Äức Giám mục Phêrô Nguyá»…n Năng
25.09.2008
Khẩu hiệu Giám mục: "Vâng lá»i Thầy con thả lÆ°á»›i".
ÄỨC GIÃM MỤC PHÊRÔ NGUYỄN NÄ‚NG
1) Thiếu thá»i và há»c vấn
Äức Cha Phêrô Nguyá»…n Năng sinh năm 1910 tại xứ Kẻ Gai, hạt Xã Äoà i, huyện HÆ°ng Nguyên, tỉnh Nghệ An, Giáo pháºn Vinh. Ngà i là con thứ năm trong má»™t gia đình đạo đức cổ truyá»n và thuần tuý nông nghiệp.
Ngà i là cháu cha già Ngãi, em ruá»™t của ông ná»™i Ngà i. Thân phụ Ngà i tên là Nguyá»…n Văn Äang, chết năm 1957 tại Kẻ Gai hưởng thá» 89 tuổi. Thân mẫu Ngà i tên là Nguyá»…n Thị Vừa, chết năm 1964 tại Kẻ Gai hưởng thá» 84 tuổi. Ngà i hiện có má»™t ngÆ°á»i chị ruá»™t tên là Nguyá»…n Thị Hợi đã chết và hai ngÆ°á»i em trai: Nguyá»…n Hảo chết tại quê và em trai thứ hai là Nguyá»…n Xuân Láºp, vì bị đấu tố nên phải đổi tên là Nguyá»…n Thiết Thạch, hiện ở giáo xứ Tân Láºp, Hà m Tân.
Lúc còn nhá», Ngà i được cha mẹ cho Ä‘i há»c chữ Hán và chữ Quốc ngữ và luôn đã tá» ra là má»™t ngÆ°á»i nết na, đức hạnh. Thấy có đức Ä‘á»™ hiá»n là nh và hiếu há»c, năm 1921, cha Kiên (Nguyá»…n Äồng Quê) quản xứ LÆ°u Mỹ, hạt Bảo Nham nháºn là m nghÄ©a tá». Äược hai năm cha Kiên qua Ä‘á»i. Cha già Giuse Dy hồi đó giúp cha Kiên lại nháºn Ngà i và cho Ä‘i há»c tại Chủng viện Xã Äoà i và o năm 1924. Suốt thá»i gian há»c tại Chủng viện, Ngà i được cha Giám đốc Văn (Père Le Gourierec), các cha giáo sÆ° Trần Hữu Äức, Trần Äình Nhiên, các thầy giáo và anh em đồng hÆ°Æ¡ng yêu mến phục vì đức Ä‘á»™ nết na và chăm chỉ há»c hà nh.
Tháng 5/1931, mãn Tiểu Chủng viện, Äức Cha Eloy Bắc sai Ngà i vá» giúp Sở Quản Lý của Cố Laygue KÃnh đặc trách nhà Lẫm, tức là coi sóc vấn Ä‘á» lúa má, tà i sản Nhà chung Xã Äoà i. Trá»n Ä‘á»i thầy giảng, Ngà i đã Ä‘em hết thà nh tâm thiện chà hoà n thà nh má»i trách nhiệm được giao phó má»™t cách tốt đẹp và được ngÆ°á»i ta mến phục.
Tháng 8/1935 hết hạn thá»±c táºp, Ngà i được gá»i vá» Äại chủng viện Xã Äoà i. Lần lượt lãnh nháºn chức vụ từ nhỠđến lá»›n và cuối cùng Ngà i được thụ phong linh mục do Äức Cha Eloy Bắc tại nhà thá» Chánh Toà Xã Äoà i, ngà y 23/12/1941.
2) Linh mục quản xứ
Sau má»™t tháng nghỉ ngÆ¡i, Ngà i được sai phụ trách Giáo xứ Voi (HÆ°u Lá»…) hạt Kỳ Anh, tỉnh Hà TÄ©nh. BÆ°á»›c đầu ra Ä‘i nháºn xứ, thấy cảnh con chiên đói khổ, vì là năm đại hạn mất mùa mà đa số con chiên trong giáo xứ chuyên sống vá» nông nghiệp, cÆ¡m không có đủ ăn. Ngà i phải dấn thân Ä‘i xin xá» khắp nÆ¡i Ä‘em vá» cứu đói đồng bà o, không phân biệt lÆ°Æ¡ng giáo. Äồng thá»i Lạc SÆ¡n là há» lẻ thuá»™c Giáo xứ Voi, số giáo dân đông mà chÆ°a có nhà thá» xứng đáng để nÆ¡i thá» phượng. Ngà i đã xoay xở trăm Ä‘Æ°á»ng và kiến tạo được ngôi thánh Ä‘Æ°á»ng là m thoả mãn lòng Æ°á»›c mong của má»i ngÆ°á»i con chiên trong há» Lạc SÆ¡n.
Vì phải lăn lá»™n vất vả phục vụ con chiên, thân Ngà i trở nên già yếu, mà u da hoá ra xám Ä‘en, đến ná»—i má»™t lần thân mẫu Ngà i đến thăm mà khó nháºn ra hình. Vì những lẽ trên khi được lệnh ra Ä‘i là m cho má»i ngÆ°á»i trong vùng Voi bất phân lÆ°Æ¡ng giáo bùi ngùi thÆ°Æ¡ng tiếc.
