Chúa nháºt XXIX thÆ°á»ng niên, năm A: Các bà i suy niệm & chú giải Lá»i Chúa
18.10.2017
Tin Mừng Mt 22,15-21 Bấy giá» những ngÆ°á»i Pharisêu Ä‘i bà n bạc vá»›i nhau, tìm cách là m cho Äức Giêsu phải lỡ lá»i mà mắc bẫy. Há» sai các môn đệ của há» cùng Ä‘i vá»›i những ngÆ°á»i phe Hêrôđê, đến nói vá»›i Äức Giêsu rằng: “ThÆ°a Thầy, chúng tôi biết Thầy là ngÆ°á»i chân tháºt và cứ sá»± tháºt mà dạy Ä‘Æ°á»ng lối của Thiên Chúa. Thầy cÅ©ng chẳng vị nể ai, vì Thầy không cứ bá» ngoà i mà đánh giá ngÆ°á»i ta. Váºy xin Thầy cho biết ý kiến: có được phép ná»™p thuế cho Xêda hay không?†NhÆ°ng Äức Giêsu biết há» có ác ý, nên NgÆ°á»i nói: “Tại sao các ngÆ°á»i lại thá» tôi, hỡi những kẻ giả hình! ÄÆ°a đồng tiá»n ná»™p thuế cho tôi coi!†Há» liá»n Ä‘Æ°a cho NgÆ°á»i má»™t đồng bạc. Và NgÆ°á»i há»i há»: “Hình và danh hiệu nà y là của ai đây?†HỠđáp: “Của Xêda.†Bấy giá», NgÆ°á»i bảo há»: “Thế thì của Xêda, trả vá» Xêda; của Thiên Chúa, trả vá» Thiên Chúa.â€
CHÚA NHẬT XXIX THƯỜNG NIÊN, NĂM A
Các bà i suy niệm & chú giải Lá»i Chúa
Lá»i Chúa: Is 45,1.4-6; 1Tx 1,1-5; Mt 22,15-21
----†----
MỤC LỤC
1. Thiên Chúa và Caesar
2. Yêu nên ghen! – Anmai
3. Của Thiên Chúa hãy trả cho Thiên Chúa
4. Nộp thuế
5. Trên đầu viá»…n vá»ng kÃnh
6. Nộp thuế hay không nộp thuế
7. Suy niệm của Lm. Ignatiô Trần NgÃ
8. Chúa Nháºt 29 TN A
9. Trả nợ cuá»™c Ä‘á»i – Lm Giuse Tạ Duy Tuyá»n
10. Ãc ngầm – Lm. Phêrô Bùi Quang Tuấn
11. Của César
12. Suy niệm của ÄTGM. Ngô Quang Kiệt.
13. Má»i sá»± là của Chúa, hãy trả Thiên Chúa
14. Äá»™c láºp tinh thần và phục vụ chÃnh trị.
15. Trả vỠThiên Chúa
16. Trả cách sòng phẳng
17. Nên nộp thuế chăng?
18. Song hà nh
19. Cái gì của Cêsar hãy trả cho....
20. Suy niệm của Lm Nguyễn Hữu An.
21. Suy niệm của Lm. Phaolô Äoà n Thanh Phong
22. Suy niệm của Charles E. Miller.
23. Xin Thầy cho biết ý kiến
24. Tôn giáo và chÃnh trị
25. Hình ai đây?
26. César
27. Thiên Chúa và nhà nước
28. Trả vá»
29. Trả vá»
30. Sống có trách nhiệm
31. Kurios Christos!
32. Nộp thuế cho Xê-da - JKN
33. Nên giống Chúa
34. Suy niệm của Jos. Vinc. Ngá»c Biển
35. Cái gì của Cêsarê thì trả cho Cêsarê....
36. Bổn pháºn đối vá»›i Chúa và xã há»™i
37. Trả cho Xêda và trả cho Thiên Chúa
38. Xin Thầy cho biết ý kiến
39. Nộp thuế cho Xêda – Lm PX. Vũ Phan Long
40. Của Thiên Chúa trả cho Thiên Chúa
41. Chú giải của Noel Quesson
1. Thiên Chúa và Caesar
Các ngÆ°á»i biệt phái và thông luáºt không dám dùng võ lá»±c để bắt Chúa, vì thế há» tÃnh đến chuyện dùng mÆ°u mẹo. Äể đạt mục Ä‘Ãch, há» tạo thêm vây cánh. Há» chá»n má»™t số đồ đệ sắc sảo, tức là những ngÆ°á»i theo há»c vá»›i các thầy ký lục hay tiến sÄ© luáºt. Há» còn má»i thêm những ngÆ°á»i thuá»™c phái Hêrôđê. Nhóm nà y theo má»™t con Ä‘Æ°á»ng chÃnh trị rá»™ng rãi, muốn Ä‘em văn minh Hy Lạp và o má»i cÆ¡ cấu xứ Palestin, vì thế há» rất được các nhà cầm quyá»n Lamã nể vì. Vá» phÆ°Æ¡ng diện tôn giáo há» theo phái Sađốc, từ lâu rồi há» liên kết vá»›i các nhà thông luáºt để chống lại Chúa Giêsu. HỠđặt má»™t câu há»i rất hóc búa: Có nên ná»™p thuế cho Caesar không?
Caesar là vua Lamã, tất cả xứ Palestin Ä‘á»u thuá»™c quyá»n Lamã, nên phải cúng tiá»n và đóng thuế. NgÆ°á»i Do Thái tranh luáºn ráo riết liệu có nên ná»™p thuế cho ngÆ°á»i ngoại giáo chiếm quyá»n không? Nháºn ná»™p thuế có khác chi phủ nháºn quyá»n lợi tối cao của Thiên Chúa, là Äấng đã thÆ°Æ¡ng nháºn cai tri dân Ngà i. Ná»™p thuế có khác chi từ chối những đòi há»i của quyá»n hà nh Äấng cứu thế. Äà ng khác chÃnh quyá»n Lamã rất nghi kỵ. Palestin còn vua nà o khác ngoà i Caesar.
Câu há»i của há» là má»™t con dao hai lưỡi. Nếu bảo rằng phải ná»™p thuế thì há» sẽ kết án là vong bản, còn nếu bảo rằng không thì sẽ bị kết án là phản loạn. Chúa Giêsu biết ý há» nên bảo: Hãy Ä‘Æ°a cho Ta xem đồng tiá»n ná»™p thuế. Äó là đồng tiá»n được lÆ°u hà nh, trên mặt có khắc chữ hoà ng đế Caesar. NgÆ°á»i Do Thái đã dùng đồng tiá»n nà y má»™t cách không áy náy, nhÆ° váºy là má»™t việc đã rồi. Há» nháºn Caesar là vua của há». Vì thế Chúa bảo: Của Caesar hãy trả cho Caesar. Qua lá»i đó, Chúa dạy phải ná»™p thuế nhÆ°ng cùng má»™t tráºt Chúa đòi cái thái Ä‘á»™ ấy không được mâu thuẫn vá»›i quyá»n lợi của Thiên Chúa. Vì của Thiên Chúa phải trả cho Thiên Chúa. Và nhÆ° váºy, Chúa phân biệt rõ rà ng, má»™t quyá»n của Thiên Chúa gá»i là thần quyá»n và má»™t quyá»n khác gá»i là thế quyá»n. Cho đến nay nhiá»u ngÆ°á»i vẫn lẫn lá»™n hai thứ quyá»n đó: Tôn giáo vá»›i quê hÆ°Æ¡ng, thế quyá»n vá»›i thần quyá»n, nay Chúa phân tách rõ rà ng không phải trái ngược nhau mà còn bổ túc cho nhau. Cả hai quyá»n cùng lo cho lợi Ãch con ngÆ°á»i. Thần quyá»n giúp Ãch cho phần hồn, thế quyá»n giúp Ãch cho phần xác. Xác hồn tuy hai mà là má»™t. Con ngÆ°á»i chỉ là ngÆ°á»i khi có hồn và xác. Hai quyá»n Ä‘á»u chỉ phục vụ cho con ngÆ°á»i, hÆ°á»›ng con ngÆ°á»i vá» vá»›i Thiên Chúa. Sá»± lẫn lá»™n rất tai hại, nhÆ°ng đồng thá»i sá»± thiếu thá»a hiệp cÅ©ng không kém tai hại, vì cả hai Ä‘á»u bởi Thiên Chúa và cùng Ä‘i tá»›i má»™t mục Ä‘Ãch đó là lợi Ãch của con ngÆ°á»i.
Theo gÆ°Æ¡ng Chúa Giêsu, Giáo Há»™i ngà y nay cÅ©ng muốn nói rõ những nháºn định của mình vá» các vấn Ä‘á» con ngÆ°á»i nhÆ°: Văn hoá, kinh tế, xã há»™i, hoà bình. Trong hiến chế Vui mừng và Hy vá»ng, Công đồng Vatican II cÅ©ng đã xác quyết nhÆ° thế. Là ngÆ°á»i Công giáo, chúng ta cÅ©ng cần có những nháºn định đúng đắn vá» những sá»± kiện xảy ra theo tinh thần Phúc Âm, để có thể sá» dụng khôn khéo và tÃch cá»±c. Tuy nhiên cần noi theo gÆ°Æ¡ng Chúa Giêsu, luôn luôn là dấu chỉ của sá»± hiệp nhất và cố gắng dung hoà cÅ©ng nhÆ° tạo được sá»± tốt Ä‘á»i đẹp đạo. [Mục Lục]
2. Yêu nên ghen! – Anmai
Má»™t đứa bé ghen vá»›i em mình khi bố mẹ Ä‘á»u dà nh hết tình cảm cho thằng cu Tà má»›i sinh. Má»™t em bé khóc thét lên khi mẹ bế má»™t em bé khác... Lá»›n hÆ¡n má»™t chút là ghen vá»›i đứa bạn há»c cùng lá»›p khi nó được thầy cô quý mến hÆ¡n hay được nhiá»u bạn bè mến má»™ hÆ¡n. Khi đến tuổi trưởng thà nh rồi thì ghen vá»›i ngÆ°á»i yêu vá»›i ngÆ°á»i bạn Ä‘á»i khi há» có biểu hiện không chung thủy. Tháºm chà khi là m cha là m mẹ rồi há» vẫn còn ghen. Ghen vá»›i đứa con nhá» má»›i sinh khi "thằng nhóc" dà nh hết sá»± quan tâm của vợ, ghen... vá»›i con dâu, nhiá»u bà mẹ có cảm giác mất con trai.
Ghen, má»™t "phẩm chất" cố hữu của tình yêu đôi lứa, má»™t Ä‘iá»u nghe đã quá Ä‘á»—i bình thÆ°á»ng nhÆ°ng lại không há» cÅ© trong má»i thá»i đại.
"Phẩm chất" nà y đã tồn tại lâu Ä‘á»i, nhÆ° má»™t thá»±c tại khách quan trong ý thức hệ của con ngÆ°á»i từ lúc sinh ra và có thể còn tồn tại mãi mãi cùng vá»›i cuá»™c sống.
Bản chất của tình yêu là không thể chia sẻ. Bất cứ má»™t sá»± chia sẻ nà o cÅ©ng là m cho tình yêu trở nên không trá»n vẹn và mất Ä‘i sá»± thiêng liêng của thứ vốn có tÃnh bá»n vững vÄ©nh cá»u trong Ä‘á»i sống tinh thần của con ngÆ°á»i.
Khi đã Ä‘em lòng yêu ai, ngÆ°á»i ta chỉ muốn ngÆ°á»i ấy chỉ là của riêng mình. Má»™t cách tuyệt đối. Theo đó, những ngÆ°á»i yêu chÆ°a hết mình, theo kiểu ná»a vá»i hoặc những kẻ tÃnh toán, hẳn nhiên không thể có cái "ghen nồng nà n", đáng yêu, đẹp đẽ nhÆ° má»™t ngÆ°á»i có sá»± trao gá»i tuyệt đối vá» tÆ° tuởng và hà nh Ä‘á»™ng đối vá»›i ngÆ°á»i mình yêu.
Lá»i ngôn sứ Isaia mà chúng ta vừa nghe đã gợi lại cho chúng ta vá» hình ảnh của má»™t Thiên Chúa ghen tuông. "Ta là Äức Chúa, không còn chúa nà o khác; chẳng có ai là Thiên Chúa, ngoại trừ Ta. Dù ngÆ°Æ¡i không biết Ta, Ta đã trang bị cho ngÆ°Æ¡i đầy đủ, để từ Äông sang Tây, thiên hạ biết rằng chẳng có thần nà o khác, ngoại trừ Ta. Ta là Äức Chúa, không còn chúa nà o khác".
Lá»i ngôn sứ ấy đã tả vá» má»™t Thiên Chúa phải nói là quá ghen tÆ°Æ¡ng "chẳng có thần nà o khác, ngoại trừ Ta". Nếu ai nghe Äức Chúa nói câu nà y cÅ©ng sẽ rất sốc. May mà câu nói nà y nó đặt trong bản văn Kinh Thánh và có đầu có Ä‘uôi, có nguyên nhân chứ không Äức Chúa cÅ©ng bị các phÆ°Æ¡ng tiện truyá»n thông cắt đầu cắt Ä‘uôi và sẽ "cảnh cáo" là ngÆ°á»i không xứng đáng là công dân NÆ°á»›c Trá»i chứ huống hồ gì là Chúa của NÆ°á»›c Trá»i. Mà cÅ©ng đúng thôi, nghe qua sốc tháºt. NhÆ°ng, chúng ta hãy bình tình, ngồi lại vá»›i nhau Ä‘á»c lại, nhìn lại lịch sá» cứu Ä‘á»™ mà Thiên Chúa thá»±c thi cho dân Ngà i thì chúng ta sẽ hiểu rõ văn mạch của Ä‘oạn nà y. CÅ©ng thế! nếu chúng ta Ä‘á»c lại toà n bá»™ bản văn phát biểu của Äức Tổng Giuse Ngô Quang Kiệt, tâm tình, thao thức của Ngà i, chúng ta sẽ hiểu được Ngà i muốn nói gì.
Tại sao Äức Chúa lại phán nhÆ° thế? Không phải tá»± nhiên mà Ngà i phán nhÆ° thế! Chúng ta, khi nhìn lại lịch sá» cứu Ä‘á»™ thì chúng ta thấy Äức Chúa có ý và có lý chứ không phải là không không mà Äức Chúa nói nhÆ° thế.
Từ thuở tạo thiên láºp địa, Thiên Chúa đã tạo nên trá»i đất muôn váºt, tạo nên con ngÆ°á»i có nam có nữ và Ngà i cÅ©ng không quên thiết láºp mối quan hệ, mối tÆ°Æ¡ng quan và nói đúng hÆ¡n là mối tình vá»›i con ngÆ°á»i. Thế nhÆ°ng, chẳng bao lâu thì ông bà nguyên tổ đã sa ngã, đã phạm tá»™i và đã đánh mất Ä‘i cái tình yêu tinh tuyá»n tá»± ban đầu. Và cứ tiếp tục nhÆ° thế, Thiên Chúa đã yêu thÆ°Æ¡ng con ngÆ°á»i nhÆ°ng hình nhÆ° con ngÆ°á»i cứ cố tình ngoảnh mặt là m ngÆ¡ và khÆ°á»›c từ cái tình yêu ấy. Không từ bá», không Ä‘oạn tuyệt, Thiên Chúa vẫn má»™t lòng chỠđợi lòng chai dạ đá của con ngÆ°á»i sẽ thay đổi nhÆ°ng chá» mãi vẫn không thấy.
Qua miệng của các ngôn sứ, Thiên Chúa đã nhiá»u lần ngon ngá»t có, răn Ä‘e có nhÆ°ng lòng dạ của con ngÆ°á»i cứ trÆ¡ trÆ¡ ra váºy.
Qua Môsê, ngÆ°á»i trung gian giữa Thiên Chúa và con ngÆ°á»i, Thiên Chúa đã phán: "Ta là Äức Chúa, Thiên Chúa của ngÆ°Æ¡i, đã Ä‘Æ°a ngÆ°Æ¡i ra khá»i Ai-cáºp, khá»i cảnh nô lệ. NgÆ°Æ¡i không được có thần nà o khác đối nghịch vá»›i Ta. NgÆ°Æ¡i không được tạc tượng vẽ hình bất cứ váºt gì ở trên trá»i cao cÅ©ng nhÆ° dÆ°á»›i đất thấp, hoặc ở trong nÆ°á»›c phÃa dÆ°á»›i mặt đất, để mà thá». NgÆ°Æ¡i không được phủ phục trÆ°á»›c những thứ đó mà phụng thá»: vì Ta, Äức Chúa, Thiên Chúa của ngÆ°Æ¡i, là má»™t vị thần ghen tÆ°Æ¡ng. Äối vá»›i những kẻ ghét Ta, Ta phạt con cháu đến ba bốn Ä‘á»i vì tá»™i lá»—i của cha ông. Còn vá»›i những ai yêu mến Ta và giữ các mệnh lệnh của Ta, thì Ta trá»n niá»m nhân nghÄ©a đến ngà n Ä‘á»i. NgÆ°Æ¡i không được dùng danh Äức Chúa, Thiên Chúa của ngÆ°Æ¡i má»™t cách bất xứng, vì Thiên Chúa không dung tha kẻ dùng danh NgÆ°á»i má»™t cách bất xứng. NgÆ°Æ¡i hãy giữ ngà y sa-bát, mà coi đó là ngà y thánh, nhÆ° Äức Chúa, Thiên Chúa của ngÆ°Æ¡i, đã truyá»n cho ngÆ°Æ¡i. (Tl 6,6-12)
HÆ¡n má»™t lần Môsê đã cảnh báo: "Nếu các ngÆ°Æ¡i thá»±c sá»± vâng nghe những mệnh lệnh Ta truyá»n cho các ngÆ°Æ¡i hôm nay, mà yêu mến Äức Chúa, Thiên Chúa của các ngÆ°Æ¡i, và phụng thá» NgÆ°á»i hết lòng hết dạ, thì Ta sẽ ban mÆ°a cho đất các ngÆ°Æ¡i đúng mùa, mÆ°a đầu mùa và mÆ°a cuối mùa, và các ngÆ°Æ¡i sẽ thu hoạch lúa mì, rượu má»›i và dầu tÆ°Æ¡i của các ngÆ°Æ¡i. Ta sẽ cho cá» má»c trong cánh đồng của các ngÆ°Æ¡i, cho súc váºt của các ngÆ°Æ¡i ăn. Các ngÆ°Æ¡i sẽ được ăn và được no nê. Anh em hãy ý tứ kẻo lòng anh em bị quyến rÅ© mà bá» Ä‘i phụng thá» những thần khác và sụp xuống lạy chúng, vì Äức Chúa sẽ nổi cÆ¡n thịnh ná»™ vá»›i anh em, NgÆ°á»i sẽ đóng cá»a trá»i: sẽ chẳng còn mÆ°a, đất sẽ không còn trổ sinh hoa trái, và anh em sẽ mau chóng biến khá»i miá»n đất tốt tÆ°Æ¡i mà Äức Chúa ban cho anh em. Những lá»i tôi nói đây, anh em phải ghi lòng tạc dạ, phải buá»™c và o tay là m dấu, mang trên trán là m phù hiệu. Anh em phải dạy những lá»i ấy cho con cái, mà nói lại cho chúng, lúc ngồi trong nhà cÅ©ng nhÆ° lúc Ä‘i Ä‘Æ°á»ng, khi Ä‘i ngủ cÅ©ng nhÆ° khi thức dáºy. Anh em phải viết lên khung cá»a nhà anh em và lên cá»a thà nh của anh em. NhÆ° váºy, bao lâu trá»i còn che đất, anh em và con cái anh em còn được sống trên đất mà Äức Chúa, Thiên Chúa của anh em, đã thá» vá»›i cha ông anh em rằng NgÆ°á»i sẽ ban cho các ngà i.". (Tl 11,13-21).
Thiên Chúa, vì lẽ quá yêu thÆ°Æ¡ng con ngÆ°á»i nên Ngà i đã láºp má»™t giao Æ°á»›c tình yêu vá»›i con ngÆ°á»i, thế nhÆ°ng con ngÆ°á»i cứ ngoảnh mặt Ä‘i vá»›i tình yêu ấy.
Chắc có lẽ chúng ta không thể nà o quên được cái sự kiện khi mà Môsê lên núi để đà m đạo với Chúa thì ở dưới núi, dân chúng đã đúc bò và ng... chưa hết, dân chúng sau nà y còn đi theo thần ngoại bang để rồi ngà y hôm nay, chúng ta được nghe Isaia cảnh báo.
Tưởng chừng Cá»±u Ước là kinh nghiệm lá»›n chuyện tình giữa con ngÆ°á»i và Thiên Chúa nhÆ°ng con ngÆ°á»i thá»i Tân Ước cÅ©ng thế! CÅ©ng chạy theo không biết bao nhiêu là thần khác để rồi ngà y hôm nay khi những ngÆ°á»i Pharisiêu và những ngÆ°á»i muốn Chúa mắc bẫy đã chá»i thẳng và o mặt há»: "Hỡi những kẻ giả hình! NgÆ°á»i còn nói vá»›i há»: "của Xê-da, trả vá» Xê-da; của Thiên Chúa, trả vá» Thiên Chúa." Nói nhÆ° thế, Ngà i muốn nói vá»›i Pharisiêu, những ngÆ°á»i thá» Ngà i và tháºm chà ngay cả những ngÆ°á»i chúng ta rằng những gì của Thiên Chúa trả vá» cho Thiên Chúa.
Vâng! Chúng ta là con cái của Thiên Chúa, chúng ta phải sống sao cho ra con cái Thiên Chúa chứ đừng sống theo kiểu ngÆ°á»i Ä‘á»i. Thánh Phaolô hÆ¡n má»™t lần đã nhắc nhở chúng ta: "Anh em đừng có ráºp khuôn theo Ä‘á»i nà y! Chúng ta, hôm nay có cÆ¡ há»™i để nhìn lại mình xem chúng ta sống nhÆ° thế nà o? Chúng ta có sống vá»›i tÆ° cách là con cái Thiên Chúa hay không hay là chúng ta sống theo tÆ° cách của ngÆ°á»i Ä‘á»i.
Chúng ta phải nhá»› má»™t Ä‘iá»u rằng, qua trang sách Isaia Thiên Chúa có cái thái Ä‘á»™ gì đó mà ta nôm na gá»i là ghen! Tại sao ghen! Tại vì yêu quá nên ghen và khi con ngÆ°á»i quay lÆ°ng thì Thiên Chúa cảnh báo.
"Chúa có tình yêu cao vá»i vợi,
tình vượt cao hơn ngà n vì sao
mãi mãi luôn bao la, muôn Ä‘á»i con cảm tạ tình Cha
Mãi mãi Chúa là cha nhân ái, là mẹ hiá»n nuôi sống con".
Chúng ta vẫn thÆ°á»ng hát nhÆ° váºy nhÆ°ng tình ta và tình Chúa nhÆ° thế nà o? Ta có khá hÆ¡n những ngÆ°á»i dân trong thá»i Cá»±u Ước, chúng ta có khá hÆ¡n luáºt sÄ©, biệt phái thá»i Tân Ước hay không? Hình nhÆ° nó chẳng khá hÆ¡n mà nó còn tệ hÆ¡n nữa. Chúa thÆ°á»ng hay trách móc biệt phái và luáºt sÄ© nhÆ°ng thá» há»i chúng ta có giữ luáºt Chúa bằng há» không? Nếu so sánh thì chúng ta khác quá xa. Tình Chúa thì vẫn còn còn tình của ta vá»›i Chúa nó nhạt nhạt là m sao đấy.
Tình ta và Chúa đã nhạt thì tình con ngÆ°á»i là m gì mà mặn được?
Nhìn và o thá»±c trạng Ä‘á»i sống má»—i ngÆ°á»i chúng ta ngà y hôm nay nó là m sao đó để rồi cuá»™c Ä‘á»i nó cÅ©ng là m sao đó. Xã há»™i nó là m sao đó, gia đình nó là m sao đó, thà nh viên trong gia đình nó là m sao đó để rồi cái tình, cái nghÄ©a giữa con ngÆ°á»i ngà y hôm nay nó cÅ©ng không được Ä‘ong đầy. Chúng ta thấy nó nhợt nhạt nhÆ°ng chúng ta cứ lá» Ä‘i, chúng ta không nhắc nhở nhau để sống vá»›i nhau chung tình chung thuá»· hÆ¡n.
Tháºt sá»± ra mà nói, có yêu má»›i có ghen chứ chẳng ai dại Ä‘i ghen khi không yêu. Chúa quá yêu nên Chúa má»›i ghen và nhắc chúng ta không có thần nà o khác ngoà i Chúa. Chúng ta ngà y hôm nay thì quá sức tưởng tượng, chúng ta chạy theo đủ thứ thần hết: tiá»n, tình, dục, danh, vá»ng... chúng ta là m thế là m sao mà Chúa không ghen được?
Còn gia đình, nó cứ nhợt nhợt với nhau là m sao đó. Chúng ta nhìn lại mình, xem mình có yêu chồng, yêu vợ, yêu con cái, yêu thà nh viên trong gia đình, trong cộng đoà n mình chưa?
Nguyện xin Chúa là vua của tình yêu đổ đầy con tim chúng ta tình yêu nồng nà n để chúng ta yêu Chúa, yêu anh chị em đồng loại hơn. [Mục Lục]
3. Của Thiên Chúa hãy trả cho Thiên Chúa
Cùng Ä‘Ãch của cuá»™c sống con ngÆ°á»i là ăn tiệc cÆ°á»›i trong NÆ°á»›c Trá»i. Muốn ăn cÆ°á»›i thì phải sắm áo cÆ°á»›i. TrÆ°á»›c tiên là "trả vá» cho Thiên Chúa" cái gì là của Thiên Chúa, là là m trá»n bổn pháºn vá»›i Thiên Chúa. Là công bình. Là sắm áo cÆ°á»›i.
Và i điểm CHÚ GIẢI
- Có được phép ná»™p thuế cho Xêxa không? NgÆ°á»i Do thái chống lại Rôma không ná»™p thuế. Nếu Äức Giêsu nói "ná»™p" là đi ngược, là có tá»™i vá»›i dân tá»™c. Không ná»™p thì chóng lại Rôma là phản Ä‘á»™ng. Câu há»i khó. NhÆ°ng không khó vá»›i Äức Giêsu.
- Cho ta xem đồng tiá»n ná»™p thuế....hình và huy hiệu là của ai? HỠđáp: của Xêxa. NgÆ°á»i liá»n bảo há»: Của Xêxa hãy trả cho Xexa, của Thiên Chúa hãy trả cho Thiên Chúa. Rất Ä‘Æ¡n giản. Là phép công bình. Không ai bắt bẻ được.
Bà i Phúc Âm hôm nay chỉ nhằm má»™t ý thôi: Của Thiên Chúa hãy trả cho Thiên Chúa. Là công bình. NhÆ°ng ngÆ°á»i ta không công bình đối vá»›i Thiên Chúa. Há» giết ngÆ°á»i con thừa tá»± để cÆ°á»›p vÆ°á»n nho. Má»i sá»± thà nh khó.
Của Xêxa trả cho Xêxa. Xêxa có gì? Có chăng là tên và huy hiệu. Tên và huy hiệu là của Xêxa thì để cho ông. Còn mạng sống và má»i sá»± của ông Ä‘á»u là của Chúa ban cho. Dù ông đã kiêu căng, ngạo mạng xÆ°ng mình là Augustô, là thần thánh tuyệt đối, loại bá» Thiên Chúa, tôn mình lên thay thế Thiên Chúa. Rõ rà ng là không của ông vì ông không là m chủ, không giữ được dù là má»™t tà xÃu. Thá»±c tế chứng minh là ông đã mất tất cả dù ông đã hết sức cố gắng bám lấy để giữ lại. NhÆ°ng lá»±c bất tòng tâm. Caligula, con nuôi ông đã ám sát ông và đã tÆ°á»›c lấy tất cả.
Còn Thiên Chúa. NgÆ°á»i là Chủ Tể tháºt sá»±, tồn tại mãi mãi. Số pháºn của bao nhiêu Xêxa cÅ©ng Ä‘á»u váºy. Không khác tà nà o, nói lên sá»± tháºt "Thiên Chúa má»›i là Chủ Tể" dù ai muốn xÆ°ng gì thì xÆ°ng nhÆ°ng Ä‘á»u là "rởm". Váºy mà ngÆ°á»i ta vẫn thÃch xÆ°ng mình nầy ná».
Chúng ta tưởng là chúng ta có, chúng ta là m chủ! NhÆ°ng há»i: chúng ta có là m chủ mạng sống mình không? Sống chết không tuỳ chúng ta. Má»i cái chúng ta có Ä‘á»u không thựôc quyá»n là m chủ của chúng ta, còn mất lúc nà o chúng ta không nắm chắc. Trá»i cho không thấy trá»i lấy chẳng hay mà .
Của Thiên Chúa trả cho Thiên Chúa. Là lẽ công bình: Của ai thì trả cho nấy. NgÆ°á»i ta không nhìn nháºn tráºt tá»± nầy má»›i sinh rối.
Voltaire má»—i khi viết Ä‘á»u ký tên "EI" (Écrasons l"Infâme). NhÆ°ng chÃnh y bị tiêu diệt. Là bằng chứng cụ thể "không trả cho Thiên Chúa của Thiên Chúa" thì phải váºy.
NgÆ°á»i ta chối bá» Thiên Chúa để khá»i trả cho Thiên Chúa "của" Thiên Chúa.
Còn những ngÆ°á»i nhìn nháºn Thiên Chúa thì chỉ biết xin thêm chứ không biết trả.
Cụ thể trả gì?
Thà dụ Chúa nháºt, ngà y của Chúa thì phải trả cho Chúa. NhÆ°ng ngÆ°á»i ta có chịu đâu. Có trả thì trả báºy má»™t chút vì mắc cả trăm thứ mắc! Mắc coi nhà , mắc há»™i phụ huynh, mắc phụ bầu cá»... cứ mắc rồi "thÆ°a cha con có bá» Chúa nháºt", xong, các lá»… trá»ng, chầu MTC, kinh hôm kinh mai, há»c giáo lý, há»c kinh thánh, tham gia há»™i Ä‘oà n, quét nhà thá», phụ việc nhà thá», cho Chúa ăn, cho Chúa uống, việc bác ái,... hà nh hÆ°Æ¡ng ...
Có là m mới có công và có lý do để Chúa thưởng cho công bằng.
Những ngÆ°á»i Ä‘i tu hiến cả cuá»™c Ä‘á»i cho Chúa là trả nhiá»u nhất. Giáo dân thÆ°á»ng thì là m quá»›i chức, trùm, câu để nhiá»u thì giá» giúp việc nhà thá»...
Không biết trả cho Chúa thì Chúa không cho thêm mà còn lấy lại cái đã cho.
Của Thiên Chúa hãy trả cho Thiên Chúa. [Mục Lục]
4. Nộp thuế
Thá»i bấy giá», dân Do Thái Ä‘ang sống dÆ°á»›i ách thống trị của đế quốc Lamã. Có những kẻ cá»™ng tác vá»›i đế quốc, thì ủng há»™ việc ná»™p thuế. NhÆ°ng cÅ©ng có những ngÆ°á»i muốn láºt đổ ách thống trị, thì chống đối việc ná»™p thuế, bởi vì là m nhÆ° thế chẳng khác nà o nối giáo cho giặc.
Trong má»™t bối cảnh nhÆ° váºy, câu há»i có nên ná»™p thuế cho César hay không, quả là má»™t cái bẫy. Trả lá»i là có thì mất lòng dân. Còn trả lá»i là không thì sẽ bị kết án là chống đối nhà nÆ°á»›c. TrÆ°á»›c hết Chúa Giêsu bảo há» Ä‘Æ°a cho mình xem đồng tiá»n La mã. Hà nh Ä‘á»™ng nà y đẩy há» và o cái thế phải trả lá»i cho chÃnh câu há»i đã nêu ra, bởi vì mang trong ngÆ°á»i đồng bạc La mã là chấp nháºn những sá»± rà ng buá»™c của La mã. Tiếp đến hình và chữ ký trên đồng tiá»n nà y đã Ä‘em lại cho Chúa Giêsu má»™t câu trả lá»i đầy lý tưởng: Của César hay trả cho César, của Thiên Chúa hãy trả cho Thiên Chúa.
Vá»›i câu trả lá»i nà y, Chúa Giêsu không ná» nhằm mục Ä‘Ãch Ä‘Æ°a ra ná»n tảng cho má»™t há»c thuyết chÃnh trị, cÅ©ng không há» có ý định tách biệt thế giá»›i là m hai. Má»™t thuá»™c vá» César, má»™t thuá»™c vê Thiên Chúa. Ngà i để việc nà y tuỳ cá nhân quyết định vì má»—i ngÆ°á»i phải giải quyết vá» những đối nghịch giữa Thiên Chúa và trần gian.
Là ngÆ°á»i Kitô hữu, chúng ta có hai quyá»n công dân Ä‘i đôi vá»›i nhau, sở dÄ© nhÆ° váºy vì chúng ta là công dân của hai thế giá»›i, đó là thế giá»›i trần gian và thế giá»›i thiên quốc. NhÆ° váºy, chúng ta phải tôn trá»ng những đòi buá»™c của má»—i bên. ChÃnh vì thế mà trong bức thÆ° gởi tÃn hữu Rôma, thánh Phaolô đã khuyên nhủ: Hãy vâng phục các vị cầm quyá»n, hãy ná»™p cho há» những gì chúng ta mắc nợ. Mong rằng giữa hai quyá»n công dân nà y không bao giá» xảy ra những xung Ä‘á»™t, nhÆ°ng luôn Ä‘i song song và bổ túc cho nhau, vì đạo chỉ đẹp khi ở trong Ä‘á»i và đá»i chỉ tốt khi ở trong đạo.
Còn nếu chẳng may xảy ra xung Ä‘á»™t thì ngÆ°á»i Kitô hữu phải biết cách giải quyết: Vâng phục Thiên Chúa hÆ¡n vâng phục loà i ngÆ°á»i. Äó là cách thức đã từng được ngÆ°á»i Kitô hữu giải quyết trong dòng lịch sá», má»—i khi có những cấm cách và bách hại xảy đến.
Vua Henri VIII nÆ°á»›c Anh đã kết hôn hợp pháp, nhÆ°ng rồi ông xin Äức Giáo Hoà ng huá»· bá» cuá»™c hôn nhân hợp pháp ấy. Vì không có ná»n tảng chÃnh đáng, Äức Giáo Hoà ng đã từ chối. Và thế là ông ra lệnh cho bạn bè và các chức sắc ký và o má»™t bản tuyên bố đồng ý chấp nháºn hà nh Ä‘á»™ng của ông. Nhiá»u ngÆ°á»i đã ký, nhÆ°ng Thomas More thì từ chối. Nhà vua yêu cầu Thomas More ý và o nếu không sẽ bị tống giam và khép và o tá»™i phản loạn, nhÆ°ng Thomas More vẫn khăng khăng từ chối. Ngà i bị giằng co giữa hai bổn pháºn. Má»™t đối vá»›i Thiên Chúa và má»™t đối vá»›i nhà vua. Và khi chúng chống đối nhau, ngà i không còn má»™t lá»±a chá»n nà o khác ngoà i việc trung thà nh vá»›i lá» luáºt của Thiên Chúa.
Bởi vì, Thiên Chúa phải chiếm chỗ nhất, phải chiếm địa vị số một trong tâm hồn và trong cuộc sống của chúng ta. [Mục Lục]
5. Trên đầu viá»…n vá»ng kÃnh
(Suy niệm của Thiên Phúc – TrÃch trong “NhÆ° Thầy Äã Yêuâ€)
Vua nÆ°á»›c Äức Frederic tá»± cho mình là há»c rá»™ng tà i cao, lấy là m hãnh diện đã khám phá ra má»™t phÆ°Æ¡ng pháp má»›i, khả dÄ© là m cho ná»n kinh tế quốc gia phát triển mạnh. Ông ngồi trong phòng tÃnh Ä‘i tÃnh lại: cứ má»—i năm chim sẻ ăn hết 2 triệu thùng thóc trên toà n lãnh thổ. Vì thế, ông truyá»n phát Ä‘á»™ng chiến dịch bà i sẻ. Giết được má»™t con chim là được má»™t phần thưởng.
Toà n dân hưởng ứng nhiệu liệt vì thấy công việc dá»… dà ng và vui thú. Thế là lần lượt chim sẻ bị bắn chết, má»™t số khác bay vá» má»™t phÆ°Æ¡ng trá»i xa. Cuối cùng, chẳng còn thấy má»™t mống nà o trá»n toà n lãnh thổ. Frederic vui mừng khôn tả vì tin chắc kế hoạch của mình sẽ thà nh công rá»±c rỡ.
Nhưng có ngỠđâu, vừa khi ngà y mùa tươi tốt đầy hứa hẹn tới, thì không biết từ đây từng bầy sâu bỠđua nhau kéo đến, từng đà n châu chấu cũng ùn ùn xuất hiện trà n lan khắp lãnh thổ, không cách nà o diệt nổi. Thế là Frederic chỉ còn cách ngồi trong điện rồng lòng buồn ủ rũ, chứng kiến kỳ công của mình hoà n toà n sụp đổ.
Các qui luáºt của thiên nhiên, các định luáºt trong vÅ© trụ, Ä‘á»u được Thiên Chúa an bà i, sắp xếp, để nên tốt đẹp và hữu Ãch cho con ngÆ°á»i. Má»™t khi con ngÆ°á»i đã phá vỡ những qui luáºt ấy thì tai há»a sẽ áºp tá»›i chỉ còn là vấn thá»i gian.
Äức Giêsu trong Tin Mừng hôm nay, đã không chỉ thoát khá»i cạm bẫy của nhóm Phariseu: “Có được phép ná»™p thuế cho Xeda hay không?†(Mt 22,17). NgÆ°á»i còn bất ngá» Ä‘Æ°a ra má»™t câu nói thá»i danh khiến bá»n há» phải câm miệng: “Của Xeda, trả vá» Xêda; của Thiên Chúa trả vá» Thiên Chúa†(Mt 22,21). Qua câu nà y, Äức Giêsu đã nhìn nháºn thế quyá»n của Xêda. NhÆ°ng có quyá»n gì của Xêda, mà lại chẳng xuất phát từ Thiên Chúa. Äức Giêsu đáp lại Philato: “Ngà i không có quyá»n gì đối vá»›i tôi, nếu Trá»i chá»ng ban cho Ngà i†(Ga 19,11).
Nếu phải trả lại cho Xêda đồng bạc mang hình và danh hiệu của Xêda, thì có loà i thụ tạo nà o mà không mang hình hà i và tên gá»i của thiên Chúa. Nhà bác há»c Newton đã nói: “tôi nhìn thấy Thiên Chúa trên đầu viá»…n vá»ng kÃnh của tôiâ€.
NgÆ°á»i ta phá vỡ hình ảnh bao la hùng vÄ© của Thiên Chúa, khi ngÆ°á»i ta chặt cây, đốt rừng cho lụt lá»™i trà n lan; rồi thải khà carbonic lên bầu trá»i, cho lủng từng Ozone.
NgÆ°á»i ta phá vỡ hình ảnh xinh đẹp của Thiên Chúa, khi ngÆ°á»i ta ly dị, phá thai, sinh hoạt đồng tÃnh luyến ái.
NgÆ°á»i ta phá vỡ hình ảnh chân tháºt của Thiên Chúa, khi ngÆ°á»i ta Ä‘á»c kinh, Ä‘i lá»…; nhÆ°ng sống Ãch ká»·, lÆ°á»ng gạt, và gian láºn.
Sách Sáng thế viết: “Thiên Chúa sáng tạo con ngÆ°á»i theo hginh ảnh thiên Chúa†(St 1,27)). Vì thế, con ngÆ°á»i là tác phẩm tuyệt vá»i mà Thiên Chúa nhìn thấy rất rõ hình ảnh củaNgÆ°á»i trong đó. “Của Thiên Chúa trả vá» cho Thiên Chúaâ€. Hãy trả lại cho Thiên Chúa hình ảnh con ngÆ°á»i đã được NgÆ°á»i dá»±ng nên rất thanh khiết thuở ban đầu. Hãy trả lại cho Thiên Chúa vÅ© trụ, tà i nguyên và muôn sinh váºt, hình ảnh trong là nh mà ngÆ°á»i đã dá»±ng nên. Hãy trả lại cho thiên Chúa thế giá»›i do NgÆ°á»i tạo nên, hình ảnh của an bình và yêu thÆ°Æ¡ng.
ChÃnh Thiên Chúa đã yêu chúng ta trÆ°á»›c bằng má»™t tình yêu vô biên. Vì thế hãy mở rá»™ng tâm hồn để đón nháºn tình yêu Chúa. Huyá»n diệu của tình yêu là khi nà o ngÆ°á»i kia lãnh nháºn, tình yêu ấy má»›i thá»±c sá»± thà nh tình yêu. Tình yêu cho Ä‘i, không ngÆ°á»i nháºn, sẽ trở vá» vá»›i ngÆ°á»i đã trao ban.
***
Lạy Chúa, cảm tạ Chúa đã yêu thương chúng con, đã cho chúng con mang hình ảnh cao quý của Chúa.
Xin cho chúng con biết là m cho hình ảnh của Chúa ngà y cà ng rõ nét trong cuá»™c Ä‘á»i chúng con, bằng cách quảng đại và yêu thÆ°Æ¡ng con ngÆ°á»i. Amen. [Mục Lục]
6. Nộp thuế hay không nộp thuế
(Suy niệm của Barbara E. Reid – Văn Hà o, SDB chuyển ngữ)
“Hãy trả cho Xê-da những gì thuộc vỠXê-da, và trả vỠcho Thiên Chúa những gì thuộc vỠThiên Chúa†(Mt 22, 2).
Trong bà i Tin Mừng hôm nay, những ngÆ°á»i Pharisiêu và nhóm Hêrôđê nêu lên má»™t câu há»i để chất vấn Äức Giêsu vá» việc có phải ná»™p thuế cho Xê-da hay không. HỠđặt câu há»i nhÆ°ng không phải thá»±c lòng muốn Äức Giêsu chỉ dẫn xem phải thá»±c hà nh nghÄ©a vụ mang tÃnh luân lý nà y nhÆ° thế nà o, nhÆ°ng chỉ để gà i bẫy Ngà i. HỠđặt Äức Giêsu trÆ°á»›c má»™t tình huống tiến thoái lưỡng nan, không dá»… trả lá»i. Từ khi ngÆ°á»i Rôma chiếm lãnh thổ Palestine năm 63 trÆ°á»›c công nguyên, và đặt sá»± đô há»™ tại đó, ngÆ°á»i Do Thái buá»™c phải ná»™p thuế hà ng năm cho đế quốc tÃnh theo đầu ngÆ°á»i đã kê khai, bất kể Ä‘Ã n ông, Ä‘Ã n bà hay nô lệ. Má»—i ngÆ°á»i má»™t năm phải ná»™p má»™t đồng Dina, ná»™p bằng tiá»n đúc Rôma, có in hình hoà ng đế Tibêriô, ông vua đã trị vì từ năm 14 đến năn 37 sau công nguyên.
Thái Ä‘á»™ của những ngÆ°á»i Do Thái đồng hÆ°Æ¡ng vá»›i Äức Giêsu đối vá»›i đế quốc Rôma rất khác nhau, tùy theo kế sách của há» phản ứng trÆ°á»›c sá»± đô há»™ nhÆ° thế nà o. Má»™t số ngÆ°á»i thì muốn an pháºn, và chấp nháºn ná»™p thuế để khá»i phiá»n hà , cho dù há» rất khó chịu. Má»™t số khác bằng lòng ná»™p thuế vì há» coi nhà cầm quyá»n Rôma nhÆ° là đại diện cho quyá»n bÃnh của Thiên Chúa (xem Rm 13, 1-7; 1P 2, 13-17). Má»™t số khác, theo phe thân vua Hêrôđê, sẵn lòng cá»™ng tác vá»›i chÃnh quyá»n Rôma, và được nhà nÆ°á»›c bảo há»™ trao ban những đặc quyá»n trong các tổ chức dân sá»±. Há» tá»± nguyện ná»™p thuế, không phản đối. Má»™t số khác thì hoà n toà n tuyệt vá»ng, vì tiá»n thuế cao là má»™t gánh nặng, khiến há» dá»… lâm cảnh nợ nần, mất đất Ä‘ai để sinh sống. Khi không còn tiá»n để trả nợ, há» sẽ bị bán là m nô lệ (Mt 18, 23-25). Còn má»™t nhóm khác lại nhất quyết không chịu ná»™p thuế, vì há» nghÄ© tất cả má»i sá»± Ä‘á»u thuá»™c vá» Thiên Chúa (Lv 25,23). Má»™t Ãt thà nh phần thì hoà n toà n cá»± tuyệt chống đối, và bất hợp tác vá»›i đế quốc trong bất cứ vấn Ä‘á» gì. CÅ©ng có má»™t số ngÆ°á»i cá»±c Ä‘oan, ngấm ngầm hình thà nh nhóm ái quốc, quyết nổi dáºy cÆ°á»›p chÃnh quyá»n bằng vÅ© lá»±c, láºt đổ sá»± cai trị của đế quốc. Sá» gia Josephus có nêu tên má»™t và i lãnh tụ cách mạng, cầm đầu nhóm nổi dáºy và o đầu thế ká»· thứ nhất, trong đó có GuiÄ‘a ngÆ°á»i Galilê (Cv 5,37) ngÆ°á»i đã nổi dáºy chống ná»n đô há»™, Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên chống cả việc ná»™p thuế, nhÆ°ng cuá»™c nổi dáºy bị thất bại.
Khi Ä‘Æ°a ra câu há»i hóc búa nà y để vặn há»i Äức Giêsu, ngÆ°á»i Pharisiêu muốn hạ uy tÃn Ngà i. Nêú Ngà i cổ vÅ© việc ná»™p thuế, có nghÄ©a là Ngà i thá»a hiệp vá»›i ngoại bang, vá»›i kẻ thù của dân tá»™c, nhÆ° váºy dân sẽ không còn tin Ngà i là má»™t ngôn sứ nữa. Các sứ ngôn luôn rao giảng vá» Ä‘Æ°á»ng lối Thiên Chúa đối kháng vá»›i Ä‘Æ°á»ng lối cầm quyá»n của đế quốc, của Xê-da. Nếu chủ trÆ°Æ¡ng nhÆ° thế, uy tÃn của Äức Giêsu sẽ không còn. Còn nếu Ngà i trả lá»i không phải ná»™p thuế, Ngà i tá»± đặt mình và o tình huống rất nguy hiểm vì sẽ bị nhà cầm quyá»n Rôma sá» gáy ngay láºp tức.
Giữa hai trạng huống nà y, Äức Giêsu đã tìm ra má»™t giải pháp. Äồng tiá»n thuá»™c vá» hoà ng đế Xê-da, hãy trả vá» cho Xê- da. Rồi quay vá» Thiên Chúa, Ngà i nói vá»›i đám đông, tất cả má»i sá»± phải quy hÆ°á»›ng vá» Thiên Chúa. Những gì thuá»™c vá» Thiên Chúa, phải trả vá» cho Thiên Chúa. Äối vá»›i những ngÆ°á»i tin, thì tất cả má»i sá»± Ä‘á»u thuá»™c vá» Thiên Chúa, không chừa cái gì. Thế rồi, Äức Giêsu phóng má»™t tầm nhìn để tÆ°Æ¡ng đối hóa những quyá»n bÃnh trần gian, khi Ngà i nhấn mạnh rằng chỉ Thiên Chúa má»›i là Äấng tối cao, nắm quyá»n trên má»i sá»±. Câu trả lá»i khôn ngoan của Äức Giêsu khiến những kẻ chống đối và muốn gà i bẫy Ngà i rất kinh ngạc. Há» câm há»ng không nói được gì, và đợi chá» má»™t dịp khác để bắt bà Ngà i.
