CÔNG CUỘC CẢI TỔ
LỄ NGHI TUẦN THÃNH
DO ÄỨC GIÃO HOÀNG PIÔ XII
THỰC HIỆN VÀO NĂM 1955
Äức ông Phanxicô Borgia Trần Văn Khả
Má»—i năm chúng ta bÆ°á»›c và o Tuần thánh và Tam nháºt vượt qua. Nhiá»u lần chúng ta đã nói vá» lá»… nghi và ý nghÄ©a của những ngà y trá»ng đại nà y. Hôm nay con muốn há»i thêm vá» công cuá»™c canh tân Tuần thánh của Äức Giáo Hoà ng Piô XII. Váºy cuá»™c canh tân nà y đã được tiến hà nh nhÆ° thế nà o và ý nghÄ©a của công cuá»™c nà y là gì ?
Câu há»i nà y xem ra có vẻ không còn thá»i sá»±, vì công việc nà y đã thá»±c hiện hÆ¡n 50 năm nay. NghÄ©a là và o năm 1951, Äức Giáo Hoà ng Piô XII đã cho cải tổ lá»… nghi Vá»ng Phục sinh và o Thứ bảy Tuần thánh. Rồi và o năm 1955, Ngà i lại cho cải tổ lá»… nghi Tuần thánh. Sau đó trong công cuá»™c canh tân phụng vụ theo chỉ thị của Công đồng chung Vaticanô II, Sách lá»… Rôma đã được tu chÃnh và công bố nắm 1970. Các lá»… nghi Tuần thánh và Vá»ng phục sinh cÅ©ng đã được Ä‘Æ°a và o đó nhÆ° chúng ta hiện cá» hà nh ngà y nay. NhÆ° váºy câu há»i của Chị có tÃnh cách tìm hiểu lịch sá» hÆ¡n là có mục Ä‘Ãch giúp tÃn hữu cá» hà nh Tuần thánh cách sốt sắng và tÃch cá»±c.
Tuy nhiên theo kinh nghiệm mục vụ, thì cho dù lá»… nghi Tuần thánh đã được canh tân cách đây gần 50 năm, việc cá» hà nh lá»… nghi nà y xem ra vẫn chÆ°a được chú trá»ng cho đủ. Vì váºy việc tìm hiểu lại công cuá»™c canh tân Tuần thánh do Äức Giáo Hoà ng Piô XII vẫn còn có tÃnh cách thiết thá»±c và hữu Ãch. Vì thế chúng ta tiếp tục tìm hiểu công cuá»™c canh tân nà y.
Ngà y 9 tháng 2 năm 1951, theo lệnh của Äức Thánh Cha Piô XII, Bá»™ Lá»… nghi đã công bố việc canh tân lá»… nghi đêm Vá»ng Phục sinh và Thứ bảy Tuần thánh. Rồi ngà y16 tháng tháng 11 năm, cÅ©ng theo lệnh của Äức Thánh Cha Piô XII, Bá»™ Lá»… nghi đã ra sắc lệnh công bố lá»… nghi cá» hà nh Tuần thánh.
Kết quả của hai công cuá»™c canh tân nà y đã do những dò dẫm, những tìm tòi nghiên cứu của nhiá»u nhà chuyên môn vá» lịch sá» phụng vụ, vá» thần há»c việc cá» hà nh Tuần thánh và Lá»… nghi Vá»ng Phục sinh. Äây cÅ©ng là những kết quả chÃn mùi của phong trà o phụng vụ trong gần 50 năm trÆ°á»›c đó. Rồi nhiá»u vị mục tỠở các Giáo há»™i địa phÆ°Æ¡ng đã xin Äức Thánh Cha cho thá»±c hiện công việc canh tân quan trá»ng và hữu Ãch nà y. ChÃnh bản thân Äức Thánh Cha Piô XII, Ngà i cÅ©ng đã Ä‘Æ°a ra nhiá»u sáng kiến vá» việc canh tân phụng vụ nhÆ° cho dùng tiếng bản xứ trong việc cá» hà nh má»™t và i phần các bà tÃch; nhất là việc xá» dụng công thức má»›i để truyá»n chức thánh giám mục, linh mục vá phó tế, cÅ©ng nhÆ° cá» chỉ đặt tay kèm theo. Äà ng khác Äức Piô XII cÅ©ng đã công bố những thông Ä‘iệp quan trá»ng vá» phụng vụ, vá» há»c há»i kinh thánh, vế Giáo há»™i há»c, là những văn kiện là m ná»n tảng cho việc canh tân phụng vụ mà Công đồng Vaticanô II đã thá»±c hiện.
