DIỄN ÄÀN GIÃO PHẬN VINH :: Xem chủ đề - Bệnh dại và vacxin
Người đăng
Thông điệp
Thà nh viên
Ngày tham gia: 15/05/2010 Bài gửi: 89 Số lần cám ơn: 0 Được cám ơn 1 lần trong 1 bài viết
gửi: 05.08.2010 Tiêu đề: Bệnh dại và vacxin
Sau khi L. Pasteur tìm ra được vacxin phòng bệnh dại và o năm 1885, loà i ngÆ°á»i tưởng nhÆ° khống chế và loại trừ được căn bệnh chết ngÆ°á»i nà y. Váºy mà đến nay 97% trÆ°á»ng hợp gây bệnh dại hiện nay ở Việt Nam là do chó và 80% các trÆ°á»ng hợp mắc là ở châu Ã.
Năm 2003 có sá»± gia tăng bệnh dại trở lại ở Trung Quốc: trong 9 tháng năm 2003 đã có tá»›i 1.300 ngÆ°á»i tá» vong so vá»›i cả năm 2001 chỉ có 854 ngÆ°á»i. Nguyên nhân là do phong trà o nuôi chó cảnh gia tăng, chó lang thang tăng và tá»· lệ tiêm phòng bệnh dại thấp. Hà n Quốc cÅ©ng tuyên bố đã loại trừ được bệnh dại từ năm 1984 nhÆ°ng đến năm 2003 xuất hiện trở lại và gây tá» vong cho 2 ngÆ°á»i. Hà ng năm, toà n thế giá»›i vẫn còn 50.000 ngÆ°á»i tá» vong vì căn bệnh nguy hiểm nà y.
Bệnh dại tái xuất hiện ở má»™t số nÆ°á»›c, đặc biệt là châu Ã
Cứ 15 phút có 1 ngÆ°á»i châu à tá» vong vì bệnh dại: 40% số nà y là trẻ em dÆ°á»›i 15 tuổi. Äó là tuyên bố của bác sÄ© FX-Meslin tại Há»™i nghị quốc tế vá» bệnh dại há»p ở Băng Cốc (Thái Lan). BS. Meslin còn cho biết cứ má»—i giá» có 800 ngÆ°á»i châu à nghi bị súc váºt dại cắn và phải Ä‘i tiêm vaccin.
Ở Việt Nam, hà ng năm có tá»›i 650.000 ngÆ°á»i bị súc váºt (chủ yếu là chó nghi dại) cắn phải Ä‘i tiêm vaccin. Số ngÆ°á»i tá» vong vì bệnh dại từ mức 400-500 ngÆ°á»i trÆ°á»›c năm 1995, nay còn 50-60 trÆ°á»ng hợp. Äó là nhá» tiêm phòng vaccin và huyết thanh kháng dại, vá»›i tổn phà lên đến khoảng 70 tá»· đồng, chÆ°a kể ảnh hưởng lá»›n vá» sức khá»e và ngà y công lao Ä‘á»™ng. Ngoà i ra, Bá»™ Y tế còn phải chi má»—i năm 250 triệu đồng cho ChÆ°Æ¡ng trình Phòng chống bệnh dại quốc gia và Bá»™ Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn chi hà ng chục tá»· đồng để tiêm vaccin cho Ä‘Ã n chó nuôi (mặc dù má»›i đạt tá»· lệ rất thấp là 20%).
Sau châu Ã, vùng có nguy cÆ¡ mắc bệnh dại cao là châu Phi và Nam Mỹ. Tháºm chà má»™t số nÆ°á»›c châu Âu nhÆ° Bỉ, Äan Mạch, Pháp, Äức, Luxembourg, Hà Lan, Thụy SÄ© vẫn còn lÆ°u hà nh bệnh dại nhÆ°ng ở mức thấp và nguồn bệnh là từ chó chuyển sang các loà i thú khác nhÆ° chồn, cáo, dÆ¡i.
