Kết thúc tông du Cuba: có phép lạ mÆ°a xuống nhÆ°ng không khà tá»± do thì vẫn phải chá»
23.09.2015
|
Má»™t thanh niên van xin ÄTC can thiệp cho tá»± do |
Những cÆ¡n mÆ°a Không uổng sá»± mong chá» cuả nhiá»u tháng nay, ngÆ°á»i dân Cuba vui mừng cho biết cuá»™c tông du cuả ÄTC Phanxicô đã Ä‘em đến cho há» nhiá»u Æ¡n phúc, và ngay cả những cÆ¡n mÆ°a nữa. Sau má»™t muà hạn hán dà i, mÆ°a đã đổ xuống hôm thứ Hai trên hầu hết lãnh thổ, Ä‘Ã i khà tượng loan báo sẽ còn có mÆ°a nữa và o thứ Ba. NgÆ°á»i ta đã gá»i đó là 'những giá»t nÆ°á»›c thánh'.
NgÆ°á»i ta đặt nhiá»u kỳ vá»ng và o cuá»™c tông
du nà y, hy vá»ng rằng vị giáo hoà ng đầu tiên cuả Mỹ Châu sẽ thuyết phục
được ông Chủ Tịch Raul Castro Ä‘Æ°a đất nÆ°á»›c ra khá»i sá»± cô láºp lâu dà i -
và chấm dứt nhiá»u tháºp niên sách nhiá»…u, Ä‘Ã n áp và bắt giam những ngÆ°á»i
bất đồng chÃnh kiến.
NhÆ°ng nhiá»u chuyên gia cho biết rằng khả
năng của việc Äức Thánh Cha có thể là m thay đổi má»™t chÃnh sách thì hạn
chế lắm. Dù cho những Ä‘iá»u Ngà i rao giảng vá» dân chủ sẽ má»™t ngà y nà o đó
tạo ra những hiệu quả, nhưng cái ngà y đó thì còn xa xôi lắm.
VÃ
Toà Thánh cÅ©ng có vẻ cẩn tháºn trÆ°á»›c những kỳ vá»ng nhÆ° thế. Tình hình
nhân quyá»n của quốc gia nà y vẫn còn ảm đạm, theo báo cáo má»›i nhất cuả
Human Rights Watch vá» Cuba.
Äà n áp tiếp tục
"ChÃnh
quyá»n Cuba vẫn tiếp tục Ä‘Ã n áp những ngÆ°á»i bất đồng chÃnh kiến ​​và ngăn
cản những lá»i chỉ trÃch công khai", nhóm nhân quyá»n báo cáo. "Dù cho
trong những năm gần chÃnh quyá»n đã không còn áp dụng những bản án tù dà i
hạn để trừng phạt những ngÆ°á»i phê bình, nhÆ°ng những cuá»™c bắt bá»› tùy
tiện ngắn hạn thì đã tăng lên đáng kể."
Trong chuyến viếng thăm
của DGH Phanxicô, nhiá»u nhà hoạt Ä‘á»™ng nhân quyá»n cho biết há» bị mắc kẹt
trong nhà của há», được canh giữ bởi nhân viên an ninh.
Ủy ban
Nhân quyá»n và Hòa giải Quốc gia Cuba báo cáo có 768 vụ bắt giữ ngắn hạn
và o tháng trước, một tổng số cao nhất trong năm nay.
Cảnh sát
thÆ°á»ng giữ hỠđể thẩm vấn tại đồn. NhÆ°ng đôi khi há» bị Ä‘Æ°a ra khá»i thị
trấn, bắt đứng dÆ°á»›i trá»i nắng, hoặc phải ngồi chá» bên trong má»™t xe buýt
nóng nực.
Cuộc ân xá 3.522 tù nhân và o tuần trước được coi là một
cá» chỉ hòa giải cuả chÃnh quyá»n, nhÆ°ng trong số đó không há» có má»™t
ngÆ°á»i nà o của số 60 tù nhân chÃnh trị mà 'Ủy ban bất đồng chÃnh kiến
​​vá» Nhân quyá»n và Hòa giải Quốc gia' cuả Cuba đã liệt kê ra.
