DIỄN ÄÀN GIÃO PHẬN VINH :: Xem chủ đề - Kỳ Thị
Người đăng
Thông điệp
Thà nh viên
Ngày tham gia: 18/02/2009 Bài gửi: 175 Số lần cám ơn: 0 Được cám ơn 5 lần trong 5 bài viết
gửi: 15.07.2015 Tiêu đề: Kỳ Thị
Kỳ Thị
Kỳ thị có nhiá»u cấp Ä‘á»™, đôi khi rất khó có thể nháºn ra vì quá tinh vi. Kỳ thị trong xã há»™i thì đã rõ, nhÆ°ng ngÆ°á»i ta còn kỳ thị vì khác tôn giáo, tháºm chà ngÆ°á»i ta vẫn tá» ra quan liêu và kỳ thị ngay trong những ngÆ°á»i cùng tôn giáo vì cho rằng chức vụ nà y “cao†hoặc “thấp†hÆ¡n chức vụ ná». “Cao†hÆ¡n thì có “quyá»n†hÆ¡n. Việt ngữ gá»i là “quyá»n hà nhâ€. Hay tháºt! CÅ©ng chỉ vì có “quyá»n†nên ngÆ°á»i ta cáºy “thếâ€, rồi ngang nhiên “hà nh†ngÆ°á»i khác!
Kỳ thị là gì?
Kỳ thị là phân biệt cái nà y vá»›i cái khác, nhÆ°ng “phân biệt†ở đây thÆ°á»ng mang nghÄ©a tiêu cá»±c, nghÄ©a xấu, nhất là khi nói vá» việc phân biệt giá»›i tÃnh, phân biệt ngÆ°á»i khuyết táºt, phân biệt giai cấp, hoặc phân biệt chủng tá»™c.
Kỳ thị chủng tá»™c là phân biệt ngÆ°á»i miá»n nà y vá»›i ngÆ°á»i miá»n khác, dân tá»™c nà y vá»›i dân tá»™c khác. Kỳ thị chủng tá»™c là khi bạn bị coi thÆ°á»ng hoặc khinh miệt vì bạn là ngÆ°á»i thuá»™c dân tá»™c nà o đó. Äôi khi, sá»± đối xá» bất công nà y có thể trái ngược vá»›i pháp luáºt, tức là phạm pháp.
Không ai có quyá»n khinh miệt ai vì ai cÅ©ng giống nhau vá» nhân vị, nhân phẩm, và nhân quyá»n – nghÄ©a là hoà n toà n bình đẳng. Vì váºy, trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa thì ai cÅ©ng nhÆ° ai, má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u là những tá»™i nhân mà thôi, chẳng ai hÆ¡n hoặc kém ai, thế nên chẳng ai có lý do gì mà kỳ thị ngÆ°á»i khác!
Bạn có thể bị kỳ thị nếu bạn không được nháºn và o là m việc ở má»™t nÆ¡i nà o đó vì ngÆ°á»i ta nói bạn “không thÃch hợp†chỉ vì lý do nà o đó, tháºm chà chỉ là lý do “ngoại hìnhâ€. Nếu bạn là nạn nhân của việc kỳ thị chủng tá»™c, bạn có thể đệ Ä‘Æ¡n lên Ủy ban Chống Kỳ thị Chủng tá»™c Queensland (Anti-Discrimination Commission Queensland, gá»i tắt là ADCQ, đạo luáºt nà y có từ năm 1991, có các văn phòng tại Brisbane, Rockhampton, Townsville và Cairns).
Kỳ thị là phạm pháp
Luáºt ADCQ nói rằng đối xá» bất công là phạm pháp. Äôi khi kỳ thị (nói chung) xảy ra không rõ rà ng, nghÄ©a là chỉ gián tiếp. Äồng ý là có ngÆ°á»i “hợp†vá»›i mình, có ngÆ°á»i không “hợpâ€, nhÆ°ng “không hợp†không có nghÄ©a là chúng ta có thể đối xá» bất công vá»›i ngÆ°á»i đó. Cùng là m má»™t công việc, nếu bạn được trả lÆ°Æ¡ng Ãt hÆ¡n ngÆ°á»i khác, đó là bạn bị kỳ thị.