Thá»±c trạng vá» việc phòng chống bệnh dại ở các nÆ°á»›c châu Ã
Hiện nay, việc tăng cÆ°á»ng giám sát bệnh dại đã được các nÆ°á»›c châu à quan tâm hÆ¡n; nhÆ° Malaysia có nhiá»u phòng xét nghiệm chẩn Ä‘oán bệnh từ mẫu súc váºt bằng phÆ°Æ¡ng pháp kháng thể huỳnh quang. Việc chẩn Ä‘oán bệnh và theo dõi lâm sà ng trên ngÆ°á»i tÃnh chung ở cả châu à chỉ đạt 27%, mặc dù má»™t số nÆ°á»›c có phòng thà nghiệm vá»›i trang thiết bị hiện đại và đội ngÅ© kỹ thuáºt viên giá»i, nhÆ° Ấn Äá»™, Trung Quốc, Indonesia... Các nÆ°á»›c khác có đầu tÆ° thiết bị nhÆ°ng không duy trì thÆ°á»ng xuyên việc giám sát bệnh phẩm, nhất là ở vùng sâu, vùng xa nên khó kiểm soát triệt để; Không những lÆ¡i là việc giám sát chó mà còn không quan tâm đến các đối tượng khác, nhất là súc váºt hoang dã nên việc khống chế, tiến tá»›i loại bá» căn bệnh chết ngÆ°á»i nà y sẽ khó đạt kết quả trong và i ba năm tá»›i.
Tiêm vaccin cho chó để tạo và nh Ä‘ai an toà n bảo vệ ngÆ°á»i đã được thá»±c hiện ở Trung Quốc, Thái Lan và có kết quả rõ rệt: hạ được tá»· lệ tá» vong do bệnh dại. Malaysia đã tiến hà nh tiêm phòng vaccin cho chó dá»c biên giá»›i, tạo “và nh Ä‘ai miá»…n dịch quốc giaâ€. Ấn Äá»™, Philippin, Srilanka và Thái Lan đã dùng vaccin dạng uống cho đông đảo quần thể chó thả rông và có hiệu quả rõ rệt, Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên là tốn kém nhiá»u. Còn Việt Nam má»›i chỉ tiến hà nh việc nà y ở các thà nh phố lá»›n, đông dân. Theo báo cáo của Bá»™ Nông nghiệp &ø Phát triển Nông thôn, hà ng năm Bá»™ tổ chức hai chiến dịch tiêm phòng cho chó nhÆ°ng má»›i đạt 60% ở các thà nh phố lá»›n, còn vùng nông thôn tuy có nhiá»u chó thả rông nhÆ°ng lại được tiêm phòng quá Ãt (15%).
Ở nÆ°á»›c ta, số ổ dịch dại ở chó trong năm 1998 là 214, đến năm 2004 giảm còn 2; Và số ổ dịch ở mèo khi so sánh ở 2 năm đó là 14 và 0. Tuy kết quả phòng chống bệnh dại đã đạt kết quả khá khả quan, nhÆ°ng vá»›i 2 táºp quán: nuôi chó thả rông và ăn thịt chó, việc giảm số chó nuôi và giảm nguy cÆ¡ bệnh dịch khó có thể thá»±c hiện được trong và i ba năm tá»›i. Mặt khác, dù chó đã được tiêm vaccin, nhÆ°ng khi cắn ngÆ°á»i vẫn không thể khẳng định là vô hại và ngÆ°á»i bị chó cắn vẫn phải Ä‘i tiêm vaccin. Vì thế, vaccin cho ngÆ°á»i vẫn Ä‘ang được quan tâm phát triển và sá» dụng ở châu Ã.
Vaccin từ mô thần kinh súc váºt lá»›n (cừu, bê) đã có từ cuối thế ká»· 19 và đến năm 1958 được thay thế bằng vaccin là m từ não chuá»™t ổ (phÆ°Æ¡ng pháp Fuenzalida). Vaccin Fuenzalida có nhiá»u Æ°u Ä‘iểm nhÆ° giá thà nh hạ, giảm dần số lần tiêm và lượng tiêm..., đã có đóng góp lá»›n trong việc dá»± phòng bệnh dại ở các nÆ°á»›c trong 4 tháºp niên vừa qua. Song, vì còn những nhược Ä‘iểm lá»›n vá» tÃnh an toà n và công hiệu nên Tổ chức Y tế Thế giá»›i khuyến cáo không nên dùng. Các nÆ°á»›c nhÆ° Thái Lan, Philippin, Srilanka đã ngÆ°ng sá» dụng vaccin Fuenzalida từ những năm giữa tháºp niên 1990 và chuyển sang dùng vaccin nuôi cấy tế bà o. Vaccin má»›i có hiệu quả bảo vệ cao và đặc biệt an toà n hÆ¡n nhiá»u nhÆ°ng lại quá đắt, gấp 10-20 lần so vá»›i vaccin cÅ© nên chÆ°a phổ biến.
