Paraguay - Tháng các Linh hồn: Một năm ngà y giỗ mẹ
12.11.2013
Tháng 11, tháng cầu cho các tÃn hữu đã qua Ä‘á»i. Mấy ngà y qua có má»™t ngÆ°á»i bạn không Công Giáo email thăm há»i chúng tôi và có nhắc đến ngà y giá»— má»™t năm của thân mẫu chúng tôi. Ấy thế mà đã má»™t năm trôi qua ngà y mà ngÆ°á»i mẹ thân yêu nhất của chúng tôi đã ra Ä‘i không ngà y gặp lại, cái ngà y Ä‘au buồn nhất của má»™t ngÆ°á»i con xa nhà khi hay tin mẹ mình mất. Cuá»™c chia tay nà o rồi cÅ©ng có ngà y gặp lại nhÆ°ng cuá»™c ra Ä‘i của ngÆ°á»i Mẹ thân yêu của chúng tôi trong năm vừa qua đã để lại trong tôi má»™t ná»—i trống vắng mà mấy ngà y qua khi nghe lại câu ca dao vá» sá»± ra Ä‘i của cha mẹ khiến chúng tôi mủi lòng thổn thức…â€
----------------
Má»—i đêm má»—i thắp đèn trá»i, Cầu cho cha mẹ sống Ä‘á»i vá»›i con. Còn cha còn mẹ thì hÆ¡n, Không cha không mẹ nhÆ° Ä‘Ã n đứt dây, Äà n đứt dây, còn xoay còn nối, Cha mẹ mất rồi, con chịu mồ côi. Mồ côi, khổ lắm ai Æ¡i, Äói cÆ¡m không ai giúp lỡ lá»i không ai phân.
….........
|
Khi ngồi và o vi tÃnh để viết bà i nà y thì chúng tôi biết được con số
thống kê chÆ°a chÃnh thức của cÆ¡n bão Hải Yến hay Haiyan (còn gá»i lÃ
Yolanda của ngÆ°á»i Phi Luáºt Tân) đã tà n phá 2/3 quốc gia nà y vá»›i con số
thiệt mạng hÆ¡n 10.000 ngÆ°á»i. Tráºn cuồng phong tồi tệ nhất trong lịch sá»
của nÆ°á»›c Philippines đã gây thiệt hại nặng ná» cho quốc gia có đông ngÆ°á»i
Công Giáo nhất châu à nà y. Vị linh mục cùng Dòng ngÆ°á»i Phi Luáºt Tân
Ä‘ang ở chung cá»™ng Ä‘oà n vá»›i chúng tôi đã Ä‘au buồn thốt lên rằng đây tháºt
là một ngà y đáng buồn cho nước Philippines. Không buồn sao được khi
những ngÆ°á»i đồng hÆ°Æ¡ng của ngà i đã ra Ä‘i mà không được báo trÆ°á»›c trong
thảm há»a thiên nhiên xảy ra chÆ°a từng có trong lịch sá» quốc gia nà y.
Tháng 11, tháng cầu cho các linh hồn đã qua Ä‘á»i. Mấy ngà y qua có má»™t
ngÆ°á»i bạn không Công Giáo email thăm há»i chúng tôi và có nhắc đến ngà y
giỗ một năm của thân mẫu chúng tôi. Ấy thế mà đã một năm trôi qua ngà y
mà ngÆ°á»i mẹ thân yêu nhất của chúng tôi đã ra Ä‘i không ngà y gặp lại, cái
ngà y Ä‘au buồn nhất của má»™t ngÆ°á»i con xa nhà khi hay tin mẹ mình mất.
Cuá»™c chia tay nà o rồi cÅ©ng có ngà y gặp lại nhÆ°ng cuá»™c ra Ä‘i của ngÆ°á»i Mẹ
thân yêu của chúng tôi trong năm vừa qua đã để lại trong tôi một nỗi
trống vắng mà mấy ngà y qua khi nghe lại câu ca dao vỠsự ra đi của cha
mẹ khiến chúng tôi mủi lòng thổn thức. NgÆ°á»i bạn không Công Giáo có há»i
chúng tôi là ngÆ°á»i Công Giáo có ngà y cúng kỵ nhÆ° ngÆ°á»i Pháºt giáo không.