Gièm pha, nói xấu, nói hà nh ngÆ°á»i khác là ghét ngÆ°á»i khác, tức là kỳ thị. Kỳ thị có thể là lá»i nói, cá» chỉ, thái Ä‘á»™, hà nh Ä‘á»™ng, ánh mắt,… tháºm chà có thể là “ngòi bút†khi viết ra những Ä‘iá»u nguyá»n rủa hoặc phỉ báng để là m mất phẩm giá của ngÆ°á»i khác. Thiếu công tâm trong khi nháºn xét ngÆ°á»i khác cÅ©ng là kỳ thị, quấy nhiá»…u ngÆ°á»i khác cÅ©ng là kỳ thị, coi thÆ°á»ng ngÆ°á»i khác cÅ©ng là kỳ thị. Nói chung, kỳ thị có thiên hình vạn trạng.
Kỳ thị là phạm tội
Bất cứ ai cÅ©ng có thể là ngÆ°á»i kỳ thị hoặc bị kỳ thị. Muốn tránh kỳ thị thì phải có lòng yêu thÆ°Æ¡ng thá»±c sá»±.
Trong MÆ°á»i Äiá»u Răn mà Thiên Chúa truyá»n tuân giữ, Ä‘iá»u răn thứ Năm (chá»› giết ngÆ°á»i) và điá»u răn thứ Tám (chá»› là m chứng dối) có liên quan Ä‘á»™ng thái kỳ thị: Vì thiếu lòng yêu thÆ°Æ¡ng nên ngÆ°á»i ta má»›i kỳ thị, và vì kỳ thị nên ngÆ°á»i ta má»›i “giết ngÆ°á»i†hoặc “là m chứng dốiâ€. Äó là vi phạm Thánh Luáºt của Thiên Chúa.
Chúa Giêsu đã cảnh báo: “Anh em hãy coi chừng, chá»› khinh má»™t ai trong những kẻ bé má»n nà y; quả tháºt, Thầy nói cho anh em biết: các thiên thần của hỠở trên trá»i không ngừng chiêm ngưỡng nhan Cha Thầy, Äấng ngá»± trên trá»i†(Mt 18:10).
Äức Giêsu còn kể má»™t dụ ngôn rất Ä‘iển hình và khá phổ biến trong chúng ta, nhất là vá»›i má»™t số ngÆ°á»i tá»± hà o cho mình là công chÃnh mà khinh chê ngÆ°á»i khác:
Có hai ngÆ°á»i lên Ä‘á»n thá» cầu nguyện. Má»™t ngÆ°á»i thuá»™c nhóm Pharisêu, còn ngÆ°á»i kia là m nghá» thu thuế. NgÆ°á»i Pharisêu đứng thẳng, nguyện thầm rằng: “Lạy Thiên Chúa, xin tạ Æ¡n Chúa, vì con không nhÆ° bao kẻ khác: tham lam, bất chÃnh, ngoại tình, hoặc nhÆ° tên thu thuế kia. Con ăn chay má»—i tuần hai lần, con dâng cho Chúa má»™t phần mÆ°á»i thu nháºp của con†(Lc 18:11-12). Äó là lá»i cầu nguyện kiêu căng, ngạo mạn, và Ãch ká»·!
Còn ngÆ°á»i thu thuế thì đứng đằng xa, tháºm chà chẳng dám ngÆ°á»›c mắt lên trá»i, nhÆ°ng vừa đấm ngá»±c vừa thÆ°a: “Lạy Thiên Chúa, xin thÆ°Æ¡ng xót con là kẻ tá»™i lá»—i†(Lc 18:13). Äó là lá»i cầu nguyện khiêm nhÆ°á»ng.