Triển vá»ng
Khi virus dại nhiá»…m và o ngÆ°á»i sẽ không có thuốc đặc trị và tá» vong là điá»u khó tránh khá»i. Dại là loại bệnh do súc váºt truyá»n gây tá» vong cho ngÆ°á»i đứng đầu thế giá»›i, con số 50.000 ngÆ°á»i tá» vong/năm là chÆ°a tÃnh đủ, còn thiếu con số thống kê ở nhiá»u nÆ°á»›c, đặc biệt là các nÆ°á»›c châu Phi.
Nhá» tăng cÆ°á»ng quản lý Ä‘Ã n chó nuôi và tiêm phòng vaccin cho ngÆ°á»i (má»—i năm tiêu thụ 5 triệu liá»u vaccin cho ngÆ°á»i), Trung Quốc đã giảm đáng kể tá»· lệ tá» vong vì bệnh dại: từ 5.200 trÆ°á»ng hợp trong năm 1988 xuống còn 200 và o năm 1995. Ở châu Ã, Singapore và má»™t phần bán đảo Malaysia đã loại trừ được bệnh dại.
Việc khắc phục giá cả khi dùng vaccin tế bà o tiêm trong da (Vero, PCEC) sẽ mở rá»™ng thị trÆ°á»ng sá» dụng loại vaccin nà y ở Việt Nam. Vaccin Fuenzalida cải tiến của Viện Vaccin Ãt gây phản ứng phụ, giá rẻ chắc chắn sẽ còn tồn tại má»™t thá»i gian nữa. Huyết thanh kháng dại do Việt Nam tá»± sản xuất đã góp phần đáng kể trong việc là m giảm tá»· lệ tá» vong cho ngÆ°á»i bị chó cắn ở các vùng nguy hiểm nhÆ° đầu, mặt, bá»™ pháºn sinh dục.
Không chỉ ngÆ°á»i bị súc váºt nghi dại cắn má»›i cần tiêm phòng, các đối tượng có nguy cÆ¡ cao nhÆ° bác sÄ© thú y, nhân viên Ä‘i bắt chó thả rong, công nhân sản xuất vaccin, ngÆ°á»i có nghá» nghiệp tiếp xúc nhiá»u vá»›i thú, ngÆ°á»i Ä‘i du lịch đến các vùng có dịch... cÅ©ng cần tiêm vaccin...
NGUỒN BỆNH
- Từ Ä‘á»™ng váºt: chó, mèo, chuá»™t, cáo... bị nhiá»…m virus dại truyá»n sang ngÆ°á»i.
- Ở Việt Nam nguồn bệnh dại chủ yếu là chó, mèo.
TRIỆU CHỨNG DẠI Ở SÚC VẬT
- Hung dữ khác thÆ°á»ng.
- NÆ°á»›c dãi nhiá»u.
- Giá»ng sủa khà n.
- Liệt hà m dưới, liệt chi, toà n thân và chết.
- Triệu chứng dại của mèo giống của chó nhÆ°ng thÃch lánh và o chá»— tối.
- Mèo dại rất nguy hiểm.
BIỆN PHÃP PHÃ’NG CHá»NG BỆNH DẠI
1. Hạn chế nuôi chó.
2. Tiêm phòng dại cho chó.
3. Chó nuôi phải xÃch, nhốt.
4. Chó ra Ä‘Æ°á»ng phải có rá» mõm.
5. NgÆ°á»i bị chó, mèo nghi dại cắn phải Ä‘i tiêm phòng dại sá»›m, đầy đủ.
6. Không nên Ä‘iá»u trị thuốc Nam khi bị chó, mèo dại cắn.
CÃCH XỬ TRà KHI BỊ SÚC VẬT NGHI DẠI CẮN
Tại chỗ:
- Rá»a tháºt kỹ vết cắn bằng xà phòng và các chất sát khuẩn để diệt virus dại.
- Nếu phải cắt lá»c vết thÆ°Æ¡ng chỉ được khâu trong trÆ°á»ng hợp vết cắn đã quá 5 ngà y.
Äến ngay cÆ¡ sở y tế khi:
- Bị cắn nhiá»u vết nguy hiểm.
- Bị cắn ở đầu, mặt, cổ, đầu chi, bá»™ pháºn sinh dục.
- Không theo dõi được con váºt.
Phải tiêm vaccin phòng dại và kháng dại sá»›m. _________________ Cánh hoa rụng chá»n chi đất sạch....
Bạn không có quyền gửi bài viết Bạn không có quyền trả lời bài viết Bạn không có quyền sửa chữa bài viết của bạn Bạn không có quyền xóa bài viết của bạn Bạn không có quyền tham gia bầu chọn Bạn không được phép gởi kèm file trong diễn đàn Bạn có thể download files trong diễn đàn