Trên đây là cÆ¡ há»™i Ä‘Æ°a đến công cuá»™c cải tổ, canh tân Lá»… nghi Tuần thánh và Lá»… nghi Vá»ng phục sinh. NhÆ°ng còn có những lý do khác Ä‘Æ°a tá»›i việc cải tổ nà y.
Äá»c hai sắc lệnh liên hệ tá»›i việc cải tổ Lá»… Nghi Tuần thánh và Vá»ng Phục sinh, chúng ta nháºn ra được ý nghÄ©a và lý do của việc canh tân nà y.
Vá» Äêm Vá»ng phục sinh, có lý do thần há»c phụng vụ, vì lá»… nghi nà y là buổi cá» hà nh việc canh thức đón chá» Chúa Kitô phục sinh. Thánh Augustinô đã nói Äêm canh thức nà y là buổi cá» hà nh quan trá»ng nhất trong các buổi canh thức khác trong Năm phụng vụ. Vì thế từ thá»i xa xÆ°a, Giáo há»™i đã cá» hà nh đêm vá»ng nà y má»™t cách hết sức trá»ng thể.
Còn vá» Lá»… nghi Tuần thánh, sắc lệnh cÅ©ng Ä‘Æ°a ra lý do nhÆ° sau: tuần thánh tưởng niệm những mầu nhiệm tháºt lá»›n lao cao trá»ng của công cuá»™c cứu rá»—i nhân loại, đó là mầu nhiệm tá» nạn, sống lại của Chúa Giêsu Kitô, Chúa chúng ta. Việc cá» hà nh các mầu nhiệm nà y được thá»±c hiện nhất là trong Tam nháºt thánh, khi tưởng niệm Chúa Kitô chịu đóng Ä‘inh, chịu chôn trong mồ và rồi sống lại, trong ngà y thứ sáu, thứ bảy và Chúa Nháºt. Sau đó còn cá» hà nh thêm việc Chúa Kitô láºp phép Thánh Thể trong thánh lá»… chiá»u thứ năm Tuần thánh. Việc Chúa Giêsu và o thà nh Giêrusalem cÅ©ng được kÃnh nhá»› và cá» hà nh cách trá»ng thể và o Chúa Nháºt đầu Tuần Thánh, cÅ©ng gá»i là Chúa nháºt Lá»… Lá. Ngay thừ thá»i các tông đồ, Giáo há»™i đã lo lắng để cá» hà nh các mầu nhiệm nà y má»™t cách đặc biệt, vá»›i những lá»… nghi hết sức trá»ng thể và kéo dà i lâu hÆ¡n.
NhÆ° váºy hai sắc lệnh vá» việc cải tổ Äêm Vá»ng Phục sinh và Tuần thánh đã nói tá»›i ná»™i dung của việc cá» hà nh trong các ngà y trá»ng đại nà y. Äó là điá»u mà Äức Giáo hoà ng Piô XII muốn nhắc nhở các tÃn hữu khi Ä‘i tham dá»± lá»… nghi các ngà y nà y.
Hai sắc lệnh trên có nói vá» mục Ä‘Ãch của việc cải tổ Lá»… nghi Vá»ng Phục sinh và Lá»… nghi Tuần thánh. Và đây là những Ä‘iá»u Äức Giáo Hoà ng Piô XII nhắm tá»›i mà chúng ta Ä‘á»c được trong hai sắc lệnh nà y.