Năm 1954, Ngà i đổi Ä‘i phụ trách Giáo xứ DÅ© Yên cÅ©ng trong hạt Kỳ Anh. Thấy tình cảnh nhà xứ sụp nát, Ngà i bình tÄ©nh vui tÆ°Æ¡i không tá» chút gì buồn chán. Thế rồi hai năm là m việc, kiếm tìm phÆ°Æ¡ng tiện, váºn Ä‘á»™ng tiá»n của, nhân công, má»—i khi má»—i Ãt gom lại để rồi Ngà i đã là m ngôi nhà DÅ© Yên khang trang mát mẻ.
Năm 1946 Ä‘ang khi hăng say phục vụ cho Giáo xứ Dụ Yên, Ngà i được lệnh đổi vá» Quản hạt Kỳ Anh, Hà TÄ©nh. Äến Kỳ Anh tuy phải đỡ lo lắng vá» váºt chất, nhÆ°ng phải lo hoạt Ä‘á»™ng vá» tôn giáo. Äối vá»›i chÃnh quyá»n địa phÆ°Æ¡ng đã gặp nhiá»u trÆ°á»ng hợp gay go, nhÆ°ng Ngà i vẫn bình tÄ©nh, sáng suốt và giải quyêt êm đẹp các vấn Ä‘á», đến ná»—i hỠđã không bắt Ngà i được lá»—i gì. Vì váºy mà là m cho các cha cùng giáo dân trong hạt mến phục Ngà i.
Năm 1952, khắp nÆ¡i trong Giáo pháºn, bổn đạo bị đấu tố, vu khống, các cha bị bách hại tù Ä‘Ã y. Cha Cát, nguyên Quản lý Giáo pháºn bị bắt, Äức Cha Ä‘em Ngà i vá» thay thế chuyên lo vấn Ä‘á» Giáo pháºn trong cÆ¡n phong ba. Äược quyá»n giao phó, Ngà i đã xoay xở đóng tô ná»™p thuế cho chÃnh quyá»n...
Nói tóm lại, biết bao cảnh lo âu Ä‘au khổ, Ngà i đã cùng Äức Cha già Trần Hữu Äức đáng kÃnh phải chịu trong thá»i gian suốt 18 năm trÆ°á»ng. Và bây giỠđến phiên Ngà i má»™t mình cô Ä‘á»™c phải gánh vác má»i trách nhiệm nặng ná» của Giáo pháºn: má»i ngÆ°á»i chỉ biết cầu xin Thiên Chúa mãi mãi ở cùng Ngà i trên má»i bÆ°á»›c Ä‘Æ°á»ng và trên má»i hoà n cảnh.
3) Thăng quyá»n giám mục
Äang lúc còn chịu khó nhÆ° váºy thì Äức Cha già Trần Hữu Äức qua Ä‘á»i. Sau mấy tháng thì Ngà i được Toà Thánh cá» lên là m Giám mục kế vị và được tấn phong tại Hà Ná»™i năm 1971. CÅ©ng nhÆ° Äức Cha Trần Hữu Äức, Ngà i phải chăm sóc Giáo pháºn trong hoà n cảnh tan hoang nghèo khổ. Năm 1976 vá»›i sá»± yêu cầu của cá linh mục và giáo dân cùng má»™t phần há»— trợ tượng trÆ°ng của nhà nÆ°á»›c. Ngà i đồng ý cho chÆ°Æ¡ng trình tái thiết nhà thá» ChÃnh Toà Xã Äoà i.
Vá»›i sá»± cá»™ng tác đắc lá»±c của cha Quản lý Cao Äình Thuyên, công trình đã được khởi đầu năm 1977. Công tác lá»›n lao vất vả nhiá»u bá», nhÆ°ng nhá» Æ¡n Chúa công việc đã hoà n thà nh và được cung hiến ngà y 3 tháng 3 năm 1979 và long trá»ng khánh thà nh sau má»™t ngà y và o dịp lá»… tấn phong tân Giám mục Phêrô Trần Xuân Hạp.
Tên tuổi của Ngà i được gắn liá»n vá»›i thá»i kỳ khó khăn nhất của Giáo pháºn Vinh, di cÆ°, sÆ¡ tán, hồi cÆ°, bom đạn tan hoang váºt chất và tinh thần. Ký ức vá» Ä‘á»i chủ chăn Giáo pháºn của Ngà i là ấn tượng vá» má»™t ngÆ°á»i Cha dịu hiá»n, yêu thÆ°Æ¡ng con cái, khiêm tốn tá»™t báºc đối vá»›i má»i ngÆ°á»i. Khẩu hiệu Giám mục của Ngà i nói rõ thái Ä‘á»™ phục vụ trong chức vụ chủ chăn Giáo pháºn: “Vâng lá»i Thầy, con thả lÆ°á»›iâ€. Ngà i qua Ä‘á»i ngà y 6/7/0978, thá» 68 tuổi, là m Giám mục 7 năm, 3 tháng 7 ngà y. Ai cÅ©ng nháºn ra rằng Ngà i mất và mất sá»›m nhÆ° thế là vì Ngà i quá lo cho Giáo pháºn trong thá»i kỳ Quản lý cÅ©ng nhÆ° trong thá»i là m Giám mục.
|