DIỄN ÄÀN GIÃO PHẬN VINH :: Xem chủ đề - CÃ’ (Chuyện phiếm Gã Siêu)
Người đăng
Thông điệp
Chuyên viên
Ngày tham gia: 11/08/2007 Bài gửi: 823 Số lần cám ơn: 35 Được cám ơn 440 lần trong 288 bài viết
gửi: 10.11.2009 Tiêu đề: CÃ’ (Chuyện phiếm Gã Siêu)
CÃ’
Chuyện Phiếm Gã Siêu
Theo “Việt Nam tá»± Ä‘iển†của Lê văn Äức thì cò được định nghÄ©a là má»™t loại chim cẳng cao, má» dà i, mình thon, Ä‘uôi nhá»n, ăn cá, bình thÆ°á»ng lông mà u trắng, nhÆ°ng cÅ©ng có loại lông mà u xám nhÆ° cò hÆ°Æ¡ng, hay lông mà u Ä‘á» nhÆ° cò lá»a…
Khi tìm hiểu vá» ca dao, gã thấy hình ảnh con cò là má»™t hình ảnh quen thuá»™c và thân thÆ°Æ¡ng nhất của ngÆ°á»i bình dân.
Thá»±c váºy, vãi mồ hôi trên đồng ruá»™ng, ngÆ°á»i nông dân có con trâu là m bạn để giúp đỡ há». Thế nhÆ°ng trâu thì nặng ná», cháºm chạp và suốt Ä‘á»i vất vả.
Vì váºy, để đầu óc được thÆ° giãn, thảnh thÆ¡i và bay bổng, ngÆ°á»i nông dân đã mượn hình ảnh con cò, má»™t hình ảnh vừa thÆ¡ má»™ng lại vừa đẹp đẽ để nói lên những Æ°á»›c mÆ¡ và những hiện thá»±c của Ä‘á»i mình.
NhÆ° ngÆ°á»i nông dân, con cò cÅ©ng đã phải vất vả kiếm sống :
Lặn lội thân cò khi quãng vắng,
Eo sèo mặt nước buổi đò đông,
NhÆ° ngÆ°á»i nông dân, con cò đã chết Ä‘i trong cô Ä‘Æ¡n nghèo túng :
Cái cò chết rũ trên cây,
Cò con mở lịch xem ngay là m ma.
Cái cò chết tối hôm qua,
Có hai hạt gạo vá»›i ba đồng tiá»n,
Một đồng mua trống mua kèn
Một đồng mua mỡ đốt đèn thỠvong
Một đồng mua mớ rau rong
Äem vá» thái nhá» thá» vong con cò.
NhÆ° ngÆ°á»i nông dân, con cò cÅ©ng đã phải chịu nhiá»u cảnh oan ức vì thấp cổ bé miệng :
Cái cò cái vạc cái nông,
Sao mà y dẫm lúa nhà ông hỡi cò,
Không, không, tôi đứng trên bá»,
Mẹ con cái vạc đổ thừa cho tôi,
Chẳng tin ông đến táºn nÆ¡i,
Mẹ con nhà nó còn ngồi ở kia.
NhÆ° ngÆ°á»i nông dân, con cò cÅ©ng đã chia sẻ số pháºn cay đắng của đất nÆ°á»›c :
NÆ°á»›c non láºn Ä‘áºn má»™t mình,
Thân cò lên thác xuống gá»nh bấy nay.
Và đôi lúc cũng đã bị đà n áp dã man :
Con cò mà đáºu cà nh tre,
Thằng Tây bắn súng cò què một chân,
Äến mai ra chợ Äồng xuân,
Chú khách má»›i há»i sao chân cò què,
Cò rằng cò đứng bỠtre,
Thằng Tây bắn súng cò què một chân.
NhÆ° ngÆ°á»i nông dân, con cò cÅ©ng có những giây phút má»™ng mÆ¡ và nhung nhá»› :
Một đà n cò trắng bay quanh,
Cho loan nhớ phượng cho mình nhớ ta,
Mình nhớ ta như cà với muối,
Ta nhớ mình như cuội với trăng.
NhÆ° ngÆ°á»i nông dân, con cò dù có phải chết vẫn cố gắng giữ lấy sá»± trong trắng của mình :
Con cò mà y đi ăn đêm,
Äáºu phải cà nh má»m luôn cổ xuống ao,
Ông ơi ông vớt tôi nao,
Tôi có lòng nà o ông hãy xáo măng,
Có xáo thì xáo nước trong,
Äừng xáo nÆ°á»›c đục Ä‘au lòng cò con.
DÄ© nhiên con cò không phải chỉ là hình ảnh tượng trÆ°ng cho ngÆ°á»i nông dân, mà hÆ¡n thế nữa, nó còn được sá» dụng trong nhiá»u trÆ°á»ng hợp khác nhau.