Äối vá»›i Lá»… nghi Vá»ng Phục sinh, việc cải tổ có mục Ä‘Ãch Ä‘em lại vẻ huy hoà ng của chÃnh Lá»… nghi nà y và tÃnh cách đúng thá»±c vá» thá»i gian, nhÆ° đã có từ xÆ°a, tức là cá» hà nh và o lúc đêm, để cho thấy Giáo Há»™i canh thức, hát thánh ca và chỠđợi Chúa Kitô sống lại. Xuyên qua thá»i gian, Lá»… nghi Vá»ng Phục sinh đã được dịch và o lúc trÆ°á»›c kinh chiá»u, rồi sau đó, cá» hà nh và o các giá» sau trÆ°a ; có thá»i đại Lá»… nghi nà y lại được cá» hà nh và o lúc cả sáng thứ bảy tuần thánh. Bây giá» Lá»… nghi Vá»ng Phục sinh cá» hà nh và o lúc mặt trá»i lặn, và không sau lúc hừng đông.
Äối vá»›i Lá»… Nghi Tuần thánh, mục Ä‘Ãch cải tổ là để lấy lại tÃnh cách đúng thá»±c của việc cá» hà nh nà y. Và o thá»i Trung cổ, Lá»… nghi đã được cá» hà nh và o buổi sáng thứ năm, thứ sáu và thứ bảy. Cá» hà nh nhÆ° thế là m tổn thÆ°Æ¡ng tá»›i chÃnh buổi cá» hà nh phụng vụ và là m xáo trá»™n cÆ¡ cấu của buổi cá» hà nh. Các kinh cÅ©ng không còn đúng, vì đã Ä‘á»c và o lúc khác. Các biểu hiệu cÅ©ng thế cÅ©ng mất ý nghÄ©a của chúng.
Äối vá»›i cả hai Lá»… nghi Vá»ng Phục sinh và Tuần thánh, việc cải tổ nà y còn có má»™t mục Ä‘Ãch khác, đó là để tÃn hữu có thể tham dá»± đông đảo hÆ¡n. Vì từ năm 1624, Äức Giáo Hoà ng Urbanô VIII đã không còn cho ngà y thứ năm và thứ sáu là ngà y nghỉ lá»…. Rồi xã há»™i ngà y nay, vấn Ä‘á» nà y cÅ©ng gây khó khăn cho tÃn hữu để có thể tham dá»± các lá»… nghi Tuần thánh.
Äức Piô XII khi cho cải tổ Lá»… nghi Vá»ng Phục sinh và đem áp dụng, đã thấy kết quả tháºt là tốt đẹp, nên Ngà i đã cho cải tổ tiếp Lá»… nghi Tuần thánh. Công đồng Vaticanô II đã tiếp nháºn công cuá»™c cải tổ nà y cách trá»n vẹn, đã Ä‘Æ°a và o trong Sách lá»… Rôma năm 1970. Äồng thá»i Công đồng cÅ©ng lồng Lá»… nghi Vá»ng Phục sinh và Lá»… Nghi Tuần thánh và o trong khung chung của Năm phụng vụ, nghÄ©a là Tam Nháºt thánh và Tuần thánh là tá»™t đỉnh của Năm phụng vụ, vì cá» hà nh các mầu nhiệm quan trá»ng của công cuá»™c cứu rá»—i nhân loại.
Trong Sách lá»… Rôma năm 1970, phần Tuần thánh và Tam nháºt thánh được trình bà y má»™t cách đặc biệt hÆ¡n, vá»›i những chỉ dẫn chữ Ä‘á» riêng biệt, liên hệ tá»›i các thừa tác viên, các lá»… nghi, các bản văn, các bà i Ä‘á»c sách thánh, các biểu hiệu, cho từng phần, từng ngà y. Năm 1988, Bá»™ Phụng Tá»± đã gá»i má»™t thÆ° luân lÆ°u đến các Há»™i đồng Giám mục vá» việc chuẩn bị và việc mừng lá»… phục sinh, để xin các giám mục lÆ°u tâm các giám mục vá» việc cá» hà nh những ngà y quan trịng nhất trong năm phụng vụ.
Vá» khÃa cạnh mục vụ, ta có những Ä‘iểm đáng ghi nháºn rút ra từ công cuá»™c cải tổ Lá»… nghi Vá»ng phục sinh và Tuần thánh của Äức Giáo hoà ng Piô XII ?