Trong Tin Mừng, những ngÆ°á»i chất vấn Äức Giêsu nêu ra câu há»i không phải vá»›i dụng ý ngay chÃnh và tháºt lòng. Há» chỉ muốn gà i bẫy để ám hại Ngà i. Dẫu sao, trình thuáºt cÅ©ng có thể gợi ý cho các Kitô hữu thá»i nay biết cách ứng xá», khi phải đối mặt vá»›i má»™t chÃnh quyá»n có những hà nh Ä‘á»™ng Ä‘i ngược thánh ý của Thiên Chúa và thiết định những luáºt lệ vá» luân lý trái nghịch vá»›i lÆ°Æ¡ng tâm Công giáo.
Chúng ta có phải ná»™p thuế cho chÃnh phủ hay không? Và dụ có và i Kitô hữu nhÆ° Äức Cha Raymond Hunthausen, Tổng Giám mục giáo pháºn Seatle trÆ°á»›c đây, đã phản đối chÃnh phủ vá» việc ná»™p thuế để có ngân sách trang bị vÅ© khà hạt nhân. Chúng ta có nên phản kháng không ná»™p thuế thu nháºp cá nhân, nhÆ° má»™t Ä‘á»™ng thái để chống chiến tranh, nhÆ° ông Dorothy Day đã là m hay chăng? Hoặc chúng ta vẫn ná»™p thuế, nhÆ°ng khôn khéo váºn Ä‘á»™ng, bá» phiếu hoặc tham gia và o những tổ chức bất bạo Ä‘á»™ng để phản kháng ôn hòa những chÃnh sách sai lầm của chÃnh phủ?
Äức Giêsu má»i gá»i chúng ta quy hÆ°á»›ng vá» nÆ°á»›c Thiên Chúa. Sá»± khôn ngoan của Ngà i trong câu trả lá»i vá» bổn pháºn đối vá»›i Thiên Chúa và đồng thá»i cÅ©ng phải chu toà n nghÄ©a vụ trần thế, má»i gá»i chúng ta trÆ°á»›c tiên phải luôn hÆ°á»›ng vá»ng vá» Thiên Chúa, và đặt Thiên Chúa và o chá»— tối thượng trong cuá»™c Ä‘á»i chúng ta.
Ngà i sẽ giúp chúng ta biện phân để biết ứng xỠtrong những trạng huống cụ thể của cuộc sống phức tạp ngà y hôm nay. [Mục Lục]
7. Suy niệm của Lm. Ignatiô Trần NgÃ
(TrÃch trong ‘Cùng Äá»c Tin Mừng’)
CỦA XÊ-DA, TRẢ VỀ XÊ-DA; CỦA THIÊN CHÚA, TRẢ VỀ THIÊN CHÚA
Những ngÆ°á»i biệt phái và những ngÆ°á»i thuá»™c phe Hê-rô-đê âm mÆ°u gà i bẫy hãm hại Chúa Giêsu. Khởi đầu, há» Ä‘Æ°a ra những lá»i máºt ngá»t để dụ NgÆ°á»i Ä‘i và o cạm bẫy: "chúng tôi biết Thầy là ngÆ°á»i chân tháºt và cứ sá»± tháºt mà dạy Ä‘Æ°á»ng lối của Thiên Chúa. Thầy cÅ©ng chẳng vị nể ai..." rồi tiếp đó, xô Chúa Giêsu và o tròng: "Có được phép ná»™p thuế cho Xê-da không?"
Trả lá»i đằng nà o cÅ©ng mắc nạn. Nếu bảo rằng: được phép, thì ngÆ°á»i Do-Thái sẽ vin và o đó mà kết án Chúa Giêsu là ngÆ°á»i ủng há»™ đế quốc Rô-ma, phản bá»™i đồng bà o; nếu bảo không thì há» sẽ tố giác NgÆ°á»i vá»›i chÃnh quyá»n Rô-ma vá»›i tá»™i danh là xúi dân đừng ná»™p thuế.
Chúa Giêsu biết ngay mÆ°u đồ thâm Ä‘á»™c của há», NgÆ°á»i lách khá»i cạm bẫy cách tà i tình khi Ä‘á» nghị há» cho NgÆ°á»i xem đồng tiá»n ná»™p thuế và yêu cầu há» trả lá»i hình và hiệu trên đồng tiá»n đó là của ai. Há» trả lá»i: "của Xê-da". Chúa Giêsu mượn cÆ¡ há»™i đó để nêu lên cho má»i ngÆ°á»i má»™t nháºn định đáng quan tâm suy nghÄ©: "của Xê-da, trả vá» Xê-da; của Thiên Chúa, trả vá» Thiên Chúa".
* * *
- Má»i sá»± Ä‘á»u là của Chúa, nếu NgÆ°á»i lấy Ä‘i, ta chẳng còn gì
Má»i thứ chúng ta có Ä‘á»u là của Chúa ban. Nếu Chúa cất Ä‘i những gì Chúa ban, thá» há»i chúng ta còn lại được gì?
Chúng ta hãy nghe lại chuyện ông Gióp để hình dung xem khi Chúa lấy lại những gì Chúa trao thì con ngÆ°á»i còn lại những gì.
"XÆ°a ở đất Út có má»™t ngÆ°á»i tên là Gióp. Ông là ngÆ°á»i vẹn toà n và ngay thẳng, kÃnh sợ Thiên Chúa và lánh xa Ä‘iá»u ác. Ông sinh được bảy ngÆ°á»i con trai và ba ngÆ°á»i con gái. Ông có má»™t Ä‘Ã n súc váºt gồm bảy ngà n chiên dê, ba ngà n lạc Ä‘Ã , năm trăm đôi bò, năm trăm lừa cái và má»™t số rất đông tôi tá»›. Ông là ngÆ°á»i già u có nhất ở PhÆ°Æ¡ng Äông...
Má»™t ngà y kia, Satan đến gặp Thiên Chúa. Thiên Chúa khen ông Gióp là ngÆ°á»i vẹn toà n và ngay thẳng, kÃnh sợ Thiên Chúa và xa lánh Ä‘iá»u ác.
Satan cho rằng ông Gióp tốt vá»›i Chúa nhÆ° váºy chẳng qua là vì Chúa ban cho ông ta phúc lá»™c dÆ° dáºt. Nếu Chúa thá» giÆ¡ tay rút lại những tà i sản Chúa ban cho Gióp, xem Gióp có còn kÃnh sợ Chúa nữa không? Chắc chắn là Gióp sẽ nguyá»n rủa Chúa thôi!
Thiên Chúa chấp thuáºn để cho Satan thá» thách lòng trung tÃn của ông Gióp đối vá»›i NgÆ°á»i.
Váºy là má»™t ngà y kia, Ä‘ang khi các con trai con gái của Gióp Ä‘ang ăn uống ở nhà anh cả, thì có má»™t ngÆ°á»i Ä‘Æ°a tin đến cho ông Gióp rằng:
- Trong lúc bò của ông đang cà y ruộng và lừa cái ăn cỠbên cạnh, dân Sơ-va đã xông và o cướp lấy; chúng lại còn dùng gươm giết chết các đầy tớ. Chỉ còn mình tôi thoát nạn chạy vỠbáo cho ông hay.
NgÆ°á»i ấy còn Ä‘ang nói thì má»™t ngÆ°á»i khác chạy vá» thÆ°a:
- Lá»a của Thiên Chúa từ trá»i giáng xuống đốt cháy chiên dê và đầy tá»›; lá»a đã thiêu rụi hết, chỉ có mình tôi thoát nạn chạy vá» báo tin ông hay.
NgÆ°á»i nầy còn Ä‘ang nói thì má»™t ngÆ°á»i khác chạy vá» thÆ°a:
- NgÆ°á»i Can-đê chia thà nh ba toán áºp và o cÆ°á»›p lấy lạc Ä‘Ã ; còn các đầy tá»›, chúng dùng gÆ°Æ¡m giết chết, chỉ có mình tôi thoát nạn chạy vá» báo tin ông hay.
NgÆ°á»i ấy còn Ä‘ang nói thì má»™t ngÆ°á»i khác chạy vá» thÆ°a:
- Con trai con gái ông Ä‘ang ăn uống tại nhà ngÆ°á»i anh cả thì má»™t tráºn cuồng phong từ bên kia sa mạc thổi thốc và o bốn góc nhà ; nhà sáºp xuống đè chết hết tất cả má»i ngÆ°á»i, chỉ có mình tôi thoát nạn chạy vá» báo tin ông hay.
Bấy giỠông Gióp chá»—i dáºy, xé áo mình ra, cạo đầu, sấp mình xuống đất, sụp lạy và nói: "Thân trần truồng sinh từ lòng mẹ, tôi cÅ©ng sẽ trở vỠđó trần truồng. Äức Chúa đã ban cho, Äức Chúa lại lấy Ä‘i: xin chúc tụng danh Äức Chúa!" (Gióp 1, 6-22).
Câu chuyện trên đây giúp chúng ta biết rằng: má»i sá»± ta có Ä‘á»u là của Chúa tạm ứng cho ta hưởng dùng, nếu mai đây Chúa đòi lại thì chúng ta không khác gì ông Gióp: trần trụi, chÆ¡ vÆ¡, chẳng còn gì!
NhỠđôi mắt Chúa ban, chúng ta được nhìn thấy vẻ huy hoà ng của thế giá»›i; nếu Chúa lấy Ä‘i, chúng ta thà nh kẻ mù loà . Äôi chân nầy cÅ©ng là ân huệ Chúa ban, nhỠđó chúng ta có thể Ä‘i đến bất cứ nÆ¡i đâu mình muốn; nếu Chúa lấy Ä‘i, chúng ta trở thà nh ngÆ°á»i tà n phế. Nhá» hÆ¡i thở Chúa ban, chúng ta còn tồn tại đến hôm nay; nếu Chúa cất Ä‘i, chúng ta tắt hÆ¡i sau năm phút. NhỠánh sáng mặt trá»i Chúa ban, chúng ta được sưởi ấm và được sống; nếu Chúa lấy Ä‘i, chúng ta sẽ chết cóng vì lạnh sau ná»a tiếng đồng hồ... Chúa ban cho chúng ta tất cả, chúng ta là những kẻ mắc nợ Ngà i trong tất cả những gì chúng ta có.
Ngoà i những món quà váºt chất còn có vô số ân huệ thiêng liêng, mà ân huệ lá»›n nhất là Thiên Chúa Cha đã trao ban cho ta ngay cả Con Má»™t của NgÆ°á»i để mang lấy tá»™i lá»—i chúng ta, chịu khổ hình và chịu chết thay cho chúng ta.
Ngoà i ra chúng ta cÅ©ng mang nợ xã há»™i rất nhiá»u: Thợ hồ xây nhà cho ta ở; thợ má»™c đóng bà n ghế cho ta dùng; thợ may cung cấp cho ta quần áo che thân; thầy giáo cho ta tri thức và văn hoá; cha mẹ sinh ra, nuôi dạy chúng ta được khôn lá»›n nhÆ° ngà y hôm nay...
- Hãy Ä‘á»n đáp công Æ¡n Thiên Chúa vì những ân huệ NgÆ°á»i ban tặng cho ta.
Trong tÆ°Æ¡ng quan xã há»™i, ngÆ°á»i Việt Nam có truyá»n thống đáp nghÄ©a Ä‘á»n Æ¡n rất chu đáo. Bánh Ãt Ä‘Æ°a Ä‘i, bánh dì Ä‘Æ°a lại. Có qua có lại má»›i toại lòng nhau. Hôm nay có dịp nháºn quà mừng của ngÆ°á»i khác, mai đây ngÆ°á»i ta không quên đáp lại bằng má»™t quà mừng tÆ°Æ¡ng xứng.
Nợ ngÆ°á»i Ä‘á»i tuy Ãt mà ngÆ°á»i ta còn lo đáp Ä‘á»n sòng phẳng, huống là những món nợ rất lá»›n đối vá»›i Thiên Chúa toà n năng.
Thầy giảng Anrê Phú Yên là má»™t vị thánh tỠđạo rất trẻ, là há»c trò của cha Äắc Lá»™. Thầy được lãnh bà tÃch rá»a tá»™i năm 15 tuổi, được Ä‘Ã o tạo và trở thà nh giáo lý viên năm 17 tuổi và đến năm 19 tuổi thì bị quan quân bắt bá»›.
Thầy vui lòng được chết để là m chứng cho Tin Mừng và cho Chúa Kitô. Ước vá»ng của thầy là muốn dâng hiến trá»n vẹn cuá»™c Ä‘á»i để Ä‘á»n đáp lại ân tình của Chúa. Ước vá»ng đó được thầy diá»…n tả qua câu nói: "Äem mạng sống đáp Ä‘á»n mạng sống, lấy tình yêu đáp trả tình yêu." Thiên Chúa đã yêu thầy vô cùng thì thầy cÅ©ng đáp lại bằng tình yêu tháºt lá»›n. Thiên Chúa đã chết cho thầy thì thầy cÅ©ng muốn dâng hiến mạng sống thầy cho Chúa. Äó cÅ©ng là ná»™i dung lá»i dạy trong Tin Mừng hôm nay: hãy trả cho Thiên Chúa những gì thuá»™c vá» NgÆ°á»i.
Cùng nguyện xin Thiên Chúa giúp chúng ta không vô Æ¡n và tá»± phụ khi nháºn được rất nhiá»u ân huệ của Thiên Chúa nhÆ°ng biết dâng hiến tất cả những gì Chúa ban, từ thá»i giá», sức lá»±c, trà tuệ đến tà i năng, của cải và trá»n cuá»™c sống chúng ta để báo Ä‘á»n vô và n hồng ân Thiên Chúa. [Mục Lục]
8. Chúa Nháºt 29 TN A
NgÆ°á»i Pharisêu là những ngÆ°á»i giữ luáºt rất tốt. Há» giữ luáºt tỉ mÄ©. Vì thế, ai không giống há» thì sẽ bị há» thanh trừ. Ngược lại, Chúa Giêsu là ngÆ°á»i sống cụ thể của luáºt bằng tình thÆ°Æ¡ng và lòng nhân ái. Äiá»u nà y là m cho há» mất ảnh hưởng tháºm chà là còn Ä‘e doạ quyá»n lợi của há». Do đó, ngÆ°á»i Pharisêu cà ng thêm ghét Chúa Giêsu và há» tìm đủ má»i cách để loại trừ Ngà i.
Hôm nay Phúc âm cho chúng ta thấy những ngÆ°á»i Pharisêu cố tình gà i bẫy Chúa Giêsu. NhÆ°ng há» không thể bắt bẻ được Ngà i. Há» không thà nh công trong âm mÆ°u của mình. Bởi vì Chúa Giêsu là Sá»± Tháºt. Ngà i nói tháºt và là m tháºt. Ngà i không thÃch gian dối. Khi Ä‘i rao giảng, gặp gỡ dân chúng, Ngà i thÆ°á»ng lên án sá»± giả hình và gian dối của những ngÆ°á»i Pharisêu bằng những lá»i lẽ tháºt nặng ná»: "Tại sao các ngÆ°á»i lại thá» Ta, hỡi những kẻ giả hình!" (Mt 22, 18).
Những ngÆ°á»i pharisêu là ngÆ°á»i lãnh đạo tôn giáo Do Thái. Mặt trong há» chống lại chÃnh quyá»n Rôma Ä‘ang cai trị dân Do Thái, mặt ngoà i há» thoả hiệp vá»›i chÃnh quyá»n để củng cố và duy trì địa vị của mình. HỠđã bà n tÃnh vá»›i những ngÆ°á»i thuá»™c phái Hêrôđê, Ä‘ang Ä‘iá»u hà nh guồng máy chÃnh quyá»n La Mã thu thuế ở Palestine. Há» há»i Chúa Giêsu rằng: "Có được phép ná»™p thuế cho Cêsarê không?" (Mt 22, 17). Nếu trả lá»i không, Chúa sẽ bị chÃnh quyá»n Rôma bắt vá» tá»™i phản loạn. Nếu trả lá»i có, Chúa sẽ bị những ngÆ°á»i Do Thái ái quốc và dân chúng Ä‘ang theo Ngà i bá» rÆ¡i. Trả lá»i cách nà o Chúa cÅ©ng bị thiệt thòi, theo nhÆ° hỠđã nghÄ©. Má»™t cách khôn ngoan, Ngà i không trả lá»i không hay có nhÆ°ng chỉ và o đồng tiá»n có hình Cêsarê mà nói: "Trả vá» Casarê cái gì của Casrê, và trả vá» Thiên Chúa cái gì của Thiên Chúa" (Mt 22, 21)
Qua câu trả lá»i của Chúa Giêsu, chúng ta hiểu ngay Thiên Chúa luôn nắm giữ quyá»n tối thượng trên má»i sinh hoạt của con ngÆ°á»i (Ga 3, 27; 19, 11; 1Cr 4, 7)
Má»™t câu chuyện huyá»n thoại cổ kể vá» má»™t ông vua đầy quyá»n lá»±c và tà n bạo có thể Ä‘iá»u khiển thuá»™c hạ phải là m theo ý mình tất cả má»i việc. NhÆ°ng trừ má»™t Ä‘iá»u nhà vua không thể là m được là phá huá»· niá»m tin của há» và o Thiên Chúa. Do đó, vua cho gá»i ba nhà cố vấn thông thái nhất nÆ°á»›c đến và há»i: "tôi có thể dấu Thiên Chúa ở đâu để dân chúng sẽ không tìm ra Ngà i" Nhà thông thái thứ nhất trả lá»i; "Hãy dấu Thiên Chúa và o các hà nh tinh tháºt xa trong không gian, dân chúng sẽ không tìm ra Ngà i" Nhà thông thái thứ hai không đồng ý: "NhÆ° thế không được! Má»™t ngà y nà o đó dân nà y sẽ nghiên cứu cách bay và o không gian, tá»›i những hà nh tinh đó, và há» sẽ tìm thấy Thiên Chúa của há». Tốt hÆ¡n hết là dấu Ngà i xuống đáy đại dÆ°Æ¡ng." NgÆ°á»i thứ ba phản đối: "NhÆ° thế cÅ©ng không được! Má»™t ngà y nà o dân nà y sẽ biết cách lặn xúông đáy biển, và há» sẽ tìm thấy Thiên Chúa. Tốt hÆ¡n hết, hãy dấu Ngà i trong Ä‘á»i sống hằng ngà y của má»—i ngÆ°á»i, không ai sẽ có thể tìm thấy Ngà i cả!". Thiên Chúa hiện diện trong má»i sinh hoạt của con ngÆ°á»i. Phần mình, con ngÆ°á»i, má»™t loà i thụ tạo, có bổn pháºn phải nháºn biết yêu mến Thiên Chúa.
NhÆ° váºy, cái gì của Thiên Chúa và cái gì của Casarê? Äây không chỉ là vấn Ä‘á» của những ngÆ°á»i Pharisêu, nhÆ°ng còn là vấn Ä‘á» của các Tông Äồ, của chúng ta, và của con ngÆ°á»i qua má»i thá»i đại.
Chúa Giêsu đã không tránh né vấn Ä‘á» bằng cách bá» mặc con ngÆ°á»i vá»›i cách giải quyết riêng của mình. Trái lại, Ngà i đã hiến thân để chứng mình cho cách thức giải quyết của Ngà i. Ngà i đã ban cho con ngÆ°á»i nguyên tắc chung, và con ngÆ°á»i có bổn pháºn phải áp dụng nguyên tắc đó và o trong những trÆ°á»ng hợp cụ thể. Khi được há»i ý kiến vá» Ä‘iá»u răn nà o quan trá»ng nhất, Chúa Giêsu đã ban hà nh nguyên tắc chung là : "NgÆ°Æ¡i phải yêu mến Äức Chúa, Thiên Chúa của ngÆ°Æ¡i, hết lòng, hết linh hồn, và hết trà khôn ngÆ°Æ¡i. Äó là điá»u răn lá»›n nhất và điá»u răn đứng đầu. Còn Ä‘iá»u răn thứ hai, cÅ©ng giống nhÆ° diá»u răn ấy là ; ngÆ°Æ¡i phải yêu mến ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mình" (Mt 22, 37-39)
Trong suốt cuá»™c Ä‘á»i rao giảng Tin Mừng, Chúa Giêsu đã táºn tình cắt nghÄ©a luáºt lệ nà y trong má»i lúc, má»i nÆ¡i và má»i hoà n cảnh. Hai Ä‘iá»u luáºt vÄ© đại nà ykhông thể phân chia ra là m hai. Chúng ta không thể chu toà n lụât thứ nhất nếu không thi hà nh luáºt thứ hai. Yêu mến Thiên Chúa mà không yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i lân cáºn là má»™t sá»± mâu thuẫn. Thánh Gioan đã viết: Nếu ai nói: "Tôi yêu mến Thiên Chúa" mà lại ghét anh em mình, ngÆ°á»i ấy là kẻ nói dối; vì ai không yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i anh em mà há» trông thấy, thì không thể yêu mến Thiên Chúa mà há» không trông thấy... ai yêu mến Thiên Chúa, cÅ©ng phải yêu mến anh em mình" (1Ga 4, 20-21)
Má»™t câu chuyện kể vá» bốn vị thiên thần chứng kiến việc sáng tạo vÅ© trị của Thiên Chúa. Thiên thần thứ nhất há»i: "Tại sao Ngà i đã tạo nên nó?" vị thứ hai nói: "Ngà i đã tạo nên nó bằng cách nà o?" vị thứ ba năn nỉ Thiên Chúa; "Xin Ngà i hãy ban nó cho con" Sau cùng, vị thứ tÆ° nói: "Tháºt là tuyệt diệu! Nà o ta hãy Ä‘i và chăm sóc nó!" Câu há»i thứ nhất: "Tại sao Ngà i đã tạo nên nó?" là phÆ°Æ¡ng pháp của triết há»c. "Ngà i đã tạo nên nó bằng cách nà o?" là phÆ°Æ¡ng pháp của khoa há»c. "Xin Ngà i hãy ban nó cho con" là phÆ°Æ¡ng pháp Ãch ká»·. "Nà o ta hãy chăm sóc nó!" là phÆ°Æ¡ng pháp của tôn giáo nháºn ra rằng tất cả má»i sá»± là của Thiên Chúa. Tất cả đất Ä‘ai thuá»™c vá» Thiên Chúa, gồm cả bầu trá»i, nÆ°á»›c non, loà i váºt và con ngÆ°á»i là của Thiên Chúa, gồm cả những ngÆ°á»i kiêu căng hay khiêm tốn; già u sang hay nghèo hèn; Tất cả má»i ngÆ°á»i đã được dá»±ng nên theo hình ảnh của Thiên Chúa, và có quyá»n lá»±c yêu thÆ°Æ¡ng và kÃnh trá»ng theo đúng phẩm giá con ngÆ°á»i.
Mẹ Têrêsa Calcutta đã nói: "Chúng ta không được kêu gá»i để thà nh công, nhÆ°ng chúng ta đã được kêu gá»i để trung thà nh." Trung thà nh vá»›i Thiên Chúa là quyá»n Æ°u tiên tối thượng trên tất cả má»i sá»±.
Thá» há»i xem có má»™t cái gì hay váºt gì trong vÅ© trụ nà y mà lại không thuá»™c vá» Thiên Chúa? Trái đất và vÅ© trụ nà y do Thiên Chúa tạo dá»±ng nên, và chÃnh con ngÆ°á»i cÅ©ng được Ngà i tạo dá»±ng. Má»—i ngÆ°á»i chúng ta đã lãnh nháºn sá»± sống từ Ngà i, bởi vì không có gì mà chúng ta Ä‘ang dùng mà lại không do Ngà i ban cho.
Váºy, nếu không trả vá» cho Thiên Chúa những gì thuá»™c vá» Ngà i, không hÆ°á»›ng vá» Ngà i tất cả những gì trong vÅ© trụ hay tất cả những gì ta Ä‘ang hưởng dùng thì đó là thái Ä‘á»™ phản loạn của con ngÆ°á»i. Con ngÆ°á»i muốn chiếm hữu lấy chá»— của Thiên Chúa và qui má»i sá»± vá» chÃnh mình, lấy mình là m chủ, là m tiêu chuẩn cho má»i sá»±, những thái Ä‘á»™ kiêu ngạo sai lầm nà y chỉ dẫn Ä‘Æ°a đón những tranh chấp, háºn thù, bạo lá»±c và xa rá»i Thiên Chúa mà thôi. Vì thế, bao lâu má»—i ngÆ°á»i chúng ta không nhìn nháºn Thiên Chúa là Äấng chủ tể của mình, không trả lại cho Ngà i và không qui hÆ°á»›ng vá» Ngà i tất cả những gì thuá»™c vá» Ngà i, không để cho Thiên Chúa chiếm chá»— nhất trong cuá»™c sống của mình, thì bấy lâu con ngÆ°á»i không thể xây dá»±ng má»™t xã há»™i nhân bản xứng đáng là con ngÆ°á»i, không thể nà o xây dá»±ng má»™t xã há»™i hoà hợp, trong đó má»i ngÆ°á»i nhìn nháºn nhau nhÆ° là anh chị em trong đại gia đình có Thiên Chúa là Cha: "Hãy trả cho Xêsa những gì của Xêsa, và hãy trả cho Thiên Chúa những gì thuá»™c vá» Thiên Chúa".
Hôm nay Lá»i Chúa má»i gá»i má»—i ngÆ°á»i Kitô hữu chúng ta hãy dấn thân nhiá»u hÆ¡n nữa, đặt Chúa và o chá»— nhất trong cuá»™c sống của mình, đặt Chúa và o chá»— nhất trong má»i sinh hoạt xã há»™i của mình. Tất cả má»i biến cố, tất cả những gì chúng ta Ä‘ang thừa hưởng là đến từ Thiên Chúa và đá»u do tình yêu thÆ°Æ¡ng của Ngà i trao ban.
Lạy Chúa Giêsu, chúng con cảm lạ và tri ân Ngà i mãi mãi, vì tất cả những gì chúng con có Ä‘á»u là do Chúa ban cho. Xin Chúa giúp chúng con sống ở Ä‘á»i nà y nhÆ°ng biết dùng má»i của cải mà là m sáng danh Chúa. Amen. [Mục Lục]
9. Trả nợ cuá»™c Ä‘á»i – Lm Giuse Tạ Duy Tuyá»n
Có má»™t câu chuyện kể rằng: có má»™t ngÆ°á»i con gái nông thôn lên thà nh thị há»c, sau khi há»c thì cÆ°á»›i chồng già u sang. Khi đám cÆ°á»›i, mẹ cô từ dÆ°á»›i quê nghèo lên dá»±, nhÆ°ng vẫn mang dáng dấp quê mùa vá»›i bá»™ đồ đã bạc mà u, cÅ© kỹ. Sợ khách chê cÆ°á»i và xem thÆ°á»ng mình, cô con gái không dám nhìn mặt mẹ và không dám giá»›i thiệu mẹ vá»›i khách. Dù rằng, cô vẫn biết bà mẹ nhà quê rất tủi thẹn, nhÆ°ng cô vẫn lạnh lùng là m ngÆ¡. Cô con gái đã đánh mất lòng thÆ°Æ¡ng yêu ngay cả đến vá»›i mẹ mình. Cô là loại ngÆ°á»i vong ân bá»™i nghÄ©a. Cô đã phạm tá»™i bất hiếu khi Ä‘ang tâm không nhìn nháºn công đức của mẹ đã dà nh cho cô: "chÃn tháng cÆ°u mang, ba năm bú má»›m, tất báºt nuôi con cho tá»›i khi trưởng thà nh". Những loại ngÆ°á»i nhÆ° váºy thÆ°á»ng bị ngÆ°á»i Ä‘á»i kết án, tẩy chay, xem thÆ°á»ng...
Lá»i Chúa hôm nay nhÆ° là lá»i chất vấn lÆ°Æ¡ng tâm chúng ta. Của Xê-za hãy trả vá» cho Xê-za, của Thiên Chúa hãy trả vá» cho Thiên Chúa. Của Xê-za có thể là những thứ công bình bác ái giữa ngÆ°á»i vá»›i ngÆ°á»i, hay có thể là bổn pháºn phải thi hà nh cho đất nÆ°á»›c, cho gia đình và xã há»™i. Của Thiên Chúa chÃnh là con ngÆ°á»i phải lệ thuá»™c và o Thiên Chúa vì sá»± sống là của Thiên Chúa ban, và còn được Ngà i Æ°u ái dá»±ng nên giống hình ảnh Ngà i. Của Thiên Chúa còn là những kỳ quan thiên nhiên mà Thiên Chúa đã quan phòng xếp đặt cho có thá»i, có lúc để nuôi dưỡng con ngÆ°á»i. ChÃnh vì thế mà có ai đó nói rằng: con ngÆ°á»i sinh ra đã mang kiếp nợ trần. Con ngÆ°á»i đã mang Æ¡n khi và o trần gian nên phải trả nợ cho hết cuá»™c Ä‘á»i. Trả nợ Thiên Chúa và trả nợ tha nhân.
Váºy, chúng ta phải trả lại cho Thiên Chúa và tha nhân những gì?
Hãy trả lại cho Thiên Chúa những thứ thuá»™c vá» Thiên Chúa. Äó chÃnh là con ngÆ°á»i là hoạ ảnh Thiên Chúa, là "nhân chi sÆ¡ tÃnh bản thiện". NhÆ°ng đáng tiếc, con ngÆ°á»i đã quay lÆ°ng lại vá»›i Thiên Chúa, đã phá vỡ những nét đẹp của hình ảnh Thiên Chúa khi lao và o những Ä‘am mê lầm lạc nhÆ°: ngoại tình, dâm ô, cÆ°á»›p của, giết ngÆ°á»i hay gian dối, Ä‘iêu ngoa... khiến con ngÆ°á»i trở thà nh "chó sói của con ngÆ°á»i" nhÆ° lá»i của Saint paul Sart đã từng thốt lên trong chua chát!
Hãy trả lại cho Thiên Chúa quyá»n là m chủ sá»± sống. NhÆ°ng đáng tiếc, con ngÆ°á»i đã lạm dụng tá»± do để bức tá» các thai nhi vô tá»™i khiến hà ng triệu thai nhi bị tÆ°á»›c Ä‘oạt quyá»n sống, quyá»n là m ngÆ°á»i của mình.
Hãy trả lại cho Thiên Chúa những tráºt tá»± thiên nhiên mà chÃnh Ngà i đã khôn ngoan xếp đặt. NhÆ°ng đáng tiếc, con ngÆ°á»i đã Ä‘ang tâm phá vỡ khi ngăn sông, lấp biển, chặt cây, đốt rừng khiến lÅ© lụt trà n lan, mÆ°a nắng thất thÆ°á»ng...
Hãy trả lại cho tha nhân lòng biết Æ¡n mà má»—i ngÆ°á»i chúng ta từng mang Æ¡n khi bÆ°á»›c và o Ä‘á»i. NhÆ°ng đáng tiếc, nhiá»u ngÆ°á»i đã sá»›m vong ân bá»™i nghÄ©a khi dứt bá» tình cha, tình mẹ. HỠđã sống thiếu trách nhiệm vá»›i gia đình và xã há»™i khi lÆ°á»i biếng và sống sa Ä‘oạ tá»™i lá»—i.
Hãy trả lại cho tha nhân sá»± công bình và bác ái mà má»—i ngÆ°á»i khi sinh ra Ä‘á»u được hưởng dùng của cải mà Thượng Äế ban tặng qua vÅ© trụ vạn váºt. NhÆ°ng đáng tiếc, nhiá»u ngÆ°á»i đã là m dụng quyá»n bÃnh để vun quén cho bản thân, để bóc lá»™t kẻ thấp cổ bé há»ng để là m giầu cho bản thân.
Lá»i Chúa hôm nay má»i gá»i chúng ta: hãy trả lại cho Thiên Chúa sá»± trong trắng tâm hồn của con ngÆ°á»i là hình ảnh ban đầu mà Thiên Chúa đã tạo dá»±ng nên. Hãy trả lại cho tha nhân không chỉ là quyá»n được sống mà còn được sống dồi dà o trong sá»± tôn trá»ng tá»± do của nhân quyá»n giữa ngÆ°á»i vá»›i ngÆ°á»i, không phân biệt giai cấp hay mà u da sắc tá»™c . . .
Chúng ta Ä‘ang sống trong má»™t xã há»™i mà má»i giá trị Ä‘ang mai má»™t và đảo ngược. Ngay thẳng tháºt thà thì bị coi là ngu khá» dại dá»™t... "LÆ°Æ¡ng tâm không bằng lÆ°Æ¡ng tháng". Má»™t xã há»™i mà dối trá Ä‘ang ngá»± trị khắp nÆ¡i mà có ai đó nói trong cay đắng rằng: xã há»™i hôm nay Ä‘ang tiến từ thá»i kỳ đồ đá, đồ đồng sang thá»i kỳ "đồ đểu"! Má»™t xã há»™i mà Cái TÔI lên ngôi Thượng Äế nên có quá nhiá»u những thị phi. Con ngÆ°á»i hôm nay Ä‘ang lừa dối lòng mình và lừa dối tha nhân khi nói rằng: không có Thiên Chúa, không có thần linh. Chết là hết... Vì váºy mà ngÆ°á»i ta luôn Ä‘ang tâm là m hại lẫn nhau, luôn tìm cách loại trừ Thiên Chúa để dá»… dà ng là m ngược vá»›i lÆ°Æ¡ng tri con ngÆ°á»i.
Ước gì má»—i ngÆ°á»i chúng ta biết nháºn ra sá»± sống là quà tặng Thiên Chúa ban và được nuôi dưỡng trong tình yêu thÆ°Æ¡ng của đồng loại, để rồi má»—i ngÆ°á»i chúng ta luôn biết sống trong tâm tình tri ân Thiên Chúa và cảm tạ tha nhân. Amen. [Mục Lục]
10. Ãc ngầm – Lm. Phêrô Bùi Quang Tuấn
Cổ Há»c Tinh Hoa có thuáºt lại câu chuyện xảy ra trong thá»i Chiến quốc bên Trung Hoa: Vua nÆ°á»›c Nguỵ muốn cầu hoà vá»›i vua Kinh nÆ°á»›c Sở nên đã dâng cho vua nà y má»™t cô gái tuyệt đẹp. Vua Kinh yêu nà ng ta mê mệt đến nổi chẳng còn thiết gì đánh nhau. Vua Ä‘em cô gái vá» nÆ°á»›c và láºp là m vợ thứ.
Hoà ng háºu nÆ°á»›c Sở là Thịnh Tụ thấy vua thÆ°Æ¡ng cô gái cÅ©ng Ä‘em lòng quà mến chiá»u chuá»™ng. Muốn mặc gì, Ä‘i chÆ¡i đâu, nhất nhất hoà ng háºu cÅ©ng đồng ý. Thấy thế vua Kinh mừng lắm, có lần khen: “Hoà ng háºu thấy ta yêu quà vợ má»›i mà cÅ©ng Ä‘em lòng thÆ°Æ¡ng mến nhÆ° thế thì có gì khác nà o con thảo biết thá» kÃnh cha mẹ, tôi trung biết là m vui chủ mìnhâ€.
Hoà ng háºu thấy vua không nghi ngá» gì nên má»™t dịp kia má»›i bảo cô gái đẹp: “Äức vua thÆ°Æ¡ng yêu ngÆ°Æ¡i lắm, chỉ ghét có cái mÅ©i của ngÆ°Æ¡i. Giá mà từ nay, má»—i lần trông thấy đức vua, ngÆ°Æ¡i che mÅ©i lại thì chắc sẽ được yêu thÆ°Æ¡ng hÆ¡n nhiá»uâ€.
Nghe lá»i khuyên nên há»… vừa thấy đức vua, cô gái ná» liá»n che mÅ©i lại. Thấy lạ vua Kinh má»›i dò thăm vá»›i hoà ng háºu. TrÆ°á»›c thì hoà ng háºu trả lá»i “không biết†đến khi thấy vua cứ gặng há»i, bà má»›i nói; “Thiếp nghe đâu cô ấy nói thân thể đức vua có mùi hôi khó ngá»i, nên cứ phải che mÅ©i thế đấyâ€.
Nghe váºy nhà vua nổi giáºn quát lên: “Thế thì xẻo ngay cái mÅ©i của nó cho taâ€.
Láºp tức má»™t tên lÃnh cầm dao Ä‘i xẻo mÅ©i cô gái, bởi hoà ng háºu có dặn: há»… nghe vua phán gì thì phải thi hà nh ngay.
Ôi nham hiểm và thâm Ä‘á»™c thay! Lòng bừng bừng ghen tức, nhÆ°ng ngoà i mặt lại rá»™ng lượng vô bá». Bên trong muốn xé nát ngÆ°á»i ta, nhÆ°ng bên ngoà i vẫn quyến luyến thiết tha. Rồi cuối cùng, bằng má»™t mÅ©i tên Ä‘á»™c, Trịnh Tụ hạ được hai “con nhạnâ€: tình địch bị cắt mÅ©i, nhà vua mất ngÆ°á»i yêu. Thế má»›i hay tác hại kinh khủng của những kẻ khẩu tâm bất nhất. Miệng nam mô, lòng là má»™t bồ dao găm.
Tá»™i nghiệp nhà vua, vô tÆ° đến ná»—i tưởng lá»i nói của hoà ng háºu là chân tình. Thấy ngÆ°á»i ta thuáºn ý thì đắc chÃ, khi nghe tiếng chê thì lồng lá»™n căm tức, không cần suy xét, nên mắc và o cạm bẫy gian manh.
Hôm nay, má»™t chiếc bẫy cÅ©ng được giÆ°Æ¡ng lên rất khéo. Kẻ đặt bẫy cÅ©ng tinh ranh không kém Trịnh Tụ. NhÆ°ng ngÆ°á»i há» muốn gà i bẫy không dại khá» nhÆ° vua Kinh.
Các ký lục biệt phái cùng nhóm ngÆ°á»i Hêrôđê giăng lên má»™t chiếc bẫy. Há» chắc mẩm Chúa có chạy Ä‘Æ°á»ng trá»i cÅ©ng không thoát. Äầu tiên há» ca tụng tang bốc Ngà i lên táºn mây xanh. Nà o là “chúng tôi biết Thầy là ngÆ°á»i ngay chÃnhâ€, nên chúng tôi tìm đến. Nà o là “Thầy cứ căn cứ theo sá»± tháºt mà dạy bảo Ä‘Æ°á»ng lối Thiên Chúaâ€, nên chúng tôi xin há»c há»i. Nà o là “Thầy không thiên tÆ° tây vị aiâ€, nên thầy sẽ nói tất cả, chẳng sợ mất lòng ngÆ°á»i nà o.
Tháºt ghê gá»›m! Lá»i ca tụng của há» ngầm bảo rằng chuyến nà y Äức Giêsu phải mở miệng. Mà nhÆ° thế ắt sẽ mắc quai.
Sau khi rà o đầu chắn Ä‘uôi, há» má»›i giăng bẫy để Chúa bÆ°á»›c và o: “ThÆ°a Thầy, có nên ná»™p thuế cho Cêsarê không?â€. Nếu không im lặng thì câu trả lá»i chỉ còn là “có†hay “khôngâ€. NhÆ°ng “có†cÅ©ng chết, mà “không†cÅ©ng hết sống. Vì khi trả lá»i “cóâ€, láºp tức Äức Giêsu bị ghép vá»›i phÆ°á»ng thu thuế, đám ngÆ°á»i Ä‘ang bị dân Do thái ghét đắng ghét cay: há»… ai ủng há»™ ná»™p thuế hay cá»™ng tác vá»›i chÃnh quyá»n Rôma Ä‘á»u bị xem nhÆ° bá»n cấu kết vá»›i ngoại bang, thiếu tinh thần dân tá»™c, và đáng khinh chứ không đáng kÃnh, đáng tôn.
NhÆ°ng nếu Äức Giêsu nói “khôngâ€, ngay láºp tức bá»n theo phe Hêrôđê sẽ tố cáo Ngà i có tinh thần dấy loạn, dám chống lại chÃnh sách nhà nÆ°á»›c. Và tất nhiên Ngà i sẽ khó tránh khá»i án phạt Ä‘Ãch đáng.
Má»™t câu há»i Ä‘Æ¡n sÆ¡ nhÆ°ng sao khó giải quyết. Tuy nhiên việc giải quyết câu há»i vẫn không phức tạp cho bằng giải quyết lòng ngÆ°á»i. Phức tạp là vì ngÆ°á»i há»i không mang chủ Ä‘Ãch tìm má»™t con Ä‘Æ°á»ng hay má»™t hÆ°á»›ng Ä‘i cho Ä‘á»i, nhÆ°ng là để là m hại kẻ khác. Phức tạp còn là vì ngÆ°á»i há»i không định lái Ä‘á»i mình theo Ä‘iá»u dạy bảo, nhÆ°ng mong có câu trả lá»i theo ý mình muốn.
Äừng tưởng chỉ có Ä‘á»i xÆ°a ngÆ°á»i ta má»›i há»i phức tạp nhÆ° thế. Äá»i nay cÅ©ng thế thôi!
Có ngÆ°á»i từng đặt vấn Ä‘á»: “Con Ä‘i là m, bị chủ trả lÆ°Æ¡ng thấp, con câu giá», là m Ãt tÃnh nhiá»u có tá»™i không? Mình ‘ăn’ tiá»n chÃnh phủ rồi thỉnh thoảng Ä‘em cúng nhà thá» có sao không?†Có ngÆ°á»i lại thắc mắc: Nếu vợ chồng chẳng còn nồng ấm, gia đình Ä‘ang biến thà nh hoả ngục, li dị hay ngoại tình sẽ là lối thoát hay nhất, nhÆ°ng tại sao Giáo há»™i không cho phép?†NgÆ°á»i khác còn nói: “Thá»i buổi nà y nuôi dạy con cái không dá»…, nhÆ°ng sao Giáo quyá»n không cho ngừa thai nhÆ° chÃnh quyá»n cho phép? Tại sao Giáo há»™i không rá»™ng rãi đôi chút để đáp ứng lối sống và nhu cầu con ngÆ°á»i thá»i đại? DÆ°á»ng nhÆ° lá» luáºt của Chúa và Giáo há»™i là m nên xiá»ng xÃch trói buá»™c tá»± do và hạnh phúc con ngÆ°á»i?â€
Thế đấy, xÆ°a và nay không thiếu những câu há»i “đơn sơ†nhÆ° của biệt phái và bè SaÄ‘oc.
NhÆ°ng má»™t câu há»i và cÅ©ng là câu trả lá»i căn bản nhất sẽ là : Tại sao ngÆ°á»i ta không chịu thay đổi lối sống cho phù hợp vá»›i những giá trị bất biến của Tin Mừng nhÆ° công bằng, hy sinh, bác ái, yêu thÆ°Æ¡ng, tha thứ, tôn trá»ng sá»± sống, má»™t vợ má»™t chồng…, mà lại cứ đòi Chúa Kitô và Giáo há»™i thay đổi chân lý theo sở thÃch và đam mê của con ngÆ°á»i? Tại sao không dùng những phÆ°Æ¡ng cách chÃnh đáng để đạt đến mục Ä‘Ãch tốt là nh mà lại dùng những mục Ä‘Ãch rất kêu để biện minh cho các hà nh Ä‘á»™ng vô luân và bất nhân?
Thà nh ra vấn nạn không phải nÆ¡i Thiên Chúa nhÆ°ng là nÆ¡i con ngÆ°á»i. Thay vì “con vâng ý chaâ€, ngÆ°á»i ta lại cứ muốn “Cha theo ý conâ€. Vấn Ä‘á» không phải là Thiên Chúa hay Giáo há»™i khắt khe, Ä‘á»™c tà i, thiếu cảm thông hiểu biết, nhÆ°ng vấn Ä‘á» là vì con ngÆ°á»i cứ cho mình hiểu biết hÆ¡n Thiên Chúa, khoan nhân hÆ¡n Há»™i Thánh. Thế rồi khi lên tiếng thì tiếng đó không phát xuất từ con tim khao khát chân lý, muốn tìm con Ä‘Æ°á»ng đúng nhất hầu có được niá»m vui thẳm sâu, nhÆ°ng nó lại phát xuất từ Ãch ká»· dối gian, Ä‘am mê bất chÃnh, khát khao tá»™i lá»—i. Chúng đến từ ý tưởng của thế gian chứ không phải từ Thiên Chúa.
Trong khi ngÆ°á»i ta há»i Chúa Giêsu vá» chuyện thế tục, Ngà i lại hÆ°á»›ng hỠđến má»™t chiá»u kÃch cao hÆ¡n: Hãy trả cho Thiên Chúa những gì thuá»™c vá» Thiên Chúa. Thá» há»i, có gì tốt đẹp ngÆ°á»i ta nháºn được mà không đến từ Thiên Chúa. Thà nh ra, vượt lên Cêsarê để Ä‘i đến Thiên Chúa, vượt qua váºt chất để hÆ°á»›ng vá» tâm linh là bổn pháºn cần thiết nhất trong Ä‘á»i con ngÆ°á»i.
Ước chi bao tâm tÆ° má»—i ngà y Ä‘á»i tôi sẽ luôn khởi Ä‘i từ con tim mến thÆ°Æ¡ng chân thà nh, nhiệt tình xây đắp nhân phẩm, tha thiết là m sáng danh Cha. Có thể, hồn tôi sẽ được bình an; cuá»™c sống sẽ chứa chan tin yêu hy vá»ng. [Mục Lục]
11. Của César
Ngà y nay trÆ°á»›c vấn Ä‘á» tục hoá, vai trò của tôn giáo dÆ°á»ng nhÆ° má»—i lúc má»™t má» nhạt. Thế nhÆ°ng rải rác đó đây vẫn còn những sá»± kiện đáng cho chúng ta suy nghÄ©. Chẳng hạn giáo chủ Khomenei ra lệnh hà nh quyết đối vá»›i nhà văn Salman Rushdie vì ông nà y đã báng bổ Hồi giáo qua cuốn "Vần thÆ¡ của ác quá»·". Và cÅ©ng đã lâu, các há»c giả Hồi giáo đòi lấy đầu bà Thủ tÆ°á»›ng Butto nÆ°á»›c Pakistan vì bà nà y dám huá»· bá» luáºt chặt tay những kẻ trá»™m cắp. Trong bối cảnh đó thì Ä‘oạn Tin Mừng sáng hôm nay có ý nghÄ©a gì?
Äây là lần đầu tiên bá»n biệt phái và phe Hêrôđê liên kết vá»›i nhau tưởng rằng sẽ mÆ°u cầu đại sá»±, ai ngá» chỉ nhằm loại bá» Chúa Giêsu bằng cách gà i bẫy Ngà i trÆ°á»›c má»™t vấn Ä‘á» xem ra nan giải: Có được phép ná»™p thuế cho César hay không? Nêu lên câu há»i nà y, bá»n biệt pháp chỉ chá» câu trả lá»i có để ghép tá»™i Chúa Giêsu là kẻ chống phá tôn giáo, Ä‘i vá»›i đế quốc. Trong khi phe Hêrôđê thì lại chá» câu trả lá»i không để xếp Ngà i và o số những kẻ thù địch vá»›i chÃnh quyá»n. Có hay không, phần thiệt luôn nghiêng vá» Chúa Giêsu.
