Nhà Chúa hay nhà Chùa?
22.02.2008
|
|
Nhân vụ khiếu kiện vá» nhà đất Tòa Khâm Sứ Tòa Thánh, tá»a lạc ở số 42 Nhà Chung Hà Ná»™i, có ngÆ°á»i lên tiếng cho rằng vụ việc không chỉ liên quan giữa Tòa Tổng giám mục Hà Ná»™i và chÃnh quyá»n Thà nh phố Thủ đô, mà còn liên quan đến cả Pháºt giáo, vì cho rằng khu đất ở ấy xÆ°a kia là đất Chùa Bảo Thiên (hay Báo Thiên?).
Trong số những ngÆ°á»i nêu lên vấn Ä‘á» nà y, có ông Lê Quang Vịnh, nguyên Trưởng ban Tôn giáo chÃnh phủ, và má»›i đây, Hòa thượng ThÃch Trung Háºu, Trưởng ban văn hóa trung Æ°Æ¡ng Pháºt giáo, đã thừa ủy nhiệm của HÄTS GHPGVN, gá»i văn thÆ°, Ä‘á» ngà y 16/2/2008, cho thủ tứơng Nguyá»…n Tấn DÅ©ng, Ä‘á» nghị “nên xem Giáo há»™i Pháºt giáo Việt Nam là má»™t thà nh phần trong những thà nh phần chủ yếu để tham khảo trÆ°á»›c khi có có quyết định cụ thể liên hệ đến sá»± việc trên.â€
NhÆ° váºy hà m ý muốn Ä‘Æ°a Pháºt giáo và o má»™t cuá»™c thảo luáºn tay ba, giữa chÃnh phủ, vá»›i Công Giáo và Pháºt giáo.
Chuyện khu đất ở số 42 Nhà Chung Hà Ná»™i xÆ°a kia có là đất của chùa Bảo Thiên hay không, thì nhiá»u ngÆ°á»i nói tá»›i. NhÆ°ng là m thế nà o đất Chùa lại trở thà nh đất Chúa, thì đó má»›i là điá»u quan trá»ng cần phải là m sáng tá». Và điá»u nà y má»›i tháºt khó. NgÆ°á»i thi bảo Tây cưỡng chiếm và đem cho các cố Tây để xây nhà thá»; ngÆ°á»i thì bảo chùa đã bị hoang phế nên nhà sÆ° đã Ä‘em bán đất cho các cố Tây; hay vì lý do nà o khác không rõ nữa, đất Chùa đã trở thà nh đất Chúa. Mà nếu chỉ có Chúa vá»›i Pháºt, thì chẳng có gì mà nói, vì có ngÆ°á»i nói không sai: Pháºt thì chỉ có má»™t gốc bồ Ä‘á», còn Chúa thì chỉ có cái hang đá Bê-lem, hay cùng lắm còn có cây tháºp giá, chứ các Ngà i đâu cần nhà thá» nhà thánh, hay Ä‘á»n chùa nà o đâu. Vả lại Thiá»n chẳng thÆ°á»ng nói: "Pháºt không ở trong chùa, Pháºt không ở trong kinh, Pháºt không ở trong tượng†đó sao? Còn Chúa thì NgÆ°á»i Ä‘a nói: “Trá»i là ngai Ta, đất là bệ dÆ°á»›i chân Ta, Ta đâu cần các ngÆ°á»i phải xây nhà cho Ta?†NgÆ°á»i Việt Nam ngà y nay có má»™t thà nh ngữ dá»… thÆ°Æ¡ng: “của chùaâ€, để nói vá» má»™t đồ váºt nà o đó có thể xà i chung, hay cÅ©ng tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° ngÆ°á»i ta bảo “của Trá»i choâ€, ai cÅ©ng có quyá»n hưởng.