Nà o là hình ảnh của một em bé mồ côi :
Cái cò là cái cò và ng,
Mẹ đi đắp đà ng con ở với ai,
Con ở với bà , bà không có vú,
Con ở với chú, chú là đà n ông.
Nà o là hình ảnh của má»™t cô gái được muông chiá»u :
Cái cò là cái cò con
Mẹ nó yêu nó, nó cà ng là m thơ.
Cái cò là cái cò kỳ,
Ăn cơm nhà dì, uống nước nhà cô,
Äêm nằm thì gáy o o,
Chá»a ra đến chợ đã lo ăn quà .
Cái cò bay bổng bay lơ,
Lại đây anh gá»i xôi khô cho nà ng.
Cái cò lặn lội bỠao,
Phất phơ hai giải yếm đà o gió bay.
Và nhất là hình ảnh ngÆ°á»i vợ Việt Nam tần tảo, chắt chiu nuôi chồng, nuôi con :
Cái cò lặn lội bỠsông,
Gánh gạo đưa chồng tiếng khóc nỉ non
Nà ng hãy trở lại cùng con,
Äể anh Ä‘i trẩy nÆ°á»›c non Cao bằng.
Hình ảnh con cò trong ca dao, trong văn chÆ°Æ¡ng bình dân tháºt là phong phú, gã có thể kê Ä‘Æ¡n hoà n tán nhiá»u nhiá»u nữa.
Còn trong Ä‘á»i thÆ°á»ng, con cò cÅ©ng không kém phần Ä‘a dạng. Nà y nhé, cò là nhảy má»™t chân. Cò là thanh tre má»ng dùng để Ä‘iểm công gánh, công vác bằng cách bẻ từng Ä‘oạn ngắn, vì thế má»›i gá»i là bẻ cò. Cò là má»™t bá»™ pháºn của cây súng, khi bấm nó mổ và o viên đạn và là m cho đạn nổ, vì thế má»›i nói là bóp cò. Cò là tem để dán và o thÆ°. Có cò thì bÆ°u Ä‘iện má»›i chuyển, bằng không thì cÅ©ng vẫn chuyển nhÆ°ng ngÆ°á»i nháºn sẽ bị phạt.
Riêng trong phạm vi con ngÆ°á»i, cò cÅ©ng rất Æ° là nhiêu khê. TrÆ°á»›c hết, hồi còn bé, gã không hiểu tại sao ở là ng gã, thiên hạ thÆ°á»ng gá»i những đứa con trai thuá»™c và o hà ng suy dinh dưỡng là … thằng cò. Chắc hẳn chỉ vì thân hình của chúng còm cõi, mảnh mai nhÆ° má»™t bá»™ xÆ°Æ¡ng cách trÃ, khẳng khiu nhÆ° cánh cò trên ruá»™ng đồng.
Rồi cò còn là má»™t tiếng chá»i nhẹ nhà ng của bá»n con nÃt. Vì thế, khi bá»±c bá»™i, tức tối, chúng liá»n không ngần ngại cho nhau ăn… cò.
DÆ°á»›i thá»i Pháp thuá»™c, gã thấy xuất hiện má»™t và i loại cò đặc biệt.
Thá»±c váºy, cò là sá»a bà i trong nhà in. Bà i viết được xếp chữ và in thá». Khi bản in đầu tiên má»›i ra lò, thì láºp tức được chuyển đến thà y cò, để anh ta Ä‘á»c và ghi chú những chá»— sai hay chÆ°a vừa ý, cần phải đổi thay. Chữ cò nà y xuất phát từ chữ “corriger†nghÄ©a là sá»a, chữa. Còn “correcteur†nghÄ©a là thà y cò, ngÆ°á»i sá»a bà i, ngÆ°á»i chữa bà i.
Tiếp đến, cò còn chỉ viên cảnh sát trưởng nói riêng, hay mấy thà y cảnh sát nói chung. Chữ cò nay xuất phát từ chữ “commissaire†nghÄ©a là ông cò. Còn “phú lÃt†xuất phát từ chữ “police†cÅ©ng có nghÄ©a là cảnh sát.
Tuy nhiên, hiện nay tại Việt Nam Ä‘ang có má»™t nghá» má»›i phất lên nhÆ° diá»u gặp gió mà gã xin Ä‘á» cáºp đến, đó là nghá»â€¦ cò .
Theo báo “Tuổi trẻ Chủ nháºtâ€, chữ cò nà y xuất phát từ chữ “commission†nghÄ©a là tiá»n hoa hồng, tiá»n côm hay tiá»n cò.