"Ông
Raul đã rất khôn khéo trong việc tạo ra má»™t hình ảnh của mình nhÆ° lÃ
má»™t nhà cải cách, bằng cách ná»›i lá»ng má»™t số lãnh vá»±c trong ná»n kinh tế,
nhÆ°ng những cải cách đó thì rất nhá» và không là m thay đổi quyá»n kiểm
soát tuyệt đối của chÃnh phủ trên ná»n kinh tế," theo lá»i ông Sebastian
Arcos, má»™t cá»±u tù nhân chÃnh trị đã chạy thoát khá»i Cuba cách đây 22 năm
và đang cư ngự ở Florida . Hiện nay, ông là phó giám đốc của Viện
Nghiên cứu Cuba tại Äại há»c Quốc tế Florida ở Miami.
Hiến pháp
Cuba cho phép tá»± do ngôn luáºn nhÆ°ng phải "định hÆ°á»›ng xã há»™i chủ
nghÄ©a,"nghiã là việc Ä‘Ã n áp những ngÆ°á»i bất đồng chÃnh kiến là hợp pháp
và cần thiết, dù cho ngÆ°á»i đó chỉ dừng lại, hay Ä‘Æ¡n giản chỉ có ý tham
dự một cuộc biểu tình mà thôi.
Có áp lực từ Giáo Hội?
Có
vẻ nhÆ° Äức Thánh Cha đã thúc đẩy ông Castro trong diá»…n từ và o tối thứ
Bảy ở sân bay quốc tế Havana. Ngà i Ä‘á» cáºp đến những ngÆ°á»i bất đồng chÃnh
kiến ở Cuba hoặc đang lưu vong ở Mỹ, khi nói rằng Ngà i rất lấy là m tiếc
vì "có nhiá»u ngÆ°á»i, vì nhiá»u lý do, Ngà i không thể gặp được."
Hai
ngÆ°á»i bất đồng chÃnh kiến ​​nổi tiếng, Marta Beatriz Roque và Miriam
Leiva, đã được Vatican má»i để tham dá»± buổi kinh chiá»u vá»›i ÄGH trong ngôi
nhà thỠlịch sỠcủa Havana. Nhưng hỠnói rằng đã bị nhân viên an ninh
bắt giữ và bị cấm tham dự sự kiện nà y.
Bà Roque và bà Leiva cho
biết há» còn được Vatican má»i gặp Äức Giáo Hoà ng tại toà đại sứ của Tòa
Thánh, nhưng cũng bị bắt giữ và o dịp đó nữa.
Một viễn cảnh mỠmịt
Phóng
viên Arcos nghĩ rằng cuộc tông du nà y sẽ không tạo ra một thay đổi nà o
trên những gì mà ông gá»i là "sá»± thiếu tá»± do kinh hoà ng" ở Cuba.
"NgÆ°á»i
Cuba Ä‘ang hy vá»ng có những cải cách dân chủ nhiá»u hÆ¡n và há» sẽ phải
thất vá»ng," ông nói. "Castro Ä‘ang hy vá»ng sẽ được hưởng đôi chút cái
hÆ°Æ¡ng thÆ¡m kỳ diệu cuả Äức Phanxicô. Ná»—i lo sợ của tôi là chuyến viếng
thăm nà y sẽ củng cố thêm tÃnh hợp pháp chÃnh trị của chế Ä‘á»™. "
Sá»±
lạm dụng của chÃnh phủ có thể vẫn tiếp tục, theo ý kiến cuả Giáo sÆ°
Greg Weeks, má»™t nhà khoa há»c chÃnh trị tại Äại há»c Bắc Carolina ở
Charlotte.
"Kết quả có thể là : những thông Ä‘iệp cuả Äức Giáo
Hoà ng sẽ được coi nhÆ° là tôn giáo hÆ¡n là chÃnh trị. Ngà i nói vá» quyá»n
con ngÆ°á»i nhÆ°ng không chỉ trÃch trá»±c tiếp chÃnh quyá»n Cuba. Nhìn chung,
những Ä‘iá»u Ngà i nói sẽ thấm nhuần và o táºn xÆ°Æ¡ng tuá»· hầu nhÆ° caủ tất cả
má»i ngÆ°á»i, nhÆ°ng không phải là má»™t tia lá»a là m mồi cho những thay đổi
nhanh chóng, " Giáo sư Greg Weeks viết.
Thêm và o đó những công việc cuả những ngÆ°á»i bất đồng chÃnh kiến ở Cuba cÅ©ng không tá»± giúp hỠđược bao nhiêu.