Chúng tôi trả lá»i là ngÆ°á»i Công Giáo không có thói quen là m giá»— cúng kỵ
nhÆ°ng hầu nhÆ° có dịp là há» nhá»› đến ông bà tổ tiên và nhất là ngÆ°á»i Công
Giáo còn già nh riêng tháng 11 để nhá»› đến tất cả những ngÆ°á»i thân yêu đã
nằm xuống.
|
Chết,
một thực tại không ai chối cãi được. Chúng ta có thể chống lại sức tà n
phá của nÆ°á»›c, lá»a, khà giá»›i nhÆ°ng không ai trong chúng ta có thể chống
nổi sá»± chết. Dẫu biết trÆ°á»›c nhÆ° thế nhÆ°ng khi má»™t ngÆ°á»i thân nằm xuống
thì tâm lý tá»± nhiên của con ngÆ°á»i là khóc và xót thÆ°Æ¡ng khi nhá»› lại thuở
hà n vi, những ngà y tháng vui buồn của ngÆ°á»i thân vừa ra Ä‘i rồi tá»± nhiên
trong lòng thổn thức. TrÆ°á»ng hợp ấy đã từng xảy ra vá»›i chúng tôi khi
vừa hay tin ngÆ°á»i mẹ thân yêu ra Ä‘i. Chúng tôi nhá»› lại trong chuyến trở
vỠnăm ngoái từ Paraguay đến Việt Nam để thỠtang mẹ mà không tà i nà o
chợp mắt được suốt cuộc hà nh trình dà i hơn 2 ngà y. Như một cuốn phim
quay cháºm, chúng tôi đã nhá»› lại những ngà y còn ấu thÆ¡ bên mẹ, rồi những
ngà y chúng tôi nằm bệnh viện tháºp tá» nhất sinh luôn có mẹ túc trá»±c bên
đứa con mình. Và nhất là ngà y ra Ä‘i truyá»n giáo khiến lòng mẹ Ä‘au nhÆ°
cắt nhưng đà nh để con mình ra đi. Khi nghĩ đến đó tự nhiên nước mắt cứ
trà o ra lúc nà o không hay. Ai là ngÆ°á»i trong cuá»™c má»›i thấu được tình
thương của mẹ già nh cho con và của con đối với mẹ. Một năm kể từ ngà y mẹ
mất và cÅ©ng ngần ấy thá»i gian không ngà y nà o quên mẹ trong thánh lá»… vÃ
các giỠcầu nguyện. Ước mong những ai còn có mẹ luôn biết trân quà những
tình cảm thiêng liêng nà y dù cha mẹ mình lúc nà y già nua tuổi tác, tÃnh
nết đổi thay nhưng vẫn luôn là chỗ dựa tinh thần vững chắc nhất trên
từng bước đi trong cuộc hà nh trình tại thế chúng ta.
Trong khi
những quốc gia châu à chuẩn bị bÆ°á»›c và o mùa Äông và má»™t và i quốc gia nhÆ°
Philippines, Việt Nam, Trung Quốc… đang phải gánh chịu những đợt thiên
tai bão táp khủng khiếp nhất từ trước đến nay, thì ở Nam Bán Cầu- các
nước thuộc châu Mỹ La-tinh đang chuẩn bị bước và o mùa hè nóng bức với
nhiệt độ ban ngà y có khi lên đến 42 độ C. Cái nắng, nóng ở đây rất khác
vá»›i cái nắng, nóng ở Việt Nam vì nắng hanh, nắng róc ngÆ°á»i giống má»™t
phần nà o cái nắng, nóng ở vùng Phan Rang, Ninh Thuáºn. Nhá»› ngà y nà o má»›i
đến Paraguay nhÆ° má»™t chà ng thÆ° sinh, nhÆ°ng trải qua nhiá»u mùa nắng, nóng
nên da dẻ bây giá» cÅ©ng sạm mà u giống ngÆ°á»i Nam Mỹ và ngÆ°á»i ta cứ ngỡ
chúng tôi là ngÆ°á»i Nam Mỹ. Váºy cÅ©ng tốt vì vừa há»™i nháºp được văn hóa,
vừa há»™i nháºp được mà u da để ngÆ°á»i ta khá»i ăn hiếp mình. Chỉ riêng có đôi
mắt thì không tà i nà o giấu được vì ngÆ°á»i Nam Mỹ có đôi mắt rất to, còn
ngÆ°á»i à Äông mình thì mắt nhá» xÃu và há» hay nói đùa là do ngÆ°á»i à Äống
hay ăn cÆ¡m nhiá»u nên mắt nhá»!!!
