[dangngocan]

Đôi điều về MƯỚI LĂM SỰ THƯƠNG KHÓ ĐỨC CHÚA GIÊSU

Trong tâm tình chia sẻ với quý vị độc giả của báo Dân Chúa, những Website, và đặc biệt với các bạn trẻ, tôi xin giới thiệu đôi nét nghi thức “Gẫm“ (Ngắm) Mười Lăm Sự Thương Khó Đức Chúa Giêsu tại các nhà thờ miền Tây Việt Nam từ năm 1954 trở về trước.

A.- Đối chiếu nội dung và cách thực hiện của Mười Bốn Chặng Đàng Thánh Giá với Mười Lăm Sự Thương Khó Đức Chúa Giêsu.

Hội Thánh chọn 14 cột móc quan trọng cuộc tử nạn Chúa Giêsu xây dựng Mười Bốn Chặng Đàng Thánh Giá, nội dung bài có tính cách nhắc nhớ lại biến cố xảy ra theo từng nơi Chúa đi qua, theo đó nghi thức là “đi“ từ chặng này qua chặng kia, nên giáo hội đặt cái tên là “Đi Chặng Đàng Thánh Giá“. Đối với người ngoại đạo họ cho tác động này là diễn kịch, nhưng với dân Chúa nhìn đó mà suy gẫm vì thương yêu nhân loại Con Một Thiên Chúa xuống thế làm người chịu nạn, chịu chết để cứu chuộc tội lỗi muôn dân. Cao điểm là sau mỗi chặng gẫm (ngắm) dân Chúa đọc :
Lạy Chúa, xin thương xót chúng tôi
Xin Chúa thương xót chúng tôi
Xin vì lòng thương xót Chúa cho linh hồn các kẻ tin đặng nghỉ ngơi ở chốn bình an
Amen.

Khác với Mười Bốn Chặng Đàng Thánh Giá gẫm (ngắm) lúc nào, thời điểm nào, phụng vụ mùa nào cũng thực hiện, thì gẫm (ngắm) Mười Lăm Sự Thương Khó Đức Chúa Giêsu Giáo hội chỉ thực hiện vào 3 buổi chiều thứ hai, thứ ba, thứ tư Tuần Thánh, (Sau năm 1954 một ít nhà thờ thực hiện vào buổi sáng). Nghi thức gồm, một giá đèn có hình dáng như chữ A hoa, mỗi bên cánh gắn 7 đèn dầu hay đèn cầy và một cây đèn trên đỉnh chữ A, tổng số là 15 cây đẻn, được đặt giữa lòng nhà thờ gần cung thánh. Người gẫm (ngắm) ưu tiên chọn trước là những ông Câu, ông Biện, ông Giáp (hiện nay gọi là Ban Hành Giáo gồm Trưởng, Phó Ban và Thành viên. Giáo xứ người Bắc gọi là Chánh, Phó Chương, vân vân). Mỗi người gẫm (ngắm) một câu. Hết câu tự tắt một cây đèn.
Nội dung bài Mười Lăm Sự Thương Khó Đức Chúa Giêsu nhấn mạnh như chuyện kể từng chi tiết cuộc khổ nạn của Chúa Giêsu giúp cho giáo dân chiêm niệm cầu nguyện. Trọng tâm của mỗi “gẫm“ (ngắm) là :
Đọc một Kinh Lạy Cha, mười Kinh Kính Mừng
như là dân Chúa đền tội.

Nghi thức Gẫm (ngắm) xong Mười Lăm Sự Thương Khó Đức Chúa Giêsu phải trên 2 tiếng đồng hồ.
Gẫm (ngắm) hết bài thứ 15 thì Linh Mục từ ngoài nhà thờ đi vào nhận lấy cây đèn thứ 15 mang vào Phòng Thánh. Lúc này bầu trời chập chờn hoàng hôn tối sáng, không gian tỉnh lặng, khoảng nửa phút sau có âm thanh vang lên như tiếng búa đóng đinh rất rùng rơn, thêm nửa phút kế tiếp Linh Mục mang cây đèn ấy đặt trên bàn thờ. Giáo dân lặng lẻ giải tán, hoặc âm thầm cầu nguyện riêng.

Ý nghĩa tác động này, những Linh Mục được thụ phong chức thánh từ năm 1950 trở vế trước đều giải thích như sau : Nội dung Gẫm (ngắm) Thứ 15 nói về Chúa chết. Cây đèn thứ 15 được mang vào Phòng Thánh, phần thiêng liêng tượng trưng Chúa xuống lâm bô (Ngục Tổ Tông)đem linh hồn các Thánh lên, phần trần thế là táng xác Chúa trong mồ.
Cây đèn được đem ra đặt trên bàn thờ tượng trưng niềm hy vọng ánh sáng Chúa Kitô phục sinh.

Sau năm 1954, miền Tây nhà thờ Giáo dân miền Nam với giáo dân miền Bắc đan xen với nhau rồi có sự pha trộn nghi thức, đặc biệt ở thành phố gẫm (ngắm) vào buổi sáng sớm và mỗi lần gẩm (ngắm) chỉ đọc có 5 bài, Ba ngày cộng lại là 15 bài. Phải chăng nhằm thích nghi?