Còn theo ngu ý của gã, cò nay có lẽ xuất phát từ “cò mồiâ€, là loại cò được nuôi là m mồi để dụ khị lÅ© cò hoang sa và o bẫy. Vì thế bá»n cò mồi là bá»n giả bá»™ theo phe mình để là m hại cho phe mình và là m lợi cho phe chúng.
Nghá» là m cò bây giỠđôi lúc tháºt tệ láºu và trắng trợn, đã tạo nên không Ãt những cảnh dở mếu, dở khóc và dở cÆ°á»i…
Nói má»™t cách văn hoa thì đó là nghá» là m môi giá»›i, là m trung gian, là m tiếp thị. Còn nói má»™t cách nôm na và bình dân thì đó là hạng mối lái, dụ khị thiên hạ mua hà ng hay cáºy nhá» má»™t công việc nà o đó. Há» chỉ cần dẻo mép, mánh khóe và đôi khi cả áp lá»±c nữa để kiếm lá»i cho mình. Há» là những ngÆ°á»i trung gian, chuyên bán nÆ°á»›c bá»t để chấm mút tà tiá»n còm.
Nếu ai đã từng sống ở Châu đốc, hẳn phải biết từ sau Tết nguyên đán, thiên hạ đã chuẩn bị cho ngà y lá»… há»™i Bà Chúa xứ tại núi Sam, vốn được gá»i là VÃa Bà .
Trong những ngà y lá»… há»™i nà y, hiện nay ở đây há»™i tụ đủ mặt má»i hạng cò mà báo “Công an†đã phải gá»i là “là ng cò Núi Sam†. Thôi thì thượng và ng hạ cám, hầm bà lằng xắng cấu. Äủ loại cò. Äủ thứ cò.
Nà y nhé, khi khách vừa chân Æ°á»›t chân ráo đến nÆ¡i thì đã có ngay má»™t lá»±c lượng cò dà nh giáºt khách tá»›i nhà trá» nà y, tá»›i khách sạn ná».
BÆ°á»›c và o lá»… há»™i, khách là thiện nam tÃn nữ, muốn biểu lá»™ tấm lòng thà nh của mình đối vá»›i Bà , thì liá»n có ngay má»™t Ä‘á»™i ngÅ© cò đông đảo để phục vụ cho nhu cầu lá»… bái và cúng kếng.
Nà o là “cò heo quay †vá»›i khoảng ba chục tên chuyên nghiệp, rất giá»i việc khua môi múa má», gian láºn trong giá cả và trong cân Ä‘o, sẵn sà ng nhét đầy tiết heo, tiết bò trong bụng heo quay để cân cho nặng, vì thế mà hạng cò nà y ăn nên là m ra má»™t cách mau chóng.
Nà o là “cò nhang đèn â€, thay vì thắp má»™t nén nhang để tá» lòng tôn kÃnh, ngÆ°á»i ta đã lạm phát nhang, để rồi nhang đã trở thà nh má»™t dụng cụ để… hun Bà . Suốt ngay khói tá»a nghi ngút thì là m sao mà chịu nổi.
Nà o là “cò phóng sinh †mối lái để khách mua chim rồi thả ra để cầu mong lá»™c Bà . Chim trong lồng nhảy lên nhảy xuống, nên mặc sức đếm gian theo kiểu năm mÆ°á»i mÆ°á»i lăm… Chim được xổ lồng bay ra thì Ãt mà chim được đếm thì lại nhiêà u.
Và khi khách buồn tình, muốn giải sầu thì láºp tức có ngay bá»n “cò tệ nạn â€, hay nói huỵch toẹt ra, đó là cò… gái, cò mãi dâm. Quả là hết ý.
Báo “Tuổi trẻ Chủ nháºt†đã phải lên tiếng báo Ä‘á»™ng : ChÆ°a bao giá» nghá» cò lại phát triển bát nháo nhÆ° hiện nay.
Theo tác giả Nguyá»…n thị Oanh, thì ngà y xÆ°a có “ông mai bà mối†nhÆ°ng há» chỉ ăn “đầu heo†thôi vì mục Ä‘Ãch giá»›i thiệu nà y mang tÃnh cách nhân đạo. Chẳng hạn mách cho bệnh nhân được gặp thà y gặêp thuốc… Äẹp biết mấy những môi giá»›i vì hạnh phúc con ngÆ°á»i.
Còn bây giá» thì khác, hoạt Ä‘á»™ng cò không xuất phát từ nhu cầu của ngÆ°á»i “bị phục vụ†mà từ Ä‘á»™ng cÆ¡ ranh ma lợi dụng và khai thác há».