NhÆ°ng tháºt bất ngỠđến Ä‘á»™ chÆ°ng há»ng, Chúa Giêsu không những đã vạch trần thủ Ä‘oạn nham hiểm của há», mà còn đẩy há» tá»›i chá»— phải chịu trách nhiệm vá» những chá»n lá»±a của mình. Ngà i nói: Của César hãy trả cho César. Äây là má»™t sá»± kiện thá»±c tế bởi vì há» tiêu dùng tiá»n Rôma thì cÅ©ng phải đóng thuế cho Rôma. Quyá»n lợi Ä‘i liá»n vá»›i nghÄ©a vụ. Ná»™p thuế cho César không phải là má»™t hà nh vi phạm thánh nhÆ° bá»n biệt phái cố tình dà n dá»±ng, nhÆ°ng là má»™t hà nh Ä‘á»™ng hợp lý vá»›i những ai có ý thức xã há»™i.
Bá»n biệt phái thì chÆ°ng há»ng còn phe Hêrôđê thì cụt hứng. Những tưởng đã chụp mÅ© được Chúa Giêsu trong góc Ä‘á»™ chÃnh trị, nếu Ngà i phủ nháºn quyá»n bÃnh của César, nhÆ°ng Ngà i lại muốn khẳng định mình trong cÆ°Æ¡ng vị tôn giáo. Thế nên, chẳng thể bảo Ngà i là thoả hiệp hay chống đối, bởi vì Ngà i là con ngÆ°á»i tôn giáo biết chu toà n má»i bổn pháºn công dân.
Vượt trên vấn nạn của kẻ thù, Chúa Giêsu còn má»i gá»i há» bÆ°á»›c tá»›i vá»›i trách nhiệm tôn giáo. Dù đứng trong láºp trÆ°á»ng nà o, há» Ä‘á»u là những ngÆ°á»i Do Thái, kÃnh mến Thiên Chúa và tuân giữ luáºt lệ của Maisen, nên bổn pháºn trÆ°á»›c hết của há» phải là bổn pháºn tôn giáo: của Thiên Chúa hãy trả cho Thiên Chúa. Qua đó Ngà i cÅ©ng xác quyết vê quyá»n tối thượng của Thiên Chúa. Thá»±c váºy, Thiên Chúa là chủ và quyá»n năng của Ngà i bao trùm má»i lãnh vá»±c. Ngà i không tá»± đặt mình ngang hà ng vá»›i César để tranh chấp hay bảo vệ những quyá»n lợi của mình. Bởi vì ná»™p thuế hay không ná»™p thuế cho César đâu có thêm bá»›t được cho vinh quang của Ngà i. Do đó, chúng ta có thể chu toà n những bổn pháºn đối vá»›i Thiên Chúa mà vẫn cứ an tâm ná»™p thuế cho César.
Chúng ta không phải chỉ ngỡ ngà ng và thán phục cung cách trả lá»i của Chúa Giêsu, mà còn ngỡ ngà ng và thán phục hÆ¡n nữa vá»›i ná»™i dung của lá»i giải đáp, có sức là m báºt tung những lối nhìn tù túng. Có thể nói được rằng chỉ có má»™t bổn pháºn duy nhất là là m đẹp lòng Thiên Chúa, Äấng bao trùm trong má»i lãnh vá»±c. Bởi vì đạo chỉ đẹp hÆ¡n khi ở trong Ä‘á»i và đá»i chỉ tốt hÆ¡n khi ở trong đạo. [Mục Lục]
12. Suy niệm của ÄTGM. Ngô Quang Kiệt
CỦA THIÊN CHÚA TRẢ CHO THIÊN CHÚA
NgÆ°á»i Do Thái muốn gà i bẫy Chúa nên Ä‘Æ°a ra câu há»i hóc búa. Không ngá» Chúa trả lá»i tháºt khôn ngoan: “Của César trả cho César, của Thiên Chúa trả cho Thiên Chúaâ€. Vá»›i câu trả lá»i nà y, Chúa Giêsu minh định hai Ä‘iá»u:
Thứ nhất: Tôn giáo và chÃnh trị tách biệt nhau. ChÃnh trị không thể trở thà nh tôn giáo hoặc bắt tôn giáo là m nô lệ. Tôn giáo cÅ©ng không thể Ä‘i và o chÃnh trị, đánh mất bản chất của mình.
Thứ hai: Má»—i ngÆ°á»i phải chu toà n hai nhiệm vụ. Nhiệm vụ đối vá»›i xã há»™i là “trả cho César†những gì của César. Nhiệm vụ đối vá»›i Thiên Chúa: “trả cho Thiên Chúa†những gì thuá»™c vá» Thiên Chúa.
Hình và huy hiệu khắc trên đồng tiá»n là của hoà ng đế César vì thế phải trả lại cho ông. NhÆ°ng linh hồn con ngÆ°á»i được tạo dá»±ng giống hình ảnh Thiên Chúa nên linh hồn phải được trả vá» cho Thiên Chúa.
Äể có được đồng tiá»n mang hình ảnh César, ngÆ°á»i dân phải là m việc vất vả. CÅ©ng thế, để linh mang hình ảnh Thiên Chúa, con ngÆ°á»i cÅ©ng phải ra sức là m việc.
NhÆ°ng hai cách là m việc tháºt khác xa nhau. Äể chia sẻ phần nà o quyá»n lá»±c của vua chúa trần gian, ngÆ°á»i ta phải là m việc theo cách vua chúa đó là tìm chiếm hữu của cải. Äể trở nên giống hình ảnh Thiên Chúa, con ngÆ°á»i phải suy nghÄ© và hà nh Ä‘á»™ng nhÆ° Thiên Chúa đó là yêu thÆ°Æ¡ng và cho Ä‘i.
Bà tÃch Thánh Thể là minh há»a rõ nét nhất vá» tÃnh cách yêu thÆ°Æ¡ng và cho Ä‘i của Thiên Chúa. Nói vá» bà tÃch Thánh Thể, lòng trà ta tá»± nhiên hÆ°á»›ng vá» bữa Tiệc Ly, cuá»™c Khổ Nạn và cái chết của Chúa Giêsu trên tháºp giá. Qua đó ta thấy má»™t và i khÃa cạnh trong tình yêu của Chúa.
Äó là tình yêu phục vụ. Tin Mừng thánh Gioan thuáºt lại. Chúa Giêsu yêu thÆ°Æ¡ng những kẻ thuá»™c vá» mình thì yêu thÆ°Æ¡ng cho đến cùng. Nên trong bữa ăn tối, NgÆ°á»i cầm lấy cháºu nÆ°á»›c và khăn rồi Ä‘i rá»a chân cho từng môn đệ.
Äó là tình yêu tá»± hiến. Khi láºp phép Thánh Thể. Chúa Giêsu đã nói: “Äây là Mình Thà y bị ná»™p vì anh em; Äây là Máu Thà y đổ ra cho anh em và má»i ngÆ°á»i được tha tá»™i†(Lc 22,19).
Äó là tình yêu hiá»n là nh khiêm nhÆ°á»ng. Chúa Giêsu cam lòng chịu kết án oan ức, chịu sỉ nhục, chịu hà nh hạ chịu chết mà chẳng má»™t lá»i oán thán.
Äó tình yêu tha thứ. Không chỉ tha thứ mà còn cầu xin Chúa Cha tha cho những kẻ là m hại mình: “Lạy Cha, xin tha cho há», vì há» lầm không biết†(Lc 23,34). NgÆ°á»i cÅ©ng tha thứ cho kẻ trá»™m là nh: “Tháºt Ta bảo tháºt, hôm nay con sẽ ở vá»›i Ta trên thiên Ä‘Ã ng†(Lc 23,43).
Äó là tình yêu muốn tiếp diá»…n mãi mãi. Nên NgÆ°á»i truyá»n cho ta: “Các con hãy là m việc nà y mà nhá»› đến Thà y†(Lc 22,19). Cá» hà nh thánh lá»…, chầu Mình Thánh, kiệu Thánh Thể để Chúa ở mãi vá»›i ta, tiếp tục bà y tá» tình yêu thÆ°Æ¡ng vá»›i ta.
NgÆ°á»i mong muốn kéo dà i tình yêu của NgÆ°á»i cho đến táºn cùng không gian và đến táºn cùng thá»i gian nÆ¡i cuá»™c Ä‘á»i chúng ta. Vì thế khi ta chịu lá»…, ta phải kết hiệp máºt thiết vá»›i NgÆ°á»i, nên má»™t vá»›i NgÆ°á»i. Nên má»™t vá»›i NgÆ°á»i là biến đổi để ta suy nghÄ©, nói năng và hà nh Ä‘á»™ng nhÆ° NgÆ°á»i, nghÄ©a là sống nhÆ° NgÆ°á»i.
Sống nhÆ° Chúa là hãy có tình yêu thÆ°Æ¡ng phục vụ. Vì Chúa đã dạy: “NhÆ° Thà y đã rá»a chân cho các con, các con cÅ©ng hãy rá»a chân cho nhau†(Ga 13,14). Sống nhÆ° Chúa là hãy có tình yêu tá»± hiến. Quên mình vì hạnh phúc của ngÆ°á»i khác. Dám hy sinh thá»i giá», sức khá»e, tiá»n bạc vì anh em. Sống nhÆ° Chúa là hãy có lòng hiá»n là nh khiêm nhÆ°á»ng. Vì Chúa đã dạy: “Hãy há»c cùng Thà y, vì Thà y hiá»n là nh và khiêm nhÆ°á»ng trong lòng†(Mt 11,29). Sống nhÆ° Chúa là hãy tha thứ, không phải chỉ tha thứ 7 lần mà đến 70 lần 7 (x. Mt 18,21-22).
Sống nhÆ° thế, ta trở nên hình ảnh sống Ä‘á»™ng của Thiên Chúa giữa trần gian. Sống nhÆ° thế, ta trả cho Thiên Chúa những gì thuá»™c vá» Thiên Chúa. Sống nhÆ° thế ta tôn sùng bà tÃch Thánh Thể má»™t cách thiết thá»±c và hữu hiệu nhất. Sống nhÆ° thế là sống nhá» Thánh Thể. Không còn sống cho những giá trị trần gian mau qua, nhÆ°ng sống cho những giá trị vÄ©nh cá»u của NÆ°á»›c Trá»i.
Lạy Chúa Giêsu Thánh Thể, xin dạy con biết sống bà tÃch Thánh Thể để con được kết hiệp vá»›i Chúa và cà ng ngà y cà ng nên giống Chúa hÆ¡n. Amen.
GỢI à CHIA SẺ
1- Ban đã phải trả cho César những gì thuá»™c vá» César. NhÆ°ng bạn có thá»±c sá»± trả cho Chúa những gì thuá»™c vá» NgÆ°á»i không?
2- Bạn là m gì để nên giống Chúa?
3- Qua bà tÃch Thánh Thể, bạn có thể hiểu được gì vá» tình yêu Chúa đối vá»›i bạn? [Mục Lục]
13. Má»i sá»± là của Chúa, hãy trả Thiên Chúa
(Suy niệm của Lm. Antôn Nguyá»…n Văn Äá»™)
Äoạn Tin Mừng hôm nay mang đầy tÃnh thá»i sá»± vì chúng ta Ä‘ang sống trong má»™t thế giá»›i con ngÆ°á»i muốn gạt bá» Thiên Chúa ra ngoà i cuá»™c sống, hoặc nháºn tất cả vá» mình, không còn kể đến Thiên Chúa nữa. Câu kết của Ä‘oạn Tin Mừng hôm nay đã trở thà nh lá»i bất hủ và ghi Ä‘áºm dấu ấn trong lịch sá», trong tÆ°Æ¡ng quan phân chia, sở hữu thÆ°á»ng ngà y.
Thầy dạy bảo Ä‘Æ°á»ng lối Thiên Chúa
Chúng ta khẳng định, Chúa Giêsu là Lá»i sống Ä‘á»™ng của Thiên Chúa thế mà con ngÆ°á»i lại cố tìm để bắt lá»—i Lá»i của Ngà i! Con ngÆ°á»i nói: "Thầy dạy bảo Ä‘Æ°á»ng lối Thiên Chúa", nhÆ°ng vẫn cứ há»i: "Có được phép ná»™p thuế cho Cêsarê hay không?" (Mt 22, 17). Há»i để mà há»i, không phải để biết cho bằng gà i bẫy. Thá»±c tế nhóm Pharisiêu lại tá»± bẫy và trói chặt mình trong câu há»i lưỡng nan ấy. Bằng cách từ chối Ä‘Æ¡n giản hóa vấn Ä‘á» của đối phÆ°Æ¡ng, Chúa Giêsu đặt ra vấn Ä‘á» căn bản má»›i và thiết yếu là : ai đứng và o vị trà Thiên Chúa?
ChÃnh vì há» há»i con Ä‘Æ°á»ng của Thiên Chúa, "ThÆ°a Thầy, chúng tôi biết Thầy … dạy bảo Ä‘Æ°á»ng lối Thiên Chúa" (Mt 22, 16), nên NgÆ°á»i dẫn há» Ä‘i theo hÆ°á»›ng đó, đây là tất cả giáo lý của Chúa. Thấu hiểu tâm tÆ° của há», Chúa bảo há» Ä‘Æ°a cho xem đồng tiá»n, xem xong, thấy có khắc hình của má»™t hoà ng đế trên đồng tiá»n, há» khẳng định đó là hình của Cêsarê, Chúa nói: "Cái gì của Cêsarê thì hãy trả cho Cêsarê" (Mt 22, 21).
Thá»±c tế, ngÆ°á»i Do thái không nháºn biểu tượng hình ảnh nà y, dù Cêsarê được biết đến là má»™t hoà ng đế tá»± cá»i mình là thần Ä‘i chăng nữa, ông cÅ©ng chỉ là má»™t con ngÆ°á»i. Theo Lá»i Chúa trong sách Sáng Thế, chỉ có Thiên Chúa là m ra con ngÆ°á»i giống hình ảnh Chúa cách sống Ä‘á»™ng: "Chúng ta là m ra con ngÆ°á»i giống hình ảnh chúng ta và giống chúng ta" (St 1, 26). Hãy trả đồng tiá»n nà y cho chủ nhân của nó và hãy trả cho Thiên Chúa linh hồn chúng ta.
Linh hồn chúng ta thuộc vỠChúa
Äồng tiá»n mang hình ảnh của Cêsarê, nhÆ°ng linh hồn chúng ta là chÃnh hình ảnh của Thiên Chúa Ba Ngôi, thể theo thánh vịnh: "Lạy Chúa, xin tá»a ánh tôn nhan NgÆ°á»i trên chúng tôi". (Tv 4, 7) ... Ãnh tôn nhan Thiên Chúa là ánh của ân sủng ghi dấu trên chúng ta hình ảnh Ngà i, là m cho chúng ta giống Ngà i, ánh tôn nhan Chúa còn là ấn tÃch được ghi trong trà chúng ta, chúng ta nháºn biết ai đó nhá» khuôn mặt của ngÆ°á»i ấy, thì Thiên Chúa cÅ©ng nháºn biết chúng ta nhá» tấm gÆ°Æ¡ng của lý trÃ. NhÆ°ng lý trà nà y đã bị biến dạng do tá»™i lá»—i con ngÆ°á»i, vì tá»™i lá»—i khiến con ngÆ°á»i chống lại Thiên Chúa. Ân sủng Äức Kitô sá»a chữa lại lý trà chúng ta. Äó là lý do tại sao thánh Tông đồ Phaolô nói trong thÆ° gá»i tÃn hữu Êphêsô rằng: "Hãy đổi má»›i tình thần" (Ep 4, 23). Ãnh sáng ở đây còn là ân sủng, nhằm phục hồi hình ảnh Thiên Chúa ghi khắc trong chúng ta.
Thiên Chúa Ba Ngôi đã khắc ghi và o con ngÆ°á»i hình ảnh giống Ngà i. Con ngÆ°á»i giống Chúa Cha ở Ä‘iểm trà nhá»›, giống Chúa con ở trà hiểu, giống Chúa Thánh Thần ở chá»— biết yêu mến… khi tạo dá»±ng, con ngÆ°á»i được dá»±ng lên" giống hình ảnh Chúa" (St 1,26). Hình ảnh trong sá»± nháºn biết chân lý, tÆ°Æ¡ng tá»± trong nhân đức yêu thÆ°Æ¡ng. Ãnh tôn nhan Thiên Chúa chÃnh là ân sủng công chÃnh hóa chúng ta và má»™t lần nữa cho thấy hình ảnh được tạo ra. Ãnh sáng nà y là tất cả những Ä‘iá»u tốt đẹp nÆ¡i con ngÆ°á»i, được ghi dấu, nhÆ° hình ảnh của nhà vua trên đồng tiá»n. Äó là lý do tại sao Chúa nói: "Cái gì của Cêsarê thì hãy trả cho Cêsarê" (Mt 22, 21). Äiá»u nà y ý nói: phải trả cho Cêsarê hình ảnh của Caesar, trả cho Thiên Chúa linh hồn anh em, đã được Ä‘iểm tô và ghi dấu ánh sáng tôn nhan Thiên Chúa. Chúng ta không thể trao cho Cêsarê linh hồn của chúng ta, nó luôn thuá»™c vá» Chúa.
Má»i sá»± là của Chúa
Lá»i Chúa Giêsu nói: "Cái gì của Cêsarê thì hãy trả cho Cêsarê, và cái gì của Thiên Chúa thì hãy trả cho Thiên Chúa" (Mt 22, 21) xác láºp má»™t sá»± khác biệt sâu xa giữa thiêng liêng vá»›i thế trần, là m ná»n tảng cho sá»± tìm kiếm của ngÆ°á»i kitô hữu trên mặt đất nà y. Con ngÆ°á»i là trung tâm và tá»™t đỉnh của sá»± sáng tạo, phẩm giá con ngÆ°á»i hiện nay được thừa nháºn rá»™ng rãi, tuy nhiên, khó khăn vẫn còn đó, chúng ta phải phân biệt hai chủ quyá»n khác nhau của Thiên Chúa trên thế giá»›i. Cêsarê và Chúa không ở cùng má»™t cấp Ä‘á»™, Chúa là Äấng Sáng Tạo, Chúa tể trá»i đất, Cêsarê là hoà ng đế, những ông cÅ©ng chỉ là má»™t thụ tạo, má»™t con ngÆ°á»i, ông phải phụ thuá»™c và o Chúa và cÅ©ng phải trả lẽ trÆ°á»›c mặt Chúa, đây không phải là Thiên Chúa hoặc Cêsarê mà là Thiên Chúa và Cêsarê, má»—i vị trong cấp Ä‘á»™ xứng hợp riêng của mình.
Váºy "Trả cho Cêsarê những gì thuá»™c vá» Cêsarê" nghÄ©a là trả cho Cêsarê những gì chÃnh Chúa muốn trao cho Cêsarê. Chúa thống trị trên tất cả kể cả Cêsarê, nên Thiên Chúa là m chủ quyá»n thiêng liêng NÆ°á»›c Chúa được thá»±c thi trong Chúa Kitô qua Giáo há»™i của NgÆ°á»i. ÄÆ°Æ¡ng nhiên, Ngà i là m chủ cả thế tục và thể chế chÃnh trị mà Chúa thá»±c hiện gián tiếp qua các quyá»n bÃnh thế gian. Vá» vấn Ä‘á» nà y, Chúa Giêsu đã từng nói rõ vá»›i Philatô khi ông nói vá»›i Chúa: "Ông không biết rằng ta có quyá»n tha ông, mà cÅ©ng có quyá»n đóng Ä‘inh ông hay sao?" (Ga 19, 10) Chúa Giêsu đáp: "Quan chẳng có quyá»n gì trên tôi, nếu từ trên không ban xuống cho" (Ga 19,11). Thánh Phaolô là ngÆ°á»i đầu tiên nhìn thấy hiệu quả của giáo huấn nà y nên viết: "Má»i ngÆ°á»i hãy phục tùng chÃnh quyá»n bởi vì không có quyá»n bÃnh nà o mà không đến từ Chúa. Ai chống lại quyá»n bÃnh thì chống lại tráºt tá»± Thiên Chúa đã đặt ra… đó là lý do tại sao anh em phải ná»™p thuế bởi vì chÃnh quyá»n chịu trách nhiệm nhÆ° những ngÆ°á»i phục vụ Chúa" (Rm 13,1).
TrÆ°á»›c khi vâng lá»i con ngÆ°á»i, chúng ta phải vâng lá»i Thiên Chúa và lÆ°Æ¡ng tâm chúng ta. Äó cÅ©ng là nghÄ©a vụ của chúng ta phải nói vá»›i Cêsarê, cụ thể vá»›i quyá»n bÃnh thế gian rằng, hãy trả lại cho Thiên Chúa những gì thuá»™c vá» Thiên Chúa.
Lạy Chúa là Äấng tạo thà nh trá»i đất và là chủ muôn loà i, tất cả thuá»™c vá» Chúa, xin cho chúng con biết luôn hÆ°á»›ng lòng vá» Chúa và tôn thá» Chúa là Chúa chúng con. Amen. [Mục Lục]
14. Äá»™c láºp tinh thần và phục vụ chÃnh trị
(TrÃch trong ‘LÆ°Æ¡ng Thá»±c Ngà y Chúa Nháºt’ – Achille Degeest)
Xứ Pa-lét-tin và o thá»i Chúa Giêsu là má»™t tỉnh của đế quốc La mã. NhÆ° má»i tỉnh khác, ngoà i đủ thứ thuế còn ná»™p thêm má»™t sắc thuế đặc biệt để tá» dấu phục tùng Hoà ng đế. Giữa những ngÆ°á»i Do thái có kẻ chủ trÆ°Æ¡ng ná»™p thuế; kẻ khác, những ngÆ°á»i phái Nhiệt thà nh –những ngÆ°á»i kháng chiến Ä‘Æ°Æ¡ng thá»i, coi nhÆ° bổn pháºn tôn giáo phải từ chối không ná»™p thuế. Những ngÆ°á»i phái Nhiệt thà nh rất được lòng dân. Các kẻ đối nghịch vá»›i Chúa Giêsu đặt cho Ngà i câu há»i sau: Có nên ná»™p thuế cho vua Cê-sa không? Câu há»i ấy là má»™t cái bẫy. HỠđã tÃnh toán nếu Chúa Giêsu trả lá»i không, Ngà i sẽ gặp khó khăn vá»›i chÃnh quyá»n La mã và sẽ bị bắt giam; nếu Ngà i trả lá»i có, Ngà i sẽ là m mất lòng dân, dân sẽ loại bá» Ngà i. Dầu thế nà o há» cÅ©ng thanh toán được Ngà i. NhÆ° các trÆ°á»ng hợp tÆ°Æ¡ng tá»±, thÆ°á»ng Chúa Giêsu Ä‘Æ°a ra má»™t câu trả lá»i vượt quá câu há»i. Vấn Ä‘á» tháºt đối vá»›i Ngà i là gì? Việc NÆ°á»›c Thiên Chúa đến và lan rá»™ng. Äối vá»›i quyá»n hà nh trần thế, Ngà i trả những gì thuá»™c phạm vi nó trên mặt trần thế, đồng thá»i khẳng định rằng vÆ°Æ¡ng quyá»n Thiên Chúa không liên kết gì vá»›i thá»±c tại ở Ä‘á»i mà ngÆ°á»i ta gá»i là Quốc gia. Äối vá»›i Thiên Chúa, Ngà i trao trả những gì thuá»™c vá» Thiên Chúa, phẩm giá và định mệnh con ngÆ°á»i: NgÆ°á»i ta đã bình luáºn nhiá»u vá» lá»i Chúa Giêsu “Trả cho Cê-sa những gì thuá»™c vá» Cê-sa và trả cho Thiên Chúa những gì thuá»™c vá» Thiên Chúaâ€. Äể hiểu rõ cần Ä‘i và o cách nhìn của chÃnh Chúa Giêsu và nhá»› lại các hoà n cảnh thá»±c thụ khi Ngà i giảng dạy.
1) Xã há»™i chung quanh lôi kéo muốn tôn vinh Ngà i là m vua trần thế. Sau việc hoá bánh ra nhiá»u, đám đông muốn phong vÆ°Æ¡ng cho Ngà i. ChÃnh các môn đệ lâu ngà y tin tưởng và o má»™t vÆ°Æ¡ng quyá»n trần thế. Chúa Giêsu đã phải không ngừng chống lại quan niệm sai lầm ấy của những ngÆ°á»i Ä‘i theo. Nhiá»u lần Ngà i công bố mà không ai hiểu rằng Ngà i là “NgÆ°á»i tôi tá»› Ä‘au khổ†được các tiên tri báo trÆ°á»›c và sứ mạng Ngà i nhằm khai trÆ°Æ¡ng NÆ°á»›c Thiên Chúa. Do đó câu Ngà i trả lá»i cho những ngÆ°á»i Biệt phái vượt quá bình diện má»™t thái Ä‘á»™ kháng cá»± hay không kháng cá»± má»™t quyá»n hà nh trần thế. Chế Ä‘á»™ trần thế của bất kỳ cá»™ng Ä‘oà n nhân loại nà o, dầu có mang hình thức nà o, con ngÆ°á»i trong đó cần phải có thể dâng cho Chúa những gì thuá»™c vá» Chúa và việc phục vụ phải dâng cho Thiên Chúa (thá» phượng, rao giảng, Phúc âm, các phép bà tÃch..) Ä‘i qua trung gian NgÆ°á»i Tôi Tá»› Ä‘au khổ và chiến thắng, không phải tách biệt các quyá»n hà nh thế gian nà y nhÆ°ng đứng trên chúng.
2) NhÆ°ng nhÆ° váºy phải nói Phúc âm muốn bất biến chÃnh trị hay sao? Vấn Ä‘á» Ä‘ang bà n luáºn sôi nổi. Trong căn bản có thể nói công việc chÃnh yếu của Phúc âm là thay đổi tâm hồn, Ở mức Ä‘á»™ các cÆ¡ cấu xã há»™i. DÄ© nhiên có má»™t số cÆ¡ cấu nâng đỡ hay gây khó khăn cho công việc của Phúc âm. Việc biến cải cá nhân và việc thay đổi xã há»™i ảnh hưởng lẫn nhau. Bổn pháºn chÃnh trị của Kitô hữu do đó là góp phần xây dá»±ng má»™t tráºt tá»± xã há»™i thuáºn lợi cho Phúc âm. Phải dà nh Æ°u tiên cho việc nà o? Biến cải ná»™i tâm hay cải tạo xã há»™i? Vì tâm hồn là má»™t nguồn mạch và vì Phúc âm đâm rá»… trong tâm hồn, Æ°u tiên được dà nh cho cố gắng thÆ°á»ng trá»±c hoán cải tâm hồn. Khi ấy ngÆ°á»i Kitô hữu nà o dấn thân cải tạo xã há»™i thoát nguy cÆ¡ chá»n là m quy luáºt hà nh Ä‘á»™ng những nguyên tắc, những mục tiêu và phÆ°Æ¡ng tiện thuá»™c vá» thế gian chá»› không thuá»™c vá» Phúc âm. HÆ¡n nữa sẽ giúp Ãch cho thế gian bằng cách không tá»± giá»›i hạn và o việc láºp lại những gì thế gian nói, nhÆ°ng đóng góp được sứ Ä‘iệp riêng của Phúc âm. [Mục Lục]
15. Trả vỠThiên Chúa
(TrÃch trong ‘Manna’)
Suy Niệm
"Có được phép nộp thuế cho Xê-da không?"
Câu há»i sắc nhÆ° má»™t con dao hai lưỡi.
Nếu Äức Giêsu bảo phải ná»™p, ắt Ngà i chẳng yêu nÆ°á»›c yêu dân. Thứ thuế thân ná»™p cho đế quốc Rôma tháºt là điá»u ô nhục. NhÆ°ng nếu Ngà i bảo đừng ná»™p, hẳn Ngà i sẽ bị tố cáo.
"Cho tôi xem đồng tiá»n dùng để đóng thuế."
Khi Ä‘Æ°a cho Äức Giêsu đồng bạc có hình Xê-da, những kẻ giÆ°Æ¡ng bẫy thú nháºn há» có dùng thứ tiá»n nà y, và nhÆ° thế hỠđã mặc nhiên nhìn nháºn quyá»n của Xê-da.
Khi biết hình và dòng chữ trên đồng bạc là của Xê-da, Äức Giêsu đã nói má»™t câu không dá»… hiểu: "Váºy hãy trả lại cho Xê-da những gì của Xê-da". Ngà i nhìn nháºn má»™t sá»± Ä‘á»™c láºp nà o đó của ông. Ông có quyá»n Ä‘iá»u hà nh đế quốc của ông nhÆ° ông muốn. Äối vá»›i ngÆ°á»i Do Thái sá» dụng đồng bạc của Xê-da, Äức Giêsu không há» ngăn cản há» ná»™p thuế cho ông ấy, nhÆ° sau nà y có kẻ tố cáo (x. Lc 23,2). NhÆ°ng Ngà i cÅ©ng không buá»™c má»i ngÆ°á»i phải ná»™t thuế cho Xê-da, vì có ngÆ°á»i coi việc ná»™p thuế thân cho hoà ng đế Rô-ma là phủ nháºn quyá»n tối thượng của Thiên Chúa.
Chẳng những Äức Giêsu không bị mắc bẫy mà Ngà i còn nhân cÆ¡ há»™i Ä‘i lên má»™t bình diện cao hÆ¡n: "Hãy trả lại cho Thiên Chúa những gì của Thiên Chúa." Äây má»›i tháºt là vấn Ä‘á» Ngà i hết sức quan tâm.
Chúng ta tá»± há»i: có cái gì ngoà i Thiên Chúa mà lại không phải là thụ tạo của Ngà i?
Phải trả lại cho Xê-da đồng tiá»n mang hình và tên ông, nhÆ°ng phải trả lại cho Thiên Chúa những gì mang hình Ngà i, những gì đã được ghi khắc tên Ngà i trên đó.
Hình ảnh nổi báºt nhất là con ngÆ°á»i (x. St 1,26). Toà n bá»™ con ngÆ°á»i mang dấu ấn của Thiên Chúa. Không ai được khinh miệt phụ nữ, thai nhi hay ngÆ°á»i già . Không ai được là m hoen ố sá»± trong sáng của lÆ°Æ¡ng tâm. Xúc phạm con ngÆ°á»i là phạm đến nÆ¡i sâu thẳm của Thiên Chúa.
Má»i quyá»n bÃnh đạo Ä‘á»i Ä‘á»u nhằm phục vụ con ngÆ°á»i, Ä‘á»u nhằm là m sáng lên hình ảnh Thiên Chúa nÆ¡i nó. Trả con ngÆ°á»i lại cho Thiên Chúa là dâng nó cho Ngà i, là nhìn nháºn chủ quyá»n của Ngà i trên Ä‘á»i ta.
Cả vÅ© trụ cÅ©ng tiá»m tà ng dấu ấn của Thiên Chúa: đất, rừng, sông biển, không khÃ, tà i nguyên và muôn sinh váºt. Hãy trả lại cho Thiên Chúa vÅ© trụ trong là nh, hiá»n háºu, nghÄ©a là trả lại cho con ngÆ°á»i món quà Ngà i đã tặng.
Má»i quyá»n bÃnh Ä‘á»u bắt nguồn từ Thiên Chúa (x.Ga 19,11). Chúng có giá trị và sá»± tá»± láºp, nếu phù hợp vá»›i ý Ngà i, cÅ©ng là phù hợp vá»›i quyá»n lợi chÃnh đáng của con ngÆ°á»i.
Chúng ta có chiếm Ä‘oạt Ä‘iá»u gì của Thiên Chúa không?
Hình ảnh của Thiên Chúa nơi tôi rõ hay mỠnhạt?
Có lớp bụi nà o che khuất khuôn mặt Chúa nơi tôi?
Ước gì tôi Ä‘á»c được tên Thiên Chúa, tên Äức Giêsu trên những ngÆ°á»i tôi gặp, những biến cố tôi sống má»—i ngà y.
Gợi à Chia Sẻ
Bạn nghÄ© gì vá» những Ä‘iểm giống nhau và khác nhau giữa quyá»n của quốc gia và quyá»n của Há»™i Thánh? Theo bạn, đâu là giá»›i hạn của những quyá»n nà y?
Hình ảnh Thiên Chúa nÆ¡i con ngÆ°á»i nhiá»u khi đã bị che lấp và những hình ảnh khác đã chiếm chá»—. Theo bạn, đâu là những hình ảnh khác Ä‘ang in dấu trên con ngÆ°á»i hôm nay?
Cầu Nguyện
Lạy Cha,
Có những ngÆ°á»i bạn trẻ thÃch xăm hình lên ngÆ°á»i, hay muốn ăn mặc, Ä‘i đứng theo kiểu má»™t ngôi sao thể thao hay Ä‘iện ảnh. Há» vui khi thấy mình giống hệt những thần tượng mà mình yêu thÃch.
Xin Cha giúp chúng con biết hãnh diện vì mang nơi mình hình ảnh cao quý của Cha và sống theo phong cách của Cha:
Cha quảng đại mở ra để chia sẻ hạnh phúc thần linh,
Cha khiêm tốn tôn trá»ng tá»± do của con ngÆ°á»i,
Cha yêu thÆ°Æ¡ng đến ná»—i dám trao hiến NgÆ°á»i Con Má»™t chà ái,
Cha bao dung tha thứ trước những tâm hồn hoán cải,
Cha luôn táºn tụy là m việc để nâng đỡ cả thế giá»›i.
Ước gì ngÆ°á»i ta biết Cha trên trá»i, khi gặp chúng con ở dÆ°á»›i đất.
Ước gì ngÆ°á»i ta Ä‘á»c thấy tên Cha trong tim của chúng con, và nháºn ra chúng con là con Cha. Amen. [Mục Lục]
16. Trả cách sòng phẳng
(Suy niệm của John W. Martens – Văn Hà o, SDB chuyển ngữ)
“Thưa Thầy, có được phép nộp thuế cho Hoà ng đế không?†(Mt 22,17)
Trong bà i Tin Mừng hôm nay, Thánh sá» Matthêu đã ghi lại má»™t trong những câu nói của Chúa Giêsu mang tÃnh thách đố lá»›n nhất, khiến chúng ta tá»± há»i “Thế thì chúng ta mắc nợ ai, và mắc nợ cái gì để phải trả cách sòng phẳng?†Câu trả lá»i của Chúa Giêsu, được dịch giả King James chuyển dịch rất nhẹ nhà ng “Hãy trả cho Xêda những gì thuá»™c vá» Xêda, và trả cho Thiên Chúa những gì thuá»™c vá» Thiên Chúaâ€. Câu trả lá»i xem ra có vẻ giản Ä‘Æ¡n và đương nhiên phải là m nhÆ° váºy. Tuy nhiên ẩn ý sâu xa thì không Ä‘Æ¡n giản chút nà o. Thế những gì được cho là thuá»™c vá» Xêda, và không thuá»™c vá» Thiên Chúa?
Trong má»™t Ä‘oạn văn khá hay nÆ¡i trình thuáºt của Isaia chÆ°Æ¡ng 45 (bà i Ä‘á»c thứ nhất), ngôn sứ cho thấy Thiên Chúa đã cắt đặt Ky-rô má»™t ngÆ°á»i ngoại đạo thuá»™c xứ Ba TÆ° là m vua, và gá»i ông ta là “ngÆ°á»i được xức dầu†(mashiach). Äó là má»™t ngÆ°á»i lãnh đạo gốc dân ngoại giống nhÆ° Xêda, nhân váºt được nói tá»›i hôm nay. Trong bản văn của Isaia, Thiên Chúa dùng Ky-rô nhÆ° khà cụ của Ngà i. Ngà i nói vỠông ta: “Ta đã cầm lấy tay phải nó, để bắt các dân suy phục nó. Ta tÆ°á»›c khà giá»›i của các vuaâ€. Thiên Chúa còn nhấn mạnh thêm “Dù ngÆ°Æ¡i không biết Ta, Ta đã gá»i ngÆ°Æ¡i Ä‘Ãch danh, đã ban cho ngÆ°Æ¡i má»™t tÆ°á»›c hiệu, đã trang bị cho ngÆ°Æ¡i đầy đủ, để từ đông sang tây, thiên hạ biết rằng chẳng có thần nà o khác ngoại trừ Ta. Ta là Äức Chúa, chẳng còn Chúa nà o khácâ€. Ky-rô là công cụ mà Thiên Chúa sá» dụng để biểu thị quyá»n năng thần thiêng nÆ¡i Ngà i. Quyá»n lá»±c mà Ky-rô có trong tay, không phải do tà i cán hay sức lá»±c nÆ¡i cá nhân ông, nhÆ°ng được vay mượn từ nÆ¡i Thiên Chúa. Äối vá»›i ngá»i Do Thái, há» vẫn xác tÃn rằng chỉ má»™t mình Thiên Chúa có quyá»n năng tối thượng trên má»i loà i.
Vì váºy, má»™t số ngÆ°á»i Pharisiêu và phái Hêrôđê há»i Chúa Giêsu “Có phải ná»™p thuế cho Hoà ng đế hay không?†Câu há»i nà y là má»™t cú đòn nham hiểm được tung ra để tấn công Ngà i. Há» giả vá» nịnh hót, tâng bốc nhằm gà i bẫy Ngà i “ ThÆ°a Thầy, chúng tôi biết Thầy là ngÆ°á»i ngay tháºt, và cứ sá»± tháºt mà dạy Ä‘Æ°á»ng lối của Thiên Chúa. Thầy cÅ©ng chẳng vị nể ai, vì Thầy không cứ bá» ngoà i mà đánh giá ngÆ°á»i taâ€. Câu há»i tung ra má»™t chiêu rất Ä‘á»™c, nhÆ° má»™t cái bẫy để hạ giá Äức Giêsu. Cái bẫy đó là gì? Hoặc là Äức Giêsu đồng thuáºn và cổ xúy việc ná»™p thuế cho đế quốc. Äiá»u nà y sẽ gây bất bình trÆ°á»›c cảm thức chung của ngÆ°á»i Do Thái. Hoặc Äức Giêsu chống lại việc ná»™p thuế, nhÆ° phần đông ngÆ°á»i Do Thái vẫn có xu hÆ°á»›ng nhÆ° váºy, thì đó lại là má»™t hà nh Ä‘á»™ng tiá»m ẩn nguy hiểm rất lá»›n trÆ°á»›c sá»± cai trị khắc nghiệt của những ngÆ°á»i cầm quyá»n Rôma.
Äức Giêsu đã từng bị gà i bẫy trÆ°á»›c những câu há»i được Ä‘Æ°a ra, nhÆ°ng Ngà i đã khôn khéo và dá»… dà ng đáp trả, và dụ nhÆ° khi các thượng tế và kỳ mục há»i Ngà i “Ông lấy quyá»n gì mà hà nh xá» nhÆ° thế (Mt 21, 23-27). Tuy nhiên, trÆ°á»›c câu há»i nêu ra trong bà i Tin Mừng hôm nay, Äức Giêsu tá» vẻ khó chịu khi phải trả lá»i. Có thể vì những ngÆ°á»i đặt câu há»i có má»™t dụng ý quá nham hiểm, cung Ä‘iệu có vẻ tâng bốc và giả dối. Vì thế, trong câu trả lá»i, Äức Giêsu lại đặt má»™t câu há»i ngược lại để đánh đố há». Việc Äức Giêsu nhắm đến, là há» phải trả lá»i , xem há» nghÄ© gì vá» sá»± tÆ°Æ¡ng quan giữa Thiên Chúa và nhà cầm quyá»n, hay giữa Giáo há»™i và quyá»n bÃnh trần thế.
Äức Giêsu nói vá»›i há», những ngÆ°á»i giả vá» thắc mắc để gà i bẫy Ngà i, là “hãy Ä‘Æ°a Ngà i xem đồng tiá»n để ná»™p thuế. Há» trÆ°ng ra má»™t đồng tiá»n đúc Denarius . Hình ảnh in trên đồng tiá»n là chân dung hoà ng đế Tiberiô, kèm theo câu viết “Tiberiô Xê-da, con của Augustô, đấng thần linhâ€. Äồng tiá»n biểu thị phong thái rất cao ngạo, vì sá»± thần thánh được gắn cho Augustô và Tiberiô. Khi những ngÆ°á»i Pharisiêu và phái Hêrôđê xác nháºn đồng tiá»n thuá»™c vá» Xê-da, Äức Giêsu trả lá»i há»: Hãy trả cho Xê-da những gì thuá»™c vá» Xê-da, và trả cho Thiên Chúa những gì thuá»™c vá» Thiên Chúaâ€.
Váºy thì ai là chủ và là ngÆ°á»i có quyá»n, và có quyá»n trên cái gì? Và i há»c giả nghÄ© rằng có má»™t cách cắt nghÄ©a rất giản Ä‘Æ¡n. Äồng tiá»n in hình Hoà ng đế , thì ông ta là chủ và có quyá»n trên đồng tiá»n đó. Äồng tiá»n thuôc vỠông ta. Lý luáºn Ä‘Æ¡n giản là nhÆ° thế. NhÆ°ng chúng ta phải biết rằng, quyá»n lá»±c của chÃnh phủ, ngay cả má»™t chÃnh phủ ngoại bang nhÆ° đế quốc Rôma, chỉ có thể tồn tại nhá» và o quyá»n lá»±c tối cao phát nguyên từ chÃnh Thiên Chúa. Ná»™p thuế là má»™t phần nói lên sá»± tuân phục quyá»n bÃnh trần thế. Má»™t số há»c gỉa khác lại Ä‘Æ°a ra tÃnh cách thâm sâu và bà nhiệm nÆ¡i câu nói của Äức Giêsu. à nghÄ©a sẽ tùy thuá»™c và o thái Ä‘á»™ chúng ta, khi chúng ta tin rằng má»i sá»± Ä‘á»u thuá»™c vá» Thiên Chúa và phải quy hÆ°á»›ng trá»n vẹn vá» Ngà i. NhÆ° váºy, Xê-da không sở đắc bất cứ má»™t thứ quyá»n bÃnh nà o, cho dù đồng tiá»n có in hình ông, và ngÆ°á»i ta phải ná»™p thuế cho chÃnh quyá»n Rôma, do ông cai trị. Dầu sao, trong cả hai tình huống, Äức Giêsu gắn trách nhiệm cho những kẻ chất vấn để gà i bẫy Ngà i, và tránh được cái bẫy được giăng ra. Không phải Ngà i trá»±c tiếp cổ xúy cho những đầu mục Do Thái giáo thuá»™c phái nhiệt thà nh, hay rÆ¡i và o cái bẫy để những ngÆ°á»i Rôma có thể đến bắt Ngà i. Tuy nhiên, chúng ta phải Ä‘á»™ng não vá» câu há»i được Äức Giêsu Ä‘Æ°a ra cho chúng ta hôm nay, cÅ©ng nhÆ° ngà y xÆ°a Ngà i đã há»i ngược lại “Ai là ngÆ°á»i chủ của đồng tiá»n Denarius?â€. Thá»±c tế, nếu chúng ta suy xét thấu đáo và biết phân định má»™t cách sâu xa, câu há»i mang chở lá»i chất vấn “Chúng ta mắc nợ Thiên Chúa cái gì? Thiên Chúa có tháºt sá»± là ông chủ, và có phải tất cả những gì chúng ta có Ä‘á»u thuá»™c vá» Ngà i hay không?
Äồng tiá»n Denarius được Rôma sản xuất, thuá»™c vá» Rôma. NhÆ°ng Rôma đã trịch thượng gắn mác Tiberius lên đó nhÆ° má»™t vị thần linh. TÃnh thần linh nà y chỉ dà nh riêng cho má»™t mình Thiên Chúa mà thôi. Có lẽ trong câu trả lá»i của Äức Giêsu, Ngà i muốn nói cho chúng ta biết rằng, trong thế giá»›i linh thánh, tiá»n bạc không phải là đơn vị để chúng ta giao dịch hay trao đổi. Váºy thì tiá»n bạc trần gian, chúng ta cứ trả lại cho trần gian, trong đó có những nhà cầm quyá»n ở trần gian nà y. Còn Ä‘iá»u mà chúng ta phải trả cho Thiên Chúa, cho má»™t mình Thiên Chúa là Äấng tối thượng , chÃnh là sá»± tôn thá» và suy phục Ngà i. Chúng ta suy phục và tôn thá» duy nhất má»™t mình Thiên Chúa mà thôi, không mắc nợ ai Ä‘iá»u nà y. Khi những gì thuá»™c vá» Xêda, và những gì thuá»™c vá» Thiên Chúa đối kháng nhau, chúng ta phải tuyệt đối quy thuáºn Thiên Chúa. Ngà i là chủ nhân của tất cả. Ngà i là Äấng duy nhất mà chúng ta phải luôn quy hÆ°á»›ng vá». [Mục Lục]
17. Nên nộp thuế chăng?
(TrÃch trong ‘Sống Tin Mừng’ – R. Veritas)
Äi há»i xem Äức Giáo Hoà ng có bao nhiêu sÆ° Ä‘oà n? Stalin đã có lần thốt lên nhÆ° thế khi nhắc đến ngÆ°á»i có vai trò trung gian của Tòa thánh trong chiến trÆ°á»ng quốc tế. Không đầy má»™t thế ká»· sau, má»™t vị Giáo hoà ng đến từ Äông Au đã là m lung lay táºn gốc rá»… chế Ä‘á»™ của Liên xô. Quả tháºt, Äức Thánh Cha Gioan Phaolô II tá» ra là má»™t con ngÆ°á»i đáng sợ đối vá»›i rất nhiá»u nhà lãnh đạo chÃnh trị và ngÆ°á»i cuối cùng hẳn phải là chủ tịch Phidel Castro, ngÆ°á»i đã đặt tất cả nhân loại dÆ°á»›i bá» vá»±c của chiến tranh nguyên tá» từ đầu tháºp niên 60. DÆ°á»›i mắt giá»›i truyá»n thông, Äức Thánh Cha Gioan Phaolô II chỉ là má»™t con ngÆ°á»i bảo thủ, bênh vá»±c giá trị truyá»n thống. Thế nhÆ°ng, nếu ta cần chứng kiến khi những giá trị truyá»n thống ấy bảo đảm cho phẩm giá con ngÆ°á»i thì không ai tá» ra thẳng thắn, can đảm cho bằng ngà i.
NgÆ°á»i ta vẫn còn nhá»› khi đến Pháp lần đầu tiên từ năm 1981, Äức Thánh Cha Gioan Phaolô II đã không ngần ngại há»i từng ngÆ°á»i dân Pháp, kể cả vị nguyên thủ quốc gia của nÆ°á»›c nà y nhÆ° sau: “Hỡi nÆ°á»›c Pháp, tôi đã là m gì vá»›i phép rá»a của ngÆ°Æ¡i?â€. Câu há»i ấy ngà i Ä‘i thẳng và o lÆ°Æ¡ng tâm má»—i ngÆ°á»i dân Pháp: “Äâu là chá»— đứng của niá»m tin tôn giáo trong cuá»™c sống của má»—i ngÆ°á»i?â€.
Má»™t câu há»i nhÆ° thế cÅ©ng có thể được nêu lên cho má»—i má»™t ngÆ°á»i Kitô hữu chúng ta. NgÆ°á»i có tôn giáo dá»… có khuynh hÆ°á»›ng phân chia cuá»™c sống thà nh nhiá»u ô Ä‘á»™c láºp vá»›i nhau, ô ở Công giáo, ô ở phố chợ vá»›i nhau, ô ở nhà thá» v.v. Sá»± phân chia ấy dá»… tạo nên hai bá»™ mặt tÆ°Æ¡ng phản nÆ¡i ngÆ°á»i tÃn hữu. Má»™t bá»™ mặt rất đạo đức ở nhà thá» hay khi cầu kinh và má»™t bá»™ mặt phi đạo đức bên ngoà i nhà thá».
