Sứ Ä‘iệp Ngà y Hoà bình Thế giá»›i lần thứ 51 (năm 2018) của Äức Thánh Cha Phanxicô
04.01.2018
Äể mang lại cho những ngÆ°á»i xin cÆ° trú, tị nạn, di dân và nạn nhân của những vụ buôn ngÆ°á»i khả năng gặp được bình an há» Ä‘ang kiếm tìm, đòi phải có má»™t chiến lược kết hợp cả bốn hà nh Ä‘á»™ng: đón tiếp, bảo vệ, thăng tiến và há»™i nháºp.
Sứ
Ä‘iệp Ngà y Hoà bình Thế giá»›i lần thứ 51 của Äức Thánh Cha Phanxicô Ngà y
1 tháng Giêng 2018 NgÆ°á»i
di dân và ngÆ°á»i tị nạn: những ngÆ°á»i tìm kiếm hoà bình
1. Lá»i chúc bình an
Nguyện
chúc bình an cho má»i ngÆ°á»i và má»i dân tá»™c trên trái đất! Bình an mà các thiên
thần loan báo cho các mục đồng trong đêm Giáng sinh, [1] là má»™t khát vá»ng sâu
thẳm của má»i ngÆ°á»i và má»i dân tá»™c, nhất là những ai Ä‘ang khốn khổ nhiá»u nhất vì
thiếu vắng bình an. Trong số những ngÆ°á»i mà tôi luôn nhá»› đến trong lá»i cầu
nguyện, má»™t lần nữa tôi muốn nhắc đến hÆ¡n 250 triệu ngÆ°á»i di dân trên thế giá»›i,
trong đó 22,5 triệu ngÆ°á»i là những ngÆ°á»i tị nạn. Vá» ngÆ°á»i tị nạn, vị tiá»n nhiệm
kÃnh yêu của tôi là Äức nguyên giáo hoà ng Bênêđictô XVI đã nói rằng: “đó lÃ
những ngÆ°á»i nam và ngÆ°á»i nữ, trẻ em, thanh thiếu niên và những ngÆ°á»i già cả
Ä‘ang tìm kiếm má»™t nÆ¡i để sống trong hoà bình†[2]. Äể tìm được nÆ¡i ấy, nhiá»u
ngÆ°á»i trong số há» sẵn sà ng liá»u mạng dấn thân và o má»™t hà nh trình mà đa phần vừa
lâu dà i vừa đầy nguy hiểm; há» sẵn sà ng chịu Ä‘á»±ng nhá»c nhằn gian khổ, đối mặt
vá»›i những hà ng rà o kẽm gai và những bức tÆ°á»ng được dá»±ng lên để ngăn không cho
hỠđến.
Vá»›i
lòng thÆ°Æ¡ng xót, chúng ta ôm lấy tất cả những ngÆ°á»i phải trốn chạy chiến tranh
và đói khát hoặc những ngÆ°á»i buá»™c phải rá»i bá» quê hÆ°Æ¡ng mình vì bị phân biệt
đối xá», khủng bố, nghèo đói và nạn suy thoái môi trÆ°á»ng.
Chúng
ta biết rằng chỉ mở lòng ra trÆ°á»›c sá»± Ä‘au khổ của ngÆ°á»i khác thì không đủ. Còn
nhiá»u việc phải là m trÆ°á»›c khi anh chị em của chúng ta có thể bắt đầu lại cuá»™c
sống bình an trong má»™t ngôi nhà an toà n. Äón tiếp ngÆ°á»i khác đòi há»i má»™t sá»± dấn
thân cụ thể, nhiá»u trợ giúp và từ tâm, má»™t sá»± quan tâm chu đáo và toà n diện,
việc quản lý có trách nhiệm những tình huống phức tạp mới mà đôi khi thêm và o
vô số những vấn Ä‘á» khác đã có, cÅ©ng nhÆ° các nguồn lá»±c luôn giá»›i hạn. Nếu tháºn
trá»ng, các chÃnh phủ sẽ biết đón tiếp, thăng tiến, bảo vệ và há»™i nháºp [ngÆ°á»i
nháºp cÆ°], bằng cách đặt ra những quy định thá»±c tế, “sao cho phù hợp vá»›i lợi Ãch
thá»±c sá»± của ngÆ°á»i dân của há»â€. [3] Há» có trách nhiệm rõ rà ng đối vá»›i cá»™ng đồng
của há», mà há» phải bảo đảm các quyá»n lợi chÃnh đáng và sá»± phát triển hà i hoÃ
của cá»™ng đồng ấy, để đừng giống nhÆ° ngÆ°á»i thợ xây không biết lo xa, vụng tÃnh
nên không hoà n thà nh được toà tháp mà mình đã khởi công. [4]
2. Tại sao có quá nhiá»u ngÆ°á»i tị nạn và ngÆ°á»i
di dân?
