Lược sỠGiáo hội Công giáo (Chương VI)
10.05.2008
.
ChÆ°Æ¡ng VI
CÃC GIÃO
PHỤ - NHá»®NG VÄ‚N SĨ KITÔ GIÃO CỦA NHá»®NG THẾ KỈ ÄẦU
I. GIÃO PHỤ LÀ NHá»®NG AI ?
1. Những ngÆ°á»i cha trong đức tin
Từ "Phụ†(Cha) hướng
chúng ta vá» cá»™i nguồn, vá» tổ tiên. Chúng ta nói vá» ngÆ°á»i cha trong đức tin.
Thá»i Thượng cổ, ngÆ°á»i thầy được gá»i là cha, tức
ngÆ°á»i thông truyá»n sá»± khôn ngoan. Hạn từ được dùng rá»™ng rãi trong Giáo
Hội. Trong những thế kỉ đầu nhiệm vụ giảng dạy thuộc vỠGiám mục nên các ngà i được
gá»i là cha, nhiá»u ngÆ°á»i là nhà giáo huấn hay giảng thuyết dù không phải là Giám
mục cÅ©ng được mang danh hiệu đó. Hạn từ nà y chứa Ä‘á»±ng sá»± an toà n, tin cáºy. Cha
là ngÆ°á»i mang truyá»n thống.
2. Những ngÆ°á»i gần vá»›i nguồn mạch
Những bản văn của các
Giáo Phụ dẫn chúng ta đến nguồn mạch đức tin, mà xét theo thá»i gian các ngà i
gần gũi hơn chúng ta. Giáo Phụ ở và o số những độc giả đầu tiên của Tân Ước. Các
ngà i ban Tân Ước cho các tÃn hữu là m lÆ°Æ¡ng thá»±c trong má»™t ngôn ngữ chÆ°a bị hệ
thống hóa. Các ngà i Ä‘á» ra má»™t cách Ä‘á»c Cá»±u Ước dÆ°á»›i ánh sáng Kitô há»c, có Chúa
Thánh Thần linh hứng. Vì váºy, trở vá» vá»›i những bản văn Giáo Phụ giúp ta hiểu hÆ¡n
sứ Ä‘iệp Kitô giáo khi chÆ°a bị con ngÆ°á»i tô vẽ. Truyá»n thống thÆ°á»ng coi thá»i
Giáo Phụ bắt đầu với những tác phẩm tiếp sau Tân Ước và chấm dứt ở thế kỉ thứ
VII.
3. Những chứng nhân của cuộc gặp gỡ giữa Phúc
Âm và các văn hóa
Các Giáo Phụ không
chỉ dừng lại ở việc suy niệm Kinh Thánh, hoặc Ä‘Æ°a ra những huấn dụ luân là sá»
dụng trong nội bộ cộng đồng. Hoà n cảnh buộc các ngà i bảo vệ ki-tô giáo đang bị
tấn công nhân danh là trÃ. Các ngà i đã loan báo Phúc Âm bằng những phạm trù văn
hóa Hy-La để ngÆ°á»i nghe hay Ä‘á»c có thể hiểu được. Các ngà i tìm những Ä‘iểm há»™i
tụ giữa sự khôn ngoan Hy-lạp và sứ điệp Kitô giáo. Dần dần các Giáo Phụ biến
tất cả văn hóa cổ thà nh của mình bằng cách Kitô hóa nó.
4. Những ngÆ°á»i bảo đảm cho sá»± chÃnh thống vÃ
sự thánh thiện của Giáo Hội
Các Giáo Phụ là những
chứng nhân Æ°u tuyển của truyá»n thống Giáo Há»™i, tức của Phúc Âm được sống trong
những thế kỉ đầu. Vì thế, nếu nhÆ° truyá»n thống Giáo Há»™i đòi các ngà i phải có
giáo là chÃnh thống thì cÅ©ng đòi các ngà i phải có sá»± thánh thiện. Giáo Phụ lÃ
ngÆ°á»i sống Ä‘iá»u mình dạy.
II. THỜI HOÀNG KIM CỦA CÃC GIÃO PHỤ
NhỠGiáo Hội được
bình an và các Công Äồng lá»›n được triệu táºp mà văn chÆ°Æ¡ng Kitô giáo có Ä‘iá»u
kiện triển nở. Thá»i kì từ Công Äồng Nicêa (325) tá»›i Công Äồng Chalcédônia (451)
được coi là thá»i và ng son. Chúng ta ghi nháºn má»™t số tên tuổi.
1. Các đại Giáo Phụ Hy lạp
Các văn sĩ Kitô giáo
lá»›n nhất thế kỉ IV Ä‘á»u thuá»™c văn hóa Hy lạp.
- Athanasiô (295-373)
trưởng thà nh cùng thá»i vá»›i lạc giáo Ariô. Năm 328 là m Giám mục Alexandria. Ngà i bảo vệ đức
tin của Nicêa, chống lại lạc giáo Ariô. Bị trục xuất khá»i Alexandria năm lần. Tác phẩm của Ngà i chủ yếu
bảo vệ trình bà y thần há»c vá» Ngôi Lá»i Nháºp Thể đồng hà ng vá»›i Chúa Cha.
