Việt Tộc vaÌ€ Kinh TaÌ£ Æ n
29.11.2013
|
|
"VaÌ€ Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên, để coÌ những thaÌ€nh công trên vuÌ€ng đâÌt mÆ¡Ìi, di dân Việt Tộc không thể quên lÆ¡Ì€i Kinh TaÌ£ Æ n, "...TaÌ£ Æ¡n cho những con thuyền, những chuyêÌn bay Ä‘ã mang gia Ä‘iÌ€nh tÆ¡Ìi đâÌt mÆ¡Ìi, trÆ¡Ì€i mÆ¡Ìi" (VaÌ€ Lễ TaÌ£ Æ n TÆ¡Ìi)..."
Ä‚n Lễ TaÌ£ Æ n thaÌng 11 năm 2005 taÌ£i phÃ´Ì Louis xong, đầu năm 2006 tôi
bỏ đi, lần này bay đi xa, xa ngàn dặm. Vậy là không còn dịp ăn
thiÌ£t gaÌ€ tây cho một ngaÌ€y Lễ TaÌ£ Æ n nữa. NgoaÌ€i trÆ°Ì€ năm 2010 (?),
taÌ£i vuÌ€ng đâÌt sa maÌ£c năÌng nung đôÌt chaÌy (Ä‘ủ sÆ°Ìc hoaÌn đổi mầu
Ä‘en toÌc phÆ°Æ¡ng Äông), một gia Ä‘iÌ€nh Mỹ cuÌ€ng hoaÌ€n cảnh xa xÆ°Ì laÌi
xe "thổ mộ" baÌm Ä‘ỏ đâÌt buÌ£i gheÌ vaÌ€o, mÆ¡Ì€i taÌc giả tÆ¡Ìi nhaÌ€ ăn
mÆ°Ì€ng Thanksgiving vÆ¡Ìi thổ sản thiÌ£t Kangaroo chiên vaÌ€ng... NoÌi ra
thiÌ€ sÆ¡Ì£ thiên haÌ£ măÌng taÌc giả daÌ£o naÌ€y dở chÆ°Ìng, caÌm lÆ¡Ì£n dở
hÆ¡i (!), bỏ nghề cũ, nhặt việc mÆ¡Ìi, vaÌc lên đôi vai gaÌnh than,
mang Ä‘i rao baÌn khăÌp cuÌ€ng thiên haÌ£, "Ai mua than!". NhÆ°ng không noÌi
thiÌ€ âÌm aÌch no hÆ¡i, bởi tôÌi hôm Ä‘oÌ, bữa ăn TaÌ£ Æ n vẫn không
Ä‘Æ°Æ¡Ì£c troÌ£n veÌ£n; noÌ vẫn nhaÌ€n nhaÌ£t đầu lưỡi sao sao Ä‘oÌ (!!!), cÆ°Ì
nhÆ° cÆ¡m nguội thiêÌu nÆ°Æ¡Ìc măÌm. ThiÌ€ đâÌy, ba mặt một nhÆ¡Ì€i, UÌc
Châu không phải BăÌc Mỹ, thaÌng 11 muÌ€a heÌ€, năÌng trÆ¡Ì€i đổ tÆ°Ì€ng
gầu than lửa, đôÌt chaÌy cÆ° dân sa maÌ£c... GiÆ¡Ì€i aÌ£! Thanksgiving maÌ€
không coÌ thiÌ£t gaÌ€ tây chiên vaÌ€ng, không coÌ bầu không khiÌ giaÌ reÌt
laÌ£nh run lẩy bẩy, không coÌ loÌ€ sưởi chaÌy Ä‘ỏ, nổ văng than hồng
thiÌ€ hỏng beÌt, raÌch việc (!), "Ä‘Æ¡Ì€i phồn hoa cũng laÌ€ Ä‘Æ¡Ì€i bỏ
Ä‘i"...