Dịp
Äại Năm Thánh ká»· niệm 2000 năm từ khi các thiên thần loan báo tin hoà bình ở
Bêlem, Thánh Gioan Phaolô II giải thÃch rằng sở dÄ© ngà y cà ng có nhiá»u ngÆ°á»i tị
nạn vì thế kỷ XX liên tiếp xảy ra những cuộc “chiến tranh, xung đột, diệt
chủng, thanh lá»c sắc tá»™câ€, kinh hoà ng không dứt [5]. Thế ká»· má»›i vẫn chÆ°a có
được một bước chuyển biến thực sự: các cuộc xung đột vũ trang và các hình thức
bạo lá»±c có tổ chức khác vẫn tiếp tục diá»…n ra khiến cho ngÆ°á»i dân phải ra Ä‘i, ở
trong nước cũng như sang nước khác.
NhÆ°ng
ngÆ°á»i ta còn di cÆ° vì những lý do khác, nhất là vì “muốn có má»™t cuá»™c sống tốt
đẹp hÆ¡n, nên không hiếm khi há» thá» bá» lại ná»—i “thất vá»ng†vá» má»™t tÆ°Æ¡ng lai
chẳng hứa hẹnâ€. [6] Có những ngÆ°á»i ra Ä‘i để Ä‘oà n tụ gia đình, để tìm cÆ¡ há»™i là m
việc hay há»c táºp: đó là những ngÆ°á»i không được hưởng các quyá»n nà y nên không
sống trong bình an. Hơn nữa, như tôi đã nhấn mạnh trong Thông điệp Laudato si’, “việc ngà y cà ng có thêm
ngÆ°á»i di dân trốn chạy ná»—i khốn khổ chồng chất vì môi trÆ°á»ng suy thoái, tháºt lÃ
bi thảm†[7].
Äa
số ngÆ°á»i di dân ra Ä‘i theo lối thông thÆ°á»ng, trong khi có những ngÆ°á»i dùng
những cách khác, chủ yếu là vì tuyệt vá»ng, khi đất nÆ°á»›c há» không bảo đảm cho há»
có được an ninh cÅ©ng nhÆ° những cÆ¡ há»™i và má»i con Ä‘Æ°á»ng hợp pháp xem ra Ä‘á»u
không khả thi, bị ngăn chặn hoặc quá cháºm trá»….
Tại
nhiá»u quốc gia nÆ¡i ngÆ°á»i di dân đến, phổ biến má»™t kiểu nói hoa mỹ nhấn mạnh
những nguy cÆ¡ đối vá»›i ná»n an ninh quốc gia hoặc các gánh nặng tà i chÃnh nếu
phải đón tiếp những ngÆ°á»i má»›i đến; nhÆ° thế là coi thÆ°á»ng nhân phẩm vốn phải
được công nháºn đối vá»›i má»i ngÆ°á»i, nhÆ° con cái Chúa. Những kẻ, đôi khi vì mục
Ä‘Ãch chÃnh trị, gây ra ná»—i sợ hãi cho những ngÆ°á»i di cÆ° thay vì xây dá»±ng hoÃ
bình, là những kẻ gieo rắc bạo lá»±c, phân biệt chủng tá»™c và bà i ngoại, đó lÃ
những mối báºn tâm lá»›n đối vá»›i tất cả những ai luôn lo lắng bảo vệ từng con
ngÆ°á»i. [8]
Tất
cả các yếu tố của cộng đồng quốc tế hiện nay cho thấy vấn đỠdi cư toà n cầu sẽ
tiếp tục là đặc Ä‘iểm của tÆ°Æ¡ng lai chúng ta. Có ngÆ°á»i coi đó là mối Ä‘e dá»a.
