Tự do tư tưởng
21.01.2014
|
|
Äó là má»™t ngà y nắng nóng gần Kolkata, Ấn Äá»™. Những đứa trẻ Ä‘ang ở tại trÆ°á»ng há»c. Chúng Ä‘ang há»c những bà i thÆ¡ và những bà i hát. NhÆ°ng không phải chúng ở trong má»™t tòa nhà . Những há»c sinh nà y Ä‘ang ngồi ngoà i trá»i dÆ°á»›i những tà n cây lá»›n.
Äây
có phải là cách há»c tốt không? Rabindranath Tagore, nhà văn và là nhÃ
hoạt Ä‘á»™ng xã há»™i, đã tin rằng đó là má»™t phÆ°Æ¡ng thức há»c tốt.
Tagore
sinh năm 1861 tại Kolkata, Ấn Äá»™. Ông được sinh ra trong má»™t gia đình
già u có và má»™t ná»n giáo dục tốt. Tagore đã thá»±c hiện nhiá»u Ä‘iá»u vÄ© đại
trong lúc Ä‘Æ°Æ¡ng thá»i. Ông Ä‘i khắp thế giá»›i. Ông là bạn của nhiá»u nhân
váºt tên tuổi. Ông đã viết quốc ca cho hai quốc gia Ấn Äá»™ và Bangladesh.
Hà ng triệu ngÆ°á»i yêu thÆ¡ và nhạc của ông. HÆ¡n 100 năm sau, công trình
của ông vẫn còn ảnh hưởng ná»n văn hoá Ấn Äá»™.
Tuy nhiên, khi còn
nhỠông không thÃch trÆ°á»ng há»c. Ông không muốn ngồi trong má»™t ngôi
trÆ°á»ng. Vì váºy, những ngÆ°á»i anh của ông đã dạy ông nhiá»u Ä‘iá»u ở nhà . Ông
đã há»c âm nhạc và há»™i há»a. NhÆ°ng ông thÃch viết văn trên hết tất cả.
Tagore đã viết bà i thÆ¡ đầu tiên khi ông bẩy tuổi. Táºp thÆ¡ thứ nhất được
xuất bản khi ông chỉ má»›i mÆ°á»i bẩy tuổi. ThÆ¡ của ông ná»™i dung phong phú
bao gồm tình yêu, cuá»™c sống, những vấn Ä‘á» tâm linh và chÃnh trị.
Tagore
cÅ©ng viết vá» giáo dục. Ông tin rằng có nhiá»u cách để há»c, và má»—i đứa
trẻ phải há»c theo cách riêng của nó. Trong má»™t bà i thÆ¡ của mình, ông đã
nói: “Äừng giá»›i hạn con trẻ lối há»c riêng của nó, vì nó được sinh ra và o
má»—i thá»i khắc khác nhau.â€
Và o đầu tháºp niên 1900, chÃnh phủ Anh
cai trị đất nÆ°á»›c Ấn Äá»™. Trong thá»i gian nà y, rất Ãt trẻ em Ấn Äá»™ được
cắp sách đến trÆ°á»ng. Tất cả má»i trÆ°á»ng há»c Ä‘á»u giống nhÆ° những trÆ°á»ng
há»c ở Anh. Những đứa trẻ phải mong đợi được ngồi trong má»™t phòng há»c.
Chúng phải lắng nghe thầy giáo suốt một ngà y dà i. Rồi, chúng lại phải
kiểm tra xem chúng nhớ được bao nhiêu.
Tagore đã nhớ lại rằng ông
đã không há»c giá»i được theo cái kiểu nhà trÆ°á»ng nà y. Nên ông đã quyết
định tạo láºp trÆ°á»ng riêng của ông. Ông muốn trÆ°á»ng của ông phải là má»™t
vị trà khác cho việc há»c táºp. TrÆ°á»ng của Tagore đã khai giảng và o năm
1901. Ông đặt tên trÆ°á»ng của mình là Santiniketan. Từ nà y có nghÄ©a lÃ
“ngôi nhà hoà bình†theo ngôn ngữ Bengali.
Santiniketan bắt đầu
chỉ vá»›i năm há»c sinh. Nó cÅ©ng có năm thầy giáo! Mục Ä‘Ãch của Tagore lÃ
để có má»™t ngôi trÆ°á»ng nÆ¡i mà trẻ em thÃch thú việc há»c của chúng.
Rabindranath
Tagore tin rằng trẻ em sẽ cảm thấy mình được liên kết với thiên nhiên.
Há»c sinh được khuyến khÃch vui chÆ¡i và dà nh thá»i gian sống vá»›i thiên
nhiên. Những lá»›p há»c của chúng gặp gỡ vá»›i bên ngoà i. Bằng cách nà y,
chúng há»c được nhiá»u thông tin đúng đắn hÆ¡n. Chúng biết sống hòa bình
với thế giới nà y.
Tagore cÅ©ng muốn những há»c sinh nà y gắn bó vá»›i
văn hóa địa phÆ°Æ¡ng của chúng. Hầu hết nhÆ°ng trÆ°á»ng khác ở Ấn Äá»™ phải dạy
bắng Anh ngữ. Tại trÆ°á»ng Santiniketan, giáo viên dùng tiếng địa phÆ°Æ¡ng
Bengali. Há»c sinh cÅ©ng được há»c những bà i hát và những Ä‘iệu múa từ những
địa phÆ°Æ¡ng của chúng. Chúng há»c những kỹ năng nghệ thuáºt và thủ công
chẳng hạn nhÆ° đóng già y và nhuá»™m vải. NhÆ°ng Tagore cÅ©ng muốn cho há»c
sinh của ông hiểu biết vá» thế giá»›i. Chúng được há»c há»i nhiá»u ná»n văn hóa
khác. Tháºm chà ngôi trÆ°á»ng nà y đã có những giáo viên thuá»™c những quốc
gia khác.