Chuyện đất Tòa Khâm sứ xÆ°a kia có là của chùa Báo Thiên hay không, là chuyện của quá khứ đã qua Ä‘i hÆ¡n má»™t trăm năm rồi, chẳng còn má»™t chứng nhân lịch sá» nà o còn sống để mà nói lên sá»± tháºt cho chúng ta hay. Ông Tây, ông SÆ° hay ông Cố Ä‘á»u đã nằm dÆ°á»›i những nấm mồ, và thân xác đã mục nát vá»›i thá»i gian. Ngòai ra, cÅ©ng không ai tìm được những chứng cứ xác nháºn chủ quyá»n khu đất nà y là của ai, trÆ°á»›c và sau khi có chùa, cÅ©ng nhÆ° trÆ°á»›c và sau khi chùa biến thà nh đất Nhà Chung. Chứng từ duy nhất có tÃnh pháp lý hiện nay, là giấy chủ quyá»n mà Tòa Tổng giám mục Hà Ná»™i nắm trong tay.
Ai cÅ©ng biết vấn Ä‘á» nguồn gốc, chủ quyá»n đất Ä‘ai nhà cá»a rất phức tạp nhiêu khê, không chỉ ở Việt Nam, mà còn cả trên thế giá»›i, trên bình diện quốc gia cÅ©ng nhÆ° trên bình diện quốc tế. Những chuyện tranh chấp vá» ranh giá»›i, vá» chủ quyá»n trên đất liá»n và cả hải đảo, vẫn còn Ä‘ang là những chuyện tranh chấp căng thẳng, đôi khi dẫm máu giữa các quốc gia, cụ thể nhất là chuyện giữa Paléttin và Ãtraen, đặc biệt là Kosôvô hiện nay. Còn tại Việt Nam chúng, chÆ°a nói tá»›i chuyện của má»™t trăm năm trÆ°á»›c, ngay chuyện xảy ra từ 1975 đến giá» cÅ©ng còn rắc rối lung tung: ngÆ°á»i chết, ngÆ°á»i mất tÃch, kẻ Ä‘i lánh nạn, kẻ vượt biên, nhà cá»a để lại, nhÆ°ng những ngÆ°á»i thừa kế hợp pháp nhiá»u khi cÅ©ng không được ở, và những ngÆ°á»i chủ má»›i cÅ©ng đôi khi nối tiếp nhau ở đó mà chẳng có giấy chủ quyá»n, đến nay có khi ngÆ°á»i Ä‘ang được ở đó cÅ©ng chẳng biết chủ cÅ© là ai, và nguồn gốc ngôi nhà ra sao.
Má»™t vấn Ä‘á» khác cÅ©ng cần được lÆ°u ý: má»—i thá»i, má»—i chế Ä‘á»™ Ä‘á»u có những luáºt riêng. “Không ai tắm hai lần trong cùng má»™t dòng sôngâ€, Héraclite đã nói nhÆ° váºy. Vì thế Ä‘em luáºt ngà y nay để giải quyết những vụ việc xảy ra ở thá»i trÆ°á»›c là không thÃch hợp.
Cái ngà y xÆ°a coi là hợp pháp, thì ngà y nay có thể bị coi là bất hợp pháp, và ngược lại, cái bất hợp pháp lại có thể trở thà nh hợp pháp chỉ cần có má»™t tá» giấy, hay má»™t lá»i tuyên bố nhÆ° váºy. Tháºt thế, dÆ°á»›i chế Ä‘á»™ cÅ© ở Sà i Gòn, các tÆ°á»›ng tá cứ đảo chánh, cÆ°á»›p chÃnh quyá»n, -mà theo hiến pháp hiện hà nh lúc bấy giá», thì là bất hợp pháp, là phản lá»an,- nhÆ°ng rồi ông chủ tịch hay tổng thống hoặc thủ tÆ°á»›ng “cách mạng†ấy sá»a đổi hiến pháp, và nghiá»…m nhiên trở thà nh nhà lãnh đạo má»›i hợp pháp nhÆ° ai!
Tôi nói thế không có ý chối bá» sá»± kiện khu đầt tá»a lạc ở số 42 Nhà Chung Hà Ná»™i, có thể đã là đất Chùa Bao Thiên. NhÆ°ng sá»± việc xảy ra hôm nay, bắt đầu tá»± thá»±c tế lịch sá», là khi chiến tranh Äông DÆ°Æ¡ng I, tức là cuá»™c Kháng chiến chống Pháp chấm dứt và o ngà y 20 tháng 7-1954, Ä‘Æ°a quân giải phóng trở vá» thủ đô, thì Äức Khâm sứ Tòa Thánh John Dooley vẫn còn ở tại ngôi biệt thá»± số 42 Nhà Chung nà y, cho mãi tá»›i năm 1959 má»›i ra Ä‘i, nhÆ°ng không phải tá»± ý, mà do bị chÃnh phủ ta má»i ra khá»i Việt Nam, cÅ©ng nhÆ° trÆ°á»ng hợp vị Khâm sứ Tòa Thánh cuối cùng tại Miá»n Nam, bị trá»±c xuất năm 1975.