Trái lại, tôi má»i anh chị em nhìn và o đó vá»›i cái nhìn đầy tá»± tin, nhÆ° cÆ¡ há»™i để
xây dựng một tương lai hoà bình.
3. Với một cái nhìn chiêm ngưỡng
Sá»±
khôn ngoan của đức tin nuôi dưỡng cái nhìn nà y, cái nhìn có khả năng nháºn ra
rằng tất cả chúng ta Ä‘á»u thuá»™c vỠ“má»™t gia đình duy nhất, những ngÆ°á»i nháºp cÆ°
và những ngÆ°á»i dân địa phÆ°Æ¡ng đón tiếp há», và tất cả Ä‘á»u dược quyá»n thụ hưởng
của cải của trái đất, vốn dà nh cho má»i ngÆ°á»i, nhÆ° há»c thuyết xã há»™i của Giáo
há»™i đã dạy. Äây chÃnh là ná»n tảng của tình liên Ä‘á»›i và sá»± chia sẻâ€. [9] Những
lá»i nà y gợi lại cho chúng ta hình ảnh của thà nh Jerusalem má»›i. Sách tiên tri
Isaia (chÆ°Æ¡ng 60) và sách Khải huyá»n (chÆ°Æ¡ng 21) mô tả thà nh ấy nhÆ° má»™t thà nh
phố luôn mở cá»a, để má»i ngÆ°á»i thuá»™c má»i dân tá»™c Ä‘i và o, há» chiêm ngưỡng thà nh
và là m cho thà nh nên già u có. Hoà bình là vị vua lãnh đạo và công lý là nguyên
lý cai trị cuá»™c sống chung của má»i ngÆ°á»i trong thà nh.
Chúng
ta cũng phải nhìn thà nh phố nơi chúng ta sống bằng ánh nhìn chiêm ngắm nà y,
“tức là cái nhìn đức tin, khám phá ra Thiên Chúa Ä‘ang sống trong những căn nhÃ
của há», trên những Ä‘Æ°á»ng phố và công viên của há» [... bằng cách cổ võ] tình
liên Ä‘á»›i, mong Æ°á»›c Ä‘iá»u thiện, chân lý và công bằng†[10]; nói cách khác, bằng
cách thá»±c hiện lá»i hứa vá» hoà bình.
Khi
xem xét tình cảnh ngÆ°á»i nháºp cÆ° và tị nạn, cái nhìn nà y sẽ nháºn ra há» không đến
với bà n tay không, mà mang theo cả một hà nh trang: lòng can đảm, khả năng,
nhiệt huyết và khát vá»ng, chÆ°a kể đến bản sắc văn hoá của mình. NhÆ° váºy, há» là m
phong phú cuá»™c sống của các quốc gia đón nháºn há». Ãnh nhìn nà y cÅ©ng sẽ nháºn ra
sá»± linh hoạt, lòng nhẫn nại và tinh thần hy sinh của biết bao con ngÆ°á»i, gia
đình và cá»™ng đồng trên khắp thế giá»›i Ä‘ang mở cá»a và mở lòng đón ngÆ°á»i di dân vÃ
tị nạn, dù mình cũng chẳng dư dả gì.
Cuối
cùng, cái nhìn chiêm ngưỡng nà y sẽ hÆ°á»›ng dẫn những ngÆ°á»i có trách nhiệm lo cho
công Ãch biết phân định, để Ä‘Æ°a ra những chÃnh sách đón nháºn đến mức tối Ä‘a
“tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i phúc lợi hiện có của dân mìnhâ€, [11] nghÄ©a là tÃnh đến những nhu
cầu mà má»i ngÆ°á»i trong gia đình nhân loại duy nhất Ä‘á»u có và lợi Ãch của từng
ngÆ°á»i.