Khi tuyên bố: “Của Xêda hãy trả lại cho Xêda, của Thiên Chúa hãy trả lại cho Thiên Chúaâ€, Chúa Giêsu không những đã thoát được cái bẫy thâm Ä‘á»™c của những ngÆ°á»i Biệt phái và phe Hêrôđê. Ngà i còn khẳng định vá» chá»— đứng trong cuá»™c sống con ngÆ°á»i: “Của Thiên Chúa hãy trả cho Thiên Chúaâ€.
Thiên Chúa không phải là má»™t vị thần, hay vị thần của thế giá»›i thần linh. Thiên Chúa không phải là món đồ trang sức cho con ngÆ°á»i, nhÆ°ng Thiên Chúa là Chủ tể, là gia nghiệp, là tất cả của con ngÆ°á»i. Ngà i không chiếm chá»— nhất trong cuá»™c sống con ngÆ°á»i, mà con ngÆ°á»i phải tìm kiếm Ngà i trong tất cả má»i sá»±. Ngà i không chỉ ngá»± má»™t góc nà o đó trong nhà thá», Ngà i không chỉ hiện diện trong má»™t buổi cầu kinh nà o đó. Ngà i gặp gỡ con ngÆ°á»i ở khắp má»i nÆ¡i, trong má»i sinh hoạt của cuá»™c sống con ngÆ°á»i. “Của Thiên Chúa hãy trả lại cho Thiên Chúaâ€, có nghÄ©a là hãy dà nh chá»— nhất cho Ngà i trong cuá»™c sống, tìm kiếm Ngà i, gặp gỡ Ngà i, yêu mến Ngà i trong tất cả má»i sá»±.
Lá»i Chúa hôm nay má»i gá»i chúng ta tá»± vấn lÆ°Æ¡ng tâm và xác định lại sá»± chá»n lá»±a căn bản của chúng ta. Niá»m tin tôn giáo không phải là má»™t sinh hoạt xa xỉ tùy tiện, được giản lược trong bốn bức tÆ°á»ng của nhà thá», hay chỉ trong bà i diá»…n văn đặc biệt trong năm hay trong suốt má»™t Ä‘á»i ngÆ°á»i. Niá»m tin ấy phải thấm nháºp và o toà n bá»™ cuá»™c sống và hÆ°á»›ng dẫn má»i chá»n lá»±a, suy nghÄ© và hà nh Ä‘á»™ng của ngÆ°á»i Kitô hữu.
Khi niá»m tin được sống má»™t cách triệt để nhÆ° thế, thì Giáo Há»™i không chỉ có má»™t và i sÆ° Ä‘oà n, mà sẽ là má»™t đạo binh có sức cải tạo và thay đổi bá»™ mặt của xã há»™i. Khi ngÆ°á»i tÃn hữu Kitô sống cho đến cùng những đòi há»i của niá»m tin, há» sẽ tìm được bình an và hạnh phúc Ä‘Ãch thá»±c cho cuá»™c sống, bởi vì há» có Chúa là m gia nghiệp cho cuá»™c Ä‘á»i. [Mục Lục]
18. Song hà nh
"Của Xeda trả cho Xeda của Thiên Chúa trả cho Thiên Chúa"
Khi phân tÃch ngữ nghÄ©a của câu trong ngôn ngữ, ngÆ°á»i ta nháºn thấy có nhiá»u câu đúng ngữ pháp nhÆ°ng ngữ nghÄ©a lại không rõ rà ng. Nhà ngôn ngữ gá»i chúng là câu mÆ¡ hồ nghÄ©a (arbitrary). Thà dụ câu "Ông lão nhìn đứa trẻ vá»›i cái kÃnh hiển vi". Câu nà y có hai nghÄ©a. 1. Ông lão vá»›i cái kÃnh hiển vi nhìn đức trẻ (cái kÃnh của ông lão). 2. Ông lão nhìn đức trẻ mà nó Ä‘ang có cái kÃnh (cái kÃnh của đứa trẻ).
Trong các phiên toà xét xá», thẩm phán hay luáºt sÆ° bà o chữa không được há»i những câu mÆ¡ hồ nhÆ° thế. Äai loại nhÆ° "Anh không còn đánh vợ nữa phải không?". Trả lá»i còn thì rõ tá»™i rồi. Còn trả lá»i không, nghÄ©a là trÆ°á»›c đây có. NhÆ° váºy cÅ©ng không thoát tá»™i.
Hôm nay, bá»n Pharisêu Ä‘Æ°a Äức Giêsu và o má»™t tình cảnh nữa sống nữa chết nhÆ° váºy. "Có được phép trả thuế cho Xeda không?". Trả lá»i không là chống đế quốc Lamã. Còn nói có thì ủng há»™ ngoại bang, là đồ phản quốc. Thế nhÆ°ng, đâu Ä‘Æ¡n giản mà Äức Giêsu mắc lừa há». Ngà i đã trả lá»i há» bằng má»™t câu không còn có thể bắt bẻ và o đâu được. Cái gì cÅ©a Thiên Chúa trả cho Thiên Chúa, của Xeda trả cho Xeda. Và qua cÆ¡ há»™i nà y, Ngà i lÆ°u ý cho má»i ngÆ°á»i má»™t bà i há»c. Má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u phải có trách nhiệm vá»›i Thiên Chúa và vá»›i xã há»™i mà mình sinh sống.
Là má»™t Kitô hữu, chúng ta có bổn pháºn vá»›i Thiên Chúa, vá»›i Giáo Há»™i là lẽ Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên. Vì ngang qua Giáo há»™i ta hưởng ân huệ của Thiên Chúa. Chúng ta phục vụ cho Giáo Há»™i vì chúng ta thừa biết Ä‘iá»u đó có lợi cho chúng ta. Äó không chỉ là má»™t bổn pháºn mà còn là má»™t quyá»n lợi. Quyá»n cai quản của chức tÆ° tế cá»™ng đồng mà ta nháºn lãnh khi chịu phép Rá»a Tá»™i. Äây là má»™t suy nghÄ© trưởng thà nh của má»™t ngÆ°á»i có trình Ä‘á»™.
Tuy váºy, số những ngÆ°á»i am tÆ°á»ng đạo lý ấy vần còn quá Ãt trong Giáo há»™i. Tình trạng cha chung không ai khóc vẫn nhan nhãn má»—i ngà y. Việc của Giáo Há»™i Æ°? Äã có hà ng Giáo sÄ© lo. Äâu phải trách nhiệm của tôi? Nếu có đóng góp thì kêu ca phà n nà n, tìm cách thoái thác. Không tránh được thì xem nhÆ° việc đại từ thiện, rá»™ng rãi, hy sinh vô bá» bến. Äể rồi bắt ngÆ°á»i khác phải nhá»› Æ¡n, lÆ°u dấu, phục vụ, trả lá»… theo Ä‘iá»u kiện nà y kia của mình. Hà nh Ä‘á»™ng nhÆ° thế quả tháºt không sinh Ãt lợi mà còn mắc thêm tá»™i kêu ngạo. Bạn tháºt không hiểu rằng: Giáo Há»™i là Mẹ. Chúng ta múc lấy sinh lá»±c từ Mẹ để lá»›n lên. Váºy thì há»— trợ xây dá»±ng Giáo há»™i là lẽ công bằng trÆ°á»›c khi đó là hà nh vi bác ái.
Äiểm thứ hai mà chúng ta cần phải quan tâm cho thấu đáo là trách nhiệm của má»™t ngÆ°á»i công dân đối vá»›i đất nÆ°á»›c, dân tá»™c mình. Từ "thuế" ở câu nói của ngÆ°á»i Pharisêu không Ä‘Æ¡n thuần là ná»™p thuế mà còn là bổn pháºn xây dá»±ng xã há»™i, bảo vệ hoà bình, tuân thủ luáºt pháp. Ngoà i những vị trà và những vai trò khác nhau của má»™t cá nhân chúng ta không loại bá» bổn pháºn là công dân của má»™t đất nÆ°á»›c, là thà nh viên của má»™t cá»™ng đồng dân tá»™c. Nếu loại bá» hai yếu tố ấy ra khá»i má»™t con ngÆ°á»i thì chúng ta tá»± tách mình ra khá»i cá»™ng đồng con ngÆ°á»i. Do váºy, bản thân ta luôn gắn liá»n vá»›i sá»± thịnh, suy của dân tá»™c mình. Theo đó Giáo há»™i không cấm đóan con cái mình tham gia và o các hoạt Ä‘á»™ng chÃnh trị, xã há»™i. Nếu không nói là ủng há»™ con cái mình trong tinh thần chân lý và sá»± tháºt tÃch cá»±c dấn thân Ä‘á» nhá» Ä‘á»i sống tốt đạo của mình mà góp phần cải biến xã há»™i, thánh hoá thế trần, Ä‘Æ°a má»i ngÆ°á»i trở vá» Ãnh Sáng chân tháºt. Chẳng phải Ä‘Æ°á»ng hÆ°á»›ng của Há»™i Äồng Giám Mục Việt Nam là "Sống Phúc Âm giữa lòng dân tá»™c" đó sao? ChÃnh Äức Giêsu đã là m gÆ°Æ¡ng mẫu cho chúng ta vá» vấn Ä‘á» nà y. Cha mẹ Ngà i theo lệnh vua mà trở vá» quê khai nhân khẩu (Lc 2,3-5). Ngà i đã bảo Phêrô Ä‘i đóng thuế cho hai ngÆ°á»i (Mt 17,24-27). Theo gÆ°Æ¡ng Äức Giesu Giáo há»™i đã là m biết bao những việc để phát trển nhân sinh và con ngÆ°á»i.
Nói khác hÆ¡n, cả hai trách nhiệm trên Ä‘á»u đáng trân trá»ng và cần được duy trì. HÆ¡n ai hết, Kitô hữu phải ý thức vấn Ä‘á» nà y má»™t cách sâu sắc hÆ¡n. Tuy nhiên để dung hoà được cả hai đòi há»i chúng ta cần có sá»± khôn ngoan của Thánh Thần để trong hoạt Ä‘á»™ng ta có được nhÅ©ng kết quả khả quan nhất. [Mục Lục]
19. Cái gì của Cêsar hãy trả cho....
Anh chị em thân mến,
Äức TGM Ngô Quang Kiệt, ngà y 20. 09. 2008, trong bà i phát biểu tại UBND TP. Hà ná»™i, trÆ°á»›c má»™t cá» tá»a khá đông ngÆ°á»i, Ngà i đã nói: " Chúng tôi Ä‘i ra nÆ°á»›c ngoà i rất nhiá»u. Chúng tôi rất là nhục nhã khi cầm cái há»™ chiếu Việt Nam Ä‘i đâu cÅ©ng bị soi xét. Chúng tôi buồn lắm chứ. Chúng tôi mong muốn đất nÆ°á»›c mình mạnh lên. Là m sao nhÆ° má»™t anh Nháºt nó cầm cái há»™ chiếu là đi qua tất cả má»i nÆ¡i, không ai xem xét gì cả. Anh Hà n Quốc bây giá» cÅ©ng thế. Còn ngÆ°á»i Việt Nam chúng ta thì tôi cÅ©ng mong đất nÆ°á»›c lá»›n mạnh lắm và là m sao tháºt sá»± Ä‘oà n kết, tháºt sá»± tốt đẹp, để cho đất nÆ°á»›c chúng ta mạnh..." Váºy mà hôm sau báo Ä‘Ã i Việt Nam đã loan tin ầm lên, trong khi há» chỉ trÃch có má»™t phần nhá» câu nói của ngà i: "Chúng tôi rất là nhục nhã khi cầm cái há»™ chiếu Việt Nam..." Thói Ä‘á»i là thế, khi ngÆ°á»i ta không Æ°a ai, muốn hạ bệ ai, nhất là khi ngÆ°á»i ta chẳng tôn trá»ng sá»± tháºt, chẳng sợ lÆ°Æ¡ng tâm gì cả... Câu chuyện hôm nay của Tin mừng cÅ©ng tÆ°Æ¡ng tợ thế, khi phái Pharisêu muốn gà i bẫy để bắt bẽ Chúa Giêsu, cả muốn hạ bệ NgÆ°á»i nữa. KÃnh má»i anh chị em cùng suy niệm.
a/. Có hai điểm chúng ta cần lưu ý:
* Câu há»i của ngÆ°á»i Do thái: "chúng tôi có được ná»™p thuế cho ngÆ°á»i La mã không?" Phái Pharisêu cùng bà n mÆ°u vá»›i phái Hêrôđê; há» tìm cách bắt bẽ Chúa Giêsu. Há» há»i NgÆ°á»i: "chúng tôi có phải ná»™p thuế cho La mã không?" Thá»±c ra, há» ghét cay ghét đắng ngÆ°á»i Lamã và cả phái Hêrôđê.... Qua câu há»i nà y, hỠđặt Chúa trong tình thế tiến thoái lưỡng nan. Cái bẫy được gà i rất chu đáo: Trả lá»i có cÅ©ng mắc bẫy, vì há» sẽ tố cáo Chúa không trung thà nh vá»›i hoà ng đế. Trả lá»i không cÅ©ng dÃnh luôn, vì nhóm pharisêu sẽ tố cáo Chúa không trung thà nh vá»›i dân tá»™c, muốn bán đứng quê hÆ°Æ¡ng mình. Há» nghÄ© rằng thế nà o Chúa Giêsu cÅ©ng không thoát khá»i cái bẫy đã giăng. NhÆ°ng há» không ngá»....!
* Câu trả lá»i của Chúa Giêsu: "Cái gì của Xêda, hãy trả cho Xêda, cái gì của Thiên Chúa hãy trả cho Thiên Chúa." TrÆ°á»›c cái bẫy Ä‘ang chá» sẵn, Chúa Giêsu rất bình tÄ©nh, tá»± chủ, không khiêu khÃch, cÅ©ng không sợ sệt, Ngà i bảo há» Ä‘Æ°a đồng tiá»n cho xem và há»i: hình và danh hiệu nà y là của ai? Há» trả lá»i: của Xêda. Chúa liá»n nói: "Váºy thì của Xêdahãy trả vá» cho Xêda, của Thiên Chúa hãy trả cho Thiên Chúa. Câu trả lá»i là m cho hai phe nhóm phải bÄ© mặt, đầy kinh ngạc. Há» không ngá» câu trả lá»i đầy khôn ngoan và kỳ diệu của Chúa...
b/. Câu trả lá»i của Chúa Giêsu muốn dạy chúng ta Ä‘iá»u gì?
* Cái gì của Xêda, hãy trả cho Xêda: ngÆ°á»i Kitô hữu thuá»™c vá» Chúa, nhÆ°ng không ở ngoà i guồng máy xã há»™i. Chúa xác định rõ rệt và tổng quát vá» vai trò của nhà nÆ°á»›c, của các quyá»n bÃnh xã há»™i trần thế. Triá»u đại Nuá»›c Thiên Chúa đã khai mở khi Chúa Giêsu ra Ä‘i rao giảng công khai, nhÆ°ng quyá»n bÃnh trần thế vẫn còn cần thiết và chÃnh đáng để duy trì và ổn định phát triển xã há»™i. Thiên Chúa hoà n toà n không lệ thuá»™c cÅ©ng không chống đối xã há»™i trần thế. Vì thế, CÄ Vatican II xác định: ngÆ°á»i kitô hữu có nhiệm vụ vừa tìm kiếm NÆ°á»›c Thiên Chúa, vừa có bổn pháºn xã há»™i là má»™t công dân góp phần xây dá»±ng xã há»™i công bằng, thịnh vuợng và đầy tình thÆ°Æ¡ng (HC Lumen Gentium).
* Cái gì của Thiên Chúa, hãy trả cho Thiên Chúa: sứ mạng của Chúa đến trần gian là sứ mạng tôn giáo, không phải là chÃnh trị. Vá»›i sứ mạng tôn giáo, Chúa nhắc nhở má»i ngÆ°á»i có nghÄ©a vụ trở vá» vá»›i Thiên Chúa, trả cho Thiên Chúa những gì của Thiên Chúa. ChÃnh Chúa Giêsu đã nói vói Philatô: Nuá»›c tôi không thuá»™c vá» thế gian nà y; nếu nÆ°á»›c tôi thuá»™c vá» thế gian nà y, thì thuá»™c hạ của tôi sẽ chiến đấu không để tôi bị ná»™p cho ngÆ°á»i Do thái... Những ngÆ°á»i chất vấn Chúa Giêsu muốn nhìn Chúa dÆ°á»›i góc Ä‘á»™ chÃnh trị, nhÆ°ng chÃnh Chúa lại muốn há» thấy Chúa là con ngÆ°á»i của tôn giáo.
Câu chuyện: Vua Henri nÆ°á»›c Anh đã có vợ rồi; nhÆ°ng vua muốn bá» vợ mình để cuá»›i bà Anne Boleyne. Vua buá»™c các quần thần phải ký và o bản tuyên ngôn công nháºn việc vua là m là đúng. Sau vua tuyên bố ly khai vá»›i Tòa Thánh, và láºp Anh giáo. Thomas More (1478-1535) quan chưởng ấn rất má»±c trung thà nh của nhà vua, đã không nháºn ly khai vá»›i Tòa Thánh, để theo Anh giáo. Ông đã bị kết án. Äây chÃnh là tấm gÆ°Æ¡ng can đảm, dám nói lên sá»± tháºt: cái gì của Xêda, hãy trả cho Xêda, cái gì của Thiên Chúa, hãy trả cho Thiên Chúa. ChÃnh vì thế mà Ông bị hà nh quyết và đã trở thà nh má»™t vị thánh.
Thánh Gioan Tẩy giả cÅ©ng thế, vì lá»i nói ngay tháºt đã phải chết dÆ°á»›i lưỡi Ä‘ao oan nghiệt của vua Hêrôđê... Tất cả má»i Ä‘iá»u nà y để minh chứng câu nói của Chúa Giêsu: cái gì của Xêda phải trả lại cho Xêda, cái gì của Thiên Chúa phải trả cho Thiên Chúa.
c/. Gợi ý sống và chia sẻ:
Là ngÆ°á»i công giáo, trong cuá»™c sống bình thÆ°á»ng, chúng ta có can đảm sẵn sà ng tuyên xÆ°ng Chúa trÆ°á»›c mặt má»i ngÆ°á»i, bằng lối sống ngay tháºt, không gian dối, không bè phái không? Sống trong xã há»™i, chúng ta vẫn phải có bổn pháºn tôn trá»ng luáºt pháp phần Ä‘á»i, nhÆ°ng vẫn luôn ý thức cuá»™c sống của ta là của Thiên Chúa, và ngà y nà o đó, ta phải trở vá» vá»›i Thiên Chúa không? [Mục Lục]
20. Suy niệm của Lm Nguyễn Hữu An.
CON NGƯỜI - HÌNH ẢNH THIÊN CHÚA
Trong Pháºt giáo có má»™t câu chuyện nổi tiếng:
Có má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông cao ngạo chẳng biết sợ ai, luôn coi thÆ°á»ng đạo lý. Nghe Äức Pháºt dạy rằng đừng bao giá» lấy ác báo ác và má»™t ngà y kia, hắn đến gặp Äức Pháºt và dá»± tÃnh xem Pháºt có sống được Ä‘iá»u Ngà i giảng không. Hắn bắt đầu tuôn ra đủ má»i lá»i thóa mạ Ngà i và gá»i Ngà i là tên đần Ä‘á»™n. Trong khi hắn liên tục xổ ra đủ thứ lá»i lăng mạ thì Äức Pháºt vẫn kiên nhẫn lắng nghe. Chá» hắn má»i miệng không nói thêm lá»i nà o nữa, Ngà i má»›i lên tiếng: "Nà y con, nếu má»™t ngÆ°á»i không chịu nháºn món quà mà kẻ khác biếu cho thì món qùa ấy sẽ Ä‘i vỠđâu"? Gã cay cú đáp: "Thằng Ä‘iên nà o mà chẳng biết, dÄ© nhiên là món ấy sẽ trở vá» lại vá»›i ngÆ°á»i Ä‘em cho". Äức Pháºt liá»n nói: "Hỡi con, con vừa tặng ta rất nhiá»u lá»i thóa mạ nhÆ°ng ta chẳng nháºn đâu nhé". Gã kia câm miệng không thốt ra lá»i nà o nữa. Äoạn Äức Pháºt nói tiếp: "Kẻ nà o lăng mạ má»™t ngÆ°á»i thánh thiện thì cÅ©ng giống nhÆ° hắn ta khạc nhổ lên trá»i. Những thứ hắn khạc nhổ ra khôntg là m nhÆ¡ bẩn bầu trá»i, trái lại sẽ rÆ¡i xuống là m nhÆ¡ bẩn gÆ°Æ¡ng mặt của chÃnh hắn. CÅ©ng thế kẻ nà o thóa mạ má»™t ngÆ°á»i nhân đức thì khác nà o tung bụi ngược chiá»u gió, bụi sẽ chỉ bay và o mắt hắn mà thôi." (TrÃch tuyển táºp chuyện hay, Giấc má»™ng và ng trang 167)
Câu chuyện trên là má»™t minh há»a cho cuá»™c tranh luáºn nổi tiếng giữa các Pharisiêu, Luáºt sÄ© và Chúa Giêsu qua bà i Tin mừng hôm nay.
Nhóm Biệt phái bà n mÆ°u để là m cho Äức Giêsu lỡ lá»i mắc bẩy. Há» hợp tác vá»›i phe Hêrôđê để chất vấn NgÆ°á»i vá» vấn Ä‘á» ná»™p thuế. Nhóm Biệt phái ghét cay ghét đắng ngÆ°á»i Rôma Ä‘ang đô há»™ Israel, còn phe Herôđê thì lại nịnh bợ các quan bảo há»™ để được hưởng nhiá»u đặc quyá»n đặc lợi. Dù không Æ°a nhau nhÆ°ng há» lại liên kết vá»›i nhau để chống lại Äức Giêsu. Má»™t mình đối nghịch vá»›i Äức Giêsu trong lãnh vá»±c tôn giáo, nhóm Biệt phái không là m được gì đến NgÆ°á»i, há» muốn nhá» bà n tay chÃnh quyá»n là phe Hêrôđê để gà i bẫy NgÆ°á»i trong vấn Ä‘á» chÃnh trị. "Chúng tôi có được ná»™p thuế cho Xêda hay không?" Câu há»i đặt Äức Giêsu trong tình thế tiến thoái lưỡng nan, bẫy gà i sắc nhÆ° con dao hai lưỡi. Trả lá»i có cÅ©ng mắc bẫy, không có cÅ©ng mắc bẫy. Nếu Äức Giêsu bảo không thì nhóm Hêrôđê tố cáo là không trung thà nh vá»›i Hoà ng đế. Còn nếu NgÆ°á»i bảo có thì NgÆ°á»i sẽ bị nhóm Pharisiêu tố cáo là không trung thà nh vá»›i dân tá»™c. Hai Ä‘Ã ng, Ä‘Ã ng nà o cÅ©ng trá»ng tá»™i. TrÆ°á»›c gá»ng ká»m Ä‘ang siết chặt, Äức Giêsu rất bình tÄ©nh, rất tá»± chủ, không ngạo mạn khiêu khÃch nhÆ°ng cÅ©ng không khúm núm sợ sệt. NgÆ°á»i bảo há» Ä‘Æ°a cho xem đồng tiá»n và há»i: hình va danh hiệu nà y là của ai?. Khi được trả lá»i là "của Xêda" Äức Giêsu liá»n tuyên bố "thế thì của Xêda trả vá» Xêda; của Thiên Chúa trả vá» Thiên Chúa". Câu trả lá»i của NgÆ°á»i là m cho 2 phe nhóm bẽ bà ng hụt hẫng. Äức Giêsu phân biệt đâu ra đó: của Hoà ng đế hãy trả cho Hoà ng đế, của Thiên Chúa hãy trả cho Thiên Chúa. Äức Giêsu không dùng miệng lưỡi mình để kết án há», nhÆ°ng bắt chÃnh há» phải tá»± tuyên án cho mình nhÆ° có lá»i chép rằng: Vì nhá» lá»i nói của anh mà anh sẽ được trắng án và cÅ©ng tại lá»i nói của anh mà anh sẽ bị kết án (Mt 12, 37).
Sứ mạng của Äức Giêsu khi đến trần gian là sứ mạng tôn giáo, là đưa nhân loại vá» vá»›i Thiên Chúa chứ không phải là chÃnh trị. ChÃnh NgÆ°á»i đã từ chối là m vua, là m Messia đánh đông dẹp bắc theo mong đợi của ngÆ°á»i Do Thái. Câu trả lá»i của Äức Giêsu là m nổi báºt chân lý ấy. Vá»›i sứ mạng tôn giáo, Äức Giêsu nhắc cho há» nghÄ©a vụ phải trở vá» vá»›i Thiên Chúa, trả cho Thiên Chúa những gì là của Thiên Chúa. Những kẻ chất vấn muốn nhìn Äức Giêsu dÆ°á»›i gốc Ä‘á»™ chÃnh trị thì NgÆ°á»i là m cho những kẻ có láºp trÆ°á»ng chÃnh trị phải thấy NgÆ°á»i là con ngÆ°á»i tôn giáo.
Má»™t cuá»™c đối thoại giữa thần quyá»n và thế quyá»n, giữa Thiên Chúa và Xêda. CÅ©ng nhÆ° sau nà y trong cuá»™c đối thoại vá»›i Philatô, Äức Giêsu trịnh trá»ng tuyên bố: NÆ°á»›c tôi không thuá»™c vá» thế gian nà y. Nếu nÆ°á»›c tôi thuá»™c vá» thế gian nà y, thì thuá»™c hạ của tôi sẽ chiến đấu không để tôi bị ná»™p cho ngÆ°á»i Do Thái, nhÆ°ng nÆ°á»›c tôi không thuá»™c vá» thế gian nà y. Qua lá»i tuyên bố nà y Äức Giêsu có vẻ nhÆ° khẳng định vÆ°Æ¡ng quyá»n của mình, má»™t vÆ°Æ¡ng quyá»n mà Philatô chÆ°a có thể hiểu thấu.
Mối tranh chấp giữa thần quyá»n và thế quyá»n, giữa đạo và đá»i đã xảy ra từ thá»i Chúa Giêsu cÅ©ng nhÆ° từ muôn thưở. Äức Giêsu không muốn được coi nhÆ° vị cứu tinh chÃnh trị theo ý của ngÆ°á»i Do thái. NgÆ°á»i không đến để nắm lấy chÃnh quyá»n, thống trị nhÆ° má»™t vị hoà ng đế Xêda hay nhÆ° vua Hêrôđê. Trong thá»±c tế NgÆ°á»i phân biệt rõ thần quyá»n và thế quyá»n, tuy công nháºn quyá»n hà nh chÃnh trị nhÆ° má»™t Ä‘iá»u tất nhiên nhÆ°ng NgÆ°á»i tá»± đặt mình và o mức Ä‘á»™ khác. NÆ°á»›c Trá»i mà NgÆ°á»i Ä‘ang rao giảng, Ä‘ang thể hiện hoà n toà n khác biệt và không cạnh tranh vá»›i đế quốc của Xêda, vì NÆ°á»›c Trá»i là vÆ°Æ¡ng quốc trÆ°á»ng tồn của Thiên Chúa dà nh cho tất cả, nÆ¡i đó không có áp chế, không có thống trị, chỉ có niá»m vui, bình an và hạnh phúc miên trÆ°á»ng.
Những gì của Xêda hãy trả cho Xêda. Xêda là hiện thân cho má»™t đế quốc hùng mạnh và già u có của má»™t thá»i lịch sỠđã qua. Xêda cÅ©ng còn là biểu tượng cho thế lá»±c tiá»n bạc, tham vá»ng quyá»n bÃnh và danh lợi dÆ°á»›i má»i hình thức trong xã há»™i ngà y nay đối vá»›i má»i ngÆ°á»i.
Những gì của Thiên Chúa hãy trả cho Thiên Chúa. Äức Giêsu đã khéo léo nhắc đến bổn pháºn của con ngÆ°á»i đối vá»›i Thiên Chúa. Có cái gì ngoà i Thiên Chúa mà lại không phải là thụ tạo của Ngà i? Phải trả cho Thiên Chúa những gì mang hình ảnh Ngà i, những gì được khắc ghi tên Ngà i trên đó. Hình ảnh nổi báºt nhất là con ngÆ°á»i (St 1, 26). Toà n bá»™ con ngÆ°á»i mang dấu ấn Thiên Chúa và cả vÅ© trụ cÅ©ng tiá»m tà ng dấu ấn của Thiên Chúa. Trả con ngÆ°á»i lại cho Thiên Chúa là dâng nó cho Ngà i, là nhìn nháºn chủ quyá»n của Ngà i. Trả vÅ© trụ trong là nh cho Thiên Chúa cÅ©ng là trả lại cho con ngÆ°á»i món quà lá»›n lao mà Ngà i đã trao tặng.
Má»—i ngÆ°á»i Kitô hữu luôn hãnh diện vì mang trong bản thân mình hình ảnh cao quý của Thiên Chúa và luôn sống phong cách của Ngà i: quảng đại chia sẻ, yêu thÆ°Æ¡ng trao hiến, bao dung tha thứ, khiêm tốn phục vụ. Äược nhÆ° thế, má»—i ngÆ°á»i chúng ta sẽ luôn là m cho hình ảnh Thiên Chúa ngà y cà ng rõ nét trong cuá»™c Ä‘á»i mình. [Mục Lục]
21. Suy niệm của Lm. Phaolô Äoà n Thanh Phong
CỦA CESAR, TRẢ VỀ CESAR
CỦA THIÊN CHÚA, TRẢ VỀ THIÊN CHÚA
Thưa Anh Chị Em,
Nếu có dịp đến viện bảo tà ng Manchester bên nÆ°á»›c Anh, và khi đến ghé thăm khu trÆ°ng bà y các loại đồng tiá»n cổ từ thá»i đế quốc Rôma, ai cÅ©ng có thể nhìn thấy đồng tiá»n Denarius bằng bạc, trên có đúc niên biểu và hình của hoà ng đế Roma. Äây là đồng tiá»n được lÆ°u hà nh trong nÆ°á»›c Do Thái thá»i Chúa Giêsu. Trên đồng tiá»n nà y, có in hình Ce’sar Tiberius, đầu Ä‘á»™i vòng hoa nhÆ° má»™t vị thần, cùng vá»›i dòng chữ: "Ce’sar Tiberio, con của thần Augusto" (cf. Tassin). Cầm đồng tiá»n ấy trên tay, ngÆ°á»i ta có thể liên tưởng đến câu chuyện ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà vá»›i đồng tiá»n bị mất; đến dụ ngôn ông chủ vÆ°á»n nho đã trả lÆ°Æ¡ng cho những ngÆ°á»i thợ là m vÆ°á»n. Nhất là , ngÆ°á»i ta có thể liên tưởng đến đồng tiá»n Chúa Giêsu đã dùng để trả lá»i cho cả 2 nhóm Pharisêu và Herodes trong Tin Mừng hôm nay.
Thá»±c ra, đây là 2 nhóm ngÆ°á»i khác nhau vá» nguyên tắc, vá» quan Ä‘iểm sống. Nếu nhÆ° những ngÆ°á»i thuá»™c nhóm Herodes chấp nháºn ná»™p thuế cho hoà ng đế, nhÆ° là phÆ°Æ¡ng cách bảo vệ chá»— đứng của mình trong bá»™ máy cai trị, thì trái lại, nhóm Pharisêu chỉ chấp nháºn ná»™p thuế cách miá»…n cưỡng. Bởi, há» không đón nháºn thái Ä‘á»™ của các Ce’sar Rôma luôn tá»± coi mình là thần minh, cho nên đối vá»›i há», việc ná»™p thuế cho đế quốc được xem nhÆ° má»™t sá»± xúc phạm đến Thiên Chúa. Vì thế, không chỉ phải ná»™p thuế, mà ngay cả việc mang trong mình đồng tiá»n của kẻ ngoại bang đã là má»™t hà nh vi bá»™i giáo. NhÆ°ng vì cùng mâu thuẫn, xung Ä‘á»™t tÆ° tưởng vá»›i Chúa Giêsu, nên há» sẵn sà ng xóa bá» nguyên tắc, quan Ä‘iểm riêng, chấp nháºn liên minh lại vá»›i nhau để gà i bẫy Chúa Giêsu bằng câu há»i: "Có được phép ná»™p thuế cho hoà ng đế Ce’sar không?â€. Äây là má»™t vấn Ä‘á» má»›i nghe qua tháºt bình thÆ°á»ng, nhÆ°ng sá»± thá»±c lại không há» Ä‘Æ¡n giản. Tháºt váºy, nếu Chúa Giêsu trả lá»i rằng nên ná»™p thuế, thì chÃnh Ngà i đã nhìn nháºn Ce’sar là Chúa của mình,Ngà i sẽ trở thà nh má»™t kẻ bá»™i giáo, mất tÃn nhiệm vá»›i số đông quần chúng. Còn nếu Ngà i trả lá»i rằng không ná»™p thuế, thì Ngà i sẽ bị tố cáo là kẻ chống lại hoà ng đế, chống lại chÃnh quyá»n Rôma. Tháºt “tiến thoái lưỡng nanâ€, trả lá»i thế nà o cÅ©ng khó. Thế nhÆ°ng, tháºt bất ngá» Ngà i lại dùng đồng tiá»n hai mặt của Rôma để trả lá»i: "Của Ce’sar, trả vá» Ce’sar; của Thiên Chúa, trả vá» Thiên Chúa" (Mc 12,17). Trả lá»i nhÆ° thế, không những Chúa Giêsu thoát được cái bẫy thâm Ä‘á»™c của những ngÆ°á»i đạo đức giả, mà còn khẳng định chá»— đứng của Thiên Chúa trong Ä‘á»i sống, trong vÅ© trụ: "Phải trả cho Ce’sar đồng tiá»n mang hình ảnh và tên của Ce’sar thế nà o, thì cÅ©ng phải trả lại cho Thiên Chúa những gì mang dáng hình của Thiên Chúaâ€. Trả lá»i nhÆ° váºy là Chúa Giêsu muốn dạy há» rằng má»—i ngÆ°á»i luôn có hai bổn pháºn phải thá»±c hiện giữa Ä‘á»i và trong đạo. Vì có đạo nà o lại không ở trong Ä‘á»i và có Ä‘á»i nà o lại không là của đạo. Má»™t ngÆ°á»i Kitô hữu trong đạo cÅ©ng là công dân của má»™t đất nÆ°á»›c, cho nên cần phải chu toà n cả hai bổn pháºn thì má»›i đúng là ngÆ°á»i Kitô hữu Ä‘Ãch thá»±c, là công dân trong đất nÆ°á»›c và cÅ©ng là công dân trong NÆ°á»›c Trá»i mai sau.
+ Sống giữa Ä‘á»i phải hiểu rằng: Quốc gia thì có luáºt pháp; Gia đình thì có gia pháp; Cá»™ng Ä‘oà n thì có luáºt riêng của cá»™ng Ä‘oà n. Vì thế, ai ai cÅ©ng phải có trách nhiệm chu toà n bổn pháºn vá»›i Ä‘á»i, vá»›i xã há»™i. Cụ thể, gia đình Nagiarét, dù Mẹ Maria sắp đến ngà y sinh con, nhÆ°ng há» vẫn tùng phục luáºt xã há»™i, phải rá»i miá»n Bắc trở vá» miá»n Nam. khi được lệnh trở vá» quê để khai báo há»™ khẩu.
+ Sống trong đạo thì phải chu toà n bổn pháºn đối vá»›i Thiên Chúa. ChÃnh Chúa Giêsu luôn Æ°u tiên cho công việc của Chúa Cha. Nên khi hà nh hÆ°Æ¡ng ở há»™i Ä‘Æ°á»ng, Ngà i đã ở lại để giảng dạy giáo lý, qua đó, Ngà i muốn khẳng định rằng: lo việc của Thiên Chúa thì hÆ¡n lo việc trần thế (x.Lc 2,46). Không chỉ Ngà i Ä‘á» cao việc của Cha Ngà i, mà những ngÆ°á»i theo Ngà i, Ngà i cÅ©ng đòi há»i rất gắt gao: "Kẻ nà o đến vá»›i Ta mà không bá» cha mẹ, vợ, con cái, anh chị em mình và cả mạng sống mình nữa, ắt không thể là m môn đệ của Ta" (Lc 14,26-27). Và cÅ©ng vì thế, mà Thánh Phaolô xác định: "Nếu tôi luôn luôn là m hà i lòng má»i ngÆ°á»i, thì tôi không còn là môn đệ của Chúa Giêsu" (Gl 1,10). NghÄ©a là , Ngà i phải là m hà i lòng Thiên Chúa trÆ°á»›c, thì Ngà i má»›i có khả năng là m hà i lòng má»i ngÆ°á»i. Rõ rà ng, vá»›i câu trả lá»i của Chúa Giêsu "Của Xêda, trả vá» Xêda; của Thiên Chúa, trả vá» Thiên Chúa" (Mc 12,17), thì hai bổn pháºn đối vá»›i Ä‘á»i và đối vá»›i đạo, vá»›i Thiên Chúa, luôn cần phải Ä‘i song hà nh vá»›i nhau, không có sá»± loại trừ. Bởi vì, Äạo Công Giáo không phải là Äạo Duy Tâm mà là Äạo có: Có Chúa Kitô, có linh hồn và thể xác, có nhân tÃnh và thần tÃnh, có Ä‘á»i nà y và có Ä‘á»i sau.
Thưa Anh Chị Em,
Má»™t trong những khuynh hÆ°á»›ng tiêu cá»±c nÆ¡i những ngÆ°á»i có tôn giáo đó là khuynh hÆ°á»›ng phân chia Ä‘á»i sống thà nh nhiá»u phạm vi tách rá»i nhau: phạm vi ở phố chợ khác vá»›i ở gia đình, và lại cà ng khác vá»›i phạm vi trong khuôn viên nhà thá», giáo xứ. Sá»± tách biệt ấy dá»… là m nên những bá»™ mặt tÆ°Æ¡ng phản nÆ¡i ngÆ°á»i tÃn hữu: Ở nhà thá» là dung mạo rất đạo đức hiá»n là nh và đơn sÆ¡, nhÆ°ng bên ngoà i pham vi nhà thá», thì lại là má»™t bá»™ mặt khác xấu xà hÆ¡n nhÆ° ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng nói vui vá»›i nhau: Æ nhà thá» thì hứa vá»›i Chúa tháºt nhiá»u và ra khá»i nhà thá» thì thất hứa vá»›i Chúa cÅ©ng tháºt nhiá»u. Vì váºy, cần phải hiểu rằng Thiên Chúa hiện diện - không chỉ ở trong má»™t góc nà o đó của nhà thá» khi cá» hà nh phụng Vụ hay trong những buổi cầu nguyện sốt sắng. Chúng ta có thể gặp thấy Ngà i ở má»i nÆ¡i, cả trong các sinh hoạt Ä‘á»i thÆ°á»ng. Vì Thiên Chúa là Äấng Emmanuel – má»™t Thiên Chúa ở vá»›i con ngÆ°á»i, nhÆ°ng quan trá»ng hÆ¡n, con ngÆ°á»i là nÆ¡i hình ảnh của Thiên Chúa được thể hiện tròn đầy nhất. Äược tạo thà nh theo dáng hình Thiên Chúa, con ngÆ°á»i chỉ thá»±c sá»± lá»›n lên trong Æ¡n gá»i là m ngÆ°á»i, Æ¡n gá»i là m con Chúa khi thể hiện đúng vai trò bổn pháºn của mình trong thế giá»›i hôm nay và trong lòng Há»™i Thánh. Vì váºy, lắng nghe lá»i Chúa hôm nay, xin cho má»—i ngÆ°á»i chúng ta ý thức bổn pháºn của mình trong xã há»™i cÅ©ng nhÆ° trong Giáo há»™i để có thể thống nhất trong phÆ°Æ¡ng cách thá»±c hiện dÆ°á»›i sá»± hÆ°á»›ng dẫn của Chúa. Có nhÆ° thế, chúng ta má»›i thá»±c sá»± là m đúng nhÆ° lá»i Chúa Giêsu má»i gá»i: “Của Cesar, trả vá» Cesar; của Thiên Chúa, trả vá» Thiên Chúa". Amen. [Mục Lục]
22. Suy niệm của Charles E. Miller
HÃY DÂNG CHO THIÊN CHÚA NHỮNG GÌ LÀ CỦA THIÊN CHÚA
(TrÃch trong ‘Mở Ra Những Kho Tà ng’)
Nếu Äức Giêsu phải qua má»™t cuá»™c kiểm tra trong trÆ°á»ng há»c ngà y hôm nay, thì Ngà i sẽ không Vượt Qua nổi. Ngà i không bao giá» trả lá»i má»™t câu há»i, hay Ãt nhất là không trả lá»i trá»±c tiếp. Má»™t số ngÆ°á»i cÅ©ng giống nhÆ° thế. Các bạn há»i há»: “Bạn thế nà o?â€. Và há» trả lá»i: “Cám Æ¡n bạn vì đã há»iâ€. Äó không phải là má»™t câu trả lá»i.
Trong bà i Phúc Âm ngà y hôm nay Chúa Giêsu đã bị há»i là để chu toà n Lá» Luáºt có trả thuế cho đế quốc hay là không? Má»™t câu trả lá»i có hay là không đủ để trả lá»i cho câu há»i nà y. Thay và o đó, Chúa Giêsu đã là m cho đối thủ của Ngà i phải Ä‘Æ°a cho Ngà i đồng bạc Rôma, tiếp đến NgÆ°á»i đòi há»i há» phải Ä‘Æ°a ra chÃnh kết luáºn của há». Chúa Giêsu có má»™t lý do đúng đắn trong việc không Ä‘Æ°a ra má»™t câu trả lá»i trá»±c tiếp bởi vì những ngÆ°á»i há»i Ngà i không chân thà nh; há» cÅ©ng đặt bẫy trong câu há»i của há». Nếu Ngà i trả lá»i có, phải chu toà n Lá» Luáºt đóng thuế thì ngÆ°á»i Pharisiêu sẽ tố cáo Ngà i phản bá»™i lại những ngÆ°á»i đồng hÆ°Æ¡ng Do Thái, xứ sở của chÃnh Ngà i. Mặt khác nếu trả lá»i không, há» sẽ có thể bắt Ngà i bởi chống lại ngÆ°á»i Rôma.
Từ bà i há»c đồng bạc, không ngạc nhiên gì khi Chúa Giêsu đã nói vá»›i há» hãy trả cho Cesar những gì thuá»™c vá» Cesar. Còn hÆ¡n là ngạc nhiên và ngay cả bị sốc nữa, khi Chúa Giêsu nói thêm hãy trả cho Thiên Chúa tất cả những gì thuá»™c vá» Thiên Chúa. Äiá»u đó giông nhÆ° là nói vá»›i cổ Ä‘á»™ng viên bóng đá nhiệt thà nh rằng đừng quên xem má»™t số trò chÆ¡i trên TV, nếu má»™t ngÆ°á»i nà o đó cho anh má»™t vé chÆ¡i trò chÆ¡i hãy bảo đảm rằng anh sẽ Ä‘i. Loại trò chÆ¡i đó đối vá»›i má»™t ngÆ°á»i cổ Ä‘á»™ng viên bóng đá là má»™t chuyện dÆ° thừa. Vì những ngÆ°á»i Pharisiêu cÅ©ng gần giống nhÆ° thế nếu nói vá»›i há» hãy trao cho Thiên Chúa những gì thuá»™c vá» Thiên Chúa thì không chỉ là dÆ° thừa nhÆ°ng đúng là má»™t sá»± nhục mạ.
à của Chúa Giêsu thì không cố ý nhục mạ há», nhÆ°ng là thách đố há». Không nghi ngá» gì hỠđã trả thuế cho đế quốc cai trị há». Những ngÆ°á»i Rôma là m Ä‘iá»u đó bằng cưỡng bách, bằng bạo lá»±c nếu cần thiết. NhÆ°ng Thiên Chúa không cưỡng bách chúng ta bất cứ Ä‘iá»u gì. Ngà i tìm kiếm sá»± phục vụ, trao ban má»™t cách tá»± do. Trên tất cả Ngà i yêu cầu má»™t tình yêu mà tình yêu đó phải thà nh tháºt và không Ãch ká»·, giống nhÆ° tình yêu của Ngà i hÆ°á»›ng đến chúng ta. Những ngÆ°á»i cố ý gà i bẫy Chúa Giêsu trong bà i giảng của Ngà i, tin rằng tôn giáo là má»™t cái gì nhá» bé hÆ¡n qua việc giữ luáºt bên ngoà i. Há» nghÄ© rằng tôn giáo nhÆ° xây má»™t bức tÆ°á»ng, cứ đặt những viên gạch vá»›i nhau thì bức tÆ°á»ng sẽ được dá»±ng lên. Há» không nháºn ra rằng vá»›i cái vẻ đạo đức bên ngoà i đã đặt nên má»™t bức tÆ°á»ng giữa há» vá»›i Thiên Chúa, và giữa Thiên Chúa vá»›i dân của NgÆ°á»i. Há» cÅ©ng thà nh công trong việc cô láºp chÃnh há» khá»i những đòi há»i cần quảng đại trong việc lạy Thiên Chúa hoặc trong việc phục vụ đồng loại, những kẻ Ä‘ang có nhu cầu cần giúp đỡ.
Những thách đố đối vá»›i chúng ta là gì? Chúng ta có trả vá» cho Thiên Chúa những gì thuá»™c vá» Thiên Chúa không? Chúng ta có xứng đáng được khen ngợi nhÆ° thánh Phaolô đã khen ngợi tÃn hữu Thessalonica: “Chúng tôi đã kiên bá»n, chú ý… Còn anh em có chứng minh đức tin của anh em, khổ nhá»c trong tình yêu, và trình bà y cách kiên bá»n trông cáºy và o Äức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta không?â€.
Chứng mình đức tin của chúng ta: nó có nghÄ©a là sống theo má»™t cách mà má»i ngÆ°á»i biết chúng ta là ngÆ°á»i Công giáo, những ngÆ°á»i thá»±c thi tôn giáo của chúng ta má»™t cách nghiêm chỉnh và sẵn lòng chịu những Ä‘iá»u khác nữa. Lao nhá»c trong tình yêu: đó là nháºn biết chúng ta phải thá»±c hiện theo cách của mình nhÆ° chúng ta tá» tế vá»›i những ngÆ°á»i khác, chúng ta tá»± nguyện thăm viếng Ä‘au ốm hoặc Ä‘i mua sắm đồ hco những ngÆ°á»i không thể Ä‘i được. Trình bà y niá»m hy vá»ng kiên bá»n và o Äức Kitô: Thách đố nà y là sống cuá»™c sống của chúng ta không theo cảm tÃnh, nhÆ° Thiên Chúa không hiện diện bởi vì chúng ta má»™t là được thúc đẩy bởi cái vÄ©nh cá»u còn không chỉ là do những giá trị thế lá»±c.
Chúa Giêsu cảm thấy không cần thiết để trả lá»i những câu há»i của ngÆ°á»i Pharisiêu nhÆ°ng chúng ta sẽ nồng nhiệt và sẵn lòng trả lá»i vá»›i má»™t lòng sốt sắng khi NgÆ°á»i há»i: “Các con có sẵn lòng trả vá» cho Thiên Chúa những gì thuá»™c vá» Thiên Chúa không?â€. [Mục Lục]
23. Xin Thầy cho biết ý kiến
Khi nói đến từ "bổn pháºn" thì tất chúng ta Ä‘á»u nghÄ© ngay đến hai việc cần phải là m tròn, đó chÃnh là bổn pháºn vá»›i Chúa và vá»›i ngÆ°á»i Ä‘á»i. NhÆ°ng trong thá»±c tế không phải ngÆ°á»i ta không biết vá» Ä‘iá»u nà y nhÆ°ng đôi khi há» cố tình quên hoặc cố tình không hiểu, để rồi há» thắc mắc xem bên nà o trá»ng hÆ¡n, bên nà o kém hÆ¡n. ChÃnh câu trả lá»i của Chúa Giêsu hôm nay đã là m thõa mãn biết bao ngÆ°á»i, đã là m sụp đổ ý đồ bắt bẻ xấu xa của bá»n Pharisêu: "Của Xêsa hãy trả cho Xêsa, của Thiên Chúa hãy trả cho Thiên Chúa". Äó là câu trả lá»i đầy ý nghÄ©a sâu xa của Chúa Giêsu cho những ngÆ°á»i đối nghịch muốn gà i bẫy để có cá»› bắt bẻ Ngà i.