DoÌ€ng thÆ¡Ì€i gian đẩy tÆ¡Ìi, 2013, tiÌnh cho tÆ¡Ìi ngaÌ€y hôm
nay, chỉ coÌ€n mâÌy bữa nữa thôi, Lễ TaÌ£ Æ n 28/11 laÌ£i gheÌ về thăm
hỏi cư dân Hoa Kỳ. Ngồi trong văn phòng, nhìn ra khung cửa, nhận
ra năÌng heÌ€ Ä‘ỏ lửa choÌi chang (nhÆ° thÆ°Æ¡Ì€ng lệ), taÌc giả biêÌt
năm nay laÌ£i một lần nữa sẽ không ăn Lễ TaÌ£ Æ n. Ngồi quởn quởn,
không biêÌt mần chi (hôm nay day-off), taÌc giả lôi một đôÌng kỷ
niệm bầy hầy mâÌy năm xa xÆ°Ì Ã´n cÃ´Ì tri tân.
Năm 2006, khi Ä‘oÌ
trên vuÌ€ng đâÌt laÌ£, một miÌ€nh một goÌc trÆ¡Ì€i Mỹ, laÌ£ lẫm vÆ¡Ìi bầu
không khiÌ heÌ€ cuôÌi năm UÌc Châu, ngÆ°Æ¡Ì€i xa xÆ°Ì không ăn Lễ TaÌ£ Æ n,
nhÆ°ng laÌ£i no lÆ¡Ì€i đồng nghiệp măÌng cho mâÌy măÌng. Khổ! Chuyện laÌ€
nhÆ° thÃªÌ naÌ€y, chiều hôm trÆ°Æ¡Ìc ngaÌ€y Lễ TaÌ£ Æ n 2006, vÆ°Ì€a mÆ¡Ìi hoÌ£p
ban vÆ¡Ìi đồng nghiệp UÌc Châu xong, Mỹ con ngÆ°Ìa miệng noÌi (chia
sẻ?), "BiêÌt chi không... NgaÌ€y mai, ngÆ°Æ¡Ì€i Mỹ tuÌ£i tÆ¡Ì mÆ°Ì€ng Lễ TaÌ£
Æ n/You know... Tomorrow, we, Americans, celebrate the Thanksgiving..."
NoÌi chÆ°a hêÌt yÌ, môi chÆ°a kiÌ£p mở ra troÌ€n đều cho chữ "ving",
đồng nghiệp UÌc Châu, chân maÌ€y nhăn nhăn, mở miệng cÆ°Ì£ nÆ°Ì£,
"You...You re really confused... The Thanksgiving is for Americans!" Ôi
chu choa! Dễ thÆ°Æ¡ng quaÌ! Mỹ con thÃªÌ laÌ€ tăÌt Ä‘aÌ€i tÆ°Ì£a "laptop" hêÌt
pin!!! TôÌi hôm Ä‘oÌ, về tÆ¡Ìi nhaÌ€, không biêÌt bởi no lÆ¡Ì€i măÌng mỏ
hay bởi Ä‘Æ¡Ì€i sôÌng tha hÆ°Æ¡ng một miÌ€nh một boÌng trong khi Lễ TaÌ£ Æ n
Ä‘ang về, xa xÆ°Ì tÆ°Ì£ nhiên nhÆ¡Ì Mỹ da diêÌt; nhÆ¡Ì bầu không khiÌ muÌ€a
Lễ Hội laÌ€nh laÌ£nh cuôÌi thaÌng MÆ°Æ¡Ì€i Một; nhÆ¡Ì gaÌ€ tây chiên vaÌ€ng
nhồi thiÌ£t heo bằm công thÆ°Ìc Việt Nam; nhÆ¡Ì chuÌ gaÌ€ tây Ä‘Æ°Æ¡Ì£c tha
maÌ£ng taÌ£i toÌ€a nhaÌ€ BaÌ£ch ÔÌc; vaÌ€ Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên nhÆ¡Ì nhâÌt yÌ nghiã
tuyệt vÆ¡Ì€i của ngaÌ€y Lễ TaÌ£ Æ n...
