ được tất cả (x. Mt 19,18). Dù sao, cần phải tìm ra má»™t nguyên tắc thống nhất giúp ngÆ°á»i ta biết định hÆ°á»›ng trong cuá»™c Ä‘á»i và nhất là biết cách quyết định trong các chá»n lá»±a thá»±c tiá»…n. Vì thế, câu há»i của vị thông luáºt để “thá»â€ Äức Giêsu có lý do: không chỉ là má»™t tranh luáºn lý thuyết nhà trÆ°á»ng, nhÆ°ng cÅ©ng có má»™t nhu cầu thá»±c tế. Bởi vì có khi hỠđã phải chỉ cho biết những Ä‘iá»u răn nà o không được vi phạm, cho dù ngÆ°á»i ta có bị giết, hoặc phải dạy Ä‘iá»u gì là quan trá»ng nhất đối vá»›i Lá» Luáºt và các Ä‘iá»u răn nà y dẫn xuất từ các Ä‘iá»u răn khác thế nà o. Vì váºy, há» có nói tá»›i má»™t kÆ¡lal (tiếng HÃp-ri có nghÄ©a là phổ quát tÃnh, nguyên tắc căn bản, tóm tắt, danh hiệu) và má»™t guph (tiếng HÃp-ri có nghÄ©a là phần thân, phần cốt yếu) trong Lá» Luáºt.
* Câu trả lá»i của Äức Giêsu (37-40)
Câu trả lá»i của Äức Giêsu cÅ©ng chẳng Ä‘á»™c đáo, dù là trong lá»i nhắc lại giá»›i răn tình yêu đối vá»›i Thiên Chúa, hay trong lá»i nhắc nhá»› vá» tình yêu đối vá»›i ngÆ°á»i thân cáºn. Cả hai Ä‘iá»u răn nà y Ä‘á»u được nói đến trong Lá» Luáºt, và bất cứ ngÆ°á»i Israel tốt là nh nà o cÅ©ng Ä‘á»u ghi nhá»› mà tuân giữ. Äức Giêsu đã chỉ là m má»™t việc là trÃch sách Äệ nhị luáºt (6,4-5) và Lêvi (19,18). Nếu có lạ là ở chá»— NgÆ°á»i đã đặt hai Ä‘iá»u răn nà y ngang hà ng vá»›i nhau: “cÅ©ng giống†(homoia) có nghÄ©a là điá»u răn thứ hai cÅ©ng đáng được quan tâm tuân giữ nhÆ° đối vá»›i Ä‘iá»u răn thứ nhất, tức là NgÆ°á»i nối kết hai Ä‘iá»u răn vá»›i nhau và dà nh cho chúng vị trà cao nhất. HÆ¡n nữa, Äức Giêsu còn tuyên bố rằng “tất cả Luáºt (Môsê) và các sách ngôn sứ Ä‘á»u tùy thuá»™c và o hai Ä‘iá»u răn ấyâ€, có nghÄ©a là hai Ä‘iá»u răn nà y diá»…n tả trá»n vẹn thánh ý Thiên Chúa trong Kinh Thánh, do đó hà m chứa tất cả má»i Ä‘iá»u răn khác, hay là tất cả các Ä‘iá»u răn khác quy vá» hai Ä‘iá»u răn nà y. NhÆ° thế yêu mến ngÆ°á»i thân cáºn có nghÄ©a là phải dà nh cho ngÆ°á»i thân cáºn má»™t sá»± chăm sóc, má»™t tình yêu y nhÆ° dà nh cho Thiên Chúa. Nói cách khác, ngÆ°á»i thân cáºn cÅ©ng phải được yêu mến “hết lòng, hết linh hồn và hết trà khônâ€. Không cần phải phân biệt giữa ba từ ngữ nà y, bởi vì hy-ngữ thÆ°á»ng dùng hai từ “trái tim†và “trà khôn†để dịch từ lev HÃp-ri (= trái tim). Câu văn có nghÄ©a là phải váºn dụng tất cả bản thân mà yêu mến Thiên Chúa.
