DIỄN ÄÀN GIÃO PHẬN VINH :: Xem chủ đề - Hoại tá» chá»m xÆ°Æ¡ng đùi - Ai dá»… mắc?
Người đăng
Thông điệp
Thà nh viên
Ngày tham gia: 15/05/2010 Bài gửi: 89 Số lần cám ơn: 0 Được cám ơn 1 lần trong 1 bài viết
gửi: 23.02.2011 Tiêu đề: Hoại tá» chá»m xÆ°Æ¡ng đùi - Ai dá»… mắc?
Hoại tá» chá»m xÆ°Æ¡ng đùi là tình trạng chá»m xÆ°Æ¡ng đùi bị phá hủy do thiếu nuôi dưỡng. Triệu chứng sá»›m của bệnh là các biểu hiện Ä‘au vùng khá»›p háng, tăng lên khi Ä‘i lại và đỡ khi nghỉ ngÆ¡i.
Hoại tá» vô khuẩn chá»m xÆ°Æ¡ng đùi (HTVKCXÄ) là tình trạng chá»m xÆ°Æ¡ng đùi bị phá hủy mà nguyên nhân là do thiếu nuôi dưỡng. Tình trạng nà y xảy ra khi sá»± cung cấp máu cho chá»m xÆ°Æ¡ng đùi kém Ä‘i do nhiá»u nguyên nhân khác nhau và háºu quả là sá»± nuôi dưỡng của chá»m xÆ°Æ¡ng đùi kém từ đó dẫn đến hoại tá» tổ chức xÆ°Æ¡ng và sụn. Vì tình trạng hoại tá» nà y do thiểu dưỡng, không do vi khuẩn nên gá»i là hoại tá» vô khuẩn.
Uống nhiá»u rượu dá»… mắc bệnh
Triệu chứng sớm của bệnh là các biểu hiện đau vùng khớp háng, tăng lên khi đi lại và đỡ khi nghỉ ngơi. Ở giai đoạn sớm, có thể không thấy hình ảnh tổn thương trên phim Xquang, đôi khi phải chụp cắt lớp hoặc cộng hưởng từ mới xác định được thương tổn.
Nguyên nhân gây bệnh có thể do chấn thÆ°Æ¡ng của khá»›p háng (gãy cổ xÆ°Æ¡ng đùi, tráºt khá»›p háng,...). Bên cạnh đó các nguyên nhân khác cÅ©ng đóng vai trò quan trá»ng, đó là các yếu tố nguy cÆ¡ nhÆ° uống nhiá»u rượu, hút nhiá»u thuốc lá, lạm dụng corticoid, bệnh lý mạn tÃnh toà n thân nhÆ° bệnh lupus ban Ä‘á», bệnh hồng cầu hình liá»m,... hoặc nghá» nghiệp có nguy cÆ¡ nhÆ° công nhân hầm má», thợ lặn...
TrÆ°á»›c má»™t bệnh nhân có Ä‘au háng và gối, tiá»n sá» không có chấn thÆ°Æ¡ng thì cần há»i tháºt kỹ các yếu tố nguy cÆ¡ nhÆ° bệnh hệ thống, thợ lặn, lạm dụng rượu và corticoid. Những ngÆ°á»i thợ lặn và công nhân hầm má» là những nạn nhân bị hoại tá» xÆ°Æ¡ng vô khuẩn do dồn nén khà từ Ä‘Æ°á»ng thở. Các bóng khà và o máu gây tắc dòng chảy của máu. Do đó cần phải kiểm tra kỹ ở những ngÆ°á»i nà y là khá»›p vai, khá»›p gối có khi đồng thá»i xảy ra hoại tá» xÆ°Æ¡ng.
Chữa trị bệnh bằng những biện pháp nà o?
Các biện pháp Ä‘iá»u trị phụ thuá»™c và o mức Ä‘á»™ nặng của bệnh, giá»›i tÃnh, tuổi, lối sống và yêu cầu của bệnh nhân. Có 2 hình thức Ä‘iá»u trị là không phẫu thuáºt và phẫu thuáºt.