Những
ai mang tầm nhìn nà y Ä‘á»u có thể nháºn ra hạt giống hoà bình đã nảy mầm và cần
được chăm sóc để mầm ấy phát triển. NhÆ° váºy há» sẽ là m cho những thà nh phố của
chúng ta vẫn thÆ°á»ng bị các cuá»™c xung Ä‘á»™t gây phân hoá và phân cá»±c, liên quan
đến sá»± có mặt của ngÆ°á»i di dân và tị nạn, trở thà nh những công trÆ°á»ng kiến tạo
hoà bình.
4. Bốn ná»n tảng cho hà nh Ä‘á»™ng
Äể
mang lại cho những ngÆ°á»i xin cÆ° trú, tị nạn, di dân và nạn nhân của những vụ
buôn ngÆ°á»i khả năng gặp được bình an há» Ä‘ang kiếm tìm, đòi phải có má»™t chiến
lược kết hợp cả bốn hà nh động: đón tiếp,
bảo vệ, thăng tiến và há»™i nháºp. [12]
HÃ nh
Ä‘á»™ng “đón tiếp†nhắc lại sá»± cần thiết mở rá»™ng những khả năng nháºp cảnh hợp
pháp, không được Ä‘Æ°a ngÆ°á»i tị nạn và di dân vá» lại những nÆ¡i Ä‘ang sẵn sà ng ra
tay bách hại và đối xá» bạo lá»±c, đồng thá»i cân bằng giữa mối quan tâm vá» an ninh
quốc gia vá»›i việc bảo vệ những quyá»n cÆ¡ bản của con ngÆ°á»i. Kinh Thánh nhắc nhở
chúng ta: “Anh em đừng quên lòng hiếu khách, vì nhỠđó, có những ngÆ°á»i không
ngỠđã được tiếp đón các thiên thần ngay tại nhà mìnhâ€. [13]
HÃ nh
Ä‘á»™ng “bảo vệ†nhắc lại bổn pháºn phải nhìn nháºn và tôn trá»ng phẩm giá bất khả
xâm phạm của những ngÆ°á»i Ä‘ang trốn chạy mối hiểm nguy Ä‘ang xảy ra mà tìm nÆ¡i
nÆ°Æ¡ng náu an toà n, và ngăn không để há» bị bóc lá»™t. Äặc biệt, tôi nghÄ© đến các
phụ nữ và trẻ em Ä‘ang lâm và o tình cảnh đầy Ä‘e dá»a và rất dá»… bị lạm dụng dẫn
đến cảnh là m nô lệ. Thiên Chúa không phân biệt đối xá»: “Chúa che chở khách ngụ
cÆ°, NgÆ°á»i nâng đỡ quả phụ và cô nhi†[14]
HÃ nh
động “thăng tiến†muốn nói đến sự trợ giúp nhằm mang lại sự phát triển con
ngÆ°á»i vá» má»i mặt đối vá»›i ngÆ°á»i di dân và tị nạn. Trong số rất nhiá»u phÆ°Æ¡ng thế
thá»±c thi nhiệm vụ nà y, tôi muốn nhấn mạnh tầm quan trá»ng phải bảo đảm cho thiếu
nhi và ngÆ°á»i trẻ được tiếp cáºn vá»›i má»i cấp há»c; nhỠđó, không những các em được
trau dồi và phát triển khả năng của mình, mà còn có thể gặp gỡ má»i ngÆ°á»i, vun
xá»›i tinh thần đối thoại, chứ không phải thái Ä‘á»™ khép kÃn và đối đầu. Kinh Thánh
dạy chúng ta: “Chúa yêu mến khách lạ, cho há» cÆ¡m ăn áo mặcâ€; vì thế, khuyến
khÃch chúng ta: “Hãy yêu mến ngÆ°á»i ngụ cÆ°, vì các ngÆ°Æ¡i đã từng ngụ cÆ° trên đất
Ai Cáºpâ€. [15]