Những ngÆ°á»i ấy chÃnh là bá»n Pharisiêu và những kẻ theo phái Hêrôđê. Trong thá»±c tế, hai nhóm ngÆ°á»i nà y có trÆ°á»ng phái ngược nhau; nhóm Pharisiêu thì chỉ muốn bênh vá»±c truyá»n thống sống đạo của cha ông há» mà thôi. Há» coi đó là cách thế duy nhất để là m đẹp lòng Thiên Chúa, và trên phÆ°Æ¡ng diện chÃnh trị thì há» không chấp nháºn sá»± hiện diện của chÃnh quyá»n Rôma Ä‘ang nắm quyá»n cai trị vùng đất Palestine lúc đó.
Bấy giá», vua Hêrôđê được hoà ng đế Rôma bổ nhiệm nắm chÃnh quyá»n, vua Hêrôđê nà y không phải là ngÆ°á»i Do Thái, nhÆ°ng ông là ngÆ°á»i dân ngoại không thuá»™c Do Thái giáo. Còn những ngÆ°á»i Pharisiêu thì không chấp nháºn sá»± thống trị của chÃnh quyá»n Rôma trên đất nÆ°á»›c Palestine. Theo lẽ thÆ°á»ng thì hai nhóm ngÆ°á»i nà y không hoà hợp được vá»›i nhau. Thế nhÆ°ng, trá»› trêu thay, để chống lại Chúa Giêsu thì há» liên kết vá»›i nhau, những ngÆ°á»i Pharisiêu liên kết vá»›i những ngÆ°á»i của vua Hêrôđê.
Mặt khác, những ngÆ°á»i của Hêrôđê thì lại ủng há»™ táºp trÆ°á»ng của vua Hêrôđê, tức của hoà ng đế Rôma để chấp nháºn sá»± thống trị của vua. NhÆ°ng hai nhóm ngÆ°á»i nà y liên kết vá»›i nhau để đặt ra má»™t vấn nạn mà há» cho là phức tạp nhất: "Có nên ná»™p thuế cho hoà ng đế Xêsa hay không?". Nếu Chúa Giêsu trả lá»i là không, thì nhóm ngÆ°á»i Hêrôđê sẽ bắt Chúa vì tá»™i xúi giục dân chúng là m loạn không ná»™p thuế cho hoà ng đế Rôma. Còn nếu Chúa trả lá»i "có" thì những ngÆ°á»i phe Pharisiêu sẽ có cá»› để tố cáo Chúa vá»›i dân chúng là Chúa Ä‘i vá»›i ngÆ°á»i ngoại bang, không đáng là má»™t vị lãnh đạo tôn giáo.
Äối vá»›i há», theo cái nhìn và suy luáºn của há» thì Chúa Giêsu chắc chắn sẽ rÆ¡i và o bẫy, vì không có câu nà o khác để trả lá»i: Má»™t là phải ná»™p thuế hai là không ná»™p thuế. NhÆ°ng câu trả lá»i của Chúa Giêsu là m cả hai hạng ngÆ°á»i nà y không bắt bẻ được Ngà i, đồng thá»i Chúa Giêsu còn xác quyết má»™t chân lý sá»± tháºt đầy má»›i mẻ, đó là : "Những gì của Xêsa hãy trả cho Xêsa và những gì của Thiên Chúa hãy trả lại cho Thiên Chúa. Hãy tìm nÆ°á»›c Thiên Chúa trÆ°á»›c, rồi má»i sá»± khác sẽ được ban cho anh em dÆ° đầy".
Thá» há»i xem có má»™t cái gì hay váºt gì trong vÅ© trụ nà y mà lại không thuá»™c vá» Thiên Chúa? Trái đất và vÅ© trụ nà y do Thiên Chúa tạo dá»±ng nên, và chÃnh con ngÆ°á»i cÅ©ng được Ngà i tạo dá»±ng. Má»—i ngÆ°á»i chúng ta đã lãnh nháºn sá»± sống từ Ngà i, bởi vì không có gì mà chúng ta Ä‘ang dùng mà lại không do Ngà i ban cho.
Váºy, nếu không trả vá» cho Thiên Chúa những gì thuá»™c vá» Ngà i, không hÆ°á»›ng vá» Ngà i tất cả những gì trong vÅ© trụ hay tất cả những gì ta Ä‘ang hưởng dùng thì đó là thái Ä‘á»™ phản loạn của con ngÆ°á»i. Con ngÆ°á»i muốn chiếm hữu lấy chá»— của Thiên Chúa và qui má»i sá»± vá» chÃnh mình, lấy mình là m chủ, là m tiêu chuẩn cho má»i sá»±, những thái Ä‘á»™ kiêu ngạo sai lầm nà y chỉ dẫn Ä‘Æ°a đón những tranh chấp, háºn thù, bạo lá»±c và xa rá»i Thiên Chúa mà thôi. Vì thế, bao lâu má»—i ngÆ°á»i chúng ta không nhìn nháºn Thiên Chúa là Äấng chủ tể của mình, không trả lại cho Ngà i và không qui hÆ°á»›ng vá» Ngà i tất cả những gì thuá»™c vá» Ngà i, không để cho Thiên Chúa chiếm chá»— nhất trong cuá»™c sống của mình, thì bấy lâu con ngÆ°á»i không thể xây dá»±ng má»™t xã há»™i nhân bản xứng đáng là con ngÆ°á»i, không thể nà o xây dá»±ng má»™t xã há»™i hoà hợp, trong đó má»i ngÆ°á»i nhìn nháºn nhau nhÆ° là anh chị em trong đại gia đình có Thiên Chúa là Cha: "Hãy trả cho Xêsa những gì của Xêsa, và hãy trả cho Thiên Chúa những gì thuá»™c vá» Thiên Chúa".
Ngà y hôm nay Giáo Há»™i tha thiết má»i gá»i má»—i ngÆ°á»i Kitô hữu chúng ta hãy dấn thân nhiá»u hÆ¡n nữa, đặt Chúa và o chá»— nhất trong cuá»™c sống của mình, đặt Chúa và o chá»— nhất trong má»i sinh hoạt xã há»™i của mình. Tất cả má»i biến cố, tất cả những gì chúng ta Ä‘ang thừa hưởng là đến từ Thiên Chúa và đá»u do tình yêu thÆ°Æ¡ng của Ngà i trao ban.
Lạy Chúa, chúng con vâng lá»i ca tụng những hồng ân Chúa ban, xin Chúa ban cho con nhiá»u sức mạnh để con vừa là tÃnh hữu tốt, vừa là má»™t công dân tốt, mải là má»™t ngÆ°á»i sống "tốt đạo đẹp Ä‘á»i". Amen. [Mục Lục]
24. Tôn giáo và chÃnh trị
- Nếu Thầy chống ná»™p thuế thì Thầy chống lại ngÆ°á»i Rôma; nếu Thầy ủng há»™ việc ná»™p thuế, thì Thầy chống lại Thiên Chúa.
Äể là m hại Chúa Giêsu, ngÆ°á»i ta giăng má»™t cái bẫy buá»™c Ngà i phải rÆ¡i và o đó. Äất nÆ°á»›c Ä‘ang sống dÆ°á»›i sá»± chiếm đóng của Rôma và ngÆ°á»i Do thái biến Ä‘á»u đó thà nh má»™t vấn Ä‘á» tôn giáo. Cho nên đó là điá»u Tin Mừng muốn là m cho chúng ta suy nghÄ©: tôn giáo và chÃnh trị.
Những ngÆ°á»i theo Hêrôđê là những ngÆ°á»i hợp tác và rình mò Chúa Giêsu có lá»i nà o bất cẩn nhằm tố cáo Ngà i là ngÆ°á»i xách Ä‘á»™ng. NhÆ°ng những ngÆ°á»i Pharisêu, và thá»±c tế là toà n thể dân Do thái, ghét ngÆ°á»i Rôma và xem há» là những kẻ Ä‘Ã n áp và là dân ngoại. Äóng thuế, tức là công nháºn phục tùng má»™t vị hoà ng đế ngoại đạo. NhÆ° thế chẳng phải là chống lại Thiên Chúa hay sao? Thầy tá»± xÆ°ng là Äấng Cứu Thế, Thầy không thể chấp nháºn Ä‘iá»u đó, Thầy không ủng há»™ việc đóng thuế chứ?
Chúa Giêsu bẻ gẫy cái bẫy kết hợp đó: các ngÆ°Æ¡i Ä‘ang sá» dụng tiá»n của César, các ngÆ°Æ¡i chấp nháºn tình cảnh đất nÆ°á»›c bị chiếm đóng, do đó, “hãy trả cho César những gì thuá»™c vá» Césarâ€, nhÆ°ng các ngÆ°Æ¡i đừng trá»™n lẫn Ä‘iá»u nà y bất cứ nhÆ° thế nà o vá»›i đức tin của các ngÆ°Æ¡i và o Thiên Chúa.
Cho nên Chúa Giêsu phân biệt tôn giáo vá»›i chÃnh trị. Không nhÆ° ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng là m bằng cách cắt cuá»™c sống ra là m hai: má»™t bên là lãnh vá»±c của César, chÃnh trị, và bên kia là lãnh vá»±c của Thiên Chúa, tôn giáo. Không, tôn giáo và chÃnh trị khác hẳn nhau, tuy nhiên chúng chồng chéo lên nhau.
Hẳn có hai lãnh vá»±c, hoặc đúng hÆ¡n là nhiá»u lãnh vá»±c. TrÆ°á»›c hết là lãnh vá»±c của Thiên Chúa là lãnh vá»±c bao trùm tất cả. “Hãy trả cho Thiên Chúa cái gì thuá»™c vá» Thiên Chúa†có nghÄ©a là : các ngÆ°Æ¡i hãy xem tất cả trong cuá»™c sống của các ngÆ°Æ¡i liên quan đến Thiên Chúa nhÆ° thế nà o. Ai cÅ©ng có quyá»n có quan Ä‘iểm. Cho nên phải “trả lại cho Thiên Chúa†tất cả những gì chúng ta là m trong chÃnh trị cÅ©ng nhÆ° trong tất cả. Äó là ánh sáng rõ rà ng vá» các vấn đỠ“đức tin và chÃnh trị†và vá» bao nhiêu vấn Ä‘á» khác nữa.
Bởi vì bên trong quyá»n tối thượng hoà n toà n cuả Thiên Chúa, có biết bao nhiêu là lãnh vá»±c trong đó chúng ta phải thá»±c thi tá»± do của chúng ta: cuá»™c sống cá nhân, gia đình, xà nghiệp, xã há»™i. Không có vấn Ä‘á» sống tất cả những cuá»™c sống đó má»™t cách Ä‘á»™c láºp vá»›i Thiên Chúa. CÅ©ng không có vấn Ä‘á» rà ng buá»™c Ngà i vá»›i sá»± chá»n lá»±a của chúng ta, trong khi tuyên bố rằng thái Ä‘á»™ chÃnh trị nà y là thái Ä‘á»™ chÃnh trị duy nhất của ngÆ°á»i Kitô hữu chẳng hạn. TrÆ°á»›c kia, ngÆ°á»i ta dá»… dà ng nghÄ© rằng bá» phiếu cho cánh hữu là “vì Thiên Chúaâ€; ngà y nay, đúng hÆ¡n là ngược lại, và đây là cÅ©ng sai nốt. Dầu sao thì cÅ©ng có cám dá»— lá»›n lao trong việc đặt Thiên Chúa và o trong những Ä‘á» cÆ°Æ¡ng bầu cá» hoặc trong nhiệt tình chÃnh trị. Không, đó là César chứ không phải Thiên Chúa. Thiên Chúa không còn thuá»™c vá» cánh hữu hay cánh tả nữa.
NhÆ°ng cám dá»— ngược lại cÅ©ng xấu: tìm cách thoát ra để gần Chúa, xa rá»i má»i sá»± dấn thân táºp thể. Thế là chúng ta trốn tránh yêu thÆ°Æ¡ng anh em chúng ta, bởi vì phần lá»›n nhá» hoạt Ä‘á»™ng chÃnh trị mà chúng ta có thể thăng tiến công bằng xã há»™i và chất lượng cuá»™c sống. Ở kỹ trong nÆ¡i ấm áp, Ä‘á»c kinh, và để cho ngÆ°á»i ta là m bất cứ Ä‘iá»u gì trong nÆ°á»›c thì đó không phải là đạo đức mà là Ãch ká»·.
NgÆ°á»i ta đã sá» dụng câu trả lá»i của Chúa Giêsu theo nhiá»u cách. Tôi nghÄ© rằng đây là nguyên tắc phát xuất từ đó cho phép từ chối sá»± tách biệt hoà n toà n giữa đức tin và chÃnh trị trong khi tránh được sá»± táºp hợp các khuynh hÆ°á»›ng: không có má»™t ná»n chÃnh trị nà o có thể rà ng buá»™c Thiên Chúa, nhÆ°ng tất cả các ná»n chÃnh trị Ä‘á»u phải trả lẽ cho Ngà i. [Mục Lục]
25. Hình ai đây?
Má»—i ngÆ°á»i chúng ta đã được Thiên Chúa dá»±ng nên giống hình ảnh Ngà i có lý trÃ, có ý chÃ. Có lý trà để hiểu biết và có tâm tình để yêu mến. TrÆ°á»›c khi dá»±ng nên loà i ngÆ°á»i, Thiên Chúa phán: “Ta hãy dá»±ng nên con ngÆ°á»i nhÆ° hình ảnh Ta và giống Ta… và Thiên Chúa đã thá»±c hiện dá»± định ấy: Thiên Chúa đã dá»±ng nên con ngÆ°á»i giống hình ảnh Chúaâ€. Cái hình ảnh ấy con ngÆ°á»i mang trong mình từ khi được thụ thai trong lòng mẹ, con ngÆ°á»i có những đức tÃnh giống Thiên Chúa, nếu má»—i ngà y biết trau dồi phát triển thêm, thì con ngÆ°á»i cà ng trở nên giống Chúa hÆ¡n. TÆ° tưởng ấy Chúa Kitô đã nhắc lại cho chúng ta hôm nay trong dịp tranh luáºn vá»›i nhóm Pharisêu.
Chúa là sá»± tháºt hiện thân, là chân lý vÄ©nh cá»u, nên Ngà i rất ghét những kẻ giả hình: bá» ngoà i thÆ¡n thá»›t nói cÆ°á»i mà bá» trong nham hiểm giết ngÆ°á»i không gÆ°Æ¡m. HỠđịnh đến gà i bẫy để bắt lá»—i Chúa thế mà há» chỉ dùng toà n những lá»i tâng bốc xu nịnh: “ThÆ°a Thầy, chúng tôi biết Thầy là ngÆ°á»i chân tháºt… chẳng vị nể ai…â€. Chúa không thể chịu được cái giá»ng dối trá ấy, vì đối vá»›i Ngà i thì “có phải nói là có, không thì nói là không, còn những cái quá trá»›n Ä‘á»u là xấu xaâ€. Vì không thể chịu được nên Chúa đã phải gá»i há» là bá»n giả hình, và Ngà i đã cho há» biết những mánh lá»›i quá»· quyệt của há» không là m gì nổi Ngà i. Chúa bảo há» cho Ngà i xem má»™t đồng tiá»n vẫn đóng thuế. Thá»i ấy ở Palestine, dân chúng tiêu dùng hai thứ tiá»n: khi đóng thuế và o Ä‘á»n thá» thì bắt buá»™c phải dùng tiá»n Do Thái, bởi vì theo luáºt Do Thái, không má»™t hình ảnh sinh váºt nà o được Ä‘Æ°a và o khu vá»±c Ä‘á»n thá», mà tiá»n ngoại quốc lại thÆ°á»ng có hình ngÆ°á»i hay váºt, còn tiá»n Do Thái chỉ có số và niên hiệu mà không có hình ảnh gì. Trái lại, khi ná»™p thuế cho chÃnh phủ bảo há»™ thì phải dùng tiá»n Rôma, tiá»n của Xêda. Ai đổi lấy tiá»n ấy, tức là bằng lòng đóng thuế. Chúa bảo Ä‘Æ°a Chúa xem không phải là Chúa không biết thứ tiá»n ấy, mà Ngà i chỉ muốn Ä‘Æ°a há» và o chÃnh cái bẫy mà hỠđã gà i định mÆ°u hại Chúa. NghÄ©a là Chúa là m cho há» thú nháºn bằng lá»i nói và việc là m rằng há» muốn hay Ãt nữa bằng lòng đóng thuế cho Xêda rồi. Chúa sẽ không trả lá»i câu há» há»i có nên hay không nên ná»™p thuế mà Ngà i chỉ nói: “Của Xêda thì trả vá» Xêdaâ€, nghÄ©a là các ông đã có tiá»n của Xêda tức là các ông đã sẵn sà ng đóng thuế cho Xêda rồi, còn há»i là m gì nữa? Hãy Ä‘Æ°a cái của nợ ấy mà hoà n lại cho Xêda, thế là xong. Câu trả lá»i của Chúa còn bao hà m má»™t ý nghÄ©a vá» quyá»n lợi của chÃnh phủ hay chÃnh quyá»n hợp pháp, “Quyá»n hà nh hợp pháp là do Thiên Chúaâ€.
Thánh Phaolô đã viết nhÆ° thế cho giáo Ä‘oà n Rôma và Ngà i còn thêm: “Những gì ta nợ ai thì phải trả cho ngÆ°á»i ấyâ€, mắc sÆ°u thì trả sÆ°u, mắc thuế thì trả thuế, mắc tôn trá»ng thì trả tôn trá»ng, mắc yêu mến thì trả yêu mến. Những cái đó cÅ©ng là những món nợ: nợ váºt chất và tinh thần. Chúng ta phải thanh toán tất cả những món nợ ấy vá»›i những ai có quyá»n đòi há»i ở chúng ta. NhÆ°ng không phải chúng ta chỉ nợ nhau, nợ loà i ngÆ°á»i mà thôi, mà còn nợ cả Thiên Chúa nữa. Äể là m tròn nhiệm vụ thiêng liêng, Chúa Giêsu đã không ngần ngại thêm: “Và hãy trả vá» Thiên Chúa những gì của Thiên Chúaâ€. Chúng ta nợ Chúa những gì? Chúng ta nợ tất cả. Thánh Phaolô viết cho giáo Ä‘oà n Côrintô: “NgÆ°Æ¡i có cái chi mà ngÆ°Æ¡i đã không nháºn được? Nếu ngÆ°Æ¡i đã nháºn được ở chá»— khác thì sao lại hãnh diện nhÆ° là khôngâ€. Ngoà i những đức tÃnh, những khả năng tá»± nhiên của bản tÃnh loà i ngÆ°á»i: linh hồn, lý trÃ, ý chÃ, những cái chúng ta nháºn được khi thụ thai, những cái là m cho chúng ta nên giống Thiên Chúa má»™t phần nà o, Chúa còn in và o trong tâm hồn chúng ta, trao cho chúng ta nhiá»u hình ảnh, nhiá»u vốn khác nữa.
Lúc chịu phép rá»a tá»™i, Chúa đã in và o trong tâm hồn chúng ta má»™t hình ảnh Con Chúa, hình ảnh Chúa Kitô, má»™t hình ảnh tháºt tốt, không thể tẩy xoá Ä‘i được, nhÆ°ng chÆ°a được rõ lắm. Không những chúng ta có nhiệm vụ bảo tồn hình ảnh ấy được nguyên vẹn, mà chúng ta còn có bổn pháºn tô Ä‘iểm bức ảnh ấy cho thêm rõ rà ng, tÆ°Æ¡i đẹp. Hình ảnh ấy không thể chỉ là bức hoạt hoạ hay hà hoạ. Bức hoạt hoạ chỉ là m trò cÆ°á»i cho thiên hạ thôi. Bức hình ấy phải là bức ảnh truyá»n thần tô mầu, đúng chân dung Chúa Kitô: Chúa là Äấng đáng yêu mến, quý trá»ng… thì hình ảnh của Ngà i cÅ©ng phải gợi lên được những tâm tình ấy, nghÄ©a là chúng ta phải là m thế nà o để ngÆ°á»i khác trông và o nÆ¡i chúng ta là hình ảnh của Chúa, há» phải cảm thấy sá»± đáng yêu mến quý trá»ng của Ngà i, nếu không, chúng ta chỉ là bức hà hoạ của Chúa. Những ngÆ°á»i má»›i táºp vẽ hay những hoạ sÄ© kém khi vẽ má»™t bức chân dung xong, cho dù cố gắng mấy vẫn còn phải Ä‘á» tên ngÆ°á»i được vẽ ở dÆ°á»›i, không thì ngÆ°á»i xem bức hình ấy sẽ không biết là ai. “Hình nà y là hình ai đây?â€. Câu ấy có thể là má»™t câu mà Chúa muốn đặt ra cho chúng ta chăng? Có biết bao tÃn hữu Ä‘á»u là những bức hình cần phải Ä‘á» tên rõ ở dÆ°á»›i, nghÄ©a là nếu không có má»™t mẫu ảnh, má»™t tấm áo hay má»™t huy hiệu nà o trên ngÆ°á»i há» thì ngÆ°á»i khác không thể biết được há» là tÃn hữu. Trên cổ há» có lẽ lúc nà o cÅ©ng cần phải Ä‘eo má»™t tấm bảng nhá» ghi: “Äây là má»™t tÃn hữuâ€, bởi vì há» không mang trên mình há», trong con ngÆ°á»i há», trong tÆ° tưởng, trong lá»i nói, trong hà nh Ä‘á»™ng của há» má»™t nét nà o là nét Chúa nữa.
Hôm nay, Chúa đòi và mong muốn chúng ta sẽ mang lại cho Chúa hình ảnh mà Chúa đã trao cho chúng ta khi chúng ta được thụ thai cÅ©ng nhÆ° khi chúng ta chịu phép rá»a tá»™i, và không những chỉ má»™t hình ảnh y nguyên nhÆ° lúc chúng ta nháºn được nÆ¡i Chúa, mà còn phải là má»™t hình ảnh đẹp gấp bá»™i nữa, bởi vì nén và ng nén bạc trao cho chúng ta cần phải sinh lá»i ra nữa, bức hình trao cho chúng ta cần phải tô Ä‘iểm thêm nữa. “Hình ai đây?â€. Hằng ngà y chúng ta hãy tá»± cảnh tỉnh mình nhÆ° thế: tôi là m việc nà y, tôi nghÄ© ngợi nhÆ° thế, tôi ăn nói nhÆ° váºy có giống Chúa không? Hà nh Ä‘á»™ng nà y, tÆ° tưởng ấy, lá»i nói kia là hình ảnh ai đó? Chúa hay Xêda? Hãy trả ngay cho Xêda những gì là của Xêda. Và nhất là hãy giữ lại để trao vá» cho Chúa những gì là của Chúa. [Mục Lục]
26. César
NgÆ°á»i Do Thái lúc bấy giá» Ä‘ang sống dÆ°á»›i ách thống trị của đế quốc La mã. Há» thÆ°á»ng phải ná»™p những thứ thuế khá nặng cho hoà ng đế César. Äứng trÆ°á»›c vấn Ä‘á» nà y, há» có ba thái Ä‘á»™ khác nhau.
Thái Ä‘á»™ thứ nhất của những ngÆ°á»i thuá»™c phái Sađốc và đảng Hêrôđê, há» chấp nháºn việc ná»™p thuế, nhằm bảo đảm cho chá»— đứng của há» và sá»± bao bá»c của chÃnh quyá»n Rôma.
Thái Ä‘á»™ thứ hai là của bá»n Biệt phái, miá»…n cưỡng chấp nháºn ná»™p thuế. Há» coi ách đô há»™ của ngÆ°á»i La mã là má»™t thứ hình phạt của Thiên Chúa, vì thế cần phải tu thân tÃch đức để được tha thứ.
Cuối cùng là thái Ä‘á»™ của những ngÆ°á»i ái quốc, há» không chấp nháºn sá»± hiện diện của ngoại bang trên quê hÆ°Æ¡ng đất nÆ°á»›c. Há» chủ trÆ°Æ¡ng dùng võ lá»±c để đánh Ä‘uổi thá»±c dân và coi việc ná»™p thuế là điá»u ô nhục, xúc phạm đến Thiên Chúa, vì không chấp nháºn để Thiên Chúa thống trị trên Israel là dân riêng của Ngà i.
Còn thái Ä‘á»™ của Chúa Giêsu là nhÆ° thế nà o? TrÆ°á»›c hết, Ngà i tố giác sá»± giả hình của bá»n Biệt phái: Há» giả bá»™ khen ngợi Ngà i bằng những lá»i đẹp đẽ nhất:
- ThÆ°a Thầy, chúng tôi biết Thầy là ngÆ°á»i chân tháºt, Thầy dạy Ä‘Æ°á»ng lối của Thiên Chúa. Thầy chẳng vị nể ai và không đánh giá theo bá» ngoà i.
Thế nhÆ°ng bên trong những lá»i đẹp đẽ ấy lại là má»™t ý đồ Ä‘en tối, muốn gà i bẫy để hại Ngà i. Bởi vì nếu Ngà i trả lá»i phải ná»™p thuế thì Ngà i sẽ bị dân chúng phản đối. Còn nếu Ngà i trả lá»i không phải ná»™p thuế thì há» sẽ tố giác Ngà i vá»›i chÃnh quyá»n Rôma.
Vì thế, Ngà i bảo há» cho xem đồng tiá»n ná»™p thuế. Äây là má»™t đồng tiá»n bằng bạc, được lÆ°u hà nh trong toà n đế quốc La mã từ năm 268 trÆ°á»›c công nguyên, mãi đến năm 200 sau công nguyên vẫn còn được xá» dụng. Trên mặt đồng tiá»n có hình bán thân của hoà ng đế Tibêriô Xêda. Chúa Giêsu cầm đồng tiá»n và há»i:
- Hình và dòng chữ nà y là của ai?
Và khi biết là của Xêda, Ngà i bèn nói:
- Của Xêda hãy trả cho Xêda, còn của Thiên Chúa hãy trả cho Thiên Chúa.
Câu nói đó có ý nghÄ©a: Äồng tiá»n mang hình Xêda nên chúng ta phải trả cho Xêda, còn con ngÆ°á»i chúng ta mang hình ảnh Thiên Chúa, nên chúng ta phải trả toà n bá»™ bản thân chúng ta cho Thiên Chúa. Ngà i không nói má»™t cách rõ rà ng là phải ná»™p thuế cho Xêda để bà y tá» sá»± phục tùng, nhÆ°ng nếu chúng ta được phép ná»™p thuế vì nghÄ©a vụ thì cÅ©ng đừng quên rằng mình thuá»™c vá» Thiên Chúa, và chỉ mình Ngà i má»›i có quyá»n tối thượng, má»›i là Äấng chúng ta phải yêu mến trên hết má»i sá»±.
Tóm lại, tiá»n bạc của con ngÆ°á»i có thể thuá»™c vá» hoà ng đế, còn chÃnh bản thân chúng ta phải thuá»™c vá» Thiên Chúa. Vì Ngà i có quyá»n tối thượng trên má»i ngÆ°á»i và má»i quyá»n bÃnh trần gian.
Những gì của Thiên Chúa phải trả cho Thiên Chúa. Äó là lá»i nhắn nhủ tháºt bất ngá» khiến chúng ta phải kiểm Ä‘iểm lại cuá»™c sống, bởi vì chúng ta có bổn pháºn phải tôn trá»ng những đòi há»i của Ngà i. Thế nhÆ°ng khi bon chen trong lãnh vá»±c trần thế, chúng ta đã thá»±c sá»± chu toà n những bổn pháºn của chúng ta đối vá»›i Thiên Chúa hay chÆ°a? [Mục Lục]
27. Thiên Chúa và nhà nước
Tháºt là sai lạc khi nghÄ© rằng Giáo há»™i Công giáo thì chống đối lại nhà nÆ°á»›c. Vá»›i chúng ta tháºt rõ rà ng và minh bạch, khi chúng ta trả lại cho Thiên Chúa những gì thuá»™c vá» Thiên Chúa, nhÆ°ng chúng ta cÅ©ng không quên trả lại cho quê hÆ°Æ¡ng đất nÆ°á»›c những gì thuá»™c vá» quê hÆ°Æ¡ng đất nÆ°á»›c. Thế nhÆ°ng, trong trÆ°á»ng hợp có những nhà nÆ°á»›c chủ trÆ°Æ¡ng má»™t chÃnh sách bà i trừ tôn giáo, xoá bỠđịa vị của Thiên Chúa, thì chúng ta phải phản ứng nhÆ° thế nà o?
Tôi nghÄ© rằng chúng ta phải đấu tranh, phải phản kháng nhÆ°ng không phải vá»›i bạo lá»±c và sức mạnh, bởi vì đối vá»›i chúng ta chống lại chÃnh quyá»n hợp pháp là má»™t tá»™i, lá»—i Ä‘iá»u răn thứ tÆ°. Chúa Giêsu cÅ©ng đã không giảng dạy sá»± bạo Ä‘á»™ng nhÆ°ng đã giảng dạy đức vâng lá»i, cho dù là vâng lá»i má»™t chÃnh quyá»n ngoại đạo.
Thánh Phaolô cÅ©ng chủ trÆ°Æ¡ng nhÆ° thế khi ngà i viết cho các tÃn hữu Rôma: Ai chống đối lại quyá»n bÃnh thì cÅ©ng chống đối lại Thiên Chúa. Các tÃn hữu đầu tiên đã không dùng gÆ°Æ¡m giáo để chống lại những sá»± bắt bá»› cấm cách, nhÆ°ng đã chấp nháºn tù Ä‘Ã y và chết chóc. Cuá»™c chiến đấu của chúng ta là má»™t cuá»™c chiến đấu cân não, là má»™t cuá»™c chiến đấu siêu nhiên. Bằng những Ä‘Æ°á»ng lối hợp pháp, chúng ta thà nh thá»±c bà y tá» những nguyện vá»ng chÃnh đáng của chúng ta. Trong trÆ°á»ng hợp có những luáºt lệ Ä‘i ngược vá»›i Ä‘Æ°á»ng lối của Thiên Chúa, thì chúng ta không buá»™c phải tuân giữ, bởi vì chúng ta hãy nhá»› tá»›i lá»i thánh Phaolô: Thà vâng lá»i Thiên Chúa hÆ¡n là vâng lá»i ngÆ°á»i Ä‘á»i.
Äức thánh Cha Léo XIII đã cho biết má»™t kinh nghiệm quà giá: trong thá»i bình cÅ©ng nhÆ° trong thá»i chiến, những Kitô hữu nhiệt thà nh bao giá» cÅ©ng là những ngÆ°á»i công dân tốt. Há» sẵn sà ng chấp nháºn má»i khổ Ä‘au, và ngay cả cái chết để không chối bá» Thiên Chúa và Giáo Há»™i, bởi vì nhà nÆ°á»›c không phải là Thiên Chúa, chỉ có Thiên Chúa má»›i là Äấng tối cao và quyá»n năng mà thôi.
Hẳn chúng ta còn nhá»› trÆ°á»›c toà án Philatô, Chúa Giêsu đã trả lá»i: Nếu từ trên không ban cho ông thì ông chẳng có quyá»n hà nh gì đối vá»›i tôi. Hay nhÆ° thánh Phaolô cÅ©ng đã viết: Má»i quyá»n bÃnh Ä‘á»u xuất phát bởi Thiên Chúa để phụng sá»± cho Thiên Chúa. Còn trong trÆ°á»ng hợp nhà nÆ°á»›c tôn trá»ng tá»± do tÃn ngưỡng, đảm bảo cho ngÆ°á»i công dân được thi hà nh niá»m tin tưởng của mình, thì chúng ta có bổn pháºn phải cá»™ng tác. Mặc dù có sá»± phân biệt giữa đạo và đá»i, nhÆ°ng chúng ta vẫn có thể tạo được má»™t sá»± hợp nhất chân thà nh để cùng nhau là m tốt Ä‘á»i đẹp đạo. Bởi vì của César phải trả cho César và của Thiên Chúa phải trả cho Thiên Chúa.
Chúng ta mong muốn, chúng ta nguyện Æ°á»›c cho nhà nÆ°á»›c luôn được nhÆ° thế. Có ngÆ°á»i cho rằng nhà nÆ°á»›c và Giáo Há»™i là hai cÆ¡ chế riêng biệt, nhÆ° hai Ä‘Æ°á»ng thẳng song song, mà sá»± hợp nhất chỉ Ä‘em đến những lạm dụng tai hại. DÄ© nhiên chúng ta không chối cãi giữa nhà nÆ°á»›c và Giáo Há»™i có nhiá»u Ä‘iểm khác biệt, thế nhÆ°ng cả hai cùng theo Ä‘uổi cái lợi Ãch, cái tốt là nh cho dân chúng. ChÃnh ở khởi Ä‘iểm nà y mà có thể hợp nhất vá»›i nhau. Nếu nhà nÆ°á»›c và Giáo Há»™i cùng cá»™ng tác và nếu má»—i ngÆ°á»i chúng ta cùng ná»— lá»±c là m tốt Ä‘á»i đẹp đạo, thì chắc chắn đất nÆ°á»›c nà y sẽ má»—i ngà y má»™t phát triển và quê hÆ°Æ¡ng nà y sẽ má»—i ngà y má»™t tốt đẹp hÆ¡n lên. [Mục Lục]
28. Trả vá»
Má»™t thÆ°Æ¡ng gia tuổi đã trung niên, vừa đáp máy bay xuống phi trÆ°á»ng sau má»™t chuyến Ä‘i là m ăn xa trở vá». Bà vợ ra phi trÆ°á»ng đón chồng ngay tại cá»a máy bay. Vừa bÆ°á»›c ra khá»i cá»a, ngÆ°á»i chồng gặp cô chiêu đãi viên hà ng không trẻ đẹp và hấp dẫn Ä‘i ngang qua. Vá»›i vẻ mặt rạng rỡ, ông thÆ°Æ¡ng gia nói vá»›i cô chiêu đãi viên hà ng không rằng: “Tôi hy vá»ng chúng mình sẽ bay chung vá»›i nhau nữa, cô Saundersâ€. “Là m sao anh biết tên cô ấy?†Bà vợ liá»n há»i chồng. Ông chồng trả lá»i ngon là nh, “Em nhìn thấy không, tên của cô ấy được ghi trên bảng ngay phÃa trÆ°á»›c máy bay, dÆ°á»›i tên của ngÆ°á»i phi công chÃnh và phi công phụâ€. Căn cứ và o lá»i chồng nói, bà vợ há»i tiếp, “Thế hả, váºy anh nói cho em biết tên của ngÆ°á»i phi công chÃnh và phi công phụ Ä‘i?†Ông thÆ°Æ¡ng gia Ä‘á» mặt lúng túng. Sá»± gian dối, giả hình đã bị lá»™ tẩy.
Phúc âm hôm nay, cho chúng ta thêm má»™t và dụ nữa vá» lòng dạ gian dối của những ngÆ°á»i Pharisêu khi há» cố tình gà i bẫy Chúa Giêsu. Ngà i thÆ°á»ng lên án sá»± giả hình và gian dối của há» bằng những lá»i lẽ tháºt nặng ná»: “Tại sao các ngÆ°á»i lại thá» Ta, hỡi những kẻ giả hình!†“Khốn cho các ngÆ°Æ¡i, hỡi những ngÆ°á»i Pharisêu!â€
Trong chÆ°Æ¡ng trình “Late Show†kể chuyện hà i hÆ°á»›c trên tivi, Jay Leno nói vá» bà i diá»…n văn nháºn chức tổng thống của tổng thống George Washington kéo dà i chỉ có má»™t phút rưỡi mà thôi. Leno đã nói: “Tôi Ä‘oán rằng sẽ chẳng có chuyện gì nhiá»u để nói nếu bạn là má»™t nhà chÃnh trị mà lại không nói dối!â€
Những ngÆ°á»i Pharisêu là những chức sắc trong tôn giáo, mặt trong há» chống lại chÃnh quyá»n Lamã Ä‘ang cai trị dân Do Thái, mặt ngoà i há» thoả hiệp vá»›i chÃnh quyá»n để củng cố và duy trì địa vị. HỠđã bà n tÃnh vá»›i những ngÆ°á»i thuá»™c phái Hêrôđê, Ä‘ang Ä‘iá»u hà nh guồng máy chÃnh quyá»n Lamã thu thuế ở Palestine, há»i Chúa Giêsu rằng: “Có được phép ná»™p thuế cho Cêsarê không?â€. Nếu trả lá»i không, Chúa sẽ bị chÃnh quyá»n Lamã bắt vì tá»™i phản loạn. Nếu trả lá»i có, Chúa sẽ bị những ngÆ°á»i Do Thái ái quốc và quần chúng Ä‘ang theo Ngà i bá» rÆ¡i. Trả lá»i cách nà o Chúa cÅ©ng bị thiệt thòi, theo nhÆ° hỠđã nghÄ©. Má»™t cách khôn ngoan, Chúa không trả lá»i “không†hay “cóâ€, nhÆ°ng chỉ và o đồng tiá»n có hình Cêsarê mà nói: “Trả vá» Cêsarê cái gì của Cêsarê, và trả vá» Thiên Chúa cái gì của Thiên Chúaâ€.
Qua câu trả lá»i của Chúa Giêsu, chúng ta không nên giải thÃch rằng Thiên Chúa và Cêsarê nằm trên hai Ä‘Æ°á»ng thẳng song song, không nên nghÄ© rằng Thiên Chúa và xã há»™i trần gian sẽ không bao giá» gặp gỡ nhau. Thiên Chúa luôn nắm giữ quyá»n tối thượng trên má»i sinh hoạt của con ngÆ°á»i.
Má»™t câu chuyện huyá»n thoại cổ kể vá» má»™t ông vua đầy quyá»n lá»±c và tà n bạo có thể Ä‘iá»u khiển thuá»™c hạ phải là m theo ý mình tất cả má»i việc. NhÆ°ng trừ má»™t Ä‘iá»u nhà vua không thể là m được là phá huá»· niá»m tin của há» và o Thiên Chúa. Do đó, vua cho gá»i ba nhà cố vấn thông thái nhất nÆ°á»›c đến và há»i: “Tôi có thể dấu Thiên Chúa ở đâu để dân chúng sẽ không thể tìm thấy Ngà i?†Nhà thông thái thứ nhất trả lá»i: “Hãy dấu Thiên Chúa và o các hà nh tinh tháºt xa trong không gian, dân chúng sẽ không tìm ra Ngà iâ€. Nhà thông thái thứ hai không đồng ý: “NhÆ° thế không được! Má»™t ngà y nà o đó dân nà y sẽ nghiên cứu cách bay và o không gian, tá»›i những hà nh tinh đó, và há» sẽ tìm thấy Thiên Chúa của há». Tốt hÆ¡n hết là dấu Ngà i xuống đáy đại dÆ°Æ¡ngâ€. NgÆ°á»i thứ ba phản đối: “NhÆ° thế cÅ©ng không được! Má»™t ngà y nà o dân nà y sẽ biết cách lặn xuống đáy biển, và há» sẽ tìm thấy Thiên Chúa. Tốt hÆ¡n hết, hãy dấu Ngà i trong Ä‘á»i sống hằng ngà y của má»—i ngÆ°á»i; không ai có thể tìm thấy Ngà i cả!â€
Thiên Chúa hiện diện trong má»i sinh hoạt của con ngÆ°á»i, và con ngÆ°á»i, má»™t loà i thụ tạo, có bổn pháºn phải nháºn biết và yêu mến Thiên Chúa nhÆ° sách Giáo lý Công giáo đã dạy ở số 1. bắt đầu sách giáo lý rằng: “Trong má»™t dá»± tÃnh hoà n toà n do lòng nhân háºu, Thiên Chúa vô cùng toà n hảo và hạnh phúc nÆ¡i bản thân mình, đã tá»± ý sáng tạo nên con ngÆ°á»i để cho con ngÆ°á»i được thông phần và o sá»± sống diá»…m phúc của Ngà i. Bởi váºy, ở má»i nÆ¡i và má»i thá»i, Ngà i muốn ở gần con ngÆ°á»i. Ngà i kêu gá»i con ngÆ°á»i, giúp con ngÆ°á»i tìm kiếm Ngà i, nháºn biết và yêu mến Ngà i hết sức mìnhâ€. [Mục Lục]
29. Trả vá»
Cái gì là của Thiên Chúa và cái gì là của Cêsarê? Äây không chỉ là vấn Ä‘á» của những ngÆ°á»i Pharisêu, nhÆ°ng còn là vấn Ä‘á» của các tông đồ, của chúng ta, và của con ngÆ°á»i qua má»i thá»i đại. Chúa Giêsu đã không tránh né vấn Ä‘á» bằng cách bá» mặc cho con ngÆ°á»i vá»›i cách giải quyết riêng của mình. Trái lại, Ngà i đã hiến thân để chứng minh cho cách thức giải quyết của Ngà i. Ngà i đã ban cho con ngÆ°á»i luáºt lệ chung, và con ngÆ°á»i có bổn pháºn phải áp dụng luáºt chung đó và o trong những trÆ°á»ng hợp cụ thể. Khi được há»i ý kiến vá» Ä‘iá»u răn nà o quan trá»ng nhất, Chúa Giêsu đã ban hà nh nguyên tắc chung là : “NgÆ°Æ¡i phải yêu mến Äức Chúa, Thiên Chúa của ngÆ°Æ¡i, hết lòng, hết linh hồn và hết trà khôn ngÆ°Æ¡i. Äó là điá»u răn lá»›n nhất và điá»u răn đứng đầu. Còn Ä‘iá»u răn thứ hai, cÅ©ng giống nhÆ° Ä‘iá»u răn ấy, là : ngÆ°Æ¡i phải yêu mến ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mìnhâ€,
Trong suốt cuá»™c Ä‘á»i rao giảng Tin Mừng, Chúa Giêsu đã táºn tình cắt nghÄ©a luáºt lệ nà y trong má»i lúc, má»i nÆ¡i và má»i hoà n cảnh. Hai Ä‘iá»u luáºt vÄ© đại nà y không thể phân chia ra là m hai. Chúng ta không thể chu toà n luáºt thứ nhất nếu không thi hà nh luáºt thứ hai. Yêu mến Thiên Chúa mà không yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i lân cáºn là má»™t sá»± mâu thuẫn. Trong thÆ° gá»i tÃn hữu, thánh Gioan đã viết: “Nếu ai nói: “Tôi yêu mến Thiên Chúa†mà lại ghét anh em mình, ngÆ°á»i ấy là kẻ nói dối; vì ai không yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i anh em mà há» trông thấy, thì không thể yêu mến Thiên Chúa mà há» không trông thấy… ai yêu mến Thiên Chúa, cÅ©ng phải yêu mến anh em mìnhâ€.
Tất cả má»i ngÆ°á»i đã được dá»±ng nên theo hình ảnh của Thiên Chúa, và có quyá»n được yêu thÆ°Æ¡ng và kÃnh trá»ng theo đúng phẩm giá của con ngÆ°á»i. ChÃnh quyá»n không có quyá»n ban cho hay lấy Ä‘i quyá»n nà y của má»—i ngÆ°á»i, nhÆ°ng có bổn pháºn che chở và bảo vệ nó. Khi chÃnh quyá»n chu toà n bổn pháºn nà y, chÃnh quyá»n đã giúp cho ngÆ°á»i dân thi hà nh cả hai bổn pháºn trung thà nh vá»›i Thiên Chúa và vá»›i tổ quốc. NhÆ°ng khi chÃnh quyá»n theo Ä‘uổi má»™t chÃnh sách phủ nháºn và chà đạp quyá»n căn bản của con ngÆ°á»i, ngÆ°á»i dân không thể chu toà n cả hai bổn pháºn được, khi đó lÆ°Æ¡ng tâm sẽ lên tiếng trả lá»i.
Sách Giáo lý Công giáo số 2242 đã nói: “NgÆ°á»i công dân có nghÄ©a vụ, theo lÆ°Æ¡ng tâm, không tuân theo những luáºt lệ của chÃnh quyá»n dân sá»±, khi các luáºt lệ nà y nghịch vá»›i những đòi há»i của tráºt tá»± luân lý, nghịch vá»›i những quyá»n căn bản của con ngÆ°á»i hoặc vá»›i những lá»i dạy của Phúc âm. Sá»± từ chối vâng phục các uy quyá»n dân sá»± khi hỠđòi há»i những Ä‘iá»u nghịch vá»›i lÆ°Æ¡ng tâm ngay chÃnh, được biện minh bởi sá»± phân biệt giữa việc phục vụ Thiên Chúa và việc phục vụ cá»™ng đồng chÃnh trị. “Trả vá» Cêsarê cái gì của Cêsarê, và trả vá» Thiên Chúa cái gì của Thiên Chúaâ€. “Phải vâng phục Thiên Chúa hÆ¡n là vâng phục ngÆ°á»i taâ€.
Vua Henri nÆ°á»›c Anh, đã có vợ rồi, nhÆ°ng muốn cÆ°á»›i thêm vợ thứ hai. Vua ra lệnh cho các quần thần phải ký và o bản tuyên ngôn công nháºn việc là m của vua là đúng. Thomas More, quan chưởng ấn không ký, vì ông không thể là m trái vá»›i tiếng nói của lÆ°Æ¡ng tâm mình. Ông đã bị hà nh quyết và trở thà nh má»™t vị thánh.
Dietrich Bonhoeffer đã dám Ä‘i ngược lại Ä‘Æ°á»ng lối của nhiá»u nhà thỠở Äức để lên tiếng chống lại sá»± cai trị tà n bạo của Adolf Hitler trong thá»i gian quyá»n lá»±c của Hitler Ä‘ang lên tá»›i tá»™t đỉnh ở Äức. Bonhoeffer đã bị hà nh quyết vì tiếng nói chân chÃnh của mình, và sau nà y những lá»i cảnh cáo của ông má»›i thà nh sá»± thá»±c.
Mẹ Têrêsa Calcutta đã nói, “Chúng ta không được kêu gá»i để thà nh công, nhÆ°ng chúng ta được kêu gá»i để trung thà nhâ€. Trung thà nh vá»›i Thiên Chúa là quyá»n Æ°u tiên tối thượng trên tất cả má»i sá»±.
