LỊCH SỬ HALLOWEEN:
Cứ và o ngà y 31 tháng 10 hà ng năm, thì hà ng nghìn trẻ em Bắc Mỹ đổ ra Ä‘Æ°á»ng trong những trang phục truyá»n thống, chÆ¡i các trò lừa nhau, đục khoét quả bà ngô, Ä‘á»›p táo. Váºy thì phong tục Ä‘á»™c đáo nà y bắt nguồn từ đâu.
Giữa năm 1000 và 100 sau công nguyên, NgÆ°á»i KentÆ¡ tổ chức ká»· niệm năm má»›i vá»›i lá»… há»™i Driud. ChÃnh và o thá»i gian nà y vị thần của mùa xuân và mùa hè không còn ngá»± trị và nhÆ°á»ng chá»— cho thần chết và thần Samhain.
Lá»… há»™i bắt đầu và o ngà y 1 tháng 11, khi mà ngÆ°á»i ta cho rằng linh hồn của ngÆ°á»i chết quoay trở lại nhà ngÆ°á»i thân để xin thức ăn và nÆ°á»›c uống. Trong suốt đêm lá»… thánh Hallow's Eve, diá»…n ra và o đầu mùa đông và đây cÅ©ng là thá»i Ä‘iểm kết thúc má»™t năm, là đêm mà ngÆ°á»i chết Ä‘i lại tá»± do.
Trò Trick or treat: Trong suốt lá»… há»™i Samhain, vị thần Driuds cho rằng ngÆ°á»i chết sẽ đến lừa con ngÆ°á»i, gây hoang mang lo sợ và phá hoại con ngÆ°á»i. Những xác ma Ä‘i lại ăn xin và chúng đến nhà nà o thì gia chủ phải cung cấp thức ăn cho chúng.
Halloween là má»™t ngà y há»™i được tổ chức hà ng năm, thế nhÆ°ng nó được tổ chức để ká»· niệm cái gì và bắt nguồn từ đâu. Äây có phải là má»™t trò thá» cúng ma quá»· hay chỉ là những vết tÃch của nghi lá»… cổ xÆ°Âa ở những ngÆ°á»i ngoại giáo.
Trò "Ä‘á»›p táo": Khi ngÆ°á»i KentÆ¡ bị ngÆ°á»i La Mã xâm chiếm, thì theo đó nhiá»u phong tục của ngÆ°á»i La mã cÅ©ng du nháºp và o đất KentÆ¡, trong đó có lá» há»™i thá» nữ thần mùa mà ng Ponoma, vị thần nà y thÆ°á»ng xuất hiện hoá trang trong giá» hoa quả. Quả táo là má»™t thứ hoa quả linh thiêng dùng để thá» cúng thần linh, do đó đã xuất hiện nhiá»u trò chÆ¡i liên quan đến loại quả nà y trong lê há»™i Samhain.
Lá»… há»™i đèn lồng: Trẻ em ở Ailen thÆ°á»ng chÆ¡i trò đục khoét củ khoai tây và quả bà đao trong lá»… há»™i Halloween. NgÆ°á»i ta tổ chức lá»… há»™i để tưởng nhá»› đến Jack, má»™t vị thánh trong truyá»n thuyết của ngÆ°á»i Ailen, ông rất thông minh và khôn khéo nhÆ°ng lại phạm nhiá»u tá»™i lá»—i cho nên khi chết ông không được lên thiên Ä‘Ã ng cÅ©ng nhÆ° không được xuống địa ngục. Và do đó ông phải Ä‘i lang thang nhiá»u nÆ¡i tìm kiếm má»™t chá»— trú chân, và hÆ¡i ấm duy nhất để sưởi ấm cho ông trong giá lạnh là ngá»n nến leo lét trong củ khoai tây thối.