NhÆ° váºy, câu trả lá»i của Äức Giêsu đã rõ. Phải yêu mến ngÆ°á»i khác vá»›i trá»n vẹn bản thân mình, tức là trong thá»±c tế không chỉ bằng lá»i nói, còn vá» phÆ°Æ¡ng diện con ngÆ°á»i, bằng cách giúp đỡ táºn tình, nồng nhiệt. Cách đặt ngang hà ng hai Ä‘iá»u răn nhÆ° thế, chúng ta đã thấy trong Bà i Giảng trên núi, trong đó Äức Giêsu má»i gá»i ngÆ°á»i ta là m hà nh vi phượng tá»± sau khi đã giao hòa vá»›i ngÆ°á»i anh em (5,23-24) và yêu mến cả kẻ thù nhÆ° Thiên Chúa yêu há» (5,44-48).
Có thể nói ở c. 40, tác giả Mt tóm tắt cái nhìn của ngà i vá» hai Ä‘iá»u răn trá»ng nhất. Công thức “ Luáºt (Môsê) và các sách ngôn sứ†đưa chúng ta trở lại vá»›i hai Ä‘oạn trung tâm ở 5,17 và 7,12. Ở đó, bản văn nói rằng Äức Giêsu là m trá»n Lá» Luáºt và các ngôn sứ, và cả hai khối nà y táºp trung và o hoà ng kim quy tắc. NhÆ° váºy, c. 40 hà m ý là Lá» Luáºt và các sách ngôn sứ được hoà n tất qua Äức Giêsu. Äồng từ “tùy thuá»™c và o†(kremannymi en) cho chúng ta biết quan niệm của tác giả Mt vá» Lá» Luáºt. Hai Ä‘iá»u răn nà y, cÅ©ng nhÆ° hoà ng kim quy tắc, chÃnh là nguyên tắc căn bản hÆ°á»›ng dẫn việc giải thÃch bà i Giảng trên núi, cÅ©ng nhÆ° Lá» Luáºt và các sách ngôn sứ.
+ Kết luáºn
Câu trả lá»i của Äức Giêsu không phải là câu trả lá»i của má»™t kinh sÆ°, dù NgÆ°á»i được các ngÆ°á»i Pharisêu coi nhÆ° thế. Äây là câu trả lá»i của vị Chúa Tể Lá» Luáºt. ChÃnh NgÆ°á»i công bố Luáºt và chÃnh NgÆ°á»i hoà n tất Luáºt (x. 5,17). ChÃnh do sá»± kiện Äức Giêsu hoà n tất Luáºt mà NgÆ°á»i mang lại cho Luáºt tÃnh chất má»›i mẻ Ä‘Ãch tháºt. Tình yêu đối vá»›i Thiên Chúa và tình yêu đối vá»›i tha nhân không phải chỉ là những thái Ä‘á»™ con ngÆ°á»i bị buá»™c phải có; hai tình yêu nà y nháºp thể nÆ¡i bản thân Äức Giêsu. ChÃnh vì NgÆ°á»i đã đến dùng cuá»™c Ä‘á»i, cái chết và sá»± sống lại của NgÆ°á»i mà hoà n tất “Luáºt và các Ngôn sứâ€, mà NgÆ°á»i có thể công bố vá»›i giá»ng uy quyá»n rằng toà n thể Giao Æ°á»›c cÅ© Ä‘á»u “tùy thuá»™c†và o việc yêu mến Thiên Chúa và yêu thÆ°Æ¡ng tha nhân. ChÃnh nÆ¡i NgÆ°á»i mà không những Lá» Luáºt, dÆ°á»›i dạng Ä‘iá»u răn, mà cả lá»i hứa ân phúc, được các Ngôn sứ loan báo, đã được thá»±c hiện trá»n vẹn.
5.- Gợi ý suy niệm
- Khi tuyên bố vá» Ä‘iá»u răn trá»ng nhất (“hai trong má»™tâ€), Äức Giêsu đã công bố sá»± giải phóng tuyệt vá»i cho con ngÆ°á»i. Bây giá», ta chỉ còn phải tuân giữ hai Ä‘iá»u mà thôi. NgÆ°á»i nà o chu toà n tháºt sá»± những gì được yêu cầu trong hai Ä‘iá»u răn nà y thì có thể chắc chắn là đã hoà n tất Lá» Luáºt và thá»±c hiện ý muốn của Thiên Chúa (x. Mt 7,12; Gl 5,14; Rm 13,8-10). Äây chÃnh là điá»u Thiên Chúa nhắm khi tạo thà nh con ngÆ°á»i. HỠđược tạo nên để vâng phục Thiên Chúa nhÆ° chủ và chúa của mình, và cÅ©ng để yêu thÆ°Æ¡ng NgÆ°á»i nhÆ° cha của mình. Thế mà sá»± vâng phục chỉ nên trá»n vẹn trong tình yêu mà thôi.