Äiá»u trị không phẫu thuáºt: Khi đã chẩn Ä‘oán HTVKCXÄ là phải chẩn Ä‘oán mức Ä‘á»™ của bệnh và hÆ°á»›ng Ä‘iá»u trị được đặt ra để giải quyết cho bệnh nhân. Cần kiểm soát các yếu tố nguy cÆ¡ nhÆ° hạn chế rượu và hoạt Ä‘á»™ng bÆ¡i lặn. Má»™t và i trÆ°á»ng hợp Ä‘iá»u trị nà y có thể không hiệu quả. Nếu bệnh nhân chịu Ä‘á»±ng được Ä‘au khá»›p háng khi hoạt Ä‘á»™ng thì giảm trá»ng lượng tỳ đè lên khá»›p háng bằng cách Ä‘i nạng khi Ä‘i lại và dùng thuốc giảm Ä‘au kháng viêm non-steroid.
Äiá»u trị phẫu thuáºt: Mục Ä‘Ãch là bảo vệ toà n vẹn chá»m xÆ°Æ¡ng đùi bất cứ giá nà o và là m ngÆ°ng quá trình thoái hoá.
Trong giai Ä‘oạn sá»›m khi chá»m xÆ°Æ¡ng đùi chÆ°a biến dạng: phẫu thuáºt giảm áp trong chá»m xÆ°Æ¡ng đùi Ä‘em lại thà nh công. Giảm ép là giải thoát sá»± tăng áp trong tủy xÆ°Æ¡ng dẫn đến tăng sinh mạch máu nuôi. Trong giai Ä‘oạn sá»›m tiên lượng rất tốt.
Trong giai Ä‘oạn chá»m xÆ°Æ¡ng đùi bị bẹp (Ä‘á»™ III và trên Ä‘á»™ III) thì có đến trên 70% phải thá»±c hiện phẫu thuáºt thay thế, vì váºy giai Ä‘oạn nà y sá»± giải áp chỉ là m cháºm trá»… thêm sá»± thay khá»›p, do đó sá»± giải áp chỉ đặt ra ở giai Ä‘oạn sá»›m. Vì nguyên nhân của tổn thÆ°Æ¡ng HTVKCXÄ là do thiếu máu nuôi dưỡng nên má»™t số tác giả đã sá» dụng các vạt xÆ°Æ¡ng có cuống mạch nuôi nhÆ° dùng vạt xÆ°Æ¡ng mác có cuống mạch tá»± do hay dùng vạt xÆ°Æ¡ng mà o cháºu có cuống để Ä‘iá»u trị. Những kết quả Ä‘iá»u trị ban đầu cho thấy có hiệu quả, nhất là ở những trÆ°á»ng hợp tổn thÆ°Æ¡ng Ä‘á»™ II hoặc III.
Tuy nhiên, khi cấu trúc giải phẫu của chá»m đã bị biến dạng thì tất cả các biện pháp Ä‘iá»u trị nói trên chỉ mang ý nghÄ©a kéo dà i và phẫu thuáºt thay khá»›p háng là giải pháp cần phải được trao đổi và thông tin cho bệnh nhân biết. Trong các trÆ°á»ng hợp có chỉ định thay khá»›p háng, hiện nay có thể lá»±a chá»n thay khá»›p háng bán phần (bipolar) hoặc toà n bá»™. Tuy nhiên, vì Ä‘a số bệnh nhân có tổn thÆ°Æ¡ng khá»›p háng Ä‘á»u còn trẻ nên xu thế là sá» dụng khá»›p háng toà n phần không xi măng.
Có thể dự phòng bệnh
HTVKCXÄ khởi phát lúc đầu âm thầm và là háºu quả của thá»i còn trẻ. Khi bệnh nhân xuất hiện triệu chứng thì tổn thÆ°Æ¡ng hoại tá» tiến triển mức Ä‘á»™ nhanh đến thá»i Ä‘iểm can thiệp phẫu thuáºt là cần thiết. Việc phát hiện sá»›m và điá»u trị kịp thá»i, đặc biệt ở giai Ä‘oạn cấu trúc giải phẫu của chá»m xÆ°Æ¡ng đùi còn nguyên vẹn là lý tưởng vì dù sao má»™t khá»›p háng tháºt vẫn tốt hÆ¡n là sá» dụng khá»›p háng nhân tạo.
Äể dá»± phòng HTVKCXÄ Ä‘Ã²i há»i phải loại bá» các yếu tố nguy cÆ¡, trong đó bên cạnh các yếu tố bệnh nghá» nghiệp thì cần loại bá» rượu và thuốc lá.
Phân Ä‘á»™ hoại tá» vô khuẩn chá»m xÆ°Æ¡ng đùi
Vá»›i sá»± ra Ä‘á»i của CT và MRI nên chẩn Ä‘oán nhạy cảm hÆ¡n. Năm 1993 ngÆ°á»i ta chia ra là m 6 Ä‘á»™ và hệ thống phân loại nà y Ä‘ang phổ biến nhất.