Má»™t tá» báo cổ vÅ© vá» giá trị của Ä‘á»i sống gia đình đã kể câu chuyện vá» má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông lần đầu tiên đến thăm thủ đô Washington D.C… Ông rất cảm Ä‘á»™ng trông thấy những nghị sÄ© và dân biểu mà từ trÆ°á»›c tá»›i nay chỉ nghe nói mà thôi. Ông say mê nhìn ngắm những toà nhà của chÃnh phủ và những cÆ¡ quan quan trá»ng của đất nÆ°á»›c. NhÆ°ng cái cảnh gây ấn tượng mạnh nhất là lá cá» tổ quốc bay phất phá»›i trên đầu khi viếng thăm toà nhà quốc há»™i. Kết thúc má»™t vòng tham quan thà nh phố thủ đô Washington, ông tá»± nghÄ©: “Äây là nhà của chÃnh phủ. Äây là nÆ¡i cÆ° ngụ của quyá»n lá»±c. Äây là nÆ¡i quan trá»ng nhất trên toà n thể đất nÆ°á»›c Hoa Kỳ!â€
Sau nà y, ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông đó có dịp đến thăm má»™t gia đình nông trại. Ông chăm chú nhìn thấy con cái của gia đình nà y sau khi Ä‘i há»c vá», má»—i ngÆ°á»i tá»± Ä‘á»™ng mau mắn là m những công việc nhà . Ngồi và o bà n ăn tối, ông hân hoan nhìn thấy những khuôn mặt vui tÆ°Æ¡i và lắng nghe những câu chuyện huyên náo sống Ä‘á»™ng. TrÆ°á»›c bữa ăn, ông cảm thấy ấm lòng khi ngÆ°á»i cha của gia đình Ä‘á»c Ä‘oạn Thánh Kinh, rồi cha mẹ con cái cùng nắm tay nhau, cúi đầu tạ Æ¡n lòng nhân là nh của Thiên Chúa, và cầu nguyện cho Giáo Há»™i, cho bạn bè, cho tất cả má»i ngÆ°á»i Ä‘ang lầm than. Há» cÅ©ng cầu nguyện cho tổ quốc, cho tổng thống và tất cả má»i ngÆ°á»i Ä‘ang cầm quyá»n. Sau nà y, khi ra vá», ông bắt đầu suy nghÄ© vá» Ä‘iá»u vừa nhìn thấy ở nông trại Ä‘Æ¡n sÆ¡. Thình lình ông nháºn ra mình đã sai lầm khi nghÄ© rằng thủ đô Washington là nÆ¡i quan trá»ng nhất ở Hoa Kỳ. Ông ý thức rằng quyá»n lá»±c thá»±c sá»± của má»™t quốc gia không phải nằm ở cÆ¡ cấu tổ chức của chÃnh quyá»n. Quyá»n lá»±c thá»±c sá»± của má»™t quốc gia được tìm thấy trong những mái gia đình Ä‘ang tá»± do: “trả vá» Cêsarê cái gì của Cêsarê, và trả vá» Thiên Chúa cái gì của Thiên Chúaâ€. [Mục Lục]
30. Sống có trách nhiệm
Anh chị em thân mến.
Trong tráºn chiến nam bắc của Mỹ, có má»™t ngÆ°á»i lÃnh dÅ©ng cảm dÆ°á»›i thá»i của tÆ°á»›ng Abraham Lincoln. Sau khi thống nhất đất nÆ°á»›c, anh lÃnh trẻ được Ä‘Æ°a vá» phục vụ ká» cáºn bên tổng thống. Hằng ngà y anh ta đến văn phòng là m việc vá»›i bá»™ quần áo chỉnh tá», là m việc theo giá» giấc hẳn hoi, giữ má»i nghi lá»… phép tắc của nÆ¡i là m việc. Äồng thá»i phải hoà n thà nh công việc theo má»i ngÆ°á»i đòi há»i. Anh là m việc được má»i ngÆ°á»i thÆ°Æ¡ng yêu và kÃnh trá»ng, vì sá»± nhiệt tình đồng thá»i còn là ngÆ°á»i của tổng thống. NhÆ°ng anh ta cứ khó chịu vì công việc cứ láºp Ä‘i láºp lại hằng ngà y. Vá»›i sức lá»±c của má»™t ngÆ°á»i trẻ, anh ta thấy công việc văn phòng dÆ°á»ng nhÆ° không thÃch hợp và có vẻ nhÆ° vô Ãch cho anh. Má»™t hôm anh gặp tổng thống và nói: "Xin hãy trao cho tôi má»™t công việc nhÆ° thế nà o cÅ©ng được, khó khăn nhÆ° thế nà o tôi cÅ©ng không sợ, tôi sẵn sà ng chết cho tổ quốc, chứ đừng dể tôi là m công việc nhà m chán nà y". Vị tổng thống bèn vá»— vai thân máºt và nói vá»›i anh ta: "Anh muốn chết cho tổ quốc, chứ anh không muốn sống để phục vụ tổ quốc sao?"
Sau đó vị tổng thống bá» Ä‘i, anh lÃnh trẻ chắc cÅ©ng hiểu ra lá»i nói vá»›i anh, anh lo sống cho xứng đáng vá»›i trách nhiệm hiện tại để sống phục vụ cho tổ quốc.
Những ngÆ°á»i biệt phái và những ngÆ°á»i thuá»™c phái Hêrôđê há» há»p nhau bà n tÃnh để hại Chúa Giêsu. Há» là những ngÆ°á»i Do Thái đạo đức, há» Ä‘ang trông chá» Äấng cứu thế. Váºy mà Äấng cứu thế ở bên há», há» không chấp nháºn, há» muốn loại trừ vì há» chỉ muốn sống theo nhÆ° những gì mình muốn. Há» muốn sống đạo đức theo cách của há», chứ không phải đạo đức nhÆ° Thiên Chúa muốn. HỠđến bên Chúa Giêsu để há»i vá» cách sống hiện tại, nhÆ°ng há» cÅ©ng không thuá»™c vá» hiện tại. Há» không chấp nháºn được cái hiện tại mình Ä‘ang sống, há» không chấp nháºn được hoà n cảnh sống, há» không muốn thi hà nh những gì hoà n cảnh đòi buá»™c há». Những ngÆ°á»i đó há» chỉ muốn thá»±c hiện những gì theo ý riêng mình, há» không cần biết những gì há» muốn có hợp lý hay không.
Chúa Giêsu cho há» bà i há»c vá» cuá»™c sống: "Của César hãy trả cho César, của Thiên Chúa hãy trả cho Thiên Chúa". Ngà i muốn nói vá»›i há»: há» Ä‘ang dùng những gì mà trần thế ban cho há», thì hãy chu toà n trách nhiệm mà trần thế đòi há»i nÆ¡i há», không được trốn tránh. Còn những gì của Thiên Chúa mà con ngÆ°á»i nháºn biết được, thì cÅ©ng phải Ä‘á»n đáp cho xứng đáng vá»›i những gì há» nháºn được từ Thiên Chúa. NhÆ°ng há» cÅ©ng không chu toà n được.
Những ngÆ°á»i xÆ°a là nhÆ° thế. Còn những ngÆ°á»i của ngà y hôm nay, má»—i ngÆ°á»i trong chúng ta; Thiên Chúa cÅ©ng cho má»—i ngÆ°á»i má»™t địa vị, má»™t hoà n cảnh sống, Thiên Chúa muốn má»—i ngÆ°á»i sống tốt trong hoà n cảnh địa vị của mình. Chúng ta nhìn lại xem: chúng Ä‘ang là những ngÆ°á»i biệt phái, chúng ta Ä‘ang tá»± hà o mình là ngÆ°á»i đạo đức, nên tá»± cho mình cái quyá»n chê bai, chỉ trÃch ngÆ°á»i khác. Trân tráo hÆ¡n nữa, chúng ta còn cho mình má»™t quyá»n hạn lá»›n lao hÆ¡n là bắt má»i ngÆ°á»i phải thi hà nh theo những gì mình gá»i là đạo đức. Nếu ngÆ°á»i khác không chấp nháºn thì là m đủ má»i cách để loại trừ và chê há» là quân vô đạo. NhÆ°ng có khi nà o chúng ta chịu nhìn lạixem, những gì mình nghÄ©, mình muốn, đó có phải là những gì Thiên Chúa muốn không. Hay chúng ta chỉ đòi há»i những gì không phải của hiện tại, không bằng lòng vá»›i những gì Ä‘ang có; nhÆ° váºy chúng ta giống nhÆ° anh lÃnh trẻ của vị tổng thống hoa kỳ: muốn chết cho tổ quốc, chứ không muốn sống để phục vụ tổ quốc.
Nếu chúng ta nhìn thấy được trách nhiệm của mình trong hiện tại, nhìn thấy được những gì mình cần phải là m, nhìn thấy được công việc mình phải chu toà n vá»›i tất cả trách nhiệm, để rồi bắt tay và o việc và hà nh Ä‘á»™ng vá»›i tất cả trách nhiệm cần phải có. Khi đó chúng ta hoà n thà nh trách nhiệm những gì Thiên Chúa muốn nÆ¡i chúng ta. Khi đó chúng ta Ä‘ang trả cho Thiên Chúa những gì là của Ngà i. Nếu chúng ta nháºn ra được những ngÆ°á»i chung quanh mình Ä‘ang cần gì và không ngần ngại đáp ứng nhu cầu của há», vì nháºn ra Thiên Chúa nÆ¡i há». Khi đó tháºt hạnh phúc cho chúng ta, vì lá»i của Chúa Giêsu: "của César hãy trả cho César, của Thiên Chúa hãy trả cho Thiên Chúa" Ä‘ang được thá»±c hiện má»™t cách trá»n hảo nÆ¡i chúng ta.
Chúng ta cùng nhau cầu xin Chúa ban Æ¡n soi sáng và sức mạnh cho má»—i ngÆ°á»i, biết nháºn ra trách nhiệm của mình đối vá»›i Chúa và vá»›i má»i ngÆ°á»i để biết thi hà nh cho tốt đẹp. [Mục Lục]
31. Kurios Christos!
Nghi thức hôn phối được bắt đầu khi nghe tiếng Ä‘Ã n vá»ng lên. Há» hà ng bên Ä‘Ã ng gái hồi há»™p đợi chá» tiếng Ä‘Ã n vang lên. NhÆ°ng đợi mãi vẫn không thấy, nên ngÆ°á»i giúp lá»… đã ra hiệu cho ngÆ°á»i đánh Ä‘Ã n bằng cách búng tay. Những vẫn không thấy Ä‘á»™ng tÄ©nh gì. NgÆ°á»i giúp lá»… liá»n vá»— tay để ra hiệu, cÅ©ng không ăn thua. Vì má»i ngÆ°á»i Ä‘ang chá», cho nên ngÆ°á»i giúp lá»… hoảng hốt vá»™i và ng kêu tên của ngÆ°á»i đánh Ä‘Ã n to tiếng: "Quì... Quì." má»i ngÆ°á»i trong nhà thá» liá»n quì xuống.
"Kurios Christos!" (Chúa Kitô là Chúa) là bản tuyên xÆ°ng đức tin của nhóm ngÆ°á»i La Mã sống và o thế ká»· đầu tiên công nguyên. Há» là những ngÆ°á»i được gá»i là Kitô giáo. Và o thá»i kỳ nà y vua là chúa má»i ngÆ°á»i vì thế má»i ngÆ°á»i phải quì bái trÆ°á»›c bà n thá» của vua Caesar. Má»—i năm há» buá»™c phải kêu tên nhà vua, "Kurios Caesar," nghÄ©a là "Caesar là chúa tể." Khi nhóm ngÆ°á»i Kitô giáo hồi đó Ä‘á»c bản tuyên xÆ°ng của há» thì cÅ©ng có nghÄ©a là "Quốc gia-Caesar-không phải là chúa!"
HỠđã minh chứng những gì đã được tuyên xÆ°ng trên núi Sinai: "Chúng tôi sẽ không có chúa nà o khác ngoà i Thiên Chúa". Há» cÅ©ng xác định sá»± trung thà nh đối vá»›i Chúa cao hÆ¡n đối vá»›i quốc gia. ChÃnh vì thế, nhiá»u ngÆ°á»i đã bị quẳng cho sÆ° tỠăn thịt. Tuy nhiên, lòng cÆ°Æ¡ng quyết của há» vẫn không ngừng cho dù phải chết cách nà o Ä‘i nữa há» vẫn thÆ°a, "Không!" vì há» nghÄ©, "quốc gia nà y phải luôn luôn dÆ°á»›i quyá»n của Chúa, và quốc gia nà y sẽ bị Chúa phán xét."
Má»™t thÆ°Æ¡ng gia và o khoảng 45 tuổi được vợ đón tại phi trÆ°á»ng sau khi thi hà nh công tác. Khi cô chiêu đãi viên xinh đẹp Ä‘i ngang qua hai ngÆ°á»i, ngÆ°á»i chồng liá»n nói vá»›i cô ấy: "Tôi hy vá»ng sẽ được bay vá»›i cô trong chuyến bay khác. Cô Lan." NgÆ°á»i vợ nghe thấy váºy, nóng mặt há»i chồng: "Là m sao anh biết được tên cô ta?" Ông chồng đáp: "Tên cô ta được ghi trong danh sách của chuyến bay, anh còn biết tên cô ta ở dÆ°á»›i tên của ngÆ°á»i phi công nữa." NgÆ°á»i vợ há»i tiếp: "Váºy tên của ngÆ°á»i lái máy bay tên gì. Anh có thể cho em biết được không?" Ông ta thua tráºn và sá»± giả dối của anh ta đã bị lá»™.
Chúa Giêsu chỉ trÃch mạnh mẽ vá» sá»± giả hình. Ngà i lên án những hạng ngÆ°á»i chỉ bà y tá» vẻ bá» ngoà i khi hỠăn chay và cầu nguyện: "Giả hình, vì há» là m nhÆ° váºy để được khen ngợi và được má»i ngÆ°á»i biết đến." Ngà i lên án những ngÆ°á»i là m đầu trong Ä‘á»n thá» vì há» chỉ ca tụng Chúa trên môi miệng, nhÆ°ng lòng há» thì trống rá»—ng.
Trong bà i Phúc Âm hôm nay, nhóm Pharisiêu cố gắng dụ Chúa Giêsu và o cạm bẫy của há» bằng cách là m cho Ngà i lá»—i luáºt quốc gia. Há» há»i Chúa có nên ná»™p thuế cho Caesar hay không. Há» nghÄ© Chúa Giêsu sẽ chống lại việc ná»™p thuế cho chÃnh phủ La Mã, nhÆ° váºy có lợi cho nhóm ngÆ°á»i tÆ° tế, và Ngà i sẽ bị bắt vì chống lại nhà nÆ°á»›c. Và nếu Chúa Giêsu là m ngược lại thì là m pháºt lòng nhóm tÆ° tế. Há» gà i Chúa Giêsu và o thế tiến thoái lưỡng nan. NhÆ°ng Chúa Giêsu trả lá»i há» cách khôn ngoan, tránh né không Ä‘i và o phe nà o. Ngà i cắt nghÄ©a cho há» biết những gì của Caesar thì trả cho Caesar, còn những gì của Thiên Chúa thì trả cho Thiên Chúa. Ngà i nhìn thấu sá»± giả hình của bá»n há», Ngà i không muốn bÆ°á»›c và o cạm bẫy của bá»n chúng.
NhÆ°ng những gì của Caesar? Những gì của Thiên Chúa? Äó không phải là những câu há»i khó trả lá»i chỉ riêng đối vá»›i nhóm Biệt Phái, nhÆ°ng cÅ©ng là những câu há»i khó giải quyết đối vá»›i các Tông đồ. Và ngay trong thá»i đại nà y cÅ©ng là má»™t vấn nạn trong tôn giáo. ChÃnh phủ thay đổi, hình thức cÅ©ng thay đổi, quốc gia, kinh tế, văn hóa và xã há»™i luôn được thay đổi nhÆ°ng vấn nạn thì không bao giá» thay đổi.
Những gì là của Chúa? Những gì là của Caesar? Chúa Giêsu để cho chúng ta tá»± giải quyết lấy chÃnh mình. HÆ¡n thế nữa, Ngà i đã dùng chÃnh mạng sống mình để giải quyết vấn nạn đó. Ngà i ban cho chúng ta lá» luáºt thông thÆ°á»ng nhất, nhÆ°ng chúng ta đã là m cho nó trở nên phức tạp khi thi hà nh. Luáºt đó được đặt ra khi ngÆ°á»i ta há»i Ngà i vá» giá»›i luáºt nà o trá»ng nhất. Ngà i trả lá»i: "NgÆ°Æ¡i phải yêu Chúa là Thiên Chúa ngÆ°Æ¡i hết lòng hết sức và hết linh hồn ngÆ°Æ¡i." đó là điá»u răn thứ nhất và trá»ng nhất. Còn Ä‘iá»u răn thứ hai: "NgÆ°Æ¡i phải thÆ°Æ¡ng yêu kẻ khác nhÆ° chÃnh mình ngÆ°Æ¡i" (Mt 22:38).
Chúa Giêsu đã Ä‘á» cao giá»›i luáºt nà y trong suốt cuá»™c sống công khai của Ngà i trong má»i nÆ¡i, má»i lúc và trong má»i hoà n cảnh. Ngà i tuyên bố hai giá»›i luáºt nà y không bao giá» tách rá»i được. Chúng ta không thể chu toà n giá»›i luáºt thứ nhất nếu không hoà n tất giá»›i luáºt thứ hai. Nói yêu Chúa nhÆ°ng không thÆ°Æ¡ng yêu tha nhân thì hoà n toà n trái nghịch. Thánh Gioan nói," Nếu ai nói tôi yêu mến Thiên Chúa mà lại ghét anh em mình, ngÆ°á»i ấy là kẻ nói dối, vì ai không yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i anh em mà há» trông thấy thì há» không thể yêu mến Thiên Chúa, Äấng mà há» không trông thấy. Äây là giá»›i luáºt mà chúng ta đã nháºn được từ NgÆ°á»i: ai yêu mến Thiên Chúa, thì cÅ©ng yêu thÆ°Æ¡ng anh em mình (1 Jn 4:20,21).
Nếu nhÆ° váºy khi nà o chúng có thể vừa thi hà nh luáºt Chúa và đồng thá»i thi hà nh luáºt quốc gia? Thiên Chúa ban cho chúng ta phẩm tÃnh con ngÆ°á»i khi tác tạo nên chúng ta. Má»—i cá nhân được hưởng quyá»n đó. Má»i ngÆ°á»i đòi buá»™c phải trá»ng kÃnh nhân phẩm nà y. Khi luáºt quốc gia vi phạm đến nhân phẩm con ngÆ°á»i nhÆ°: phá thai, kỳ thị, nô lệ vân vân... chúng ta không tuân theo cÅ©ng không lá»—i luáºt quốc gia, vì chúng ta phải vâng lá»i Thiên Chúa hÆ¡n luáºt con ngÆ°á»i.
Chúng ta hãy trao lại Chúa những gì thuộc vỠNgà i. Chúng ta phải vâng phục Thiên Chúa. Chúng ta phải bỠđi những gì là m chúng ta xa lìa Chúa. [Mục Lục]
32. Nộp thuế cho Xê-da - JKN
Câu há»i gợi ý:
- Trong cuá»™c Ä‘á»i, bạn có gặp trÆ°á»ng hợp xung Ä‘á»™t giữa hai «bản tịch» nhÆ° Äức Giêsu, nghÄ©a là trung thà nh vá»›i tôn giáo thì bị kết án là phản bá»™i đất nÆ°á»›c, và ngược lại, trung thà nh vá»›i đất nÆ°á»›c thì bị kết án là phản bá»™i tôn giáo không? Trong trÆ°á»ng hợp đó, bạn cần phải hà nh xá» thế nà o?
- Bạn có phân biệt rõ rệt nhÆ° Äức Giêsu: cái gì của Xê-da, cái gì của Thiên Chúa không? NghÄ©a là phân biệt thánh ý Thiên Chúa và ý muốn của các thế lá»±c đạo Ä‘á»i Ä‘ang chi phối mình không? Phải coi ý muốn của ai quan trá»ng hÆ¡n?
CHIA SẺ
- Tình trạng hai «bản tịch» của Äức Giêsu
Bà i Tin Mừng hôm nay cho thấy sá»± xung Ä‘á»™t giữa hai «bản tịch» của Äức Giêsu cÅ©ng nhÆ° của má»i Kitô hữu có quê hÆ°Æ¡ng dân tá»™c, nghÄ©a là vừa là tÃn đồ của má»™t tôn giáo, tức «giáo tịch», vừa là ngÆ°á»i dân của má»™t đất nÆ°á»›c, tức «quốc tịch». Ngà i cÅ©ng nhÆ° chúng ta, vừa phải yêu mến Thiên Chúa và có những bổn pháºn tôn giáo (nhÆ° thá» phượng Thiên Chúa, phục vụ Giáo Há»™i, hà nh xá» theo lÆ°Æ¡ng tâm…), vừa phải yêu quê hÆ°Æ¡ng đồng bà o và có nghÄ©a vụ đối vá»›i đất nÆ°á»›c của mình (nhÆ° tôn trá»ng pháp luáºt, đóng thuế, quân dịch…). Hai thứ trách nhiệm nà y thÆ°á»ng phù hợp vá»›i nhau, nhÆ°ng cÅ©ng có rất nhiá»u trÆ°á»ng hợp chúng xung Ä‘á»™t nhau: trung thà nh vá»›i tôn giáo thì có vẻ nhÆ° phản bá»™i đất nÆ°á»›c, và ngược lại.
Trong bà i Tin Mừng hôm nay, ngÆ°á»i Pha-ri-siêu và phe đảng Hê-rô-đê hợp nhau đặt bẫy Äức Giêsu. NgÆ°á»i Pha-ri-siêu là phe chủ trÆ°Æ¡ng trung thà nh vá»›i Do Thái giáo và đất nÆ°á»›c Do Thái, vì thế, hỠâm thầm chống lại ngÆ°á»i Rô-ma Ä‘ang cai trị đất nÆ°á»›c há». Còn phe đảng Hê-rốt là ngÆ°á»i của Hê-rô-đê An-ti-pa - tiểu vÆ°Æ¡ng miá»n Ga-li-lê - chủ trÆ°Æ¡ng ủng há»™ chÃnh sách đô há»™ của Rô-ma. Vì thế, hai phe nà y thÆ°á»ng chống đối nhau kịch liệt: ngÆ°á»i Pha-ri-siêu coi phe Hê-rô-đê là phản Thiên Chúa và phản quốc; còn phe Hê-rô-đê là tay sai của đế quốc, tìm cách giết chết từ trong trứng nÆ°á»›c những mầm mống chống lại đế quốc trong dân Do Thái.
Äiá»u rất lạ là trong bà i Tin Mừng nà y hai phe chống đối nhau ấy lại hợp sức vá»›i nhau hãm hại Äức Giêsu, bằng cách đặt Ngà i và o má»™t trÆ°á»ng hợp tháºt khó xá» là sá»± xung Ä‘á»™t giữa hai «bản tịch» ấy. Há» chất vấn Ngà i: «Có được phép ná»™p thuế cho Xê-da hay không?» Trả lá»i thế nà o Ngà i cÅ©ng Ä‘á»u bị kết án. Nếu nói «được phép», Ngà i sẽ bị ngÆ°á»i Pha-ri-siêu lên án là ủng há»™ ngÆ°á»i Rô-ma là kẻ thù của dân tá»™c, đồng thá»i chống lại Thiên Chúa mà tÃn đồ Do Thái giáo coi là vị Vua duy nhất. Còn nếu bảo «không được» thì ngÆ°á»i của Hê-rô-đê sẽ bắt Ngà i ná»™p cho chÃnh quyá»n Rô-ma vì tá»™i tuyên truyá»n phản Ä‘á»™ng, chống lại chÃnh sách của đế quốc. NhÆ°ng Äức Giêsu đã trả lá»i há» má»™t cách tháºt tà i tình, khiến cho cả hai phe không bắt bẻ Ngà i được, đồng thá»i cho chúng ta má»™t nguyên tắc để hà nh xá» khi mang hai «bản tịch» trên. Äó là «của Xê-da, trả vá» Xê-da; của Thiên Chúa, trả vá» Thiên Chúa».
- Thần quyá»n hợp vá»›i thế quyá»n bách hại Äức Giêsu
NgÆ°á»i mang hai «bản tịch» nhÆ° thế bị chi phối rất nhiá»u bởi hai lá»±c lượng: thần quyá»n bên tôn giáo và thế quyá»n bên đất nÆ°á»›c, xã há»™i. Lý tưởng nhất là hai lá»±c lượng nà y cùng quan tâm đến những thiện Ãch chung của má»i ngÆ°á»i để cùng cá»™ng tác vá»›i nhau, mÆ°u lợi Ãch và hạnh phúc cho toà n dân. Äó là điá»u đại hạnh phúc cho má»i ngÆ°á»i dân, má»i tÃn đồ. NhÆ°ng tại nhiá»u quốc gia, thần quyá»n và thế quyá»n chống đối nhau, nhất là khi hai bên có những quan Ä‘iểm căn bản ngược lại nhau. Chẳng hạn khi thế quyá»n chủ trÆ°Æ¡ng vô tôn giáo, hoặc nghiêng hẳn vá» má»™t tôn giáo nà o đó, coi tôn giáo đó là quốc giáo, khiến tÃn đồ các tôn giáo khác lâm và o thế bị bạc đãi. Lúc đó, những ngÆ°á»i dân hai «bản tịch» bị ngược đãi ấy bị buá»™c phải chá»n má»™t bên và bá» má»™t bên má»™t cách tháºt Ä‘au lòng. Äau lòng là vì há» chẳng muốn bá» má»™t bên nà o, bên nà o cÅ©ng hết sức thân thiết vá»›i há». Há» lâm và o thế kẹt: há»… trung thà nh vá»›i tôn giáo thì bị nhà nÆ°á»›c kết án, mà trung thà nh vá»›i nhà nÆ°á»›c thì bị tôn giáo kết án.
NhÆ°ng cÅ©ng có những trÆ°á»ng hợp thần quyá»n và thế quyá»n hợp vá»›i nhau áp bức và bóc lá»™t ngÆ°á»i dân vốn thấp cổ bé miệng, nhÆ° trÆ°á»ng hợp bà i Tin Mừng hôm nay. Lúc đó thần quyá»n có thể trở thà nh công cụ của thế quyá»n hoặc ngược lại: hai bên lợi dụng thế của nhau để áp bức ngÆ°á»i dân, để cùng có lợi. Hai bên có thể thá»a hiệp vá»›i nhau, bênh vá»±c hay tÆ°Æ¡ng nhượng lẫn nhau, hoặc bên nà y im lặng để mặc bên kia tá»± do hà nh Ä‘á»™ng sai trái, bất chấp quyá»n lợi chung của đất nÆ°á»›c, tôn giáo, hay ngÆ°á»i dân.
Thần quyá»n cÅ©ng nhÆ° thế quyá»n Ä‘á»u được láºp nên nhằm mục Ä‘Ãch phục vụ lợi Ãch chung của dân chúng và của các tÃn đồ. Thần quyá»n còn nhằm phụng sá»± Thiên Chúa. NhÆ°ng lịch sá» các quốc gia và các tôn giáo, cÅ©ng nhÆ° cuá»™c Ä‘á»i của Äức Giêsu cho thấy: không phải lúc nà o thần quyá»n và thế quyá»n cÅ©ng Ä‘i đúng mục Ä‘Ãch của mình. Nhiá»u trÆ°á»ng hợp há» theo Ä‘uổi những mục Ä‘Ãch cá nhân hay táºp thể nhá» của há». Thiết tưởng các Kitô hữu chân chÃnh, tức những môn đệ Ä‘Ãch thá»±c của Äức Giêsu, cho dù hoạt Ä‘á»™ng trong thần quyá»n hay thế quyá»n, cÅ©ng luôn luôn đặt quyá»n lợi của Thiên Chúa, của đất nÆ°á»›c, của tôn giáo và của dân chúng lên trên hết. Há» sẵn sà ng hy sinh bản thân, quyá»n lợi cá nhân cÅ©ng nhÆ° táºp thể nhá» của há» cho mục Ä‘Ãch cao cả ấy. Nếu không thì cà ng giữ chức vụ cao, há» cà ng trở thà nh công cụ của Xa-tan, của sá»± ác, và đương nhiên chức vụ cao ấy sẽ là nhân duyên tạo nên sá»± trừng phạt của Thiên Chúa dà nh cho há».
- Ãp dụng nguyên tắc của Äức Giêsu
Là tÃn đồ của má»™t tôn giáo trong má»™t đất nÆ°á»›c, chúng ta có hai «bản tịch» vá»›i hai loại nghÄ©a vụ: má»™t là đối vá»›i Thiên Chúa, Giáo Há»™i, Ä‘á»i sống tâm linh, lÆ°Æ¡ng tâm con ngÆ°á»i; hai là đối vá»›i quốc gia, xã há»™i. NgÆ°á»i Kitô hữu cần cố gắng thi hà nh trá»n vẹn chừng nà o có thể hai loại nghÄ©a vụ ấy. Việc nà y sẽ dá»… dà ng nếu hai thế lá»±c đạo và đá»i cùng đồng quan Ä‘iểm và cùng hợp lá»±c vá»›i nhau vì Ãch lợi chung. Lúc đó, cả hai thế lá»±c Ä‘á»u là những công cụ phục vụ Ä‘iá»u thiện, vì thế, tuân theo mệnh lệnh của những thế lá»±c ấy cÅ©ng chÃnh là vâng lá»i Thiên Chúa. Thánh Phê-rô Ä‘Æ°a ra nguyên tắc: «Hãy tôn trá»ng má»i ngÆ°á»i, hãy yêu thÆ°Æ¡ng anh em, hãy kÃnh sợ Thiên Chúa, hãy tôn trá»ng nhà vua» (1Pr 2,16). Äối vá»›i nhà nÆ°á»›c phục vụ Ãch lợi chung nhÆ° thế, thánh Phao-lô nói: «Má»—i ngÆ°á»i phải phục tùng chÃnh quyá»n, vì không có quyá»n bÃnh nà o mà không bởi Thiên Chúa, và những quyá»n bÃnh hiện hữu là do Thiên Chúa thiết láºp. NhÆ° váºy, ai chống đối quyá»n bÃnh là chống lại tráºt tá»± Thiên Chúa đặt ra, và kẻ nà o chống lại sẽ chuốc lấy án phạt» (Rm 13,1-2). Äó chÃnh là áp dụng lá»i của Äức Giêsu: «Của Xê-da, trả vá» Xê-da; của Thiên Chúa, trả vá» Thiên Chúa», nghÄ©a là nghÄ©a vụ thuá»™c bên nà o thì hãy chu toà n nghÄ©a vụ ở bên nấy.
Tuy nhiên, lý tưởng trên nhiá»u khi không xảy ra, lúc đó ngÆ°á»i dân hai «bản tịch» sẽ gặp nhiá»u khó khăn. Là ngÆ°á»i Kitô hữu, chúng ta cần phải đặt thánh ý Thiên Chúa và lÆ°Æ¡ng tâm con ngÆ°á»i lên trên hết. Và kế đó là phải phân biệt giữa ý muốn của Thiên Chúa và ý muốn của hai thế lá»±c đạo, Ä‘á»i ấy. Chủ trÆ°Æ¡ng và động lá»±c của hai thế lá»±c nà y không phải luôn luôn phù hợp vá»›i thánh ý của Thiên Chúa và lÆ°Æ¡ng tâm con ngÆ°á»i. Hai thế lá»±c ấy vốn là bá» trên, là báºc cha mẹ mà bình thÆ°á»ng ta phải tuân phục. Äức vâng phục Kitô giáo đòi buá»™c chúng ta phải tuyệt đối vâng lá»i bá» trên bao lâu chúng ta biết mệnh lệnh của bá» trên phản ảnh thánh ý của Thiên Chúa. Chừng nà o chúng ta thấy mệnh lệnh của bá» trên không còn phù hợp vá»›i thánh ý của Thiên Chúa, thì dù bá» trên ấy là thần quyá»n hay thế quyá»n, chúng ta không phải tuân phục. Vì «phải vâng lá»i Thiên Chúa hÆ¡n vâng lá»i ngÆ°á»i phà m» (Cv 5,29). Nếu ta biết ý của bá» trên phản lại ý muốn của Thiên Chúa mà vẫn nhắm mắt vâng lá»i là ta đã phạm tá»™i đồng lõa vá»›i há». Hãy xem gÆ°Æ¡ng dân Do Thái, chÃnh vì hùa theo giá»›i lãnh đạo tôn giáo giết Äức Giêsu và các ngôn sứ, mà háºu quả là nÆ°á»›c Do Thái đã bị xóa tên trên bản đồ thế giá»›i gần 20 thế ká»·.
Äiá»u quan trá»ng là chúng ta phải thá»±c hà nh thánh ý của Thiên Chúa được thể hiện qua lÆ°Æ¡ng tâm ngay thẳng và được giáo dục của mình, bất chấp là m nhÆ° thế có ý nghÄ©a chÃnh trị hay thÆ°Æ¡ng mại hay gì gì khác nữa. Chúng ta không chủ trÆ°Æ¡ng là m chÃnh trị hay thÆ°Æ¡ng mại, mà chỉ chủ trÆ°Æ¡ng là m theo thánh Thiên Chúa hay lÆ°Æ¡ng tâm. Không thể vì má»™t bổn pháºn nà o đó mang ý nghÄ©a chÃnh trị hay thÆ°Æ¡ng mại mà chúng ta có quyá»n miá»…n là m theo thánh ý Thiên Chúa hay theo tiếng nói của lÆ°Æ¡ng tâm. TrÆ°á»›c những xung Ä‘á»™t nhÆ° thế, hãy tá»± há»i: ta phải là m theo ý Thiên Chúa hay theo ý muốn của con ngÆ°á»i?
Cầu nguyện
Lạy Cha, chúng con Ä‘ang sống trong má»™t thế gian đầy phức tạp, việc sống theo ý muốn của Cha không phải là đơn giản, vì rất nhiá»u khi các nguyên tắc chồng chéo và mâu thuẫn nhau. ChÃnh vì thế, chúng con phải biết nguyên tắc nà o là cao nhất. Nguyên tắc cao nhất mà Kinh Thánh mặc khải cho, chÃnh là : «Phải vâng lá»i Thiên Chúa hÆ¡n vâng lá»i ngÆ°á»i phà m» (Cv 5,29), hay «Chỉ ai thi hà nh ý muốn của Cha Thầy, Äấng ngá»± trên trá»i, má»›i được và o NÆ°á»›c Trá»i mà thôi» (Mt 7,21). Xin cho con biết tuân thủ nguyên tắc ấy qua lÆ°Æ¡ng tri và lÆ°Æ¡ng tâm của con. Amen. [Mục Lục]
33. Nên giống Chúa
Việc xảy ra trong má»™t hầu quốc gần bá» sông Rhin nÆ°á»›c Pháp. Vua của lãnh thổ nà y vừa qua Ä‘á»i. Sau má»™t thá»i gian đất nÆ°á»›c loạn lạc và chinh chiến, dân chúng chán cảnh chiến tranh và đòi má»™t ngÆ°á»i kế vị yêu chuá»™ng hòa bình. NhÆ°ng các quan trong triá»u có trách nhiệm chá»n ngÆ°á»i kế vị lại bối rối, khó xá», vì vị vua má»›i qua Ä‘á»i có để lại hai đứa bé còn nằm trong nôi, và đứa nà o cÅ©ng dá»… thÆ°Æ¡ng hết. Là m thế nà o biết được em nà o sẽ là con ngÆ°á»i yêu chuá»™ng hoà bình?
Lúc đó, má»™t vị quan có trách nhiệm lá»±a chá»n Ä‘Æ°a ra ý kiến là hãy quan sát kỹ hai em Ä‘ang nằm ngủ trong nôi nhÆ° hai thên thần, ông thấy em bé thứ nhất ngủ mà tay mở ra trong khi đứa thứ hai nắm chặt tay lại. Không do dá»±, ông chá»n ngay đứa thứ nhất, và sỠđã ghi lại rằng đó là vị hoà ng tỠđầy từ tâm và nhân ái dịu hiá»n.
Äây là hình ảnh kỳ diệu của Chúa Giêsu dịu hiá»n và tốt là nh, là vua và là trung tâm của má»—i tâm hồn. Ngà i xuống thế, lúc ở trong máng cá» cÅ©ng nhÆ° khi ở trên cây tháºp giá, Ngà i Ä‘Æ°a tay ra trong dáng Ä‘iệu đón nháºn.
Má»—i ngÆ°á»i trong chúng ta đã được Chúa dá»±ng nên giống hình ảnh Ngà i có lý trÃ, có trà khôn để hiểu biết và có tâm tình để yêu mến. Cái hình ảnh ấy, con ngÆ°á»i mang trong mình tá»± khi được thụ thai trong lòng mẹ, con ngÆ°á»i có những đức tÃnh giống Thiên Chúa, hay đúng hÆ¡n, có những khả năng để trở nên giống Thiên Chúa. Nếu má»—i ngà y biết trau dồi phát triển thêm, thì con ngÆ°á»i cà ng trở nên gống Chúa hÆ¡n, và ngÆ°á»i Ä‘á»i sẽ nháºn ra giống hình ảnh Chúa nÆ¡i chúng ta, nhÆ° cá» chỉ em bé trong câu chuyện nói lên Ä‘á»i sống em.
Trong Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu đặt câu há»i: hình nà y là hình ảnh của ai đây? Câu ấy có thể là câu má»™t Chúa muốn đặt ra cho chúng ta chăng? Ngoà i những đức tinh, những khả năng tá»± nhiên của bản tÃnh loà i ngÆ°á»i, linh hồn thiêng liêng, lý trà và ý chÃ, những cái ta nháºn được khi thụ thai, những cái là m ta nên giống Thiên Chúa má»™t phần nà o, Chúa còn in và o trong tâm hồn chúng ta, trao cho chúng ta nhiá»u hình ảnh khác nữa.
Lúc chịu phép rá»a tá»™i, Chúa đã in và o trong tâm hồn chúng ta má»™t hình ảnh con Chúa, hình ảnh Chúa Kitô, má»™t hình ảnh tháºt tốt, không thể tẩy xóa Ä‘i được, nhÆ°ng chÆ°a được rõ lắm. Không những chúng ta có bổn pháºn tô Ä‘iểm bức ảnh ấy cho thêm rõ rà ng, cho thêm tÆ°Æ¡i đẹp... nghÄ©a là chúng ta phải là m thế nà o để ngÆ°á»i khác trông và o nÆ¡i chúng ta là hình ảnh của Chúa, há» phải cảm thấy sá»± đáng mến đáng quà trá»ng của Ngà i, nếu không, chúng ta chỉ là bức hà há»a của Chúa.
Trong Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu còn bảo nhóm biệt phái Do thái: “Cái gì của Xêda và cái gì của Thiên Chúa thì hãy trả cho Thiên Chúaâ€. Câu trả lá»i nà y của Chúa bao hà m nhiệm vụ trần thế và thiêng liêng của chúng ta. Thánh Phaolô đã dạy: “Những gì ta nợ ai, thì phải trả cho ngÆ°á»i ấy. Hãy ná»™p thuế cho kẻ có quyá»n thu thuế hay trả công cho kẻ có quyá»n lấy công, hãy sợ kẻ Ä‘ang sợ, hãy kÃnh kẻ đáng kÃnh†(Roma 13,7). Những cái đó là những món nợ váºt chất và tinh thần. Chúng ta phải thanh toán tất cả những món nợ ấy vá»›i những ai có quyá»n đói há»i ở nÆ¡i ta.
NhÆ°ng không phải chúng ta chỉ nợ nhau, nợ loà i ngÆ°á»i mà thôi mà còn nợ cả Thiên Chúa nữa. Thi hà nh việc bác ái cho tha nhân chÃnh là trả nợ cho Thiên Chúa. ChÃnh Chúa Giêsu đã nói: “Những gì là m cho hỠ“là †là m cho chÃnh Ngà iâ€. (Mt 25,40)
Mong rằng: chúng ta sẽ mang lại cho Chúa hình ảnh mà Ngà i đã trao cho chúng ta khi được thụ thai cÅ©ng nhÆ° khi chúng ta chịu phép rá»a tá»™i. Và không những chỉ má»™t hình ảnh y nguyên nhÆ° lúc chúng ta nháºn được nÆ¡i tay Chúa mà còn phải là má»™t hình ảnh tÆ°Æ¡i đẹp gấp bá»™i nữa, bởi vì chúng ta cần phải tô Ä‘iểm thêm nữa.
Xin Chúa chúc là nh cho các bạn. [Mục Lục]
34. Suy niệm của Jos. Vinc. Ngá»c Biển
TÔI LÀ CÔNG DÂN NƯỚC TRỜI, HAY CÔNG DÂN TRẦN THẾ, HOẶC CẢ HAI?
Trong thế chiến thứ hai, ngÆ°á»i ta kể má»™t câu chuyện nhÆ° sau:
Franz JaÅ ggerstatter sinh ra tại nÆ°á»›c Ão. Anh được giáo dục theo tinh thần Kitô giáo. Trong cuá»™c sống, anh không có gì nổi trá»™i, trình Ä‘á»™ há»c vấn nÆ¡i anh chỉ là sÆ¡ cấp. Cuá»™c sống của anh trôi Ä‘i cách bình thÆ°á»ng, nhÆ°ng thanh thản vá»›i nghá» là m thuê theo hợp đồng. Sau đó anh lấy vợ và có vá»›i nhau 3 mặt con.
Tuy nhiên, Ä‘iá»u đáng nói ở đây chÃnh là sá»± trưởng thà nh trong cuá»™c sống thÆ°á»ng nháºt cÅ©ng nhÆ° Ä‘á»i sống đức tin nÆ¡i anh.
Sá»± trưởng thà nh nà y đã Ä‘em lại cho anh má»™t láºp trÆ°á»ng kiên định vá» việc trung thà nh vá»›i Luáºt Chúa được ghi khắc trong LÆ°Æ¡ng Tâm.
Äang sống trong cảnh thanh bình thì thế chiến thứ hai áºp đến. Anh cÅ©ng nhÆ° nhiá»u thanh niên khác buá»™c phải Ä‘i lÃnh cho Ä‘á»™i quân Hitler. Tuy nhiên, Franz đã từ chối và trả lá»i những ngÆ°á»i thắc mắc rằng: “Cuá»™c chiến nà y không phải là cuá»™c chiến vì chÃnh nghÄ©a. Nên, tháºt là sai lầm nếu tôi gia nháºp quân Ä‘á»™i. Äiá»u nà y trái vá»›i LÆ°Æ¡ng Tâm tôi!"; anh nói tiếp: "Tôi yêu dân tá»™c, và tôi yêu quê hÆ°Æ¡ng tôi. NhÆ°ng có má»™t luáºt lệ cao cả hÆ¡n, đó là Luáºt của Thiên Chúa. Và Luáºt của Thiên Chúa nói trong LÆ°Æ¡ng Tâm tôi: cuá»™c chiến nà y phi nghÄ©a!".
Kết cục, anh bị bắt và cầm tù. Má»i ngÆ°á»i khuyên ngăn, kể cả vợ anh, há» nà i nỉ anh xem xét lại... NhÆ°ng không thể thay đổi được tÆ° tưởng của anh, cuối cùng anh đã bị chém đầu và o ngà y 9.8.1943.
Qua câu chuyện trên, chúng ta thấy cả cuá»™c Ä‘á»i của Franz là má»™t cuá»™c chá»n lá»±a giữa chÃnh nghÄ©a và bất nhân. Giữa cái tạm bợ và vÄ©nh viá»…n. Giữa hạnh phúc và đau khổ... Franz đã Ä‘i theo đúng Ä‘Æ°á»ng lối của Thiên Chúa là : "Cái gì của César thì hãy trả cho César, và cái gì của Thiên Chúa thì hãy trả cho Thiên Chúa".
- à đồ của nhóm Pharisiêu và Hêrôđê vá»›i Äức Giêsu
Hôm nay, bà i Tin Mừng trình thuáºt việc Äức Giêsu bị hai nhóm Hêrôđê và Pharisiêu chất vấn Ngà i vá» việc ná»™p thuế.
Kỳ thá»±c thì hai nhóm nà y vốn từ lâu đã không Ä‘á»™i trá»i chung, bởi vì nhóm Hêrôđê thì phò cho chÃnh quyá»n Rôma, còn phe Pharisiêu thì trung thà nh vá»›i dân tá»™c và chống lại việc đô há»™ trên đất nÆ°á»›c há». Tuy nhiên, ngà n năm má»™t thủa, hôm nay cả hai nhóm, há» Ä‘á»u có chung má»™t mục Ä‘Ãch là trả thù Äức Giêsu.
Tại sao thế? Chuyện rất Ä‘Æ¡n giản là : Äức Giêsu được dân chúng mến phục vì những việc tốt là nh, những bà i giảng hấp dẫn, nhất là Ngà i đã đứng lên tố cáo sá»± giả hình của nhóm Pharisiêu để bênh vá»±c cho ngÆ°á»i nghèo, ngÆ°á»i thấp cổ bé há»ng không có tiếng nói... Vì thế, nhóm Pharisêu sợ mất uy tÃn vá»›i dân chúng. Há» không ngần ngại táºn dụng má»i cÆ¡ há»™i để để thá»±c hiện cho kỳ được mục tiêu của há» là loại bá» Äức Giêsu ra khá»i xã há»™i bằng cái chết. Còn nhóm Hêrôđê thì sợ tầm ảnh hưởng của Äức Giêsu trên dân và vì thế, có nguy cÆ¡ bị láºt đổ chế Ä‘á»™ đô há»™ của đế quốc Rôma.
Äể thá»±c hiện được hà nh vi nà y, hỠđã cấu kết vá»›i nhau để chung tay gà i bẫy Äức Giêsu.
Äiá»u mà há» Ä‘Æ°a ra để nhá» Äức Giêsu giải quyết, chÃnh là : “Có được phép ná»™p thuế cho vua César chăng?†Äây là má»™t câu há»i hóc búa, má»™t tình huống đầy cam go, chẳng khác gì chuyện ngÆ°á»i phụ nữ ngoại tình bị bắt quả tang và há» nhá» Äức Giêsu phân xá». HỠđã dùng chiêu thức: “Nhất tiá»…n diệt song Ä‘iêu†(má»™t mÅ©i tên, bắn hai Ä‘Ãch). Äây là cái bẫy thâm Ä‘á»™c. Nếu Chúa trả lá»i “có†thì nhóm Pharisiêu kết án Ngà i phản quốc; còn nếu NgÆ°á»i nói "không" thì phe Hêrôđê tố cáo Ngà i phản Ä‘á»™ng, chống tại chÃnh quyá»n Rôma. Câu trả lá»i nà o thì cÅ©ng Ä‘á»u sụp bẫy của chúng. Tuy nhiên, Äức Giêsu đã trả lá»i cách khôn ngoan, khiến há» không thể tìm cá»› tố cáo Ngà i được. Ngà i nói: "Cái gì của César thì hãy trả cho César, và cái gì của Thiên Chúa thì hãy trả cho Thiên Chúa".
Vá»›i câu trả lá»i trên, Äức Giêsu thoát ra khá»i cái bẫy hỠđã giăng sẵn, và không những thế, Ngà i còn dạy cho há» má»™t bà i há»c quan trá»ng, đó là : cần ý thức để biện phân đâu là những cái thuá»™c vá» Thiên Chúa và đâu là thuá»™c vá» con ngÆ°á»i. Bổn pháºn của con ngÆ°á»i phải có đối vá»›i Thiên Chúa là gì?
- Sứ Ä‘iệp Lá»i Chúa
Khi nói "Cái gì của César thì hãy trả cho César, và cái gì của Thiên Chúa thì hãy trả cho Thiên Chúa". Äức Giêsu muốn nói đến sá»± lá»±a chá»n của chúng ta. Sá»± phân định để lá»±a chá»n cho đúng được đặt ná»n trên chÃnh LÆ°Æ¡ng Tâm nÆ¡i má»—i ngÆ°á»i.