- Basiliô (330-379)
sống Ä‘á»i Ä‘an tu trÆ°á»›c khi là m Giám Mục tại Césaréa. Ba mối báºn tâm chÃnh : tổ
chức bác ái ; tổ chức má»™t Ä‘á»i sống Ä‘an tu cá»™ng đồng ; quan tâm đến sá»± chÃnh
thống và hiệp nhất Giáo Hội.
- Grégoriô thà nh Nazianzé
(330-390) bạn thân của Basiliô. Má»™t thá»i gian ngắn là m Giám Mục
Constantinopoli. Äể lại những diá»…n từ thần há»c, những bà i tán dÆ°Æ¡ng, thi táºp vÃ
nhiá»u thÆ° từ.
- Gioan Kim Khẩu
(345-407) sinh tại Antiokia, đan sĩ rồi là m linh mục. Là nhà giảng thuyết lừng
danh, được phong là m Giám Mục Constantinopoli. Ngà i muốn canh tân phong hóa của
hà ng giáo sÄ© và cáºn thần trong triá»u. Bị hoà ng háºu thù ghét và Giám Mục
Alexandrie hãm hại. Bị bách hại và lưu đà y lần đầu năm 403, lần hai 404. Gioan
tiên và n là một vị chủ chăn, diễn giải Kinh Thánh trong các bà i giảng thuyết
chuẩn bị cho ngÆ°á»i ta chịu phép Rá»a và khuyên bảo các tÃn hữu trong các báºc
sống khác nhau của há».
2. Các đại Giáo Phụ La tinh
- Ambrosio (340-397)
tổng trấn Milano. Còn đang là một dự tòng ngà i đã được một trẻ em la lên :
“Ambrosio là Giám Mụcâ€. Trong và i ngà y ngÆ°á»i lãnh bà tÃch Rá»a tá»™i rồi chức Giám
Mục. Phân phát của cải cho ngÆ°á»i nghèo và yêu cầu tÃn hữu thá»±c thi công bình xã
há»™i. Ngà i chu toà n má»i chức năng của Giám Mục.
- Giéronimo (347-420)
quê ở Äanmatia (Nam TÆ°). Sống Ä‘á»i sinh viên phóng đãng ở Rôma. Sống thá» Ä‘á»i Ä‘an
tu ở Äông phÆ°Æ¡ng, chịu chức linh mục miá»…n cưỡng. Äến Rôma lần hai giúp Äức Giáo
Hoà ng và các nhóm phụ nữ đạo đức. Rồi đến Belem.
Ngà i là má»™t ngÆ°á»i hay thay đổi, khó tÃnh, lá»i lẽ thô bạo, có nhiá»u kẻ thù. Hoạt
động của ngà i chủ yếu dà nh cho Thánh Kinh. Ngà i duyệt lại bản văn Kinh Thánh
La-ngữ. Thực hiện một bản dịch mới vỠCựu Ước dựa trên bản gốc Hipri và Aram.
Bản Kinh Thánh má»›i nà y được gá»i là Bản Phổ thông (Vulgata). Äây là bản Kinh
Thánh chÃnh thức trong Giáo Há»™i.
Giéronimo còn để lại những bản diễn giải Thánh Kinh, những tác phẩm bút chiến
và những lá thư đáng lưu ý.
- Augustino (354-430)
là Giáo Phụ có ảnh hưởng sâu xa nhất trên tư tưởng tôn giáo Tây phương. Sinh ở Numiđia
(Angiêri). Sinh viên rồi giáo sÆ° ở Carthgo, tá»›i Rôma và Milano. Má»™t thá»i gian
dà i cố tìm chân là qua triết là và chủ thuyết Mani. Quan hệ vá»›i má»™t ngÆ°á»i nữ vÃ
có một con trai. Cuối cùng gặp được ánh sáng chân là nhỠảnh hưởng của Giám Mục
Ambrosio. Augustino chá»n Ä‘á»i Ä‘an sÄ©, nhÆ°ng rồi là m linh mục rồi Giám Mục (395).
Giám Mục Augustino phải đốïi diện với mục vụ : giảng dạy, gặp gỡ đồng nghiệp,
tham dá»± các công đồng địa phÆ°Æ¡ng. Có những cuá»™c xung Ä‘á»™t vá»›i phái Äônatô má»™t
Giáo Há»™i đối địch, tranh luáºn vá»›i Pélagio vỠân sủng.
Augustino đã để lại
cho chúng ta nhiá»u tác phảm nhất vá»›i những bà i giảng thuyết và huấn giáo, những
bà i diá»…n giải uyên thâm, vá» Thánh Kinh, những khảo luáºn triết há»c và thần há»c
mà má»™t số là nhắm chống lại những sai lầm. Nổi tiếng nhất là cuốn “Tá»± thúâ€, má»™t
lá»i nguyện dà i vì được Chúa hoán cải, cuốn “Thà nh trì của Thiên Chúaâ€, má»™t suy
tÆ° vá» lịch sá» và khảo luáºn vá» Chúa Ba Ngôi. Tất cả các thần há»c gia sau nà y cho
tá»›i Luther, Calvin, và Giansénio Ä‘á»u nại tá»›i Augustino.
|