Vá» lá»… nghi, chúng ta đã ghi nháºn trong Sách Lá»… Rôma năm 1970, vì Sách lá»… nà y đã lấy lại hoà n toà n cÆ¡ cấu và lá»… nghi của thá»i Äức Piô XII.
Vá» khÃa cạnh mục vụ, trên đây chúng ta đã nháºn ra lý do mục vụ của công cuá»™c canh tân nà y là để tÃn hữu có thể dẽ dà ng tham dá»± các lá»… nghi Tuân thánh và tham dá»± đông đảo.
Ở đây tôi chỉ nhắc lại một và i điểm thực tế hơn.
1. TrÆ°á»›c tiên, chúng ta hãy tôn trá»ng thá»i gian tÃnh của má»—i buổi cá» hà nh Lá»… nghi Tuần thánh. Sách Lá»… Rôma, Sách Lá»… nghi dà nh cho các giám mục, đã cho chúng ta thá»i gian rõ rà ng, và giá»›i hạn trÆ°á»›c sau, không được sá»›m quá, không được muá»™n quá.
2. Cố gắng hết sức cá» hà nh đúng nhÆ° sá»± sắp xếp của Lá»… Nghi, vá» các bản văn, vá» các bà i sách thánh, vá» thánh ca phải hát trong từng lá»… nghi. NhÆ° việc Ä‘á»c 9 bà i Sách thánh trong đêm Vá»ng Phục sinh. Có thể Ä‘á»c Ãt hÆ¡n, nhÆ°ng nếu không có lý do nà o quan trá»ng, thì không nên bá» qua má»™t số bà i. Vì các bà i sách thánh có liên hệ vá»›i nhau trong má»—i buổi cá» hà nh. Việc rá»a tá»™i Ãt là trẻ em trong Äêm Vá»ng Phục sinh.
3. Cần có đủ các ngÆ°á»i giúp lá»…, các ngÆ°á»i Ä‘á»c sách, ca Ä‘oà n, ngÆ°á»i hát đáp ca, các phó tế hay ca viên hát bà i thÆ°Æ¡ng khó, phó tế hay ca viên hát bà i công bố Phục sinh.
4. Các chữ Ä‘á» vá» bà n thá», vá» nhà tạm Mình thánh, vá» thánh giá để hôn kÃnh, vá» việc rá»a tá»™i trong Äêm Vá»ng Phục sinh, vá» nến cầm, vá» hÆ°Æ¡ng, lá»a, nến phục sinh, vá» việc rá»a chân... cần Ä‘á»c để hiểu rõ ý nghÄ©a và giữa cho đúng. Má»—i giáo xứ ngà y nay đã có má»™t vị chưởng nghi lo công việc nà y.
5. Các linh mục, phó tế, các thừa tác viên giúp lá»…, Ä‘á»c sách phải Ä‘á»c trÆ°á»›c lá»… nghi cá» hà nh, táºp lá»… nghi trÆ°á»›c, và dá»n bà i Ä‘á»c. NhÆ° váºy sẽ hiểu ý nghÄ©a từng lá»… nghi cá» hà nh, cÆ¡ cấu và thi hà nh cách ý thức. Tránh những sáng kiến không được phép. Khi cá» hà nh, cần giữ thái Ä‘á»™ hồi tâm, chú ý sốt sắng. Tránh hết sức d8ạn bảo Ä‘iá»u nà y Ä‘iá»u ná» trong lúc cá» hà nh. Nếu cần thì nói cách nghiêm trang, nhá» nhẹ và kÃn đáo.
6. Là m thế nà o để tÃn hữu hiểu được ý nghÄ©a của Tuần thánh, các lá»… nghi, các bản văn... Nếu được thì giải thÃch trÆ°á»›c. Cùng lắm má»›i dùng tá»›i ngÆ°á»i dẫn lá»…. NhÆ°ng ngÆ°á»i nà y phải hết sức Ãt lá»i, dá»n sẵn Ä‘iá»u phải nói. Và đừng nói những gì linh mục sẽ Ä‘á»c, sẽ nói...
Theo: http://www.simonhoadalat.com