B.- Tại sao Sự Thương Khó Đức Chúa Giêsu là con số Mười Lăm ?
Kinh thánh Cựu ước và Tân ước cho ta thấy nhiều điều kỳ diệu không ai hiểu thấu và giải thích được thì dụ như con số 40 gồm có :
Trong câu chuyện lụt Đại Hồng Thủy thời ông Noê, trời mưa ṛòng ră suốt 40 đêm ngày (St 7:4, 12, 17; 8;6). Ông Môisê sau khi lập giao ước với Yavê tại núi Sinai, đă ở lại với Ngài tại đó trọn 40 ngày (XH 24:18). Tiên tri Êlia khi bị hoàng hậu Jezebel cho quân lính lùng bắt, đă phải trốn vào sa mạc và đi suốt 40 ngày đêm để tới núi Horeb (1 Vua 19:8). Tiên tri Giôna cho dân thành Ninivê thời hạn 40 ngày để ăn năn sám hối. Dân Do Thái phải cực khổ đi trong sa mạc suốt 40 năm mới được vào đất hứa.
Trong Tân Ước, Chúa Giêsu chịu cám dỗ suốt 40 ngày đêm trong sa mạc và Ngài lên trời 40 ngày sau khi phục sinh (Cvtđ 1:3).

Với con số 7 gồm có :
Chúa Giêsu bảo chúng ta hãy tha thứ bảy mươi lần bảy cho những ai lỗi phạm đến mình. Sách Sáng Thế nói về bảy ngày tạo dựng, Kinh Thánh nói về bảy tổng lãnh thiên thần, Sách Khải Huyền nói về Bảy dấu niêm phong Mặc Khải. Giáo hội cũng nói về bảy lời cuối cùng của Chúa Giêsu: “Xin Cha tha cho họ vì họ không biết việc họ làm”; “Thật, ta bảo thật, hôm nay, ngươi sẽ được ở cùng ta trên thiên đàng”; “Lạy Cha, con xin phú linh hồn trong tay Cha”; “Thưa bà, này đây là con bà... Đây là mẹ con”; “Lạy Cha, sao Cha bỏ con?”; “Ta khát”; “Mọi sự đã hoàn tất”. Bảy Ơn Chúa Thánh Thần. Bảy Bí tích. Bảy mối tội đầu. Bảy nhân đức. . Bảy Việc thương người. Bảy sự Thương Khó Đức Bà. Kinh Thánh đầy dẫy con số bảy. Phải mất vài trang để liệt kê ra cho hết. Và có những con số khác như : Mười Điều Răn Đức Chúa Trời, Tám Mối Phước Thật.

Ngày xưa, Dân Chúa được giải thích Hội Thánh là một cơ ngơi ở Rôma gọi là Vatican, ngày nay chưa hẳn dân Chúa hiểu Hội Thánh gồm chúng ta mọi người được rữa tội đang sống trên trái đất này, theo sau những điều tự suy diễn có 3 phép lần hột , Năm Sự Vui, Năm Sự Thương, Năm Sự Mừng tương ứng với Kinh Mân Côi 150 được chia làm 3 có 50 kinh Mân Côi và đồng thời tương ứng với 150 câu Thánh Vịnh. Hôm nay có thêm Năm Sự Sáng thì tương ứng điều gì?

Trong Bài Thương Khó Chúa Giêsu theo Thánh Gioan, quan Philatô cho viết tấm bảng mang hàng chữ : “Giêsu Nagiaret vua người Do Thái” , các Thượng tế phản đối, Philatô nói : “Điều Ta đã viết là đã viết”.

Dưới cái nhìn của người có niềm tin, thì cái chết của Chúa Giêsu trên thập giá là một mầu nhiệm, nhờ ơn Chúa Thánh Thần soi sáng mặc khải Hội Thánh Chúa chọn ra những điều nhất lãm khơi dậy Đức Tin dân Người không phải dựa vào điển tích nào, không phải dọ dẫm, không phải tương ứng ăn theo bối cảnh nào như ; Sáu Luật Điều Hội Thánh, điều này khẳng định Mười Lăm Sự Thương Khó Đức Chúa Giêsu hay Mười Bốn Chặng Đàng Thánh Giá cũng không ngoại lệ bởi nó là truyền thống, với bằng cách nào đó cho người có niềm tin.

Sau Cộng Đồng Vaticano, có những nhà thờ Việt Nam thay đổi tượng Chúa chịu đóng giăng tay trên Cây Thánh Giá là tượng Chúa Là Vua Vũ Trụ, Chúa Linh Mục, Chúa Phục Sinh. Những động thái này do duy lý phát sinh mà giáo lý không hề đổi mới.

Cốt lõi suy niệm về cuộc khổ nạn của Chúa Giêsu, ai không thấy mình yêu thánh giá của Chúa hơn thì uổng mang danh là con của Thiên Chúa.-

ĐNA