Hai con ngÆ°á»i vá»›i hai Ä‘á»™ng thái trái ngược. NhÆ°ng hai dạng nà y luôn tồn tại trong thế giá»›i loà i ngÆ°á»i xÆ°a nay.
Chúa Giêsu quả quyết: “Tôi nói cho các ông biết: ngÆ°á»i nà y (ngÆ°á»i thu thuế), khi trở xuống mà vá» nhà , thì đã được nên công chÃnh rồi; còn ngÆ°á»i kia (ngÆ°á»i Pharisêu, ngÆ°á»i giả hình) thì không. Vì phà m ai tôn mình lên sẽ bị hạ xuống; còn ai hạ mình xuống sẽ được tôn lên†(Lc 18:14).
Chúng ta đừng tưởng Chúa Giêsu nói tá»›i ngÆ°á»i Pharisêu chứ không há» nói mình, vì chúng ta vẫn là m những việc đạo đức nhÆ° Ä‘i Ä‘á»c kinh, tham dá»± Thánh lá»…, tham dá»± các giá» phụng vụ, Ä‘i là m từ thiện,… thế nhÆ°ng liệu những việc đó có thá»±c sá»± vì mến Chúa và yêu ngÆ°á»i hay không má»›i là điá»u quan trá»ng. Hãy cảnh giác, vì đôi khi chúng ta có thể kỳ thị nhau ngay trong lá»i cầu nguyện hoặc trong những việc đạo đức!
Khiêm nhÆ°á»ng là ná»n tảng của má»i nhân đức. NhÆ°ng RẤT KHÓ Sá»NG KHIÊM NHƯỜNG. Thế nên Thánh Giacôbê nhắc nhở: “Anh em hãy hạ mình xuống trÆ°á»›c mặt Chúa và NgÆ°á»i sẽ cất nhắc anh em lên†(Gc 4:10). Thánh Phaolô xác định: “Chỉ có MỘT Chúa, MỘT niá»m tin, MỘT phép rá»a†(Ep 4:5), thế thì không ai có thể viện bất kỳ lý do nà o để mà kỳ thị ngÆ°á»i khác.
Có gì sai trái khi ngÆ°á»i nà y không thÃch ngÆ°á»i khác?
Có thể bạn đã nghe câu châm ngôn nà y: “Tôi không phải Æ°a thÃch bạn, nhÆ°ng tôi phải yêu thÆ°Æ¡ng bạnâ€. Các Kitô hữu không có quyá»n chá»n lá»±a trong hoạt Ä‘á»™ng yêu thÆ°Æ¡ng. Chúng ta phải yêu thÆ°Æ¡ng má»i ngÆ°á»i, kể cả những ngÆ°á»i khác mình, tháºm chà còn phải yêu thÆ°Æ¡ng kẻ thù.
“Ưa thÃch†phải xá» lý vá»›i sá»± quý mến Æ°u tiên, chúng ta thu hút và o má»™t Ä‘iá»u, má»™t hoạt Ä‘á»™ng hoặc ngÆ°á»i nà y hÆ¡n ngÆ°á»i kia. Thân quen là điá»u bình thÆ°á»ng và tá»± nhiên của con ngÆ°á»i. Tuy nhiên, hãy cẩn trá»ng khi chúng ta cảm thấy KHÔNG THÃCH má»™t ngÆ°á»i nà o đó.
Má»™t ngÆ°á»i Mỹ gốc Phi đã nháºn xét: “Nếu bạn không thÃch tôi vì tôi ngu dốt, cÅ©ng tốt thôi. Tôi có thể Ä‘i há»c. Nếu bạn không thÃch tôi vì tôi dÆ¡ bẩn, cÅ©ng chẳng sao. Tôi có thể tắm rá»a cho sạch sẽ. NhÆ°ng nếu bạn không thÃch tôi vì mà u da của tôi, thế thì bạn có vấn Ä‘á». Vấn Ä‘á» của bạn là đối vá»›i Thiên Chúa, vì Ngà i dá»±ng nên tôi nhÆ° váºyâ€.