LÆ°Æ¡ng Tâm chÃnh là hoạt Ä‘á»™ng của Chúa Thánh Thần. Nhá» LÆ°Æ¡ng Tâm, chúng ta biết được Ä‘iá»u thiện và điá»u bất toà n. LÆ°Æ¡ng Tâm được và nhÆ° cái bánh lái của con tà u giữa biển khÆ¡i. Nếu không có bánh lái, con tà u sẽ không biết sẽ Ä‘i vỠđâu! LÆ°Æ¡ng Tâm cÅ©ng giống nhÆ° chiếc la bà n mà ngÆ°á»i thám hiểm Ä‘i trong rừng cần có để xác định hÆ°á»›ng Ä‘i cho đúng. Nói cách khác, nhá» LÆ°Æ¡ng Tâm chúng ta biết được Ä‘iá»u gì nên là m và điá»u gì không nên. Vì thế, trong má»i tình huống, ngÆ°á»i Công Giáo phải Æ°u tiên cho LÆ°Æ¡ng Tâm lên tiếng và là m theo.
Vì váºy, chúng ta phải tôn trá»ng Ä‘iá»u đúng phù hợp vá»›i luân lý Kitô Giáo và ná»™i dung Tin Mừng. Tránh những Ä‘iá»u nghịch vá»›i LÆ°Æ¡ng Tâm và trái vá»›i đạo lý của Äức Giêsu và giáo huấn của Giáo Há»™i. Phải can đảm, nhất quyết không thể phó thác cuá»™c Ä‘á»i, công việc và mục Ä‘Ãch cuối cùng của chúng ta cho César, nhất là LÆ°Æ¡ng Tâm. Noi gÆ°Æ¡ng các thánh Tá» Äạo, là những ngÆ°á»i đã nhất quyết trung thà nh vá»›i Thiên Chúa khi phải lá»±a chá»n giữa sá»± sống và sá»± chết vì không luáºt lệ nà o được chống lại Luáºt của Thiên Chúa!
- Thá»±c hà nh sứ Ä‘iệp Lá»i Chúa
Ngà y nay, giữa tôn giáo và chÃnh trị, chúng ta được má»i gá»i vừa tuân thủ những lợi Ãch quốc gia khi Ä‘iá»u được ban bố đúng vá»›i LÆ°Æ¡ng Tâm. Mặt khác, chúng ta phải có nghÄ©a vụ trung tÃn vá»›i Thiên Chúa qua Luáºt của Ngà i được nghi khắc trong LÆ°Æ¡ng Tâm.
Vì thế, cần có những nguyên tắc như sau:
- Luôn đồng hà nh với dân tộc để phục vụ hạnh phúc của đồng bà o
Thứ nhất, là ngÆ°á»i Công Giáo, chúng ta được má»i gá»i sống tinh thần: “là ngÆ°á»i Công Giáo tốt thì cÅ©ng là ngÆ°á»i công dân tốt†(Äức Giáo Hoà ng Biển Äức 16); Tuy nhiên, “lòng yêu nÆ°á»›c của chúng ta phải thiết thá»±c†(HÄGM VN).
Vì thế: “Vui mừng và hy vá»ng, Æ°u sầu và lo lắng của con ngÆ°á»i ngà y nay, nhất là của ngÆ°á»i nghèo và những ai Ä‘au khổ, cÅ©ng là vui mừng và hy vá»ng, Æ°u sầu và lo lắng của các môn đệ Chúa Kitô, và không có gì thá»±c sá»± là của con ngÆ°á»i mà lại không gieo âm hưởng trong lòng há»â€ (Vat II. Gaudium Et Spes, số 1). Tháºt váºy, khi được Chúa Thánh Thần hÆ°á»›ng dẫn qua LÆ°Æ¡ng Tâm, chúng ta Ä‘á»u có sá»± liên kết máºt thiết vá»›i cuá»™c sống, con ngÆ°á»i và xã há»™i hiện thá»i mà ta được má»i gá»i để sống cùng và sống vá»›i.
Trong thá»±c tế, có nhiá»u sá»± khác biệt rõ rệt, nhÆ°ng luôn tâm niệm rằng: dù sống nÆ¡i đâu, là m bất cứ việc gì, chúng ta Ä‘á»u chung má»™t mục Ä‘Ãch là phục vụ hạnh phúc cho con ngÆ°á»i và thăng tiến quê hÆ°Æ¡ng. Nếu Ä‘i ngược lại, ấy là lúc chúng ta Ä‘ang phản bá»™i quê hÆ°Æ¡ng, đất nÆ°á»›c.
- Chỉ buá»™c vâng phục quyá»n bÃnh trần thế khi Ä‘iá»u được ban hà nh là đúng
Thứ hai, khi sống trong xã há»™i trần thế, chúng ta được má»i gá»i chu toà n nghÄ©a vụ của mình là má»™t công dân trong má»™t đất nÆ°á»›c. Vì thế, chúng ta phải chung tay, góp sức vá»›i má»i thà nh phần, nhằm xây dá»±ng đất nÆ°á»›c ngà y cà ng tốt đẹp, trong sáng và là nh mạnh hÆ¡n. Äã là công dân, má»—i ngÆ°á»i Ä‘á»u có bổn pháºn đóng thuế, tuân thủ những định luáºt đúng do má»™t thể chế hợp pháp ban hà nh. NhÆ°ng những Ä‘iá»u lệ, luáºt định đó phải phù hợp vá»›i lẽ phải.
Vì thế, chúng ta luôn ủng há»™ Ä‘Æ°á»ng lối, chÃnh sánh đúng. Tuy nhiên, tùy vai trò, hoà n cảnh thá»±c tế, hẳn chúng ta sẽ không chấp nháºn chÃnh sách trái vá»›i luân lý Công Giáo! Bởi lẽ, Ä‘iá»u nà y nghịch vá»›i LÆ°Æ¡ng Tâm chân chÃnh của má»™t con ngÆ°á»i.
- Phải Æ°u tiên cách tuyệt đối cho Lá» Luáºt của Thiên Chúa
Cuối cùng, ngÆ°á»i Kitô hữu có mục Ä‘Ãch tối háºu là chÃnh Thiên Chúa và sá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»i mai háºu. Vì váºy, luáºt lệ mang tÃnh tuyệt đối mà ngÆ°á»i Công Giáo phải thượng tôn và thi hà nh cách trung thà nh, đó chÃnh là Luáºt của Thiên Chúa.
Là ngÆ°á»i Công Giáo, nhÆ°ng sống trong má»™t xã há»™i dân sá»±, chúng ta được Thiên Chúa mặc khải và định hÆ°á»›ng bởi LÆ°Æ¡ng Tâm nhằm biết là m là nh, lánh dữ, nên trong má»i lá»±a chá»n, phải lá»±a chá»n Thiên Chúa và những căn tÃnh thuá»™c vá» Ngà i. Mặt khác, lá»±a chá»n ngÆ°á»i nghèo; thấp cổ bé há»ng; những ngÆ°á»i không có tiếng nói phải là ưu tiên của chúng ta khi được chi phối bởi Luáºt Thiên Chúa. Khi lá»±a chá»n nhÆ° thế, hà nh Ä‘á»™ng của chúng ta là phải yêu thÆ°Æ¡ng và nâng đỡ há», nhằm giúp cho con ngÆ°á»i, xã há»™i và cuá»™c sống được công bằng, dân chủ, văn minh.
Xác định được nhÆ° thế, chúng ta sẽ hiểu hÆ¡n vá» câu nói của Äức Giêsu: "Cái gì của César thì hãy trả cho César, và cái gì của Thiên Chúa thì hãy trả cho Thiên Chúa".
Lạy Chúa Giêsu, xin ban Chúa Thánh Thần xuống trên chúng con, để chúng con biết việc chúng con phải là m, ngõ hầu chúng con được bình an, hạnh phúc ngay trong xã há»™i trần thế. Xin cho chúng con biết lá»±a chá»n những Ä‘iá»u Æ°u tiên, tuyệt đối cho sá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»i. Amen. [Mục Lục]
35. Cái gì của Cêsarê thì trả cho Cêsarê....
(Suy niệm của Paul-Maurice Lâm Thái Sơn)
Äá»c bà i Phúc âm hôm nay, chúng ta không khá»i ngạc nhiên khi thấy Chúa Giêsu, thay vì trả lá»i thẳng và o câu há»i của đối phÆ°Æ¡ng Ä‘á» cáºp đến pháp luáºt của hoà ng đế La Mã và chuyện có nên ná»™p thuế cho Cêsarê hay không thì Ngà i lại nói đến quyá»n hà nh của Thiên Chúa.
Thá»±c tế mà nói, vấn Ä‘á» ná»™p thuế là chuyện Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên, không cần phải bà n. Vả lại câu há»i được đặt ra cÅ©ng không đúng và o đâu, chẳng qua đối phÆ°Æ¡ng muốn bà n mÆ°u để bắt bẻ và ám hại Chúa mà thôi. Cái gút mắc của vấn Ä‘á» là : dân Do Thái thá»i bấy giá» Ä‘ang bị đế quốc La Mã xâm chiếm và đô há»™, vì thế há» xem ngÆ°á»i La mã nhÆ° dân vô đạo và thù nghịch, váºy thì ná»™p thuế cho hoà ng đế Cêsarê (má»™t kẻ ngạo mạn phách lối dám tá»± cho mình là thần thánh) là má»™t hà nh vi nhục mạ Ä‘iá»u luáºt Thiên Chúa (vì ngÆ°Æ¡i chỉ tôn thá» má»™t Chúa duy nhất mà thôi). Cho nên: nếu bảo rằng phải ná»™p thuế, Chúa Giêsu sẽ bị há» tố cáo là kẻ phiến loạn. TrÆ°á»›c câu há»i đầy mÆ°u mô của đám Hêrôđê và biệt phái. Chúa Giêsu lên tiếng: " Hãy trả cho Cêsarê những gì Cêsarê, và trả cho Thiên Chúa những Ä‘iá»u thuá»™c vá» Thiên Chúa". Qua câu trả lá»i nà y, ta thấy Chúa phân biệt rõ quyá»n hạn của Cêsarê và quyá»n lá»±c của Thiên Chúa.
Mối tranh chấp giữa thần quyá»n và thế quyá»n, giữa đạo và đá»i đã xảy ra từ thá»i của Chúa Giêsu cÅ©ng nhÆ° từ muôn thuở. Má»™t thà dụ Ä‘iển hình trong lịch sá» Pháp quốc: và o năm 1801, má»™t " hoà thân Ä‘iá»u Æ°á»›c" (concordat) đã được ký kết giữa hoà ng đế Nã Phá Luân đệ I và Äức Giáo Hoà ng Piô VII; cho đến năm 1905 thì sá»± tách lìa hai quyá»n bÃnh thiêng liêng và trần thế đã được tuyên bố dứt khoát.
Trở lại bà i Phúc Âm, Chúa Giêsu khi rao giảng Tin Mừng, Ngà i không muốn được coi nhÆ° vị cứu tÃnh chÃnh trị theo ý của ngÆ°á»i Do Thái. Ngà i không đến để nắm lấy chÃnh quyá»n, đảm nháºn trách nhiệm và chúc vụ nhÆ° má»™t vị hoà ng đế Cêsarê hay nhÆ° má»™t vị vua Hêrôđê. Trong thá»±c tại, Ngà i phân biệt rõ thần quyá»n và thế quyá»n, tuy công nháºn quyá»n hà nh chÃnh trị nhÆ° má»™t Ä‘iá»u tất nhiên, nhÆ°ng Ngà i tá»± đặt mình và o mức Ä‘á»™ khác. NÆ°á»›c Trá»i mà Ngà i Ä‘ang rao giảng và đang thể hiện nÆ¡i Ngà i hoà n toà n khác biệt và không cạnh tranh vá»›i đế quốc của Cêsarê, vì NÆ°á»›c Trá»i là vÆ°Æ¡ng quốc trÆ°á»ng tồn của Thiên Chúa dà nh cho tất cả, nÆ¡i đó không có áp chế, không phân chia kẻ đô há»™ và ngÆ°á»i bị trị.
Thái Ä‘á»™ của Chúa cho thấy rõ chÃnh trị có giá trị riêng của nó. Các xã há»™i ngà y nay cần phải có sá»± tổ chức theo phÆ°Æ¡ng diện chÃnh trị, nhÆ°ng Thiên quốc không được lẫn lá»™n vá»›i bất cứ thể chế hoặc cÆ¡ cấu tổ chức trần thế nà o, cho dù chế Ä‘á»™ đó có hoà n mỹ chăng nữa.
ChÃnh trị là nghệ thuáºt và khoa há»c bảo đãm Ä‘á»i sống con ngÆ°á»i má»™t cách hà i hòa trong má»™t xã há»™i. Mục Ä‘Ãch chủ yếu là : kiếm tìm ấm no hạnh phúc cho từng ngÆ°á»i, tôn trá»ng và bảo vệ an ninh tráºt tá»± cho má»i công dân v..v... Những mục tiêu nà y cần phải hoà hợp vá»›i các tôn chỉ của NÆ°á»›c trá»i nÆ¡i mà tình yêu và sá»± kÃnh trá»ng Thiên Chúa được gắn liá»n vá»›i tha nhân. NÆ¡i nà o có liên hệ đến số mệnh của con ngÆ°á»i thì nÆ¡i đó có Thiên Chúa. Vì thế Giáo há»™i vẫn kêu gá»i các tÃn hữu không nên khinh thÆ°á»ng sứ mệnh và trách nhiệm của những nhà lãnh đạo quốc gia, đồng thá»i phải thi hà nh đúng bổn pháºn ngÆ°á»i công dân (ná»™p thuế, nghÄ©a vụ...) cÅ©ng nhÆ° tÃch cá»±c góp phần xây dá»±ng xã há»™i cho tốt đẹp hÆ¡n.
Äể đạt mục Ä‘Ãch nà y, các xã há»™i trần gian sá» dụng nhiá»u phÆ°Æ¡ng thế khác nhau, có những chÃnh sách phức tạp và cÆ¡ cấu tổ chức Ä‘a diện đôi khi cÅ©ng tÆ°Æ¡ng phản nữa... NhÆ°ng trong lãnh vá»±c chÃnh trị, Giáo há»™i luôn tôn trá»ng sá»± tá»± trị của quyá»n bÃnh thế trần vá»›i má»—i cách thức riêng biệt của nó, và dÄ© nhiên Thiên Chúa không tá»± biểu lá»™ dÆ°á»›i hình thức các đảng phái chÃnh trị: tháºt là sai lầm khi gán ghép Thiên Chúa trong phe tả hoặc phe hữu. Tiếc rằng trên chÃnh trÆ°á»ng thế giá»›i ngà y nay, ta thấy có những chÃnh thể dám khinh thÆ°á»ng và chống chá»i quyá»n bÃnh của Thiên Chúa, hoặc ngược lại tuyên bố hữu thần nhÆ°ng ngang nhiên áp bức, bốc lá»™t, chà đạp phẩm giá và tá»± do của con ngÆ°á»i. Và chúng ta đã thấy rõ nÆ¡i nà o mà tất cả không được tôn trá»ng thì nÆ¡i đó con ngÆ°á»i cÅ©ng không được Ä‘á» cao. Khi quyá»n lá»±c của má»™t quốc gia coi rẻ nhân phẩm thì Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên công dân sẽ bị áp bức chà đạp. Má»™t chÃnh thể vô thần thì cÅ©ng vô nhân đạo má»™t cách bi thảm.
Vì thế, những gì của Cêsarê thì hãy trả cho Cêsarê và những gì của Thiên Chúa thì hãy trả cho Thiên Chúa. Chúng ta Ä‘á»u biết Cêsarê là hiện thân cho má»™t đế quốc hùng lá»±c và già u mạnh của thá»i lịch sỠđã qua, nhÆ°ng Cêsarê cÅ©ng còn là biểu tượng cho thế lá»±c tiá»n bạc hay tham vá»ng quyá»n bÃnh và lợi danh dÆ°á»›i má»i hình thức trong xã há»™i ngà y nay đối vá»›i má»i ngÆ°á»i... nhÆ°ng xin đừng lên án vá»™i, vì Cêsarê có thể là kẻ khác mà cÅ©ng có thể là chÃnh má»—i ngÆ°á»i chúng ta. Cho nên trong cái phức tạp của Ä‘á»i sống, trong sá»± giằng co thÆ°á»ng nháºt, Thiên Chúa má»i gá»i chúng ta nên nháºn thức rõ vấn Ä‘á» chá»n lá»±a và chu toà n trách nhiệm.
TrÆ°á»›c má»™t câu há»i chỉ nêu lên vấn Ä‘á» pháp lý trần thế, Chúa đã khéo léo nhắc đến bổn pháºn của con ngÆ°á»i đối vá»›i Thiên Chúa. Váºy thì lúc mà chúng ta chu toà n công việc hằng ngà y là lúc mà chúng ta Ä‘ang trả cho Cêsarê những gì thuá»™c vá» Cêsarê, và đến lúc tham dá»± Thánh Lá»…, khi bánh và rượu mà Chúa ban cho chúng ta được dâng lên trÆ°á»›c bà n thá», thì lúc đó chúng ta Ä‘ang dâng lên Thiên Chúa những gì thuá»™c vá» Ngà i. [Mục Lục]
36. Bổn pháºn đối vá»›i Chúa và xã há»™i
Nói đến loà i ngÆ°á»i, chúng ta không thể nà o bá» qua vấn Ä‘á» bổn pháºn. Vì con ngÆ°á»i tồn tại được là nhá» Æ¡n Chúa và con ngÆ°á»i lá»›n lên nhá» có cha mẹ, tha nhân, xã há»™i chăm lo. Do đó, má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u có bổn pháºn đối vá»›i Chúa và đối vá»›i đồng loại. Trong bà i Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu cho ngÆ°á»i Do thái cÅ©ng là cho chúng ta hiểu thêm vá» vấn Ä‘á» nà y.
Äể hiểu đúng lá»i Chúa Giêsu dạy, trÆ°á»›c nhất, chúng ta hãy xét đến bối cảnh của Ä‘oạn Tin Mừng nà y: Äất nÆ°á»›c Do thái trong cảnh đô há»™, do ngÆ°á»i Rôma cai trị, ngoà i việc phải đóng góp riêng cho Ä‘á»n thá» nhÆ° luáºt Chúa truyá»n, há» còn phải ná»™p thuế cho đế quốc. NgÆ°á»i Do thái nói chung không chấp nháºn sá»± đô há»™ nà y và coi việc ná»™p thuế là điá»u sỉ nhục, vì là dấu há» bị nô lệ cho dân ngoại. Thá»±c ra, việc ná»™p thuế cho Rôma là vấn Ä‘á» phức tạp, phái Hêrôđê và biệt phái không đồng quan Ä‘iểm vá»›i nhau trong chuyện nà y. NgÆ°á»i Do thái yêu nÆ°á»›c không thể chấp nháºn việc ná»™p thuế mà chỉ là m vì ép buá»™c, còn những ngÆ°á»i thuá»™c phái Hêrôđê thì đồng ý vá»›i đế quốc Rôma. Cả hai nhóm nà y tuy không đồng quan Ä‘iểm nhÆ°ng hôm nay vì muốn chống Chúa Giêsu nên há» cùng đến để dò xét và tìm cách bắt bẻ NgÆ°á»i.
Khi Do thái còn nô lệ Rôma thì không thể trốn tránh việc ná»™p thuế! Nhòm Biệt Phái và Hêrôđê biết rõ là vấn Ä‘á» nà y chÆ°a thể giải quyết được nên đã Ä‘Æ°a ra há»i vá»›i ý gà i bẫy Chúa Giêsu. Hiểu được thâm ý của há», Ngà i bảo há»: "Cho Ta xem đồng tiá»n ná»™p thuế! " Há» liá»n Ä‘Æ°a cho NgÆ°á»i má»™t quan tiá»n. NgÆ°á»i há»i há»: "Hình và danh hiệu nà y là của ai đây?" HỠđáp: "Của Xê-da." Bấy giá», NgÆ°á»i bảo há»: "Thế thì của Xê-da, trả vá» Xê-da; của Thiên Chúa, trả vá» Thiên Chúa." (x. Mt 22, 19-22) Má»™t khi đã chấp nháºn xà i tiá»n tức là chấp nháºn mặc nhiên quyá»n của Cêza nhÆ°ng những ngÆ°á»i nà y vẫn là m ra vẻ nhÆ° không chấp nháºn. Ở đây, Chúa Giêsu vừa trả lá»i cho há» vừa muốn dạy há» phân định hai thá»±c quyá»n khác nhau nhÆ°ng bổ túc nhau. Äó là :
Thế quyá»n có bổn pháºn Ä‘iá»u hà nh, lo công Ãch xã há»™i, bảo đảm ổn định Ä‘á»i sống váºt chất cho dân chúng. NgÆ°á»i Do thái đã nháºn sá»± Ä‘iá»u hà nh nà y thì tất nhiên há» phải tuân theo những luáºt lệ chÃnh đáng của chÃnh quyá»n La mã.
Thần quyá»n vượt trên má»i quyá»n nhân loại, lo cho lợi Ãch Ä‘á»i Ä‘á»i của con ngÆ°á»i, con ngÆ°á»i phải tôn thá», kÃnh mến và tuân phục thiên Chúa qua những ngÆ°á»i đại diện Giáo há»™i.
NhÆ° váºy, sống trên Ä‘á»i nà y, con ngÆ°á»i có bổn pháºn tuân phục Chúa và những luáºt lệ hợp lý của xã há»™i nữa. Chúng ta không thể bá» qua nhiệm vụ vá»›i xã há»™i khi sống đạo và khi lo bổn pháºn trần thế chúng ta không được đặt nhẹ bổn pháºn đối vá»›i Chúa. Chúng ta phải luôn tuân theo lá»i Giáo huấn của Chúa trong Giáo há»™i, giữ các giá»›i răn, sống 8 Mối Phúc và năng lãnh các Bà tÃch.
Thế quyá»n có bổn pháºn lo an sinh và phát triển kinh tế, gìn giữ an ninh, bảo đảm tráºt tá»± xã há»™i cho chúng ta an ổn là m ăn sinh sống. Do đó, chúng ta có bổn pháºn đóng góp công sức cho xã há»™i theo lẽ công bằng và mÆ°u Ãch hạnh phúc cho toà n xã há»™i trong đó có chúng ta.
Là những ngÆ°á»i con cùng má»™t Cha, chúng ta đừng chỉ lo cho mình mà quên Ä‘i quyá»n lợi của ngÆ°á»i khác. Còn đối vá»›i chÃnh mình, chúng ta biết lo nuôi xác thì cÅ©ng phải biết nuôi hồn cho tÆ°Æ¡ng xứng vì chúng ta là loà i có xác và hồn. chúng ta phải sống sao để là m tròn bổn pháºn và đặt bổn pháºn vâng phục Chúa Æ°u tiên trên tất cả.
Lạy Chúa Giêsu, Chúa đã dạy cho chúng con hiểu đúng bổn pháºn của mình đối vá»›i Chúa và đối vá»›i trần thế. Xin cho chúng con biết thi hà nh bổn pháºn nà y trong cuá»™c sống để mÆ°u cầu hạnh phúc cho chÃnh mình cÅ©ng nhÆ° cho tha nhân trong xã há»™i mình Ä‘ang sống. [Mục Lục]
37. Trả cho Xêda và trả cho Thiên Chúa
(Suy niệm của Lm. Trần Bình Trá»ng)
Nhóm ngÆ°á»i Pharisêu trong Phúc âm hôm nay kết cấu vá»›i nhóm Hêrôđê để Ä‘Æ°a Chúa và o cuá»™c tranh chấp chÃnh trị. Nhóm Pharisêu thuá»™c giáo phái của Do thái giáo. Há» hay phê bình chỉ trÃch những lá»i nói và hà nh Ä‘á»™ng của Chúa, cho rằng Chúa Ä‘i ra ngoà i táºp tục của tiá»n nhân. Và Chúa cÅ©ng thÆ°á»ng cảnh giác há», gá»i há» là bá»n giả hình vì há» giữ đạo mà thiếu tâm tình bên trong. Nhóm ngÆ°á»i Pharisêu lại háºm há»±c vì phải trả thuế cho chÃnh phủ ngoại bang là ngÆ°á»i La mã. Äây là loại thuế nhân danh, tÃnh theo đầu ngÆ°á»i: Ä‘Ã n ông từ 14 tá»›i 65 tuổi, cÅ©ng nhÆ° Ä‘Ã n bà từ 12 tá»›i 65. Còn nhóm Hêrôđê là những ngÆ°á»i phò đế quốc La mã và do đó phò cả chÃnh sách của vua Hêrôđê. TrÆ°á»›c khi Ä‘Æ°a Chúa và o tròng, há» tá» ra nịnh bợ trÆ°á»›c đã nhÆ° khen Chúa là ngÆ°á»i chân tháºt và không thiên vị (Mt 28:16).
Thế rồi hỠđặt câu há»i vá»›i Chúa: Có được phép ná»™p thuế cho Xêda không? (Mt 22:17). Câu há»i có vẻ Ä‘Æ¡n sÆ¡, nhÆ°ng ngụ ý của há» lại khác. Nếu Chúa trả lá»i có, nghÄ©a là phải ná»™p thuế cho Xêda thì NgÆ°á»i sẽ bị coi là phản Ä‘á»™ng và mất thế giá trÆ°á»›c mặt ngÆ°á»i Do thái thá»i bấy giá» vì há» muốn thoát khá»i quyá»n lá»±c của vua ngoại bang. Nếu Chúa trả lá»i không, nghÄ©a là không cần ná»™p thuế cho Xêda, phe Hêrôđê sẽ tố cáo vá»›i nhà chức trách La mã là chống chÃnh quyá»n ngoại bang. Chúa biết rõ thâm ý của há» nên dùng chÃnh đồng tiá»n ná»™p thuế có hình Xêda để giải thÃch cho há». Chỉ và o hình Xêda trên đồng tiá»n, Chúa bảo há»: Của Xêda, trả vá» Xêda, của Thiên Chúa, trả vá» Thiên Chúa (Mt 22:21).
Ở đây Chúa phân biệt hai phạm vi thế quyá»n và thần quyá»n. Thế quyá»n và thần quyá»n tách biệt nhau, nhÆ°ng có liên hệ vá»›i nhau. Chúa muốn há» cÅ©ng vâng phục thế quyá»n để duy trì tráºt tá»± và lợi Ãch công cá»™ng. Thế quyá»n cÅ©ng bắt nguồn bởi Thiên Chúa nhÆ° lá»i Thánh kinh dạy là má»i quyá»n bÃnh trên trá»i dÆ°á»›i đất Ä‘á»u bởi Thiên Chúa. Trong bà i trÃch sách ngôn sứ Isaia, Chúa đã dùng vua Ba tÆ° ngoại giáo là Kyrô, ngÆ°á»i được sức dầu, để thống trị đế quốc Babylon, Ä‘em dân tá»™c Chúa chá»n trở vá» khá»i ách lÆ°u đầy (Is 45:1). Công đồng Vaticanô II nói vá» những liên hệ giữa thế quyá»n và thần quyá»n nhÆ° sau: Tuỳ theo hoà n cảnh và địa phÆ°Æ¡ng, nếu cả hai cà ng duy trì được sá»± cá»™ng tác là nh mạnh, cả hai cà ng phục vụ lợi Ãch của con ngÆ°á»i má»™t cách hữu hiệu hÆ¡n (Gaudium et Spes #76). Dá»±a và o lá»i Chúa dạy thì Thiên Chúa và Xêda, hay nói cách khác, thần quyá»n và thế quyá»n, Ä‘á»u có những đòi há»i nÆ¡i ngÆ°á»i công dân. Bằng cách bảo ná»™p thuế cho Xêda, Chúa bảo toà n quyá»n hợp pháp của Xêda để duy trì tráºt tá»± và Ãch lợi chung cho xã há»™i loà i ngÆ°á»i. Mặc dầu là chÃnh phủ thuá»™c địa, nhÆ°ng trong giai Ä‘oạn thuá»™c địa đó, chÃnh quyá»n thuá»™c địa cÅ©ng cung ứng được những tiện Ãch nà o đó cho ngÆ°á»i dân.
NgÆ°á»i công dân trách nhiệm thì tuân hà nh luáºt lệ hợp pháp của quốc gia để duy trị tráºt tá»± và lợi Ãch công cá»™ng. Äóng thuế là phÆ°Æ¡ng tiện giúp chÃnh phủ bảo toà n an ninh và an sinh xã há»™i. ChÃnh Chúa Giêsu đã là m gÆ°Æ¡ng trong việc ná»™p thuế Ä‘á»n thỠđể ngÆ°á»i khác khá»i vấp phạm, mặc dù cắt nghÄ©a theo luáºt Ä‘á»n thở thì Chúa được miá»…n. Chúa bảo ông Phêrô: Con hãy ra biển thả câu, con cá nà o bắt được trÆ°á»›c tiên thì hãy mở miệng nó ra, lấy má»™t đồng bạc vá» mà ná»™p xuất thuế của Thà y và của con (Mt 17:27). Tuân giữ luáºt dân sá»±, Mẹ Maria và thánh Giuse đã là m cuá»™c hà nh trình vá» Bêlem, để khai sổ nhân danh theo lệnh hoà ng đế Augúttô (Lc 2:1-7).
Việc tuân giữ luáºt pháp dân dá»± giả thiết rằng luáºt pháp đó dá»±a theo và phù hợp vá»›i luáºt Thiên Chúa. Còn khi mà luáºt pháp dân dá»± Ä‘i ngược lại luáºt Thiên Chúa, thì ngÆ°á»i công giáo theo tiếng lÆ°Æ¡ng tâm ngay thẳng phải bà y tá» láºp trÆ°á»ng. NgÆ°á»i công giáo gồm cả hà ng giáo sÄ©, có hai quyá»n công dân: công dân nÆ°á»›c trần thế và công dân nÆ°á»›c Trá»i. Là ngÆ°á»i công dân của nÆ°á»›c trần thế, ngÆ°á»i công giáo cần đóng thuế và tuân hà nh luáºt pháp công bình của quốc gia, xã há»™i. Ngoà i ra dá»±a theo lá»i Chúa dạy, Giáo há»™i cÅ©ng khuyến khÃch ngÆ°á»i công giáo, vá»›i tÆ° cách là công dân của má»™t quốc gia, tham gia và o guồng máy chÃnh trị của xã há»™i. Tuy nhiên táºp thể Giáo Há»™i, cÅ©ng nhÆ° hà ng giáo sÄ©, thà nh phần Æ°u tú của Giáo há»™i, không chủ trÆ°Æ¡ng tham chÃnh, cÅ©ng không Ä‘em chÃnh trị đảng phái và o Giáo há»™i bởi vì Giáo há»™i là má»™t thá»±c thể siêu việt, đứng trên má»i thể chế chÃnh tri. Giáo há»™i mang tÃnh chất trÆ°á»ng tồn, còn đảng phái cầm quyá»n chỉ có tÃnh chất giai Ä‘oạn, nay còn mai mất khi có việc đổi chủ. Công Äồng Vaticanô II khẳng định vá» Giáo há»™i và thể chế chÃnh trị nhÆ° sau: Giáo há»™i không cách nà o bị đồng hoá vá»›i má»™t cá»™ng Ä‘oà n chÃnh trị và cÅ©ng không cấu kết vá»›i bất cứ hệ thống chÃnh trị nà o vì Giáo há»™i vừa là dấu chỉ vừa là bảo đảm cho tÃnh cách siêu việt của con ngÆ°á»i (Gaudium et Spes #76).
Khi Äức Thánh Cha Gioan Phaolô II viếng thăm Mỹ Châu, Ngà i cảnh giác má»™t linh mục là thà nh viên Hạ viện ở má»™t quốc gia Bắc Mỹ và má»™t linh mục bá»™ trưởng chÃnh phủ tại má»™t quốc gia ở Trung Mỹ rằng nếu muốn tiếp tục là m linh mục thì phải bá» việc tham chÃnh. Hai vị đã tuân theo lá»i Äức Thánh Cha. Là do là vì tham chÃnh là là m chÃnh trị. Mà là m chÃnh trị đôi khi phải thủ Ä‘oạn và ma giáo. Mà ma giáo và thủ Ä‘oạn thì không phù hợp vá»›i chức vụ linh mục. Ngoà i ra để thu hút phiếu của nhóm ná» nhóm kia, linh mục là m chÃnh trị có thể ủng há»™ láºp trÆ°á»ng nà o đó, Ä‘i ngược lại Ä‘Æ°á»ng lối của Giáo há»™i.
Là công dân nÆ°á»›c Trá»i, ngÆ°á»i công giáo có bổn pháºn trả cho Thiên Chúa những gì thuá»™c Thiên Chúa. Ta trả cho Thiên Chúa bằng việc thá» phượng, tin yêu mến Chúa và tuân giữ giá»›i răn Chúa. Ta trả cho Chúa bằng việc góp của xây dá»±ng, sá»a sang và dá»n dẹp nhà Chúa. Ta trả cho Chúa bằng việc tông đồ để mở mang nÆ°á»›c Chúa hầu là m vinh danh Chúa. Ta trả cho Chúa bằng việc bác ái, phục vụ và giúp đỡ tha nhân, hình ảnh của Chúa.
Lá»i cầu nguyện xin cho biết phân định thần quyá»n và thế quyá»n:
Lạy Chúa, con xin tạ Æ¡n Chúa đã đến dạy bảo loà i ngÆ°á»i phân định giữa thần quyá»n và thế quyá»n. Xin cho luáºt pháp các quốc gia được phản ảnh luáºt Chúa. Còn những nhà là m luáºt chÆ°a nháºn biết Chúa, xin cho luáºt pháp hỠđạo đạt được phản ảnh luáºt tá»± nhiên đã được ghi khắc trong lÆ°Æ¡ng tâm chÃnh trá»±c của há». CÅ©ng xin dạy con biết tuân giữ luáºt pháp công chÃnh hầu cho tráºt tá»± và tiện Ãch công cá»™ng được bảo đảm. Và xin dạy con biết tuân hà nh luáºt Chúa để mối liên hệ giữa Chúa và con được tăng triển. Amen. [Mục Lục]
38. Xin Thầy cho biết ý kiến
Bà i Phúc âm hôm nay có má»™t câu đặc biệt thÆ°á»ng được trÆ°ng dẫn, đó là : "Của Xêsa hãy trả cho Xêsa, của Thiên Chúa hãy trả cho Thiên Chúa". Äó là câu trả lá»i đầy ý nghÄ©a sâu xa của Chúa Giêsu cho những ngÆ°á»i đối nghịch muốn gà i bẫy để có cá»› bắt bẻ Ngà i.
Những ngÆ°á»i ấy chÃnh là bá»n Pharisiêu và những kẻ theo phái Hêrôđê. Trong thá»±c tế, hai nhóm ngÆ°á»i nà y có trÆ°á»ng phái ngược nhau; nhóm Pharisiêu thì chỉ muốn bênh vá»±c truyá»n thống sống đạo của cha ông há» mà thôi. Há» coi đó là cách thế duy nhất để là m đẹp lòng Thiên Chúa, và trên phÆ°Æ¡ng diện chÃnh trị thì há» không chấp nháºn sá»± hiện diện của chÃnh quyá»n Rôma Ä‘ang nắm quyá»n cai trị vùng đất Palestine lúc đó.
Bấy giá», vua Hêrôđê được hoà ng đế Rôma bổ nhiệm nắm chÃnh quyá»n, vua Hêrôđê nà y không phải là ngÆ°á»i Do Thái, nhÆ°ng ông là ngÆ°á»i dân ngoại không thuá»™c Do Thái giáo. Còn những ngÆ°á»i Pharisiêu thì không chấp nháºn sá»± thống trị của chÃnh quyá»n Rôma trên đất nÆ°á»›c Palestine. Theo lẽ thÆ°á»ng thì hai nhóm ngÆ°á»i nà y không hoà hợp được vá»›i nhau. Thế nhÆ°ng, trá»› trêu thay, để chống lại Chúa Giêsu thì há» liên kết vá»›i nhau, những ngÆ°á»i Pharisiêu liên kết vá»›i những ngÆ°á»i của vua Hêrôđê.
Mặt khác, những ngÆ°á»i của Hêrôđê thì lại ủng há»™ táºp trÆ°á»ng của vua Hêrôđê, tức của hoà ng đế Rôma để chấp nháºn sá»± thống trị của vua. NhÆ°ng hai nhóm ngÆ°á»i nà y liên kết vá»›i nhau để đặt ra má»™t vấn nạn mà há» cho là phức tạp nhất: "Có nên ná»™p thuế cho hoà ng đế Xêsa hay không?". Nếu Chúa Giêsu trả lá»i là không, thì nhóm ngÆ°á»i Hêrôđê sẽ bắt Chúa vì tá»™i xúi giục dân chúng là m loạn không ná»™p thuế cho hoà ng đế Rôma. Còn nếu Chúa trả lá»i "có" thì những ngÆ°á»i phe Pharisiêu sẽ có cá»› để tố cáo Chúa vá»›i dân chúng là Chúa Ä‘i vá»›i ngÆ°á»i ngoại bang, không đáng là má»™t vị lãnh đạo tôn giáo.
Äối vá»›i há», theo cái nhìn và suy luáºn của há» thì Chúa Giêsu chắc chắn sẽ rÆ¡i và o bẫy, vì không có câu nà o khác để trả lá»i: Má»™t là phải ná»™p thuế hai là không ná»™p thuế. NhÆ°ng câu trả lá»i của Chúa Giêsu là m cả hai hạng ngÆ°á»i nà y không bắt bẻ được Ngà i, đồng thá»i Chúa Giêsu còn xác quyết má»™t chân lý sá»± tháºt đầy má»›i mẻ, đó là : "Những gì của Xêsa hãy trả cho Xêsa và những gì của Thiên Chúa hãy trả lại cho Thiên Chúa. Hãy tìm nÆ°á»›c Thiên Chúa trÆ°á»›c, rồi má»i sá»± khác sẽ được ban cho anh em dÆ° đầy".
Thá» há»i xem có má»™t cái gì hay váºt gì trong vÅ© trụ nà y mà lại không thuá»™c vá» Thiên Chúa? Trái đất và vÅ© trụ nà y do Thiên Chúa tạo dá»±ng nên, và chÃnh con ngÆ°á»i cÅ©ng được Ngà i tạo dá»±ng. Má»—i ngÆ°á»i chúng ta đã lãnh nháºn sá»± sống từ Ngà i, bởi vì không có gì mà chúng ta Ä‘ang dùng mà lại không do Ngà i ban cho.
Váºy, nếu không trả vá» cho Thiên Chúa những gì thuá»™c vá» Ngà i, không hÆ°á»›ng vá» Ngà i tất cả những gì trong vÅ© trụ hay tất cả những gì ta Ä‘ang hưởng dùng thì đó là thái Ä‘á»™ phản loạn của con ngÆ°á»i. Con ngÆ°á»i muốn chiếm hữu lấy chá»— của Thiên Chúa và qui má»i sá»± vá» chÃnh mình, lấy mình là m chủ, là m tiêu chuẩn cho má»i sá»±, những thái Ä‘á»™ kiêu ngạo sai lầm nà y chỉ dẫn Ä‘Æ°a đón những tranh chấp, háºn thù, bạo lá»±c và xa rá»i Thiên Chúa mà thôi. Vì thế, bao lâu má»—i ngÆ°á»i chúng ta không nhìn nháºn Thiên Chúa là Äấng chủ tể của mình, không trả lại cho Ngà i và không qui hÆ°á»›ng vá» Ngà i tất cả những gì thuá»™c vá» Ngà i, không để cho Thiên Chúa chiếm chá»— nhất trong cuá»™c sống của mình, thì bấy lâu con ngÆ°á»i không thể xây dá»±ng má»™t xã há»™i nhân bản xứng đáng là con ngÆ°á»i, không thể nà o xây dá»±ng má»™t xã há»™i hoà hợp, trong đó má»i ngÆ°á»i nhìn nháºn nhau nhÆ° là anh chị em trong đại gia đình có Thiên Chúa là Cha: "Hãy trả cho Xêsa những gì của Xêsa, và hãy trả cho Thiên Chúa những gì thuá»™c vá» Thiên Chúa".
Hôm nay Lá»i Chúa má»i gá»i má»—i ngÆ°á»i Kitô hữu chúng ta hãy dấn thân nhiá»u hÆ¡n nữa, đặt Chúa và o chá»— nhất trong cuá»™c sống của mình, đặt Chúa và o chá»— nhất trong má»i sinh hoạt xã há»™i của mình. Tất cả má»i biến cố, tất cả những gì chúng ta Ä‘ang thừa hưởng là đến từ Thiên Chúa và đá»u do tình yêu thÆ°Æ¡ng của Ngà i trao ban.
Lạy Chúa, chúng con xin dâng lá»i cảm lạ và tri ân Ngà i mãi mãi, vì tất cả những gì chúng con có đây Ä‘á»u là do Chúa ban cho. Xin Chúa gìn giữ chúng con trong đức tin mà giỠđây chúng con cùng nhau tuyên xÆ°ng qua kinh Tin KÃnh. [Mục Lục]
39. Nộp thuế cho Xêda – Lm PX. Vũ Phan Long
1.- Ngữ cảnh
Tiếp sau phân Ä‘oạn 21,23–22,14 vá» các dụ ngôn là bốn giai thoại tÆ°á»ng thuáºt các thức Äức Giêsu đánh bại các đối thù trong các cuá»™c tranh luáºn tại Äá»n Thá». Có thể gá»i đây là các “truyện vá» tranh luáºnâ€. Nét tiêu biểu của các truyện nà y là ngÆ°á»i tÆ°á»ng thuáºt không quan tâm đến láºp trÆ°á»ng của các đối thủ của Äức Giêsu. Ông thÆ°á»ng cho thấy: hoặc các đối thủ giăng má»™t cái bẫy bằng câu há»i hiểm Ä‘á»™c (cc. 15-22), hoặc câu há»i của há» tạo ra cÆ¡ há»™i cho má»™t câu trả lá»i (cc. 34-40). Nếu có nói đến láºp trÆ°á»ng của há», thì chỉ nói rất ngắn gá»n (cc. 23.42), vì cần phải nói ra cho cuá»™c tranh luáºn. Các đối thủ của Äức Giêsu được mô tả giống nhÆ° các diá»…n viên ranh ma nhÆ°ng thừa thãi.
Hình thái của bốn truyện cÅ©ng có đặc tÃnh của cuá»™c tranh luáºn tại lá»›p há»c, trong đó các há»c trò đặt câu há»i cho thầy (22,16.24.36). Theo má»™t lược đồ của truyá»n thống kinh sÆ° Do Thái, các tranh luáºn nhà trÆ°á»ng được bố trà thà nh bốn báºc vá»›i Ä‘á»™ mạnh tăng dần và được đặt tên nhÆ° sau:
1- [K]hokmâh (“sá»± khôn ngoanâ€): đây là má»™t tranh luáºn vá» quy tắc phải theo khi liên hệ đến những bản văn pháp luáºt;
2- Haggadâh (“truyện kýâ€): đây là má»™t lối giải thÃch các băn văn Kinh Thánh bá» ngoà i mâu thuẫn vá»›i nhau;
3- Bôrut (“sá»± tầm thÆ°á»ngâ€): đây là má»™t tranh luáºn nhắm biến niá»m tin thà nh má»™t trò há»;
4- Derek ‘erets (“đưá»ng đấtâ€): đây là má»™t tranh luáºn vá» những nguyên tắc cÆ¡ bản của Ä‘á»i sống luân lý.
Chúng ta có thể cho rằng tác giả Mt đã trình bà y các Ä‘oạn văn trong chÆ°Æ¡ng 22 từ c. 15 đến c. 46 theo lược đồ nà y, nhÆ°ng ngà i đảo thứ tá»± truyá»n thống, bằng cách đặt haggadâh và o cuối cuá»™c đối chất, hầu nêu báºt tÃnh tiệm tiến của cuá»™c đối chất cho đến câu há»i cuối cùng của Äức Giêsu (x. c. 42):
1- [K]hokmâh:22,15-22,
2- Bôrut: 22,23-33;
3- Derek ’erets: 22,34-40,
4- Haggadâh: 22,41-46.
Ba tranh luáºn đầu được gợi lên bởi ba nhóm đại diện Do Thái giáo chÃnh thức. Há» tìm cách gà i bẫy Äức Giêsu bằng chÃnh những lá»i nói của NgÆ°á»i (cc. 15 và 35) vá» những vấn Ä‘á» ngà y cà ng thêm quan trá»ng: ná»™p thuế cho Xêda, là vấn đỠđặt đối láºp các nhóm Hêrôđê, Pharisêu và Nhiệt Thà nh (Quá KhÃch) vá»›i nhau; sá»± sống lại của kẻ chết, là vấn đỠđược phái Xađốc đặt ra; Ä‘iá»u răn lá»›n nhất, là mối báºn tâm của ngÆ°á»i Do-thái tuân thủ luáºt Môsê nghiêm nhặt, tức phái Pharisêu. Các vấn đỠấy được đặt ra cho má»™t vị Rabbi: “ThÆ°a Thầy†(didaskale; x. cc. 15.24.36); đây là danh hiệu cho thấy là há» hiểu Äức Giêsu đứng và o vị trà nà o. NhÆ°ng cứ má»—i lần Äức Giêsu lại Ä‘Æ°a hỠđến má»™t câu há»i triệt để hÆ¡n. Äể rồi cuối cùng, NgÆ°á»i chủ Ä‘á»™ng đặt rõ rà ng cho há» câu há»i phát sinh do dá»± hiện diện của NgÆ°á»i giữa há» trong Äá»n thá», và nhÆ° thế NgÆ°á»i buá»™c há» phải lấy láºp trÆ°á»ng dứt khoát.
2.- Bố cục
Bản văn có thể chia thà nh ba phần:
1) Toan tÃnh của các đối thủ của Äức Giêsu (22,15);
2) Cuộc gặp gỡ với vấn đỠnộp thuế cho Xêda (22,16-17);
3) Câu trả lá»i của Äức Giêsu (22,18-21):
- a) láºt mặt nạ bằng nháºn định mở đầu (c. 18),
- b) láºt mặt nạ bằng cách dùng đồng tiá»n ná»™p thuế (cc. 19-21a),
- c) giáo huấn quan trá»ng nhất của Äức Kitô: tìm kiếm Thiên Chúa (c. 21b).
Bà i Ä‘á»c phụng vụ bá» câu kết của cuá»™c tranh luáºn (c. 22).
3.- Và i điểm chú giải
- ngÆ°á»i Pharisêu … ngÆ°á»i thuá»™c phe Hêrôđê (1-2): Những ngÆ°á»i Pharisêu đại diện cho thái Ä‘á»™ không khoan nhượng vá» tôn giáo. Há» nhất định không bá» mất tá»± do của Dân Thiên Chúa trÆ°á»›c chÃnh quyá»n Rôma. Còn ngÆ°á»i thuá»™c phe Hêrôđê thì ủng há»™ Rôma, bởi vì Äế quốc nâng đỡ các tiểu vÆ°Æ¡ng xuất thân từ gia đình Hêrôđê Cả.
- ngÆ°á»i chân tháºt … chẳng vị nể ai (16): Äây là hai đòi há»i mà các kinh sÆ° luôn phải nhá»› mà đáp ứng: trung thà nh vá»›i Lá» Luáºt và không cả nể, thiên vị.
- được phép … hay không (17): “Äược phép†(exestin) [và “không được phépâ€] là công thức tiêu biểu của TM Mt (12,2.4.10.12; 14,4; 19,3; 20,15; 27,6). Câu há»i “được phép không?†thÆ°á»ng được ngÆ°á»i tÃn hữu Do Thái đặt ra cho mình và cho các kinh sÆ°. Tầm mức của câu há»i có tÃnh quy thần: dÆ°á»›i mắt Thiên Chúa, tức dÆ°á»›i ánh sáng của Lá» Luáºt, có được phép ná»™p thuế không? NhÆ° thế, câu há»i không được đặt ra trên bình diện Luáºt dân sá»± hoặc thá»i cÆ¡ chÃnh trị.