Khởi đi từ những ngày
đầu tiên khi di dân phÆ°Æ¡ng xa đặt chân tÆ¡Ìi bÆ¡Ì€ biển phiaÌ Ä‘Ã´ng, bản
xÆ°Ì Da Äỏ haÌ€o hoa mở cửa chaÌ€o Ä‘oÌn di dân. Bản xÆ°Ì coÌ€n chỉ dẫn
khaÌch laÌ£ caÌch thÆ°Ìc trồng troÌ£t trên vuÌ€ng đâÌt mÆ¡Ìi. TaÌ£ Æ¡n Ông
TrÆ¡Ì€i BăÌc Mỹ, năm Ä‘oÌ truÌng muÌ€a! ThÃªÌ laÌ€ bản xÆ°Ì vaÌ€ di dân ngồi
xuôÌng bên nhau ăn ba ngaÌ€y (?) bữa tiệc TaÌ£ Æ n (coÌ thể goÌ£i laÌ€)
đầu tiên vaÌ€o năm 1621. Tiệc hôm Ä‘oÌ, di dân dâng cao lÆ¡Ì€i Kinh TaÌ£ Æ n
Ông TrÆ¡Ì€i Ä‘ã mang những chuyêÌn taÌ€u phÆ°Æ¡ng xa tÆ¡Ìi đâÌt mÆ¡Ìi, taÌ£ Æ¡n
Ông TrÆ¡Ì€i cho tâÌm loÌ€ng hiêÌu khaÌch của di dân, vaÌ€ taÌ£ Æ¡n Ông TrÆ¡Ì€i
cho truÌng muÌ€a. DoÌ€ng thÆ¡Ì€i gian liÌ£ch sử trôi qua, ngÆ°Æ¡Ì€i Mỹ quyêÌt
Ä‘iÌ£nh tổ chÆ°Ìc Lễ TaÌ£ Æ n vaÌ€o ngaÌ€y thÆ°Ì Năm cuôÌi cuÌ€ng của thaÌng
MÆ°Æ¡Ì€i Một hằng năm. CÆ°Ì thêÌ, tÆ¡Ìi ngaÌ€y Lễ TaÌ£ Æ n, tÆ°Ì€ bản xÆ°Ì Da
Äỏ cho tÆ¡Ìi con chaÌu của cả hai, di dân rễ moÌ£c sâu vaÌ€ di dân mÆ¡Ìi
tinh khôi, đều ngồi xuôÌng baÌ€n ăn tôÌi cho bữa ăn Thanksgiving vÆ¡Ìi
lÆ¡Ì€i Kinh TaÌ£ Æ n,
- We give thanks to God for all the blessings of the past year/Xin dâng lời tạ ơn cho những hồng ân của một năm qua.
Bởi
tinh thần đặc biệt của ngaÌ€y Lễ TaÌ£ Æ n, duÌ€ laÌ€ di dân nhập lậu
hay hÆ¡Ì£p phaÌp, duÌ€ laÌ€ đêÌn tÆ°Ì€ AÌ Châu huyền biÌ xa xôi, hay Phi Châu
thủy tổ nhân loaÌ£i, hay Âu Châu văn hoÌa tây phÆ°Æ¡ng, hay Nam Mỹ
haÌ€ng xoÌm saÌt bên, nêÌu Ä‘ã coÌ mặt ở Mỹ vaÌ€o ngaÌ€y Lễ TaÌ£ Æ n,
moÌ£i ngÆ°Æ¡Ì€i đều coÌ quyền ăn mÆ°Ì€ng Thanksgiving, vaÌ€ nhập gia tuÌ€y
tuÌ£c, đều coÌ bổn phận phải dâng lÆ¡Ì€i Kinh TaÌ£ Æ n trÆ°Æ¡Ìc khi thoÌ€
ngoÌn tay bôÌc, hay cầm Ä‘ũa mộc găÌp, hay năÌm xiên săÌt nhặt miêÌng
thiÌ£t gaÌ€ tây chiên vaÌ€ng Ä‘Æ°a vaÌ€o miệng. VaÌ€ nêÌu hiểu theo tinh
thần taÌ£ Æ¡n nhÆ° thêÌ, Việt Tộc trên vuÌ€ng đâÌt mÆ¡Ìi dÆ° thÆ°Ì€a lyÌ do
để ngồi xuôÌng quây quần bên nhau cho bữa ăn Thanksgiving hằng
năm...