Ãá»™ 0: NgÆ°á»i có yếu tố nguy cÆ¡ hoại tá» chá»m xÆ°Æ¡ng đùi không chẩn Ä‘oán được trên Xquang, CT scan, MRI. Giai Ä‘oạn nà y tổn thÆ°Æ¡ng quá nhá» không thể phát hiện bằng các kỹ thuáºt khoa há»c hiện đại hay còn gá»i là khoảng trống của bệnh.
Ãá»™ I: HÆ° hại mạch máu xảy ra, Xquang chÆ°a phát hiện bất thÆ°á»ng nhÆ°ng CT, MRI phát hiện được bất thÆ°á»ng, bệnh nhân bắt đầu phà n nà n Ä‘au âm ỉ không liên tục ở vùng háng bị tổn thÆ°Æ¡ng, cÅ©ng có thể Ä‘au khá»›p gối.
Ãá»™ II: Xquang cho thấy rõ được vùng thấu quang và vùng xÆ¡ cứng mô tả sá»± sá»a chữa của quá trình nhồi máu, xạ hình xÆ°Æ¡ng. CT, MRI cho phép chẩn Ä‘oán (+). Giai Ä‘oạn nà y tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i quá trình tiêu xÆ°Æ¡ng và nhồi máu xÆ°Æ¡ng. Bệnh nhân thấy Ä‘au khi Ä‘i lại và giảm Ä‘au khi nghỉ ngÆ¡i.
Ãá»™ III: Ở giai Ä‘oạn nà y biểu hiện nổi báºt là sá»± gãy xÆ°Æ¡ng ở dÆ°á»›i mặt sụn, biểu hiện là hình ảnh thấu quang hình trăng lưỡi liá»m xuất hiện dÆ°á»›i mặt sụn, chá»m xÆ°Æ¡ng đùi vẫn còn nguyên vặn không bị bẹp. Hình ảnh trăng lưỡi liá»m nà y là dấu hiệu của xẹp xÆ°Æ¡ng xốp dÆ°á»›i mặt sụn, mặt sụn vẫn còn nguyên vặn. Ở giai Ä‘oạn nà y còn được chia ra là m 3 mức Ä‘á»™: A (nhẹ:< 15% chá»m; B (trung bình: 15 –30%); C (nặng: > 30%).
Ãá»™ IV: Mặt sụn bị xẹp vì sá»± nâng đỡ dÆ°á»›i sụn yếu Ä‘i. Ãôi khi sá»± bẹp của chá»m xÆ°Æ¡ng đùi là quá nhỠđể phát hiện trên Xquang thẳng – nghiêng, tuy nhiên CT, MRI thì thấy rất rõ. Ở giai Ä‘oạn nà y ổ cối vẫn còn nguyên vặn.
Ãá»™ V: á»” cối bị ảnh hưởng bởi sá»± kÃch thÃch của không hợp nhau vá»›i chá»m xÆ°Æ¡ng đùi, Ä‘iá»u đó được thể hiện là khe khá»›p hẹp lại và có sá»± xÆ¡ cứng ở cả ổ cối và chá»m xÆ°Æ¡ng đùi. Ở phần rìa có các chồi xÆ°Æ¡ng do biến dạng của chá»m xÆ°Æ¡ng đùi là m cho bệnh nhân phải chịu Ä‘á»±ng Ä‘au Ä‘á»›n liên miên. Khá»›p háng bắt đầu không thể cứu vãn được.
Ãá»™ VI: Giống nhÆ° má»™t viêm xÆ°Æ¡ng khá»›p tiến triển, khe khá»›p biến mất, chá»m xÆ°Æ¡ng đùi vỡ, mặt sụn khá»›p biến mất. Chá»m xÆ°Æ¡ng đùi hoại tá» vỡ vụn, bệnh nhân phải chịu Ä‘au Ä‘á»›n liên tục, Ä‘i lại giảm nghiêm trá»ng. _________________ Cánh hoa rụng chá»n chi đất sạch....
Bạn không có quyền gửi bài viết Bạn không có quyền trả lời bài viết Bạn không có quyền sửa chữa bài viết của bạn Bạn không có quyền xóa bài viết của bạn Bạn không có quyền tham gia bầu chọn Bạn không được phép gởi kèm file trong diễn đàn Bạn có thể download files trong diễn đàn