- NgÆ°á»i thân cáºn không phải chỉ là ngÆ°á»i thuá»™c vá» cùng má»™t dân tá»™c, ở trong cùng má»™t quốc gia, nói cùng má»™t ngôn ngữ. Bất cứ ai cÅ©ng có thể là ngÆ°á»i thân cáºn của tôi, nhÆ°ng không phải lúc nà o cÅ©ng thế. Tránh né luáºt yêu thÆ°Æ¡ng bằng cách nói đến những ngÆ°á»i thân cáºn ở xa, để lÆ¡ Ä‘i những ngÆ°á»i ở bên mình Ä‘ang cần được mình quan tâm, là má»™t cám dá»— dá»… rÆ¡i và o. ChÃnh tình yêu của chúng ta đối vá»›i Thiên Chúa và tình yêu của Thiên Chúa đối vá»›i chúng ta phải là mẫu má»±c cho tình yêu của con ngÆ°á»i đối vá»›i nhau.
- Yêu thÆ°Æ¡ng anh em không phải chỉ bởi vì Thiên Chúa yêu cầu, để vâng lá»i Thiên Chúa. Liên hệ giữa hai tình yêu nà y không phải là má»™t liên hệ pháp lý, võ Ä‘oán, mà là liên hệ ná»™i tại: ta không thể yêu mến Thiên Chúa nếu không yêu thÆ°Æ¡ng anh em. Trong khi yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i khác vì chÃnh há», ta yêu mến Thiên Chúa vì chÃnh NgÆ°á»i. Chỉ có má»™t tình yêu duy nhất, vì con ngÆ°á»i chỉ có má»™t con tim. Ta có thể suy ngẫm lại bà i thánh ca đức mến của thánh Phaolô để thêm xác tÃn vá» Ä‘iểm nà y (1 Cr 13,4-6).
- Sá»± liên kết giữa tình yêu đối vá»›i Thiên Chúa và tình yêu đối vá»›i ngÆ°á»i thân cáºn, đồng thá»i sá»± khác biệt giữa hai tình yêu đó, giúp ngăn cản má»™t sá»± tách biệt giữa tôn giáo và xã há»™i, giữa bản tÃnh bên trong và đá»i sống bên ngoà i. Yêu mến bản thân mình có thể được nhá» tình yêu đối vá»›i Thiên Chúa; chÃnh tình yêu đối vá»›i Thiên Chúa Ä‘Æ°a tá»›i chá»— không tuyệt đối hóa bản thân, mà lại có má»™t sá»± ná»™i tâm hóa má»›i, đồng thá»i có má»™t tình yêu nồng nà n hÆ¡n đối vá»›i ngÆ°á»i thân cáºn. [Mục Lục]
47. Cốt lõi của luáºt là Lòng Mến
(Suy niệm của Jos. Vinc. Ngá»c Biển)
Khi nói vá» tình yêu, hẳn đã có quá nhiá»u ngÆ°á»i biết và định nghÄ©a vá» chúng. Tuy nhiên, khi sống căn tÃnh vá» tình yêu, thì có lẽ không mấy ngÆ°á»i đạt được! Äôi khi còn hiểu sai hay hà nh Ä‘á»™ng lệch lạc hoặc phiến diện. Vì thế, sá»± cao quý của nó đôi khi bị mất ý nghÄ©a...!
Tin Mừng hôm nay được Äức Giêsu nói đến là má»™t thứ tình yêu hoà n hảo và phong phú. Hoà n hảo là vì khi yêu mến Chúa trên hết má»i sá»±, thì chúng ta sẽ được kÃn múc nguồn lá»±c để yêu mến tất cả má»i ngÆ°á»i không trừ ai. Phong phú vì: “Giá»›i hạn của tình yêu là không có giá»›i hạn nà o†(thánh Augustinô). Tháºt thế, mến Chúa và yêu ngÆ°á»i là hai mặt nhÆ°ng chỉ có má»™t tình yêu. Vì thế, nó không thể tách rá»i nhau, mà là hòa quyện lại vá»›i nhau để là m nên Ä‘iá»u thiện hảo.