Tương tự như di dân của những năm 1621, Việt Tộc, từ
phÆ°Æ¡ng trÆ¡Ì€i xa xôi của những ngaÌ€y 1975, ngÆ¡ ngaÌc đặt chân lên
vuÌ€ng đâÌt mÆ¡Ìi. Cũng những bỡ ngỡ vÆ¡Ìi văn hoÌa laÌ£ vaÌ€ thÆ¡Ì€i tiêÌt
mÆ¡Ìi; cũng Ä‘Æ°Æ¡Ì£c bản xÆ°Ì hiêÌu khaÌch giuÌp đỡ, cũng những nhanh
choÌng hoÌ€a miÌ€nh vaÌ€o voÌ€ng quay nhanh nhanh của xã hội mÆ¡Ìi. ThaÌng
ngaÌ€y trôi qua, Việt Tộc moÌ£c rễ; một năÌng hai sÆ°Æ¡ng, haÌ£t nẩy
mầm, sau cuÌ€ng vÆ°Æ¡n vai lÆ¡Ìn maÌ£nh. TÆ°Ì€ những baÌ€n tay trăÌng, hôÌt
hoảng bỏ Ä‘i ngaÌ€y naÌ€o, hôm nay laÌ€ thÆ°Æ¡ng xaÌ Việt Nam moÌ£c lên taÌ£i
Little Saigon Quận Cam, Thung Lũng San Jose, và Houston, Texas. Con
caÌi di dân Việt noÌi song ngữ, tiêÌng Việt tiêÌng Anh, thaÌ€nh công
vẻ vang taÌ£i hoÌ£c Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng vaÌ€ công sở. Di dân Việt Nam trên vuÌ€ng đâÌt
mÆ¡Ìi coÌ (dÆ°) nhaÌ€ cửa, coÌ việc laÌ€m, coÌ taÌ€i chaÌnh, coÌ sÆ°Ìc
khỏe, vaÌ€ hÆ¡n hêÌt coÌ niềm tin, niềm tin vaÌ€o miÌ€nh vaÌ€ niềm tin
vaÌ€o tÆ°Æ¡ng lai. VÆ¡Ìi một vaÌ€i Ä‘iểm son vÆ°Ì€a nhăÌc đêÌn ở trên, di dân
Việt Tộc trên khăÌp 50 tiểu bang, ngaÌ€y TaÌ£ Æ n tÆ¡Ìi, đều ngồi
xuôÌng, gia Ä‘iÌ€nh quây quần xum hoÌ£p dâng lên Ông TrÆ¡Ì€i lÆ¡Ì€i Kinh TaÌ£
Æ n,
"...TaÌ£ Æ¡n cho bầu không khiÌ Ä‘Ã¢Ì€m âÌm trong căn nhaÌ€ mÆ¡Ìi
tinh, kiêÌng cửa sổ coÌ€n boÌng lộn. TaÌ£ Æ¡n cho chiêÌc xe mÆ¡Ìi nằm
trong nhaÌ€ xe coÌ€n Ä‘ang thÆ¡m muÌ€i sÆ¡n mÆ¡Ìi. TaÌ£ Æ¡n cho tiêÌng cÆ°Æ¡Ì€i
tiêÌng noÌi trong những căn phoÌ€ng khaÌch thÆ¡m tho muÌ€i thảm mÆ¡Ìi...
TaÌ£ Æ¡n cho gaÌ£o trăÌng cÆ¡m ngon. TaÌ£ Æ¡n cho những bữa cÆ¡m thÆ¡m nồng
Ä‘Æ°Æ¡Ì£c nâÌu bởi baÌ€n tay của ông của baÌ€, của bÃ´Ì của meÌ£, của chiÌ£
của anh, vaÌ€ của cả những ngÆ°Æ¡Ì€i em, em trai vaÌ€ em gaÌi" (VaÌ€ Lễ TaÌ£ Æ n TÆ¡Ìi, NTT).