- ná»™p thuế (17): Ngoà i nhiá»u khoản thu được bổ cho tất cả các công dân trong Äế quốc (thuế cầu Ä‘Æ°á»ng, thuế quan…), các tỉnh phải đóng má»™t thứ cống (Lt. tributum) cho hoà ng đế, để bà y tá» sá»± thuần phục. NgÆ°á»i Do Thái rất ghét thứ cống thuế nà y, còn Nhóm Quá KhÃch thì buá»™c phải coi việc từ chối ná»™p nhÆ° má»™t bổn pháºn tôn giáo.
- đồng tiá»n ná»™p thuế (19): NgÆ°á»i Do Thái chỉ có quyá»n đúc tiá»n đồng, chứ không được đúc tiá»n bạc. NhÆ° váºy các đồng tiá»n của há» có giá trị nhá» nên không được phép dùng để đóng thuế. Há» phải dùng đồng quan (dênarion). Chẳng hạn, đồng quan của hoà ng đế Tibêriô có má»™t bên là hình cái đầu hoà ng đế, bên kia là hình bà Livia, mẹ của hoà ng đế, được coi nhÆ° nữ thần hòa bình.
4.- à nghĩa của bản văn
* Toan tÃnh của các đối thủ của Äức Giêsu (15)
Câu 15 mở đầu cho toà n phân Ä‘oạn (cc. 15-46). Các đối thủ của Äức Giêsu lần lượt xuất hiện: tại Äá»n Thá», các thượng tế và kinh sÆ° đã can thiệp (21,15), kế đó là các thượng tế và kỳ mục trong dân (21,23), rồi đến các thượng tế và ngÆ°á»i Pharisêu (21,45), bây giỠđến lượt những ngÆ°á»i Pharisêu và những ngÆ°á»i thuá»™c phe Hêrôđê (22,15). Sau nà y những ngÆ°á»i thuá»™c nhóm Xađốc cÅ©ng đến (22,23), và cuối cùng lại là những ngÆ°á»i Pharisêu (22,35.41). Há» vẫn chống nhau, nhÆ°ng bây giá» há» liên minh vá»›i nhau để chống má»™t kẻ thù “chungâ€.
Hôm nay nhóm Pharisêu nhắm rút được má»™t tuyên bố (logos) của Äức Giêsu, để lá»i ấy trở thà nh má»™t cái bẫy hại NgÆ°á»i.
* Cuộc gặp gỡ với vấn đỠnộp thuế cho Xêda (16-17)
Ở đây những ngÆ°á»i Pharisêu sai các môn đệ của há» (tháºt ra ngÆ°á»i Pharisêu không có môn đệ, mà là các kinh sÆ°) cùng Ä‘i vá»›i những ngÆ°á»i thuá»™c phe Hêrôđê mà gà i bẫy Äức Giêsu. Ở Mc 12,14-15, câu há»i của há» vừa có tÃnh lý thuyết (“có được phép ná»™p thuế?â€) vừa thá»±c tiá»…n (“chúng tôi có phải ná»™p thuế?â€); ngược lại trong Mt, câu há»i chỉ có tÃnh lý thuyết (nhÆ° ở Lc 20,20-26). Tháºt ra câu há»i của há» hết sức nham hiểm. Lá»i đầu tiên há» nói, rất dà i, nhắm ru ngủ các nghi ngá», là má»™t lá»i khen hết sức giả hình (c. 16: captatio benevolentiae): há» chà o NgÆ°á»i là “Thầy†(Rabbi); há» Ä‘á» cao sá»± chân thà nh, khả năng, tÃnh chà công vô tÆ° của NgÆ°á»i. Tháºt ra, Äức Giêsu đúng là nhÆ° thế, nhÆ°ng nÆ¡i môi miệng của những sứ giả do ngÆ°á»i Pharisêu thù nghịch gá»i Ä‘i, các lá»i của há» rá»—ng tuếch và không lÆ°Æ¡ng thiện. Từ đó, há» xin NgÆ°á»i ban giáo huấn vá» má»™t vấn Ä‘á» phức tạp; hỠ“nhả chất Ä‘á»™c ra†(c. 17): má»™t câu há»i dứt khoát và đột ngá»™t: “có được phép ná»™p thuế cho Xêda hay không?â€. Nếu trả lá»i “cóâ€, Äức Giêsu sẽ khiến dân chúng nổi giáºn, vì NgÆ°á»i tá» ra là ngÆ°á»i nghiêng theo Äế quốc; và ngÆ°á»i Pharisêu chẳng bá» lỡ cÆ¡ há»™i mà đánh đổ tất cả uy tÃn của NgÆ°á»i trÆ°á»›c mặt dân chúng. Còn nếu trả lá»i “khôngâ€, NgÆ°á»i sẽ bị coi là chống chÃnh quyá»n Rôma; và phe Hêrôđê có lẽ sẽ là những ngÆ°á»i đầu tiên tố cáo NgÆ°á»i là ngÆ°á»i muốn phá rối trị an. HÆ¡n nữa, câu há»i còn có tầm mức thần há»c, bởi vì các nhóm Do Thái cá»±c Ä‘oan coi việc sá» dụng đồng bạc ngoại quốc nhÆ° má»™t kiểu thá» ngẫu tượng, mà điá»u răn thứ hai lên án: không được Ä‘Æ°a các hình ảnh hoà ng đế hoặc các biểu hiệu tượng trÆ°ng quyá»n bÃnh của ông và o Äá»n ThỠđể khá»i là m giảm thiểu vÆ°Æ¡ng quyá»n của Äức Chúa (Yhwh). Khi các tổng trấn (chẳng hạn Philatô) đã tìm cách là m nhÆ° thế để hạ nhục ngÆ°á»i Do Thái, các vị nà y đã gặp phải phản ứng chống đối gay gắt nhất. Những ngÆ°á»i thuá»™c Nhóm Quá KhÃch (Nhiệt Thà nh) dứt khoát không nháºn quyá»n Hoà ng đế nên cÅ©ng không đóng thuế. Há» không đặt vấn Ä‘á» vá» lý thuyết hay thá»±c hà nh. NhÆ°ng ngÆ°á»i Pharisêu thì chá»n má»™t thái Ä‘á»™ trung dung; hỠđã chấp nháºn đóng thuế để đổi lấy tá»± do tôn giáo. Váºy câu há»i đặt ra cho Äức Giêsu rất nham hiểm, để NgÆ°á»i không có ngõ thoát: “có được ná»™p thuế hay không?â€. NhÆ°ng Äức Giêsu thấy rõ cái bẫy.
* Câu trả lá»i của Äức Giêsu (18-21)
TrÆ°á»›c tiên, Äức Giêsu láºt mặt nạ của há» bằng nháºn định mở đầu: “Tại sao các ngÆ°á»i lại thá» tôi, hỡi những kẻ đạo đức giả†(c. 18). NgÆ°á»i cho thấy NgÆ°á»i không phải là kẻ khù khá». HỠđã mở đầu câu chuyện rất má»m má»ng (c. 16b) không phải vì há» tha thiết tìm kiếm chân lý của Thiên Chúa, nhÆ°ng chỉ vì muốn Ä‘Æ°a NgÆ°á»i và o thế lưỡng nan, để hại NgÆ°á»i. HỠđáng bị gá»i là “những kẻ đạo đức giả†theo hai nghÄ©a: trÆ°á»›c tiên, bởi vì há» giả bá»™ rất quan tâm đến má»™t vấn Ä‘á» thá»i sá»±; kế đó, bởi vì khi sá» dụng đồng quan để giao dịch buôn bán, hỠđã minh nhiên nhìn nháºn quyá»n của Hoà ng đế từ lâu rồi.
Kế đó, dù câu há»i được đặt ở bình diện lý thuyết, Äức Giêsu đã chuyển sang bình diện thá»±c hà nh để trả lá»i (“Cho tôi xem đồng tiá»n ná»™p thuếâ€, c. 19). Nếu há» cÅ©ng nhÆ° má»i ngÆ°á»i Do Thái có trong túi các đồng quan Rôma, mặc dù có các hình ảnh và dòng chữ bất kÃnh, ngẫu tượng, Ä‘iá»u đó có nghÄ©a là hỠđã có má»™t giải pháp cho vấn Ä‘á». Tại sao khi dùng đồng quan ấy (của Äế quốc) mà giao dịch buôn bán thì há» không áy náy bao nhiêu, mà bây giỠ“trả vá» Xêda†(ná»™p thuế) thì há» lại áy náy đến thế? Nếu có vấn đỠở đây, thì hỠđã giải quyết từ lâu rồi: được phép ná»™p thuế. Trong lãnh vá»±c tiá»n bạc, hỠđã nhìn nháºn há» lệ thuá»™c Xêda.
NhÆ°ng rồi Äức Giêsu Ä‘i quá câu há»i được đặt ra: chỉ có má»™t Ä‘iá»u quan trá»ng nhất, mà há» hoà n toà n có thể là m ngay khi phải sống dÆ°á»›i ách đô há»™, đó là “trả vá» Thiên Chúaâ€, Ä‘iá»u thuá»™c vá» NgÆ°á»i (c. 21b). Äây là điá»u Äức Giêsu đã không ngừng nói đến kể từ khi ra Ä‘i hoạt Ä‘á»™ng: “TrÆ°á»›c hết hãy tìm kiếm NÆ°á»›c Thiên Chúa và đức công chÃnh của NgÆ°á»i, còn tất cả những thứ kia, NgÆ°á»i sẽ thêm cho†(Mt 6,33. Xem Bà i giảng trên núi). Khi nói nhÆ° thế, Äức Giêsu không có ý thiết láºp hai tráºt tá»± khác nhau là Quốc gia và Há»™i Thánh nhÆ° hai Ä‘iểm quy chiếu khác nhau, cÅ©ng không biện minh cho việc quy phục Hoà ng đế. NgÆ°á»i chỉ muốn đặt các vấn Ä‘á» và o đúng chá»— của chúng. Tháºt ra các vấn Ä‘á» liên hệ đến Hoà ng đế chẳng là gì so vá»›i các vấn Ä‘á» liên hệ đến NÆ°á»›c Thiên Chúa. NgÆ°á»i ta đã há»i Äức Giêsu vá» thuế, chứ không há»i gì vá» các đòi há»i của Thiên Chúa cả. NgÆ°á»i không tìm cách tránh né, vì không thể được, nhÆ°ng khi trả lá»i, NgÆ°á»i cÅ©ng chỉ đặt má»—i chuyện và o đúng chá»— của nó. Các đối thủ chẳng còn biết tiếp tục câu chuyện nhÆ° thế nà o nữa. Các quyá»n của Hoà ng đế đã không bị vi phạm, nhÆ°ng các quyá»n của Thiên Chúa thì đã được khẳng định rất mạnh. NgÆ°á»i ta hoà n toà n có thể thá»a mãn các đòi há»i của Thiên Chúa trong khi vẫn đóng thuế cho Hoà ng đế.
+ Kết luáºn
Tháºt ra, Äức Giêsu không muốn thiết láºp hai tráºt tá»± khác nhau song song, trong đó Thiên Chúa và Xêda Ä‘á»u là chúa tể; NgÆ°á»i cÅ©ng không dạy vá» thái Ä‘á»™ tùng phục Hoà ng đế. NgÆ°á»i chỉ muốn đặt các vấn Ä‘á» và o đúng vị trà của chúng. NgÆ°á»i không phủ nháºn rằng cÅ©ng có thể có những xung Ä‘á»™t, và đôi khi phải chá»n lá»±a (x. Cv 4,18-20). NhÆ°ng NgÆ°á»i muốn nói rằng xung Ä‘á»™t ấy không có ở chá»— ngÆ°á»i Pharisêu muốn thấy có. Bởi vì ngÆ°á»i nà o tháºt sá»± tùng phục Thiên Chúa và sống trong niá»m chá» mong NÆ°á»›c Trá»i và sá»± công chÃnh của Thiên Chúa, thì có thể nhìn nháºn tÃnh chÃnh đáng cÅ©ng nhÆ° những giá»›i hạn của những quyá»n của Xêda (x. 1 Pr 2,13-16).
5.- Gợi ý suy niệm
- Chúng ta hoà n toà n có thể lấy lại lá»i ngÆ°á»i Pharisêu khen ngợi Äức Giêsu, nhÆ°ng gá»™t rá»a sạch má»i toan tÃnh giả hình, để thÆ°a vá»›i Äức Giêsu. Äức Giêsu đúng là Äấng chân tháºt: NgÆ°á»i không uốn cong các đòi há»i của chân lý hoặc luáºt luân lý theo các nháºn định vá» thá»i cÆ¡ hoặc nhằm thà nh công cho riêng mình. NgÆ°á»i chÃnh là Sá»± Tháºt (x. Ga 14,6). Äức Giêsu dạy Ä‘Æ°á»ng lối của Thiên Chúa: đây không phải là Luáºt Môsê hay sá»± khôn ngoan loà i ngÆ°á»i của các triết gia và các nhà luân lý; NgÆ°á»i là “ánh sáng cho thế gian†dẫn Ä‘Æ°a chúng ta (Ga 8,12), để chúng ta khá»i Ä‘i trong bóng tối. NgÆ°á»i chẳng vị nể ai: NgÆ°á»i là Äấng cứu Ä‘á»™ má»i ngÆ°á»i (x. 1 Tm 2,3-6), nên không báºn tâm vá» mà u da, chủng tá»™c, trình Ä‘á»™ trà tuệ, hoà n cảnh xã há»™i của con ngÆ°á»i (x. Ga 3,28).
- Thiên Chúa vẫn dà nh chá»— cho Hoà ng đế. Nếu hết lòng vá»›i Thiên Chúa, con ngÆ°á»i có thể và phải chu toà n các quy định của Hoà ng đế (chÃnh quyá»n) trên nhiá»u lãnh vá»±c, nhÆ°ng trá»n vẹn bản thân thì thuá»™c vá» Thiên Chúa và không được từ chối NgÆ°á»i bất cứ Ä‘iá»u gì của mình. Thiên Chúa đòi há»i má»™t Ä‘iá»u hoà n toà n khác vá»›i việc từ chối ná»™p thuế cho Xêda, NgÆ°á»i đòi há»i má»™t Ä‘iá»u to lá»›n hÆ¡n vô cùng. NgÆ°á»i đòi há»i chÃnh bản thân con ngÆ°á»i, cách tuyệt đối và trá»n vẹn (“Yêu mến Thiên Chúa hết lòng…â€).
- Quyá»n dân sá»± nằm trong bình diện trần thế, là bình diện phải lê thuá»™c các thá»±c tại của bình diện tôn giáo. Ở trong bình diện trần thế, Äức Giêsu nhìn nháºn rằng việc ná»™p thuế cho chÃnh quyá»n Rôma chẳng có gì là vô luân hay phạm thánh cả. Thánh Phaolô có viết: “Anh em nợ ai cái gì, thì hãy trả cho ngÆ°á»i ta cái đó: ná»™p sÆ°u cho ngÆ°á»i đòi sÆ°u, trả thuế cho ngÆ°á»i đòi thuế, sợ ngÆ°á»i phải sợ, kÃnh ngÆ°á»i phải kÃnh†(Rm 13,7). NgÆ°á»i Kitô hữu không được viện cá»› là mình phải chu toà n các bổn pháºn tôn giáo để miá»…n chuẩn các bổn pháºn đối vá»›i quốc gia hoặc trong quốc gia. Chúng ta là công dân NÆ°á»›c Trá»i (x. Pl 3,19-20), nhÆ°ng sống tÆ° cách ấy tại má»™t quê hÆ°Æ¡ng trần thế. [Mục Lục]
40. Của Thiên Chúa trả cho Thiên Chúa
Của Caesar trả cho Caesar,
Của Thiên Chúa trả cho Thiên Chúa
** Bối Cảnh Äoạn Tin Mừng:
Äế quốc Rôma thống trị xứ Palestin từ năm 63 trÆ°á»›c Chúa giáng sinh và đã đặt ná»n cai trị rất vững chắc tại đất nÆ°á»›c nà y. Há» cÅ©ng đặt vua Hêrôđê là ngÆ°á»i Do Thái để đại diện Rôma cai trị dân. NhÆ°ng dân Do Thái lại chia ra nhiá»u phe: Phe Hêrôđê và những ngÆ°á»i thuá»™c nhóm SaÄ‘ucêô thì ủng há»™ việc đóng thuế cho Rôma để củng-cố địa vị và tà i sản. Phe Pharisêô thì bất đắc dÄ© phải ná»™p thuế, nhÆ°ng trong lòng không muốn tuân phục. Còn phe thứ ba, thuá»™c nhóm những ngÆ°á»i yêu nÆ°á»›c quá khÃch thì hoà n toà n tẩy chay việc đóng thuế cho đế quốc Rôma mà há» coi là dân ngoại, không có quyá»n chi trên dân của Chúa!
Dân Do Thái lại gồm 3 loại ngÆ°á»i:
- Công Dân Rôma là những ngÆ°á»i có quốc tịch Rôma (nhÆ° Thánh Phaolô...)
- NgÆ°á»i tá»± do là những ngÆ°á»i dân thÆ°á»ng. Chúa Giêsu thuá»™c nhóm ngÆ°á»i tá»± do.
- NgÆ°á»i nô-lệ.
Theo luáºt Rôma, tất cả má»i ngÆ°á»i cả nam cÅ©ng nhÆ° nữ từ 14 tá»›i 65 tuổi, hà ng năm phải đóng thuế cho Rôma 1 đồng bạc DENARIUS. Äồng bạc. Äồng DENARIUS được đúc bằng bạc, nặng 3,8g. Äồng DENARIUS đã được đế quốc Rôma dùng từ năm 268 trÆ°á»›c Chúa Giáng Sinh và mãi tá»›i năm 200 sau Công Nguyên vẫn còn tiếp tục dùng trong đế quốc Rôma. Äồng bạc được khắc hình các hoà ng đế Rôma, thá»i Chúa Giêsu, thì hình và hiệu trên đồng DENARIUS là hình và hiệu của hoà ng đế Tibêriô, ông cai trị từ năm 31 trÆ°á»›c Chúa giáng sinh và băng hà năm 14 sau Chúa giáng sinh.
Câu há»i nham hiểm:
Vá»›i bối cảnh trên, sau khi 2 nhóm Pharisêô và SaÄ‘ucêô đã thất-bại trong việc cấu kết lại vá»›i nhau để cáºt-vấn Chúa Giêsu nhiá»u Ä‘iá»u, mục Ä‘Ãch để hại Chúa, nhÆ°ng Chúa đã khiến bá»n há» phải “Câm Há»ng!â€, nên lần nà y, chúng cấu-kết vá»›i nhóm Hêrôđê, nhóm III thiên vá» chÃnh trị, ủng há»™ đế quốc Rôma để gà i bẫy hầu có thể kết án tá» cho Chúa Giêsu. Chúng đến vá»›i Chúa Giêsu vá»›i bá» ngoà i rất cung kÃnh, muốn tìm hiểu con Ä‘Æ°á»ng Công ChÃnh để noi theo. Há» lá»… phép thÆ°a: “ThÆ°a Thầy!†–(RABBI là tiếng há»c trò thÆ°a vá»›i thầy) “Chúng tôi biết Thầy là ngÆ°á»i Công ChÃnh, không tây vị ai, Xin Thầy nói cho chúng tôi biết Thầy nghÄ© thế nà o? Có nên ná»™p thuế cho Caesar hay không?†(Mt 22:17).
Äây là câu há»i vô cùng nham hiểm, nhÆ°ng dÆ°á»›i bá» ngoà i rất chân thà nh, vô tá»™i, muốn biết sá»± tháºt để sống theo Sá»± Tháºt, nhÆ°ng vá»›i dã tâm của chúng, chúng nghÄ© rằng: chắc chắn sẽ Ä‘Æ°a Chúa và o gá»ng kìm, không thể thoát được! Äây là miếng mồi nhìn thoáng qua rất dá»… nuốt, nhÆ°ng bên trong là lưỡi câu sắc bén, đầy nguy hiểm! Bởi vì: Nếu Chúa trả lá»i: “NÊN ná»™p thuế thì những ngÆ°á»i Do Thái yêu nÆ°á»›c sẽ nghÄ© rằng Chúa vá» phe vá»›i Rôma hà hiếp dân và do đó sẽ chẳng ai tôn kÃnh, nghe lá»i dạy của Chúa nữa! Còn nếu Chúa trả lá»i: “KHÔNG NÊN ná»™p thuế cho Caesar! Thì nhà cầm quyá»n sẽ liệt Ngà i và o số những ngÆ°á»i phản loạn và sẽ không tránh được án tá» hình!
Äứng trÆ°á»›c cạm bẫy vô cùng nguy hiểm mà những ngÆ°á»i thù ghét Chúa giăng ra, Chúa Giêsu thấu rõ dã tâm quá»· quyệt của chúng, nên, trÆ°á»›c khi trả lá»i, Chúa thẳng tay vạch mặt nạ đáng tởm của chúng. Ngà i nghiêm nghị phán: “Hỡi bá»n giả hình! Các ngÆ°Æ¡i gà i bẫy Ta là m chi?†(Mt 22: 18) Tháºt xấu hổ cho bá»n ngÆ°á»i nham hiểm muốn giăng bẫy hại Chúa!
Äoạn Chúa bảo: “Hãy Ä‘Æ°a cho Ta đồng tiá»n!â€, Ä‘oạn Chúa há»i há»: “Hình và hiệu nà y là của ai?â€. Chúng trả lá»i: “Của Caesarâ€. Chúa trả lá»i thẳng thắn, không cần úp mở:
“CỦA CAESAR thì trả cho Caesar,
của THIÊN CHÚA thì trả cho Thiên Chúa!†(Mt 22:21)
Câu trả lá»i của Chúa Giêsu trở thà nh thá»i danh và trở thà nh nguyên-tắc cho Sá»± Công Bằng cho toà n nhân loại noi theo! Thần quyá»n và thế quyá»n là hai phÆ°Æ¡ng diện hoà n toà n khác nhau. Con ngÆ°á»i trần thế, vì có xác, có hồn nên cần chu toà n các luáºt lệ trần thế cÅ©ng nhÆ° vá» Thiên-Luáºt. Tuy nhiên, vì Thiên Chúa là Chủ-Tể Tối Cao, Äấng vượt trên má»i loà i trên trá»i dÆ°á»›i đất, nên Thiên Luáºt phải được tuyệt đối chấp hà nh.
CỦA CAESAR:
Các nhân luáºt: Chẳng hạn nhÆ° luáºt của Liên Bang, luáºt tiểu bang, luáºt giao thông, luáºt thuế vụ, luáºt của thà nh phố... nói chung: Những luáºt Ä‘em lại công Ãch cho nhân loại, cho dân tá»™c, chúng ta phải chấp hà nh. Tuy nhiên, những luáºt trái vá»›i Äạo Lý, trái Công Bằng, chẳng hạn: những luáºt cho phép phá thai, hôn nhân đồng tÃnh hay an-tá»... là những luáºt trái vá»›i đạo đức thì các công dân không bao giỠđược phép là m. Äặc biệt là những luáºt chống lại Thiên Chúa thì không bao giỠđược tuân theo, vì đó là phản loạn vá»›i Äấng Tạo Hoá, Äấng đã tạo dá»±ng, gìn giữ và bang trợ hết thảy muôn loà i muôn váºt!
** Của Caesar: Äó là những gì CỦA NGƯỜI KHÃC nhÆ°: Tiá»n bạc, sản nghiệp, tiếng khen, nghá» nghiệp... hoà n toà n thuá»™c quyá»n sở hữu của cá nhân đó, ngÆ°á»i khác hoà n toà n không có quyá»n tiêu dùng, là m hao hụt hay lấy Ä‘i trái vá»›i ý rõ rà ng của chủ của. Phạm quyá»n sở hữu, bất cứ bằng cách nà o Ä‘á»u là tá»™i Lá»—i Äức Công Bằng!
** Của Caesar: CÅ©ng nên để ý vá» VIỆC ÄÓNG THUẾ cho chÃnh phủ. Má»i công dân trong nÆ°á»›c Ä‘á»u được hưởng những tiện nghi công cá»™ng nhÆ°: Ä‘Æ°á»ng xá, tráºt tá»± an ninh, cứu hoả, nhà thÆ°Æ¡ng, bÆ°u Ä‘iện... Tất cả những chi phà đó Ä‘á»u lấy từ tiá»n đóng thuế của toà n dân. Trong khi những ngÆ°á»i khác đóng thuế mà ta không đóng, thì đó là tá»™i lá»—i Äức Công Bằng!... Có ngÆ°á»i có gia tà i to lá»›n, có 2, 3 nhà cho thuê, nhÆ°ng lại cho ngÆ°á»i khác đứng tên để được hưởng TRỢ CẤP NGƯỜI GIÀ... thì đó cÅ©ng là tá»™i lá»—i Äức Công Bằng!
CỦA THIÊN CHÚA
Thiên Chúa là Chủ Tể muôn loà i, muôn váºt, nhá» Ngà i, muôn loà i được tạo dá»±ng, bảo trì và nuôi dưỡng. Ngà i nắm giữ má»i váºn mạng các quốc gia, dân tá»™c. Do đó chỉ mình Thiên Chúa má»›i xứng đáng nhân loại tôn thá» và yêu mến. Mình Thiên Chúa vì thế có Quyá»n Tối Thượng, Quyá»n Tuyệt Äối, quyá»n vượt trên má»i quyá»n trần gian, không ai được hà nh Ä‘á»™ng trái vá»›i Thánh luáºt của Chúa.
Riêng con ngÆ°á»i, chúng ta được Thiên Chúa vô và n trân quý và “Sáng tạo giống hình ảnh của NgÆ°á»i†(Sáng Thế Ký 1:27). Vì thế, nhân loại má»i nÆ¡i, má»i thá»i đại, tất cả, dù da trắng, da và ng, da Ä‘en, má»i ngôn ngữ chủng tá»™c Ä‘á»u là CON THƯỢNG ÄẾ, và do đó, chúng ta vô cùng Hạnh Phúc vì được Thiên Chúa yêu thÆ°Æ¡ng, bang trợ và dẫn Ä‘Æ°a vá» tá»›i Bến Bá» PhÆ°á»›c Hạnh Vô Biên trong vÆ°Æ¡ng quốc của Chúa là Gia Nghiệp mà Cha Thiên Thượng Ä‘ang dà nh sẵn cho tất cả các con yêu của Ngà i.
Äã là con, chúng ta có bổn pháºn phải hết lòng hiếu thảo, yêu mến và tuân theo Thánh Chỉ của Cha. HÆ¡n nữa, chúng ta cần chân nháºn rằng: Tất cả những gì chúng ta có, Ä‘á»u bởi Cha chúng ta: Linh hồn, thân xác, sức khoẻ, tà i năng, cÆ¡ há»™i, địa vị, thá»i giá»... tất cả Ä‘á»u bởi Cha Thiên Thượng mà có. Và do đó, chúng ta hãy trả lại cho Cha chúng ta để tá» lòng suy tôn, tùng phục Thánh à của Cha. Sống nhÆ° thế má»›i trá»n đạo con thảo đối vá»›i Cha!
** Chúng ta hãy lắng Ä‘á»ng tâm tÆ° xem chúng ta có TRẢ LẠI CHO THIÊN CHÚA những gì thuá»™c vá» Thiên Chúa, hay chúng ta nghÄ© rằng những thứ đó hoà n toà n do chúng ta mà có được!
Sách NHỊ LUẬT dạy “phải dâng Thiên Chúa Ãt nhất 10% má»i hoa lợi của chúng ta†(Nhị Luáºt 14:22-27):
Thá»i giá»: Chúng ta má»—i ngà y đã dùng mấy phút để tôn vinh, ca ngợi Chúa?
VỠsức khoẻ, tà i năng... chúng ta có dùng để là m vinh danh Chúa hay chỉ để lo cho thân xác???
Linh hồn và thân xác... chúng ta có dùng toà n thể con ngÆ°á»i từ ý tưởng, lá»i nói, việc là m để tôn vinh Chúa hay chỉ để phục vụ cho thân xác của riêng ta??
Trả cho Thiên Chúa những gì thuá»™c vá» Thiên Chúa: Chúng ta được phÆ°á»›c hạnh và bổn pháºn phải yêu mến Chúa hết lòng, hết sức, hết linh hồn, hết trà khôn, thì đó má»›i hoà n thà nh bổn pháºn được Thiên Chúa yêu thÆ°Æ¡ng và tạo thà nh và sẽ được chung hưởng PhÆ°á»›c Lá»™c Vô Táºn mai sau vá»›i Ngà i!
** CHÚA GIÊSU CÓ CHẤP HÀNH LUẬT TRẦN THẾ KHÔNG?
Mặc dầu Chúa Giêsu là Con Thiên Chúa giáng phà m, đáng lẽ Ngà i không cần và không buá»™c phải chấp hà nh các luáºt trần thế, bởi vì Ngà i vượt trên tất cả các vua chúa trần gian, nhÆ°ng Ngà i vẫn nêu gÆ°Æ¡ng tuân phục:
Cha Mẹ của Chúa Giêsu đã tuân lêựnh hoà ng đế để trở vỠBethlêhem để khai sổ nhân đinh (Lc 2:4)
ChÃnh Chúa Giêsu đã truyá»n cho ông Phêrô Ä‘i đánh cá để ná»™p thuế cho Ngà i và cho ông Phêrô (Mt 17:26)
Mặc dầu chÃnh Tổng-trấn Philatô- ngÆ°á»i kết án tá» cho Chúa Giêsu- đã xác-nháºn Ngà i hoà n toà n vô tá»™i... Thế nhÆ°ng chÃnh Chúa Giêsu thì hoà n toà n không má»™t lá»i phản-đối! Ngà i chấp nháºn chịu chết do bản án bất-công đó! (Lc 23:22)
** GÆ¯Æ NG THÃNH THOMAS MORE
Thánh Thomas More bên nÆ°á»›c Anh vị thủ lãnh các quan trong triá»u, rất được Vua Henri VIII kÃnh phục và thÆ°Æ¡ng mến. Tuy nhiên, vua muốn xin Toà Thánh để ly-dị bà hoà ng-háºu Catherin D’Aragon nhÆ°ng Toà Thánh không thể chấp nháºn vì trái vá»›i luáºt Chúa. Vua liá»n cÆ°á»›i bà vợ khác và bắt tất cả quần thần phải ký và o văn bản chấp nháºn hà nh Ä‘á»™ng của vua, ai không tuân thì bị giết chết. Thánh Thômas More nhất định không là m theo mệnh lệnh của nhà vua nên bị xá» tá».
Thánh Thomas More đã yêu mến và tuân theo luáºt Chúa hÆ¡n lệnh của Äức Vua. Ngà i đã chứng tá» tình yêu trung kiên vá»›i Thiên Chúa xứng đáng triá»u thiên vinh quang các Thánh Tá» Äạo [Mục Lục]
41. Chú giải của Noel Quesson
Bấy giá» những ngÆ°á»i Pha-ri-sêu Ä‘i bà n bạc vá»›i nhau, tìm cách là m cho Äức Giêsu phải lỡ lá»i mà mắc bẫy. Há» sai các môn đệ của há» cùng Ä‘i vá»›i nhau ngÆ°á»i phe Hê-rô-đê đến gặp Äức Giêsu…
Chúng ta thÆ°á»ng sai lầm mà cho rằng thá»i đại của chúng ta là thá»i đại khó sống nhất. Không còn có sá»± "nhất trà vỠđạo đức và xã há»™i" hôm nay. Những quan Ä‘iểm chống đối nhau có thể được bà y tá» công khai. NgÆ°á»i ta không còn biết suy nghÄ© gì, và có thái Ä‘á»™ thế nà o đối diện vá»›i má»™t số vấn Ä‘á» lá»›n.
Nếu chúng ta tháºt sá»± biết Ä‘á»c Tin Mừng, chúng ta sẽ khám phá ra rằng thá»i đại của Äức Giêsu cÅ©ng khó sống không kém. Äức Giêsu đã sống trong má»™t bối cảnh lịch sá» tháºt sá»± bùng nổ. Những đạo quân La Mã chiếm đóng miá»n Pa-lét-tin và cuá»™c kháng chiến của ngÆ°á»i Do Thái không ngừng âm ỉ và o những năm 30 ấy, Hoà ng Äế Xê-da ngÆ°á»ibắt cả má»™t Äế quốc mênh mông quỳ má»p là Tibêre má»™t ông già cai trị Äế quốc từ hòn đảo Capri của nhà vua. Những ngÆ°á»i không cá»™ng tác vá»›i quân chiếm đóng, nhóm Dê-lốt hô hà o từ chối ná»™p thuế. Nhà Hê-rô-đê, trái lại dá»±a và o chÃnh quyá»n La Mã để giữ địa vị của há». Sau hết, có nhóm Pha-ri-sêu ra sức bảo vệ sá»± tá»± do tôn giáo bằng cách chiá»u theo hoặc Ãt hoặc nhiá»u các quyá»n lá»±c chÃnh trị.
Phái Ä‘oà n đến tìm Äức Giêsu để giăng bẫy NgÆ°á»i được cố ý bao gồm những con ngÆ°á»i có quan Ä‘iểm trái ngược nhau phe Pha-ri-sêu và phe Hê-rô-đê. Dù Äức Giêsu có theo "cánh hữu' hay "cánh tả", Äức Giêsu sẽ mắc bẫy và là m hại thanh danh của NgÆ°á»i mà thôi!?
HỠđến nói vá»›i Äức Giêsu rằng: "ThÆ°a Thầy, chúng tôi biết Thầy là ngÆ°á»i chân tháºt và cứ sá»± tháºt mà dạy Ä‘Æ°á»ng lối của Thiên Chúa Thầy cÅ©ng chẳng vị nể ai, vì Thầy không cứ bá» ngoà i mà đánh giá ngÆ°á»i ta.â€
Bốn lá»i khen ngợi nịnh hót là miếng mồi xảo quyệt để che giấu cái bẫy. Tuy nhiên cái bẫy ấy cÅ©ng là má»™t lá»i tôn kÃnh mà các nhân viên gây hấn đó đã khen má»™t thầy Rabbi trẻ tuổi: Há» thừa nháºn Äức Giêsu là má»™t con ngÆ°á»i Ä‘á»™c láºp sống phục vụ Thiên Chúa và cÆ°Æ¡ng quyết. Thá»±c ra, chúng ta biết rằng Äức Gi'êsu thÆ°á»ng có thái Ä‘á»™ ngược lại vá»›i những quan Ä‘iểm Ä‘ang thịnh hà nh: NgÆ°á»i đã thán phục đức tin của ông Ä‘á»™i trưởng của đạo quân La Mã (Mát-thêu 8,10). NgÆ°á»i đã giao du vá»›i những ngÆ°á»i thu thuế và tệ nhất là má»™t trong các ngÆ°á»i thu thuế ấy có mặt trong số các tông đồ của NgÆ°á»i (Mát-thêu 9,9-10). TrÆ°á»›c khi Ä‘i xa hÆ¡n, chúng ta hãy dà nh thá»i gian để nguyện ngắm Äức Giêsu, má»™t con ngÆ°á»i không giống nhÆ° những ngÆ°á»i khác. Lạy Chúa, xin cho chúng con biết theo gÆ°Æ¡ng Chúa để luôn luôn là ngÆ°á»i chân tháºt... để Ä‘i theo chÃnh lá»™ của Thiên Chúa… không để chúng con bị lôi kéo bá»›i những ảnh hưởng định Ä‘Æ°a chúng con đến nÆ¡i mà chúng con không muốn... để chúng con luôn luôn được tá»± do hoà n toà n, không cứng nhắc, không thá»a hiệp không đánh giá ngÆ°á»i ta theo bá» ngoà i.
Váºy xin Thầy cho biết ý kiến: "Có được phép ná»™p thuế cho Xê-da hay không?".
Câu há»i nà y khéo léo má»™t cách quá»· quyệt: Nếu Äức Giêsu trả lá»i "có", NgÆ°á»i sẽ không còn được quần chúng ủng há»™ vì há» Ä‘ang chỠđợi má»™t. Äấng Mê-si-a xua Ä‘uổi kẻ xâm lược… Nếu NgÆ°á»i trả lá»i "khôngâ€, NgÆ°á»i sẽ bị phe Hê-rô-đê tố giác nhÆ° má»™t kẻ xúi giục nguy hiểm chống lại La Mã.
NhÆ° thế, Giáo Há»™i HÔM NAY, cÅ©ng nhÆ° ở má»i thá»i, thấy mình đối đầu vá»›i cùng má»™t vấn Ä‘á»: vai trò của Giáo Há»™i không thể trá»±c tiếp là m chÃnh trị... nhÆ°ng Giáo Há»™i cÅ©ng không thể đứng trung láºp. Và dầu sao Ä‘i nữa, dầu nói "có" hoặc nói "không", dầu có nói hay không nói, Giáo Há»™i thấy mình bị kéo và o trong phe nà y hay phe khác. Váºy lá»i đáp lại của Äức Giêsu là gì?
NhÆ°ng Äức Giêsu biết há» có ác ý nên NgÆ°á»i nói: "Tại sao các ngÆ°á»i lại thá» tôi hỡi những kẻ giả hình? ÄÆ°a đồng tiá»n ná»™p thuế cho tôi coi? Há» liá»n Ä‘Æ°a cho NgÆ°á»i má»™t đồng bạc.
TrÆ°á»›c tiên Äức Giêsu cho há» thấy NgÆ°á»i không bị há» lừa! Và NgÆ°á»i lá»™t mặt nạ đạo đức giả của há», bằng cách yêu cầu há» chỉ cho NgÆ°á»i thấy má»™t đồng tiá»n vá»›i sá»± ngây thÆ¡. Không ngần ngại má»™t giây, há» rút tiá»n ra khá»i túi há». NhÆ° thế, trong khi đóng vai trò của những ngÆ°á»i đắn Ä‘o tháºn trá»ng tá»± vấn mình vá» việc giữ mình trong sạch trÆ°á»›c kẻ ngoại xâm, há» biết sá» dụng tốt đồng tiá»n của kẻ vô đạo để kinh doanh! Dẫu sao, việc đóng thuế không là m cho lÆ°Æ¡ng tâm hỠô uế hÆ¡n là sá» dụng má»—i ngà y đồng tiá»n xấu đó.
Và NgÆ°á»i há»i há»: "Hình và danh hiệu nà y là của ai đây?". HỠđáp: "Của Xê-da".
Những ngÆ°á»i La Mã già nh quyá»n đúc đồng tiá»n bằng bạc, dấu ấn vÆ°Æ¡ng quyá»n của há». Và đồng bạc có mang tÃnh của Hoà ng đế vá»›i danh hiệu của ông ta. Hình cái đầu của Tibère được coi nhÆ° dấu chỉ sá»± lệ thuá»™c ô nhục và o La-Mã: Hoà ng đế tá»± xÆ°ng mình là thần linh? NgÆ°á»i ta biết rằng nhóm Dê-lốt (Zélotes) cấm các thà nh viên của há» ná»™p thuế. Äức Giêsu vá»›i danh tiếng vá» sá»± trung tÃn vá»›i chỉ mình Thiên Chúa là m thế nà o mà lại không đứng vá» cánh tả vá»›i những ngÆ°á»i xúi giục nổi loạn nhân danh Kinh Thánh chứ?
Äức Giêsu sẽ trả lá»i gì.
Bấy giá», NgÆ°á»i bảo há»: 'Thế thì của Xê-da, trả vá» Xê da; của Thiên Chúa, trả vá» Thiên Chúa".
Câu trả lá»i của Äức Giêsu đã trở thà nh má»™t câu châm ngôn đến Ä‘á»™ nó trở thà nh má»™t câu tục ngữ bình dân có trong các trang hồng của từ Ä‘iển Larousse. Tuy nhiên ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng hiểu câu đó rất sai, nhÆ° thể Äức Giêsu hoà n toà n theo chủ trÆ°Æ¡ng tách rá»i "Giáo Há»™i và Nhà NÆ°á»›c" đồng thá»i chấp nháºn má»™t thứ Ä‘á»™c láºp hoà n toà n của quyá»n lá»±c chÃnh trị…hoặc, ngược lại nhÆ° thể Äức Giêsu yêu cầu các môn đệ của NgÆ°á»i không được tham gia và o các công việc trần thế…
Váºy phải cố gắng hiểu biết tÆ° tưởng ẩy của Äức Giêsu để áp dụng nó và o thá»i đại chúng ta. Vì thế chúng ta phải chú trá»ng đến cả hai phần của câu đó, mà vẫn cho phần thứ hai tất cả giá trị của kết luáºn có tÃnh quyết định.
- a) Của Xê-da, trả vỠXê-da...
Trong viá»…n cảnh của toà n bá»™ Cá»±u Æ°á»›c, má»i quyá»n bÃnh Ä‘á»u do Thiên Chúa mà có. Và chúng ta cÅ©ng đã nghe trong bà i Ä‘á»c đầu tiên của Chúa nháºt hôm nay: Má»™t ông vua dân ngoại nhÆ° Ki-rô đã được Thiên Chúa xức dầu để thá»±c hiện các công việc của Thiên Chúa "dù không biết Thiên Chúa†(I-sai-a 45,1-4-6). Thánh Phaolô áp dụng chÃnh nguyên tắc ấy để yêu cầu các Kitô hữu đầu tiên tuân phục các chÃnh quyá»n dân sá»± (Rôma 13,1-7; Titô 3,1-2).
Tháºt váºy, không ai có thể coi chừng sá»± liên Ä‘á»›i xã há»™i và dân sá»±. Và hẳn ngÆ°á»i ta sẽ giải thÃch Tin Mừng rất sai khi muốn cắt Ä‘á»i sống con ngÆ°á»i thà nh những lát rá»i nhau nhÆ° thể các Kitô hữu và Giáo Há»™i có thể không biết đến chÃnh trị... nhÆ° thể tôn giáo phải quanh quẩn trong nhà thá» và không được ảnh hưởng trên Ä‘Æ°á»ng phố, đô thị, các công việc, gia đình, luáºt pháp, thuế khóa... Quả tháºt, Äức Giêsu đã thÆ°á»›ng từ chối đóng vai trò của "Äấng Mê-si-a†xã há»™i chÃnh trị mà ngÆ°á»i ta muốn bắt NgÆ°á»i là m: đó là ý nghÄ©a sâu xa của kinh nghiệm tâm linh của các cám dá»— đến vá»›i NgÆ°á»i lúc bắt đầu Ä‘á»i sống công khai (Mt 4,8-10); đó là ý nghÄ©a của việc NgÆ°á»i chạy trốn và o sá»± cầu nguyện khi ngÆ°á»i ta muốn Ä‘Æ°a NgÆ°á»i lên là m vua sau khi hóa bánh ra nhiá»u (Ga 6,14-15); đó là ý nghÄ©a lá»i NgÆ°á»i quở trách Phêrô khi ông nà y xuống ngăn cản NgÆ°á»i trở thà nh Äấng Mê-si-a Ä‘au khổ (Mt 16,21-23); đó là ý nghÄ©a rất rõ rà ng của lá»i NgÆ°á»i tuyên bố vá»›i Philatô: "Tôi là vua, nhÆ°ng nÆ°á»›c tôi không thuá»™c vá» thế gian nà y" (Ga 18,36).
Tuy nhiên, trong lá»i đáp lại của Äức Giêsu: “của Xê-da, trả vá» Xê-da", khó mà không nháºn thấy má»™t lá»i má»i gá»i phải tÃnh đến quyá»n bÃnh đã được thiết láºp và tôn trá»ng các quyá»n hà nh của nó. Khi chá»n thái Ä‘á»™ ấy, Äức Giêsu Ä‘Æ°a và o thế giá»›i cổ đại má»™t sá»± phân biệt cách mạng: NgÆ°á»i giản thiêng chÃnh trị bằng việc khẳng định Xê-da là Xê-da... nhÆ°ng không phải là Thiên Chúa! Trong khi mà Xê-da vì là Xê-da nên tiếp tục thá»±c hiện chức vụ của ông ta! Äó là má»™t chức năng thuá»™c vá» con ngÆ°á»i phụ thuá»™c má»i sá»± cố bất ngá», và những thá»±c tế xã há»™i chÃnh trị phức tạp, khống chế Ä‘á»™, những hệ thống, những ý thức hệ. NhÆ°ng vẫn chÆ°a nói hết tất cả.
- b) Của Thiên Chúa trả vỠThiên Chúa...
Chúng ta là những con ngÆ°á»i hiện đại nên chúng ta biết giỠđây má»i ná»n chÃnh trị coi thÆ°á»ng phần thứ hai nà y của tÆ° tượng Äức Giêsu rồi sẽ dẫn con ngÆ°á»i Ä‘i vỠđâu. Những xã há»™i "không Thiên Chúa" cÅ©ng là những xã há»™i phi nhân. Khi Nhà NÆ°á»›c coi mình là thần linh, nó sẽ đè bẹp con ngÆ°á»i. ChÃnh Xê-da cÅ©ng phải phục tùng Thiên Chúa, và trả cho Thiên Chúa sá»± gì thuá»™c vá» NgÆ°á»i. Việc Äức Giêsu Ä‘á» cao “bổn pháºn của chúng ta đối vá»›i Thiên Chúa" là má»™t việc rất có ý nghÄ©a, trong khi mà ngÆ°á»i ta không há»i NgÆ°á»i câu há»i ấy nhÆ°ng chỉ há»i NgÆ°á»i má»™t câu há»i thế tục: Vì thế mệnh Ä‘á» nà y là đỉnh Ä‘iểm của toà n bá»™ trang Tin Mừng hôm nay. "Của Thiên Chúa trả vá» Thiên Chúa". Cả cuá»™c Ä‘á»i của Äức Giêsu không ngừng kêu gá»i chúng ta Ä‘iá»u đó. ChÃnh trị dù rất quan trá»ng bởi vì nó là nghệ thuáºt Ä‘em lại công Ãch, không phải là tất cả con ngÆ°á»i, không phải là phần chủ yếu nhất của con ngÆ°á»i. "Con ngÆ°á»i không chỉ sống bởi bánh"... bởi chá»— ở, bởi thị trÆ°á»ng, bởi sá»± sản xuất. Äược tạo dá»±ng theo "hình ảnh của Thiên Chúa" "theo hình và hiệu của Thiên Chúa", con ngÆ°á»i có số pháºn phải chia sẻ chÃnh sá»± sống của Thiên Chúa. Nếu Xê-da đã có thể in hình của mình lên những đồng tiá»n và vì thế ngÆ°á»i ta phải trả lại tiá»n đó cho Xê-da thì còn hợp lý hÆ¡n thế biết bao đối vá»›i Con ngÆ°á»i đã được hình ảnh của Thiên Chúa đóng ấn, con ngÆ°á»i phải "trả mình" trá»n vẹn vá» cho Thiên Chúa! (St 1,26). Con ngÆ°á»i đáng được tôn trá»ng tuyệt đối vì số pháºn của con ngÆ°á»i vốn thánh thiêng. NhÆ° thế Äức Giêsu không để cho NgÆ°á»i bị mắc bẫy mà ngÆ°á»i ta giăng ra cho NgÆ°á»i. Má»™t lần nữa, ngÆ°á»i đã mạc khải Ä‘iá»u kÃn nhiệm và sứ mạng của NgÆ°á»i: Thiết láºp Triá»u đại của Thiên Chúa... và bởi thế mạc khải chiá»u kÃch cao cả nhất của con ngÆ°á»i! NhÆ°ng quả tháºt, có phải tôi trả cho Xê-da Ä‘iá»u thuá»™c vá» Xê-da? Có phải tôi coi chiá»u kÃch chÃnh trị của Ä‘á»i tôi là điá»u nghiêm túc? Và có phải tôi cÅ©ng trả cho Thiên Chúa Ä‘iá»u thuá»™c vá» NgÆ°á»i. Có phải Ä‘á»i sống tôi được hiến dâng hoà n toà n cho Thiên Chúa. [Mục Lục]
|