Trong bà i viết của linh mục TrÆ°Æ¡ng Bá Cần, đăng trong Tuần san Công Giáo và Dân Tá»™c, số 1644, ra ngà y 15-2-2008, có má»™t câu mà tôi thắc mắc, và nghe nói nhiá»u ngÆ°á»i rất bất bình, phản đối kịch liệt. Tác giả bà i báo viết: “Trong cuá»™c di cÆ° năm 1954-1955 cÅ©ng nhÆ° trong cuá»™c di tản sau 30-4-1975, tất cả các ngôi nhà vắng chủ mà không có ngÆ°á»i được sở hữu chủ ủy quyá»n, trên nguyên tắc, Ä‘á»u do Nhà nÆ°á»›c quản lý, cả những ngôi nhà cho ngÆ°á»i nÆ°á»›c ngoà i thuê.†(Trang 8). Nguyên tắc nà o váºy? Của Nhà nÆ°á»›c hay của linh mục TrÆ°Æ¡ng Bá Cần? Nếu là nguyên tắc Nhà nÆ°á»›c cách mạng ra thì và o ngà y tháng, năm nà o? Do Chủ tịch nÆ°á»›c, Quốc há»™i, hay chÃnh phủ ban hà nh? Dù cho là luáºt pháp của Nhà nÆ°á»›c Ä‘i nữa, thì cÅ©ng xin được phép đặt vấn Ä‘á»: dá»±a và o đâu mà Nhà nÆ°á»›c tá»± coi mình là ngÆ°á»i Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên có quyá»n quản lý những ngôi nhà vắng chủ? Chuyện ngÆ°á»i dân có quyển sở hữu nhiá»u nhà đất, là chuyện thÆ°á»ng, và vì thế, há» có thể ở nhà nà y, tạm bá» trống những ngôi nhà khác là chuyện bình thÆ°á»ng, nhất là trong lúc lá»an ly. Tháºm chà có ngÆ°á»i còn tạm lánh ra nÆ°á»›c ngòai, mang theo giấy chứng nháºn chủ quyá»n nhà đất, và khi trở vá» chÃnh quyá»n vẫn nhìn nháºn quyá»n sở hữu ấy, nhÆ° tôi biết rõ trÆ°á»ng hợp của má»™t anh há». Theo tôi nghÄ©, Nhà nÆ°á»›c chỉ quản lý những đất Ä‘ai nhà cá»a của những ngÆ°á»i bị kết án và bị tịch thu tà i sản mà thôi.
Trong trÆ°á»ng hợp của Äức Khâm sứ John Dooley, cÅ©ng nhÆ° trÆ°á»ng hợp của Äức Khâm sứ Henri Lemaitre ở Sà igòn sau nà y, cả hai Ä‘á»u đã không tá»± ý bá» Ä‘i, để lại vÆ°á»n hoang nhà trống, cả hai cÅ©ng chẳng há» bị kết án và tịch thu tà i sản, nhÆ°ng chỉ bị trục xuất khá»i Việt Nam. Äức Khâm sứ John Dooley còn được ở lại dÆ°á»›i chế Ä‘á»™ Việt Nam Dân chủ Cá»™ng hòa những hÆ¡n 4 năm sau khi ChÃnh quyá»n cách mạng tiếp quản thủ Ä‘o, còn Äức Khâm sứ Henri Lemaitre thì phải rá»i khá»i Việt Nam không bao lâu sau ngà y 30-04-1975.
Váºy thì phải xếp hai Tòa Khâm sứ ở Hà Ná»™i và ở Sà i Gòn thuá»™c lá»ai tà i sản nà o đây? Nhất là khi chÆ°a có bang giao chÃnh thức giữa ChÃnh phủ ta và Tòa Thánh Vatican?