- Mến Chúa gắn liá»n vá»›i yêu ngÆ°á»i
Những ngÆ°á»i Biệt Phái vốn đã có sẵn sá»± hiá»m khÃch vá»›i Äức Giêsu. Có lẽ, vá»›i ngÆ°á»i Biệt Phái, há» không mong muốn gì hÆ¡n là việc loại bá» Äức Giêsu cà ng sá»›m cà ng tốt cho đỡ ngang tai trái mắt, bởi vì Äức Giêsu chẳng khác gì cái đó ngáng chá»— của há». Vì Ngà i, mà những ngÆ°á»i nà y đã phải mất ăn mất ngủ để tìm ra những mÆ°u kế nhằm gà i bẫy Äức Giêsu.
Hôm nay, vẫn nằm trong ý định đó, nên hỠđã nhất trà vá»›i nhau là đỠcá» má»™t ngÆ°á»i đại diện để đứng lên há»i Äức Giêsu vá» Ä‘iá»u răn nà o là trá»ng nhất trong Sách Luáºt. Äây là câu há»i khó, không dá»… trả lá»i.
Tại sao há» lại há»i câu nói đó? ThÆ°a vì trong Sách Luáºt Môsê có tá»›i 613 Ä‘iá»u luáºt, được chia thà nh 248 Ä‘iá»u phải là m và 365 Ä‘iá»u phải tránh. Tuy nhiên, ngay trong các nhóm của há» cÅ©ng bất đồng vá»›i nhau: má»—i nhóm thÃch giữ má»™t Ä‘iá»u luáºt và cho Ä‘iá»u luáºt ấy là quan trá»ng hÆ¡n cả. NhÆ° váºy, nếu Äức Giêsu nói Ä‘iá»u nà y hÆ¡n Ä‘iá»u kia, thì hẳn Ngà i sẽ là m pháºt lòng các nhóm còn lại, và nhÆ° thế, không có lợi gì cho Ngà i.
Tuy nhiên, lại má»™t lần nữa, Äức Giêsu đã là m cho mục Ä‘Ãch của há» bại lá»™ và phải câm miệng nhÆ° nhóm Sađốc. Ngà i nói: "NgÆ°Æ¡i phải yêu mến Äức Chúa, Thiên Chúa của ngÆ°Æ¡i, hết lòng, hết linh hồn và hết trà khôn ngÆ°Æ¡i. Äó là điá»u răn lá»›n nhất và điá»u răn đứng đầu. Còn Ä‘iá»u răn thứ hai, cÅ©ng giống Ä‘iá»u răn ấy, là : ngÆ°Æ¡i phải yêu ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mình. Tất cả Luáºt Môsê và các sách ngôn sứ Ä‘á»u tùy thuá»™c và o hai Ä‘iá»u răn ấy". (Mt 22,37-40).
Khi nói "Äiá»u răn thứ hai cÅ©ng giống Ä‘iá»u răn ấy", Äức Giêsu muốn dạy cho há» má»™t chân lý rằng: mến Chúa thì phải yêu thÆ°Æ¡ng anh chị em mình. Hai Ä‘iá»u răn nà y luôn gắn liá»n vá»›i nhau. Kẻ nà o mến Chúa mà không yêu ngÆ°á»i thì mâu thuẫn, hay yêu ngÆ°á»i mà không mến Chúa cÅ©ng chẳng khác gì “trống đánh xuôi, kèn thổi ngượcâ€.
Thánh Gioan cÅ©ng nói trong thÆ° của ngà i nhÆ° sau: "Nếu ai nói: ‘Tôi yêu mến Thiên Chúa’ mà lại ghét anh em mình, ngÆ°á»i ấy là kẻ nói dối; vì ai không yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i anh em mà há» trông thấy, thì không thể yêu mến Thiên Chúa mà há» không trông thấy†(1Ga 4, 20).