Do truyá»n thống Halloween được coi là bắt nguồn từ những ngÆ°á»i ngoại đạo, nên ngà y nay nhiá»u ngÆ°á»i theo đạo Thiên chúa giáo không tổ chức lá»… ká»· niệm ngà y nà ỵ Má»™t số ngÆ°á»i theo các giáo phái khác tổ chức ká»· niệm lá»… há»™i nà y nhÆ°ng coi đó là lá»… há»™i mùa mà ng, lá»… há»™i xá tá»™i hay đêm thánh Halleluja và há» tổ chức ká»· niệm lá»… há»™i tại nhà thá» của giáo phái mình. Lá»… há»™i nà y mang đến cho trẻ em nhiá»u trò chÆ¡i rất bổ Ãch và lý thú.
PHONG TỤC HALLOWEEN:
Halloween là má»™t ngà y há»™i được tổ chức hà ng năm, thế nhÆ°ng nó được tổ chức để ká»· niệm cái gì và bắt nguồn từ đâủ Äây có phải là má»™t trò thá» cúng ma quá»· hay là chỉ là những vết tÃch của nghi lá»… cổ xÆ°a ở những ngÆ°á»i ngoại giáo.
Từ "Halloween" bắt nguồn từ nhà thá» Thiên chúa giáo, là dấu vết còn lại của lá»… há»™i All Hallow Eve (lá»… thánh). Ngà y 1/11 là ngà y lá»… thánh của ngÆ°á»i Thiên chúa giáo để bà y tá» lòng thà nh trÆ°á»›c thánh thần. NhÆ°ng và o thế ká»· thứ 5 trÆ°á»›c Công nguyên, ở xứ KentÆ¡ (Ailen) mùa hè kết thúc và o ngà y 31/10 và ngà y há»™i Halloween được gá»i là ngà y lá»… Samhain (gieo trồng) và ngà y nà y chÃnh thức bắt đầu má»™t năm má»›i của ngÆ°á»i KentÆ¡.
NgÆ°á»i ta kể lại, và o ngà y lá»… Samhain linh hồn của những ngÆ°á»i chết trong năm trÆ°á»›c sẽ tìm đến má»™t thể xác khác để bắt đầu cuá»™c sống má»›i trong năm tiếp theo. Tuy nhiên đây chỉ là ước vá»ng của con ngÆ°á»i và o má»™t cuá»™c sống khác sau khi chết. NgÆ°á»i KentÆ¡ tin rằng, trong thá»i gian lá»… há»™i Samhain thần linh sẽ cho phép ngÆ°á»i trần và những linh hồn địa ngục có thể hoà đồng.
Tuy nhiên, ngÆ°á»i sống không muốn linh hồn ngÆ°á»i chết nháºp và o mình và vì thế và o ngà y 31/10 dân là ng dáºp tắt lá»a trong nhà để là m cho nhà cá»a lạnh lẽo và tẻ ngắt. Sau đó há» hoá trang thà nh ma cà rồng và lặng lẽ Ä‘i vòng quanh nhà hà ng xóm vẻ hăm doạ để xua Ä‘uổi những hồn ma tìm thể xác.
Theo giải thÃch khác thì ngÆ°á»i ta cho rằng và o đêm Samhain, ngÆ°á»i KentÆ¡ dáºp tắt lá»a trong nhà đi không phải để xua Ä‘uổi những linh hồn ngÆ°á»i chết mà há» là m nhÆ° thế để sau đó há» sẽ cùng nhau Ä‘i lấy lá»a tại nguồn sáng gá»i là Druidic, liên tục cháy ở Usinach thuá»™c miá»n trung Ailen.
NhÆ°ng nhiá»u ngÆ°á»i lại cho rằng, ngÆ°á»i KentÆ¡ dùng tục lệ thiêu sống những ai mà há» cho là đã bị linh hồn ngÆ°á»i chết nháºp và o, để là m bà i há»c cho những linh hồn khác. Mặt khác, theo nhiá»u bằng chứng lịch sá» của ngÆ°á»i KentÆ¡ thì những hiện tượng trên Ä‘á»u là hoang tưởng.
Sau nà y, ngÆ°á»i La Mã đã biến những tục lệ trên của ngÆ°á»i KentÆ¡ thà nh tục lệ của mình. Tuy nhiên, và o thế ká»· thứ nhất trÆ°á»›c công nguyên, hỠđã bá» tục lệ hiến ngÆ°á»i sống và thay và o đó là hiến hình ná»™m. Theo thá»i gian, tục lệ nà y đã mất dần Ä‘i và chỉ còn mang tÃnh chất nghi thức. Do ngÆ°á»i ta không còn tin và o linh hồn nữa, cho nên tục lệ hoá trang thà nh ma quá»· hay phù thuá»· chỉ còn là hình thức.
