DIỄN ÄÀN GIÃO PHẬN VINH :: Xem chủ đề - Thuốc bôi ngoà i da: Lợi và hại
Người đăng
Thông điệp
Thà nh viên
Ngày tham gia: 15/05/2010 Bài gửi: 89 Số lần cám ơn: 0 Được cám ơn 1 lần trong 1 bài viết
gửi: 27.07.2010 Tiêu đề: Thuốc bôi ngoà i da: Lợi và hại
Trên thị trÆ°á»ng hiện nay có rất nhiá»u loại thuốc bôi ngoà i da, từ các loại thuốc dùng để Ä‘iá»u trị các bệnh ngoà i da đến các loại kháng sinh bôi vết thÆ°Æ¡ng... Tuy nhiên việc sá» dụng các loại thuốc nà y lại không Ä‘Æ¡n giản. Xin giá»›i thiệu công dụng và tác hại của má»™t số thuốc bôi ngoà i da thông dụng.
Corticoid: Từ những năm 1960, các loại corticoid bôi tại chá»— bắt đầu được sá» dụng chủ yếu trong Ä‘iá»u trị các bệnh lý da do viêm nhÆ° chà m cÆ¡ địa, viêm da dầu, viêm da tiếp xúc, tổ đỉa... Má»™t số bệnh lý ngoà i da khác nhÆ° u lympho thể da, luput ban Ä‘á», vảy nến, liken phẳng... cÅ©ng có đáp ứng tốt vá»›i các thuốc nà y. Tác dụng phụ nguy hiểm nhất của corticoid bôi tại chá»— là gây teo da. Biến chứng nà y thÆ°á»ng xảy ra sá»›m vá»›i các loại corticoid tác dụng mạnh nhÆ° clobetasol propionate, fluocinolone acetonide... nhÆ°ng cÅ©ng có thể gặp vá»›i các loại tác dụng yếu nếu sá» dụng kéo dà i và liên tục. Mặt, nếp gấp và các vùng da má»ng thÆ°á»ng bị teo da nhanh nhất, còn lòng bà n tay, bà n chân thÆ°á»ng teo da cháºm hÆ¡n. Trẻ em có nguy cÆ¡ teo da cao nhất, dùng phối hợp vá»›i corticoid toà n thân hoặc tiếp xúc nhiá»u vá»›i ánh nắng sau thoa thuốc cÅ©ng là m tăng nguy cÆ¡ teo da. Biểu hiện của teo da bao gồm các vết bầm tÃm, da trở nên bóng và có các khÃa. Các tác dụng khác thÆ°á»ng gặp do corticoid bôi tại chá»— bao gồm rối loạn sắc tố da, ráºm lông, nổi mụn trứng cá, là m cháºm liá»n vết thÆ°Æ¡ng... Corticoid dùng kéo dà i tại các vùng da quanh mắt còn có thể gây ra hoặc là m nặng bệnh đục thuá»· tinh thể và thiên đầu thống. Ngoà i ra, các loại tác dụng mạnh nếu dùng kéo dà i hoặc trên diện rá»™ng cÅ©ng có thể gây ức chế tuyến thượng tháºn. Trong má»™t số Ãt trÆ°á»ng hợp, corticoid bôi tại chá»— còn có thể gây ra viêm da tiếp xúc mặc dù các thuốc nà y có tác dụng chống dị ứng rất mạnh.
Khi bị bệnh ngoà i da, cẩn trá»ng khi bôi thuốc.
Tác dụng phụ của corticoid bôi phụ thuá»™c chủ yếu và o cÆ°á»ng Ä‘á»™ tác dụng và thá»i gian sá» dụng của thuốc. Trong khi đó, tác dụng Ä‘iá»u trị của các thuốc nà y tá»· lệ thuáºn vá»›i nguy cÆ¡ gây tác dụng phụ của thuốc. Các biệt dược khác nhau của cùng má»™t hoạt chất vá»›i cùng má»™t hà m lượng cÅ©ng có thể có hiệu quả Ä‘iá»u trị và nguy cÆ¡ gây tác dụng phụ không giống nhau. Ngoà i ra, việc tăng hà m lượng của má»™t hoạt chất corticoid trong thuốc bôi không là m tăng đáng kể hiệu quả Ä‘iá»u trị của thuốc.
Má»™t số Ä‘iá»u cần lÆ°u ý trong việc lá»±a chá»n corticoid bôi: Do corticoid bôi tại chá»— có nhiá»u nguy cÆ¡ gây tác dụng phụ nên cần chẩn Ä‘oán xác định chÃnh xác bệnh trÆ°á»›c khi Ä‘Æ°a ra quyết định sá» dụng các thuốc nà y. Việc lá»±a chá»n corticoid bôi cần cân đối giữa hiệu quả Ä‘iá»u trị vá»›i nguy cÆ¡ tác dụng phụ. Äiá»u trị các bệnh nhÆ° liken phẳng, luput ban Ä‘á» ngoà i da thÆ°á»ng đòi há»i các loại corticoid bôi tác dụng mạnh do các bệnh lý nà y thÆ°á»ng có tổn thÆ°Æ¡ng viêm ở các lá»›p sâu của da. Má»™t số bệnh lý có tổn thÆ°Æ¡ng viêm da ở quá sâu nhÆ° sarcoidosis thÆ°á»ng không đáp ứng vá»›i corticoid bôi tại chá»— do tác dụng phụ của thuốc thÆ°á»ng đến trÆ°á»›c khi tác dụng chÃnh xuất hiện. Các bệnh lý có tổn thÆ°Æ¡ng da ở nông trên bá» mặt nhÆ° vảy nến, chà m cÆ¡ địa thÆ°á»ng đáp ứng tốt vá»›i các loại corticoid bôi tác dụng trung bình. Trong các trÆ°á»ng hợp viêm da mạn tÃnh ở bà n tay (nhÆ° trong bệnh vảy nến, chà m cÆ¡ địa), nên lá»±a chá»n các loại corticoid bôi tác dụng mạnh và dùng trong má»™t thá»i gian ngắn để hạn chế nguy cÆ¡ teo da lòng bà n tay. Nói chung ở trẻ em, nên lá»±a chá»n các loại thuốc bôi có cÆ°á»ng Ä‘á»™ tác dụng yếu nhÆ° hydrocortisone, clobetasone butyrate...