Bạn cần tá»± há»i mình: “Tại sao tôi không thÃch những ngÆ°á»i khác tôi? Có phải vì tôi có thà nh kiến? Có phải vì tôi kỳ thị?â€. Kỳ thị chủng tá»™c (racism) là tin tưởng sai lầm rằng má»™t số ngÆ°á»i vốn dÄ© cao cấp và má»™t số ngÆ°á»i vốn dÄ© hạ cấp chỉ vì dân tá»™c của há». Äó là má»™t dạng thà nh kiến (preduce, bias), còn gá»i là định kiến hoặc thiên kiến, có tác dụng tiêu cá»±c và nguy hiểm – dùng lá»i nói hoặc Ä‘á»™ng thái nhằm hạ thấp hoặc kinh miệt ngÆ°á»i khác, hãy tránh xa những ngÆ°á»i có óc kỳ thị hoặc dÃnh lÃu tá»›i bạo lá»±c. Phân biệt đối xá» (discrimination) là không chấp nháºn các quyá»n cÆ¡ bản của ngÆ°á»i khác, đó là má»™t hệ lụy khủng khiếp khác của chủ nghÄ©a kỳ thị chủng tá»™c. Tá»™i diệt chủng (genocide) là dạng tồi tệ nhất của chủ nghÄ©a kỳ thị chủng tá»™c. Từ thế ká»· XX, loại tá»™i phạm nà y len lá»i và o cá»™ng đồng má»™t cách tinh vi hÆ¡n.
Kỳ thị chủng tá»™c là tá»™i trá»ng. Äó là tá»™i không yêu thÆ°Æ¡ng và bất công. Giáo Há»™i “mạnh mẽ lên án má»i dạng phân biệt đối xỠđối vá»›i ngÆ°á»i khác vì sắc tá»™c, mà u da, Ä‘iá»u kiện sống hoặc tôn giáo†(Tuyên ngôn vá» Mối Quan Hệ của Giáo Há»™i đối vá»›i các Tôn Giáo khác, số 5).
Ambrose Bierce, văn sÄ© Hoa Kỳ, định nghÄ©a thà nh kiến là “ý kiến vá»› vẩn không có ý nghÄ©a rõ rà ng vá» sá»± ủng há»™â€. Hãy kiểm tra xem tại sao bạn không thÃch ngÆ°á»i nà o đó. Nếu đó là vấn Ä‘á» của óc thiển cáºn, bạn có thể thay đổi. Hãy ná»— lá»±c tìm hiểu để nháºn biết và hòa đồng vá»›i má»i ngÆ°á»i, nhất là những ngÆ°á»i không cùng chủng tá»™c, không cùng tôn giáo, không cùng quan Ä‘iểm, không cùng trình Ä‘á»™,… Hãy nhá»› rõ rà ng rằng CHỈ CÓ MỘT CHỦNG TỘC, đó là NHÂN LOẠI, là LOÀI NGƯỜI, là con cái của Thiên Chúa.
Lạy Chúa, xin giúp chúng con sống hòa đồng vá»›i nhau trong tình huynh đệ hiệp nhất vá»›i Chúa Ba Ngôi, nhÆ° Chúa Giêsu mong Æ°á»›c cho má»i ngÆ°á»i hoà n toà n “nên má»™t†(Ga 17:21-23). Chúng con cầu xin nhân Danh Thánh Tá» Giêsu Kitô, Thiên Chúa cứu Ä‘á»™ của chúng con. Amen.
TRẦM THIÊN THU
Bạn không có quyền gửi bài viết Bạn không có quyền trả lời bài viết Bạn không có quyền sửa chữa bài viết của bạn Bạn không có quyền xóa bài viết của bạn Bạn không có quyền tham gia bầu chọn Bạn không được phép gởi kèm file trong diễn đàn Bạn có thể download files trong diễn đàn