Há»c sinh Santiniketan được cổ vÅ© dà nh thá»i gian suy xét
những vấn Ä‘á» vá» tâm linh và tôn giáo. Ấn Äá»™ là má»™t quốc gia vá»›i nhiá»u
tôn giáo, Tagore tin và o sá»± tôn trá»ng tất cả má»i tôn giáo. Ông nghÄ© tâm
linh là má»™t phần quan trá»ng của việc truy tìm chân lý. Trong má»™t bà i
diễn văn ở Hoa Kỳ, ông nói:
“Mục
tiêu của giáo dục là đem cho con ngÆ°á»i sá»± hiệp nhất chân lý. Tôi tin
rằng trong má»™t thế giá»›i tâm linh ở đó không bị chia cắt khá»i thế giá»›i
nà y. Chân lý quan trá»ng nhất. Vá»›i hÆ¡i thở của sá»± sống, chúng ta luôn
phải cảm nháºn rằng chúng ta Ä‘ang sống trong Thiên Chúa.â€
Tagore
muốn những trẻ tại trÆ°á»ng há»c của ông có cùng chung má»™t mục Ä‘Ãch. Ông
không quan tâm đến những bà i khảo sát và những kết quả. Ông tin rằng
Ä‘iá»u quan trá»ng hÆ¡n đối vá»›i trẻ em là hiểu biết vá» thế giá»›i xung quanh.
Ông tin rằng trẻ em cần phải được tự do suy nghĩ và tìm tòi.
TrÆ°á»ng
của Tagore là má»™t thà nh công. Những há»c sinh ở đó không luôn nháºn được
những kết quả xuất sắc vỠnhững bà i kiểm tra. Nhưng chúng nghiên cứu
nhiá»u chủ Ä‘á» khác nhau. Chúng lÄ©nh há»™i được nhiá»u kỹ năng quan trá»ng. VÃ
ngôi trÆ°á»ng nà y đã tạo cho chúng khả năng sáng tạo tuyệt đối.
Nhiá»u
há»c sinh xuất thân từ ngôi trÆ°á»ng của Tagore đã nổi tiếng khi trưởng
thà nh. Nguyên Thủ tÆ°á»›ng Ấn Äá»™ Indhira Gandhi đã theo há»c tại trÆ°á»ng của
Tagore. CÅ©ng váºy, nhà kinh tế và nhà văn Amartya Sen. Sen đã nháºn Giải
thưởng Nobel Kinh tế năm 1998.
Nhà là m phim Ấn Äá»™ nổi tiếng,
Satyajit Ray cÅ©ng đã theo há»c trÆ°á»ng của Tagore. Tháºm chà Ray đã dá»±ng
má»™t bá»™ phim vá» Rabindranath Tagore. Ông cho rằng trÆ°á»ng há»c của Tagore
đã có má»™t ảnh hưởng lá»›n đối vá»›i thà nh công của ông. Ông đã nói vá»›i nháºt
báo Guardian:
“Những năm tôi
theo há»c tại trÆ°á»ng Santiniketan tháºt hữu Ãch cho Ä‘á»i tôi. Äó là nÆ¡i mÃ
lần đầu tiên tôi đã thấy nghệ thuáºt Ấn Äá»™ tuyệt vá»i là m sao! Cho đến khi
tôi duy nhất chịu ảnh hưởng của nghệ thuáºt, âm nhạc và văn hoá Tây
phÆ°Æ¡ng. Santikitan hun đúc tôi sản phẩm kết hợp giữa Äông và Tây đó lÃ
tôi.â€
Năm 1913, Rabindranath Tagore đoạt Giải Nobel vỠvăn
chÆ°Æ¡ng. Ông nháºn phần thÆ°á»ng nà y bởi táºp thÆ¡ Gitanjali. Ông là ngÆ°á»i
không phải Âu châu đầu tiên được nháºn Giải thưởng Nobel. Sá»± thà nh tá»±u
nà y rất quan trá»ng đối vá»›i Tagore. NhÆ°ng đó không phải là điá»u quan
trá»ng nhất.
Äiá»u quan trá»ng nhất đối vá»›i Tagore là tÆ° tưởng. Ông
tin tất cả má»i trẻ em nên có sá»± tá»± do suy nghÄ©. à tưởng nà y rất xa lạ vÃ
má»›i mẻ và o thá»i kỳ đó. Tháºm chà ngà y nay, trÆ°á»ng của Tagore vẫn rất
khác. Má»™t trong những bà i thÆ¡ được trÃch từ Gitanjali, Tagore đã giải
thÃch những ý tưởng của ông vá» giáo dục. Ông mong Æ°á»›c những Ä‘iá»u nà y
được dà nh cho ngÆ°á»i dân của đất nÆ°á»›c ông:
“Nơi
tâm trà không có bóng dáng sợ hãi và đầu được ngẩng cao; nÆ¡i nháºn thức
được tá»± do; nÆ¡i thế giá»›i không bị Ä‘áºp ra từng mảnh bởi những bức tÆ°á»ng
hạn hẹp… nơi dòng chảy của lý trà thanh thản không mất lối xuôi và o sa
mạc; và o thiên đà ng của tự do, lạy Chúa, hãy cho quê hương tôi tỉnh
giấc.â€
Jos. Tú Nạc. NMS
(Nguồn: EMTY) |