Theo tôi được biết, nếu ngÆ°á»i ta chÆ°a có ý đồ phá dỡ Tòa Khâm sứ ở số 42 Nhà Chung để đầu tÆ° xây dá»±ng má»™t công trình kinh doanh lá»›n, thì Nhà Chung Hà Ná»™i và bà con giáo dân cÅ©ng không đến ná»—i bức xúc và tiến hà nh việc yêu cầu trả lại cho Giáo há»™i tại thủ đô. Ngòai ra, chÃnh sá»± việc Tòa Khâm sứ ấy, từ ngà y được gá»i là tiếp thu, trÆ°á»›c tá»›i nay đã được dùng là m cÆ¡ sở văn hóa, vá»›i những sinh há»at ồn à o náo nhiệt, cả ngà y lẫn đêm, gây phiá»n hà rất nhiá»u cho Nhà Chung, và đặc biệt là cho Äại chủng viện sát ká» bên.
Trở lại vấn đỠđất của Chùa hay đất của Chúa, tôi xin đặt thẳng vấn Ä‘á» nhÆ° sau: nếu nhÆ° lịch sá» chứng minh được rằng đất Nhà Chung Hà Ná»™i, bao gồm cả Nhà Thá» Lá»›n, Tòa Tổng giám mục hiện nay và Tòa Khâm sứ Ä‘ang tranh chấp, là đất Chùa Bảo Thiên và đã bị Tây chiếm Ä‘á»at Ä‘em cho các cố Tây, và từ đó thuá»™c quyá»n sở hữu của Nhà Chung Hà Ná»™i, thì tôi tin rằng Giáo há»™i Công Giáo chúng tôi sẽ chẳng ngần ngại gì mà không trả lại cho Pháºt giáo, cÅ©ng nhÆ° Äức Tổng giám mục Duval đã trả lại ngôi nhà thá» Chánh tòa Alger cho Hồi giáo, sau khi Algérie được Ä‘á»™c láºp, vì lý do ngôi nhà thỠđó vốn là má»™t Ä‘á»n thá» Hồi giáo. Tuy nhiên, cÅ©ng xin há»i rằng: liệu má»i ngÆ°á»i, kể cả chÃnh quyá»n Hà Ná»™i và ChÃnh phủ nữa, có đồng ý biến Nhà Thá» Lá»›n thà nh chùa, hoặc phá Ä‘i để xây chùa má»›i hay không?
Còn nếu lý luáºn, nhÆ° ông Nguyá»…n Thế Doanh, Trưởng Ba Tôn giáo của ChÃnh phủ,- cho rằng dứơi chế Ä‘á»™ Xã há»™i chủ nghÄ©a, tất cả đất Ä‘ai Ä‘á»u quyá»n sở hữu của Nhà nÆ°á»›c,- thì chẳng còn gì phải bà n, Nhà nÆ°á»›c cứ việc trÆ°ng dụng má»i đất Ä‘ai nhà cá»a của dân, cho dù là đất chùa hay đất nhà thá», chẳng ai dám kiện tụng gì nữa. NhÆ°ng tại sao khi qui hoặch đất Ä‘ai để mở rá»™ng phố xá, đô thị, hay láºp khu công nghiệp, chÃnh phủ lại phải bồi thÆ°á»ng giải tá»a là m chi? Äất của Nhà nÆ°á»›c thì cứ sá» dụng nhÆ° “đất chùaâ€, đâu cần phải thÆ°Æ¡ng lượng vá»›i ai!
NhÆ°ng nếu luáºt pháp nÆ°á»›c ta còn tôn trá»ng nguyên tắc bảo vệ quyá»n sở hữu của công dân, cấp sổ hồng sổ Ä‘á» cho những ngÆ°á»i có nhà có đất, thì việc trả lại nhà đất ở số 42 Nhà Chung cho Nhà Chung, thì đó là điá»u hợp lẽ phải, và cÅ©ng hợp tình nữa, nhÆ° Äức Giêsu đã nói: “Của Xê-da, trả vá» Xê-da; của Thiên Chúa, trả vá» Thiên Chúa.†(Mt 22,21), nghÄ©a là đất Nhà Chung, thì trả vá» Nhà Chung!
Saigòn, ngà y 20-02-2008
Lm. Thiện Cẩm, OP.
(Nguồn: VietCatholic) |