Chẳng hạn tiệm bán thịt nằm sát mặt Ä‘Æ°á»ng, khách có thể dừng xe để mua hay ngÆ°á»i bán hà ng có thể bÆ°á»›c ra và i bÆ°á»›c để giao hà ng. Váºy mà có tá»›i hà ng chục thanh niên vạm vỡ, la hét, nÃu kéo là m ngÆ°á»i mua ngao ngán bá»±c mình. Con ngÆ°á»i bán, đã mất khách, lại phải ná»™p tiá»n mãi lá»™ cho chúng mà chẳng dám ho he.
Äai loại gã có thể phân chia thà nh hai loại cò.
TrÆ°á»›c hết là cò dịch vụ , là m trung gian mua bán váºt dụng nhÆ° cò xe, cò nhà , cò đất, hay chạy chá»t giấy tá» vá»›i những thủ tục hà nh chánh rắc rối, nhiêu khê tá»±a mê hồn tráºn nhÆ° cò xuất ngoại, cò há»™ khẩu, cò sang nhượng…
Thế nhÆ°ng khi mắc mÃu, dÃnh lÃu vá»›i hạng cò nà y, chúng ta cần tỉnh táo và đỠcao cảnh giác, bởi vì rất nhiá»u mánh chỉ là mánh dổm, rất nhiá»u cò chỉ là cò giả, nháºn tiá»n rồi tung cánh bay cao, khiến chúng ta tiá»n mất táºt mang, công việc thì cứ dáºm chân tại chá»—, hết tháng nà y qua tháng khác, chẳng Ä‘i đến đâu cả.
Tuy nhiên, đáng kinh tởm hÆ¡n cả phải là loại cò thứ hai nà y, đó là cò ngÆ°á»i , gã chỉ xin liệt kê má»™t và i loại chÃnh Ä‘iển hình mà thôi.
Chẳng hạn nhÆ° cò tệ nạn, cò mãi dâm, cò… gái. Má»™t buổi tối bạn lang thang trên phố vắng hay tại công viên, rất có thể bạn sẽ bị há»i thẳng thừng má»™t cách sá»— sà ng :
- Có muốn giải sầu không sư phụ ?
- Có cần em út không đại ca ?
Chẳng hạn nhÆ° cò lấy chồng nÆ°á»›c ngoà i, nhất là lấy mấy chú ba tà u xếnh xáng gốc Äà i loan. Hạng cò nà y len lá»i khắp hang cùng ngõ hẻm, luồn lách táºn vùng thôn quê hẻo lánh, gạ gẫm, dụ dá»—, rót và o tai những cô gái và những báºc phụ huynh những lá»i ngon ngá»t, Ä‘Æ°á»ng máºt vá» tiá»n bạc và hạnh phúc, để rồi mấy cô gái nhẹ dạ ấy đã ca bà i “cÅ©ng liá»u nhắm mắt Ä‘Æ°a chânâ€, cuối cùng phần đông đã phải ngáºm đắng nuốt cay má»™t số pháºn nghiệt ngã, má»™t kết thúc bẽ bà ng nÆ¡i đát khách quê ngÆ°á»i.
Chẳng hạn nhÆ° cò con nuôi. Má»™t cô gái chá»a hoang Ä‘ang lo lắng sợ hãi thì vá»› ngay được tên cò loại nà y. Hắn không những trấn an mà còn đặt tiá»n cá»c cho cái bầu nữa.
Váºy là thay vì ăn năn hối cải, cô gái sẽ chai lì và dám là m thêm má»™t cái bầu nữa để kiếm tiá»n. NhÆ° thế, cô gái không chỉ vi phạm luáºt pháp, chà đạp nhân phẩm phụ nữ và trẻ em, mà còn tÃch cá»±c góp phần là m băng hoại các giá trị đạo đức.
Chẳng hạn nhÆ° cò phá thai. Má»™t cô gái lỡ mang bầu, ngÆ¡ ngác và rụt rè tá»›i cổng bệnh viện, láºp tức được mấy tay cò nạo thai xá»›p Ä‘i mau chóng và nhiá»u cô đã bá» mạng vì đến những chá»— phá thai láºu, không bảo đảm vá» mặt vệ sinh và y khoa.
Chắc chắn là còn nhiá»u loại cò khác nữa, nhÆ°ng bằng đó mà thôi cÅ©ng đã đủ ngán ngẩm và nhức nhối cho má»™t xã há»™i Ä‘ang nhÃch lên vá» mặt kinh tế, nhÆ°ng lại Ä‘ang tuá»™t dốc vá» mặt đạo đức.
Biết là m sao vực lên bây giỠ?
-----------------------
Gã Siêu
Bạn không có quyền gửi bài viết Bạn không có quyền trả lời bài viết Bạn không có quyền sửa chữa bài viết của bạn Bạn không có quyền xóa bài viết của bạn Bạn không có quyền tham gia bầu chọn Bạn không được phép gởi kèm file trong diễn đàn Bạn có thể download files trong diễn đàn