|
NgÆ°á»i
dân Paraguay trước đây không có thói quen tưởng nhớ ông bà tổ tiên hay
những ngÆ°á»i đã qua Ä‘á»i. Vá»›i há», nếu má»™t ngÆ°á»i thân qua Ä‘á»i thì sau 24
giỠsẽ chôn cất với một nghi thức rất đơn giản và hỠchỉ xin linh mục
cầu nguyện cho ngÆ°á»i quá cố trong tuần cá»u nháºt nếu gia đình là ngÆ°á»i
Công Giáo, rồi thôi. Ngay cả má»™t cái hình của ngÆ°á»i quá cố cÅ©ng không có
trên quan tà i nên nhiá»u lúc ngÆ°á»i ta má»i chúng tôi đến là m phép xác
trÆ°á»›c khi Ä‘em Ä‘i chôn mà mình cÅ©ng không biết ngÆ°á»i chết là đà n ông hay
Ä‘Ã n bà và bao nhiêu tuổi nữa. Bởi thế, đám tang của ngÆ°á»i Paraguay không
có gì là quan trá»ng nên ngay cả các linh mục hay giám mục khi qua Ä‘á»i
cũng chỉ có một thánh lễ nếu ai biết được thì tham dự, còn không thì chỉ
dá»± lá»… “hà m thụ†từ xa mà thôi. Äiá»u nà y cÅ©ng có cái hay là đỡ tốn kém
và không câu nệ nhÆ°ng có cái không hay là ngÆ°á»i ta đã quá coi nhẹ nhân
phẩm con ngÆ°á»i.
Kể từ ngà y chúng tôi đến đây, chúng tôi đã cố
gắng gợi lại cho những ngÆ°á»i dân nÆ¡i mình là m việc biết được con ngÆ°á»i
là má»™t tặng phẩm Chúa ban, và vì thế chúng ta phải biết trân trá»ng quÃ
tặng đó lúc còn sống cÅ©ng nhÆ° khi đã qua Ä‘á»i. Ngà y mồng 2 trong tháng 11
chúng tôi đã má»i giáo dân trong vùng mình coi sóc tham dá»± thánh lá»… tại
các nghÄ©a trang để cầu cho những ngÆ°á»i thân đã qua Ä‘á»i. Vì là má»™t quốc
gia dân chủ, tá»± do nên linh mục có thể là m bất cứ Ä‘iá»u gì theo bổn pháºn
mà luáºt không cấm. Lúc đầu nhiá»u ngÆ°á»i tham dá»± vì hiếu kỳ. Các phóng
viên cÅ©ng ra nghÄ©a trang để phá»ng vấn vỠ‎ ý nghÄ©a của những thánh lá»…
nà y và đưa lên truyá»n hình để ngÆ°á»i dân được biết vá» má»™t linh mục truyá»n
giáo à châu Ä‘ang là m. Dần dần ngÆ°á»i ta thấy thÃch thú và bắt đầu năng
viếng nghÄ©a trang để Ä‘á»c kinh, cầu nguyện và má»i các linh mục khác dâng
lá»… cầu hồn trong tháng 11. Những Ä‘iá»u mình tưởng chừng lâu nay ai cÅ©ng
biết nhÆ°ng không là m, nay há» lại thá»±c hiện và mình cảm thấy vui. Äây lÃ
má»™t trong những niá»m vui khuyến khÃch các nhà truyá»n giáo trong Ä‘á»i sống
mục vụ của há» vì truyá»n giáo ngà y nay không cần phải là m những Ä‘iá»u gì
to tát nhÆ°ng chỉ cần giúp má»i ngÆ°á»i được hạnh phúc và bình an trong cuá»™c
sống thÆ°á»ng nháºt.