Cuối
cùng là “há»™i nháºpâ€, nghÄ©a là cho phép ngÆ°á»i tị nạn và di dân được tham gia đầy
đủ và o cuá»™c sống xã há»™i đón nháºn há», là m cho nhau được thêm phong phú, cá»™ng tác
vá»›i nhau để cùng thúc đẩy sá»± phát triển toà n diện con ngÆ°á»i tại các cá»™ng đồng
địa phÆ°Æ¡ng. NhÆ° Thánh Phaolô đã viết: “Váºy anh em không còn phải là ngÆ°á»i xa
lạ, là khách ngụ cÆ°, mà là đồng hÆ°Æ¡ng vá»›i các thánh, là ngÆ°á»i nhà của Thiên
Chúaâ€. [16]
5. Một đỠnghị vỠhai Hiệp ước quốc tế
Tôi
thà nh tâm mong rằng tinh thần nà y sẽ thuc đẩy tiến trình, trong suốt năm 2018,
dẫn đến việc Liên hiệp quốc soạn thảo và thông qua hai hiệp ước toà n cầu: một
Hiệp Æ°á»›c vá» vấn Ä‘á» di dân an toà n, tráºt tá»± và hợp pháp, và má»™t Hiệp Æ°á»›c vá» ngÆ°á»i
tị nạn.
CÅ©ng
nhÆ° các thoả thuáºn ở cấp toà n cầu, các hiệp Æ°á»›c nà y sẽ Ä‘á» ra má»™t khuôn khổ mang
tÃnh tham khảo để thúc đẩy việc xây dá»±ng các chÃnh sách và thi hà nh các biện
pháp thá»±c tiá»…n. Vì thế Ä‘iá»u quan trá»ng là các Hiệp Æ°á»›c nà y cần lấy cảm hứng từ
lòng thÆ°Æ¡ng xót, việc nhìn xa trông rá»™ng và lòng dÅ©ng cảm để nắm bắt má»i cÆ¡ há»™i
nhằm thúc đẩy tiến trình xây dá»±ng hoà bình: đó là điá»u kiện để óc thá»±c tế cần
thiết cho chÃnh sách quốc tế không bị khuất phục trÆ°á»›c thái Ä‘á»™ trÆ¡ trẽn và thói
thỠơ toà n cầu.
Quả
váºy, đối thoại và phối hợp là má»™t nhu cầu và nghÄ©a vụ cụ thể của cá»™ng đồng quốc
tế. Ngoà i biên giá»›i quốc gia, các quốc gia Ãt già u có hÆ¡n cÅ©ng có thể đón tiếp
nhiá»u ngÆ°á»i tị nạn hÆ¡n hoặc giúp đỡ há» cách tốt hÆ¡n, nếu sá»± hợp tác quốc tế bảo
đảm cho các quốc gia ấy các khoản tiá»n cần thiết.
Phân
bá»™ NgÆ°á»i Di dân và Tị nạn của Bá»™ Thăng tiến sá»± Phát triển Con ngÆ°á»i Toà n diện
đã đỠnghị 20 điểm hà nh động [17] có thể được dùng như những hướng cụ thể để áp
dụng bốn hà nh Ä‘á»™ng trên đây trong các chÃnh sách công, cÅ©ng nhÆ° thái Ä‘á»™ và hà nh
động của các cộng đồng Kitô hữu. Những đóng góp nà y, cũng như những đóng góp
khác, nhằm thể hiện mối quan tâm của Giáo hội Công giáo đối với tiến trình dẫn
tới việc thông qua các hiệp ước toà n cầu của Liên hiệp quốc. Mối quan tâm nà y
khẳng định một mối quan tâm mục vụ tổng quát hơn, từ khi Giáo hội được thà nh
láºp và vẫn tiếp tục qua nhiá»u hoạt Ä‘á»™ng cho đến ngà y nay.