Qua câu trả lá»i của Äức Giêsu, chúng ta thấy có sá»± má»›i mẻ và phổ quát, không hà m hồ mà thá»±c tế. Bởi lẽ, câu trả lá»i nà y Ä‘á»u được rút ra từ chÃnh trong sách Luáºt Môsê và nó có sá»± liên Ä‘á»›i vá»›i nhau máºt thiết đến Ä‘á»™ không thể bá» má»™t lấy má»™t hay coi trá»ng Ä‘iá»u nà y mà giảm khinh Ä‘iá»u kia.
Äây chÃnh là điá»u răn má»›i và đây cÅ©ng chÃnh là tiêu chuẩn để mặc khải dung mạo của má»™t vị Thiên Chúa già u tình thÆ°Æ¡ng, nhÆ°ng lại được hiện tại hóa nÆ¡i ngÆ°á»i loan truyá»n: “Thầy ban cho anh em má»™t Ä‘iá»u răn má»›i là anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh em. Ở Ä‘iểm nà y, má»i ngÆ°á»i sẽ nháºn biết anh em là môn đệ của Thầy: là anh em có lòng yêu thÆ°Æ¡ng nhau" (Ga 13,34-35).
Tháºt váºy, tình yêu thÆ°Æ¡ng là quan trá»ng. Thiếu Ä‘i tình yêu thÆ°Æ¡ng, chúng ta đánh mất Ä‘i cốt lõi của luáºt. Vì thế, thánh Phaolô cÅ©ng quả quyết: “Hiện nay đức tin, đức cáºy, đức mến, cả ba Ä‘á»u tồn tại, nhÆ°ng cao trá»ng hÆ¡n cả là đức mến†(1 Cr 13, 13).
- Mến Chúa, yêu ngÆ°á»i gắn liá»n vá»›i lòng bác ái và hy sinh
NhÆ° váºy, chúng ta đã nháºn ra Ä‘iá»u quan trá»ng trong toà n bá»™ Lá» Luáºt, đó là lòng mến. Lòng mến nà y được thể hiện qua đức ái. Nếu không có đức ái, thì tình yêu của chúng ta sẽ chẳng khác gì má»™t sá»± lừa bịp. Hay nhÆ° trò “khua chiêng gõ mõâ€.
Khi nói vá» vấn Ä‘á» nà y, thánh Phaolô đã giải thÃch nhÆ° sau: "Dầu tôi nói được các thứ tiếng loà i ngÆ°á»i và thiên sứ [...] Dầu tôi được Æ¡n nói tiên tri, cùng biết đủ các sá»± mầu nhiệm, và má»i sá»± hay biết; dầu tôi có cả đức tin đến ná»—i dá»i núi được,[...] Dầu tôi phân phát gia tà i để nuôi kẻ nghèo khó, lại bá» thân mình để chịu đốt, song không có tình yêu thÆ°Æ¡ng, thì Ä‘iá»u đó chẳng Ãch chi cho tôi" (x. 1 Cr 13,1-3).
NhÆ° váºy, đối vá»›i chúng ta, những ngÆ°á»i Công Giáo, dấu chỉ để nháºn biết chúng ta có yêu Chúa tháºt lòng hay không lại phụ thuá»™c và o tình yêu của chúng ta dà nh cho tha nhân. Và để nháºn biết được tình yêu đó lá»›n hay nhá» lại phụ thuá»™c và o đức ái được đặt để trong tình yêu. Tháºt váºy: “Äức mến tha thứ tất cả, tin tưởng tất cả, chịu Ä‘á»±ng tất cả†(x. 1Cr 13,7).
Khi yêu thÆ°Æ¡ng anh chị em mình cách chân thà nh, đấy là dấu chỉ chúng ta Ä‘ang thuá»™c vá» Chúa, vì: "Thiên Chúa là tình yêu: ai ở lại trong tình yêu thì ở lại trong Thiên Chúa, và Thiên Chúa ở lại trong ngÆ°á»i ấy" (1 Ga 4,16), còn nếu: "Ai không yêu thÆ°Æ¡ng, thì không biết Thiên Chúa, vì Thiên Chúa là tình yêu" (1 Ga 4,8).