|
Mấy
ngà y vừa qua chúng tôi cũng tiếp đón 2 tu sĩ trẻ cùng Dòng từ Việt Nam
đến Paraguay để thá»±c táºp mục vụ theo chÆ°Æ¡ng trình Ä‘Ã o tạo của Dòng. Hai
anh em nà y vừa hoà n tất chÆ°Æ¡ng trình Triết há»c tại Há»c Viện Äa Minh, vÃ
sau mấy tháng chá»i đợi Visa cuối cùng cÅ©ng đến Paraguay và o rạng sáng
thứ Bảy ngà y mồng 2 tháng 11 vừa qua. Tình Dòng Ngôi Lá»i Việt Nam năm
nay đã mạnh dạn gởi 10 tu sĩ trẻ đến các quốc gia như Togo, Argentina,
Chile, Mozambique và Paraguay để thá»±c táºp mục vụ và là m quen vá»›i môi
trÆ°á»ng truyá»n giáo quốc tế mà sau nà y các anh em sẽ phải dấn thân. Rất
may là các em đã can đảm ra Ä‘i dù biết rằng nhiá»u khó khăn, thách đố
Ä‘ang chỠđón mình. Cha Bá» Trên Giám tỉnh hiện thá»i giao phó các em tu sÄ©
trẻ nà y để chúng tôi hÆ°á»›ng dẫn và đồng hà nh trong thá»i gian há»c ngôn
ngữ và là m quen vá»›i môi trÆ°á»ng văn hóa má»›i. Nhìn các anh em trẻ dù đã 30
tuổi nhÆ°ng sống ở má»™t môi trÆ°á»ng văn hóa má»›i trông nhÆ° má»™t đứa trẻ
giống mình ngà y xưa vừa đặt chân đến xứ nà y mà thấy thương cho các em.
Chúng tôi sẽ cố gắng là m hết sức mình để các em cảm thấy như ở nhà dù
đang sống xa quê hương. Bên nà y cũng có 4 anh em tu sĩ trẻ Việt Nam
thuộc Dòng Don Bosco đã sống ở đây được và i năm và chúng tôi đang cố
gắng tạo Ä‘iá»u kiện để lâu lâu ngÆ°á»i đồng hÆ°Æ¡ng được gặp nhau.
Dịp nà y cÅ©ng có má»™t anh em linh mục cùng Dòng ngÆ°á»i Paraguay Ä‘ang mục vụ
tại Äà i Loan vá» thăm quê hÆ°Æ¡ng sau 7 năm truyá»n giáo ở đó. Anh em nà y
chia sẻ vá»›i chúng tôi vá» những việc đã và đang là m tại Äà i Loan trong
dịp Tỉnh Dòng chúng tôi có Tu Nghị Tỉnh đỠđưa ra chương trình và kế
hoạch hà nh Ä‘á»™ng trong 6 năm tá»›i. Anh em nà y đã chia sẻ rằng Äà i Loan dù
là má»™t quốc gia nhÆ°ng rất Ãt được cá»™ng đồng quốc tế công nháºn nhÆ° là má»™t
quốc gia Ä‘á»™c láºp vì sá»± cam thiệp của Ä‘Ã n anh Trung quốc. Tuy nhiên,
quốc gia nà y là má»™t quốc gia có nhiá»u tá»± do tôn giáo nhÆ°ng lại rất Ãt
ngÆ°á»i Công Giáo. ChÃnh vì Ä‘iá»u đó an hem nà y rất thÃch sống ở Äà i Loan
dù ngÆ°á»i Paraguay rất hiếm khi rá»i xa quê hÆ°Æ¡ng trong má»™t thá»i gian dà i
do ná»n văn hóa kết dÃnh vá»›i gia đình từ ngà n xÆ°a. Vị linh mục nà y nói
rằng giáo xứ anh ta ở Äà i Loan hà ng năm chỉ có 2 hay 3 ngÆ°á»i lá»›n nháºn bÃ