6. Cho ngôi nhà chung của chúng ta
Những
lá»i nà y của Thánh Gioan Phaolô II gợi hứng cho chúng ta: “Nếu ‘giấc mơ’ vá» má»™t
thế giá»›i hoà bình được nhiá»u ngÆ°á»i chia sẻ, nếu những đóng góp của ngÆ°á»i di dân
và ngÆ°á»i tị nạn được trân trá»ng, thì nhân loại sẽ ngà y cà ng trở nên gia đình
của má»i ngÆ°á»i và trái đất trở nên má»™t ‘ngôi nhà chung’ tháºt sự†[18]. Trong
lịch sá», nhiá»u ngÆ°á»i đã tin và o “giấc mơ†nà y và những ngÆ°á»i sống Ä‘iá»u ấy là m
chứng rằng đó không phải là má»™t Ä‘iá»u không tưởng không thá»±c hiện được.
Trong số những ngÆ°á»i ấy,
chúng ta phải nói đến Thánh Phanxicô-Xavier Cabrini, mà trong năm 2017 chúng ta
mừng sinh nháºt thứ 100 của ngà i trên trá»i. Hôm nay, ngà y 13 tháng MÆ°á»i Má»™t,
nhiá»u cá»™ng Ä‘oà n giáo há»™i cá» hà nh lá»… nhá»› thánh nữ. NgÆ°á»i phụ nữ nhá» bé mà cao cả
nà y, ngÆ°á»i đã hiến Ä‘á»i mình để phục vụ ngÆ°á»i di dân, rổi trở thà nh thánh bổn
mạng của hỠở trên trá»i, đã dạy chúng ta cách đón tiếp, bảo vệ, thăng tiến vÃ
há»™i nháºp những anh chị em của chúng ta. Nhá» lá»i ngà i chuyển cầu, xin Chúa cho
chúng ta cảm nghiệm được rằng “NgÆ°á»i xây dá»±ng hoà bình thu hoạch được hoa trái
đã gieo trong hoà bình†[19].
Vatican, ngà y 13 tháng MÆ°á»i Má»™t 2017 Lá»… Thánh Françoise-Xavier Cabrini, bổn mạng
ngÆ°á»i di dân Phanxicô
––––––––––––––––––––––––
[1] Lc 2,14. [2]
Bênêđictô XVI, Kinh Truyá»n tin, 15/1/2012. [3]
Gioan XXIII, Thông điệp Pacem in terris, s. 106. [4]
x. Lc 14, 28-30. [5]
Gioan Phaolô II, Sứ điệp Ngà y Hoà bình thế giới năm 2000, s. 3. [6]
Bênêđictô XVI, Sứ điệp Ngà y Thế giới Di dân và Tị nạn 2013. [7] Laudato si’, s. 25. [8]
x. Huấn từ cho các Giám đốc quốc gia đặc trách mục vụ di
dân tham gia cuộc gặp gỡ do CCEE tổ chức, 22/9/2017. [9]
Bênêđictô XVI, Sứ điệp Ngà y Thế giới Di dân và Tị nạn 2011. [10]
Tông huấn Evangelii gaudium, s. 71. [11]
Gioan XXIII, Thông điệp Pacem in terris, s. 106. [12] Sứ
điệp Ngà y Thế giới Di dân và Tị nạn 2018, 15/8/ 2017. [13] Dt 13,
2. [14] Tv 146,
9. [15] Änl 10,
18-19. [16] Ep 2,
19. [17]
20 Äiểm hà nh Ä‘á»™ng mục vụ và 20 Äiểm hà nh Ä‘á»™ng cho các Hiệp Æ°á»›c Thế giá»›i (2017),
cũng xem Tà i liệu Liên hiệp quốc A/72/528. [18]
Gioan Phaolô II, Sứ điệp Ngà y Thế giới Di dân và Tị nạn 2004, s. 6. [19] Gc 3,
18.
Äức Thà nh chuyển ngữ (WHÄ)
|