VaÌ€ Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên, để coÌ những thaÌ€nh công trên vuÌ€ng đâÌt mÆ¡Ìi, di dân Việt Tộc không thể quên lÆ¡Ì€i Kinh TaÌ£ Æ n,
"...TaÌ£ Æ¡n cho những con thuyền, những chuyêÌn bay Ä‘ã mang gia Ä‘iÌ€nh tÆ¡Ìi đâÌt mÆ¡Ìi, trÆ¡Ì€i mÆ¡Ìi" (VaÌ€ Lễ TaÌ£ Æ n TÆ¡Ìi).
Bởi vững vaÌ€ng niềm tin vaÌ€o tÆ°Æ¡ng lai, Việt di dân cũng dâng lÆ¡Ì€i Kinh TaÌ£ Æ n,
"...Tạ
Æ¡n cho những thân hiÌ€nh lÆ°Ì£c lưỡng của những Ä‘Æ°Ìa con, con trai,
mÆ¡Ìi ngaÌ€y naÌ€o coÌ€n nhỏ xiÌu, nay vÆ°Æ¡n vai Ä‘Æ°Ìng dậy hoÌa ra thanh
niên vÆ¡Ìi những sÆ¡Ì£i râu moÌ£c lÆ°a thÆ°a trên meÌp. TaÌ£ Æ¡n cho những
Ä‘Æ°Ìa con, con gaÌi, ngaÌ€y naÌ€o toÌc coÌ€n ngăÌn ngang vai, giÆ¡Ì€ naÌ€y toÌc
daÌ€i Ä‘en nhaÌnh êm đềm bÆ°Æ¡Ìc Ä‘i những goÌt haÌ€i sen đầu tiên của
tuổi thanh xuân, tuổi của đẹp, đẹp rực rỡ, đẹp huy hoàng..."
(VaÌ€ Lễ TaÌ£ Æ n TÆ¡Ìi).
Vững vaÌ€ng niềm tin vaÌ€o chiÌnh miÌ€nh, vaÌ€o văn hoÌa riêng biệt, Việt Tộc dâng lÆ¡Ì€i Kinh TaÌ£ Æ n,
"...Tạ
Æ¡n cho nÆ°Æ¡Ìc măÌm, măÌm tôm, măÌm ruôÌc bay thÆ¡m lÆ°Ì€ng nguyên cả một
khu phÃ´Ì coÌ ngÆ°Æ¡Ì€i Hoa KyÌ€ gôÌc Văn Lang quây quần xum hoÌ£p. TaÌ£ Æ¡n
cho BuÌn BoÌ€ HuêÌ, BuÌn ViÌ£t SaÌo Măng, BuÌn MoÌ£c, ChaÌo GaÌ€, ChaÌo
ViÌ£t, ChaÌo LoÌ€ng Heo vaÌ€ Phở. TaÌ£ Æ¡n cho BaÌnh CuôÌn, BaÌnh BeÌ€o,
BaÌnh ÄuÌc, BaÌnh Phồng Tôm..." (VaÌ€ Lễ TaÌ£ Æ n TÆ¡Ìi).
Äặc
biệt nhâÌt, Thanksgiving, Lễ TaÌ£ Æ n, cũng laÌ€ ngaÌ€y Việt Tộc dâng
lÆ¡Ì€i Kinh TaÌ£ Æ n tÆ¡Ìi Ông TrÆ¡Ì€i của một nền văn hoÌa riêng biệt, văn
hoÌa Việt Nam,
"Tạ ơn Ông Trời cho một năm vừa trôi qua,
trôi qua trong haÌ£nh phuÌc, trôi qua trong thanh biÌ€nh, trôi qua trong
an laÌ£c, trôi qua trong hồng ân" (VaÌ€ Lễ TaÌ£ Æ n TÆ¡Ìi).
Những lÆ¡Ì€i Kinh TaÌ£ Æ n cÆ°Ì thÃªÌ tÆ°Ì£a nhÆ° hÆ°Æ¡ng trầm toả ngaÌt bay cao vÆ°Æ¡n tÆ¡Ìi trÆ¡Ì€i xanh.
Nguyễn Trung Tây, SVD
(Nguồn: Vietcatholic) |