tÃch rá»a tá»™i. Bà tÃch hôn nhân lại cà ng hiếm hoi. Chỉ có lá»… an táng lÃ
khá nhiá»u và đây cÅ©ng là dịp để các nhà truyá»n giáo là m chứng và nói vá»
Chúa cho những ngÆ°á»i tham dá»± thánh lá»…. Bởi thế, khi má»™t giáo dân báo tin
là vừa có má»™t ngÆ°á»i qua Ä‘á»i thì cha xứ phải sắp xếp má»i việc để cá» hà nh
lá»… an táng cho ngÆ°á»i đã khuất vì ngÆ°á»i Äà i Loan rất coi trá»ng việc ma
chay, cúng kỵ. Nói đến đây thì ngÆ°á»i vị linh mục Paraguay giải thÃch
thêm rằng ngÆ°á»i à Äông có thói quen xem ngà y giá» chôn cất mà ngÆ°á»i Việt
Nam mình cho là mê tÃn dị Ä‘oan. Nhiá»u khi nhà truyá»n giáo cần phải hiểu
má»™t phong tục, táºp quán của má»™t ná»n văn hóa khác trÆ°á»›c khi kết án nó.
ChÃnh ngÆ°á»i anh em nà y đã giúp các anh em đồng hÆ°Æ¡ng Paraguay tại quê
nhà hiểu thêm má»™t phần vá» văn hóa của ngÆ°á»i à Äông bằng tiếng Guarani
của há» hÆ¡n là những ngÆ°á»i à Äông nói vá» ngÆ°á»i à Äông cho những ngÆ°á»i
thuá»™c ná»n văn hóa khác.
|
Hôm
nay là ngà y giá»— 1 năm của ngÆ°á»i Mẹ thân yêu của chúng tôi. Má Æ¡i! 1 năm
đã trôi qua kể từ ngà y Má rá»i bá» chúng con ra Ä‘i đến má»™t nÆ¡i mà chúng
con biết má»™t ngà y nà o đó tất cả chúng ta Ä‘á»u được gặp nhau ở đó. Dẫu
biết là nhÆ° thế nhÆ°ng lòng con vẫn thấy buồn ruá»i ruợi khi thiếu vắng Má
trên cõi Ä‘á»i nà y. Xin Má luôn phù há»™ cho con trên bÆ°á»›c Ä‘Æ°á»ng truyá»n
giáo xa quê nà y để con hoà n thà nh tốt sứ mạng của con. Con sẽ luôn nhớ
Má trong những giỠkinh nguyện và thánh lễ hà ng ngà y. Gia đình mình có
những Ä‘iá»u không hay Ä‘ang xảy ra và con mong Má há»™ phù để má»i việc được
suôn sẻ và các thà nh viên trong gia đình được hòa thuáºn, sum vầy. Hôm
nay con đã dâng lễ cầu nguyện cho Má cũng như các nạn nhân của siêu bão
Yolanda ở Philippines vừa qua Ä‘á»i. Xin vì lòng nhân từ của Chúa cho linh
hồn của Má, của những ân nhân, thân nhân của con và những ngÆ°á»i vừa má»›i
qua Ä‘á»i trong cÆ¡n cuồng phong vừa qua sá»›m được hưởng phúc thiên Ä‘Ã ng
vÄ©nh cá»u, nÆ¡i mà Chúa Giêsu đã nói trong bà i Tin Mừng Chúa Nháºt XXXII
thÆ°á»ng niên vừa qua là trở nên con cái Ä‘Ãch thá»±c của Chúa và được sống
muôn Ä‘á»i. Amen.
Paraguay, 11 tháng 11 năm 2013
Một năm nhân ngà y Giỗ Mẹ
Lm. Antôn Trần Xuân Sang, SVD
(Nguồn: Vietcatholic) |