Kháng sinh: mặc dù có tá»›i hà ng trăm chế phẩm kháng sinh khác nhau đã được bà o chế và đưa và o sá» dụng nhÆ°ng rất Ãt trong số nà y có thể dùng được ngoà i da. Mỡ erythromycin và clindamycin thÆ°á»ng được sá» dụng trong Ä‘iá»u trị trứng cá mủ và viêm nang lông, trong khi đó, các loại mỡ mupirocin, polymyxin, bacitracin và neomycin thÆ°á»ng được dùng trong Ä‘iá»u trị các nhiá»…m trùng ngoà i da nhÆ° chốc... Mỡ kháng sinh cÅ©ng có tác dụng tốt trong dá»± phòng nhiá»…m trùng các vết thÆ°Æ¡ng ngoà i da. Viêm da tiếp xúc là tác dụng phụ thÆ°á»ng gặp vá»›i các loại mỡ chứa polymyxin, bacitracin và neomycin, do đó nên tránh sá» dụng các loại thuốc nà y nếu có thuốc thay thế thÃch hợp. Má»™t số trÆ°á»ng hợp dị ứng nặng nhÆ° há»™i chứng Stevens-Johnson và Lyell do các loại kháng sinh bôi tại chá»— cÅ©ng đã được ghi nháºn.
Thuốc chống nấm: Hiện nay, rất nhiá»u loại thuốc chống nấm bôi ngoà i da có sẵn trên thị trÆ°á»ng nhÆ°ng hiệu quả và cách sá» dụng của chúng không hoà n toà n giống nhau. Các thuốc chống nấm bôi tại chá»— thÆ°á»ng được sá» dụng trong Ä‘iá»u trị các trÆ°á»ng hợp nhiá»…m nấm nông nhÆ° lang ben, hắc là o, hăm kẽ, nấm móng, nấm da đầu... Nystatin và miconazole đặc biệt hiệu quả trong Ä‘iá»u trị các trÆ°á»ng hợp nhiá»…m nấm men (nhÆ° Candida) nhÆ°ng không tác dụng đối vá»›i nấm sợi. Clotrimazole và ketoconazole có phổ tác dụng khá rá»™ng so vá»›i 2 loại thuốc trên nhÆ°ng kém hÆ¡n so vá»›i các chế phẩm má»›i nhÆ° terbinafine, ciclopirox olamine và butenafine. Cần lÆ°u ý là trong các trÆ°á»ng hợp nấm da đầu và nấm móng, thuốc chống nấm bôi tại chá»— thÆ°á»ng không đủ tác dụng mà phải phối hợp thêm Ä‘Æ°á»ng uống. Hiệu quả của các thuốc chống nấm bôi tại chá»— thÆ°á»ng đạt được sau dùng thuốc Ãt nhất 2 tuần, trừ trÆ°á»ng hợp lang ben và hắc là o có thể thu được hiệu quả sau và i ngà y. Nấm kẽ và nấm bà n chân ở các váºn Ä‘á»™ng viên Ä‘iá»n kinh thÆ°á»ng gây ra do Ä‘á»™ ẩm tại chá»— quá cao, do đó, việc Ä‘iá»u trị phải phối hợp giữa thuốc chống nấm vá»›i các biện pháp chống ẩm tại chá»—. Nếu có trợt loét do bá»™i nhiá»…m vi khuẩn, cần phối hợp thêm vá»›i kháng sinh. Bên cạnh các chỉ định trên, thuốc chống nấm bôi tại chá»— còn được chỉ định trong Ä‘iá»u trị viêm da dầu. Mặc dù cÆ¡ chế của bệnh còn chÆ°a được biết rõ nhÆ°ng việc dùng các thuốc chống nấm bôi nhÆ° ketoconazole và ciclopirox olamine giúp giảm rõ rệt tình trạng viêm và đóng vảy.
Các thuốc bôi phối hợp: Hiện nay, trên thị trÆ°á»ng có khá nhiá»u loại thuốc bôi phối hợp vá»›i thà nh phần chủ yếu bao gồm má»™t loại corticoid, má»™t loại kháng sinh và má»™t loại thuốc chống nấm. Nói chung, nên hạn chế tối Ä‘a việc sá» dụng các thuốc nà y, vì trong nhiá»u trÆ°á»ng hợp, các thà nh phần trong thuốc có thể cản trở hiệu quả của nhau. Và dụ, trong trÆ°á»ng hợp nấm da, các chế phẩm có chứa corticoid sẽ là m nặng bệnh và giảm hiệu quả của thuốc chống nấm. _________________ Cánh hoa rụng chá»n chi đất sạch....
Bạn không có quyền gửi bài viết Bạn không có quyền trả lời bài viết Bạn không có quyền sửa chữa bài viết của bạn Bạn không có quyền xóa bài viết của bạn Bạn không có quyền tham gia bầu chọn Bạn không được phép gởi kèm file trong diễn đàn Bạn có thể download files trong diễn đàn