Nói cách khác, chúng ta biết yêu và có Ä‘á»™ng lá»±c để yêu là vì chúng ta được Thiên Chúa yêu thÆ°Æ¡ng trÆ°á»›c: "Thiên Chúa đã đổ tình yêu của NgÆ°á»i và o lòng chúng ta, nhá» Thánh Thần mà NgÆ°á»i ban cho chúng ta" (Rm 5,5).
NhÆ° váºy, ta cÅ©ng có thể hiểu tình yêu được khÆ¡i nguồn từ chÃnh Thiên Chúa, và ai có được tình yêu vá»›i tha nhân thì đã há»™i ngá»™ cùng Thiên Chúa và đã ở trong Ngà i.
- Sống sứ Ä‘iệp Lá»i Chúa
Cả cuá»™c Ä‘á»i của Äức Giêsu là hiện thân của má»™t cuá»™c tình giữa Thiên Chúa và loà i ngÆ°á»i. Cuá»™c tình đó, Äức Giêsu là ngÆ°á»i Ä‘i bÆ°á»›c trÆ°á»›c để đến vá»›i loà i ngÆ°á»i. Tình yêu của Ngà i là má»™t tình yêu hÆ°á»›ng tha.
Khi khai mở má»™t cuá»™c tình nhÆ° thế, Äức Giêsu má»i gá»i má»—i ngÆ°á»i chúng ta hãy Ä‘i trên lá»™ trình của cuá»™c tình nhÆ° Ngà i là chấp nháºn hy sinh, phục vụ và hiến thân vì ngÆ°á»i mình yêu. Bởi vì: “Không ai có tình thÆ°Æ¡ng lá»›n hÆ¡n tình thÆ°Æ¡ng của ngÆ°á»i hy sinh mạng sống mình cho bạn hữu†(Ga 15,13).
Ngà y nay, có rất nhiá»u ngÆ°á»i lầm tưởng và nghÄ© rằng: muốn nên thánh thì phải là m được những chuyện lá»›n lao, vÄ© đại, siêu quần bạt chúng; hay phải là má»™t ngÆ°á»i đạo đức trổi vượt, ăn chay quanh năm suốt tháng, sáng lá»…, chiá»u kinh, tối chầu; rồi luôn tham gia hết há»™i Ä‘oà n nà y đến há»™i Ä‘oà n kia; hoặc ở đâu có hà nh hÆ°Æ¡ng là đầu tÆ° tiá»n bạc để Ä‘i cho kỳ được... Những việc là m nà y tháºt đáng ca ngợi, bởi vì má»™t cách nà o đó thể hiện sá»± anh hùng, trung thà nh, tin tưởng... Tuy nhiên, đây không phải là cốt lõi của Äạo, và đây cÅ©ng chÆ°a hẳn là bản chất của sá»± thánh thiện...
Tháºt váºy, sá»± thánh thiện không hệ tại ở việc tuân giữ giá»›i luáºt của Chúa bá» ngoà i. Bá» ngoà i thá»±c sá»± chỉ có giá trị khi nó được thúc đẩy bởi lòng mến mà thôi. Nếu có lòng yêu mến Chúa và yêu thÆ°Æ¡ng anh chị em thá»±c sá»± thì những việc ta là m ở trên má»›i có giá trị, bằng không nó sẽ vô nghÄ©a nếu không muốn nói là sẽ nguy hại cho linh hồn vì: chúng ta sẽ dá»… rÆ¡i và o tình trạng nhÆ° những ngÆ°á»i Biệt Phái, Luáºt SÄ© khi xÆ°a là sống hình thức, giả hình bên ngoà i.
Thiên Chúa sẽ không căn cứ và o chuyện ta là m được nhiá»u hay Ãt; Ä‘á»c nhiá»u kinh; cầu nguyện lâu giá» cÅ©ng nhÆ° Ä‘i hết nÆ¡i nà y nÆ¡i kia..., nhÆ°ng, Chúa sẽ dá»±a trên tình yêu ta đặt và o đó nhiá»u hay Ãt mà trá»ng thưởng chúng ta.
Lạy Chúa Giêsu, xin cho chúng con hiểu được rằng: má»i sá»± sẽ vô nghÄ©a nếu không có tình yêu. Xin Chúa ban cho chúng con luôn luôn lấy tình yêu là m căn cốt, để chúng con được ở trong tình yêu của Thiên Chúa. Amen. [Mục Lục]
|