Cùng vá»›i phong trà o di cÆ° để tránh nạn thiếu khoai tây của ngÆ°á»i Ailen sang Mỹ và o những năm 1840, tục lệ Halloween đã được du nháºp và o Mỹ cùng vá»›i nhiá»u trò nhÆ° láºt ngược nhà vệ sinh và tháo cổng ra và o.
Tuy nhiên, ngà y há»™i "nói dối" được cho là bắt nguồn từ má»™t phong tục gá»i là tục "cầu hồn" của ngÆ°á»i Châu Âu ở thế ká»· thứ 9, mà không phải bắt nguồn từ ngÆ°á»i KentÆ¡. Ngà y 2/11 là ngà y cầu hồn, và o ngà y nà y ngÆ°á»i theo đạo Thiên chúa giáo Ä‘i từ là ng nà y sang là ng khác xin "bánh cầu hồn", đây là những chiếc bánh hình vuông là m từ bánh mỳ và nho Hy lạp. NgÆ°á»i Ä‘i xin cà ng nháºn được nhiá»u bánh thì há» cà ng cầu được nhiá»u cho những linh hồn đã siêu thoát của ngÆ°á»i thân của gia chủ. Và o những ngà y nà y, ngÆ°á»i ta cho rằng linh hồn chÆ°a hoà n toà n siêu thoát và do đó nhá» có lá»… cầu hồn há» má»›i thá»±c sá»± lên cõi thiên Ä‘Ã ng.
Lá»… há»™i đèn lồng bắt nguồn từ táºp quán của ngÆ°á»i Ailen. Theo truyá»n thuyết kể lại rằng, Jack là má»™t con ngÆ°á»i nổi tiếng vì nghiện rượu và vì rất thông lanh lợi, anh đã lừa con quá»· Satan trèo lên ngá»n cây. Sau đó anh khắc hình má»™t chữ tháºp lên gốc cây và trói con quá»· ở trên đó. Jack thoả thuáºn vá»›i con quá»· là nếu nó không trêu chá»c anh nữa thì anh sẽ thả nó xuống.
Sau khi chết, Jack không được lên thiên Ä‘Ã ng bởi vì anh đã phạm nhiá»u tá»™i lá»—i, nhÆ°ng anh cÅ©ng không được xuống địa ngục bởi vì anh đã lừa con qủy đó. Thay và o đó con quá»· đã Ä‘Æ°a cho anh má»™t cục than hồng để Jack thắp sáng Ä‘Æ°á»ng trong đêm tối giá lạnh. Cục than hồng được đặt trong củ cải thánh để giữ cho nó không bị tắt.
NgÆ°á»i Ailen đã dùng những củ cải để thay cho đèn lồng của Jack, nhÆ°ng do nạn di cÆ° sang Mỹ ngÆ°á»i ta phát hiện ra quả bà ngô sáng hÆ¡n quả bà đao và do đó sau nà y đèn lồng ở Mỹ má»›i được trang trà bằng quả bà ngô có cục than hồng ở trong.
Mặc dù má»™t số tÃn đồ tá»™i lá»—i có theo tục lệ Halloween, nhÆ°ng và o ngà y nà y bá»n chúng vẫn không ngừng gây tá»™i ác. Ngà y há»™i Halloween không chỉ còn là ngà y há»™i năm má»›i của ngÆ°á»i KentÆ¡ hay ngà y cầu thánh của ngÆ°á»i Châu Âu nữạ Ngà y nay nhiá»u nhà thá» và o ngà y đó vẫn tổ chức tiệc Halloween hoặc tổ chức khắc đèn lồng cho trẻ em,và o ngà y đó má»i ngÆ°á»i cùng nhau đấu tranh vì má»™t thế giá»›i không còn tá»™i lá»—i.
(Medom tổng hợp từ Internet)