Hầu
hết ngÆ°á»i dân Cuba không có nhiá»u thiện cảm vá» há», tin rằng há» phần lá»›n
được trợ giúp bởi số tiá»n $ 30 triệu trợ giúp cuả Mỹ qua các chÆ°Æ¡ng
trình thúc đẩy dân chủ ở Cuba. Số tiá»n đó Ä‘Æ°a và o Cuba qua các nhóm phi
chÃnh phủ.
Những 'Thiếu Phụ áo Trắng' (Ladies in White)
thÆ°á»ng biểu tình sau Thánh Lá»… má»—i ngà y Chúa Nháºt, thừa nháºn rằng những
ngÆ°á»i Ä‘i biểu tình sẽ được trả $ 30 cho má»—i cuá»™c tuần hà nh, là má»™t số
tiá»n lá»›n so vá»›i mức lÆ°Æ¡ng trung bình hà ng tháng của Cuba.
"Các
phÆ°Æ¡ng tiện truyá»n thông chÃnh thống mô tả những ngÆ°á»i đối kháng tại
Cuba là những chiến sĩ tự do dũng cảm. Nhưng đó là một phần của những
gì mà tôi gá»i là sá»± sai lạc liên tục vá» thá»±c trạng tại Cuba," theo lá»i
ông Arnold August, má»™t tác giả ở Montreal. Ông August thÆ°á»ng có má»™t cái
nhìn thiện cảm vá»›i chÃnh quyá»n Cuba hÆ¡n hầu hết các nhà phân tÃch khác.
Vai trò cuả Giáo Hội
Äã
có ngÆ°á»i lạc quan cho rằng Giáo Há»™i có thể là m Cuba thay đổi nhÆ° nhiá»u
lần trÆ°á»›c đây. NhÆ° những cuá»™c tông du cuả Äức John Paul II (năm 1998,)
và cuả Äức Bênêđictô XVI (năm 2012,) cả hai lần Ä‘á»u giúp mở rá»™ng các
quyá»n tá»± do cho Giáo Há»™i Công Giáo ở Cuba, từng phải hoạt Ä‘á»™ng trong
bóng tối sau cuộc cách mạng năm 1959 .
"Äức Thánh Cha Ä‘ang tạo ra
một không gian an toà n để việc hòa giải có thể diễn ra," theo ý kiến
của phóng viên Austen Ivereigh, một chuyên gia vỠGiáo Hội Công Giáo ở
Mỹ Latin cho biết.
NhÆ°ng cÅ©ng có nhiá»u ngÆ°á»i cho rằng Giáo Há»™i có thể và nên là m nhiá»u hÆ¡n.
"Tôi
hiểu quan Ä‘iểm cuả Giáo Há»™i, và chúng ta Ä‘á»u biết rằng Giáo Há»™i Ä‘ang
chÆ¡i má»™t cuá»™c chÆ¡i dà i, nhÆ°ng và o thá»i Ä‘iểm nà y, tức là và o chuyến viếng
thăm của vị giáo hoà ng thứ ba, thì Giáo Há»™i phải sá» dụng uy quyá»n đạo
đức của mình để giải quyết một tình huống mà vỠcơ bản là không phù hợp
vá»›i các giá trị cuả Giáo Há»™i, "theo lá»i ông Jose Cardenas, từng là m việc
tại Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ và tại Hội đồng cố vấn an ninh quốc gia dưới
thá»i cá»±u Tổng thống George W. Bush.
Tuy nhiên, phóng viên Ivereigh thì tin rằng Äức Giáo Hoà ng Ä‘ang dẫn Ä‘Æ°a Cuba Ä‘i và o lá» phải cuả con Ä‘Æ°á»ng.
"Ngà i
đến Cuba để chữa là nh lịch sỠvà để xây dựng những cây cầu," Ivereigh
nói. "Cái eo biển Florida đối với vị giáo hoà ng nà y thì cũng giống như
bức tÆ°á»ng Berlin vá»›i Äức Giáo Hoà ng John Paul II - không chỉ là má»™t rà o
cản váºt lý, nhÆ°ng là má»™t rà o cản của nghi ngá» và ngá» vá»±c. Và vì thế mÃ
đức Phanxicô có má»™t vai trò quan trá»ng ở đây."
Trần Mạnh Trác
(Nguồn: VietCatholic) |